Όμιλος ψηφιακής αφήγησης: σχεδιασμός, εφαρμογή και αποτίμηση

Όμιλος ψηφιακής αφήγησης: σχεδιασμός, εφαρμογή και αποτίμηση Νέζη Μαρία Άννα 1 Τριαντοπούλου Θεοδώρα 2 1 Φιλόλογος, mgnezi@gmail.com, 2 Φιλόλογος, dtriantopoulou@yahoo.gr 1. Εισαγωγή Με τον όρο Ψηφιακή Αφήγηση (digital storytelling) εννοούμε το σύγχρονο τρόπο με τον οποίο εκφράζεται η πανάρχαια τέχνη της αφήγησης. Πρόκειται για πολυμεσικές και υπερμεσικές αφηγήσεις ιστοριών που αξιοποιούν ποικίλα λογισμικά και ανοιχτά περιβάλλοντα: προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, λογισμικά ψηφιακών κόμικς, προγράμματα παρουσίασης ή κατασκευής ταινιών (moviemaker), κοινωνικά λογισμικά συνεργατικής παραγωγής λόγου (wiki). Ο αφηγηματικός λόγος, συνεπώς, εκφέρεται και με άλλους σημειωτικούς τρόπους (εικόνα, ήχο, βίντεο), πέραν του γλωσσικού κώδικα. Η επιλογή μας ν αναπτύξουμε έναν όμιλο ψηφιακής αφήγησης απορρέει από την πεποίθηση ότι η αφήγηση και η κατανόηση ως μαθησιακές διεργασίες αλληλοεξαρτώνται, καθώς η διαδικασία σύνθεσης μιας ιστορίας συνυφαίνεται με τη διαδικασία νοηματοδότησης της. Διαμέσου των αφηγήσεών τους οι νεαροί αφηγητές έχουν την ευκαιρία να αναστοχαστούν πάνω σε ό,τι ήδη γνωρίζουν ή νομίζουν ότι γνωρίζουν, να επανεξετάσουν ανομολόγητες, συχνά, παραδοχές τους και μέσω ανατροφοδοτικών και αναθεωρητικών διεργασιών να παρακολουθήσουν την πορεία της γνωστικής τους ανάπτυξης (cognitive development process.). Η ψηφιακή αφήγηση, επιπλέον, ανταποκρίνεται στις πολιτισμικές προσλαμβάνουσες των σύγχρονων εφήβων και μπορεί να βοηθήσει στην ενεργοποίηση τους στη μαθησιακή διαδικασία. Με την κατασκευή ψηφιακών ιστοριών οι μαθητές αποκτούν δεξιότητες πολυγραμματισμών: ασκούνται σε στρατηγικές ανάγνωσης ψηφιακών αφηγημάτων, αναπτύσσουν δεξιότητες παραγωγής αφηγηματικού λόγου και εκφράζονται δημιουργικά. Στο Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο τα τελευταία χρόνια η ένταξη της ψηφιακής αφήγησης στη διδακτική πράξη στο πλαίσιο τυπικών μορφών γραμματισμού, όπως τα μαθήματα της Νεοελληνικής και Αρχαιοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας συνιστά καινοτομία. Με την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων, όπως τα γενικά λογισμικά Word, Power Point, Moviemaker και το λογισμικό ψηφιακών κόμικς ComicLab, στο Εργαστήριο Φιλολογικών μαθημάτων του σχολείου, κείμενα διασκευάζονται, επαναγράφονται, τροποποιούνται (αλλάζει το τέλος μιας ιστορίας ή συγγράφεται μια νέα ή αλλάζει ο αφηγητής), αναπαριστάνονται πολυτροπικά, ενώ παράλληλα, παράγεται ψηφιακά μυθοπλαστικός αφηγηματικός λόγος γύρω από ένα θέμα. Η ιδέα, λοιπόν, για τη δημιουργία του Ομίλου Ψηφιακής Αφήγησης υπήρξε η φυσική κατάληξη των δραστηριοτήτων που γίνονταν τα προηγούμενα χρόνια. Ο Όμιλος δημιουργήθηκε στο Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο για τα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία (ΠΠΣ), με στόχο να υποστηρίξει τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την αριστεία, ενώ άρχισε να λειτουργεί από τον Ιανουάριο της τρέχουσας σχολικής χρονιάς (2012-2013). Στην εισήγηση αυτή παρουσιάζεται το πλαίσιο που υποστηρίζει θεωρητικά το όλο εγχείρημα δημιουργίας του Ομίλου και η εμπειρία μας από την τετράμηνη λειτουργία του. 2. Σχεδιασμός Ο Όμιλος Ψηφιακής Αφήγησης σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό που κατατέθηκε και

492 Πρακτικά 1 ου Πανελληνίου Συνεδρίου ΠΠΣ Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης εγκρίθηκε από το ΕΠΕΣ του Βαρβακείου Γυμνασίου απευθύνεται σε μαθητές και των τριών τάξεων του Γυμνασίου που γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τα λογισμικά Word, PowerPoint, Movie Maker. Στοχεύει στην άσκηση των μαθητών σε στρατηγικές ανάγνωσης ψηφιακών αφηγημάτων και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων παραγωγής αφηγηματικού λόγου με την αξιοποίηση λογισμικών και ανοιχτών ψηφιακών περιβαλλόντων. Οι μαθητές σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών του Ομίλου: μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου, να διακρίνουν διαφορετικά είδη αφηγηματικών κειμένων και να εντοπίζουν τα βασικά συστατικά της ψηφιακής αφήγησης, αναπτύσσουν στρατηγικές ανάγνωσης και παραγωγής πολυτροπικών αφηγηματικών κειμένων εισάγονται στην έννοια του Υπερκειμένου και της Υπερλογοτεχνίας εξοικειώνονται με λογισμικά όπως Word, PowerPoint, Picasa 3, Movie Maker, Comiclab και ανοιχτά περιβάλλοντα όπως http://www.toondoo.com/, http://voki.com/, http://www2.media.uoa.gr/medialab/milia/,http://pbworks.com, www.glogster.com, http://issuu.com/ ασκούνται στην παραγωγή ψηφιακών αφηγήσεων, μέσω των οποίων μπορούν να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς μαθητικής ψηφιακής δημιουργίας. Στο πλαίσιο λειτουργίας του Ομίλου πρόθεσή μας ήταν η συνεργασία με φορείς όπως η Ερευνητική ομάδα Προηγμένων Τεχνολογιών Μάθησης και Πολιτισμού, CoSy-Learning Lab, στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων, Πανεπιστήμιο Πειραιά (http://cosy.ds.unipi.gr/) και το Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, την Εκπαίδευση και τα ΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών (www.media.uoa.gr/medialab). 3. Εφαρμογή Ο Όμιλος Ψηφιακής Αφήγησης λειτούργησε το τετράμηνο διάστημα Ιανουάριος-Απρίλιος του 2013 με τη συμμετοχή 25 μαθητών, 7 από την Α και 18 από τη Β Γυμνασίου και 2 εκπαιδευτικών-φιλολόγων, που απασχολήθηκαν εκτός διδακτικού ωραρίου. Οι συναντήσεις του Ομίλου γίνονταν στο Εργαστήριο Φιλολογικών Μαθημάτων που διαθέτει το σχολείο, για δύο ώρες κάθε εβδομάδα. Λόγω του περιορισμένου χρονικού ορίζοντα λειτουργίας του Ομίλου (τέσσερις μήνες) κρίναμε αναγκαίες κάποιες τροποποιήσεις στον αρχικό σχεδιασμό. Χωρίς να παραμελήσουμε τη θεωρητική βάση, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγή ψηφιακών αφηγήσεων και στην εξοικείωση των μαθητών με τα λογισμικά PowerPoint, Movie Maker, ComicLab και το ανοιχτό περιβάλλον wiki. Τα μαθήματα στον Όμιλο, εργαστηριακά και θεωρητικά, εναλλάσσονταν και διαπλέκονταν. Οι εργαστηριακές εφαρμογές και η παρουσίαση των ψηφιακών αφηγήσεων στην ολομέλεια έδιναν αφορμή για την προσέγγιση θεωρητικών εννοιών, αλλά και αντίστροφα, η θεωρητική ανάλυση εύρισκε πρακτική εφαρμογή σε ψηφιακές ιστορίες. Στην πρώτη συνάντηση με τους μαθητές μας διερευνήσαμε τις προσδοκίες τους. Τα παιδιά έδειχναν ενθουσιασμένα με το αντικείμενο του Ομίλου και εξέφρασαν τη διάθεση να ασκηθούν σε τεχνικές αφήγησης με την αξιοποίηση νέων εργαλείων, όπως το Moviemaker. Αυτό που φαινόταν στα παιδιά γοητευτικό ήταν η δυνατότητα που τους παρείχε ο Όμιλος να ασχοληθούν με τα ψηφιακά μέσα στο χώρο του σχολείου εκτός των συμβάσεων του σχολικού προγράμματος. Στα εισαγωγικά μαθήματα αξιοποιήσαμε παλαιότερες μαθητικές ψηφιακές δημιουργίες, προκειμένου μέσα από ερεθίσματα οικεία στις προσλαμβάνουσες των παιδιών να μιλήσουμε για περισσότερο θεωρητικά ζητήματα, όπως τα χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου και τη διάκριση του αφηγηματικού από το μη αφηγηματικό τρόπο, τα συστατικά της ψηφιακής αφήγησης και τη γραμματική της κινηματογραφικής γλώσσας. Επιδιώξαμε εξ αρχής να μυήσουμε τους μαθητές μας σε διαδικασίες κριτικής αποτίμησης εξοικειώνοντάς τους με ρουμπρίκες αξιολόγησης.

Όμιλος ψηφιακής αφήγησης: σχεδιασμός, εφαρμογή και αποτίμηση 493 Ιδιαίτερα μας απασχόλησε η ενημέρωση των νεαρών χρηστών του διαδικτύου γύρω από θέματα αναζήτησης και αξιολόγησης δικτυακών τόπων και στο πλαίσιο αυτό επιδιώξαμε τη συνεργασία με την καθηγήτρια Πληροφορικής του σχολείου μας, η οποία ως προσκεκλημένη ομιλήτρια του Ομίλου μας συζήτησε με τα παιδιά για το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο. Στα εργαστηριακά μαθήματα, αξιοποιήσαμε τη μέθοδο project. Οι νεαροί αφηγητές δούλευαν κατά ομάδες για την επίλυση ενός προβλήματος όσο το δυνατόν πιο αυθεντικού που είχε νόημα για εκείνους (Εμπλαισιωμένη ή Εγκαθιδρυμένη Μάθηση, Μάθηση με επίλυση προβλήματος). Σε έξι (6) σταθμούς εργασίας με πρόσβαση στο διαδίκτυο δημιουργούσαν συνεργατικά τις ψηφιακές τους ιστορίες πάνω σε θεματική περιοχή συγκεκριμένη ή της επιλογής τους με την αξιοποίηση συγκεκριμένων εργαλείων. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών ήταν συντονιστικός. Στην αρχή πειραματίστηκαν με τα εργαλεία (PowerPoint, Moviemaker), προκειμένου να δοκιμάσουν τόσο τις αφηγηματικές τους δεξιότητες όσο και τα όρια και τους περιορισμούς κάθε εργαλείου. Με αφορμή τη συμμετοχή του σχολείου σε δράσεις για την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου δημιούργησαν ψηφιακές ιστορίες αξιοποιώντας το ίδιο εικονιστικό υλικό και διαφορετικά εργαλεία. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα κατά την αξιολόγηση των μαθητικών δημιουργιών ήταν η ποικιλία των αφηγηματικών εκδοχών παρά τον περιορισμένο αριθμό εικονιστικών πηγών που είχαν στη διάθεσή τους οι νεαροί δημιουργοί. Κατά την αναστοχαστική διαδικασία οι μαθητές συνειδητοποίησαν ότι η αφήγηση μιας ιστορίας με εικόνες μπορεί να φαίνεται γοητευτική αλλά αποτελεί μια δύσκολη υπόθεση. Στη συνέχεια δούλεψαν πάνω σε διαφορετικά θέματα, που είχαν όμως έναν κοινό άξονα αξιοποιώντας το ίδιο εργαλείο (Moviemaker και ComicLab). Γενικά η παραγωγή των ψηφιακών ιστοριών ακολουθούσε τις φάσεις: Συγκρότηση ομάδων: που γινόταν με βάση τις επιλογές των μαθητών. Σχεδιασμός και δημιουργία της ιστορίας: οι ομάδες μαθητών σε 2-3 ώρες σχεδίαζαν και δημιουργούσαν την ψηφιακή τους ιστορία. Παρουσίαση στην ολομέλεια αξιολόγηση: οι μαθητές στην ολομέλεια σε 1 ή 2 ώρες απότιμούσαν τις δημιουργίες τους μέσα από αναστοχαστικές διεργασίες ερμηνείας των επιλογών τους και προτείνονταν από την ολομέλεια συγκεκριμένες βελτιώσεις. Βελτίωση της ιστορίας και τελική έκδοση: οι μαθητές έκαναν τις τελικές διορθώσεις στις ψηφιακές τους ιστορίες, οι οποίες ήταν άλλοτε επουσιώδεις (γραμματοσειρά, τίτλοι τέλους) και άλλοτε αρκετά πιο σοβαρές (π.χ. αναδόμηση της ιστορίας). Ανάλογα με τη σπουδαιότητα των βελτιώσεων, το στάδιο αυτό διαρκούσε από 1 έως 4 ώρες. Οι θεματικές περιοχές όπου κινήθηκαν οι ψηφιακές δημιουργίες των μαθητών μας αφορούσαν είτε παγκόσμιες μέρες/επετείους αφιερωμένες σε ένα θέμα, είτε τη σχολική επικαιρότητα, είτε τη συμμετοχή σε δράσεις στο πλαίσιο διοργανώσεων, είτε τα ενδιαφέροντα τους. Έτσι, δημιουργήθηκαν ψηφιακές αφηγήσεις/ ιστορίες με θέματα που αναφέρονται: στη σχέση των «Νέων με το Διαδίκτυο», με αφορμή την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου. στο ρατσισμό, με αφορμή την παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού στον έρωτα, με αφορμή την εορτή του Αγίου Βαλεντίνου στη ρύπανση της Γης, με αφορμή την Ημέρα της Γης στην περιθωριοποίηση και το σχολικό εκφοβισμό, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού και της Σχολικής Βίας στους τρόπους έκφρασης των νέων, με αφορμή τη δράση που διοργάνωσε ο Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων Β Αθήνας με θέμα «Μάρτιος, Μήνας Ψυχολογίας της Εφηβικής Ηλικίας» στην παρουσίαση του συγγραφέα Β. Παπαθεοδώρου και του βιβλίου του «Στη Διαπασών», με αφορμή την επίσκεψη του συγγραφέα στο σχολείο το Φεβρουάριο του 2013 στην προβολή της Αθήνας σε ελληνικό και ξενόγλωσσο κοινό, στο πλαίσιο δράσης «Παιδιά, Πάμε Ελλάδα» του ΥΠΕΠΘ σε ιστορίες εμπνευσμένες από τη ζωή του Ομίλου, την οικογενειακή και τη σχολική ζωή.

494 Πρακτικά 1 ου Πανελληνίου Συνεδρίου ΠΠΣ Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης Τα βίντεο με τα θέματα: τρόποι έκφρασης των εφήβων, σχολικός εκφοβισμός, ρατσισμός, περιθωριοποίηση, έρωτας, συμμετείχαν στη δράση του Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων «Μάρτιος, Μήνας Ψυχολογίας της εφηβικής ηλικίας» και προβλήθηκαν σε ειδική εκδήλωση. Για την επικοινωνία των μελών του ομίλου και για την ανάρτηση και αξιολόγηση των ψηφιακών ιστοριών δημιουργήσαμε σε ένα εργαστηριακό μάθημα σε περιβάλλον wiki τη διαδικτυακή κοινότητα emolivi (http://emolivi.pbworks.com/w/page/64502223/frontpage). Οι μαθητές βρήκαν ονομασία για την κοινότητα και συμμετείχαν ενεργά τόσο στη διαμόρφωσή της όσο και στην ανάρτηση των εργασιών τους. Στη σελίδα «Αυτοέκφραση» του wiki, οι μαθητές αναρτούν ιστορίες που δημιουργούν οι ίδιοι εμπνεόμενοι από ένα θέμα της επιλογής τους. Αποφασίσαμε αρχικά η κοινότητά μας να μην είναι ανοικτή στο κοινό για να υπάρχει άνεση στην επικοινωνία των μελών του Ομίλου. 4. Αποτίμηση Οι μαθητές συμμετείχαν ενεργά στον Όμιλο και έδειξαν ζωηρό και αδιάπτωτο ενδιαφέρον. Όλοι ολοκλήρωσαν τη σπουδή τους χωρίς να υπάρξουν αποχωρήσεις. Οι αρχικές προσδοκίες τους φαίνεται ότι επιβεβαιώθηκαν. Στην τελευταία συνάντηση, που έγινε και ο απολογισμός, το κλίμα ήταν πολύ θετικό και οι μαθητές τόνισαν ότι με τη συμμετοχή τους στον Όμιλο συνειδητοποίησαν τεχνικές της αφήγησης, απέκτησαν κριτήρια αξιολόγησης, γνώρισαν νέα εργαλεία, και εκφράστηκαν δημιουργικά. Τόνισαν επίσης ότι προτιμούν να δουλεύουν σε μικρότερες ομάδες και ότι θα ήθελαν να αξιοποιούν στις δημιουργίες τους την τελευταία έκδοση των ψηφιακών εργαλείων. Η λειτουργία του Ομίλου Ψηφιακής Αφήγησης αποτέλεσε μία καινοτομία στη μαθησιακή διαδικασία, καθώς διεύρυνε το περιεχόμενο του παραδοσιακού σχολικού γραμματισμού προς τον κριτικό γραμματισμό. Δημιουργώντας ψηφιακές ιστορίες, οι μαθητές ενεργοποίησαν απαιτητικές νοητικές λειτουργίες, όπως η κριτική σκέψη, η δημιουργική φαντασία, η ανάλυση, η αφαιρετική ικανότητα, η πρωτοτυπία, η σύνθεση και η οργάνωση. Ανέπτυξαν στρατηγικές και δεξιότητες νέου γραμματισμού και ασκήθηκαν στην ανάπτυξη επικοινωνιακών-κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως συνεργατικότητα, αυτενέργεια, υπευθυνότητα, αξιοποίηση της πολιτιστικής τους εμπειρίας. Επίσης προχώρησαν στην καλλιέργεια μεταγνωστικών δεξιοτήτων, όπως αναστοχασμός και αξιολόγηση, ενώ παράλληλα, καλλιέργησαν το αισθητικό τους κριτήριο. Όσον αφορά στα χρησιμοποιούμενα εργαλεία, αυτό που φαίνεται ότι κέντρισε το ενδιαφέρον το μαθητών με τις δυνατότητές του ήταν το λογισμικό Moviemaker με την αξιοποίηση του οποίου εκπονήθηκε και το μεγαλύτερο εύρος των εργασιών. Αξιοποιήθηκε η παλιότερη έκδοση του λογισμικού που υπήρχε στο Εργαστήριο και. μαθητές που γνώριζαν ήδη να το χρησιμοποιούν ικανοποιητικά εκπαίδευσαν τα υπόλοιπα μέλη του Ομίλου. Το λογισμικό Power Point αξιοποιήθηκε μόνο στις αρχικές συναντήσεις του Ομίλου από συγκεκριμένες ομάδες

Όμιλος ψηφιακής αφήγησης: σχεδιασμός, εφαρμογή και αποτίμηση 495 μαθητών που στα πρώτα τους «ψηφιακά αφηγηματικά βήματα» ένιωθαν μεγαλύτερη άνεση με τη χρήση του. Το λογισμικό δημιουργίας ψηφιακών κόμικς ComicLab αξιοποιήθηκε για την παραγωγή ιστοριών με ελεύθερο θέμα. Κάποιες ομάδες όμως αντιμετώπισαν τεχνικές δυσκολίες, καθώς δεν μπορούσαν να αποθηκεύσουν τις εργασίες τους. Η δημιουργικότητά τους όμως υπερίσχυσε, αφού ζωγράφισαν τα κόμικς τους στον πίνακα της τάξης, τα φωτογράφισαν και αξιοποιώντας το εργαλείο Moviemaker δημιούργησαν τελικά το δικό τους ψηφιακό κόμικς. Από τις ψηφιακές εργασίες με το εργαλείο ComicLab παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές δεν αξιοποίησαν επαρκώς την αφηγηματική τεχνική του διαλόγου κατά το σχεδιασμό της ιστορίας τους και το αξιοποίησαν με τη λογική που χρησιμοποίησαν το Moviemaker. Τέλος, το ανοικτό περιβάλλον wiki emolivi (http://emolivi.pbworks.com/w/page/64502223/frontpage) οικειοποιήθηκε αμέσως από όλους σχεδόν τους μαθητές του Ομίλου, οι οποίοι έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διαμόρφωση της σελίδας και την ανάρτηση των εργασιών και το σχολιασμό τους. Όσον αφορά στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση των ψηφιακών αφηγήσεων οι ομάδες εργάζονταν γρήγορα και δημιουργικά. Άλλες φορές οι εικόνες καθοδηγούσαν και ενέπνεαν την αφήγηση, άλλες φορές το αφηγηματικό διάγραμμα και άλλες και τα δύο μαζί. Δυσκολίες αντιμετώπιζαν κάποιες ομάδες, όταν το θέμα ήταν ελεύθερο, τόσο στην επιλογή του θέματος, όσο και στο στήσιμο της ιστορίας. Τα προβλήματα ξεπερνιούνταν με την παρέμβαση των εκπαιδευτικών ή με την ενσωμάτωση ενός νέου μέλους στην ομάδα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα φάση κατά τη δημιουργία των ιστοριών ήταν αυτή της μουσικής επένδυσης. Οι μαθητές αξιοποιώντας ηχεία και ακουστικά επέλεγαν το μουσικό άκουσμα της επιλογής τους για την ψηφιακή τους ιστορία. Από όλες τις ψηφιακές ιστορίες που δημιουργήθηκαν το τετράμηνο αυτό μόνο μία χρειάστηκε να επανασχεδιαστεί (αναδόμηση), λίγες χρειάστηκαν να βελτιωθούν σε συγκεκριμένα σημεία, ενώ οι περισσότερες χρειάζονταν επουσιώδεις αλλαγές (γραμματοσειρά, τίτλοι τέλους). Το τελικό αποτέλεσμα μετά τη βελτίωση ήταν συνολικά ικανοποιητικό. Όσον αφορά στη συνεργασία, τα όποια προβλήματα παρουσιάστηκαν, διευθετήθηκαν με τη συμβολή των εκπαιδευτικών. Αξίζει πάντως να αναφερθεί ότι η λειτουργία του wiki του Ομίλου ενίσχυσε τη συνοχή του Ομίλου και έδεσε περισσότερο τα μέλη της ομάδας. Η δουλειά του Ομίλου παρουσιάστηκε στη σχολική κοινότητα (στο Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο) με αφορμή τη μέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού όπου προβλήθηκαν στις σχολικές αίθουσες τρία βίντεο με τα θέματα ρατσισμός, περιθωριοποίηση και σχολικός εκφοβισμός και με αφορμή την επίσκεψη του συγγραφέα Β. Παπαθεοδώρου στο σχολείο, όπου προβλήθηκε βίντεο με θέμα την προβολή του βιβλίου «ΣΤΗ ΔΙΑΠΑΣΩΝ» και PowerPoint με στιγμές της πορείας του συγγραφέα. Η δουλειά του Ομίλου πρόκειται να παρουσιαστεί συνολικά και στο πολιτιστικό διήμερο που διοργανώνει το σχολείο με τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Παράλληλα, στην τιμητική εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων Β Αθήνας, τον Απρίλιο του 2013 στο πλαίσιο δράσης με θέμα «Μάρτιος, Μήνας Ψυχολογίας της Εφηβικής Ηλικίας» προβλήθηκε η δουλειά του Ομίλου, καθώς παρουσιάστηκαν πέντε βίντεο και τιμήθηκαν με επαίνους οι συμμετέχοντες μαθητές και καθηγητές. Στόχος για την επόμενη χρονιά αποτελεί η υλοποίηση του αρχικού σχεδιασμού και το ευρύτερο άνοιγμα του Ομίλου τόσο στη σχολική κοινότητα όσο και στην ευρύτερη κοινότητα με τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς μαθητικής ψηφιακής δημιουργίας. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Fasko Daniel, Jr. «Education and Creativity, Creativity Research Journal, 2000-2001, Vol. 13, Nos. 3 & 4, 317-327. Gail Matthews-DeNatale. Digital Storytelling: Tips and Resources, Simmons College Boston, 2008 Lambert, Joe (2010). Digital Storytelling Cookbook, Digital Diner Press. Φύκαρης, Ιωάννης. «Προσεγγίζοντας τη δημιουργική αυτοέκφραση στη διδακτική διαδικασία», Τα Εκπαιδευτικά, τεύχος 101-102.

496 Πρακτικά 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου ΠΠΣ Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης