HPV-ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Β ΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

HPV-ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ Β ΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Dr. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΠΓΝΠ

Ο τράχηλος είναι το λεπτότερο & κατώτερο τμήμα της μήτρας το οποίο προβάλλει μέσα στους θόλους του κόλπου. Είναι ινομυώδες όργανο με 3εκ. μήκος & 2.5εκ. διάμετρο. Έχει κυλινδρικό σχήμα, που όμως αλλάζει στην εγκυμοσύνη & μετά την εμμηνόπαυση. Το σχήμα του τραχηλικού στομίου επίσης ποικίλλει. Στην άτοκο γυναίκα είναι μικρό και κυκλικό. Μετά την εγκυμοσύνη μοιάζει με σχισμή. Μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να είναι τόσο στενό όσο η αιχμή καρφίτσας. Περίπου μισό από το μήκος του τραχήλου προβάλλει μέσα στο άνω τμήμα του κόλπου. Ο τράχηλος διατρέχεται επιμήκως από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα, ο οποίος προς τα επάνω βρίσκεται σε συνέχεια με το σώμα της μήτρας, στον ισθμό. 2

Ο ενδοτράχηλος εκτείνεται από τον ισθμό (έσω στόμιο) έως τον εξωτράχηλο και περιλαμβάνει τον ενδοτραχηλικό σωλήνα. Καλύπτεται από βλεννοεκκριτικό κυλινδρικό επιθήλιο του οποίου οι πτυχές και οι εσοχές μέσα στο υπόστρωμα σχηματίζουν σύνθετους αδένες και κρύπτες. Οι αδένες του ενδοτραχήλου παράγουν βλέννα, η οποία αποτελεί διάδρομο και ηθμό για τα σπερματοζωάρια & υφίσταται ουσιαστικές αλλαγές κατά τη διάρκεια του κύκλου. Ο εξωτράχηλος εκτείνεται από την αδενοπλακώδη συμβολή (squamocolumnar junction - SCJ) έως τους θόλους, & καλύπτεται από ορμονοευαίσθητο μη κερατινοποιούμενο πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο. 3

Η SCJ βρίσκεται στο σημείο όπου το κυλινδρικό επιθήλιο συναντά το πλακώδες, θέση που ποικίλει: Πριν την εφηβεία συνήθως βρίσκεται στο έξω στόμιο του τραχήλου Μετά την εγκυμοσύνη συνήθως βρίσκεται στον εξωτράχηλο Μετά την εμμηνόπαυση συνήθως βρίσκεται μέσα στον ενδοτραχηλικό σωλήνα Η ζώνη μετάπλασης (ΤΖ/ΖΜ) περιλαμβάνει την περιοχή των μεταπλαστικών αλλαγών στον τράχηλο & τα κύτταρα της είναι εξαιρετικά ευπαθή στα καρκινογόνα. Έτσι οι περισσότερες τραχηλικές νεοπλασίες ξεκινούν στην περιοχή αυτή. 4

ΠΛΑΚΩΔΗΣ ΜΕΤΑΠΛΑΣΗ Μεταπλασία είναι το όνομα που έχει δοθεί στη διαδικασία κατά την οποία ένας τύπος επιθηλίου, που είναι πλήρως διαφοροποιημένος, μετατρέπεται σε άλλο τύπο επιθηλίου. Πρόκειται για προσαρμοστική αλλαγή σε έναν μακροχρόνιο ερεθισμό ή ορμονικό ερέθισμα. Οι μεταπλαστικές αλλαγές είναι θεωρητικά αναστρέψιμες. Μεταπλασία μπορεί να συμβεί & στο γαστρικό βλεννογόνο, την ουροδόχο κύστη, τους βρόγχους κλπ. Στον τράχηλο της μήτρας, οι μεταπλαστικές αλλαγές περιλαμβάνουν μετατροπή του αδενικού επιθηλίου του ενδοτραχήλου σε πλακώδες επιθήλιο με ερέθισμα την έκθεση στο όξινο ph του κόλπου. 5

HPV-ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΕΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ 6

ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ Αφορούν τις διαταραχές της διαφοροποίησης του πλακώδους αλλά & του αδενικού επιθηλίου, οι οποίες αναφέρονταν παλαιότερα & ως δυσπλασίες Σε κυτταρολογικό επίπεδο, ορολογία SIL: LSIL & HSIL Σε ιστολογικό επίπεδο, ορολογία CIN: CIN1, CIN2, & CIN3 (Ca in situ) 7

ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ & ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ CIN ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΣΕ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ Το 10-15% των CIN1 αλλοιώσεων θα προχωρήσει σε CIN2 Το 50-70% των CIN1 αλλοιώσεων υποχωρεί Μόνο το 14% των CIN1 αλλοιώσεων προχωρά σε CIN3 Το 30-80% των CIN3 αλλοιώσεων θα εξελιχθεί σε τραχηλικό καρκίνο αν παραμείνει αθεράπευτο 8

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ PAP 1. προηγούμενο παθολογικό test Pap 2. ιστορικό λοίμωξης με hr-hpv, ειδικά τους 16 ή 18 3. έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητας σε μικρή ηλικία 4. πολλαπλοί / εφήμεροι σεξουαλικοί σύντροφοι 5. σύντροφος με HPV 6. κάπνισμα / ουσιοεξαρτήσεις 7. ιστορικό STD s (χλαμύδια-έρπητας) 8. λοίμωξη από HIV 9. χαμηλές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες 10. κάποια αντισυλληπτικά, ιδίως προγεσταγονικά 9

ΔΙΑΓΝΩΣΗ CIN Ύποπτο Test Pap Κολποσκόπηση ± DNA HPV Κολποσκοπικά λαμβανόμενη βιοψία (με αγκύλη διαθερμίας ή λαβίδα βιοψίας) Ιστολογική Εξέταση 10

HPV Risk assessment Common genotypes Less common genotypes HIGH 16,18,45 31,33,35,39,51,52,56,58,59,67, 68,69,70,73,82,86 INTERMEDIATE 26,53,66,68,73,82 LOW 6,11 32,40,42,43,44,54,55,61,62,64,7 1,72,74,81,83,84,87,89,90,91

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΩΔΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ Χρησιμοποιούνται μέθοδοι με βάση την εξαίρεση της βλάβης (excision) ή την καταστροφή της (ablation) Βασικό πλεονέκτημα των αφαιρετικών μεθόδων είναι ότι παρέχουν τεμάχιο ιστού για ιστολογική εξέταση. Έτσι συνήθως δεν διαφεύγουν περιπτώσεις μικροδιηθητικών, διηθητικών καρκίνων, αλλά και αδενικής νόσου (cgin) 12

ΘΕΡΑΠΕΙΑ CIN2 & CIN3 Κωνοειδής εκτομή με Laser LLETZ (Large Loop Excision of the Transformation Zone) = LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedures) Κωνοειδής εκτομή με μαχαίρι Υστερεκτομία μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν συνυπάρχει άλλη παθολογία (πχ ινομυώματα, μητρορραγίες) εφόσον έχει αποκλεισθεί με μια από τις προηγούμενες μεθόδους η πιθανότητα διήθησης 13

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ 14

ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου παγκόσμια & την 2 η αιτία θανάτου από γυναικολογικό Ca Η αιτιολογία του διηθητικού Ca του τραχήλου και των τραχηλικών δυσπλασιών (CIN) είναι κοινή, αφού αποτελούν κοινή εξελικτική διαδικασία κάτω από την οποία βρίσκεται ο HPV Η φυσική πορεία της HPV λοίμωξης, παραλληλίζει στενά εκείνης του τραχηλικού καρκίνου 15

ΕΛΛΑΔΑ 578 διαγνώσεις ετήσια ΚΤΜ 239 θάνατοι ετήσια ΚΤΜ

9ος ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΝΕΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΕΠΙΠΤΩΣΗ) ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ

10ος ΘΝΗΤΟΤΗΤΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ

19

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟ Ca Χωρίς καμία διερεύνηση 1:100 Με CIN3/HSIL & ελλιπή παρακολούθηση 1:3 Με CIN1 & κυτταρολογική παρακολούθηση Μετά από θεραπεία οποιασδήποτε βαθμίδας CIN 1:500 1:250 20

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στις προκαρκινικές καταστάσεις η γυναίκα σπάνια παρουσιάζει συμπτωματολογία O αρχόμενος τραχηλικός καρκίνος, είναι συνήθως ασυμπτωματικός, γεγονός που μπορεί να έχει ως συνέπεια η νόσος να προχωρήσει χωρίς να γίνει αντιληπτή για σημαντικό χρονικό διάστημα. Αργότερα η πλειονότητα προσέρχεται λόγω ανώμαλου τραχηλικού επιχρίσματος, μακροσκοπικά ανώμαλης εικόνας τραχήλου, κολπικής αιμόρροιας, μετασυνουσιακής αιμορραγίας, αυξημένης συγκέντρωσης δύσοσμων κολπικών υγρών, πόνου στην περιοχή της μήτρας, δυσχερή διούρηση (με ή χωρίς ίχνη αίματος). 21

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 0: ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ in situ. ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΥΠΟΠΤΑ ΚΑΚΟΗΘΕΙΑΣ 23

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 1: ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΥΣΤΗΡΑ ΣΤΟΝ ΤΡΑΧΗΛΟ Στάδιο 1Α: ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ η διήθηση του στρώματος έχει μέγιστο βάθος 5.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm. Στάδιο 1Α 1: μέγιστο βάθος διήθησης μέχρι 3.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm Στάδιο 1Α 2: μέγιστο βάθος διήθησης μεγαλύτερο από 3.0 mm αλλά όχι μεγαλύτερο από 5.0 mm & οριζόντια έκταση 7.0 mm Στάδιο 1Β: Κλινικά ορατή βλάβη περιοριζόμενη στον τράχηλο, ή προκλινική (μικροσκοπική) βλάβη μεγαλύτερη του Στάδιου 1Α Στάδιο 1Β 1: Κλινική βλάβη όχι μεγαλύτερη από 4 cm σε έκταση Στάδιο 1Β 2: Κλινική βλάβη μεγαλύτερη από 4 cm σε έκταση 24

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 2: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΕΩΣ ΤΟ ΠΥΕΛΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ. ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΤΡΙΤΗΜΟΡΙΟ Στάδιο 2Α: χωρίς εμφανή διήθηση του παραμητρίου Στάδιο 2Β: με εμφανή διήθηση του παραμητρίου 25

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 3: Ο ΟΓΚΟΣ ΔΙΗΘΕΙ ΤΟ ΠΥΕΛΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ, ΤΟ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΡΙΤΗΜΟΡΙΟ ΤΟΥ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΥΡΗΤΗΡΕΣ Στάδιο 3Α: όχι επέκταση στο πυελικό τοίχωμα, επέκταση στο κάτω τριτημόριο κόλπου Στάδιο 3Β: επέκταση στο πυελικό τοίχωμα, ή υδρονέφρωση 26

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤA FIGO Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 4: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΠΥΕΛΟΥ Η ΚΛΙΝΙΚΑ ΔΙΑΠΙΣΤΩΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΚΥΣΤΗΣ ΟΡΘΟΥ Στάδιο 4Α: διήθηση βλεννογόνου κύστης ή ορθού Στάδιο 4Β: επέκταση σε απομακρυσμένα όργανα 27

ΜΙΚΡΟΔΙΗΘΗΤΙΚΟ 28

29

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ & ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Test Pap, Κολποσκόπηση, Βιοψίες Αιματολογικές/Βιοχημικές εξετάσεις Καρκινικοί δείκτες Ακτινογραφία θώρακος Αξονική/Μαγνητική τομογραφία Ενδοφλέβια Πυελογραφία Κυστεοσκόπηση/Ορθοσκόπηση 30

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ 1. Χειρουργική αντιμετώπιση 2. Ακτινοθεραπεία 3. Χημειοθεραπεία (& Neoadjuvant) 4. Συνδυασμός [2] & [3] (Chemoradiation) 31

32

33

34

35

36

ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΤΟ Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ Στάδιο 5-ετής Επιβίωση Ι 80% ΙΙ 60% ΙΙΙ 30% IV 10% 37

Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ 1 Το 1-3% των γυναικών με καρκίνο του τραχήλου κυοφορούν ή είναι λεχωίδες κατά τη στιγμή της διάγνωσης Η κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των εξετάσεων προγεννητικού ελέγχου ρουτίνας Η διαγνωστική ακρίβεια του Παπ είναι δυνατόν να επηρεαστεί στην κύηση, αφενός λόγω των τεχνικών δυσκολιών που ανακύπτουν στη λήψη του τραχηλικού επιχρίσματος, αφετέρου εξαιτίας των τραχηλικών φυσιολογικών μεταβολών που παρατηρούνται σε κυτταρικό επίπεδο λόγω κύησης 38

Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ 2 Η κολποσκόπηση είναι μια απολύτως ασφαλής μέθοδος εξέτασης, που πρέπει να εφαρμόζεται σε οποιοδήποτε μαιευτικό περιστατικό, ανεξαρτήτως τριμήνου κύησης, επί παθολογικής τραχηλικής κυτταρολογίας Η μακροσκοπική εικόνα ενός τραχήλου στην εγκύμονα διαφέρει σημαντικά Έχει αποδειχθεί ότι η κύηση δεν επιταχύνει την επιδείνωση των τραχηλικών βλαβών 39

Ca ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ 3 Μόνο το 3,7% των γυναικών με ευρήματα από την κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου συμβατά με ASCUS ή LSIL κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, βρέθηκαν τελικά ότι παρουσίαζαν υψηλόβαθμες βλάβες Η υποχώρηση των τραχηλικών βλαβών κατά την περίοδο της λοχείας αποτελεί αρκετά συχνό γεγονός Στόχος της κολποσκόπησης στην κύηση είναι ο αποκλεισμός κάποιας διηθητικής βλάβης αλλά και η αποφυγή των περιττών θεραπευτικών παρεμβάσεων 40

41

Β ΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ 42

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Σχεδιασμένη παρέμβαση που αφορά αποφυγή μιας παθολογικής κατάστασης πριν την έναρξή της - Πρωτίστως HPV εμβολιασμός - Αποφυγή συμπαραγόντων νόσου (χρήση προφυλακτικού, αποφυγή COC & καπνίσματος, επαρκής ανάπαυση, διατροφική & ψυχολογική ισορροπία)

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Σχεδιασμένη παρέμβαση που αφορά αποφυγή μελλοντικής νοσηρότητας ή/και θνησιμότητας από κάποια νόσο με εφαρμογή θεραπείας κατά την διάρκεια της ασυμπτωματικής περιόδου της νόσου Συστηματικός προληπτικός πληθυσμιακός έλεγχος (screening) [τεστ Παπανικολάου, κολποσκόπηση, μοριακές τεχνικές αναζήτησης DNA του HPV]

ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ: Η παρέμβαση που αφορά στην αποφυγή επιπλοκών σε ασθενείς με εγκατεστημένη νόσο -αντιμετώπιση δυσπλασιών πριν εξελιχθούν σε σοβαρή ενδοεπιθηλιακή ή διηθητική βλάβη

TEST PAP Ι Μέθοδος μαζικού ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση προκαρκινικών καταστάσεων Αποτελεί την κύρια έκφραση της δευτερογενούς πρόληψης του ΚΤΜ Τρόπος λήψης: Ενδοτράχηλος, εξωτράχηλος, Οπίσθιος κολπικός θόλος Σήμερα: Κατάταξη κατά Bethesda (TBS) Η παλαιά κλασσική κατάταξη `κατά Παπανικολάου` είναι ιστορικής πλέον σημασίας 46

The Bethesda System (TBS) 1988 1991-2001 Normal ASCUS (Atypical Squamous Cells of Undetermined Significance) LSIL/LGSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion) HSIL/HGSIL (High Grade Squamous Intraepithelial Lesion) 47

TEST PAP ΙΙ Παράγοντες που επηρεάζουν την εικόνα του επιχρίσματος (ηλικία γυναίκας, τύπος Ζώνης Μετάπτωσης, τυχόν φλεγμονές) Αξιολόγηση των επιχρισμάτων Καθορισμός συχνότητας επανεξέτασης και σύσταση περαιτέρω ελέγχου 48

TEST PAP ΙΙΙ Σε περιπτώσεις παθολογικών ευρημάτων το Test Pap είτε πρέπει να επαναληφθεί, είτε πρέπει να ακολουθηθεί από Κολποσκόπηση, ± Κολποσκοπικά λαμβανόμενες βιοψίες είτε πρέπει να ακολουθηθεί από ανίχνευση γενετικού υλικού του HPV (επί LBC cotesting ) μοριακά scoring systems τραχήλου 49

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ TEST PAP Η πληθυσμιακή διαλογή με το Test Pap, βασισμένη στις μελέτες οι οποίες απέφυγαν συγχυτικούς παράγοντες, έδειξε ευαισθησία 98%... και ειδικότητα 51%... πολύ μικρότερη δηλαδή απ ότι γενικά πιστεύεται Evaluation of cervical cytology, Evidence report/technology assessment No.5, Duke University 1999 50

ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Με την χρήση της Κυτταρολογίας Υγράς Φάσης (LBC) γίνεται εφικτή η πραγματοποίηση τεχνικών αυτοματοποιημένης διάγνωσης (BD FocalPoint system, BD SurePath LBC, Thin Prep Imaging System, κ.α.) Οι περισσότερες τεχνικές της Μοριακής Βιολογίας (ανοσοχημεία, κυτταρομετρική ανάλυση DNA, υβριδισμός, PCR) βρίσκουν εφαρμογές κυρίως σε σχέση με την ανίχνευση του DNA ή mrna του HPV (cobas, CLART, HC2, APTIMA) ή HPVσχετιζόμενων βιοδεικτών (p16, Ki67, κ.α.) 51

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ DNA HPV Γονότυποι HPV υψηλού κινδύνου (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 61) Γονότυποι HPV χαμηλού κινδύνου (6, 11, 42, 43, 44) Εμμένουσα λοίμωξη με HPV υψηλού κινδύνου παρουσιάζεται στο 5-10% των γυναικών 52

ΧΡΗΣΗΜΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ DNA HPV 1. Πρωτογενής Ανίχνευση (screening) CIN2 & CIN3 2. Διαλογή (triage reflex test) των οριακά παθολογικών Pap (Ascus/Borderline) που αντιπροσωπεύουν το 5-7% του συνόλου των Test Pap 3. Test ίασης (test of cure) μετά από θεραπεία CIN 53

DNA TOY HPV 1 54

DNA TOY HPV 1 Πάνω από 60.000 γυναίκες στην Μετανάλυση Συμπεριελήφθησαν όλες οι Βορειοαμερικανικές & Ευρωπαϊκές μελέτες όπου η Κυτταρολογία χρησιμοποιήθηκε σαν πρωτογενές μέσο διαλογής, και παράλληλα εξεταζόταν η παρουσία DNA HPV υψηλού κινδύνου Η παρουσία DNA HR-HPV ήταν περισσότερο ευαίσθητη στον ανίχνευση CIN2+ (96.1%) από την Κυτταρολογία (53.0%) Η Κυτταρολογία ήταν περισσότερο ειδική (96.3% αντί 90.7%) από τo HR- HPV, αλλά παρόμοιας αξιοπιστίας για γυναίκες μεγαλύτερες των 35 ετών 55

DNA TOY HPV 2 56

DNA TOY HPV 2 76.464 γυναίκες ηλικιών 20-64 τυχαιοποιήθηκαν σε έλεγχο βασιζόμενο σε ανίχνευση-hpv (experimental arm) ή κυτταρολογία (control arm) σε μετανάλυση Σουηδικών (Swedescreen), Ολλανδικών (POBASCAM), Βρετανικών (ARTISTIC), και Ιταλικών (NTCC) μελετών Οι γυναίκες αυτές παρακολουθήθηκαν για διάστημα 6,5 ετών (1.214.415 personyears) στο οποίο ανιχνεύθηκαν 107 διηθητικά τραχηλικά καρκινώματα Το screening παρέχει 60-70% μεγαλύτερη προστασία έναντι του διηθητικού CxCa συγκριτικά με την κυτταρολογία Τα δεδομένα υποστηρίζουν την έναρξη του βασιζόμενο στην ανίχνευση του HPV πληθυσμιακού ελέγχου από την ηλικία των 30 ετών και παράταση των μεσοδιαστημάτων ελέγχου τουλάχιστον ανά 5ετία 57

ΚΥΡΙΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ HPV - 1 Ένα θετικό test DNAHPV σημαίνει λοίμωξη και ΟΧΙ νόσο Ο HPV είναι πολύ κοινός, σχεδόν όλες οι γυναίκες θα τον αποκτήσουν όταν γίνουν σεξουαλικά ενεργές (75-80% lifetime risk) Δεν θεραπεύουμε μια γυναίκα για ένα θετικό HPV test στην απουσία CIN Ένα θετικό test δεν συνεπάγεται ότι ο τωρινός σύντροφος της γυναίκας ήταν άπιστος 58

ΚΥΡΙΑ ΜΥΝΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ HPV - 2 Οι περισσότερες γυναίκες, σχεδόν 90%, θα απαλλαχθούν από τον HPV με την ενδογενή τους ανοσία Η ανεύρεση θετικού DNA HPV δεν αποτελεί δείκτη της σεξουαλικής συμπεριφοράς, απιστίας, είτε του χρόνου που συνέβη η λοίμωξη Ο τραχηλικός καρκίνος θα πρέπει να θεωρείται μια πολύ σπάνια επιπλοκή μιας πολύ συχνής λοίμωξης 59

60