ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΔΕΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ. Μαρία Παπαευθυμίου Διευθύντρια Κυτταρ/κού Τμήματος Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα"

Transcript

1 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΔΕΝΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Μαρία Παπαευθυμίου Διευθύντρια Κυτταρ/κού Τμήματος Νοσοκομείο "Αλεξάνδρα"

2 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΔΕΝΙΚΩΝ ΑΛΛΟΙΩΣΕΩΝ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ (Σύστημα Bethesda 2001) 1) Άτυπα αδενικά κύτταρα (ενδοτραχήλου, ενδομητρίου, μή καθοριζόμενα) (AGC - NOS) 2) Άτυπα αδενικά κύτταρα υπέρ νεοπλασίας (ενδοτραχήλου, ενδομητρίου, μή καθοριζόμενα) (AGC-favor neoplastic) 3) Αδενοκαρκίνωμα In Situ (AIS) 4) Διηθητικό αδενοκαρκίνωμα (ενδοτραχήλου, ενδομητρίου, μή καθοριζόμενο)

3 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ανίχνευση διαγνώσεων AGC: 0,1-1,1% 9-54% AGC συνυπάρχει και CIN 1-8% AGC υποκρύπτει AIS 1-9% AGC υποκρύπτει διηθητικό Ca

4 Άτυπα Ενδοτραχηλικά Κύτταρα (AGC/NOS) μικρή αύξηση του αριθμού των κυττάρων στους αδενικούς σωρούς μικρή απώλεια της συνεκτικότητας των κυττάρων με ελαφρά αύξηση του μεγέθους και ανισομεγεθία μικρή συσσώρευση των πυρήνων με ελαφρά υπερχρωμασία, διατήρηση όμως του προσανατολισμού τους Μικρά πυρήνια ( +- )

5 Άτυπα Αδενικά Κύτταρα υπέρ νεοπλασίας (AGC favor neoplastic) σημαντική αύξηση του αριθμού κυττάρων των αδενικών σωρών και αύξηση των αδενικών σωρών λίγες ομάδες κυττάρων με εμφάνιση ροζέττας ή δίκην «φτερού» ή / και ψευδοστιβαδοποίηση ομάδες με μικρή συσσώρευση πυρήνων και αλληλεπικάλυψη συνέχεια

6 Άτυπα Αδενικά Κύτταρα υπέρ νεοπλασίας (AGC favor neoplastic) συνέχεια Μικρή αύξηση του μεγέθους του πυρήνα και μέτρια υπερχρωμασία Μικρή αύξηση της Ν/C αναλογίας διατήρηση του προσανατολισμού των κυττάρων στους αδενικούς σωρούς

7 Άτυπα Αδενικά Κύτταρα (AGC) ThinPrep Επιχρίσματα Τρισδιάστατοι σωροί με αλληλεπικάθηση κυττάρων σε διάφορα επίπεδα επομένως δύσκολα αναγνωρίζονται τα κύτταρα στο κέντρο του σωρού

8 Άτυπα αδενικά Κύτταρα (AIS) Ατυπα αδενικά κύτταρα σε επίπεδους σωρούς, λωρίδες,ροζέττες και λίγα μεμονωμένα Σωροί με πασσαλοειδή διάταξη ή / και ψευδοστιβαδοποίηση ή διάταξη "δίκην φτερού Σωροί με αλληλεπικάθηση των πυρήνων, αλλά διατήρηση του προσανατολισμού τους Χρωματίνη αδροκοκκώδης με πυρηνική υπερχρωμασία Αύξηση της N/C αναλογίας Πυρήνια (+-) Υπόστρωμα καθαρό

9 Άτυπα Αδενικά Κύτταρα (AIS) ThinPrep Επιχρίσματα Ποικίλη κυτταροβρίθεια Μικρότεροι τρισδιάστατοι σωροί με έντονο συνωστισμό κυττάρων και μεμονωμένα άτυπα κύτταρα Κυρίως ομάδες με ψευδοστιβαδοποίηση και διάταξη δίκην "φτερού" ή "ουράς πουλιού" Εμφανίζονται λιγότερο η πασσαλοειδής διάταξη, οι ροζέττες, και οι λωρίδες Χρωματίνη λεπτο- ή αδροκοκκώδης χωρίς υπερχρωμασία Πυρήνια ορατά

10 ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΝΔΟΤΡΑΧΗΛΟΥ Άφθονα μεμονωμένα κύτταρα Δισ- ή τρισδιάστατοι σωροί και συγκύτια Κυτταρόπλασμα λεπτοκενοτοπιώδες Πυρήνες μεγάλοι με μεγάλη πολυμορφία Αύξηση της Ν/C αναλογίας Ανώμαλη κατανομή χρωματίνης με διαυγάσεις παραχρωματίνης Μακροπυρήνια ορατά Υπόστρωμα νεκρωτικό

11 ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΝΔΟΤΡΑΧΗΛΟΥ ThinPrep Επιχρίσματα Κυρίως τρισδιάστατοι σωροί Χρωματίνη εμφανής με ανώμαλη κατανομή χρωματίνης και διαυγάσεις παραχρωματίνης (φυσσαλιδώδης πυρήνας) Υπόστρωμα με νέκρωση Κυτταρικά συντρίμματα προσκολλώνται στη περιφέρεια των σωρών

12 1ο Περιστατικό!!!!

13 Γυναίκα, Αναπαραγωγική ηλικία Πολύπους τραχήλου

14

15

16

17

18

19

20 Πιθανές Διαγνώσεις 1. AGC - NOS 2. AGC - FN 3. AIS (In Situ αδενοκαρκίνωμα) 4. CIN 3 (HSIL)

21 Κυτταρολογική Διάγνωση Ελαφρές αλλοιώσεις αδενικών κυττάρων (AGC - NOS). Συνιστάται παρακολούθηση.

22

23

24

25

26

27 Ιστολογική Διάγνωση Πολύπους ενδοτραχήλου

28

29

30 ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ AGC - NOS ΣΤΟΝ ΕΝΔΟΤΡΑΧΗΛΟ Πολύπους Υπερπλασία εφεδρικών κυττάρων Ενδομητρικό σπείραμα (IUD) Ενδοτραχηλική σαλπιγγική μετάπλαση Μικροαδενική υπερπλασία Αντίδραση Arias-Stella Κακόηθες αδένωμα (αδενοκαρκίνωμα ελάχιστης απόκλισης) Ενδομητρίωση

31 2ο Περιστατικό!!!

32 Γυναίκα, Εμμηνοπαυσιακή,

33

34

35

36

37

38

39 Πιθανές Διαγνώσεις 1. AGC - NOS 2. AGC - FN 3. AIS 4. CIN 3 5. Θετικό για κακοήθεια, αδενικού τύπου τραχήλου μήτρας

40 Κυτταρολογική Διάγνωση Μη διαγνωστικές αλλοιώσεις αδενικών κυττάρων (AGC - FN) Συνιστάται διαγνωστική απόξεση ενδοτραχήλου.

41

42

43

44

45

46

47 Ιστολογική διάγνωση Αδενοκαρκίνωμα In Situ (AIS)

48

49 Γυναίκα, Αναπαραγωγική ηλικία, δεύτερη φάση του κύκλου Κολπική αιμόρροια

50 3ο Περιστατικό!!!

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62 Πιθανές Διαγνώσεις 1. AGC - FN 2. AIS 3. CIN 3 4. AIS και CIN3 5. Θετικό για κακοήθεια, αδενικού τύπου, τραχήλου μήτρας

63 Κυτταρολογική Διάγνωση Αδενοκαρκίνωμα In Situ (AIS) και CIN 3 του τραχήλου της μήτρας

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75 Ιστολογική διάγνωση Αδενοκαρκίνωμα In Situ και CIN 3 του πλακώδους επιθηλίου του τραχήλου της μήτρας

76

77 4o Περιστατικό!!!!

78 Γυναίκα, Αναπαραγωγική ηλικία, Αίμα κατά τη σεξουαλική επαφή

79

80

81

82

83

84

85

86 Πιθανές Διαγνώσεις 1. AGC - FN 2. AIS 3. CIN 3 4. AIS και CIN 3 5. Θετικό για κακοήθεια, αδενικού τύπου, τραχήλου μήτρας 6. Θετικό για κακοήθεια πλακώδους τύπου τραχήλου μήτρας

87 Κυτταρολογική Διάγνωση CIN 3 τραχήλου μήτρας (με πιθανή επέκταση στα ενδοτραχηλικά αδένια)

88

89

90

91

92

93

94

95 Ιστολογική Διάγνωση CIN 3 που επεκτείνεται και στις κρύπτες των αδενίων

96

97

98 Κυτταρολογικά Χαρακτηριστικά ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΗSIL αδενικών κρυπτών από AIS HSIL αδενικών κρυπτών Πασσαλοειδής διάταξη + + AIS Ψευδο-στιβαδοποίηση + + Απώλεια προσανατολισμού με συσσώρευση κυττάρων στο κέντρο Ράβδωση πυρήνα (αυλάκωση)

99 5ο Περιστατικό!!!!

100 Γυναίκα, Εμμηνοπαυσιακή, Κολπική αιμόρροια

101

102

103

104

105

106

107

108 Πιθανές Διαγνώσεις: 1. AGC - FN 2. AIS 3. CIN 3 4. Θετικό για κακοήθεια αδενικού τύπου 5. Θετικό για κακοήθεια πλακώδους τύπου 6. Θετικό για κακοήθεια από το αδενικό και το πλακώδες επιθήλιο του τραχήλου μήτρας

109 Κυτταρολογική Διάγνωση Θετικό για κακοήθεια από το αδενικό και πιθανώς από το πλακώδες επιθήλιο του τραχήλου της μήτρας.

110

111

112

113

114

115

116

117 Ιστολογική Διάγνωση Διηθητικό αδενοπλακώδες καρκίνωμα του τραχήλου μήτρας

118

119

120 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Solomon D., Davey D., Kurman R., et al: The terminology for reporting results of cervical cytology. JAMA 2002; 287: Selvaggi S.: Cytologic features of HGSIL involving endocervical glands on TP Cytology. Diagn. Cytopathol. 2002; 26: Thirayi S.A., et al: Differentiating between endocervical glandular neoplasia and HGSIL in endocervical crypts: Cytological features in TP and SurePath cervical cytology samples. Diagn. Cytopathol 2009;37: Kumar N., et al: Diverse glandular pathologies coexist with HGSIL in cytohistological review of atypical glandular cells on TP specimens Cytopathol 2009, 20:

121

122 ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΕΝΔΟΤΡΑΧΗΛΟΥ ΚΑΙ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ - ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΕΙΚΤΕΣ Ca Ενδοτραχήλου Ca Ενδομητρίου (low-grade) ER - (σπάνια +) + Vimentin - + p CEA + - (ή + σε μωσαϊκό) (ή εστιακά +)