DNA. 45 روز روزانه به گروه تيمار محلول سولپرايد بهميزان 40mg/kg و به كنترل شم حلا ل دارو بهصورت داخل صفاقي

Transcript

1 205 ارزيا يب كيفيت آسيب DNA هسته اسپرم در موش سوري درمان شده با سولپرايد مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران تير 1391 دوره 70 شماره 4 صفحههاي 205 تا 211 مقاله اصيل ارزيا يب كيفيت بلوغ هسته و آسيب DNA هسته اسپرم در موشه يا سوري بالغ درمان شده با سولپرايد آرام 1 *1 احمدي رجبعلي صدرخانلو 1 2 سيامك سلامي عباس احمدي 1- گروه بافت و جنينشناسي بخش علوم پايه دانشكده دامپزشكي دانشگاه اروميه اروميه ايران. 2- گروه بيوشيمي و تغذيه دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اروميه اروميه ايران. * نويسنده مسي ول: اروميه بخش علوم تشريح دانشكده دامپزشكي دانشگاه اروميه ايران صندوق پستي: چكيده زمينه و هدف: مصرف بعضي از داروهاي آنتيسايكوتيك تاثير شديدي بر باروري جنس نر دارد. اثرات هيپوفيزي و تغيير در غلظت سرمي بعضي از هورمونها مثل پرولاكتين LH و FSH تاثيرات مختلفي بر توليد اسپرم دارد. در اين مطالعه اثر داروي سولپرايد بر روي كيفيت ميزان آسيب DNA و وضعيت بلوغ هسته اسپرم مطالعه شد. روش بررسي: 24 موش نر سوري بالغ (سن: 6-8 هفته) به سه گروه تيمار كنترل شم و كنترل تقسيم شدند. بهمدت 45 روز روزانه به گروه تيمار محلول سولپرايد بهميزان 40mg/kg و به كنترل شم حلا ل دارو بهصورت داخل صفاقي تزريق شد. گروه كنترل چيزي دريافت نكرد. پس از اين مدت تمامي موشها به روش جابهجايي گردن كشته شده اپيديديم به روش جراحي خارج شد و در 1ml محيط كشت (HTF) Human Tubal Fluid بهمدت نيم ساعت در داخل انكوباتور CO2 به منظور شناورسازي اسپرمها گذاشته شد. تعداد قدرت تحرك و قدرت زيستپذيري اسپرمها مورد بررسي قرار گرفت. همچنين كيفيت بلوغ هسته و ميزان آسيب آكريدين اورنج ارزيابي شد. DNA اسپرم توسط رنگآميزي آنيلين بلو و يافتهها: نتايج نشان داد در موشه يا گروه درماني كاهش چشمگيري در تعداد و قدرت تحرك اسپرمها مشاهده شد و تعداد اسپرمه يا غيرطبيعي در مقايسه با دو گروه ديگر افزايش معنيداري داشت (0/05>P). كاهش مشخصي در قدرت زيستپذيري و بلوغ هسته اسپرمها ديده شد و ميزان آسيب DNA در مقايسه با گروهه يا ديگر افزايش چشمگيري يافت (0/05>P). نتيجهگيري: مشخص شده داروي آنتيسايكوتيك سولپرايد داراي اثرات منفي بر پارامترهاي اسپرم در موشه يا شده است و در تعدادي از نمونهها هيپوگناديسم ثانويه ايجاد ميكند. كلمات كليدي: سولپرايد كيفيت اسپرم آسيب DNA بلوغ هسته. تاريخ دريافت مقاله: 1390/10/27 تاريخ پذيرش: 1390/12/17 درمان تلفن: aram.ahmadi82@gmail.com مقدمه بيشتر داروهاي آنتيسايكوتيك اثرات سوء بر عملكرد جنسي نر 1 هستند. س ولپرايد 2-methoxy-N-((1-propylpyrolidin-2-yl))-) (Sulpiride, Sigma, USA) (methyl)-5-sulphamyl benzamide داروي آنتيسايكوتيك غير كلاسيكي است كه در طي ف وسيع تجويز ميشود. اين دارو به طور انتخابي آنتاگونيست گيرندههاي دوپامين D2 همراه با فعاليت ضد افسردگي 2 است و از نظر كلينيكي بهعنوان دارويي براي درمان انواع اسكيزوفرني مزمن و حاد و ساير 3 اختلالات رواني مثل توهم بهوفور مورد استفاده قرار ميگيرد. اين و دارو با مهار گيرندههاي دوپامين D2 و به مقدار كمتر D3 در توبرو- اينفانديبولار infundibular) (Tubero باعث از بين رفتن اثر مهاري دوپامين بر روي سلوله يا لاكتوتروف هيپوفيزي گشته و در نتيجه باعث افزايش ترشح پرولاكتين و ايجاد هيپرپرولاكتينمي در

2 ه ب و 8 آرام احمدي و همكاران 206 4mg/ml Bovine Serum Albumen (BSA) حاوي (Sigma, USA) 7 بيماران اسكيزوفرنيك مصرف كننده آن ميگردد. پرولاكتين داراي اثر مستقيم بر روي اسپرماتوژنز و استروييدوژنز است زيرا گيرندهه يا 10 و 9 آن در سلولهاي ليديك و سرتولي بيضه وجود دارد. هيپرپرولاكتينمي ايجاد شده توسط اين دارو ميزان ترشح ضرباني هورمون ترشحه گنادوتروپين GnRH را كاهش داده و باعث ايجاد هايپوگناديسم ثانويه با كاهش ميزان FSH LH و تستوسترون ميشود كه اين عوامل باعث ايجاد مهار اسپرماتوژنيك كاهش تحرك و كيفيت اسپرم 11 ميگردد. با توجه به اين كه مطالعه كاملي در زمينه اثر اين دارو بر روي پتانسيل باروري بيماران مصرف كننده آن صورت نگرفته است مطالعه حاضر با هدف ارزيا يب اثر داروي سولپرايد بر روي پارامترهاي سمن نظير تعداد وضعيت تحرك قدرت زيستپذيري ميزان آسيب DNA و بلوغ هسته اسپرم اجرا گرديد. براي انجام اين مطالعه شاهدي از 24 موش سوري نژاد نر NMRI بارور جوان 8-12 هفتهاي كه باروري آنها قبلا توسط موشهاي ماده بارور شده مورد ارزيابي قرار گرفته بود استفاده شد كه در فروردين ماه 1390 در مركز نگهداري حيوانات آزمايشگاهي دانشكده º دامپزشكي دانشگاه اروميه در شرايط استاندارد با دماي 22±2 C رطوبت درصد و با سيكل نوري 14 ساعت روشنايي و 10 ساعت تاريكي نگهداري ميشدند. آب و غذا بهصورت آزاد در دسترس بود. موشها بهطور تصادفي در سه گروه تيمار (هشت موش) كنترل شم (هشت موش) و كنترل (هشت موش) تقسيم شدند. در گروه تيمار روزانه 40 ميليگرم بر كيلوگرم محلول دارويي [(سولپرايد + حلال دارو)] صورت داخل صفاقي به مدت 45 روز تزريق گرديد. گروه كنترل شم نيز روزانه حلال دارو (روغن كنجد oil) ((Sesame را 45 روز داخل صفاقي دريافت كردند. در مورد گروه كنترل هيچ دارو يا حلالي مورد استفاده قرار نگرفت. پس از گذشت مدت زمان فوق موشهاي نر را بيهوش كرده و به روش جابهجايي گردن كشته و بعد از آن پوست ناحيه شكمي را با اتانول %70 استريل و با ايجاد برش در ناحيه شكم و بعد از جدا كردن بافتهاي همبندي اطراف دم اپيديديم را از بيضه جدا كرده و در داخل پتريديش شش سانتيمتري حاوي 1ml محيط كشت كه قبلا جهت تعادل در داخل انكوباتور قرار داده شده بود قرار داده و بعد از ايجاد چند برش در دم اپيديديم براي خروج اسپرمها در داخل انكوباتور %5CO2) CO2 اسپرمها خارج و در محيط پخش شدند. º 37) C گذاشته شد. بعد از 0/5 ساعت بررسي كيفيت اسپرم: براي شمارش اسپرمها رقت يك به 20 از اسپرم مذكور تهيه ميكنيم. به اين صورت كه در داخل يك ميكروتيوب يك ميليليتري 190 ميكروليتر آب مقطر ميريزيم و بعد به آن 10 ميكروليتر از اسپرم مورد نظر را اضافه ميكنيم و بعد 10 ميكروليتر از محلول مورد نظر را بر ميداريم و بر روي لام ني وبار كه لامل سنگي از قبل بر روي آن قرار داده شده است ميريزيم و شمارش تعداد اسپرمها را به اين روش انجام ميدهيم. براي سنجش وضعيت تحرك اسپرم مقدار 10 ميكروليتر از محيط كشت حاوي اسپرم مورد نظر را بر روي لام ني وبار كه لامل سنگي بر روي آن قرار داده شده است گذاشته و در زير ميكروسكوپ با بزرگنمايي (10-20) درصد تحرك اسپرمها بررسي گرديد. بررسي قدرت زيستپذيري اسپرم: جهت ارزيابي قدرت زيستپذيري اسپرم از تست اي وزين نگروزين استفاده شد كه مقدار 20 ميكروليتر از نمونه اسپرم مورد نظر را در روي يك لام تميز با 20 ميكروليتر از محلول اي وزين حل كرده و پس از گذشت 20 الي 30 ثانيه 20 ميكروليتر از محلول رنگي نگروزين به آن اضافه شد و پس از تهيه اسمير از محلول مورد نظر و خشك شدن لامها با استفاده از ميكروسكوپ نوري و با بزرگنمايي (10-40) درصد اسپرمهاي زنده يب( رنگ) و اسپرمهاي مرده (رنگ گرفته) مورد بررسي قرار گرفت. ارزيابي ميزان آسيب رشته :DNA روش بررسي براي ارزيابي هر گونه شكستگي در دو رشتهي DNA اسپرم موشها رنگآميزي آكريدين اورنج در نظر گرفته شد. در صورتي كه DNA اسپرم دچار شكست شده باشد متعاقب رنگآميزي DNA در طيفي از رنگ زرد تا قرمز فلوي ورسنت بستگي به ميزان آسيب نمايان ميشود. DNA سالم به رنگ سبز ديده ميشود. در اين روش پس از سه بار شستشوي نمونه سمينال با بافر PBS و حذف مايع رويي رسوب حاصل به كمك بافر PBS به غلظت نهايي رسانده شد. اسميرهاي مورد نظر از محيط كشت حاوي اسپرم تهيه شد و پس از خشك شدن آن در محيط آزمايشگاه به مدت 30 HTF دقيقه در داخل ظرف حاوي استون- اتانل به نسبت 1:1 قرار گرفت. مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران تير 1391 دوره 70 شماره تا 211

3 207 ارزيا يب كيفيت آسيب DNA هسته اسپرم در موش سوري درمان شده با سولپرايد پس از خشك شدن لامها در مجاورت هوا لامهاي فوق بهمدت هفت دقيقه در ظرف حاوي محلول رنگ آكريدين اورنج قرار گرفت و پس از خشك شدن نهايي توسط ميكروسكوپ 12 ايمونوفلوي ورسانس و عدسي 100X بررسي شد و نتايج حاصل بهصورت درصد بيان شد. ارزيابي بلوغ هسته اسپرم: براي اين منظور از رنگآميزي آنيلين بلو استفاده شد. اساس آناليز بر اين نكته استوار است كه در طي مرحله اسپرميوژنز (Spermiogenesis) پروتامين بهجاي هيستون در كروماتين هسته قرار ميگيرد كه اين جايگزيني در تراكم و پايداري اسپرم بسيار با اهميت است. در اين رنگآميزي اسپرمهاي نابالغ بهدليل هيستون زياد بهرنگ آبي تيره مايل به خاكستري درآمده و اسپرمهاي بالغ از رنگپذيري كمتري برخوردار هستند. همانند روش ذكر شده در فوق پس از تثبيت لامها در محلول اتانول- استون و خشك شدن در مجاورت هوا لامها به مدت هفت دقيقه در محلول حاوي رنگ آنيلين بلو قرار گرفته و پس از خشك شدن در مجاورت هوا با ميكروسكوپ نوري و درشت نمايي (10 100) بررسي شدند. ارزيابي مورفولوژيك اسپرمها: براي ارزيابي مورفولوژيك اسپرمها از رنگآميزي آنيلين بلو استفاده شد. به اين شكل كه اسپرمهايي كه داراي ظاهر غيرطبيعي بودند شمارش و نتايج بر اساس درصد بيان شد. براي ارزيابي دقيقتر و همچنين تشخيص بقاياي سيتوپلاسميك كه نشان از عدم بلوغ مورفولوژيك اسپرمها دارد رنگآميزي اي وزين- نگروزين نيز مورد استفاده قرار گرفت. آن دسته از اسپرمهايي كه حاوي بقاياي سيتوپلاسمي بودند بهعنوان اسپرمهاي نابالغ ) زا لحاظ مورفولوژيك) در نظر گرفته شدند. براي تحليل آماري دادههاي بهدست آمده از نرمافزار ويراست 16 و روش آماري ANOVA با 0/05>P استفاده شد. قدرت زيستپذيري اسپرم: اسپرمهاي مرده كه در روش رنگآميزي اي وزين- نگروزين رنگ گرفته بودند در سه گروه تيمار كنترل شم و كنترل شمارش و درصد آنها بهدست آمد كه در گروه تيمار افزايش معنيداري در ميانگين اسپرمهاي مرده (57/50±5/15) نسبت به گروه كنترل شم (33/71±1/89) و كنترل (31/5±1/29) قابل مشاهده است (0/05>P) (نمودار 1). بلوغ هسته اسپرم: براي ارزيابي بلوغ هسته در روش رنگآميزي آنيلين بلو اسپرمهايي با هسته حاوي هيستون زياد بسته به ميزان هيستون به رنگ آبي تا خاكستري رنگ گرفتند. تعداد اسپرمهاي نابالغ در سه گروه محاسبه و درصد آن بهدست آمد. وجود افزايش معنيدار در ميانگين درصد اسپرمهاي نابالغ گروه تيمار (32/55±2/30) در مقايسه با گروه كنترل شم (15±3/11) و كنترل (11/16±2/48) قابل مشاهده است (0/05>P) (نمودار 1). مورفولوژي اسپرم: هرگونه اختلال در شكل ظاهري اسپرم و دم آن و وجود باقيماندههاي سيتوپلاسمي بهعنوان مورفولوژي غيرطبيعي در نظر گرفته ميشود. اسپرمهايي با مورفولوژي غيرطبيعي در سه گروه شمرده و بهطور درصد بيان شد. اختلاف معنيدار در ميانگين درصد اسپرمهاي غيرطبيعي در گروه تيمار (30±2/73) در مقايسه با گروه كنترل شم (10/5±1/87) و كنترل (8/33±1/63) مشاهده شد (P<0/05) (نمودار.(1 ميزان آسيب رشته :DNA تعداد اسپرمهايي با كروماتين آسيب ديده در روش ارزيابي با آكريدين اورنج در سه گروه با استفاده از ميكروسكوپ فلوي ورسنت محاسبه و درصد آنها بهدست آمد كه اسپرمهايي با هسته سبز رنگ طبيعي و هسته نارنجي تا قرمز بسته به SPSS ميزان آسيب كروماتين بهعنوان اسپرمهايي با DNA آسيب ديده در وضعيت تحرك اسپرم: درصد اسپرمهاي غيرمتحرك در سه گروه تيمار كنترل شم و كنترل توسط ميكروسكوپ نوري بررسي شد كه در گروه تيمار ميانگين درصد اسپرمهاي غيرمتحرك (67/8±2/32) افزايش معنيداري را نسبت به گروه كنترل شم (38/4±3/91) و كنترل (41±1/31) داشت (0/05>P) (نمودار 1). جدول- 1: ميانگين تعداد اسپرمهاي شمارش شده در سه گروه آزمايشي تعداد اسپرم در هر موش 10 6 Sperm/ml گروهها * 20/3±5/13 تيمار كنترل شم كنترل اختلاف معنيداري بين گروه تيمار با گروههاي كنترل شم و كنترل وجود دارد كه با علامت * مشخص شده است (0/05>P). 29/5±1/58 31/13±1/9 يافتهها

4 آرام احمدي و همكاران 208 نمودار- 1: ميانگين درصد اسپرمهاي غيرمتحرك اسپرمهايي با آسيب DNA اسپرمهاي نابالغ غيرطبيعي و اسپرمهاي مرده در گروههاي تيمار كنترل شم و كنترل. وجود اختلاف معنيدار گروه تيمار با گروه كنترل با a و وجود اختلاف معنيدار با گروه كنترل شم با b مشخص شده است. اختلاف معنيداري بين گروه كنترل شم و كنترل ديده نميشود. تمامي دادهها بر اساس ميانگين ± استاندارد خطا گزارش شده است (0/05>P). نظر گرفته ميشود. اختلاف بين ميانگين درصد اسپرمهايي با DNA آسيب ديده در گروه تيمار (40/75±2/87) نسبت به گروه كنترل شم (8±1/41) و كنترل (6/2±1/30) معنيدار بود (0/05>P) (نمودار 1). تعداد اسپرمها: شمارش اسپرمها در زير لام ني وبار به منظور ارزيابي طبيعي بودن تعداد اسپرمها توسط ميكروسكوپ نوري صورت گرفت و تعداد اسپرمها در سه گروه شمرده شد. كاهش معنيداري بين ميانگين تعداد اسپرمها در گروه تيمار (20/3±5/13) نسبت به گروه كنترل شم (29/5±1/58) و گروه كنترل (31/13±1/9) مشاهده شد (0/05>P) (جدول 1). اختلالات جنسي و توليدمثلي جز عوارض جانبي استرسآور و روتين استفاده از داروهاي آنتيسايكوتيك است كه بر كيفيت زندگي بيماران مصرف كننده دارو اثر سويي 13 ميگذارد. پرولاكتين نقش كليدي در تنظيم رفتار و فعاليت جنسي و توليدمثلي ايفا 14 ميكند و افزايش پرولاكتين سرمي باعث ايجاد ناباروري و گالاكتوره در هر دو جنس و مشكلات نعوذ ارگاسم انزال و ژنيكوماستي در جنس نر و 16 و 15 اختلال و عدم وجود سيكل جنسي در جنس ماده ميگردد. بعضي از داروهاي آن يت سايكوتيك غيرتيپيك Atypical نظير مشتقات بنزاميدها (سولپرايد آميسولپرايد و م وت كلوپرامايد) گيرندههاي دوپامين را مهار كرده كه باعث از بين رفتن سيستم كنترلي بر روي سلوله يا D 3 D 2 لاكتوتروف در زمينه ترشح پرولاكتين گشته و در نتيجه 18 و 17 هيپرپرولاكتينمي ايجاد ميشود. مكانيسم اثر داروي سولپرايد شامل بلوكه كردن گيرنده و است كه باعث كاهش غلظت 20 و 19 دوپامين هيپوتالاموسي و افزايش ميزان توليد پرولاكتينمي گردد. در اين مطالعه از تعداد و كيفيت اسپرمها در گروه مصرفكننده دارو بهطور معنيداري كاسته شده است. نتايج به دست آمده از مطالعه فوق در زمينه كاهش كيفيت و تعداد اسپرم با نتايج حاصل از مطالعه 21 Garcia Diez مطابقت دارد. مكانيسم ايجاد اختلال در كيفيت اسپرم توسط اين دارو از طرق مختلف قابل بررسي و توجيه است. ترشح استروييد با توليد اسپرم ارتباط تنگاتنگي دارد. سنتز تستوسترون براي توليد اسپرم و تكميل و طبيعي جنسي الزامي و FSH بحث افزايش خصوصيات ثانويه جنسي و رفتار 22 است. هيپوفيز قدامي اين اعمال را با ترشح LH و بهطور ثانويه با آزادسازي هورمون آزادكننده گنادوتروپين (GnRh) از هيپوتالاموس تنظيم ميكند. FSH براي آغاز اسپرماتوژنز الزامي است و غلظت بالاي تستوسترون داخل گنادي اين پروسه را 24 و 23 فعال ميكند. LH سلوله يا ليديك را تحريك ميكند و ميزان بالاي تستوسترون داخل گنادي القا شده كه بهطور مستقيم يا همراه با يكي از متابوليته يا آن ديهيدروتستوسترون (DHT) بر روي شروع و پيشرفت تقسيم ميوزي سلولهاي اسپرماتوگوني و اسپرماتوسيت اوليه اثر ميگذارد و در طي اسپرماتوژنز FSH روي سلوله يا سرتولي اثر كرده و تبديل اسپرماتيد به اسپرماتوزوييد را تسهيل مينمايد و نيز 25 شروع مراحل بلوغ اسپرماتوگوني را تسريع ميكند. پرولاكتين به عنوان تنظيم كننده محور هيپوتالاموسي- هيپوفيزي- گنادي عمل ميكند. غلظت بالاي پرولاكتين داراي اثرات مهاري بر روي انسان و بر ساير حيوانات ميباشد. هيپرپرولاكتينمي ترشح ضرباني LH و به ميزان كمتر FSH را كاهش 26 داده و باعث كاهش ترشح هورمون آزاد 27 كننده LH ميگردد. در اين مطالعه پس از مصرف 45 روزه داروي سولپرايد در گروه تيمار ميزان اسپرمه يا توليدي نسبت به گروههاي كنترل شم و كنترل بهطور معنيداري كاهش يافته است. هيپرپرولاكتينمي ايجادي در اثر مصرف سولپرايد با بيوسنتز β-17 استراديول از سلوله يا ليديگ تداخل ايجاد ميكند و باعث كاهش مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران تير 1391 دوره 70 شماره تا 211

5 209 ارزيا يب كيفيت آسيب DNA هسته al..a et اسپرم در موش Ahmadi سوري درمان شده با سولپرايد ميزان تستوسترون ميشود كه اين كاهش روند اسپرماتوژنز را دچار 28 اختلال كرده و ميزان اسپرمه يا توليدي كاهش مييابد. كاهش مشخص ميزان بلوغ و پروتاميناسيون هسته در نمونهه يا اسپرم گروه تيمار نسبت به دو گروه ديگر در اثر كاهش و مهار ترشح FSH به علت هيپرپرولاكتينمي ايجادي توسط سولپرايد باعث اختلال و عملكرد ضعيف سلوله يا سرتولي در سنتز پروتيينه يا و دو بيضهاي و پروتامين ميگردد. پروتيينه يا انتقالي يك انتقالي به عنوان عامل بسيار مهمي در تسهيل جايگزيني پروتامين در مرحله بلوغ نهايي 29 اسپرم شناخته ميشوند. كاهش سنتز پروتامين نيز باعث كاهش چشمگير در ميزان پروتاميناسيون اسپرمها و در نهايت افزايش تعداد اسپرمه يا نابالغ مشاهده شده در اين گروه گرديده است. در اين مطالعه مشاهده افزايش قابل توجه ميزان اسپرمهايي با DNA آسيب ديده در گروه تيمار نسبت به گروهه يا ديگر مورد آزمايش به دليل كاهش مي زان پروتاميناسيون هسته قابل توجيه است. كاهش پروتاميناسيون باعث اختلال در روند فشردگي هسته شده و احتمال تماس عوامل مضر خارجي از قبيل راديكاله يا آزاد با DNA سلولي 31 و 30 اسپرم را افزايش ميدهد. 32 بنابراين احتمال ايجاد آسيب به DNA اسپرمها بالا رفته كه مويد علت افزايش ميزان اسپرمه يا داراي آسيب DNA در گروه درمان شده با سولپرايد در رنگ آميزي آكريدين اورنج در مطالعه حاضر ميباشد. در بررسي ميزان اسپرمهايي با مورفولوژي غيرطبيعي مشاهدات حاكي از افزايش معنيدار درصد اسپرمه يا غير نرمال در گروه مصرفكننده داروي سولپرايد است. اختلال ايجادي توسط هيپرپرولاكتينمي حاصل از مصرف سولپرايد در ميزان FSH توليدي و به طبع آن تضعيف عملكرد سلوله يا سرتولي در حذف سيتوپلاسم اضافي طي روند اسپرماتوژنز (روند توليد گامت جنسي نر در گنادهاي نر) 33 (Spermatogenesis) باعث بروز اين تفاوت معنيدار در گروه تيمار نسبت به گروهه يا كنترل شم و كنترل گرديده است. در ارزيا يب گروه درمان شده با سولپرايد تعداد زياد اسپرمه يا مرده در مقايسه با دو گروه تجربي ديگر قابل توجه بوده است. با بالا رفتن ميزان اسپرمه يا غيرطبيعي نفوذ لكوسيته يا پراكسيداز مثبت به بافت بينابيني بيضه به منظور پراكسيده كردن غشاء پلاسمايي آنها افزايش مييابد كه افزايش لكوسيتها و اسپرمهاي غيرنرمال باعث افزايش (گونهه يا واكنشپذير اكسيژن يا به عبارتي راديكاله يا ROS 34 ميگردد. دليلي اين روند افزايش اسپرمه يا آزاد اكسيژن) مرده را به همراه خواهد داشت كه بر افزايش درصد اين سلولها در گروه تيمار در اين مطالعه است. مقايسه توان حركتي اسپرمها در هر سه گروه تيمار شم و كنترل بيانكننده افزايش مشخص تعداد اسپرمهاي غيرمتحرك در نمونهه يا گروه مصرف كننده داروي سولپرايد است. افزايش ميزان راديكالهاي آزاد مثل سلوله يا H2O2 و ورود آنها به داخل سيتوزول اسپرماتوزوييد از طريق آسيب ايجادي در غشاي پلاسمايي آنها سبب ايجاد اختلال در عملكرد آنزيم گلوكز شش فسفات 32 دهيدروژناز گرديده و توان حركتي اسپرم را كاهش ميدهد. كاهش تحرك اسپرمها در اين مطالعه احتمالا با توجه به موارد فوق قابل توجيه است. در مجموع نتايج اين مطالعه نشان ميدهد درمان با داروي آنتيسايكوتيك سولپرايد به دليل تا ثيرات آن بر روي كيفي ت اسپرم نه تنها باعث كاهش پتانسيل توليدمثلي و ايجاد ناباروري ميشود بلكه عوارض ناشي از اين اختلال نيز در كاهش كيفي ت زندگي بيمار موثر است لذا با توجه به موارد ذكر شده احتياط در تجويز و مصرف اين دارو به منظور كاهش اثرات جانبي آن در زندگي بيماران مبتلا بايد مورد توجه قرار گيرد هرچند انجام تحقيقات و مطالعات بيشتر در مورد آن اجتنابناپذير است. سپاسگزاري: اين مقاله حاصل بخشي از پاياننامه تحت عنوان "مطالعه اثر هيپرپرولاكتينمي ناشي از سولپرايد در ساختار بافتي بيضه كيفيت اسپرم و توان باروري در موش سوري نر" در مقطع دكتراي تخصصي در سال 1390 و كد 280 ميباشد كه با حمايت دانشكده دامپزشكي دانشگاه اروميه اجرا شده است. References 1. Baldwin D, Mayers A. Sexual side-effects of antidepressant and antipsychotic drugs. Adv Psychiatr Treat 2003;9(3): Abdelal A, El-Enany N, Belal F. Simultaneous determination of sulpiride and its alkaline degradation product by second derivative synchronous fluorescence spectroscopy. Talanta 2009;80(2): Liu J, Cao W, Qiu H, Sun X, Yang X, Wang E. Determination of sulpiride by capillary electrophoresis with end-column

6 Evaluation of sperm quality, maturation and DNA integrity in adult mice treated with sulpiride 210 electrogenerated chemiluminescence detection. Clin Chem 2002;48(7): Jenner P, Marsden CD. The substituted benzamides: a novel class of dopamine antagonists. Life Sci 1979;25(6): Giros B. Third dopamine receptor. A new target of action of neuroleptics. Pathol Biol (Paris). 1991;39: Martin-Lopez M, Navarro JF. Effects of sulpiride on body weigh after chronic administration in male mice. Psicothema 1996;8(3): Oseko F, Oka N, Furuya H, Morikawa K. Effects of chronic sulpiride-induced hyperprolactinemia on plasma testosterone and its responses to hcg in normal men. J Androl 1988;9(4): Kinon BJ, Gilmore JA, Liu H, Halbreich UM. Hyperprolactinemia in response to antipsychotic drugs: characterization across comparative clinical trials. Psychoneuroendocrinology 2003;28 Suppl 2: Arowojolu AO, Akinloye O, Shittu OB. Serum and seminal plasma prolactin levels in male attenders of an infertility clinic in Ibadan. J Obstet Gynaecol 2004;24(3): De Rosa M, Zarrilli S, Di Sarno A, Milano N, Gaccione M, Boggia B, et al. Hyperprolactinemia in men: clinical and biochemical features and response to treatment. Endocrine 2003;20(1-2): Vandekerckhove P, Lilford R, Vail A, Hughes E. Bromocriptine for idiopathic oligo/asthenospermia. Cochrane Database Syst Rev 2000;(2):CD Hodjat M, Akhondi MA, Amirjanati N, Savadi Shirazi E, Sadeghi MR. The comparison of four different sperm chromatin assays and their correlation with semen parameters. Tehran Univ Med J (TUMJ) 2008;65(3): Cutler AJ. Sexual dysfunction and antipsychotic treatment. Psychoneuroendocrinology 2003;28 Suppl 1: Clayton AH. Sexual function and dysfunction in women. Psychiatr Clin North Am 2003;26(3): Compton MT, Miller AH. Antipsychotic-induced hyperprolactinemia and sexual dysfunction. Psychopharmacol Bull 2002;36(1): Knegtering H, van der Moolen AE, Castelein S, Kluiter H, van den Bosch RJ. What are the effects of antipsychotics on sexual dysfunctions and endocrine functioning? Psychoneuroendocrinology 2003;28 Suppl 2: Kaneda H, Tanimoto K, Shintani T, Kakigi T, Maeda K. The effect of intracerebroventricular administration of somatostatin on prolactin and TSH release in rats. Jpn J Psychiatry Neurol 1991;45(4): Stanniland C, Taylor D. Tolerability of atypical antipsychotics. Drug Saf 2000;22(3): Hell K, Wernze H. Drug-induced changes in prolactin secretion. Clinical implications. Med Toxicol Adverse Drug Exp 1988;3(6): Schlösser R, Gründer G, Anghelescu I, Hillert A, Ewald-Gründer S, Hiemke C, et al. Long-term effects of the substituted benzamide derivative amisulpride on baseline and stimulated prolactin levels. Neuropsychobiology 2002;46(1): García Díez LC, Gonzalez Buitrago JM. Semen characteristics and serum and seminal plasma hormones in drug-induced hyperprolactinaemia. Arch Androl 1982;9(4): Pardridge WM, Gorski RA, Lippe BM, Green R. Androgens and sexual behavior. Ann Intern Med 1982;96(4): Sharpe RM. Follicle-stimulating hormone and spermatogenesis in the adult male. J Endocrinol 1989;121(3): Parvinen M. Regulation of the seminiferous epithelium. Endocr Rev 1982;3(4): Plant TM, Marshall GR. The functional significance of FSH in spermatogenesis and the control of its secretion in male primates. Endocr Rev 2001;22(6): Murray FT, Cameron DF, Ketchum C. Return of gonadal function in men with prolactin-secreting pituitary tumors. J Clin Endocrinol Metab 1984;59(1): Saitoh Y, Arita N, Hayakawa T, Onishi T, Koga M, Mori S, et al. Hypogonadism of male prolactinomas: relation to pulsatile secretion of LH. Andrologia 1990;22(6): Okada H, Iwamoto T, Fujioka H, Shirakawa T, Tatsumi N, Kanzaki M, et al. Hyperprolactinaemia among infertile patients and its effect on sperm functions. Andrologia 1996;28(4): Aleem M, Choudhari J, Padwal V, Balasinor N, Parte P, Gill-Sharma MK. Hyperprolactinemia affects spermiogenesis in adult male rats. J Endocrinol Invest 2005;28(1): Liang XH, Jackson S, Seaman M, Brown K, Kempkes B, Hibshoosh H, et al. Induction of autophagy and inhibition of tumorigenesis by beclin 1. Nature 1999;402(6762): Shen GY, Chen WR, Midtgaard J, Shepherd GM, Hines ML. Computational analysis of action potential initiation in mitral cell soma and dendrites based on dual patch recordings. J Neurophysiol 1999;82(6): Kemal Duru N, Morshedi M, Oehninger S. Effects of hydrogen peroxide on DNA and plasma membrane integrity of human spermatozoa. Fertil Steril 2000;74(6): Suzuki N, Sofikitis N. Protective effects of antioxidants on testicular functions of varicocelized rats. Yonago Acta Medica 1999;42: Agarwal A, Saleh RA. Role of oxidants in male infertility: rationale, significance, and treatment. Urol Clin North Am 2002;29(4): مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران تير 1391 دوره 70 شماره تا 211

7 211 كارايي دو روش پايش براي تشخيص عفونت محل جراحي در بخشهاي جراحي عمومي Tehran University Medical Journal, July 2012; Vol. 70, No. 4: Original Article Evaluation of sperm quality, maturation and DNA integrity in adult mice treated with sulpiride Aram Ahmadi D.V.M. 1* Rajab-Ali Sader khanlou D.V.Sc. 1 Siamak Salami Ph.D. 2 Abbas Ahmadi D.V.Sc Department of Basic Sciences, Histology and Embryology Section, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran. 2- Department of Biochemistry and Nutrition, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran. Abstract Received: January 17, 2012 Accepted: March 07, 2012 Background: Use of certain antipsychotic drugs has severe effects on fertility in males. Hypothalamus and hypophysial impressions and changes in plasma hormones concentration like prolactin, LH and FSH can affect sperm production. In this study, we investigated the effects of sulpiride on sperm quality, maturation and DNA damage. Methods: Twenty for adult male mice (age: 6-8 weeks) were divided into three groups. The treatment group received 40 mg/kg sulpiride solution and the control sham group was given carrier of the drug intraperitoneally (IP) daily for 45 days but the control group received nothing. Finally, all the mice were sacrificed by cervical dislocation and their cauda epididymis were removed surgically. The excised specimens were placed in 1 ml HTF medium and incubated for 30 min in CO2 incubator to allow the spermatozoa to swim out. Later, sperm count, motility and viability were analyzed. Additionally, sperm chromatin quality and DNA integrity were assessed by aniline blue and acridine orange staining. Results: Significant decrease in sperm motility and count were observed in the treatment group while the number of abnormal sperm increased as compared with the other two groups. Sperm viability and DNA maturation showed significant reduction and the rate of DNA damage increased in comparison with the control sham and the control groups (P<0.05). Conclusion: The study showed that sulpiride has negative effects on sperm parameters in treated animals and in some cases it could cause secondary infertility. * Corresponding author: Department of Basic Sciences, Histology and Embryology Section, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran. P.O.Box: Tel: aram.ahmadi82@gmail.com Keywords: DNA damage, nuclear maturation, sperm quality, sulpiride.