Mεταπτυχιακή φοιτήτρια «Εξειδίκευση στα Πληροφοριακά Συστήµατα», Ε.Α.Π. tselepidou@yahoo.com

Μια διδακτική πρόταση για τη διδασκαλία του µαθήµατος των Βιωµατικών ράσεων του Γυµνασίου από τον καθηγητή πληροφορικής. Τσελεπίδου Μαρία 1 1 Καθηγήτρια Πληροφορικής, 1 ο Γυµνάσιο ράµας Mεταπτυχιακή φοιτήτρια «Εξειδίκευση στα Πληροφοριακά Συστήµατα», Ε.Α.Π. tselepidou@yahoo.com Περίληψη Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται µια διδακτική πρόταση για το µάθηµα των Βιωµατικών ράσεων στο Γυ- µνάσιο που υλοποιήθηκε στην Α τάξη Γυµνασίου κατά την πρώτη χρονιά ένταξης του µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα σπουδών. Κατά την διδασκαλία χρησιµοποιήθηκε η µέθοδος project σε συνδυασµό µε web 2.0 εφαρ- µογές και χρήση της υπηρεσίας των ηλεκτρονικών περιοδικών του σχολικού δικτύου (http://schoolpress.sch.gr) για την συλλογική παρουσίαση του θέµατος:«ασφάλεια στο διαδίκτυο». Οι µαθητές µε την χρήση των νέων τεχνολογιών του διαδικτύου, την εφαρµογή των αρχών του εποικοδοµητισµού και την τεχνική της οµαδοσυνεργατικής βιωµατικής διδακτικής µεθόδου, συµµετείχαν ενεργά στην κατάκτηση της γνώσης. Με βάση τη µεθοδολογία του project oι µαθητές δουλέψανε σε οµάδες, συνεργάστηκαν και µοιράστηκαν εµπειρίες τόσο µέσα στο εργαστήριο πληροφορικής όσο και εξ αποστάσεως στην ηλεκτρονική τάξη που δηµιουργήθηκε από τον διδάσκοντα στην εκπαιδευτική πλατφόρµα edmodo.com. ηµιούργησαν άρθρα, συννεφόλεξα (http://www.tagxedo.com), ηλεκτρονικά κόµικς (http://pixton.com) και ηλεκτρονικά εξώφυλλα (http://postermywall.com/) και υλοποίησαν το ηλεκτρονικό περιοδικό http://schoolpress.sch.gr/safeinternet/. Λέξεις κλειδιά: Βιωµατικές ράσεις, edmodo, pixton,tagxedo, postermywall, ηλεκτρονικά περιοδικά. Εισαγωγή Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται µία βιωµατική διδασκαλία που υιοθετεί τη διδακτική µεθοδολογία του project σε συνδυασµό µε τη χρήση web2.0 εφαρµογών (edmodo, pixton, tagxedo, postermywall) και τη χρήση της υπηρεσίας των ηλεκτρονικών περιοδικών του σχολικού δικτύου (schoolpress.sch.gr). Η εφαρµογή της µεθόδου έγινε στα πλαίσια του µαθήµατος των Βιωµατικών ράσεων της Α Γυµνασίου του 1 ου Γυµνασίου ράµας, τη σχολική χρονιά 2013-2014. Οι µαθητές χωρίστηκαν σε πέντε οµάδες, ανέθεσαν οι ίδιοι ρόλους στην οµάδα τους ( συντονιστή, γραµµατέα) και συνεργάστηκαν χρησιµοποιώντας τις τεχνολογίες του διαδικτύου για τη δηµιουργία ενός ηλεκτρονικού περιοδικού στην πλατφόρµα του σχολικού δικτύου http://schoolpress.sch.gr. Η συνάντηση των οµάδων γινόταν τόσο στον «κύκλο οµάδας» στο σχολείο, όσο και διαδικτυακά µέσω της εικονικής τάξης που δηµιουργήθηκε από τον διδάσκοντα στην εκπαιδευτική πλατφόρµα edmodo.com. Οι µαθητές συµµετείχαν σε βιωµατικά παιχνίδια µέσα στο εργαστήριο µε στόχο την κατανόηση των κινδύνων του διαδικτύου, παίξανε διαδικτυακά εκπαιδευτικά παιχνίδια που διατίθενται από το saferinternet.gr, µοιράστηκαν εµπειρίες, έγραψαν άρθρα σε κειµενογράφο, πειραµατίστηκαν και χρησιµοποίησαν web 2.0 εφαρµογές (edmodo.com, pixton.com, tagxedo.com, postermywall.com) και στο τέλος δηµιούργησαν ένα ολοκληρωµένο προϊόν που «χτίστηκε» από όλες τις οµάδες στην υπηρεσία ηλεκτρονικών περιοδικών και εφηµερίδων του σχολικού δικτύου, το µηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό http://schoolpress.sch.gr/safeinternet/. Στόχος της διδακτικής αυτής προσέγγισης ήταν η ενεργός συµµετοχή των µαθητών στη µαθησιακή διαδικασία, η ανάπτυξη οµαδοσυνεργατικού πνεύµατος, η χρήση του διαδικτύου, η ηλεκτρονική συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών µέσω web2.0 εφαρµογών για την κατάκτηση της γνώσης, η προώθηση δεξιοτήτων και δηµιουργικότητας και η ενίσχυση της αυτοµάθησης (Ferrari et al., 2009). Πρακτικά Εργασιών 9 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Καθηγητών Πληροφορικής, Καστοριά, 24-26 Απριλίου 2015

2 9 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Η µεθοδολογία του project και οι Βιωµατικές ράσεις Ο όρος project - µια παιδαγωγική διαδικασία µάθησης χρησιµοποιήθηκε από τους παιδαγωγούς στις αρχές του 20ού αιώνα. Πρόκειται για έναν τρόπο οµαδικής διδασκαλίας στην οποία συµµετέχουν ισότιµα δάσκαλοι και µαθητές. Ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι ο κεντρικός, αλλά καθοδηγητικός συµβουλευτικός, µε παρεµβάσεις που γίνονται µόνον όταν το απαιτούν οι µαθητές. Το κέντρο βάρους στον τρόπο αυτό µετατίθεται από το δάσκαλο στους µαθητές, από την ατοµική στη συλλογική µορφή εργασίας. Είναι µια ανοικτή διαδικασία µάθησης, που τα όρια και οι διαδικασίες της δεν είναι αυστηρά καθορισµένα. Η ιδιαιτερότητα των Βιωµατικών ράσεων είναι ότι δεν αποτελούν ένα ακόµη σχολικό µάθηµα µε τη γνωστή και καθιερωµένη έννοια του όρου. Σύµφωνα µε το αναλυτικό πρόγραµµα σπουδών δεν αποτελούν ένα επιπλέον γνωστικό αντικείµενο όπως τα υπόλοιπα µαθήµατα µε συγκεκριµένη διδακτέα ύλη, µε παραδοσιακή διδακτική µεθοδολογία και µε παραδοσιακούς τρόπους αξιολόγησης. Είναι περισσότερο άνοιγµα της σκέψης και των συναισθηµάτων, µοίρασµα και απόκτηση δεξιοτήτων και νέων ικανοτήτων και γνώσεων µέσα από ένα διαφορετικό, εναλλακτικό τρόπο µάθησης. Συµβολή των Βιωµατικών ράσεων: - Αυξάνουν το ενδιαφέρον των µαθητών για το µάθηµα. - Ενεργοποιούν τη σκέψη, την δηµιουργικότητα και την πρωτοβουλία τους. - Ασκούν τον τρόπο σκέψης και την επιστηµονική µέθοδο, σε αυθεντικές συνθήκες εργασίας. - Προάγουν την συλλογικότητα και συνεργασία. - ηµιουργούν διαύλους επικοινωνίας σχολείου-κοινωνίας. Έχει αποδειχθεί ότι η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία και µάθηση βοηθά τα παιδιά µε χαµηλή επίδοση να ξοδέψουν λιγότερο χρόνο έξω από το θέµα που επεξεργάζονται και επηρεάζει θετικά την επίδοσή τους. Εµπλέκει τους µαθητές /τριες περισσότερο ενεργά στη διαδικασία µάθησης. Αναδεικνύει τις αδυναµίες των µαθητών και συµβάλλει στην άµβλυνσή τους. Βελτιώνει τις διαπροσωπικές σχέσεις µαθητών, ειδικά όταν η επιλογή των οµάδων είναι τυχαία. (Χιονίδου -Μοσκοφόγλου, 2000). Οι σύγχρονες κονστρουκτιβιστικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις (constructivist approach) (Bruner, 1960) δίνουν ιδιαίτερη έµφαση στην ενεργό συµµετοχή των µαθητών, στην οµαδοσυνεργατική προσέγγιση του γνωστικού αντικειµένου, στην καθοδηγούµενη ανακάλυψη των πληροφοριών και στην αλληλεπίδραση µε πιο ικανούς ενήλικες ή συµµαθητές (Vigotsky, 1978). Ηλεκτρονικά περιοδικά και εφηµερίδες σχολικού δικτύου Η υπηρεσία Ηλεκτρονικών Σχολικών Περιοδικών και Εφηµερίδων είναι διαθέσιµη στη διεύθυνση http://schoolpress.sch.gr και προσφέρεται από το Πανελλήνιο Σχολικό ίκτυο στα µέλη της σχολικής κοινότητας της Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης (έργο «Σ Τ Η Ρ Ι Ζ Ω», ΙΤΥΕ ιεύθυνση Πανελλήνιου Σχολικού ικτύου και ικτυακών Τεχνολογιών Οµάδα Οργάνωσης Εκπαιδευτικού Υλικού). Εκπαιδευτικοί και µαθητές που έχουν λογαριασµό στο Πανελλήνιο Σχολικό ίκτυο µπορούν να δηµιουργήσουν και να δηµοσιεύσουν ηλεκτρονικά περιοδικά και να προβάλλουν το περιεχόµενο τους στο ιαδίκτυο. Η υπηρεσία βασίζεται στο ανοικτό λογισµικό CMS Wordpress (http://el.wordpress.org/) και µέχρι σήµερα έχουν δηµοσιευθεί περίπου 400 Ηλεκτρονικές Εφηµερίδες και Σχολικά Περιοδικά. Η χρησιµότητα ενός ηλεκτρονικού περιοδικού βασίζεται κυρίως στη δυνατότητα συνεργασίας που προσφέρει σε µία οµάδα µε κοινούς µαθησιακούς στόχους, αλλά και στη δηµοσιοποίηση των δραστηριοτήτων της οµάδας κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί ότι λειτουργεί θετικά στην επίτευξη των στόχων της οµάδας. Οι µαθητές µπορούν να καλλιεργήσουν τις αξίες της υπευθυνότητας και της συνεργατικότητας. Ο κοινωνικοπολιτισµικός παράγοντας επίσης παίζει έναν ουσιώδη ρόλο στη µάθηση. Η µάθηση δηµιουργείται από την αλληλεπίδραση του ατόµου µε άλλα άτοµα σε συγκεκριµένες επικοινωνιακές περιστάσεις και µέσω της υλοποίησης κοινών δραστηριοτήτων (Doise & Mugny, 1984).

Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθµια και ευτεροβάθµια Εκπαίδευση - Καινοτόµες Παιδαγωγικές Πρακτικές 3 H χρήση των Web 2.0 εφαρµογών στην εκπαίδευση Ο όρος Web 2.0 (Ιστός 2.0), ειπώθηκε για πρώτη φορά το 2004 κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου µεταξύ της O Reilly Media και της MediaLive International όπου πρότειναν ιδέες για την αναβάθµιση του διαδικτύου και χρησιµοποιείται για να περιγράψει τη νέα γενιά του Παγκόσµιου Ιστού η ο- ποία βασίζεται στην όλο και µεγαλύτερη δυνατότητα των χρηστών του ιαδικτύου να µοιράζονται πληροφορίες και να συνεργάζονται online. Αυτή η νέα γενιά είναι µια δυναµική διαδικτυακή πλατφόρµα στην οποία µπορούν να αλληλεπιδρούν χρήστες χωρίς εξειδικευµένες γνώσεις σε θέµατα υπολογιστών και δικτύων. Η αλληλεπίδραση των χρηστών δεν εξαρτάται πλέον από τους άµεσους τρόπους επικοινωνίας (e-mails) (Vickery & Graham, 2007). Χαρακτηριστικά των web 2.0 εφαρµογών είναι η δηµιουργικότητα, η διάδοση πληροφοριών, το συνεργατικό ασύγχρονο - σύγχρονο περιβάλλον, η χρήση εργαλείων που επιτρέπουν στον χρήστη να κάνει σχόλια, αλλαγές, αξιολογήσεις και οι δυναµικές ιστοσελίδες. Η χρήση των web 2.0 εφαρµογών ενισχύoυν την συνεργατική µάθηση που µπορεί να οριστεί ως η από κοινού εργασία πάνω σε ένα συγκεκριµένο θέµα µε τρόπο τέτοιο ώστε να προωθείται η ατοµική µάθηση µέσω των συνεργατικών διεργασιών (Σγουροπούλου & Κουτουµάνος, 2001). Από τη θεώρηση του εποικοδοµητισµού δίνεται έµφαση στην ενεργητικό ρόλο του µαθητή και στην επίλυση πραγµατικών προβληµάτων διερευνητικού χαρακτήρα τα οποία δηµιουργούν κίνητρο για τους µαθητές (Κορδάκη, 2000). Edmodo ένα κοινωνικό δίκτυο µάθησης Ένα άλλο σηµαντικό σηµείο που αφορά τη συγκεκριµένη διδακτική πρόταση είναι η συνεισφορά των νέων µεθόδων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στη διαδικασία της µάθησης. Μέσω των εργαλείων αυτών ενισχύεται η επικοινωνία, η ανταλλαγή πληροφοριών και η συνεργασία µεταξύ των µελών της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ως διαδικτυακό εκπαιδευτικό κοινωνικό δίκτυο ορίζεται ένα κοινωνικό δίκτυο, στο οποίο συµµετέχουν µέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (καθηγητές, µαθητές, σχολικοί σύµβουλοι κ.α.) και µέσω αυτού του δικτύου τα µέλη ανταλλάσσουν πληροφορίες, υλικό, ιδέες και απόψεις, ενώ µπορούν να εστιάζουν σε εξειδικευµένα εκπαιδευτικά θέµατα και ενδιαφέροντα (Σωτηρούδας κ.ά., 2013). Το edmodo είναι ένα παγκόσµιο, ασφαλές µέσο κοινωνικής δικτύωσης και ηλεκτρονικής µάθησης για εκπαιδευτικούς και µαθητές και ανήκει στα εργαλεία Web 2.0 αφού εµπεριέχει πολλά από τα βασικά χαρακτηριστικά τους όπως την ατοµική έκφραση, το παραγόµενο από το χρήστη περιεχόµενο, το διαµοιρασµό υλικού, την αξιοποίηση της δύναµης του πλήθους, την επαναχρησιµοποίηση του περιεχοµένου, την επίδραση της δικτύωσης, την µάθηση κατ απαίτηση, την αλληλεπίδραση κ.λπ. Επιτρέπει τη δηµιουργία ηλεκτρονικών τάξεων, τη διαχείριση ηλεκτρονικών φακέλων µαθητών, τη διασύνδεση µεταξύ εκπαιδευτικού και µαθητών, καθώς και τη συµµετοχή τους σε ηλεκτρονικές κοινότητες διαφορετικών εκπαιδευτικών αντικειµένων. Μέσω του edmodo οι µαθητές και οι εκπαιδευτικοί διαµοιράζονται ψηφιακό υλικό και επικοινωνούν µε ασφάλεια, ενώ ενισχύεται η συµµετοχή των µαθητών καθώς και η αλληλεπίδραση και η επικοινωνία µεταξύ τους. Σηµαντικό γεγονός συνιστά το ότι οι µαθητές µπορούν να εγγραφούν στην ηλεκτρονική κοινότητα µάθησης του edmodo, χωρίς να απαιτείται η κατοχή λογαριασµού ηλεκτρονικού ταχυδροµείου ενώ παράλληλα µπορεί να δοθεί και ξεχωριστός κωδικός στους γονείς των µαθητών, ώστε να µπορούν να παρακολουθούν τις εργασίες των παιδιών τους, να στέλνουν µηνύµατα είτε στα παιδιά τους είτε στον εκπαιδευτικό και να παρακολουθούν τις πληροφορίες που αποστέλλει ο εκπαιδευτικός στους µαθητές. Το edmodo είναι δωρεάν υπηρεσία και χρησιµοποιείται ήδη από περισσότερους από 5.000.000 εκπαιδευτικούς και µαθητές παγκοσµίως µε αυξανόµενη τάση, κατατάσσεται στην 41η θέση σε σύνολο 100 µαθησιακών εργαλείων για έτος 2014, σύµφωνα µε την 8η ετήσια έρευνα για τα µαθησιακά εργαλεία (Center 4 Learning & Performance Technologies, 2014), γεγονός που αποδεικνύει την αποδοχή του στην διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα.

4 9 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Υλοποίηση Η βιωµατική διδασκαλία εντάσσεται στο µάθηµα των Βιωµατικών ράσεων της Α Γυµνασίου και στη θεµατική ενότητα «Το σχολείο ως κοινότητα: Ζούµε µαζί και στηρίζουµε ο ένας τον άλλο» και στην υποενότητα «Σχολείο και διαδίκτυο». Η διδακτική προσέγγιση υλοποιήθηκε το δεύτερο και τρίτο τρίµηνο την σχολική χρονιά 2013-2014 στο 1 ο Γυµνάσιο ράµας, στο 6 ο τµήµα των Βιωµατικών ράσεων της Α τάξης και συµµετείχαν 19 µαθητές από διαφορετικά τµήµατα γενικής παιδείας της Α τάξης (15 αγόρια και 4 κορίτσια). Οι µαθητές δούλεψαν σε οµάδες 3-4 ατόµων. Το µάθηµα έγινε στο εργαστήριο πληροφορικής, χρησιµοποιήθηκαν 13 ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ένας βιντεοπροβολέας (projector), πίνακας, λογισµικό διαχείρισης τάξης Netsupport, κειµενογράφος (Word), η δικτυακή τάξη στο edmodo.com, on line δωρεάν χρήσης λογισµικά για: δηµιουργία πόστερ στο postermywall.com, δηµιουργία κόµικς στο pixton.com, δηµιουργία συννεφόλεξου στο tagxedo.com, ηλεκτρονικά περιοδικά του σχολικού δικτύου στη διεύθυνση http://schoolpress.sch.gr. Το µάθηµα διδάσκεται 1 ώρα την εβδοµάδα. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ήταν καθοδηγητικός, παραινετικός και συµβουλευτικός, αφού παρείχε βοήθεια σε όποιο πρόβληµα αντιµετώπιζαν οι µαθητές στο εργαστήριο ή και όταν δούλευαν στον υπολογιστή τους στο σπίτι µέσω της e-τάξης στο edmodo. Στόχοι που τέθηκαν από τον διδάσκοντα Σκοπός του project ήτανε οι µαθητές να µάθουν να χρησιµοποιούν σωστά το διαδίκτυο και να αναγνωρίζουν τους κινδύνους που κρύβει. Στόχοι που τέθηκαν: Να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας µε τους άλλους µαθητές στο σχολείο. Να µάθουν να χρησιµοποιούν τα περιβάλλοντα συνεργασίας στον υπολογιστή. Να ευαισθητοποιηθούν σε θέµατα συµπεριφοράς στο διαδίκτυο όπως: ασφάλεια πληροφοριών, συµπεριφορά προς τρίτους, πνευµατικά δικαιώµατα, προστασία από κακόβουλες καταστάσεις, κίνδυνοι από την κοινωνική δικτύωση, συνέπειες µηνυµάτων και δηµοσιεύσεων. Να χρησιµοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα µε σύνεση. Να αντιµετωπίζουν καταστάσεις διαδικτυακού εκφοβισµού παρενόχληση. Να εκφραστούν δηµιουργικά, να καλλιεργήσουν δεξιότητες αλλά και να αναπτύξουν τη φαντασία και την εφευρετικότητα τους µέσα από την τέχνη. Να µεταλαµπαδεύσουν αυτά που θα µάθουν και στους συµµαθητές τους ώστε να ωφεληθεί η σχολική κοινότητα. Ερευνητικά ερωτήµατα που τέθηκαν: Πόσο συχνά πρέπει να δίνω τα προσωπικά µου δεδοµένα στο διαδίκτυο; Πώς καταλαβαίνω αν ένας ιστότοπος είναι ασφαλής; Πώς αντιµετωπίζουµε περιπτώσεις παρενόχλησης στο διαδίκτυο; Ποιες ενέργειες πρέπει να αποφεύγουµε στα περιβάλλοντα κοινωνικής δικτύωσης Πώς µπορούµε να ενηµερώσουµε τους φίλους µας και την οικογένεια µας; Μεθοδολογία Για την οργάνωση της τάξης χρησιµοποιήθηκε η διάταξη του κύκλου στον οποίο οι µαθητές µέσα από «παιχνίδια γνωριµίας» γνωρίστηκαν µεταξύ τους. Τέθηκαν οι κανόνες συνεργασίας της τάξης από τους ίδιους τους µαθητές, τους έγραψαν σε ένα χαρτόνι και αναρτήθηκαν σε εµφανές σηµείο στο εργαστήριο. Στη συνέχεια έγινε ο χωρισµός σε οµάδες. Χρησιµοποιήθηκε η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία που µεσολαβεί ανάµεσα στην παραδοσιακή και στην εξατοµικευµένη µάθηση και στην οποία λαµβάνουν χώρα σηµαντικές µαθησιακές αλληλεπιδράσεις µεταξύ των µαθητών (Ζωγόπουλος, 2012). Ο χωρισµός έγινε µε κλήρωση, κάθε µαθητής τραβούσε ένα χαρτάκι µε µια εικόνα που αντιπροσώπευε την οµάδα του, οι µαθητές που είχαν την ίδια εικόνα ανήκαν στην ίδια οµάδα. Οι οµάδες ήταν: Παιχνίδια, Κοινωνικά δίκτυα, Μηχανές αναζήτησης, Τηλεδιάσκεψη, e-mail. Μετά τον χωρισµό

Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθµια και ευτεροβάθµια Εκπαίδευση - Καινοτόµες Παιδαγωγικές Πρακτικές 5 κάθε οµάδα παρουσίασε τα µέλη της δηµιουργώντας γι αυτό τον σκοπό µια παρουσίαση στο power point. Κάθε οµάδα όρισε τον υπεύθυνο οµάδας και τον γραµµατέα. Από τον διδάσκοντα δηµιουργήθηκε η ηλεκτρονική τάξη projecta στο edmodo. Πριν την εγγραφή των µαθητών στο edmodo και τη δηµιουργία του ηλεκτρονικού περιοδικού µοιράστηκε στους µαθητές έντυπο ενηµέρωσης γονέα. Στο έντυπο αυτό έγινε ενηµέρωση προς τους γονείς για τις διαδικτυακές πλατφόρµες (edmodo και schoolpress) και τον τρόπο που θα γινόταν το µάθηµα. Οι µαθητές επειδή είναι εξοικειωµένοι µε τα κοινωνικά δίκτυα τύπου facebook, πολύ εύκολα µε τον κωδικό τάξης που τους δόθηκε από τον διδάσκοντα έκαναν εγγραφή στην e-τάξη και πολύ γρήγορα έµαθαν να χρησιµοποιούν το περιβάλλον του edmodo. Ενδεικτική είναι η άποψη ότι το edmodo αποτελεί ένα «Facebook για τα σχολεία» (Boyd, 2012). Η χρήση αυτής της πλατφόρµας τους ενθουσίασε. Σ αυτό τον χώρο πριν από κάθε µάθηµα ανέβαζε ο διδάσκοντας την ατζέντα για την ηµέρα του µαθήµατος ( πώς θα δουλέψουµε - ποιό θέµα θα συζητήσουµε - ποια είναι η εργασία και το θέµα που θα παρουσιάσει η κάθε οµάδα, κ.λπ.). Τα αρχεία που δηµιουργούνταν από τα µέλη της κάθε οµάδας ανέβαιναν ατοµικά ή από τον συντονιστή οµάδας στο edmodo για ενηµέρωση της ολοµέλειας και διόρθωση από τον καθηγητή. Στο edmodo υπήρχαν οργανωµένοι φάκελοι από τον διδάσκοντα για την κάθε οµάδα (eportfolio), όπου συγκεντρώνονταν τα άρθρα της κάθε οµάδας και το ηµερολόγιο που κρατούσε ο γραµµατέας. Επίσης στο edmodo υπήρχαν οι φάκελοι: Φάκελος Υλικό µε κατάλληλο υλικό για µελέτη και πηγές για την δηµιουργία των άρθρων, Φάκελος Τεύχος 1, Φάκελος Τεύχος 2, Φάκελος Τεύχος 3, µε τις εργασίες που είχε να διεκπεραιώσει η κάθε οµάδα για το κάθε τεύχος. Οι µαθητές δούλεψαν οµαδικά για την δηµιουργία και τον εµπλουτισµό του ηλεκτρονικού περιοδικού http://schoolpress.sch.gr/safeinternet/. Για κάθε τεύχος οι οµάδες κυκλικά είχαν να παρουσιάσουν άρθρα, να φτιάξουν κόµικς, συννεφόλεξα και το εξώφυλλο για το κάθε τεύχος του περιοδικού. Τα εξώφυλλα επειδή ήταν περισσότερα από τα τεύχη, έγινε επιλογή του καλύτερου από την ολοµέλεια. Τα θέµατα που διαπραγµατευτήκαµε ήταν : διαδικτυακός εκφοβισµός (cyberbulling), παιδική πορνογραφία (grooming), sexting, πνευµατικά δικαιώµατα, facebook, παρενόχληση στο διαδίκτυο, προσωπικές εµπειρίες παρενόχλησης στο διαδίκτυο. ηµιουργήθηκαν συνολικά τρία τεύχη στο http://schoolpress.sch.gr. Η δηµιουργία του περιοδικού και η διαχείριση έγινε από τον διδάσκοντα, και η επιλογή του template, του ονόµατος και η συγγραφή των άρθρων από τους µαθητές. Οι µαθητές πειραµατίστηκαν µε τα on line δωρεάν προγράµµατα δηµιουργίας κόµικς, αφίσας και συννεφόλεξου και δηµιούργησαν τα δικά τους έργα. Ο ρόλος του διδάσκοντα ήταν µόνο παραινετικός-συµβουλευτικός, αφού πρότεινε τα διαδικτυακά προγράµµατα οι µαθητές διάλεξαν το θέµα µε την οµάδα τους και µόνοι τους δηµιούργησαν τα εξώφυλλα τα κόµικς και τα συννεφόλεξα. Κυριολεκτικά πειραµατίστηκαν. Για όποια δυσκολία αντιµετώπιζαν απευθυνόταν στην ηλεκτρονική τάξη στο edmodo. Συµµετείχαν επίσης σαν τµήµα στην ηµέρα του ασφαλούς διαδικτύου µε ποίηµα µιας µαθήτριας και σε εκδήλωση µέσα στο σχολείο κατά την οποία έγινε ενηµέρωση για τους κινδύνους του διαδικτύου από τις οµάδες του project σε όλες τις τάξεις του σχολείου. Αποτίµηση της µεθοδολογίας Η αποτίµηση της µεθοδολογίας που ακολουθήθηκε στην συγκεκριµένη διδακτική προσέγγιση έγινε µε βάση το τελικό αποτέλεσµα που παρουσίασε η τάξη και τον τρόπο που εργάστηκαν οι µαθητές. Το ηλεκτρονικό περιοδικό εµπλουτίστηκε από τα παιδιά µε δουλειά στο σχολικό εργαστήριο και στο σπίτι. Το τελικό αποτέλεσµα που παρουσίασε η τάξη ήταν περισσότερο από ικανοποιητικό. Οι µαθητές ενθουσιάστηκαν µε τη χρήση της διαδικτυακής τάξης στο edmodo και το ηλεκτρονικό περιοδικό. Βρήκαν την όλη διδακτική µέθοδο ευχάριστη και τους βοήθησε αρκετά στην κατανόηση των εννοιών του µαθήµατος. Η υλοποίηση της διδασκαλίας στην τάξη δικαιώνει τους στόχους που τέθηκαν όπως φαίνεται από το e-περιοδικό που δηµιουργήθηκε από τους µαθητές. Οι µαθητές µάθανε να χρησιµοποιούν σωστά το διαδίκτυο να αναγνωρίζουν, να αξιολογούν και να προφυλάσσονται από τους διαδικτυακούς κιν-

6 9 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής δύνους. Έµαθαν πώς να δηµιουργούν οµαδικά εργασίες, να συνοµιλούν, να συµφωνούν, να διαφωνούν και να µοιράζονται εµπειρίες εξ αποστάσεως µέσω διαδικτυακών web 2.0 εφαρµογών. Εµαθαν να δουλεύουν οµαδοσυνεργατικά για τη δηµιουργία του ηλεκτρονικού περιοδικού, µια διδακτική µέθοδο µε την οποία δεν είναι τόσο εξοικειωµένοι στο Ελληνικό σχολείο. Το ποιο ισχυρό σηµείο της εφαρµογής στην τάξη ήταν η καλή και δηµιουργική διάθεση των παιδιών. Το ποιο αδύνατο σηµείο ήταν το γεγονός ότι το µάθηµα είναι µονόωρο διδασκόταν την έβδοµη ώρα που είναι 30 λεπτά και ο χρόνος κάποιες φορές δεν επαρκoύσε για την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στην επίλυση αυτού του προβλήµατος βοήθησε το διαδικτυακό περιβάλλον µάθησης αφού έδινε την δυνατότητα στους µαθητές και στον διδάσκοντα να επικοινωνήσουν, να συνεργαστούν και να δουλέψουν και από το σπίτι. Συµπεράσµατα Η εφαρµογή της συγκεκριµένης διδακτικής προσέγγισης µας οδηγεί στο συµπέρασµα ότι τα συνεργατικά εργαλεία του παγκόσµιου ιστού (web 2.0) µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως εκπαιδευτικά εργαλεία βιωµατικής, αποκαλυπτικής - διερευνητικής µάθησης. Αν συνδυασθούν δε µε οµαδοσυνεργατικές µεθόδους διδασκαλίας µπορούν µέσα σ' ένα ευχάριστο κοινωνικοπολιτισµικό περιβάλλον να οδηγήσουν τους µαθητές στην κατάκτηση της γνώσης. Μαθητές µε χαµηλές επιδόσεις, µέσα από την οµάδα αποκτούν αυτοεκτίµηση και βοηθούνται από τους συµµαθητές τους. Τα σχολικά περιοδικά και οι εφηµερίδες που διατίθενται από το σχολικό δίκτυο είναι ιδανικά για την παρουσίαση οµαδικών εργασιών ειδικά σε µαθήµατα όπως οι Βιωµατικές ράσεις στο Γυµνάσιο που επιβάλλεται η προβολή της οµαδικής εργασίας της τάξης. ίνουν ένα κίνητρο στους µαθητές να ασχοληθούν δηµιουργικά µε το διαδίκτυο, να γνωρίσουν συνεργατικά διαδικτυακά περιβάλλοντα που θα τους αποσπάσουν από τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook) και θα τους δείξουν µια «άλλη» δηµιουργική χρήση του διαδικτύου. Θα µπορούσε να γίνει εφαρµογή αυτής της µεθόδου διδασκαλίας και σε µαθητές των ΕΠΑ.Λ και των Γενικών Λυκείων στην Ερευνητική εργασία. Επίσης θα µπορούσε να εφαρµοστεί και στις τάξεις Ε και ΣΤ του ηµοτικού Σχολείου στα πλαίσια του «Πληροφορικού Γραµµατισµού στο ηµοτικό» όπως καθορίζεται από το Πρόγραµµα σπουδών για τις ΤΠΕ στην Πρωτοβάθµια εκπαίδευση. ιαθε- µατικά σε συνδυασµό µε άλλο µάθηµα του Γυµνασίου και σε συνεργασία µε τον διδάσκοντα καθηγητή για την δηµιουργία ενός περιοδικού µε θέµατα πχ Ιστορίας, Γεωγραφίας, Μαθηµατικών, Τεχνολογίας κλπ. Και φυσικά και σε άλλες θεµατικές ενότητες της Σχολικής και κοινωνικής Ζωής στο Γυµνάσιο και στα πολιτιστικά και περιβαλλοντικά προγράµµατα. Αναφορές Bruner, J. (1960). Α Process of Education. Center 4 Learning & Performance Technologies, (2014). Top 100 tools for learning. Results of the 8th Annual Survey of Learning Tools: Ανακτήθηκε 20 εκεµβρίου 2014 από http://c4lpt.co.uk/top100tools/analysis-2014/ Boyd, E.B. (2012). Edmodo. A Facebook for schools. Chalks Up API To Become Classroom Platform. Ανακτήθηκε 10 εκεµβρίου 2014 από http://www.fastcompany.com/1822900/edmodo-facebook-schools-chalks-apibecome-classroom-platform Doise, W., & Mugny, G. (1984). The social development of the intellect. Oxford, Pergamon Press. Vickery & Graham. (2007). Participative web and user-created content: web 2.0, wikis and social networking. Vigotsky L.V., (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Ζωγόπουλος, Ε. (2012). Η αποτελεσµατική ενσωµάτωση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασίa. Περιοδικό i- teacher τεύχος 4ο, ISSN 1792-4146 Κορδάκη, Μ. (2000). ιδακτική της Πληροφορικής. Πανεπιστηµιακές παραδόσεις. Πάτρα. Σγουροπούλου, Κ.& Κουτουµάνος, Α. (2001). Η Επικοινωνία Μέσω Υπολογιστή για την Υποστήριξη των Κοινοτήτων Μάθηση. Εισήγηση στο 1o συνέδριο για την Ανοικτή και εξ Χιονίδου -Μοσκοφόγλου, Μ. (2000). Βασικές µέθοδοι οµαδοσυνεργατικής διδασκαλίας και µάθησης στα µαθηµατικά. Ευκλείδης Γ. Επιθεώρηση Μαθηµατικής Εκπαίδευσης, 16 (52), 39-53. Σωτηρούδας, Β., Γαρίτσης, Ι., Κούνδουρος, M. (2013). H oµαδοσυνεργατική διδασκαλία της πληροφορικής στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Η περίπτωση της ηλεκτρονικής κοινότητας µάθησης του Edmodo. 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής, Θεσσαλονίκη, 12-14 Απριλίου 2013.