ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΣΑΚΛΑΝΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Transcript

1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΣΑΚΛΑΝΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Μεγάλη συγκίνηση,μικρή βοήθεια Μεγάλη η συγκίνηση, πολύ μικρή η βοήθεια.ο μεγα-σεισμός της Σουμάτρας και τα γιγάντια παλιρροϊκά κύματα, που χτύπησαν στις 26 Δεκεμβρίου τις ακτές του Ινδικού ωκεανού, προκάλεσαν μια κολοσσιαία καταστροφή, από τις λίγες της ιστορίας.το συναισθηματικό σοκ που προκλήθηκε είναι πολύ μεγάλο και συνταράζει βαθιά τη δυτική κοινή γνώμη,συγκίνηση κατανοητή μπροστά στο μέγεθος του ανθρώπινου πόνου,των καταστροφών και του αφανισμού.μεταφράστηκε από βούληση για βοήθεια και με μια ζωηρή δυναμική αλληλεγγύης. [ ]Η αλληλεγγύη προς τα θύματα του Ινδικού ωκεανού επέτρεψε σε πολλούς συμπολίτες μας να ανακαλύψουν,πέρα από τη θεομηνία,την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής των κατοίκων των χωρών που χτυπήθηκαν.και φαίνεται καθαρά πως η βοήθεια που συγκεντρώθηκε,όσο σημαντική κι αν είναι, δε θα επαρκέσει,για να λύσει τα δομικά τους προβλήματα.ας ξεκαθαρίσουμε κάποιες αλήθειες. Μια <<φυσική >> καταστροφή όμοιου μεγέθους προκαλεί λιγότερα θύματα σε μια πλούσια χώρα παρά σε μια φτωχή.για παράδειγμα, ο σεισμός του Μπαμ στο Ιράν,που έγινε ακριβώς έναν χρόνο πριν,προκάλεσε περισσότερους από θανάτους.τρεις μήνες νωρίτερα,όμως,ένας μεγαλύτερος σεισμός στη νήσο Χοκάιντο στην Ιαπωνία δεν προκάλεσε ούτε ένα θύμα.γιατί υπάρχουν, άραγε,τέτοιες διαφορές;γιατί η Ιαπωνία, όπως και άλλες ανεπτυγμένες χώρες,διαθέτει τα μέσα για να κατασκευάσει ακριβά αντισεισμικά κτίρια. Είμαστε λοιπόν άνισοι μπροστά στην καταστροφή;χωρίς καμιά αμφιβολία.η έκθεση με τίτλο <<Μείωση του κινδύνου από τις καταστροφές>>,που εκδόθηκε από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP), διερωτάται αν πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για << φυσικές>> καταστροφές.τα αποτελέσματα ενός σεισμού,ενός κυκλώνα ή μιας πλημμύρας είναι πολύ διαφορετικά από χώρα σε χώρα.συχνά εξαρτώνται από την πολιτική πρόληψης που εφαρμόζουν οι αρχές. [ ]Η καταστροφή στον Ινδικό ωκεανό μάς συγκινεί με το μέγεθός της,την ορμητικότητα της βίας της και επίσης,γιατί ένα τέτοιο άθροισμα ανθρώπινων τραγωδιών συνέβη σε μία μόνο μέρα.αν όμως παρατηρούσαμε στη διάρκεια ενός χρόνου αυτές τις χώρες και τους κατοίκους τους, θα παρακολουθούσαμε μια

2 ανθρώπινη καταστροφή ακόμα πιο τραγικού μεγέθους.αρκεί να γνωρίζουμε ότι κάθε χρόνο,στις χώρες του κόλπου της Βεγγάλης πολλά εκατομμύρια άνθρωποι και κυρίως παιδιά πεθαίνουν,πολύ απλά,γιατί δεν έχουν πόσιμο νερό και πίνουν νερό μολυσμένο. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το δημόσιο εξωτερικό χρέος πέντε χωρών από εκείνες που χτυπήθηκαν ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.και η εξυπηρέτηση που απαιτεί είναι γιγάντια,υπερβαίνει τα 32 δισεκ.δολάρια το χρόνο Δέκα φορές δηλαδή περισσότερο από τις<<γενναιόδωρες>> δωρεές που τους υποσχεθήκαμε[ ]Το μέγεθος των αναγκών που πρέπει να καλυφθούν είναι τεράστιο και η ανθρωπιστική γενναιοδωρία,όσο θαυμαστή και χρήσιμη κι αν είναι,δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση.το συναίσθημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πολιτική.κάθε καταστροφή αποδεικνύει τη δομική ανεπάρκεια των φτωχότερων, όσων είναι τα συνηθισμένα θύματα της άνισης και άδικης κατανομής του πλούτου στον κόσμο.γι αυτό το λόγο, αν επιθυμούμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε τις έκτακτες καταστάσεις,όπως τη σημερινή,και να χτίσουμε ένα δικαιότερο κόσμο,πρέπει να αναζητήσουμε μόνιμες λύσεις και να ευνοήσουμε για το σύνολο των κατοίκων του πλανήτη μια εξισωτική ανακατανομή. Ignatio Ramonet [ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ,23/01/2005,Le Monde Diplomatique,απόσπασμα] ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α.Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο του κειμένου με συντομία σε λέξεις. (Μονάδες 9) Β1.Να εξετάσετε τη δομή και τους τρόπους ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου Β2.Να βρείτε τις διαρθρωτικές λέξεις της τέταρτης και πέμπτης παραγράφου καθώς και την σημασία τους. Β3.Με ποιον τρόπο και μέσα πειθούς επέλεξε ο αρθρογράφος να υποστηρίξει τις θέσει του; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία του κειμένου. (Μονάδες 6) Β4.Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμες: γιγάντια, κατανοητή,βούληση, διερωτάται, ανεπάρκεια

3 Γ.Είσαι ένας από αυτούς που υποστηρίζουν την εργασία της εθελούσιας προσφοράς στην καθημερινή ζωή.να προτείνεις τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι μπορούν να ωθηθούν στην ανιδιοτελή προσφορά αλλά και τους λόγους που κάνουν τους ανθρώπους να δίνουν βοήθεια χωρίς αντάλλαγμα.(200 λέξεις) (Μονάδες 20) ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας (Μαρία Ιορδανίδου) Ζούμε στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας. Κι εγώ τώρα κάθουμαι σε πολυκατοικία. Έχω ένα εσωτερικό δυάρι στον τρίτο όροφο.εσωτερικά τα λένε τώρα τα διαμερίσματα που δε βλέπουν στο δρόμο αλλά στην αυλή.μα και η αυλή πια δε λέγεται αυλή αλλά ακάλυπτος χώρος. Στις περισσότερες απ αυτές τις πολυκατοικίες, που χτίζονται η μια ύστερα απ την άλλη,σπάνια θα δεις παράθυρο. Είναι όλο μπαλκονόπορτες και βγαίνουν σ ένα μπαλκόνι που ζώνει την πολυκατοικία ένα γύρο και θυμίζει κατάστρωμα βαποριού.έτσι λοιπόν,μπαλκονόπορτα και κάμαρα,και η κάθε κάμαρα μοιάζει διάδρομος.πώς επιπλώνεται,πώς κατοικείται αυτός ο χώρος,δεν έχεις ανάγκη να το σκεφτείς εσύ.το αποφάσισε προκαταβολικά ο αρχιτέκτονας.σου έβαλε την πρίζα για την τηλεόραση εκεί που πρέπει να την τοποθετήσεις,σου έβαλε τις απλίκες εκεί που θα μπει το <<καθιστικό>>,δηλαδή ο καναπές,το χαμηλό τραπέζι και οι δυο τεράστιες πολυθρόνες της μόδας. Δεν υπάρχει κατάλληλη γωνιά για να εγκαταστήσει η νοικοκυρά την <<κόχη>> της.εκεί που θα κουρνιάσει να πιει το καφεδάκι της,να πάρει τη γάταστην αγκαλιά της,και να αφουγκραστεί την ανάσα του σπιτιού της.ίσως γι αυτό η σημερινή γυναίκα δεν αγαπά το σπίτι της.ξένο πράγμα.όλα τυποποιημένα,όλα προμελετημένα.η απόσταση που μπορείς να απλώσεις το πόδι και το χέρι σου.πόσο πρέπει να σκύψεις το κεφάλι σου όταν σηκώνεσαι όρθιος μέσα στην μπανιέρα,έτσι που να μην κουτουλήσεις στο σώμα του καλοριφέρ που κρέμεται στον τοίχο. Αλλάζουν οι καιροί,αλλάζουν και οι άνθρωποι.μέσα στις πολυκατοικίες οι άνθρωποι γίνανε αγγλοπρεπείς.βλέπεις κάποιον στη σκάλα ή στο ασανσέρ και δε σε χαιρετά.στέκεται μπροστά σου σαν κολόνα πάγου,φοβάσαι να τον χαιρετήσεις κι εσύ.δεν ξέρεις καλά καλά συγκάτοικος είναι ή ξένος.έχασαν οι Ρωμιοί τη ρωμιοσύνη τους, Τα μούτρα των συγκατοίκων μου ας μην τα ξέρω.ξέρω όμως τη φωνή τους,το βήχα τους.ξέρω της διπλανής μου τον αναστεναγμό και το βογκητό.βογκά τα

4 βράδια όταν πέφτει στο κρεβάτι της, βογκά και τη νύχτα.φαίνεται πως έχει άλατα στις κλειδώσεις της και πονεί.κάθε πρωί στις έξι ακούω το ξυπνητήρι της.όλα αυτά ακούονται γιατί το κρεβάτι της είναι δίπλα στο δικό μου και μας χωρίζει ένας τοίχος. Από το λουτροκαμπινέ συνορεύω με το διαμέρισμα που η πόρτα του είναι απέναντι στην πόρτα του δικού μου διαμερίσματος. Εκεί πάλι ακούς σπαραχτικές φωνές παιδιού.κάθε πρωί η μητέρα του προσπαθεί να το ντύσει, εκείνο, αγουροξυπνημένο,αμύνεται,και φαίνεται πως το δέρνει. -Κυρία μου,φωνάζω εγώ από το παράθυρο του μπάνιου, αφήστε το παιδί να ηρεμήσει.είναι σε ηλικία που πρέπει να μάθει να ντύνεται μόνο του. -Τι λες,κυρά μου; φωνάζει έξαλλη από μέσα η μητέρα.εγώ πρέπει στις οχτώ να είμαι στη δουλειά μου.ήρθε και το αυτοκίνητο του σχολείου να την πάρει,δεν το ακούτε στο δρόμο που κορνάρει; Πραγματικά, από το δρόμο ακούγεται το μπικ-μπικ του αυτοκινήτου.δε μίλησα.ήξερα από τη Παναγιώτα πως η μητέρα και ο πατέρας ήταν τραπεζικοί υπάλληλοι. Λίγες ώρες ησυχία και, και το μεσημέρι πάλι φωνές παιδιού.το αυτοκίνητο του σχολείου έφτασε,όμως η μητέρα άργησε,και ο σοφέρ δεν μπορεί ν αφήσει το παιδί στο πεζοδρόμιο.το παίρνει μαζί του και ξεκινά.το παιδί από μέσα ωρύεται. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α.Στις παρακάτω προτάσεις να δώσετε τον χαρακτηρισμό Σωστό ή Λάθος και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορά στο κείμενο. α) Η συγγραφέας μένει σε μονοκατοικία. β)στις σύγχρονες πολυκατοικίες υπάρχουν παράθυρα και μπαλκονόπορτες γ)οι άνθρωποι που ζουν στις πολυκατοικίες είναι αποξενωμένοι δ)η συγγραφέας έχει καλή σχέση με την ένοικο του απέναντι διαμερίσματος ε)της συγγραφέως της αρέσει η ζωή στην πολυκατοικία Β1.Κατά την αφήγηση αξιοποιείται ο ευθύς λόγος για να αποδοθεί η αγανάκτηση της πρωταγωνίστριας απέναντι στην συμπεριφορά της γειτόνισσάς της στο παιδί της,να τον βρείτε στο κείμενο,να το καταγράψετε και να πείτε τι επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο. (Μονάδες 6) Β2.Να περιγράψετε τα χαρακτηριστικά των διαμερισμάτων στις σύγχρονες πολυκατοικίες σύμφωνα με το κείμενο. (Μονάδες 9) Β3.Να παρουσιάσετε με δικά σας λόγια το βασικό θέμα της 4 ης παραγράφου <<Αλλάζουν οι καιροί τη ρωμιοσύνη τους>> (Μονάδες 10)

5 Γ.Στο κείμενο η συγγραφέας αναφέρεται στον τρόπο ζωής στα αστικά κέντρα.με βάση τις απόψεις της αλλά και την δική σας γνώμη, να γράψετε ένα κείμενο λέξεων στο οποίο να παρουσιάζετε τα προβλήματα του καθημερινού τρόπου ζωής στην πόλη. (Μονάδες 20) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΙΦΝΑΙΟΥ ΖΩΗ