ΘΕΜΑ: Ψήφιση και Έγκριση Προϋπολογισμού και Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης Δήμων οικονομικού έτους 2016 Οδηγίες - Δικαιολογητικά

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΝΠΔΔ Ταχ. Δ/νση : Κατεχάκη 56 Ταχ. Κώδικας : 11525 Πληροφορίες : Ι. Καραγιώργου Τηλέφωνο : 213 2035775, -682, -661, -681 Φαξ : 213 2035746 ΕΠΕΙΓΟΝ - ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΕ E-MAIL Αθήνα, 05 / 11 / 2015 Α.Π.: οικ. 82576/44716 ΠΡΟΣ: 1. Δήμους αρμοδιότητάς μας (με την παράκληση να ενημερώσουν τα ΝΠΔΔ που εποπτεύουν) και 2. Συνδέσμους αρμοδιότητάς μας ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: 1. Υπουργείο Εσωτερικών & Δ.Α Διεύθυνση Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Τμήμα Προϋπολογισμού και Οικονομικής Διαχείρισης 2. Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ ΘΕΜΑ: Ψήφιση και Έγκριση Προϋπολογισμού και Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης Δήμων οικονομικού έτους 2016 Οδηγίες - Δικαιολογητικά Στα πλαίσια τήρησης των οριζόμενων προθεσμιών ψήφισης και έγκρισης/επικύρωσης των υποβληθέντων προϋπολογισμών και Ολοκληρωμένων Πλαισίων Δράσης (ΟΠΔ), όπως αυτές προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 77 του Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167/τ.Α ) καθώς και των οδηγιών κατάρτισης και ελέγχου αυτών, όπως παρασχέθηκαν με την έκδοση της υπ αρ. 26945/31-7-2015 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών (ΦΕΚ 1621/τ.Β /31-7-2015), κατ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 77 του Ν.4172/2013 και του άρθρου 64 του Ν.4270/2014, και προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και κωλύματα στο στάδιο του ελέγχου από την υπηρεσία μας λόγω προσκόμισης ελλιπούς φακέλου, σας παραθέτουμε τα δικαιολογητικά τα οποία θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύουν τον υποβληθέντα προς έγκριση στην υπηρεσία μας προϋπολογισμό ο.ε. 2016, τα οποία είναι τα εξής: 1) Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται σε ειδική για αυτό το σκοπό συνεδρίαση, συνοδευόμενη από αποδεικτικό δημοσίευσης της απόφασης και ανάρτησης στο Πρόγραμμα Διαύγεια. Υπενθυμίζεται ότι συνοπτική οικονομική κατάσταση του προϋπολογισμού, όπως τελικώς ψηφίσθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο, αναρτάται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του οικείου Δήμου και δημοσιεύεται σε μία (1) τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα. 1

2) Τρία τεύχη του προϋπολογισμού, τα οποία στο σημείο του ανακεφαλαιωτικού πίνακα εσόδων - εξόδων θα πρέπει να φέρουν την σφραγίδα του Δήμου και τις υπογραφές τόσο του Δημάρχου και του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, όσο και των Δημοτικών Συμβούλων που τον ψήφισαν. ΠΡΟΣΟΧΗ: Η δομή και η συμπλήρωση των ΚΑ του προϋπολογισμού θα πρέπει να είναι απολύτως σύμφωνη με την υπ' αρ. 7028/2004 ΚΥΑ (ΦΕΚ 2253/Β ) και με τα οριζόμενα στα άρθρα 7 και 8 της υπ αρ. 47490/18-12-2012 ΚΥΑ (ΦΕΚ 3390/Β ) υπό την επιφύλαξη των οδηγιών που παρέχονται με την υπ αρ.30842/31-7-2013, των άρθρων 4 και 5 της υπ αρ. 29530/25-7-2014 (ΦΕΚ 2059/τ.Β /29-7-2014) και του άρθρου 5 της υπ' αρ. 26945/31-7-2014 ομοίων της. Οι Κ.Α. εσόδων και δαπανών που ισχύουν σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις, αναγράφονται στο Παράρτημα 1 της υπ' αρ. 26945/31-7-2014 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1621/Β ). 3) Απόφαση του Συμβουλίου της Δημοτικής ή Τοπικής Κοινότητας περί κατάρτισης σχεδίου του προϋπολογισμού εξόδων της κοινότητας (στην περίπτωση που το Δημοτικό Συμβούλιο έχει μεταβιβάσει συγκεκριμένες, αποφασιστικού χαρακτήρα αρμοδιότητες κατ' εφαρμογή των άρθρων 83 παρ. 9 και 84 παρ. 6 του Ν 3852/2010). 4) Πράξη της Εκτελεστικής Επιτροπής (ενώ σε περίπτωση που δεν υφίσταται η εν λόγω πράξη, θα πρέπει να αναφέρεται ο λόγος). 5) Απόσπασμα πρακτικού συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης (ενώ σε περίπτωση που δεν υφίσταται, θα πρέπει να αναφέρεται ο λόγος). Στο σημείο αυτό σας τονίζουμε ότι κατά τη διαδικασία κατάρτισης και ψήφισης του προϋπολογισμού θα πρέπει να τηρείται η προβλεπόμενη από το άρθρο 77 του Ν.4172/2013 διαδικασία και να συμμετέχουν όλα τα θεσμικά όργανα όπως αυτά αναλυτικά περιγράφονται στο ανωτέρω άρθρο. Ωστόσο, η μη λήψη απόφασης από ένα όργανο παρέχει τη δυνατότητα στο αμέσως επόμενο να αποφασίσει σχετικά, μόνο όμως όταν το πρώτο δεν έχει συνεδριάσει εμπρόθεσμα και υπάρχει κίνδυνος μη τήρησης των προβλεπόμενων προθεσμιών. Για το λόγο αυτό και δεδομένου ότι οι σχετικές προθεσμίες είναι προκαθορισμένες, θα πρέπει όλα τα αρμόδια όργανα να προβαίνουν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να συνεδριάσουν εμπρόθεσμα ούτως ώστε να μην αποκλείεται η συμμετοχή τους από τη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού. Συνεπώς, όταν ένα όργανο συνεδριάσει χωρίς να έχει προηγηθεί η συνεδρίαση του αμέσως προηγούμενου, θα πρέπει μέσα στην απόφαση να αιτιολογείται το γεγονός. 6) Απόφαση Οικονομικής Επιτροπής, με το αποδεικτικό δημοσίευσης αυτής, συνοδευόμενη από αναλυτική εισηγητική έκθεση επί του σχεδίου του προϋπολογισμού. Τονίζεται, ιδιαιτέρως, η υποχρέωση στην σχετική εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής να αναφέρεται η γνώμη του Παρατηρητηρίου και οι σχετικές οδηγίες του Υπουργείου. 7) Αιτιολογική έκθεση της Οικονομικής Επιτροπής, στην οποία εκτός της αναλυτικής και τεκμηριωμένης αιτιολόγησης των εγγραφών εσόδων και εξόδων που εισάγονται στον προϋπολογισμό, θα γίνεται ειδική μνεία α) στις τυχόν προσαρμογές που επήλθαν στο σχέδιο του προϋπολογισμού, σε συνέχεια της γνώμης του Παρατηρητηρίου και των οδηγιών που 2

παρασχέθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών, β) στο μήνα αναφοράς των οικονομικών δεδομένων βάσει των οποίων συντάχθηκε ο προϋπολογισμός και γ) στα σημεία όπου το υποβληθέν προς έγκριση σχέδιο του προϋπολογισμού διαφοροποιείται από το υποβληθέν στο Παρατηρητήριο προσχέδιο, αναφέροντας αναλυτικά τους λόγους αυτής της διαφοροποίησης. 8) Στατιστικά Δελτία υπογεγραμμένα από τον στατιστικό ανταποκριτή και τον προϊστάμενο της οικονομικής υπηρεσίας, όπως αυτά απεικονίζονται στο Παράρτημα 3 της υπ' αρ. 26945/2015 ΚΥΑ (ΦΕΚ 1621/Β ). Τα στατιστικά δελτία θα αφορούν: α) τον μήνα βάση του οποίου καταρτίστηκε ο προϋπολογισμός και ο οποίος αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της οικονομικής επιτροπής, π.χ. Ιούλιος 2015, β) τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου οικονομικού έτους π.χ. Ιούλιος 2014 και γ) τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους δηλαδή Δεκέμβριο 2014, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ενσωματωθεί τα εν λόγω οικονομικά του στοιχεία στις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών & Διοικ/κης Ανασυγκρότησης. Ειδικά για τους Δήμους που δεν διαθέτουν επικυρωμένο προϋπολογισμό έτους 2015, θα αποσταλούν αντίστοιχα τα στατιστικά δελτία του 2014 και 2013 (βλ. Ειδική παρατήρηση επί των οριζόμενων στο άρθρο 3 της 26945/2015 ΚΥΑ) 9) Αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου που αφορούν την επιβολή των φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών, συνοδευόμενες από την σχετική εγκριτική απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής (σε περίπτωση που έχει εκδοθεί). 10) Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τη ψήφιση του Τεχνικού Προγράμματος. Τονίζεται ότι το περιεχόμενο του Τεχνικού Προγράμματος προσδιορίζεται με γνώμονα τη δυνατότητα χρηματοδότησης του και περιλαμβάνει διακριτά τα έργα που θα εκτελεστούν εντός του έτους, το ύψος της δαπάνης τους, τον ΚΑ του προϋπολογισμού που βαρύνει και την πηγή χρηματοδότησής τους. 11) Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής και του Δημοτικού Συμβουλίου αναφορικά με την κατάρτιση και τη ψήφιση του Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης (Ο.Π.Δ.), αντίστοιχα, συνοδευόμενες από τις σχετικές αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων των νομικών προσώπων του Δήμου. Προσοχή: Η ψήφιση του προϋπολογισμού και του ΟΠΔ γίνεται σε μία ειδική για αυτό το σκοπό συνεδρίαση, ωστόσο κρίνεται σκόπιμο οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου να είναι διακριτές και να αποστέλλονται στην υπηρεσία μας με ξεχωριστή διαβίβαση. Επιπλέον, τονίζεται ότι το ΟΠΔ απαρτίζεται από τον Πίνακα Στοχοθεσίας Οικονομικών Αποτελεσμάτων του Δήμου και όλων των νομικών προσώπων του (ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ) που ανήκουν στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Επομένως, σε περίπτωση που το ΟΠΔ δεν περιλαμβάνει όλους τους Πίνακες Στοχοθεσίας θεωρείται ελλιπές και αναπέμπεται προς συμπλήρωση. 12) Βεβαίωση ταμειακής υπηρεσίας όσον αφορά το ύψος του χρηματικού υπολοίπου κατά το μήνα αναφοράς ή τον τρόπο υπολογισμού αυτού, σε περίπτωση που δεν εγγράφεται το πραγματικό χρηματικό υπόλοιπο του μήνα αναφοράς αλλά η πρόβλεψη αυτού κατά το τέλος της χρήσης. 3

Προσοχή: Στην συγκεκριμένη βεβαίωση θα πρέπει να γίνεται και περαιτέρω ανάλυση των ΚΑ της ομάδας 5 Χρηματικό Υπόλοιπο ανάλογα με την πηγή προέλευσης του αδιάθετου χρηματικού υπολοίπου και των ΚΑ του εξόδου στον οποίο αυτά προορίζονται (βλ παρ. Β.5.2 του άρθρου 3 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ). Ειδικότερα: α) Όταν αυτά προέρχονται από αδιάθετα υπόλοιπα συνεχιζόμενων έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, τα υπόλοιπα αυτά εγγράφονται στο σκέλος των εσόδων α) στον ΚΑ 5121 όταν οφείλουν να καλύψουν υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν μέχρι 31.12.2015 με ισόποση πίστωση στον ΚΑ 81 ΠΟΕ και β) στον ΚΑ 5124 όταν προορίζονται για την κάλυψη υποχρεώσεων που θα δημιουργηθούν μέσα στο 2016 με ισόποση πίστωση σε ΚΑ της ομάδα 6 ή 7 των δαπανών. β) Για την εξόφληση υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν σε προηγούμενα έτη και δεν κατέστη δυνατή η εξόφλησή τους μέχρι την 31.12.2015, τα ποσά αυτά εγγράφονται στους ΚΑ 5111 και 5121 με αντιστοιχία των ΚΑ της κατηγορίας 81 Πληρωμές υποχρεώσεων Π.Ο.Ε., στα πλαίσια εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 66 παρ. 7 του Ν. 4270/2014 και του άρθρου 4 παρ. 5 του π.δ. 113/2010. Στις ανωτέρω διατάξεις ορίζεται ότι Οι δήμοι υποχρεούνται να εξοφλούν κατά προτεραιότητα και με ιεραρχημένο τρόπο τις υποχρεώσεις αυτές. Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό ποσό του χρηματικού υπολοίπου των κωδικών 5111 και 5121 θα πρέπει να αντικρίζεται με δαπάνες της αντίστοιχης κατηγορίας ΠΟΕ. γ) Για την εξόφληση υποχρεώσεων που επιβάλλονται από διάταξη νόμου, όπως επί παραδείγματι την υποχρέωση εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 24 του Ν. 1080/1980, η εγγραφή των συγκεκριμένων χρηματικών υπολοίπων συντελείται στον ΚΑ 5113. Επίσης στον ίδιο ΚΑ 5113 Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από τακτικά έσοδα για την κάλυψη ειδικευμένων δαπανών κρίνεται σκόπιμο να εγγράφεται τυχόν αδιάθετο υπόλοιπο προερχόμενο από ανταποδοτικά τέλη και στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γίνεται ειδική αναφορά ούτως ώστε τα ποσά αυτά να συνυπολογίζονται στην ισοσκέλιση της ανταποδοτικότητας δεδομένου ότι τα ανταποδοτικά τέλη αποτελούν ειδικευμένα έσοδα και προορίζονται αποκλειστικά για την κάλυψη δαπανών της ανταποδοτικής υπηρεσίας. Η ειδικότητα των εσόδων ισχύει και για τις εγγραφές στον ΚΑ 5123 Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από έκτακτα έσοδα για την κάλυψη ειδικευμένων δαπανών, όπου και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αποτυπώνονται οι ΚΑ των δαπανών στις οποίες προορίζονται τα αδιάθετα ποσά. Στους ανωτέρω ΚΑ 5113 και 5123 γίνεται και εγγραφή αδιάθετων υπολοίπων που προορίζονται για την κάλυψη ειδικευμένων δαπανών (π.χ. προνοιακά, προγράμματα χρηματοδοτούμενα απευθείας από την Ε.Ε.), με ισόποση πίστωση σε ΚΑ εξόδων. δ) Για τη χρηματοδότηση νέων έργων όταν τα χρηματικά υπόλοιπα προέρχονται από αδιάθετες πιστώσεις για την εκτέλεση έργων και επενδυτικών δαπανών (εκτός ΠΔΕ), τα αδιάθετα υπόλοιπα θα εγγραφούν στον ΚΑ 5112 ή 5122 με ισόποση πίστωση σε ΚΑ της ομάδα 6 ή 7 των δαπανών. ε) Έπειτα από την κάλυψη των περιπτώσεων (α)-(δ), τυχόν εναπομείναντα αδιάθετα χρηματικά υπόλοιπα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη εν γένει δαπανών του δήμου (ΚΑ 5119 και 5129). Σημείωση: Τα υπόλοιπα των χρηματικών διαθεσίμων προκύπτουν από τα extrait των τραπεζικών λογαριασμών, τα μετρητά του ταμείου, τις εισπρακτέες ή πληρωτέες καθώς και τις μη ενταλματοποιηθείσες συναλλαγές. Για τις περιπτώσεις που υφίστανται λογιστικές 4

εκκρεμότητες που χρονίζουν ή έχουν διαπιστωθεί ταμειακά ελλείμματα θα πρέπει να γίνουν εγγραφές κατά τα οριζόμενα στην παρ. 12 του άρθρου 1 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ. 13) Η νομίμως συναφθείσα δανειακή σύμβαση, σε περίπτωση εγγραφής δανείου. Οι δήμοι συνομολογούν δάνεια με αναγνωρισμένα πιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της Ελλάδας και του εξωτερικού αποκλειστικά είτε για τη χρηματοδότηση επενδύσεων (άρθρου 264 Ν. 3852/2010 και παρ. 7 του άρθρου 2 του Ν. 4111/2013 (Α' 18)) είτε για την χρηματοδότηση των χρεών τους (παρ. 1 το άρθρου 43 του Ν.4325/2015). Δεδομένης της εκ του νόμου αποκλειστικής δανειοληψίας για επενδυτικούς σκοπούς ή για χρηματοδότηση χρεών, η εγγραφή εσόδου σε ΚΑ της κατηγορίας 31 θα πρέπει να αντιστοιχίζεται με τον ΚΑ της επενδυτικής δαπάνης ή των χρεών που θα χρηματοδοτηθούν από το δάνειο και το οποίο θα αναφέρεται ρητά στην αιτιολογική έκθεση της Οικονομικής Επιτροπής. 14) Βεβαίωση της Οικονομικής Υπηρεσίας ότι έχουν εγγραφεί όλες οι υποχρεωτικές δαπάνες, όπως αυτές καθορίζονται με την παρ. 1 του άρθρου 158 του Ν. 3463/2006, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 2 του Ν. 4038/2012 και ισχύει. Η ανωτέρω βεβαίωση για την εγγραφή αυτών των υποχρεωτικών δαπανών, επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του προϊσταμένου της οικονομικής υπηρεσίας, συνεπώς την ευθύνη για παραλείψεις των εν λόγω εγγραφών στον υπό έλεγχο προϋπολογισμό φέρει αποκλειστικά ο Δήμος. Για συγκεκριμένες κατηγορίες αυτών των δαπανών, εκτός της ανωτέρω βεβαίωσης, ζητούνται επιπλέον: α) Ανακεφαλαιωτική βεβαίωση από το τμήμα μισθοδοσίας όπου θα αναφέρεται ο αριθμός των υπαλλήλων, ανά υπηρεσία και σχέση εργασίας, το ετήσιο κόστος μισθοδοσίας τους με αντιστοίχιση ποσού και Κ.Α.Ε., καθώς επίσης ξεχωριστή αναφορά στις εργοδοτικές εισφορές και στην πρόβλεψη των υπερωριών, προσκομίζοντας σχετικές αποφάσεις που θα νομιμοποιούν τις εν λόγω εγγραφές. Επιπλέον, θα αναφέρονται οι αμοιβές των συλλογικών οργάνων, ενώ για τη δαπάνη για αμοιβές που αφορούν τη πρόσληψη προσωπικού με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ή την απασχόληση προσωπικού με σύμβαση μίσθωσης έργου, θα πρέπει να προσδιορίζονται οι ΚΑ των εσόδων για τη χρηματοδότησή τους. Σημειώνεται ότι οι τυχόν εγγραφές δαπανών για την κάλυψη υπερωριακής εργασίας θα πρέπει να τεκμηριώνονται βάση των προβλεπόμενων διαδικασιών και πράξεων που προβλέπονται στο άρθρο 20 του Ν.4024/2011. β) Αναφορικά με την τακτική επιχορήγηση του Δήμου προς τα Νομικά Πρόσωπα και τα Ιδρύματα θα πρέπει να υποβάλλονται και οι οικείες συστατικές τους πράξεις με τις τυχόν τροποποιήσεις τους, όπου καθορίζεται το ποσό της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης. Σε περίπτωση που τα ποσά που εγγράφονται στο σχετικό ΚΑ 6715 (σε ανεπτυγμένη μορφή ανά ΝΠΔΔ) του προϋπολογισμού δεν αντιστοιχούν με τα ποσά που αναφέρονται στην οικεία συστατική πράξη, στην ανωτέρω βεβαίωση περί εγγραφής υποχρεωτικών δαπανών, θα πρέπει να γίνεται ιδιαίτερη αναφορά για τη διαφορά αυτή και να συνοδεύεται από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σε περίπτωση τροποποίησης της συστατικής πράξης ως προς το ύψος της τακτικής επιχορήγησης, καθώς επίσης να αναφέρεται το ποσό της επιχορήγησης κάθε νομικού προσώπου που ήταν εγγεγραμμένο στον προϋπολογισμό ο.ε. 2015. 5

γ) Όσον αφορά τις υποχρεωτικές εισφορές προς τους συνδέσμους που εγγράφονται στην υποκατηγορία 672, παρακαλούμε όπως αποστείλετε τις σχετικές αποφάσεις των Συνδέσμων σχετικά με τον καθορισμό των ετήσιων εισφορών των Δήμων μελών υπέρ αυτού. δ) Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου που έχει ληφθεί για τυχόν χρηματοδότηση Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου και η οποία θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τα οριζόμενα στο άρθρο 259 του Ν.3463/2006, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 10 του Ν.4071/2012. ε) Αναλυτική κατάσταση με το σύνολο των τοκοχρεολυτικών δόσεων των δανείων και τους Κ.Α. του προϋπολογισμού που αυτές έχουν εγγραφεί. Σε περίπτωση που ο Δήμος έχει προβεί σε επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής δανείου, με αποτέλεσμα τη μείωση της ετήσιας δαπάνης που αφορά στην πληρωμή των τοκοχρεολυτικών δόσεων, είναι απαραίτητη και η προσκόμιση της σχετικής απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου. στ) Κατάσταση οφειλών Π.Ο.Ε και βεβαίωση της οικονομικής υπηρεσίας σχετικά με το ύψος των ανεξόφλητων τιμολογηθέντων δαπανών με παράλληλη αναφορά στους Κ.Α. των εξόδων όπου αυτές εγγράφονται. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι στην κατηγορία εξόδων 81 «Πληρωμές υποχρεώσεων Παρελθόντων Ετών» εγγράφεται το σύνολο των υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα οικονομικά έτη ανεξάρτητα από το ποσοστό αυτών που προβλέπεται να εξοφληθεί εντός του οικονομικού έτους. Προσοχή: Οι Προϊστάμενοι των Οικονομικών Υπηρεσιών όλων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης πρέπει να διασφαλίζουν με προσωπική τους ευθύνη (άρθρο 3Β παρ. 4 του Ν.2362/1995, άρθρο 10 του ΠΔ 113/2010) ότι «όλες οι εκκρεμείς υποχρεώσεις και τα ανεξόφλητα τιμολόγια στο τέλος του έτους μεταφέρονται στο επόμενο οικονομικό έτος και εξοφλούνται κατά χρονική προτεραιότητα» (άρθρου 68 παρ. 3ε του Ν.4270/2014 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ. 23 του Ν.4337/2015). Οι υποχρεώσεις αυτές που στην ουσία αποτελούν οφειλές τιμολογηθέντων δαπανών που για οποιαδήποτε αιτία δεν κατέστη δυνατή η εξόφλησή τους στο ο.ε. στο οποίο είχαν προβλεφθεί, αναληφθεί και τιμολογηθεί και οι οποίες δεν μεταφέρονται στους οικείους ΚΑ του νέου προϋπολογισμού, δηλαδή στους ίδιους ΚΑ όπου αρχικά είχαν αναληφθεί, αλλά αποτυπώνονται στους ΚΑ της κατηγορίας 81 «Πληρωμές υποχρεώσεων παρελθόντων ετών» (βλ παρ.11 του άρθρου 9 του Ν.4071/2012), αποτελούν εξορισμού υποχρεώσεις οι οποίες πρέπει να εγγραφούν στον νέο προϋπολογισμό και να αναληφθούν κατά προτεραιότητα. Επιπλέον επισημαίνεται η υποχρέωση των Δήμων να προτάσσουν χρονικά την τακτοποίηση των παλαιότερων οφειλών, έναντι αυτών που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του έτους, ιδίως όταν αναφέρονται στο ίδιο είδος δαπάνης ή βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο προτεραιότητας. (βλ. Εγκύκλιο 30/19664/20-4-2011 ΑΔΑ: 4ΑΓ3Κ-1). ζ) Βεβαίωση για την εγγραφή όλων των δαπανών που προκύπτουν από δικαστικές αποφάσεις, καθώς και για την εγγραφή όλων των δαπανών των σχετικών με τις αποζημιώσεις για απαλλοτριώσεις, με αντιστοίχιση ποσών και ΚΑ που βαρύνουν τον προϋπολογισμό. 15) Βεβαίωση για την εγγραφή των πολυετών δαπανών, ως προς το ύψος αυτών που αφορούν στο ο.ε. 2015 και τους ΚΑ του προϋπολογισμού που αυτοί βαρύνουν, όπως αυτές έχουν αναληφθεί το προηγούμενο ή προηγούμενα οικονομικά έτη. Προσοχή: Οι πολυετείς δαπάνες αφορούν αυτές που έχουν αναληφθεί το/α προηγούμενο/α ο.ε. αλλά βαρύνουν είτε τμηματικά είτε εξολοκλήρου τα επόμενα έτη του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Οι συγκεκριμένες δαπάνες, 6

συμπεριλαμβανομένων και των μισθώσεων ακινήτων, φυλάσσονται από την οικονομική υπηρεσία του Δήμου μέχρι την εξόφληση της υποχρέωσης σε ιδιαίτερο φάκελο και θα πρέπει με την έναρξη κάθε οικονομικού έτους, το ανάλογο ποσό να καταχωρίζεται στο βιβλίο Μητρώο Δεσμεύσεων (ή βιβλίο εγκρίσεων και εντολών πληρωμής για τους Δήμους που έχουν ΥΔΕ) κατά απόλυτη προτεραιότητα (άρθρο 5 παρ. 2 του ΠΔ 113/2010). Υπογραμμίζεται ότι σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 67 του Ν.4270/2014 ορίζεται ρητά ότι οι σχετικές εγκρίσεις ανάληψης πολυετών δαπανών από το αρμόδιο όργανο κοινοποιούνται στην οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο νομιμότητας του προϋπολογισμού του ο.ε. που αφορά η δαπάνη. 16) Βεβαίωση της τεχνικής υπηρεσίας όπου θα αποτυπώνονται ξεχωριστά για κάθε έργο που εγγράφεται στον προϋπολογισμό: α) Ο Κ.Α. του έργου τόσο στο σκέλος των εξόδων όσο και στο σκέλος των εσόδων, ώστε να απεικονίζεται η πηγή χρηματοδότησής του. β) Αν πρόκειται για έργα χρηματοδοτούμενα από ίδια έσοδα, αντιστοίχιση Κ.Α. εσόδου με τους αντίστοιχους Κ.Α. εξόδων. γ) Όσον αφορά εγγραφές έργων που η χρηματοδότησή τους προέρχεται από επιχορηγήσεις των Κ.Α. «131» και «132», είναι απαραίτητη η προσκόμιση της απόφασης-πράξης χρηματοδότησης με αναφορά του ΑΔΑ ανάρτησής της στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ ή της σχετικής απόφασης ένταξης στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και να γίνεται ισόποση αντιστοίχηση των εσόδων αυτών στον/στους ΚΑ εξόδων που προορίζονται. Σημειώνεται ότι θα πρέπει να έχουν την ίδια περιγραφή στο σκέλος των εσόδων και των εξόδων. Σημειώνεται ότι: α) Οι χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ, εκτός των ΠΕΠ, εγγράφονται στο νέο ΚΑ 1328 και η αντίστοιχη δαπάνη για έργα και δράσεις του ΕΣΠΑ σε αναπτυγμένη μορφή του ΚΑ 7341. β) Οι δαπάνες των Δήμων που χρηματοδοτούνται από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο (ΕΣΠΑ) τμήμα του ΠΔΕ πλέον παρακολουθούνται σε διακριτούς κωδικούς σε επίπεδο υπηρεσιών, δηλαδή το σύνολο των δαπανών (λειτουργικών και επενδυτικών) που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ κατανέμεται στις νεοδημιουργούμενες υπηρεσίες 60-69 (σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ 5 της 26945/31-7-2015 ΚΥΑ). Οι εγγραφές των έργων στον προϋπολογισμό θα πρέπει να συμπίπτουν με τις αντίστοιχες όπως αυτές αποτυπώνονται στο Τεχνικό Πρόγραμμα. Νέα έργα χρηματοδοτούμενα από ίδια έσοδα εγγράφονται στον Π/Υ μόνο εφόσον στοιχειοθετείται από τις αντίστοιχες εγγραφές εσόδων η χρηματοδότηση τους. Σε κάθε περίπτωση για κάθε έργο, υπηρεσία, προμήθεια ή μελέτη, ανεξαρτήτως της πηγής χρηματοδότησης τους, πρέπει να εγγράφονται ως δαπάνη στον Π/Υ, μόνο τα ποσά που εκτιμάται ότι θα πληρωθούν εντός του οικονομικού έτους που αυτός αναφέρεται. Σε περίπτωση που τα ανωτέρω χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις, ανεξαρτήτως πηγής, στο σκέλος των εσόδων εγγράφονται αντίστοιχα μόνο τα ποσά που αναμένεται ότι θα αποδοθούν στο Δήμο εντός του οικονομικού έτους. Ως εκ τούτου τόσο στην κατηγορία εσόδων από επιχορηγήσεις επενδύσεων, όσο και στην κατηγορία των αντίστοιχων δαπανών, οι Δήμοι εγγράφουν ως έσοδο τις προβλεπόμενες κατανομές που θα λάβουν και αντίστοιχα τις δαπάνες που εκτιμούν ότι θα πραγματοποιήσουν κατ' έτος (ανάλογα με τα εγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα των έργων, ή τη σχετική εκτίμησή τους εφόσον δεν υφίστανται χρονοδιαγράμματα) και όχι τη συνολική έγκριση χρηματοδότησης και το συνολικό κόστος των έργων. 7

Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για την μη αναγραφή στον προϋπολογισμό κατατμημένων πιστώσεων ενιαίων έργων, σύμφωνα με τα όσα ειδικότερα ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 22 παρ. 1 του Ν.3274/2004. Οι διατάξεις για την μη αναγραφή κατατμημένων πιστώσεων ισχύουν και για τις εργασίες (παροχή υπηρεσιών) και τις κάθε είδους προμήθειες (ΕΣ 24/99 ΙV Tμημ.) και για τις οποίες δεν ισχύει η εξαίρεση αναγραφής. 17) Διακριτή τεκμηρίωση κάθε εγγραφής στο σκέλος των εσόδων που αφορά μεταβιβαστική πληρωμή από άλλα Υπουργεία, πλην του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται από την αντίστοιχη απόφαση-πράξη του Υπουργείου, με αναφορά του ΑΔΑ ανάρτησής της στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ και ανάλογη εγγραφή στο σκέλος των εξόδων. 18) Βεβαίωση ισοσκέλισης ανταποδοτικών εσόδων και εξόδων στην οποία θα αναφέρονται οι ΚΑ εσόδων και οι ΚΑ εξόδων που αντιστοιχούν, καθώς βάσει των κείμενων διατάξεων τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη θα πρέπει: α) να καλύπτουν το σύνολο των δαπανών των αντίστοιχων υπηρεσιών, ώστε να μην δημιουργούνται ελλείμματα, β) να μην υπερβαίνουν το ύψος των δαπανών που απαιτούνται για την παροχή των ανταποδοτικών υπηρεσιών, άλλως υποκρύπτεται φορολογία και γ) να καλύπτουν αποκλειστικά και μόνο τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι η ισοσκέλιση εσόδων - εξόδων νοείται επί του συνόλου των κωδικών αριθμών όπου τέτοιου είδους έσοδα ή έξοδα εγγράφονται, συμπεριλαμβανομένων και α) των εσόδων από τα ανταποδοτικά έσοδα από παρελθούσες απαιτήσεις που βεβαιώνονται για πρώτη φορά (υποκατηγορία 211 των εσόδων), των εισπρακτέων υπολοίπων από βεβαιωθέντα κατά τα παρελθόντα οικονομικά έτη τακτικά έσοδα (υποκατηγορία 321) και του τυχόν αδιάθετου χρηματικού υπολοίπου προηγούμενης χρήσης (ΚΑ 513), και β) των υποχρεώσεων παρελθόντων οικονομικών ετών (κατηγορία 81) και των επισφαλειών (ΚΑ 85) σε σχέση με τον ΚΑ 321 σύμφωνα με τη μεθοδολογία που ορίζεται στην υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ. Σημείωση: α) Επειδή με την υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ οι εγγραφές των πιστώσεων του ΚΑ 6056 "Ετήσια εισφορά στο ΤΑΔΚΥ", του ΚΑ 6151 "Δικαίωμα τρίτων (ΔΕΗ κτλ) από την είσπραξη τελών και των δαπανών", του ΚΑ 6721 "Εισφορά υπέρ συνδέσμων" καθώς και όλης της Ομάδας 8 (ήτοι ΚΑ 81 και 85) κατανέμονται ανά υπηρεσία, αυτό συνεπάγεται ότι το σύνολο της Υπηρεσίας "20" και "25" θα πρέπει να ισούται με το σύνολο των αντίστοιχων ανταποδοτικών εσόδων (σύμφωνα με την ανωτέρω μεθοδολογία). β) Οι χρηματοδοτούμενες δαπάνες από το ΠΔΕ που αφορούν Υπηρεσίες Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού και Ύδρευσης, Άρδευσης και Αποχέτευσης δεν θα γίνουν στις υπηρεσίες 20 και 25 αλλά στις υπηρεσίες 62 και 63, αντίστοιχα. (βλ. παρ. 5 άρθρο 5 της υπ' αρ. 26945/2015 ΚΥΑ) 19) Επιπλέον τονίζεται ότι, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ορθή απεικόνιση των ΚΑ εσόδων - εξόδων (ήτοι ο προϋπολογισμός θα πρέπει να συντάσσεται σύμφωνα με τον τύπο, όπως αυτός καθορίζεται από τις σχετικές ΚΥΑ) ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η ομοιόμορφη απεικόνιση τους και η μέγιστη δυνατή ομοιογένεια στην δημοσιονομική πληροφορία που θα παράγεται (διασφάλιση της σωστής λειτουργίας του Κόμβου διαλειτουργικότητας για την συλλογή των οικονομικών στοιχείων των ΟΤΑ α βαθμού στα 8

πλαίσια της βάσης δεδομένων "Οικονομικά των Δήμων" (σχετ. η υπ αρ. 74712/29-12-2012 απόφαση Υπουργού Εσωτερικών)). ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Οι προϊστάμενοι των οικονομικών υπηρεσιών θα πρέπει να μεριμνούν έτσι ώστε η εγγραφή εσόδων και εξόδων στους ΚΑ του προϋπολογισμού να γίνει στους ορθούς - κατάλληλους ΚΑ που έχουν οριστεί με βάση την υπ' αριθμ. 7028/2004 ΚΥΑ όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει. Καμία απόκλιση από το εγκεκριμένο κωδικολόγιο δεν πρέπει να σημειώνεται στον προϋπολογισμό του φορέα, ειδάλλως στοιχειοθετείται αιτία αναπομπής αυτού (σχετ. το υπ αρ 35841/22-9-2014 έγγραφο του ΥΠΕΣ και άρθρο 2 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ). Σημειώνεται ότι με την υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ συντελούνται ορισμένες τροποποιήσεις και συμπληρώσεις των κωδικών αριθμών εσόδων και εξόδων καθώς επίσης και δημιουργία νέων επιπρόσθετων υπηρεσιών που σχετίζονται με τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από το εθνικό και από το συγχρηματοδοτούμενο (ΕΣΠΑ) τμήμα του ΠΔΕ (άρθρο 5 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ). Επίσης, πέραν των Ομάδων 6 και 7 των δαπανών, με την υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ κατανέμεται και η ομάδα 8 σε υπηρεσίες (παρ. 8 άρθρο 5): Οι δαπάνες της Ομάδας 8 κατανέμονται πλέον σε όλες τις υπηρεσίες κατά περίπτωση. Αυτό σημαίνει ότι ο κωδικός «80» που χρησιμοποιούνταν για μηχανογραφικούς σκοπούς στο επίπεδο της υπηρεσίας, καταργείται. Ειδικότερα, οι δαπάνες της κατηγορίας 81 «Πληρωμές υποχρεώσεων Π.Ο.Ε.», της υποκατηγορίας 826 «Λοιπές Επιστροφές» της κατηγορίας 82 «Λοιπές Αποδόσεις» και της κατηγορίας 85 «Προβλέψεις μη είσπραξης εισπρακτέων υπολοίπων βεβαιωθέντων κατά τα προηγούμενα έτη», αναπτύσσονται υποχρεωτικά σε όλες τις υπηρεσίες κατά περίπτωση. Εάν για μια δαπάνη, δεν είναι δυνατή η διάκριση της υπηρεσίας, από την οποία αυτή προέρχεται, τότε κατανέμεται στην Υπηρεσία 00 «Γενικές Υπηρεσίες». Όλες οι λοιπές δαπάνες της Ομάδας 8 (απόδοση εισφορών, κρατήσεων, φόρων, πάγιας προκαταβολής, κ.λ.π.), λόγω της φύσης τους και δεδομένου ότι τα εν λόγω κόστη των υπηρεσιών έχουν ήδη αποτυπωθεί στους σχετικούς ΚΑΕ, δύνανται να εγγράφονται στην Υπηρεσία 00 «Γενικές Υπηρεσίες». Επίσης, στην υπ αριθμ. 26945/2015 ΚΥΑ (παρ. 6 και 7 άρθρο 5), κατανομή σε υπηρεσίες των δαπανών των ΚΑ 6056 και 6151, εφεξής δύνανται να γίνεται όχι μόνο στην Υπηρεσία 00 «Γενικές Υπηρεσίες», αλλά και στις λοιπές υπηρεσίες. Επιδιώκεται κατ αυτόν τον τρόπο και πρέπει να αποτελεί το κριτήριο για την όποια εγγραφή πίστωσης, η αποτύπωση των πραγματικών δαπανών των υπηρεσιών και ιδίως των ανταποδοτικών, ώστε να λαμβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο της ισοσκέλισής τους με τα αντίστοιχα έσοδα. Εκτός των ανωτέρω τροποποιήσεων, αλλαγή συντελείται και στη δομή των πινάκων του προϋπολογισμού εσόδων και δαπανών με την προσθήκη στήλης σχετικά με την "εκτίμηση εισπραχθέντων 31.12.2015" και "εκτίμηση για τις πληρωθείσες δαπάνες 31.12.2015". Στους κωδικούς των στηλών αυτών καταχωρούνται οι εκτιμήσεις του φορέα σχετικά με τα εισπραχθέντα έσοδα και τα πληρωθέντα έξοδα όλης της τρέχουσας χρήσης. 9

Ως εκ τούτου, γίνεται αντιληπτό ότι: 1. α) Οι εκτιμώμενες προς πληρωμή δαπάνες δεν μπορούν να είναι μεγαλύτερες από τα εκτιμώμενα προς είσπραξη έσοδα (συμπεριλαμβανομένου και του χρηματικού υπολοίπου της προηγούμενης χρήσης). Συνεπώς ισχύει η σχέση: Σύνολο σκέλους Εσόδων (0+1+2+3+4+5) >= Σύνολο σκέλους Εξόδων (6+7+8+9) β) Επίσης, τα αναγραφόμενα ποσά εσόδων και εξόδων στις στήλες αυτές δεν μπορούν να είναι μικρότερα από τα απολογιστικά στοιχεία εσόδων και εξόδων εξαμήνου ή επταμήνου (ανάλογα με τον μήνα αναφοράς κατάρτισης του Π/Υ). Συνεπώς ισχύει η σχέση: Εκτίμηση για Έσοδα ή Έξοδα ανά ΚΑ >= Έσοδα ή Έξοδα ανά ΚΑ εξαμήνου ή επταμήνου 2. α) Χρηματικό Υπόλοιπο: Στο σκέλος των εσόδων ως εκτίμηση ποσού για το χρηματικό υπόλοιπο καταχωρείται το ποσό του χρηματικού υπολοίπου, που έχει αποτυπωθεί στον ισχύοντα προϋπολογισμό τρέχοντος οικονομικού έτους. β) ΚΑΕ 85 και ΚΑΕ 9: Από τους συγκεκριμένους ΚΑΕ του προϋπολογισμού δεν είναι δυνατή η ενταλματοποίηση δαπανών. Συνεπώς, τα συγκεκριμένα πεδία πρέπει να είναι ίσα με μηδέν (0). ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 1) Υποχρεωτική αναμόρφωση μετά τη λήξη του 2015 και εντός του 1ου τετραμήνου. Σας υπενθυμίζουμε τα οριζόμενα στο άρθρο 6 της υπ' αρ. 26945/2015 ΚΥΑ, σύμφωνα με την οποία μετά τη λήξη του οικονομικού έτους και εντός του πρώτου τετραμήνου του 2016, οφείλετε να προβείτε σε υποχρεωτική (πρώτη) αναμόρφωση του εγκεκριμένου προϋπολογισμού σας ο.ε. 2016, η οποία αποτελεί στην ουσία τακτοποιητική αναμόρφωση αυτού, ούτως ώστε να αποτυπωθούν σε αυτόν τα πραγματικά οικονομικά αποτελέσματα και μεγέθη όπως διαμορφώνονται στις 31.12.2015 και να καταστεί έτσι ρεαλιστικός. Ειδικότερα στην εν λόγω αναμόρφωση θα πρέπει να επανεξεταστεί: α) Η ΟΜΑΔΑ Ι των εσόδων, βάση των διαχειριστικών αποτελεσμάτων του συνόλου πλέον του ο.ε. 2015: Επαναϋπολογίζεται το ανώτατο ποσό που μπορεί να εγγραφεί στον προϋπολογισμό για την ΟΜΑΔΑ Ι. Εάν έχει εγγραφεί, με βάση τα στοιχεία μέχρι το μήνα κατάρτισης του Π/Υ, στην ΟΜΑΔΑ Ι ποσό μεγαλύτερου ύψους από αυτό της εκτέλεσης του έτους 2014 και το έτος 2015 κλείσει τελικά με χαμηλότερη εκτέλεση, ο προϋπολογισμός υποχρεωτικά αναμορφώνεται στο ύψος ποσού του 2014. β) Η ΟΜΑΔΑ ΙΙ των εσόδων, αφού μετά την οριστικοποίηση των βεβαιωτικών καταλόγων, θα αποτυπώνεται πλέον το πραγματικό ύψος των εισπρακτέων υπολοίπων (ΚΑ 32) βάση των διαχειριστικών αποτελεσμάτων του συνόλου πλέον του ο.ε. 2015 και θα συντελείται ανάλογη διαμόρφωση του ΚΑ 85 ο οποίος επαναϋπολογίζεται με βάση την αρχή ότι η συνολική διαφορά των εγγεγραμμένων ποσών για τους ΚΑ 32 και 85 (32-85) δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέγιστο από τις εισπράξεις που πραγματοποίησε ο φορέας στον 32 για τα έτη 2014 και 2015. Στην περίπτωση που το εγγεγραμμένο ποσό στον ΚΑ 85 είναι μικρότερο του επιτρεπόμενου ελαχίστου ποσού είναι υποχρεωτική η άμεση αναμόρφωση του προϋπολογισμού με αύξηση του προϋπολογισθέντος ποσού στον συγκεκριμένο ΚΑ. γ) Το Χρηματικό Υπόλοιπο Προηγούμενης Χρήσης, της ΟΜΑΔΑΣ ΕΣΟΔΩΝ ΙΙΙ όπου θα πρέπει να εγγραφεί το ποσό που προέκυψε κατά την 31.12.2015 σύμφωνα με τα extrait των τραπεζικών λογαριασμών, τα μετρητά του ταμείου, τις εισπρακτέες ή πληρωτέες καθώς και τις μη ενταλματοποιηθείσες συναλλαγές. 10

δ) Οι οφειλές ΠΟΕ ΚΑ 81 όπου θα εγγραφεί το πραγματικό ποσό των απλήρωτων υποχρεώσεων όπως προκύπτει από το Ισοζύγιο της Γενικής Λογιστικής στις 31.12.2015. Τέλος, στην υποχρεωτική αναμόρφωση, εκτός των ανωτέρω, δύναται να συμπεριληφθεί κάθε τακτοποιητική ενέργεια η οποία κρίνεται σκόπιμη από τις υπηρεσίες σας. 2) Υποχρεωτική αναμόρφωση μετά τη λήξη του δεύτερου και τρίτου τριμήνου Κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους η εκτίμηση των εγγραφών στα έσοδα ελέγχεται από το δημοτικό συμβούλιο κατά τα οριζόμενα στην παρ. 9 του άρθρου 266 του Ν.3852/2010, όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 39 του Ν.4257/2014. Ειδικότερα εάν με τις προβλεπόμενες τριμηνιαίες εκθέσεις του δευτέρου και τρίτου τριμήνου (οι οποίες υποβάλλονται από την οικονομική επιτροπή εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τη λήξη κάθε τριμήνου) διαπιστωθεί ότι στον προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί υπερεκτιμημένα έσοδα ή έσοδα που εκτιμάται ότι δεν θα εισπραχθούν έως το τέλος της χρήσης, το δημοτικό συμβούλιο προβαίνει υποχρεωτικά σε αναμόρφωση αυτού, με απόφασή του που λαμβάνεται εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την υποβολή σε αυτό της έκθεσης από την οικονομική επιτροπή, μειώνοντας τα παραπάνω έσοδα, σύμφωνα με την εισήγησή της και αντιστοίχως το σκέλος των δαπανών, ώστε να μην καταστεί σε καμία περίπτωση ελλειμματικός. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ Υπογραμμίζεται η υποχρέωσή σας για την ορθή και πλήρη αποστολή του φακέλου των αποφάσεων του δημοτικού συμβουλίου που αφορούν τις αναμορφώσεις του προϋπολογισμού ούτως ώστε να τεκμηριώνονται όλες οι μεταβολές που συντελούνται και να είναι δυνατή η έγκαιρη εξέτασή τους από την υπηρεσία μας. 1) Δικαιολογητικά για την πρώτη υποχρεωτική αναμόρφωση (μετά τη λήξη του ο.ε. 2015) Την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με την πρώτη υποχρεωτική αναμόρφωση θα πρέπει να συνοδεύουν τα εξής δικαιολογητικά: - Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής που εισηγείται την αναμόρφωση του προϋπολογισμού. - Αποδεικτικό Δημοσίευσης των αποφάσεων. Επιπλέον οι αποφάσεις θα πρέπει να φέρουν τον ΑΔΑ από το Πρόγραμμα Διαύγεια. - Στατιστικά δελτία Δεκεμβρίου 2014 και Δεκεμβρίου 2015 (τόσο σε έντυπη μορφή υπογεγραμμένα από τον στατιστικό ανταποκριτή και τον προϊστάμενο των οικονομικών υπηρεσιών όσο και σε ηλεκτρονική στις διευθύνσεις που δίνονται στο τέλος του παρόντος). - Βεβαίωση ταμειακού υπολοίπου που μεταφέρεται στη χρήση του 2016. Επίσημη κατάσταση συμφωνίας διαθεσίμων του ταμειακού υπολοίπου με ημερομηνία 31.12.2015, η οποία θα συνοδεύεται από τα αντίγραφα κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών. - Βεβαίωση της οικονομικής υπηρεσίας για το ύψος των απλήρωτων υποχρεώσεων ΠΟΕ που μεταφέρονται στη χρήση 2016, συνοδευόμενη από αντίγραφο του Ισοζυγίου της Γενικής Λογιστικής. Στις περιπτώσεις υποχρεώσεων που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης για αποπληρωμή σε περισσότερα του ενός έτη, στον προϋπολογισμό εγγράφεται το ποσό που πρέπει να καταβληθεί εντός του έτους, το οποίο θα πρέπει να αναφέρεται διακριτά στην βεβαίωση με αποτύπωση των ΚΑ της κατηγορίας 81 που βαρύνουν συνοδευόμενη από τη σχετική πράξη πολυετούς υποχρέωσης. 11

- Βεβαίωση της οικονομικής υπηρεσίας για το ύψος των εισπραχθέντων υπολοίπων από βεβαιωθέντα έσοδα κατά τα παρελθόντα έτη (κατηγορία 32) όπως οριστικοποιείται μετά τη λήξη του ο.ε. 2015. - Ολόκληρος ο προϋπολογισμός σε ηλεκτρονική μορφή, όπως διαμορφώνεται μετά την αναμόρφωση. (σχ. παρ. 3 άρθρο 6 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ). - Επιπλέον, εάν μετά το κλείσιμο του έτους 2014, η διαφορά που ορίζεται στο τμήμα Β1 του άρθρου 3 της ΚΥΑ είτε από αρνητική γίνει θετική είτε το ποσό της θετικής διαφοράς αυξηθεί, τα ποσά που εγγράφηκαν στον προϋπολογισμό του ο.ε. 2016 δύναται να αυξηθούν κατά το ποσό της θετικής διαφοράς με ανάλογη αναμόρφωσή του. Στη σχετική απόφαση αναμόρφωσης πρέπει να αναφέρεται ρητά ότι πληρείται ο προαναφερόμενος όρος. (Σημείωση: Δεν υφίσταται δυνατότητα αύξησης της εν λόγω Ομάδας σύμφωνα με τα ανωτέρω κατά τη διάρκεια του ο.ε., παρά μόνο κατά την 1η (υποχρεωτική) αναμόρφωση.) 2) Δικαιολογητικά για την αναμόρφωση δεύτερου ή τρίτου τριμήνου Η αποστολή των αποφάσεων της παρ. 9 του άρθρου 266 του Ν.3852/2010 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 39 του Ν.4257/2014, είναι υποχρεωτική και πρέπει να περιλαμβάνει: - Την πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου (με ΑΔΑ) σχετικά με την αναμόρφωση ή μη του προϋπολογισμού βάσει των υποβληθέντων από την οικονομική επιτροπή τριμηνιαίων εκθέσεων και την εισήγηση αυτής σχετικά με την αναμόρφωση ή μη του προϋπολογισμού. - Την πράξη της οικονομικής επιτροπής σχετικά με την τριμηνιαία έκθεση η οποία θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα στοιχεία που καθορίζονται στην υπ αρ. 40038/9-9-2011 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών. - Ηλεκτρονική αποστολή του αρχείο excel με τους τρεις πίνακες της τριμηνιαίας έκθεσης όπως καθορίζεται με την ανωτέρω Υπουργική Απόφαση. - Ολόκληρο τον προϋπολογισμό σε ηλεκτρονική μορφή, όπως διαμορφώνεται μετά την αναμόρφωση. 3) Δικαιολογητικά για τις αναμορφώσεις (εκτός των υποχρεωτικών) Οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου που αποστέλλονται στην υπηρεσία μας σχετικά με τις αναμορφώσεις που συντελούνται κατά την διάρκεια του έτους οφείλουν να συνοδεύονται από: - Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής για την εισήγηση του θέματος. - Τον Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης των αποφάσεων. - Την εισήγηση περί αναμόρφωσης του προϋπολογισμού από την οικονομική υπηρεσία ή των αρμόδιων υπηρεσιών (παρ. 5 άρθρο 23 Ν. 3536/2007) και τεκμηρίωση όλων των μεταβολών που συντελούνται στην αναμόρφωση. - Βεβαίωση από την οικονομική υπηρεσία ότι η εναπομένουσα πίστωση επαρκεί για την κάλυψη των υποχρεωτικών δαπανών όλου του έτους 2016, σε περίπτωση μείωσης πιστώσεων υποχρεωτικών δαπανών. - Βεβαίωση τήρησης της αρχής της ανταποδοτικότητας όταν συντελούνται μεταβολές στα έσοδα ή στα έξοδα των ανταποδοτικών υπηρεσιών, με αναλυτική απεικόνιση τους. - Τις αποφάσεις - πράξεις με αναφορά του ΑΔΑ ανάρτησης στο πρόγραμμα Διαύγεια ή τις αποφάσεις ένταξης στο ΠΔΕ όταν συντελείται εγγραφή στους ΚΑ 131 και 132 με παράλληλη αναφορά στους ΚΑ εξόδων που η επιχορήγηση αποδίδεται. 12

- Την νομίμως συναφθείσα δανειακή σύμβαση, όταν συντελείται εγγραφή στον ΚΑ 31 με παράλληλη αναφορά στους ΚΑ που το έσοδο από δάνειο προορίζεται καθώς επίσης και στις τοκοχρεωλυτικές δόσεις που βαρύνουν την χρήση. - Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου περί τροποποίησης του τεχνικού προγράμματος όταν συντελούνται μεταβολές στα έργα. - Ολόκληρο τον προϋπολογισμό σε ηλεκτρονική μορφή, όπως διαμορφώνεται μετά την αναμόρφωση. - Αρχείο excel σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ αριθμ. 8/17515/2013 εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΣ.. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΝΠΔΔ - ΙΔΡΥΜΑΤΑ- ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Τα ιδρύματα και τα ΝΠΔΔ, συμπεριλαμβανομένων των συνδέσμων, καταρτίζουν και ψηφίζουν τον Π/Υ τους εντός των προθεσμιών που προβλέπονται και για τους δήμους, χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη ψήφιση του Π/Υ του οικείου δήμου στην οποία, μεταξύ άλλων, ορίζεται το ύψος της τακτικής επιχορήγησής τους. Για την κατάρτιση του Π/Υ των ανωτέρω νομικών προσώπων, ως τακτική επιχορήγηση από τον οικείο δήμο εγγράφεται κατ' ελάχιστο το ποσό που προκύπτει από τη συστατική πράξη αυτών και σε περίπτωση που αυτή δεν αναφέρει ποσό ή δεν είναι επικαιροποιημένη ως προς το ύψος του ποσού που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του νομικού προσώπου, τότε εγγράφεται το ποσό που είναι εγγεγραμμένο στον Π/Υ του δήμου το προηγούμενο οικονομικό έτος (δηλ. το 2015). Σε περίπτωση που με τον Π/Υ του δήμου που αφορά το έτος 2016 ψηφισθεί τελικώς εγγραφή διαφορετικού ποσού, το νομικό πρόσωπο υποχρεούται άμεσα να προβεί σε ανάλογη αναμόρφωση του Π/Υ του. Τα ανωτέρω ισχύουν αντίστοιχα και για την υποβολή των προϋπολογισμών και των αναμορφώσεων αυτών των δημοτικών ΝΠΔΔ και των Συνδέσμων ο.ε. 2016. Σημειώνεται ότι όσον αφορά τους προϋπολογισμούς των δημοτικών ΝΠΔΔ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς με το άρθρο 4 παρ. 5 της ΚΥΑ η επιχορήγηση που λαμβάνουν από τον οικείο Δήμο δεν θα γράφεται σε ΚΑ του "061", ο οποίος αποτελεί έσοδο των Δήμων από ΚΑΠ αλλά αποκλειστικά σε ΚΑ της υποκατηγορίας "071-Λοιπά τακτικά έσοδα". Επομένως τα ΝΠΔΔ που τυχόν ενέγραφαν τις εν λόγω επιχορηγήσεις στον "061" επιβάλλεται να προβούν στην εγγραφή της επιχορήγησης σε ΚΑ του "071", ακόμα και αν αυτό συνεπάγεται υπέρβαση των ανώτατων ορίων της ΟΜΑΔΑ Ι. (Η παρέκκλιση αυτή είναι δυνατή μόνο για την κατάρτιση του προϋπολογισμού ο.ε. 2016). Σας επισημαίνουμε ότι όλα τα ανωτέρω έγγραφα, θα πρέπει απαραίτητα να υποβάλλονται μαζί με τον καταρτισθέντα προϋπολογισμό, καθώς αποτελούν προαπαιτούμενα στοιχεία για την ολοκλήρωση του ελέγχου νομιμότητας αυτού, σύμφωνα με τις οδηγίες της ανωτέρω Κ.Υ.Α. και τις ισχύουσες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση, παρακαλούμε για την τήρηση των ανωτέρω και την αποστολή όλων των σχετικών δικαιολογητικών όπως αυτά απαριθμούνται ανωτέρω, καθώς σε αντίθετη περίπτωση ο προϋπολογισμός και το Ο.Π.Δ. θα επιστρέφονται στο Δήμο για την ορθή και ολοκληρωμένη συμπλήρωση του φακέλου. Εκτός της αποστολής όλων των ανωτέρω σε έντυπη μορφή, παρακαλούμε και για την ηλεκτρονική υποβολή: α) του προϋπολογισμού εσόδων εξόδων, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 77 του Ν.4172/2013, σε αρχεία excel ή pdf, β) των στατιστικών δελτίων του 13

Παραρτήματος 3 της υπ αρ. 26945/2015 ΚΥΑ (αρχείο pdf), γ) των Πινάκων Στοχοθεσίας Οικονομικών Αποτελεσμάτων του Δήμου και των ΝΠΔΔ (Πίνακας 5Α) και των ΝΠΙΔ (Πίνακας 5Γ) σε αρχεία excel, στη μορφή και με την ονομασία που προβλέπεται από τις κείμενες διατάξεις, στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις της υπηρεσίας μας i.karagiorgou@attica.gr ή n.artemakis@attica.gr ή a.chatzis@attica.gr ή e.bekiaris@attica.gr. Σε κάθε περίπτωση σας παραπέμπουμε και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, στο πεδίο «Συχνές ερωτήσεις», υπό τις θεματικές «Προϋπολογισμοί ΟΤΑ έτους 2016» και «Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης», στις οποίες παρέχονται συμπληρωματικές οδηγίες και διευκρινήσεις τόσο για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των ΟΤΑ, οικονομικού έτους 2016, όσο και για την κατάρτιση του Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης αυτών. Τυχόν νέα ερωτήματα υποβάλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση prota@ypes.gr του Υπουργείου Εσωτερικών και υπό τον τίτλο (θέμα) «Ερώτημα για προϋπολογισμό Δήμου έτους 2016». (βλ υπ αρ οικ. 30507/06.08.2014 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών). ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΥΒΑ Εσωτερική Διανομή: Γραφείο Δ/νσης 14