ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 3oυ Πανελλήνιου Συνεδρίου Ακτινοτεχνολογίας. Αγαπητέ συνάδελφε,

Αγαπητέ συνάδελφε, Η Επιστημονική Εταιρεία Τεχνολόγων Ακτινολόγων Ελλάδος σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Τεχνολόγων Ακτινολόγων ανακοινώνουν, με ιδιαίτερη χαρά, την διοργάνωση του: 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ακτινοτεχνολογίας. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στο ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ (Πλανητάριο), στην Αθήνα, από τις 26 ως τις 28 Νοεμβρίου 2004. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 3oυ Πανελλήνιου Συνεδρίου Ακτινοτεχνολογίας Πρόεδρος:Κατσιφαράκης Δημήτρης Γεν. Γραμματέας:Αγαδάκος Ευθύμης Οργανωτική Γραμματέας:Μπουσδρή Ελένη Ειδικός Γραμματέας:Μπένος Ιωάννης Ταμίας: Δεληγιαννάκη Κατερίνα Δημόσιες Σχέσεις:Γιαννούλη Βασιλική Πετρόπουλος Δημήτρης Σπηλιωτακοπούλου Παναγιώτα Μέλη:Αθανασόπουλος Νίκος Βούλτσιος Αβραάμ Γαλανάκης Γιώργος Δημητρίου Έφη Κυριαζής Σταύρος

Μουσελίμη Βασιλική Ρηγόπουλος Γιώργος Σπύρου Δήμητρα Τσιάχτα Ευγενία Φωστηροπούλου Αλίκη Χαιρέτης Άρης Χατζής Θανάσης Περιλήψεις Ανακοινώσεων ΣΥΝΔΙΑΣΜΕΝΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΦΛΕΒΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Καρρά Άννα, Τεζαψίδης Γ., Ψαρρός Δ., Χονδροματίδου Σ., Τσιτουρίδης Ι. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (CTA) Γεωργαλή Πολυξένη, Μανωλίτσας Α., Ζαγιάκη Μ., Τζούμα Β., Ανδρέου Χ., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΟΜΩΝ Υ.Τ. (MSCT) ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ. Κωνσταντινίδης Σταμάτης, Κωσταρέλος Κ., Στρατηγοπούλου Α., Δούρος Α. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ Πομώνη - Γραμμένου Μαρία ΠΟΙOΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣIΕΣ ΥΓΕIΑΣ: ΑΥΤΟΝOΗΤΟ ΔΙΚΑIΩΜΑ Η ΕΠΙΝOΗΣΗ. Κυριαζής Σταύρος ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ (DSA) Παπαστεργίου Ευσταθία, Κασκαρέλης Ιωάννης ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Τεζαψίδης Γιώργος, Καρρά Α., Μανωλίτσας Α., Παπαποστόλου Π., Τσιτουρίδης Ι. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΚΑΙ ΕΣΩ ΩΤΟΣ ΜΕ SCT ΚΑΙ 2D - 3D ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ Παπαγιαννάκης Χαράλαμπος, Μανωλίτσας Α., Γαβαλά Χ., Ζαγιάκη Μ., Λαφαζάνης Κ., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ 3 ΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΕΣΤΙΑΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑ ΗΠΑΤΟΣ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΙΚΟΕΙΔΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (SPIRAL CT) ΔΥΟ ΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΗΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, ΣΤΙΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Δεληγιαννάκη Αικατερίνη ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ (MPR): ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αγαδάκος Ευθύμης ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΖΩΝΤΕΣ ΔΟΤΕΣ ΝΕΦΡΟΥ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ Γαβαλά Χρυσή, Μανωλίτσας Α., Παπαγιαννάκης Χ., Πολιμενίδου Α., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΑΥΤΗΡΙΑΣΗ ΠΡΩΤΟΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΩΝ ΕΝΤΟΠΙΣΕΩΝ ΗΠΑΤΟΣ, ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΥΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ: ΕΜΠΕΙΡΙΑ 31/2 ΧΡΟΝΩΝ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Κωνσταντινίδης Μ., Ρεφενές Η., Σταύρου Δ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΗΠΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΟΡΘΟΚΟΛΙΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΛΙΚΟΕΙΔΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ 2 ΦΑΣΕΩΝ. Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ντούσκας Φ., Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΣΥΜΜΕΤΡΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Μαχαίρας Νικόλαος, Ζαβερδινός Π., Θεοδωρόπουλος Γ., Σμυρνή Δ., Κουτσαρδάκης Σ., Νταγκουνάκη Μ., Μαραγκουδάκης E. σελ. 2 ΡΑΔΙΟΪΣΟΤΟΠΙΚΗ ΑΡΘΡΟΫΜΕΝΟΛΥΣΗ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. PET ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΕ 18 FDG ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ CA ΜΑΣΤΟΥ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ HODGKIN ΜΕ ΧΡΗΣΗ MLC Μαχαίρας Νικόλαος, Παπαγεωργίου Σ., Κυπαρισσιάδης Π. ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΑΦΗ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ Η ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ Αντωνίου Νικόλαος ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ 50 HZ ΑΠΟ ΥΠΟΓΕΙΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΑΕΡΙΟΥΣ ΑΓΩΓΟΥΣ ΜΕΣΗΣ ΤΑΣΗΣ Μπακογιάννης Γεώργιος, Θεοδωράτος Παναγιώτης

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΡΙΩΣ ΚΛΕΙΣΤΟΦΟΒΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μπουλάκη Αικατερίνη, Φτίκας Β., Λυτροκάπης Α., Μητσογιάννη Β., Νούλας Ε., Σερίφης Χ., Κόντσα Δ., Ζορτού Μ., Αλεξανδρής Κ. ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΘ ΗΜΕΡΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Μάλιακας Β., Μπιζίκη Κων/να, Δημόπουλος Ι., Στρατηλάτη Σ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΤΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Δεληκανάκης Νίκος, Θανασούλας Κώστας ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ Τ.Α. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μπένος Ιωάννης, Γιαννούλη Βασιλική ΑΣΚΟΠΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ; Ρηγόπουλος Γεώργιος ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ - ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Χατζής Θανάσης, Γιαννούλη Β. ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Μπένος Ιωάννης, Συριοπούλου Βασιλική Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Μαυρέλος Εμμανουήλ, Τασιοπούλου Ε. ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Συντονιστής: Μανωλίτσας Αλέξανδρος ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΩΝ Μανωλίτσας Αλέξανδρος ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ (MAXIMUM & MINIMUM INTENSITY PROJECTIONS - MIP, MIP) Γαβαλά Χρυσή ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (SHADED SURFACE DISPLAY, SSD) Ψαρρός Δημήτρης ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΟΓΚΟΥ (VOLUME RENDERINGS, VR) Τεζαψίδης Γιώργος ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (VIRTUAL ENDOSCOPY - VE) Παπαγιαννάκης Χαράλαμπος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΩΝ Καρρά Άννα ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ- ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΣΤΙΓΑ Χατζής Θανάσης, Σπηλιωτακοπούλου Π., Γιαννούλη Β. ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ-ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Γιαννούλη Βασιλική, Σπηλιωτακοπούλου Π., Χατζής Θ. Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΟΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ Μπουσδρή Ελένη σελ. 3 ΣΥΝΔΙΑΣΜΕΝΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΦΛΕΒΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΗΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Καρρά Άννα, Τεζαψίδης Γ., Ψαρρός Δ., Χονδροματίδου Σ., Τσιτουρίδης Ι. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Σε πολλές περιπτώσεις κατά την διενέργεια μιας μαγνητικής αγγειογραφίας είναι επιθυμητή η ταυτόχρονη απεικόνιση του αρτηριακού και του φλεβικού δικτύου. Στην εργασία μας περιγράφουμε μια τεχνική για την συνδυασμένη απεικόνιση των αρτηριών και των φλεβών με μαγνητική αγγειογραφία. Υλικό Μέθοδος: Η τεχνική εφαρμόστηκε σε 24 ασθενείς. Από αυτούς οι 16 ήταν άνδρες και οι 8 γυναίκες. Η μέση ηλικία των εξεταζόμενων ήταν 45 έτη με ελάχιστη ηλικία τα 16 έτη και μέγιστη τα 72 έτη. Οι εξετάσεις περιελάμβαναν 7 αγγειογραφίες στην περιοχή του θώρακα και του τραχήλου, 9 αγγειογραφίες στην περιοχή της κοιλιάς, 6 αγγειογραφίες στην περιοχή των κάτω άκρων και 2 αγγειογραφίες στην περιοχή των άνω άκρων. Όλες οι εξετάσεις έγιναν με μαγνητικό τομογράφο Siemens Impact Expert plus 1.0T. Η ακολουθία παλμών που χρησιμοποιήθηκε είναι η tflash με χρόνο που κυμαινόταν από 18-21 sec ανάλογα με την περιοχή εξέτασης. Στην μέθοδο που αναφέρουμε χρησιμοποιούμε την μέθοδο του υπολογισμού του χρόνου άφιξης με δοκιμαστική έγχυση. Η απεικόνιση γίνεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο γίνεται μια ακολουθία χωρίς την έγχυση σκιαγραφικής ουσίας. Στο δεύτερο στάδιο επαναλαμβάνεται η ακολουθία με την έγχυση σκιαγραφικής ουσίας, τρεις συνεχόμενες φορές, σε τέτοιο χρόνο ώστε η πρώτη ακολουθία να συμπέσει με την καθαρά αρτηριακή φάση και οι υπόλοιπες δύο ακολουθίες να αποτελούν την συνδυασμένη αρτηριακή και φλεβική φάση Η υπολογιστική διαδικασία που ακολουθεί αφορά την αφαίρεση από την ακολουθία χωρίς σκιαστικό της πρώτης ακολουθίας με σκιαστικό. Ύστερα αφαιρείται η πρώτη ακολουθία με σκιαστικό από την δεύτερη και τρίτη ακολουθία με σκιαστικό. Οι ακολουθίες που προκύπτουν από την υπολογιστική αφαιρετική διαδικασία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή MIP μοντέλων. Σε κάθε περίπτωση παράγονται 24 εικόνες με μία πλήρη περιστροφή των δεδομένων κατά 360 μοίρες, γεγονός που

αντιστοιχεί σε μία εικόνα ανά 15 μοίρες. Όπου κρίνετε απαραίτητο παράγονται και δισδιάστατες ανασυνθέσεις της υπό μελέτη περιοχής. Κανένας από τους εξεταζόμενους δεν παρουσίασε άμεσες ή καθυστερημένες αντιδράσεις που να οφείλονται στην χορήγηση της σκιαγραφικής ουσίας ή στην διαδικασία της εξέτασης. Από τις 24 συνολικά εξετάσεις, οι 22 ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. Σε αυτές ο υπολογισμός του χρόνου ήταν ακριβής και η συνεργασία των εξεταζομένων ικανοποιητική. Οι τρισδιάστατες και δισδιάστατες ανασυνθέσεις ανέδειξαν την υπό μελέτη παθολογία. Από τις υπόλοιπες δύο, μία στην περιοχή του θώρακα και μία στην περιοχή της κοιλιάς, δεν απέδωσαν αξιόπιστα αποτελέσματα. Και στις δύο περιπτώσεις οι εξεταζόμενοι δεν ήταν σε θέση να συνεργαστούν στο κράτημα της αναπνοής, με αποτέλεσμα η αφαιρετική διαδικασία να μην δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της τεχνικής που περιγράφουμε είναι η συνδυασμένη απεικόνιση της παθολογίας στην υπό μελέτη περιοχή με την ταυτόχρονη απεικόνιση του αρτηριακού και φλεβικού δικτύου. Εκτός απ αυτό και μια σειρά άλλα πλεονεκτήματα μπορούν ν αναφερθούν, όπως είναι η έλλειψη χρήσης ιοντιζούσας ακτινοβολίας και η χρήση σκιαγραφικών ουσιών με ασφαλέστερο προφίλ απ ότι τα ιωδιούχα. Επιπλέον η τεχνική αυτή έχει πρακτική εφαρμογή σε όλο το σώμα και σε μια πληθώρα περιπτώσεων και είναι σχετικά εύκολη στην εφαρμογή της. σελ. 4 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (CTA) Γεωργαλή Πολυξένη, Μανωλίτσας Α., Ζαγιάκη Μ., Τζούμα Β., Ανδρέου Χ., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Εισαγωγή: Η εξέλιξη της συμβατικής υπολογιστικής τομογραφίας σε ελικοειδή άνοιξε τον δρόμο σε μία σειρά από εφαρμογές. Η αγγειογραφία υπολογιστικής τομογραφίας (CTA) αποτελεί μία από αυτές τις εφαρμογές. Για την διενέργεια μίας αγγειογραφίας με υπολογιστικό τομογράφο απαιτείται ένας σχεδιασμός για την λήψη αποφάσεων όσον αφορά τρία θέματα. Το πρώτο θέμα αφορά την περιγραφή της ακολουθίας των τομών. Το δεύτερο θέμα αφορά την επιλογή των παραμέτρων έγχυσης της σκιαγραφικής ουσίας. Το τρίτο θέμα αφορά την ανακατασκευή και επεξεργασία των εικόνων. Σκοπός της εργασίας μας είναι να περιγράψουμε τα πλεονεκτήματα της αγγειογραφίας με CTA και την τεχνική της εξέτασης όσον αφορά τον έλεγχο των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής. Υλικό και Μέθοδος: Μελετήσαμε 93 ασθενείς, 64 άνδρες και 29 γυναίκες, ηλικίας 48 έως 77 ετών με μέσο όρο ηλικίας 62 έτη. Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν με ελικοειδή υπολογιστικό τομογράφο Picker 5000 και κονσόλα επεξεργασίας εικόνων Voxel Q της Picker. Ονομαστικό πάχος τομής 5-3 mm, pitch 2, βαθμός επικάλυψης 50%, όγκος σκιαγραφικής ουσίας 130 ml, ρυθμός ροής 3-5 ml/sec. O χρόνος αναμονής για την λήψη των τομών ήταν 22-35 sec από την αρχή της έγχυσης. Η ανάλυση των εικόνων έγινε με: εγκάρσιες τομές, και τρισδιάστατες CR, MIP και VR ανασυνθέσεις. Η πλειονότητα των ανευρυσμάτων αφορούσε εντόπιση κάτωθεν των νεφρικών αγγείων σε ποσοστό 92%. Μελετήσαμε το μέγεθος, την εντόπιση, την έκταση, την υφή των κοιλιακών ανευρυσμάτων καθώς και την σχέση τους με τα νεφρικά αγγεία και την επέκτασή τους στα λαγόνια αγγεία. Έγινε επίσης έλεγχος των τυχόν επιπλοκών τους προ και μετεγχειρητικά. Σε όλα αυτά ιδιαίτερα σημαντική ήταν η χρήση των τρισδιάστατων ανασυνθέσεων η οποίες προσέδωσαν στην εξεταζόμενη περιοχή μία τρισδιάστατη προοπτική και πάνω στις οποίες έγιναν μία σειρά από μετρήσεις σχετικά με το μήκος, το εύρος και την σχέση των ανευρυσμάτων με τις γειτονικές δομές. Η CTA αποτελεί μία αξιόπιστη και μη επεμβατική εξέταση για τον έλεγχο και την μελέτη των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής. καθώς παρέχει μία σφαιρικότερη αξιολόγηση της παθολογικής περιοχής και προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στον χειρουργό για τον θεραπευτικό σχεδιασμό. σελ. 5 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΤΟΜΩΝ Υ.Τ. (MSCT) ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ. Κωνσταντινίδης Σταμάτης

, Κωσταρέλος Κ., Στρατηγοπούλου Α., Δούρος Α. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. Πατησίων - Γ.Ν.Α. Κ.ΑΤ. - Γ.Ν.Α. Γ. Γεννηματάς - Διαγν. Κέντρο Ιατρόπολις - Μαγνητική Τομογραφία Α.Ε. Εισαγωγή: Με τους νέους τομογράφους πολλαπλών τομών η υπολογιστική αορτογραφία συναγωνίζεται και τελικά ξεπερνά την ψηφιακή αγγειογραφία κοιλιακής αορτής ως εξέταση εκλογής. Η νέα τεχνολογία αυτών πολλαπλασιάζει την ταχύτητα σάρωσης του εξεταζομένου θέματος και επιτρέπει τη λήψη αξιόπιστων εικόνων και στα τρία επίπεδα (μετωπιαίο, οβελιαίο, εγκάρσιο) με εξίσου καλή χωρική διακριτικότητα (ισοτροπικά pixels). Η παρουσίαση των πλεονεκτημάτων της MSCT συγκριτικά με την SSCT (υπολογιστική τομογραφία μονής τομής -single slice CT ) στη συγκεκριμένη εφαρμογή και η συσχέτιση της με την ψηφιακή αγγειογραφία. Υλικό: Μελετήθηκαν 10 περιπτώσεις ελέγχου ανευρύσματος κοιλιακής αορτής με MSCTA. Επίσης μελετήθηκαν 10 περιπτώσεις ελέγχου με ψηφιακή αγγειογραφία κοιλιακής αορτής. Μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκε υπολογιστικός τομογράφος 4 τομών της SIEMENS (Volume Zoom). Ελήφθησαν τομές προ και μετά χορήγησης μη ιονικού, ιωδιούχου σκιαστικού μέσω αυτόματου εγχυτή. Έγιναν μετεπεξεργασίες των εικόνων (MPR,MIP,VR) και μετρήσεις με ειδικό πρόγραμμα μετρήσεων αγγειογραφίας (VesselView, Wizard-Siemens). Έλεγχος με MSCTA: Aνιχνεύτηκαν και μετρήθηκαν 10 υπονεφρικά ανευρύσματα κοιλιακής αορτής. Ελεγχος με ψηφιακή αγγειογραφία: ανιχνεύτηκαν 10 υπονεφρικά ανευρύσματα κοιλιακής αορτής. Όσον αφορά τη μελέτη ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής-λαγονίων αρτηριών προ ενδοαυλικής αποκατάστασης η MSCTA υπερτερεί της ψηφιακής αγγειογραφίας καθώς αναδεικνύει τυχόν τοιχωματικούς θρόμβους, αθηρωματικές ή μαλακές πλάκες ενώ αποτελεί αναίμακτη μέθοδο. Επίσης επιτρέπει ακριβείς και επαναλήψιμες μετρήσεις των διαστάσεων του ανευρύσματος καθώς και την τρισδιάστατη απεικόνιση των ανατομικών σχέσεων αυτού με τις νεφρικές-λαγόνιες αρτηρίες. σελ. 6 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ ΜΕ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΝΔΟΑΥΛΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ Πομώνη - Γραμμένου Μαρία Εργαστήριο Ιατρικών Απεικονίσεων, Ν.Ε.Ε.Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο Ασθενείς >60 ετών σε ποσοστό 5% αναπτύσσουν ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Η θεραπεία των ανευρυσμάτων με τοποθέτηση ενδοαυλικής πρόθεσης ενδείκνυται σε ασθενείς ηλικίας >65 ετών, με υπάρχον ανεύρυσμα διαμέτρου >5 εκ. ή με ανεύρυσμα < 5εκ που όμως αυξήθηκε τον τελευταίο χρόνο περισσότερο από 1 εκ. Η μέθοδος ενδείκνυται επίσης σε ασθενείς υψηλού κινδύνου που δεν δύνανται να χειρουργηθούν, είτε σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιά. (αφιλόξενη κοιλία). Η διαγνωστική προσέγγιση των ανευρυσμάτων γίνεται με ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία καθώς και με διαγνωστική αγγειογραφία με βαθμολογημένο καθετήρα. Από την απεικόνιση γίνονται μετρήσεις που αφορούν το μέγεθος του ανευρύσματος, το μέγεθος του αυχένα καθώς και η διάμετρός του ενώ αξιολογούνται και τα λαγόνια αγγεία. Αξιολογούνται επίσης η ποιότητα των περιοχών τοποθέτησης του μοσχεύματος για την ύπαρξη θρόμβου ή αποτιτανώσεων, η έκταση θρόμβου στο ανεύρυσμα καθώς επίσης η ύπαρξη περιανευρυσματικής φλεγμονής η συγκεκαλυμμένης ρήξης. Από τις παραπάνω μετρήσεις επιλέγεται το κατάλληλο μόσχευμα για τοποθέτηση. Η μετεπεμβατική αξιολόγηση γίνεται με ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία κατά την οποία επιβεβαιώνεται η ακριβής τοποθέτηση του μοσχεύματος,η αναμενόμενη μείωση του σάκκου και η ανάδειξη ενδοδιαφυγών, γωνίωσης ή μετανάστευσης του μοσχεύματος. Η ενδοδιαφυγή,από τις σημαντικότερες επιπλοκές θεωρείται η συνεχιζόμενη πλήρωση του σάκκου μετά την τοποθέτηση του μοσχεύματος η οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθεί και οφείλεται τις περισσότερες φορές σε ατελές σφράγισμα ή σε τοποθέτηση μικρότερης συσκευής. Η ενδοαυλική αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής είναι μία εναλλακτική μέθοδος θεραπείας ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής που απαιτεί μικρότερο χρόνο νοσηλείας, έχει ταχύτερη ανάρρωση και μικρότερη νοσηρότητα. σελ. 7

ΠΟΙOΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣIΕΣ ΥΓΕIΑΣ: ΑΥΤΟΝOΗΤΟ ΔΙΚΑIΩΜΑ Η ΕΠΙΝOΗΣΗ. Κυριαζής Σταύρος Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ευαγγελισμός Αθήνα Η έννοια της Ποιότητας στις Δημόσιες Υπηρεσίες Υγείας σχετίζεται άμεσα με το μοντέλο Διοίκησης που επικρατεί σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η πολιτική διάσταση της Ποιότητας, σαν μιά νέα μορφή «κοινωνικής συναίνεσης», επιδρά στις σχέσεις μεταξύ Διοίκησης και Πολιτών συνδεόμενη αναπόσπαστα με την εκδοχή Δημοκρατίας την οποία υπηρετεί και το βαθμό συμμετοχής των Πολιτών στη διαμόρφωση των ρυθμιστικών κανόνων. Οι ιστορικές σχέσεις μεταξύ Ποιότητας και Δημόσιας Διοίκησης, η τεχνική και πολιτική διάσταση του «φαινομένου» και τα προβλήματα από τον ίδιο τον ορισμό - που ποικίλλει ανάλογα με τους ευρύτερους σκοπούς που υπηρετεί και τις ομάδες που την προωθούν - επικαθορίζουν το βαθμό αδυναμίας μέτρησης της Ποιότητας και το βαθμό ιδεολογικής συγγένειας με έννοιες όπως αυτές της ικανοποίησης, της ανταπόκρισης, της επιλογής και του κυρίαρχου προτύπου της οικονομίας. σελ. 8 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΣΤΕΝΩΣΕΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ (DSA) Παπαστεργίου Ευσταθία, Κασκαρέλης Ιωάννης Γ.Ν.Α. Ευαγγελισμός Η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας και της αξιοπιστίας της μέτρησης του βαθμού αγγειακής στένωσης μέσω Η/Υ. Υλικό: Εκτελέστηκαν την τελευταία τριετία 389 εξετάσεις αορτικού τόξου - καρωτίδων και 137 νεφρών. Μέθοδος: Αυτές οι εξετάσεις ήταν ενδοαρτηριακές DSA. Μετρήθηκαν οι στενώσεις μέσω του προγράμματος Automated vessels Analysis software. (AVA). Έγινε συγκριτική μελέτη της ηλεκτρονικής αυτής μέτρησης με τα υπόλοιπα διαθέσιμα απεικονιστικά (triplex, ελικοειδής υπολογιστική αγγειογραφία SCTA, μαγνητική αγγειογραφία MRA) και με την τελική χειρουργική εκτίμηση. Αποτέλεσμα: 1) Στο triplex οι μετρήσεις στις περισσότερες περιπτώσεις συμφωνούσαν αν και υπήρχε σαφής διαφορά ανάλογα με την εμπειρία του χειριστή. 2) Η MRA φαίνεται ότι υπερεκτιμούσε τις στενώσεις. 3) Η SCTA είναι μέθοδος αξιόπιστη και ακριβής. Στις περιπτώσεις ασυμφωνίας των μεθόδων η ηλεκτρονική μέτρηση δικαιώθηκε με το χειρουργικό αποτέλεσμα. Συμπέρασμα: Η ηλεκτρονική μέτρηση των στενώσεων των αγγείων στην DSA είναι αξιόπιστη για την ακριβή μέτρηση του αγγειακού αυλού. σελ. 9 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Τεζαψίδης Γιώργος, Καρρά Α., Μανωλίτσας Α., Παπαποστόλου Π., Τσιτουρίδης Ι. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Η ανάδειξη της συνολικής ατροφίας του εγκεφάλου και η παρακολούθησή της εξέλιξης της θα ωφελήσει σε πολλά τμήματα της βασικής έρευνας που αφορούν μιά πληθώρα παθολογικών καταστάσεων, ειδικά αυτές οι οποίες έχουν σχέση με την άννοια. Σκοπός της εργασίας μας είναι να παρουσιάσουμε την μέθοδο που χρησιμοποιούμε γιά τον υπολογισμό του συνολικού όγκου του εγκεφάλου καθώς επίσης και του όγκου της φαιάς, της λευκής ουσίας και του ΕΝΥ. Υλικό Μέθοδος: Η βασική σειρά ενεργειών της μεθόδου αποτελείται από έξη στάδια. 1) Λήψη των δεδομένων 2) Παραγωγή ισοτροπικών voxel 3) Διόρθωση των ανομοιογενειών του μαγνητικού πεδίου 4) Διαχωρισμός του εγκεφάλου(φαιάς + λευκής ουσίας) και του ΕΝΥ από όλους τους υπόλοιπους ιστούς 5) Τμηματοποίηση φαιής, λευκής ουσίας και ΕΝΥ 6) Παραγωγή τρισδιάστατων μοντέλων της φαιής, λευκής ουσίας και του ΕΝΥ και

υπολογισμός του όγκου του καθενός από αυτά. Εξετάστηκαν συνολικά 45 άτομα, 27 άνδρες και 18 γυναίκες. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 63 έτη (42-81). Σε 43 εξεταζόμενους ολοκληρώθηκε ο υπολογισμός του όγκου του εγκεφάλου, αλλά και της φαιάς, λευκής ουσίας και του ΕΝΥ. Ενας εξεταζόμενος δεν ολοκλήρωσε την εξέταση και σε έναν δεν μπόρεσε να γίνει ο υπολογισμός λόγω artifact κίνησης. Πιστεύουμε ότι η μέθοδος που περιγράφουμε είναι ακριβής και σχετικά απλή. Μπορεί να παρακολουθήσει την εξέλιξη της ατροφίας συνολικά του εγκεφάλου, αλλά και ενός από τα τμήματα του, δηλαδή της φαιάς, λευκής ουσίας και του ΕΝΥ. σελ. 10 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΚΑΙ ΕΣΩ ΩΤΟΣ ΜΕ SCT ΚΑΙ 2D - 3D ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ Παπαγιαννάκης Χαράλαμπος, Μανωλίτσας Α., Γαβαλά Χ., Ζαγιάκη Μ., Λαφαζάνης Κ., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Σκοπός της μελέτης μας είναι η κατάδειξη των εφαρμογών των δισδιάστατων και τρισδιάστατων ανασυνθέσεων στην απεικόνιση των δομών του μέσου και έσω ωτός από δεδομένα που συλλέχθηκαν με Ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία. Υλικό - Μέθοδος: Μελετήσαμε 24 περιπτώσεις, 15 άνδρες, 9 γυναίκες, ηλικίας 24-52 έτη, (μέσος όρος ηλικίας 42 έτη), με λήψη τομών σε εγκάρσιο επίπεδο. Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν με υπολογιστικό τομογράφο Picker 5000 και κονσόλα επεξεργασίας εικόνων Picker Voxel Q. Πάχος τομής: 1mm, pitch: 1, βαθμός επικάλυψης των ανακατασκευασμένων τομών 50% (0,5mm), αριθμός τομών: 35, αλγόριθμος ανακατασκευής: sharp, DFOV: 60mm, KVp: 120, ma: 150, Scan time: 1.0sec, Focal spot: small, spiral interpolation: sharp. Οι ληφθείσες τομές επεξεργάσθηκαν σε μοντέλα δύο και τριών διαστάσεων με τις ακόλουθες τεχνικές: Πολυεπίπεδες ανασυνθέσεις (MPR), αποδόσεις επιφανείας (SR), αποδόσεις όγκου (VR), εικονική ενδοσκόπηση (VΕ). Με την χρήση των πολυεπίπεδων ανασυνθέσεων καταφέραμε να απεικονίσουμε σε διάφορα επίπεδα ιδιαίτερα μικρές ανατομικές δομές όπως η περιοχή της αίθουσας, οι ημικύκλιοι σωλήνες και ο κοχλίας προσαρμόζοντας κάθε φορά το επίπεδο ανασύνθεσης στην εκάστοτε ανατομική δομή. Η μέθοδος VR φάνηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα στην απεικόνιση των οσταρίων. Οι SR ανασυνθέσεις απέδωσαν με μεγαλύτερη επιτυχία μία τρισδιάστατη οπτική προσδίδοντας στην απεικονιζόμενη περιοχή την αίσθηση του βάθους. Κυρίως όμως έδωσαν σημαντικές πληροφορίες για την κατάσταση των οστικών δομών του έσω ακουστικού πόρου. Η χρήση εικονικής ενδοσκόπησης μας παρείχε την δυνατότητα θέασης του εσωτερικού του έξω ακουστικού πόρου, του λιθοειδούς, και της κοιλότητας της αίθουσας. Οι δισδιάστατοι και τρισδιάστατοι ανασχηματισμοί ως συμπλήρωμα και όχι ως αντικατάσταση των εγκάρσιων τομών παρέχουν λεπτομερείς ανατομικές πληροφορίες χωρίς την επιπλέον ακτινοβόληση του εξεταζόμενου για λήψη τομών σε στεφανιαίο επίπεδο. σελ. 11 ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ 3 ΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΕΣΤΙΑΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑ ΗΠΑΤΟΣ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Εργαστήριο Ιατρικών Απεικονίσεων, Ν.Ε.Ε.Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο Καθορισμός της τριφασικής ελικοειδούς τομογραφίας (χωρίς σκιαγραφικό μέσο - με ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού μέσου - αρτηριακή και πυλαία φάση) στο χαρακτηρισμό και καθορισμό των εστιακών νεοπλασματικών βλαβών του ήπατος. Υλικό και μέθοδος: 98 ασθενείς με γνωστά ή πιθανολογούμενα πρωτοπαθή ηπατικά νεοπλάσματα ή μεταστάσεις μελετήθηκαν με ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία 3 φάσεων. Πρωτόκολο μελέτη: - Σάρωση χωρίς ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού μέσου,

- Ενδοφλέβια χορήγηση 150 ml σκιαγραφικού μέσου, με εγχυτή: ρυθμός έγχυσης = 5 ml/sec, σάρωση = 20 sec για την αρτηριακή φάση, και = 50 sec για την πυλαία φάση. Αναδείχτηκαν 492 βλάβες στους 98 ασθενείς που αντιπροσωπεύουν Ηπατοκυτταρικά Καρκινώματα (μονήρη - πολυεστιακά) και μεταστάσεις. Ασθενείς με νεοπλάσματα χαμηλής αγγείωσης είχαν περισσότερες βλάβες στην πυλαία φάση. Ασθενείς με νεοπλάσματα αυξημένης αγγείωσης αναδείχτηκαν καλύτερα στην αρτηριακή φάση. Δεν αναδείχτηκαν βλάβες στην 1η φάση χωρίς σκιαγραφικό οι οποίες δεν παρατηρήθηκαν στην αρτηριακή και πυλαία φάση. Συμπέρασμα: Η χωρίς σκιαγραφικό φάση δεν είναι ρουτίνα για τον έλεγχο. Οι χαμηλής αγγείωσης βλάβες αναδεικνύονται στην πυλαία φάση. Οι μικρές βλάβες στα αυξημένης αγγείωσης νεοπλάσματα απεικονίζονται συνήθως στην αρτηριακή φάση η οποία θα πρέπει να αποτελεί ρουτίνα σε αυτούς τους ασθενείς. Αντιθέτως η αρτηριακή φάση έχει μειωμένη διαγνωστική αξία για τα χαμηλής αγγείωσης νεοπλάσματα. σελ. 12 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΙΚΟΕΙΔΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (SPIRAL CT) ΔΥΟ ΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΗΣ ΧΟΛΗΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΕΩΣ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Εργαστήριο Ιατρικών Απεικονίσεων, Ν.Ε.Ε.Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο Η αξιολόγηση της δυνατότητας της μεθόδου για προεγχειρητική εντόπιση και εκτίμηση της εξαιρεσιμότητας του καρκίνου της χοληδόχου κύστης. Υλικό - μέθοδος: Σε διάστημα τριών ετών μελετήθηκαν 25 ασθενείς (15 γυναίκες και 10 άνδρες - ηλικίας 45-79 ετών) με καρκίνο χοληδόχου κύστεως, που επιβεβαιώθηκε χειρουργικά,. Όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε ελικοειδή Υ.Τ. δύο φάσεων με το κάτωθι πρωτόκολλο: Ρυθμός έγχυσης = 5ml/sec, Σάρωση = στα 20 sec (1η φάση), = στα 50 sec (2η φάση), Ολικός όγκος σκιαγραφικού μέσου = 125-150ml. Με καθορισμένα τα Υ.Τ. κριτήρια του ανεγχείρητου καρκίνου έγινε σύγκριση με τα χειρουργικά ευρήματα. Με βάση τα κριτήρια της υπολογιστικής Τομογραφίας: 15 περιστατικά (60%) χαρακτηρίστηκαν ως ανεγχείρητες περιπτώσεις 10 περιστατικά (40%) χαρακτηρίστηκαν ως εξαιρέσιμοι καρκίνοι της χοληδόχου κύστεως. Τα αντίστοιχα χειρουργικά ευρήματα ήταν: 14 (93.3%) περιπτώσεις ανεγχείρητου καρκίνου χοληδόχου κύστεως, ενώ, 1 (6,7%) περίπτωση χειρουργήσιμου. Και οι 10 ασθενείς (100 %) που είχαν χειρουργήσιμο καρκίνο χοληδόχου κύστεως βάσει των Υ.Τ. κριτηρίων, χαρακτηρίστηκαν το ίδιο και με τα χειρουργικά ευρήματα. (Τα απεικονιστικά ευρήματα παρουσιάζονται). Συμπέρασμα: H ελικοειδής υπολογιστική τομογραφία δύο φάσεων είναι μια αξιόπιστη μέθοδος για την αξιολόγηση του καρκίνου της χοληδόχου κύστεως, και την προεγχειρητική σταδιοποίηση αυτού, ώστε να εκτιμηθεί η εξαιρεσιμότητα του. σελ. 13 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ, ΣΤΙΣ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Δεληγιαννάκη Αικατερίνη Αιμοδυναμικό Εργαστήριο, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα Πρόκειται για παρουσίαση, που αποσκοπεί στην επέκταση των αρμοδιοτήτων των Τ.Α. σε νέα πεδία. Η παρουσίαση περιλαμβάνει: 1. προετοιμασία ασθενών

2. προετοιμασία συστημάτων αρρυθμιολογίας 3. βασικά στοιχεία ανατομίας 4. απεικόνιση ηλεκτρογραμμάτων και επεξεργασία βάση πρωτοκόλλων 5. χειρισμός της γεννήτριας ραδιοσυχνοτήτων στις επεμβατικές εξετάσεις κατάλυσης (ablation) 6. παρακολούθηση και ερμηνεία των παραμέτρων κατάλυσης 7. βασικά στοιχεία ακτινοπροστασίας κατά την εξέλιξη των εξετάσεων σελ. 14 ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ (MPR): ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Αγαδάκος Ευθύμης Ακτινοδιαγνωστικό Τμήμα, Γ.Ν.Α. Λαϊκό Ο ρόλος της ανασύνθεσης εικόνας στην Υπολογιστική Τομογραφία (ΥΤ) ενισχύεται συνεχώς. Η ανασύνθεση πολλαπλών επιπέδων (MPR) είναι μία μέθοδος επεξεργασίας δεδομένων εικόνας κατά την οποία δομές απεικονίζονται σε επιπλέον ανατομικά επίπεδα. Έχει βελτιωθεί σημαντικά με την καινοτομία της ΥΤ πολλαπλών τομών (Multi- Slice CT) και την πρόοδο στην επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα της μεθόδου παραμένει άμεσα συνδεδεμένη με τις δεξιότητες του τεχνολόγου ακτινολόγου (ΤΑ). Ο ΤΑ υποχρεούται να γνωρίζει τις αρχές και τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανακατασκευή σε πολλαπλά επίπεδα. Με έμφαση στην ποιότητα εικόνας και στην δόση του ασθενή επιλέγει το καταλληλότερο πρωτόκολλο εξέτασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις η εφαρμογή γίνεται αυθαίρετα χωρίς κλινική ένδειξη. Ο σκοπός της παρουσίασης είναι η εξοικείωση του ΤΑ με τις ενδεδειγμένες μεθόδους σάρωσης απαραίτητες για την ανασύνθεση εικόνας πολλαπλών επιπέδων ενσωματώνοντας τον ρυθμό δόσης ΥΤ (CTDI w ). Τούτο θα επιτευχθεί συγκρίνοντας τεχνικές ελικοειδούς σάρωσης συγκεκριμένων περιοχών με τις οποίες προκύπτουν ανακατασκευασμένες εικόνες MPR. Θα ακολουθήσει περιγραφή των κλινικών εφαρμογών κυρίως στο ορθοπεδικό και χειρουργικό πεδίο. Για την κατανόηση της χρησιμότητας της μεθόδου θα απαντηθούν τα εξής ερωτήματα: 1. Πόσο ευαίσθητη και πόσο αξιόπιστη είναι η μέθοδος; 2. Μειώνεται η δόση ασθενούς χωρίς την έκπτωση στην ποιότητα εικόνας; 3. Πώς επηρεάζεται η μέθοδος από τις παραμέτρους σάρωσης; 4. Πότε ενδείκνυται; Συνοψίζοντας ο γενικότερος σκοπός της παρουσίασης είναι να προκαλέσει τον ΤΑ ώστε να εκτελεί την συγκεκριμένη μέθοδο ανασύνθεσης με αποτελεσματικό τρόπο. σελ. 15 ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΖΩΝΤΕΣ ΔΟΤΕΣ ΝΕΦΡΟΥ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ Γαβαλά Χρυσή, Μανωλίτσας Α., Παπαγιαννάκης Χ., Πολιμενίδου Α., Στρατηλάτη Σ., Τσιτουρίδης Ι. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Σκοπός της εργασίας μας είναι η περιγραφή του πρωτοκόλλου που χρησιμοποιούμε στο νοσοκομείο μας για τον προεγχειρητικό έλεγχο των ζώντων δοτών νεφρού με ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία. Υλικό και Μέθοδος: Εξετάσαμε 47 ζώντες δότες νεφρού, 19 άνδρες και 28 γυναίκες ηλικίας 45 με 62 έτη και με μέσο όρο ηλικίας 53 έτη. Μετά από χρόνο αναμονής 18-25 sec από την χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας, λήφθηκε ένα σετ τομών για την απεικόνιση των νεφρικών αγγείων αλλά και του νεφρικού φλοιού. Η λήψη αυτών των τομών επαναλήφθηκε μετά από χρόνους καθυστέρησης: α) 50-60 sec από την αρχή της έγχυσης, για την αξιολόγηση του νεφρικού παρεγχύματος και β) 5 min από την αρχή της έγχυσης, για την αξιολόγηση των νεφρικών καλύκων, της νεφρικής πυέλου και των ουρητήρων. Οι αρχικές τομές χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία δισδιάστατων καμπύλων ανασυνθέσεων (CR) καθώς και για την δημιουργία τρισδιάστατων MIP, VR και SR μοντέλων. Οι εξετάσεις πραγματοποιήθηκαν με ελικοειδή υπολογιστικό τομογράφο Picker 5000 και κονσόλα επεξεργασίας εικόνων Picker Voxel Q. Μελετήσαμε τον αριθμό, τη θέση, το μήκος, το πλάτος και τη μορφολογία των νεφρικών αγγείων καθώς και την κατάσταση του νεφρικού παρεγχύματος. Βρήκαμε 3 δότες με στένωση μέσου βαθμού και 2 με μεγάλου βαθμού στένωση, 6 δότες με

πολυκυστική νόσο, 6 με εγκύς διχασμό των νεφρικών αρτηριών και 4 δότες με επικουρικές αρτηρίες. Μολονότι κάθε μέθοδος τρισδιάστατης οπτικοποίησης εμφάνισε τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά, ο συνδυασμός των μεθόδων που επιλέχθηκαν ανά περίπτωση αύξησε την διαγνωστική ακρίβεια της εξέτασης σε ποσοστό 100%. Η SCT μπορεί να θεωρηθεί ως μέθοδος εκλογής στις περιπτώσεις των ζώντων δοτών νεφρού. Ο 2D και 3D ανασυνθέσεις συμβάλλουν στην διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου καθώς προσδίδουν στην μέθοδο σημαντικά πλεονεκτήματα. σελ. 16 ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΑΥΤΗΡΙΑΣΗ ΠΡΩΤΟΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΩΝ ΕΝΤΟΠΙΣΕΩΝ ΗΠΑΤΟΣ, ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΥΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ: ΕΜΠΕΙΡΙΑ 31/2 ΧΡΟΝΩΝ Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Κωνσταντινίδης Μ., Ρεφενές Η., Σταύρου Δ., Ντούσκας Φ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Εργαστήριο Ιατρικών απεικονίσεων Ν. Ε. Ε. Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο Εισαγωγή: Παρουσίαση της εμπειρίας μας από την αντιμετώπιση των νεοπλασιών του ήπατος με την μέθοδο της υπό την καθοδήγηση του υπολογιστικού τομογράφου διαδερμικής θερμοκαυτηρίασης (ΘΚ). Μέθοδος: Από τον Φεβρουάριο του 2001 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2004, αντιμετωπίσθηκαν με ΘΚ στο τμήμα μας 160 ασθενείς με πρωτοπαθή (78 ασθενείς) και δευτεροπαθή (82 ασθενείς) νεοπλάσματα ήπατος με βλάβες διαμέτρου από 1 έως 6 εκατοστά. Χρησιμοποιήθηκε η συσκευή RITA και ένα trocar με επτά ή εννέα ηλεκτρόδια. Η διάρκεια της συνεδρίας κυμάνθηκε μεταξύ 15 και 17 λεπτών και η επιθυμητή θερμοκρασία του στόχου ορίσθηκε στους 95οC. Η διαδικασία προχώρησε μετά από διενέργεια τοπικής αναισθησίας στην περιοχή εισόδου του ηλεκτροδίου. Έλεγχος με διφασική ελικοειδή υπολογιστική τομογραφία για να εκτιμηθεί το αποτέλεσμα της θερμοκαυ-τηρίασης, έγινε αμέσως μετά την διαδικασία και μετά παρέλευση ενός, έξι, δώδεκα και δεκαοκτώ μηνών. Οι 78 ασθενείς με ΗΚΚ είχαν 92 εστιακές βλάβες. Οι 82 ασθενείς με δευτεροπαθείς εντοπίσεις παρουσίασαν 142 εστιακές αλλοιώσεις. Διενεργήθηκαν συνολικά 262 συνεδρίες (ΘΚ) με σκοπό την πλήρη νέκρωση των νεοπλασιών. 84 αλλοιώσεις ΗΚΚ και 132 μεταστατικές εστίες αναδείχθηκαν στον επανέλεγχο πλήρως νεκρωμένες. 8 ΗΚΚ και 10 μεταστάσεις είχαν μερική νέκρωση και αντιμετωπίσθηκαν με 2η συνεδρία (ΘΚ). 4 ΗΚΚ παρουσίασαν υποτροπή (στον επανέλεγχο μετά ένα χρόνο) και έγινε 2η συνεδρία. 6 μεταστάσεις παρουσίασαν υποτροπή μετά 1,1/2 χρόνο και έγινε 2η συνεδρία. 8 ασθενείς παρουσίασαν πολλαπλές καινούριες εστίες στον επανέλεγχο του 11/2 χρόνου Συμπέρασμα: Η υπό την καθοδήγηση του υπολογιστικού τομογράφου διαδερμική θερμοκαυτηρίαση των νεοπλασιών του ήπατος αποτελεί μια ασφαλή και ικανοποιητική εναλλακτική μέθοδο θεραπείας. Απαραίτητος κρίνεται ο έλεγχος (follow up) με τεχνική spiral ct 2 φάσεων για την παρακολούθηση της θεραπείας. σελ. 17 ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΗΠΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΟΡΘΟΚΟΛΙΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΛΙΚΟΕΙΔΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ 2 ΦΑΣΕΩΝ. Βετούλης Δομένικος Δημήτριος, Ντούσκας Φ., Ρεφενές Η., Κωνσταντινίδης Μ., Θάνος Λ., Μπατάκης Ν. Εργαστήριο Ιατρικών απεικονίσεων Ν. Ε. Ε. Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο

Ο καθορισμός της αξίας της διφασικής ελικοειδούς τομογραφίας με ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού μέσου (αρτηριακή και πυλαία φάση) στην προεγχειρητική σταδιοποίηση και εκτίμηση της εξαιρεσιμότητας των ηπατικών μεταστάσεων προερχόμενες από ορθοκολικές νεοπλασίες. Υλικό και μέθοδος: Από τον Ιανουάριο του 2001 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2003, αναδείχθηκαν σε 256 ασθενείς ηπατικές μεταστάσεις από ορθοκολικό καρκίνο (με τη βοήθεια της διφασικής ελικοει-δούς τομογραφίας) στη διενέργεια προεγχειρητικής σταδιοποίησης. Πρωτόκολο μελέτη: - Ενδοφλέβια χορήγηση 150 ml σκιαγραφικού μέσου, με εγχυτή: ρυθμός έγχυσης = 5 ml/sec, σάρωση = 20 sec για την αρτηριακή φάση, και = 50 sec για την πυλαία φάση. Τα αποτελέσματα από την Υπολογιστική Τομογραφία συγκρίθηκαν με τα κλινικά ευρήματα. Αναδείχτηκαν 302 ηπατικές μεταστάσεις. 286 στις 302 (ποσοστό 94,7 %) ήταν θετικές στην πρόβλεψη. 16 στις 302 (ποσοστό 5,3 %) ήταν λανθασμένες στην πρόβλεψη. Συμπέρασμα: Η διφασική ελικοειδής Υπολογιστική Τομογραφία είναι μία ασφαλής και ακριβής μέθοδος για την ανάδειξη ηπατικών μεταστάσεων από ορθοκολικές νεοπλασίες και πρέπει να θεωρείται σαν μία βασική προεγχειρητική μέθοδο για την εκτίμηση της εξαιρεσιμότητας. σελ. 18 Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΣΥΜΜΕΤΡΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Μαχαίρας Νικόλαος, Ζαβερδινός Π., Θεοδωρόπουλος Γ., Σμυρνή Δ., Κουτσαρδάκης Σ., Νταγκουνάκη Μ., Μαραγκουδάκης E. Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, Ιασώ Η κατά το δυνατόν, αύξηση της χορηγούμενης δόσης στον όγκο-στόχο, χωρίς να ξεπεραστούν τα όρια ανοχής των φυσιολογικών ιστών που τον περιβάλλουν. Συζήτηση: Το πρόβλημα στην ακτινοθεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, είναι τα χαμηλά όρια ανοχής του φυσιολογικού πνεύμονος, της καρδιάς, του νωτιαίου μυελού, του οισοφάγου και η αποφυγή της έκθεσης του μαστού στις γυναίκες. Ιδιαίτερη δυσκολία παρουσιάζεται στους όγκους που εντοπίζονται παρασπονδυλικά, παρακαρδιακά ή περιφερικά στα κάτω πνευμονικά πεδία. Η κάλυψη πρωτοπαθούς και μεσοθωρακίου δίνει εξαιρετικά ακανόνιστο σχήμα στον χώρο προς θεραπεία (TREATMENT VOLUME). Η εφαρμογή προσθιοπισθίων πεδίων επιβαρύνει τον νωτιαίο μυελό και είμαστε υποχρεωμένοι να διακόψουμε τη θεραπεία στα 45Gy. Για να ξεπεραστούν οι παραπάνω δυσκολίες εφαρμόζουμε το πλάνο σχεδιασμού με την τεχνική των ασύμμετρων πεδίων σε επαφή. Είναι διαφορετικός ο σχεδιασμός της πρωτοπαθούς σε σχέση με το σχεδιασμό του μεσοθωρακίου. Το ισόκεντρο είναι ένα και στο επίπεδό του εφάπτονται τα δύο πλάνα σχεδιασμού (MATCHING). Mε αυτόν τον τρόπο πετυχαίνουμε: 1) Την αποφυγή επιβάρυνσης της καρδιάς με δέσμες που περνούν πίσω της. 2) Την αποφυγή επιβάρυνσης του νωτιαίου μυελού με χρήση 3 λοξών πεδίων για το μεσοθωράκιο, εκ των οποίων το ένα δεν στοχεύει στον νωτιαίο μυελό. 3) Την ελαχιστοποίηση στην επιβάρυνση των πνευμόνων με την κατάλληλη επιλογή των γωνιών πρόσπτωσης των δεσμών, την χρήση κατευθυντήρα πολλαπλών φύλλων (MLC) και των κατάλληλων σφηνοειδών φίλτρων. Συμπέρασμα: Η σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία, είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις, για να μπορέσουμε να χορηγήσουμε υψηλές δόσεις, στους όγκους του πνεύμονα και το μεσοθωράκιο με μεγάλη ασφάλεια. σελ. 19 ΡΑΔΙΟΪΣΟΤΟΠΙΚΗ ΑΡΘΡΟΫΜΕΝΟΛΥΣΗ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν.Α. Λαϊκό - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν. Λάρισας - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Χρήστος Χρήστου Ι. Α.Ε. Με την τεχνική αυτή επιχειρείται η καταστροφή του παθολογικού/υπερτροφικού

αρθρικού υμένα, με αποτέλεσμα την τοπική ύφεση της φλεγμονής και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Υπό τοπική αναισθησία χορηγείται το ραδιοφάρμακο και ακολούθως μικρή ποσότητα διαλύματος κορτικοστεροειδούς μακράς δράσεως. Ακολουθεί επιπωματισμός - ελαστική επίδεση στο σημείο της παρακέντησης και ακινητοποίηση της άρθρωσης (με νάρθηκα ή κλινοστατισμό) τουλάχιστον για 48 ώρες. Ο ασθενής παρακολουθείται ανά μήνα για τους τρεις πρώτους μήνες και ακολούθως στους 6 μήνες, στους 12 μήνες και μετά ανά έτος, εκτός εάν κλινικοί λόγοι επιβάλλουν τη συχνότερη παρακολούθηση. Η έγχυση του ραδιοφαρμάκου στην άρθρωση έχει ως συνέπεια τη φαγοκυττάρωση των σωματιδίων από τα φαγοκύτταρα του αρθρικού υμένα και τη διασπορά του ραδιοϊσοτόπου κυρίως στον υμένα (και πολύ λίγο στον αρθρικό χόνδρο). Η ακτινοβόληση του αρθρικού υμένα προκαλεί μείωση της υπεραιμίας, απόφραξη των μικρών καναλιών παραγωγής του αρθρικού υγρού και τελικά νέκρωση και ίνωση του υμένα. Τα κυριότερα ραδιοφάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι το Yttrium-90 (90Y) - citrate/ silicate (β-ακτινοβολία με Εmax 2,29 ΜeV, T½ 64,06h) για ραδιοαρθροϋμενόλυση στις κατά γόνυ αρθρώσεις, το Rhenium-186 (186Re) - sulphide (β-ακτινοβολία με Emax 1,07 MeV και γ-ακτινοβολία 59 kev - 3% - 137 kev - 10%, T½ 89,3 h) που εφαρμόζεται σε μέσου μεγέθους αρθρώσεις (ισχία, ώμοι, αγκώνες κλπ.) και το Erbium - 169 (169Er) - citrate (β-ακτινοβολία με Emax 0,34 MeV, T½ 9,4 d) που χρησιμοποιείται σε μικρές αρθρώσεις (μεσοφαλαγγικές, μετακαρπιοφαλαγγικές, μεταταρσιοφαλαγγικές κλπ.). Οι κυριότερες παθήσεις στις οποίες εφαρμόζεται η ραδιοαρθροϋμενόλυση είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, οροαρνητικές αρθρίτιδες (αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα κλπ.), η νόσος του Bechet, η νόσος του Lyme, το επίμονο ύδραρθρο ανεξαρτήτου αιτιολογίας (συχνά μετά από αρθροπλαστική), αιμορροφιλικές αρθρίτιδες, η ενεργός οστεοαρθρίτιδα, η λαχνοοζώδης υμενίτιδα, η χονδρασβέστωση, η ωχρόνωση, καθώς και αδιαφοροποίητες αρθρίτιδες (με υμενίτιδα, πάχυνση του υμένα ή / και ύδραρθρο). Ως απόλυτες αντενδείξεις θεωρούνται η εγκυμοσύνη, ο θηλασμός, καθώς και η ύπαρξη σηπτικής αρθρίτιδας, τοπικής δερματικής λοίμωξης ή ραγείσας ιγνυακής κύστης, ενώ ως σχετικές αντενδείξεις η μικρή ηλικία (< 20 ετών), οι ασταθείς αρθρώσεις και οι αρθρώσεις με σημαντικές αλλοιώσεις των αρθρικών χόνδρων και των περιαρθρικών οστών. Η κύρια ανεπιθύμητη ενέργεια από την εφαρμογή της ραδιοαρθροϋμενόλυσης είναι η διαφυγή του ραδιοφαρμάκου εκτός της αρθρώσεως και η πρόσληψή του κυρίως από τους επιχώριους λεμφαδένες και λιγότερο από το ήπαρ και το σπλήνα, με αποτέλεσμα την ακτινοβόληση του ασθενή. Για να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος γίνεται συνεχής προσπάθεια παραγωγής ραδιοφαρμάκων με όσο το δυνατόν μικρότερη διαφυγή από την άρθρωση, ενώ θεωρείται αναγκαία η ακινητοποίηση της άρθρωσης τουλάχιστον για 48 ώρες μετά την παρακέντηση. Η ολόσωμη ακτινική επιβάρυνση από τη χορήγηση 185 ΜΒq 90Y στα γόνατα υπολογίζεται σε 40-130 msv. σελ. 20 PET ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΕ 18 FDG ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ CA ΜΑΣΤΟΥ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν.Α. Λαϊκό - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν. Λάρισας - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Χρήστος Χρήστου Ι. Α.Ε. Ένα ιδιαίτερα αναπτυσσόμενο και πολλά υποσχόμενο πεδίο στην Πυρηνική Ογκολογία είναι η σπινθηρογράφηση με PET - camera σε συνδυασμό με τη χορήγηση ραδιοφαρμάκων επισημασμένων με ραδιονουκλίδια εκπομπής ποζιτρονίων. Το πλέον χρησιμοποιούμενο ραδιοφάρμακο είναι η 18FDG (fluorodeoxyglucose). Πρόκειται για επισημασμένο ανάλογο της γλυκόζης που προσλαμβάνεται από τα κύτταρα όπως η γλυκόζη, φωσφορυλιώνεται από την εξοκινάση, αλλά σε αντίθεση με τη γλυκόζη δεν μεταβολίζεται περαιτέρω, παραμένοντας έτσι σε σχετικά σταθερή συγκέντρωση ενδοκυτταρίως. Δεδομένου ότι τα περισσότερα νεοπλάσματα έχουν αυξημένο ρυθμό αερόβιας και αναερόβιας γλυκόλυσης, συγκεντρώνουν εκλεκτικά την 18FDG. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η εφαρμογή ημιποσοτικής ανάλυσης (υπολογισμός SUVmax). Η PET απεικόνιση σε ασθενείς με Ca μαστού συμβάλλει: Ι. στη διαφορική διάγνωση μεταξύ καλοήθων και κακοήθων βλαβών, ιδίως σε περιπτώσεις ευμεγέθων μαστών, εμφυτευμάτων σιλικόνης ή μετά από θεραπευτική αγωγή για καρκίνο του μαστού ΙΙ. στη σταδιοποίηση της νόσου ΙΙΙ. στην αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος μετά από αγωγή («flare» φαινόμενο) IV. στη διάγνωση τοπικής υποτροπής, καθώς και απομακρυσμένων μεταστάσεων Η ευαισθησία και η ειδικότητα του PET σπινθηρογραφήματος με 18FDG τόσο στη διάγνωση του καρκίνου του μαστού όσο και στη σταδιοποίηση της νόσου, αλλά και στην εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία, ξεπερνούν σε αρκετές μελέτες το

90%. σελ. 21 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ HODGKIN ΜΕ ΧΡΗΣΗ MLC Μαχαίρας Νικόλαος, Παπαγεωργίου Σ., Κυπαρισσιάδης Π. Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, Ιασώ Λέμφωμα είναι κακοήθης νεοπλασία, που εξορμάται από τους λεμφαδένες ή όργανα που διαθέτουν λεμφικό ιστό. Η θεραπεία του λεμφώματος με τη χρήση του MLC συναντάει κάποιες δυσκολίες ως προς την κατευθυντικότητα των φύλλων μολύβδου από τα οποία αποτελείται. Το MLC ( Multi Leaf Collimator ) είναι ένα σύστημα προσαρμοσμένο στον Γραμμικό Επιταχυντή που μας επιτρέπει τη διαμόρφωση πεδίων με ακρίβεια και με τις λιγότερες βιολογικές επιδράσεις στους υγιείς ιστούς. Την δυσκολία που προαναφέραμε την ξεπερνάμε σπάζοντας τον μανδύα σε τρεία σημεία: Α) Υπερκλείδιες περιοχές και τράχηλος. Β) Μεσοθωράκιο. Γ) Μασχάλες με ασύμμετρα πεδία. i) Διατηρούμε σταθερό το κέντρο του πεδίου, το τραχηλικό υπερκλείδιο είναι ασύμμετρο αφαιρώντας το κάτω μισό του πεδίου και με τα φύλλα να έρχονται κατά τον επιμήκη άξονα του ασθενούς. ii) Τα μεσοθωρακικά πεδία ακτινοβολούνται αφαιρώντας το πάνω μισό και με τα φύλλα να έρχονται κατά τον εγκάρσιο άξονα του ασθενούς. iii) Τα μασχαλιαία πεδία γίνονται το καθένα ανεξάρτητα με την κεντρική δέσμη να περνάει από το ισόκεντρο και το ασύμμετρο πεδίο να κόβει το άνω μισό και το αντίστοιχο τμήμα του μεσοθωρακίου και πνεύμονος. Παράλληλα ανά τακτά χρονικά διαστήματα ελέγχουμε τα πεδία θεραπείας με VERIFICATION FILM. Συμπερασματικά η χρήση του MLC κατά τη θεραπεία του λεμφώματος HODGKIN μας επιτρέπει την ακτινοβόληση του πεδίου θεραπείας με τις μικρότερες βιολογικές επιδράσεις στους γύρω υγιείς ιστούς. σελ. 22 ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΑΦΗ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ Η ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ Αντωνίου Νικόλαος ΠΑ.Ο.Ν.Α. Άγιος Σάββας - Αναφορά στο άρθρο 2 των Δικαιωμάτων του Νοσοκομειακού Ασθενή στη χώρα μας, καθώς επίσης στις Διακηρύξεις των Ελσίνκι(1964), Λισσαβώνας(1981), Αμστερνταμ( 1994), Ευρωπαικού Χάρτη(1983). - Ο όρκος του Ιπποκράτη βάση για τον όρκο των αποφοίτων Ιατρικής και Επαγγελματιών Υγείας σε όλο τον κόσμο. - Η δύσκολη και εν πολλοίς «άβολη» θέση του ασθενούς κατά την προσέλευσή του στους χώρους θεραπείας και η στάση του Τεχνολόγου απέναντί του. - Διαδικασία της καθημερινής επαφής του Τεχνολόγου με τον ασθενή. - Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ ασθενούς και Τεχνολόγου κατά τη διάρκεια της πολυήμερης και καθημερινής επαφής για την θεραπεία. - Πως μπορεί να αντιληφθεί ο Τεχνολόγος αλλά και κάθε Επαγγελματίας Υγείας πόσο σημαντική είναι η ανθρώπινη επαφή, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια. - Αναφορά στο ρόλο της Εκπαίδευσης στο συγκεκριμένο θέμα. σελ. 23 ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ 50 HZ ΑΠΟ ΥΠΟΓΕΙΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΑΕΡΙΟΥΣ ΑΓΩΓΟΥΣ ΜΕΣΗΣ ΤΑΣΗΣ Μπακογιάννης Γεώργιος, Θεοδωράτος Παναγιώτης Τομέας Υγειονομικής Μηχανικής & Περιβάλλοντος, Τμήμα Δημόσιας Υγιεινής, Τ.Ε.Ι. Αθήνας Η σύγκριση των επιπέδων των μαγνητικών πεδίων που προκύπτουν από εναέριους και υπόγειους αγωγούς μέσης τάσης. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις μαγνητικών πεδίων 50 Hz κοντά σε εναέριους και

υπόγειους αγωγούς μέσης τάσης. Τα σημεία των μετρήσεων ήταν 38 (19 σε εναέριους αγωγούς και 19 σε υπόγειους) και σε κάθε σημείο πραγματοποιούνταν δύο σειρές μετρήσεων. Η πρώτη λάμβανε χώρα κατά τις ώρες αιχμής (11:00-13:00) και η δεύτερη κατά τις ώρες μη αιχμής (15:00-16:00). Σε κάθε σειρά γίνονταν 6 μετρήσεις, η πρώτη 1 m πάνω από την προβολή των αγωγών στο έδαφος και οι υπόλοιπες ανά μέτρο από το σημείο της πρώτης μέτρησης έως τα 5 m από αυτήν. Οι μετρήσεις έγιναν με το Triaxial ELF Magnetic Field Meter - Model 4080 της εταιρίας F.W. Bell, και για την στατιστική ανάλυσή τους χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS 10.0 για Windows. Η μέση τιμή της μαγνητικής επαγωγής 1 m πάνω από την προβολή των εναέριων και υπόγειων αγωγών στο έδαφος, ήταν κατά τις ώρες αιχμής 5 mg και 9,3 mg αντίστοιχα. Κατά τις ώρες μη αιχμής οι αντίστοιχες μέσες τιμές ήταν 3,3 mg και 5,8 mg. Η διαφορά αυτή μεταξύ εναέριων και υπόγειων αγωγών κατά τις ώρες μη αιχμής είναι στατιστικά σημαντική (p=0,011) και κατά τις ώρες αιχμής στατιστικά ενδεικτική (p=0,077). Σε απόσταση 5 m από την προβολή των αγωγών στο έδαφος οι διαφορές των εντάσεων δεν είναι στατιστικά σημαντικές. Κατά την πολυπαραγοντική ανάλυση φαίνεται ότι ελέγχοντας τον παράγοντα απόσταση η μαγνητική επαγωγή είναι μεγαλύτερη γύρω από εναέριους αγωγούς από ότι γύρω από υπόγειους (p=0,01). Επίσης φαίνεται ότι η μαγνητική επαγωγή είναι μεγαλύτερη κατά τις ώρες αιχμής (p=0,009). Κοντά στο έδαφος το μαγνητικό πεδίο είναι ισχυρότερο πάνω από υπόγειους αγωγούς μέσης τάσης από ότι κάτω από εναέριους (η διαφορά αυτή μειώνεται γρήγορα όσο απομακρύνεται κανείς από τους αγωγούς). Αυτό συμβαίνει γιατί οι υπόγειοι αγωγοί βρίσκονται πιο κοντά στο έδαφος από ότι οι εναέριοι. Στην πραγματικότητα οι εναέριοι αγωγοί δημιουργούν γύρω τους ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο από τους υπόγειους. Μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι προτιμότερη η τοποθέτηση υπόγειων αγωγών μέσης τάσης σε περιοχές όπου υπάρχουν κυρίως πολυκατοικίες. Αντίθετα σε περιοχές όπου υπάρχουν κυρίως μονοκατοικίες είναι καλύτερα να τοποθετούνται εναέριοι αγωγοί μέσης τάσης. Πάντως οι μετρηθείσες εντάσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερες από τα αντίστοιχα όρια της ICNIRP. σελ. 24 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΜΕΤΡΙΩΣ ΚΛΕΙΣΤΟΦΟΒΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μπουλάκη Αικατερίνη, Φτίκας Β., Λυτροκάπης Α., Μητσογιάννη Β., Νούλας Ε., Σερίφης Χ., Κόντσα Δ., Ζορτού Μ., Αλεξανδρής Κ. Τμήμα Υπολογιστικής και Μαγνητικής Τομογραφίας, Γ.Ν. Λάρισας Eισαγωγή: Οι ασθενείς με κλειστοφοβία αποτελούν το 5% κατά μέσο όρο των εξεταζομένων. Οι πραγματικά κλειστοφοβικοί ασθενείς δεν πλησιάζουν το χώρο της εξέτασης. Οι μετρίως κλειστοφοβικοί ασθενείς όμως είναι δυνατό να κάνουν την εξέταση όταν βοηθηθούν κατάλληλα από τον τεχνολόγο-ακτινολόγο του μαγνητικού τομογράφου. Ο σκοπός της ανακοίνωσης είναι να βοηθήσει τόσο τους τεχνολόγους που ασχολούνται με το μαγνητικό τομογράφο, όσο και εκείνους που πρόκειται να ασχοληθούν στο μέλλον να πείσουν τους μετρίως κλειστοφοβικούς ασθενείς να κάνουν την εξέταση, εξασφαλίζοντάς τους την καλύτερη ποιότητα εικόνας, με το μικρότερο δυνατό χρόνο. Υλικό και Μέθοδος: Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με Α) λεπτομερέστερη από τη συνήθη ενημέρωση Β) παρουσία φιλικού ή συγγενικού προσώπου εντός της εξεταστικής αίθουσας κατά τη διάρκεια της εξέτασης Γ) χρήση συστήματος μουσικής Δ) συνομιλία με τους τεχνολόγους Ε) συστήματα καθρέπτη στα πηνία κεφαλής, ώστε να αισθάνεται ο ασθενής ότι βρίσκεται σε επαφή με τον έξω κόσμο Στ) μείωση της διάρκειας της εξέτασης σύμφωνα με τον τύπο at=tr.n.nsa όπου at=χρόνος λή ης δεδομένων Ν= ο αριθμός των στηλών σε μία μήτρα TR= ο χρόνος μεταξύ της εφαρμογής του παλμού και της λήψης του σήματος NSA= ο αριθμός των διεγέρσεων Ζ) τροποποίηση του ορθογωνίου πεδίου απεικόνισης (RFOV) Η) τέλος, προτείνουμε τη λύση του ανοιχτού μαγνήτη ο οποίος είναι η απάντηση ακόμη και στους κλειστοφοβικούς ασθενείς. Το ποσοστό των ασθενών που αρνούνται να κάνουν την εξέταση είναι 2% και αναφέρεται

αποκλειστικά σε κλειστοφοβικούς ασθενείς. Το δικαίωμα της μαγνητικής τομογραφίας το έχουν όλοι οι άνθρωποι, ακόμη και οι κλειστοφοβικοί ή μετρίως κλειστοφοβικοί. Με τη βοήθεια 1ον) του τεχνολόγου-ακτινολόγου ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει ως επιστήμονας και ως άνθρωπος αφού αυτός θα πείσει τον ασθενή να πραγματοποιήσει την εξέταση, και 2ον) της τεχνολογίας (ανοιχτός μαγνήτης), το δικαίωμα αυτό μπορεί να υλοποιηθεί. σελ. 25 ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ, ΣΤΗΝ ΚΑΘ ΗΜΕΡΑ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Μάλιακας Β., Μπιζίκη Κων/να, Δημόπουλος Ι., Στρατηλάτη Σ. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Η παρουσίαση των πλεονεκτημάτων που παρουσιάζει η χρήση ψηφιακού συστήματος για την απεικόνιση στην κλασσική ακτινολογία, σε σχέση με τη χρήση του καθιερωμένου συστήματος ενισχυτικών πινακίδων - συμβατικών ακτινολογικών φιλμ, στην καθημερινή πρακτική ενός ακτινοδιαγνωστικού εργαστηρίου. Υλικό και Μέθοδος: Τυπικές ακτινολογικές κασέτες με ενισχυτικές πινακίδες Agfa CP G - 400 και φιλμ ορθοχρωματικά Agfa Ortho CP - G Plus.Ακτινολογικές κασέτες με image plates (Agfa ADCC plate - MD 40 Code 15) για ψηφιακή απεικόνιση και σύστημα ανάδειξης, επεξεργασίας της ψηφιακής εικόνας ADC Compact. Οι ψηφιακές ακτινογραφίες τυπώθηκαν σε laser ψηφιακή κάμερα και σε φιλμ Agfa Scopix LT 2B μονής επίστρωσης. Η χρήση ψηφιακής απεικόνισης στην καθ ημέρα ακτινολογική πράξη παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την απεικόνιση με το συμβατικό σύστημα ΕΠ - ακτινολογικού φιλμ, τα οποία συνοψίζονται στα κύρια ακόλουθα σημεία: - Δυνατότητα ρύθμισης της σκιαγραφικής αντίθεσης (contrast) της ακτινολογικής εικόνας. - Δυνατότητα ρύθμισης της φωτεινότητάς της. - Δυνατότητα μεγέθυνσης των απεικονιζόμενων δομών. - Είναι σχεδόν απαλλαγμένη από την σκεδαζόμενη ακτινοβολία. - Δυνατότητα παρουσίασης ιστών με χαμηλό συντελεστή εξασθένησης της ακτινοβολίας. - Δυνατότητα ανάδειξης λεπτομερειών των απεικονιζόμενων δομών (π.χ. οστική δοκίδωση κ.λ.π) - Ευκολία αποθήκευσης και ανάκλησης των ακτινογραφικών εικόνων. Τα πλεονεκτήματα αυτά της ψηφιακής ακτινογραφίας έχουν ως αποτέλεσμα: - Την ελαχιστοποίηση των επαναλήψεων. - Τη βελτιστοποίηση των εικόνων και την μεγιστοποίηση των διαγνωστικών πληροφοριών που παρέχουν.τη δυνατότητα αποθήκευσης και ανάκλησης ακτινογραφιών προς συγκριτικό έλεγχο. Η χρήση της ψηφιακής ακτινογραφίας στην καθημερινή πράξη ενός ακτινοδιαγνωστικού εργαστηρίου πλεονεκτεί σε σχέση με την χρήση των συμβατικών ΕΠ - ακτινογραφικού φιλμ. σελ. 26 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΤΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Δεληκανάκης Νίκος, Θανασούλας Κώστας Εργαστήριο Ιατρικών Απεικονίσεων, Ν.Ε.Ε.Σ. Κοργιαλένειο Μπενάκειο Η επέκταση της χρήσης ψηφιακής εικόνας σε όλες τις απεικονιστικές εφαρμογές, αλλάζει τις απαιτήσεις των γνώσεων που απαιτούνται από ένα Τεχνολόγο Ακτινολογίας. Τα κριτήρια ποιότητας των εικόνων και οι παράγοντες που τα επηρεάζουν είναι διαφορετικά από αυτά της κλασσικής απεικόνισης, ενώ παράλληλα, εφαρμόζονται νέες τεχνικές που αφορούν τόσο τη βελτίωση της διαγνωστικής αξίας της εξέτασης, όσο και τη διαχείριση των εικόνων και των αποτελεσμάτων. Η ποιότητα της εξέτασης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την επεξεργασία των αρχικών δεδομένων μετά τη λήψη τους αλλά και τον τρόπο παρουσίασής τους. Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει από πολυάριθμες μεθόδους μαθηματικής επεξεργασίας που αλλάζουν τα χαρακτηριστικά κάθε εικόνας. Η βελτίωση της διαγνωστικής αξίας

των εικόνων, δεν περιορίζεται στη χρήση μαθηματικών αλγορίθμων για τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών τους, αλλά σταδιακά επεκτείνεται και στην εξαγωγή πρόσθετων πληροφοριών και την αυτόματη ανίχνευση ύποπτων περιοχών. Η επεξεργασία των αρχικών δεδομένων δεν περιορίζεται μόνο σε μια μεμονωμένη εικόνα, αλλά αφορά και τη συνολική επιλογή του τρόπου παρουσίασης των διαγνωστικών πληροφοριών της εξέτασης. Εκτός από τις καθιερωμένες απεικονιστικές τεχνικές που από τη φύση τους βασίζονται στην τομογραφική ανασύνθεση των αρχικών δεδομένων (ΥΤ, MRI, SPECT κ.λπ.), ολοένα και μεγαλύτερη εφαρμογή βρίσκουν δυνατότητες όπως η τριασδιάστατη ανασύνθεση, η απεικόνιση κίνησης, η εκλεκτική απεικόνιση συγκεκριμένων δομών και ο συνδυασμός εικόνων από διαφορετικές απεικονιστικές τεχνικές (π.χ. PET -CT). Τέλος, ένα βασικό πλεονέκτημα της χρήσης ψηφιακών εικόνων είναι η δυνατότητα αρχειοθέτησης, διαχείρισης και μεταφοράς τους. Τα συστήματα PACS δίνουν τη δυνατότητα διαχείρισης των εξετάσεων του απεικονιστικού τμήματος και μπορούν να αποτελέσουν τμήμα ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης των εργασιών του τμήματος (RIS) και κατ επέκταση, τμήμα ενός αντίστοιχου συστήματος ολόκληρου του νοσοκομείου (HIS). Για να επιτευχθεί η διαχείριση εξετάσεων που εκτελούνται σε διαφορετικά απεικονιστικά συστήματα, έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα (DICOM) που καθορίζουν τη δομή και τον τρόπο χειρισμού των ψηφιακών ιατρικών εικόνων. σελ. 27 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ Τ.Α. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Μπένος Ιωάννης, Γιαννούλη Βασιλική Αιμοδυναμικό Εργαστήριο & Γραφείο Εκπαίδευσης Γ.Ν.Α. Λαϊκό - Ακτινολογικό Τμήμα, Ψ.Ν. Αθηνών H γνώση των χαρακτηριστικών που περιγράφουν τον μέσο έλληνα Τεχνολόγο Ακτινολόγο, είναι καθοριστικό σημείο για να υπάρξει συγκεκριμένη προσπάθεια βελτίωσης των υπηρεσιών υγείας, αλλά και για παρέμβαση με στόχο την επαγγελματική βελτίωση του ίδιου του Τεχνολόγου Ακτινολόγου. Η ανακοίνωση παρουσιάζει τα πρώτα αποτελέσματα μιας ευρύτερης έρευνας, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Υλικό και Μέθοδος: Επιλέχθηκε η συλλογή στοιχείων με τη συμπλήρωση ανώνυμων ερωτηματολογίων, μετά από την δοκιμαστική φάση της έρευνας. Ακολούθως τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με την χρήση Excel, και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα και σε σύγκριση με παλαιότερη έρευνα (>5 έτη). Στην παρουσίαση αυτή περιλαμβάνονται 5 νοσοκομεία της Αθήνας, και 3 εκτός Αθηνών. Λόγω του σχετικά μικρού αριθμού των ερωτηματολογίων, η έρευνα πρέπει να ολοκληρωθεί για να αποκτηθεί μια πλήρης εικόνα για το μέσο προφίλ του Έλληνα Τεχνολόγου. Ωστόσο, τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν τις σημαντικές αλλαγές που έχουν γίνει, στο διάστημα που παρήλθε, από την προηγούμενη έρευνα. σελ. 28 ΑΣΚΟΠΕΣ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΟΥ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ; Ρηγόπουλος Γεώργιος Ακτινολογικό Τμήμα, Ι.Κ.Α. Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης Τι σημαίνει «προκλητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας»; Σε ποιους παράγοντες οφείλεται; Ποια είναι η επιβάρυνση των εργαστηρίων; Ποιος είναι ο ρόλος του τεχνολόγου στην ακτινοπροστασία του ασθενούς; Στοιχεία από το εργαστήριο Οστεοπυκνομετρίας του ΙΚΑ Θεσσαλονίκης. Στοιχεία από άλλα ακτινολογικά εργαστήρια. Προτάσεις σκέψεις και συζήτηση για την καθημερινή πρακτική. σελ. 29 ΧΗΜΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ - ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Χατζής Θανάσης, Γιαννούλη Β. Ακτινολογικό Τμ., Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας - Ακτινολογικό Τμ., Ψ.Ν. Αθηνών Μελέτες και περιστατικά που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν αποδείξει ότι η επαγγελματική έκθεση στα χημικά του εμφανιστηρίου προκαλεί προβλήματα

υγείας διαφορετικής βαρύτητας. Ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας είναι η «ηπατίτιδα σκοτεινού θαλάμου» στην οποία γίνεται και εκτενέστερη αναφορά. σελ. 30 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ Μπένος Ιωάννης, Συριοπούλου Βασιλική Αιμοδυναμικό Εργαστήριο & Γραφείο Εκπαίδευσης, Γ.Ν.Α. Λαϊκό - Ακτινολογικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν H γνώση τόσο των συνθηκών, όσο και των συνηθειών των ελλήνων Τεχνολόγων Ακτινολόγων είναι καθοριστικό σημείο για να υπάρξει συγκεκριμένη παρέμβαση, σε έναν, μάλλον ξεχασμένο, τομέα της εργασίας τους. Οι Τεχνολόγοι Ακτινολόγοι, εργαζόμενοι σε ένα κομβικό σημείο για την ανάπτυξη και την μετάδοση νοσοκομειακών λοιμώξεων, αλλά και κινούμενοι σε όλους σχεδόν τους χώρους ενός νοσοκομείου, δεν έχουν τύχει της απαραίτητης προσοχής από αρμόδια όργανα, όπως το ΚΕΕΛ, και δεν έχουν συνειδητοποιήσει οι ίδιοι το πρόβλημα. Η γνώση της επικρατούσας κατάστασης, αλλά και των υπαρχόντων συνηθειών και απόψεων είναι προφανώς καθοριστική για την χάραξη μιας στρατηγικής για τον τρόπο βελτίωσης των παρεχομένων υπηρεσιών στον χρήστη των υπηρεσιών υγείας. Η ανακοίνωση παρουσιάζει τα πρώτα αποτελέσματα μιας ευρύτερης έρευνας, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Υλικό και Μέθοδος: Επιλέχθηκε η συλλογή στοιχείων με τη συμπλήρωση ανώνυμων ερωτηματολογίων, μετά από την δοκιμαστική φάση της έρευνας. Ακολούθως τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με την χρήση Excel και παρουσιάζονται με την χρήση περιγραφικής στατιστικής. Στην παρουσίαση αυτή περιλαμβάνονται 16 νοσοκομεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της περιφέρειας από τα οποία έχουν συλλεχθεί 147 ερωτηματολόγια. Η έρευνα πρέπει να ολοκληρωθεί για να αποκτηθεί μια πλήρης εικόνα. Ωστόσο, τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν διαφορές ανάμεσα στα νοσοκομεία των μεγάλων αστικών κέντρων και της περιφέρειας, αλλά και ανάλογα με τον τύπο ή την «ηλικία» του εργαστηρίου. Παρατηρούνται, επίσης, σημαντικά ελλείμματα γνώσεων των Τεχνολόγων Ακτινολόγων σε σχέση με την πρόληψη των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, αλλά και για την προφύλαξη της προσωπικής τους υγείας. Είναι φανερό, πως απαιτείται παρέμβαση σε γνωστικό επίπεδο, τόσο μέσω της εκπαίδευσης στις σχολές, όσο και μέσω της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Παρέμβαση, επίσης, απαιτείται, όσον αφορά τις επικρατούσες συνθήκες υγιεινής στα εργαστήρια Ιατρικής Aπεικόνισης. σελ. 31 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Μαυρέλος Εμμανουήλ, Τασιοπούλου Ε. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ευαγγελισμός Αθήνα - Ακτινολογικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν Η αντιμετώπιση πολυτραυματία στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών είναι μια δύσκολη και ταυτόχρονα πολύ σημαντική διαδικασία. Πρέπει να είναι αποτελεσματική και γρήγορη με σωστό σχεδιασμό και οργάνωση. Για να μπορέσει αυτή η διαδικασία να γίνει όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική έχει θεσπιστεί το πρωτόκολλο ATLS ( Advanced Trauma Life System ). Εκεί διαφαίνεται καθαρά πως πρέπει να αντιμετωπίζεται, τόσο κλινικά, όσο και εργαστηριακά ο πολυτραυματίας κατά την εισαγωγή του στο τμήμα των επειγόντων περιστατικών. Ειδικότερα για τον Τεχνολόγο Ακτινολόγο το πρωτόκολλο ορίζει ποιες ακτινογραφίες πρέπει να εκτελούνται άμεσα, καθώς και τα μέτρα προφύλαξης πριν και μετά την ακτινοβόλιση. Είναι σαφές πως ο τεχνολόγος ακτινολόγος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για το απεικονιστικό αποτέλεσμα και γι αυτό πρέπει να ελέγχει τις προς παράδοση ακτινογραφίες. Η θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων για το ποιες ακτινογραφίες πρέπει να εκτελούνται έχει αφενός μειώσει το χρόνο παραμονής του πολυτραυματία στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και αφετέρου βοηθά τον τεχνολόγο ακτινολόγο στην αυτοματοποίηση των κινήσεων του. Για να μπορέσει το πρωτόκολλο αυτό να εφαρμοστεί θα πρέπει ο τεχνολόγος ακτινολόγος να είναι έμπειρος συγκεντρωμένος και με επάρκεια γνώσεων. σελ. 32

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Συντονιστής: Μανωλίτσας Αλέξανδρος ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΩΝ Μανωλίτσας Αλέξανδρος Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Η υπολογιστική μετεπεξεργασία των δεδομένων στην επιστήμη της ιατρικής δεν είναι κάτι το νέο. Η πυρηνική ιατρική, η υπολογιστική και μαγνητική τομογραφία από το ξεκίνημα τους αξιοποίησαν κάποιες μορφές επεξεργασίας για την ανασύνθεση και καλύτερη ερμηνεία της ληφθείσας πληροφορίας. Στον τομέα της ιατρικής απεικόνισης ειδικά, στην προσπάθεια να διευκολυνθεί η οπτική αντίληψη των δεδομένων και παράλληλα να δοθεί έμφαση στην απεικόνιση των φυσιολογικών και μη ανατομικών δομών έχουν αναπτυχθεί πολλές μέθοδοι οπτικοποίησης. Οι προσπάθειες αυτές ανάγονται στις αρχές της δεκαετίας του 80 και είχαν σαν κύριο έναυσμα την προσπάθεια να αποδοθούν τα δεδομένα των πρώτων υπολογιστικών τομογράφων σε άλλα επίπεδα πέρα από το εγκάρσιο. Σήμερα, παρά τις αδυναμίες της, η τρισδιάστατη απεικόνιση είναι μια συναρπαστική τεχνολογία η οποία θέτει πολυάριθμες προκλήσεις για μαθηματικούς, μηχανικούς, φυσικούς, και ιατρούς και υπόσχεται μία σημαντική αρωγή στον τομέα της έρευνας, της διάγνωσης και θεραπείας. Είναι απολύτως βέβαιο πως οι τεχνολογικές εξελίξεις θα παράσχουν ακόμη πιο υψηλή απόδοση καθώς η συνεχώς αυξανόμενη ισχύς του υλικού ηλεκτρονικής γραφιστικής θα οδηγήσει σε ακόμη ποιο θεαματικά αποτελέσματα. Αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια ο όγκος των πληροφοριών θα αυξηθεί κυρίως μέσα από δύο τρόπους. Ο πρώτος αφορά προσομοιώσεις σε υπολογιστές, όπου τα δεδομένα θα υπάρχουν μόνο στον υπολογιστή και πάνω σε αυτά θα μπορούν να εφαρμοστούν όλες οι απαραίτητες δοκιμές. Ο δεύτερος τρόπος αφορά δεδομένα αναφοράς, όπως αυτά που δίνονται από το BRAINWEB ή αυτά που δίνονται από το Visible Human Project, όπου υπάρχουν μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου πάνω στις οποίες θα μπορούν να γίνονται όλες οι μελέτες χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα σαν δεδομένα αναφοράς. Οι μελλοντικές εξελίξεις θα απαιτήσουν σαφώς περισσότερη διεπιστημονική έρευνα προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της πληροφορικής και της καθημερινής κλινικής πρακτικής. Αυτό θα επιφέρει απαντήσεις σε πολλές προκλήσεις που συνδέονται με όλα τα στάδια δημιουργίας ενός εικονικού μοντέλου από την προεπεξεργασία, την οπτικοποίηση μέχρι την ανάλυση και τον συσχετισμό των πληροφοριών. Περιγράφουμε τις βασικές αρχές της δημιουργίας ενός τρισδιάστατου μοντέλου όπως αυτό υλοποιείται μέσα από το στάδιο της προεπεξεργασίας, της οπτικοποίησης και της ανάλυσης. σελ. 33 ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ (MAXIMUM & MINIMUM INTENSITY PROJECTIONS - MIP, mip) Γαβαλά Χρυσή Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Μέχρι την εμφάνιση των αποδόσεων όγκου (VR), η μέθοδος αυτή ήταν εκείνη που χρησιμοποιούνταν περισσότερο για την απεικόνιση των αγγειακών δομών. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων στις μαγνητικές αγγειογραφίες. Άλλωστε οι εικόνες που παράγει μοιάζουν με αυτές τις συμβατικής αγγειογραφίας. Το σύνολο των τομών δημιουργεί στην πραγματικότητα έναν τρισδιάστατο όγκο δεδομένων. Η MIP είναι μία μέθοδος κατά την οποία μέσα από έναν τέτοιο όγκο δεδομένων προβάλλονται στην τελική εικόνα μόνο εκείνα τα voxels με την υψηλότερη τιμή. Ο πιο απλός τρόπος για να γίνει αυτό είναι με την χρήση του αλγόριθμου ray casting. Ένα πλήθος νοητών ακτίνων διαπερνά τον τρισδιάστατο όγκο των δεδομένων προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, την κατεύθυνση απεικόνισης, συλλέγοντας από κάθε τομή τα voxels με την μεγαλύτερη τιμή έντασης σήματος. Η τελική εικόνα αποτελείται από pixels που αντιπροσωπεύουν την μεγαλύτερη ένταση σήματος που βρήκε η κάθε ακτίνα κατά μήκος της διαδρομής της. Μία παραλλαγή της MIP είναι η mip δηλαδή η προβολή ελάχιστης έντασης, (minimum Intensity Projection). Σ αυτήν τη μέθοδο, αντίθετα από την MIP, η τελική εικόνα αποτελείται μόνο από pixels τα οποία αντιπροσωπεύουν τις χαμηλότερες τιμές έντασης σήματος όπως αυτές μετρήθηκαν κατά μήκος της διαδρομής κάθε ακτίνας μέσα στον τρισδιάστατο όγκο δεδομένων. Αναλύουμε τον μηχανισμό δημιουργίας των εικόνων MIP - mip και περιγράφουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μεθόδου.

σελ. 34 ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ (SHADED SURFACE DISPLAY, SSD) Ψαρρός Δημήτρης Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Οι αποδόσεις επιφανείας ή απεικονίσεις σκιώδους επιφανείας (Shaded Surface Display - SSD), ήταν η πρώτη μέθοδος που εφαρμόστηκε για την τρισδιάστατη απόδοση των ιατρικών δεδομένων. Η πρόωρη ανάπτυξή της στη δεκαετία του 70 ήταν μια λογική επέκταση της ανάπτυξης της νέας ηλεκτρονικής γραφιστικής, των μεθόδων επεξεργασίας της εικόνας και των καινοτομιών στον τομέα της τμηματοποίησης και της απεικόνισης. Η συνολική διαδικασία δημιουργίας ενός SSD μοντέλου ολοκληρώνεται μέσα από τρία βασικά βήματα: τμηματοποίηση, δημιουργία επιφάνειας και σκίαση. Τα βήματα αυτά απαιτούνται για να παραχθεί η επιφάνεια. Στο τελικό μοντέλο περιέχονται μόνο εκείνα τα voxel που ανήκουν σ αυτήν την επιφάνεια. Πρόσθετα στοιχεία για την ενίσχυση της αίσθησης του βάθους παρέχονται από τεχνικές όπως η στερεοσκοπική απεικόνιση ή η περιστροφική κίνηση των μοντέλων. Ο πλέον χρησιμοποιούμενος αλγόριθμος για την δημιουργία επιφάνειας είναι ο marching cubes ο οποίος αναπτύχθηκε το 1987 από τους Lorensen and Cline. Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η απλότητά της. Αυτό την κάνει να είναι πολύ γρήγορη, όχι ιδιαίτερα απαιτητική σε hardware και σχετικά απλή στην εφαρμογή της. Στα μειονεκτήματά της πρέπει ν αναφερθούν η αδυναμία διάκρισης των τοιχωματικών επασβεστώσεων, η μεγάλη πιθανότητα για υπό- ή υπερεκτίμηση των στενώσεων, ανάλογα με την επιλογή του ορίου τιμών. Οι κύριες εφαρμογές της είναι στην απεικόνιση των οστικών δομών, στην εικονική ενδοσκόπηση και στον χειρουργικό σχεδιασμό. σελ. 35 ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΟΓΚΟΥ (VOLUME RENDERINGS, VR) Τεζαψίδης Γιώργος Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Αντίθετα από τις αποδόσεις επιφανείας στο τελικό μοντέλο που κατασκευάζεται στις αποδόσεις όγκου περιλαμβάνεται όλος ο όγκος των δεδομένων και γι αυτό η μέθοδος αυτή ονομάζεται και συνεχής (continuum). Οι τιμές όλων των voxels είναι διαθέσιμες κάθε στιγμή κατά την διάρκεια της επεξεργασίας. Ο χρήστης αντιστοιχίζει αυτές τις τιμές π.χ. την ένταση σήματος που έχει κάθε voxel με ιδιότητες, του τελικού τρισδιάστατου μοντέλου. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ταξινόμηση (classification). Η λειτουργία της ταξινόμησης χαρτογραφεί τα επίπεδα έντασης των voxels σε τιμές αδιαφάνειας. Μια χαμηλή αξία αδιαφάνειας οδηγεί σε ένα διαφανές ή ακόμα και αόρατο αντικείμενο, ενώ μια υψηλή αξία αδιαφάνειας οδηγεί σε ένα σαφώς ορατό αντικείμενο. Κατά την ταξινόμηση ο χρήστης μπορεί να μεταβάλλει παραμέτρους όπως ο βαθμός αδιαφάνειας (opacity) και η επί τοις εκατό ταξινόμηση (percentage classification). Η μεταβολή αυτών των παραμέτρων μπορεί να επηρεάσει τόσο την εμφάνιση του τελικού μοντέλου όσο και την ακρίβειά του. Στα πλεονεκτήματα της μεθόδου μπορεί ν αναφερθεί η χρήση όλου του όγκου των δεδομένων που έχει σαν συνέπεια την πολύ καλή απεικόνιση των διαφόρων δομών στο χώρο και των μεταξύ τους σχέσεων. Επιπλέον αποδίδει πιο σωστά, από τις άλλες μεθόδους τη σχέση που έχουν οι διάφορες δομές μεταξύ τους όσον αφορά την ένταση του σήματος τους. Στα μειονεκτήματά της μπορεί ν αναφερθεί η αυξημένη πολογιστική ισχύ που απαιτεί. σελ. 36 ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (VIRTUAL ENDOSCOPY - VE) Παπαγιαννάκης Χαράλαμπος Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Πρόκειται για μία εξομοίωση ενδοσκοπικής εξέτασης η οποία χρησιμοποιεί γραφικά που σχεδιάζονται με την βοήθεια υπολογιστή για να δημιουργήσει τρισδιάστατες απεικονίσεις του εσωτερικού των αγγείων και των κοίλων οργάνων. Επιπλέον επιτρέπει την πλοήγηση σε πραγματικό χρόνο δια μέσω των αυλών και των κοιλοτήτων της εξεταζόμενης περιοχής. Έτσι συντελεί στην συλλογή πληροφοριών προερχομένων από τα έσω που σε κάποιες περιπτώσεις θα ήταν αδύνατη Η εικονική ενδοσκόπηση βασίζεται στην λειτουργία fly through ή οποία αναπτύχθηκε από τις υπολογιστικές τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν στη βιομηχανία της ψυχαγωγίας. Η λειτουργία αυτή αναπαράγει την σύνθετη περιστροφή και μετακίνηση μίας κάμερας η οποία βρίσκεται μέσα στο εσωτερικού του μοντέλου, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στο χρήστη να δει τα δεδομένα που συνθέτουν τον τρισδιάστατο όγκο σαν να βρισκόταν στο εσωτερικό τους. Σήμερα η εικονική ενδοσκόπηση αναφέρεται στην απεικόνιση του στομάχου, του

παχέος εντέρου, του λάρυγγα, της τραχείας, του βρογχικού δένδρου, του μέσου και έσω ωτός, των παραρίνιων κόλπων, των κοιλιών του εγκεφάλου, των αιμοφόρων αγγείων, του χοληφόρου και τέλος του ουροποιητικού συστήματος. Έτσι έχουν κάνει την εμφάνιση τους όροι όπως εικονική κολονοσκόπηση, γαστροσκόπηση, βρογχοσκόπηση, ωτοσκόπηση, ρινοσκόπηση, αγγειοσκόπηση κλπ. Οι περισσότεροι πάντως ερευνητές σήμερα συμφωνούν πως η εξερεύνηση του παχέος εντέρου αποτελεί την κύρια εφαρμογή της εικονικής ενδοσκόπησης. Αναλύουμε τον μηχανισμό δημιουργίας των εικόνων VE και κάνουμε μία σφαιρική αποτίμηση της τεχνικής παραθέτοντας τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της. σελ. 37 ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΩΝ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΕΩΝ Καρρά Άννα Ακτινολογικό εργαστήριο Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου Η ποιότητα των εικόνων όσον αφορά τουλάχιστον το κεφάλαιο της κλινικής εφαρμογής τους, εκεί δηλαδή που λαμβάνονται σημαντικές ιατρικές αποφάσεις για τους ασθενείς, πρέπει να αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς κάθε τρισδιάστατης ανασύνθεσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε έναν που ασχολείται με την δημιουργία ιατρικών τρισδιάστατων μοντέλων, αποτελεί ο βαθμός πιστότητας με τον οποίο το τελικό μοντέλο αναπαράγει την πραγματικότητα, δηλαδή, πόσο πιστά αποδίδεται από το μοντέλο το υπό εξέταση όργανο ή σύστημα οργάνων. Στην ομιλία αυτή γίνεται αναφορά σε μία σειρά από παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα των τρισδιάστατων ανασυνθέσεων. Οι παράγοντες αυτοί είναι ο Θόρυβος, η Αντίθεση, η Ανάλυση και οι Ψευδενδείξεις (artifacts). Σχολιάζεται με πιο τρόπο επιδρά ο κάθε ένας από αυτούς τους παράγοντες στην ποιότητα του μοντέλου και πως μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα μεταβάλλοντας αυτούς τους παράγοντες. Τέλος γίνεται αναφορά στην επίδραση του ανθρώπινου παράγοντα. σελ. 38 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ- ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΑΣΤΙΓΑ Χατζής Θανάσης, Σπηλιωτακοπούλου Π., Γιαννούλη Β. Ακτινολογικό Τμήμα, Γ. Ν. Ασκληπιείο Βούλας - Ακτινολογικό Τμήμα, Ψ.Ν. Αθηνών Η οστεοπόρωση αποτελεί μια σύγχρονη μάστιγα με τεράστιο κοινωνικοοικονομικό κόστος.η αντιμετώπισή της βασίζεται στην γνώση του μηχανισμού ανάπτυξής της που περιγράφεται σε αυτή την εργασία. Αναφέρονται επίσης οι επιβαρυντικοί παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της νόσου καθώς και τα επιδημιολογικά στοιχεία. Τέλος γίνεται αναφορά και στο κοινωνικοοικονομικό κόστος βασισμένη σε πρόσφατες μελέτες. σελ. 39 ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ-ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Γιαννούλη Βασιλική, Σπηλιωτακοπούλου Π., Χατζής Θ. Ακτινολογικό Τμήμα, Ψ.Ν.Αθηνών - Ακτινολογικό Τμήμα, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Βασιζόμενες στη γνώση και την τεχνολογία οι παλιότερες αλλά και οι σύγχρονες διαγνωστικές μέθοδοι προσπαθούν να δώσουν μια, όσο γίνεται, έγκαιρη διάγνωση με σκοπό την καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου. Στην εργασία αυτή γίνεται αναφορά στις διάφορες μεθόδους και την δυνατότητά τους να μας παρέχουν πρώιμη και έγκυρη διάγνωση. σελ. 40 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ ΟΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΚΑΚΩΣΕΙΣ Γιαννακού Σταυρούλα, Γεωργούλιας Π., Ρομποτή Ε., Καπίκος Σ., Ζαφειροπούλου Θ., Κυριάκη Δ., Φεζουλίδης Ι. Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν.Α. Λαϊκό - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Γ.Ν. Λάρισας - Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής, Χρήστος Χρήστου Ι. Α.Ε. Ο ακτινολογικός έλεγχος (απλές ακτινογραφίες, CT, MRI) χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον για την εκτίμηση των κακώσεων του σκελετού. Το σπινθηρογράφημα οστών συμβάλλει κυρίως στην ανίχνευση μικρής έκτασης καταγμάτων όπου συχνά ο απλός