Εξάμηνο Ε Ακαδημαϊκό έτος 2014-2015. Θέμα εργασίας: Καταγραφή στρατηγικών ανάγνωσης με τη μέθοδο Think aloud σε μαθητές Ε και ΣΤ δημοτικού

Εργασία στο μάθημα: Στρατηγικές γλωσσικής εκμάθησης και επικοινωνίας Εξάμηνο Ε Ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 Θέμα εργασίας: Καταγραφή στρατηγικών ανάγνωσης με τη μέθοδο Think aloud σε μαθητές Ε και ΣΤ δημοτικού Φοιτήτριες : Μακρίδου Μαρία, ΑΕΜ: 3468 Ουζουνίδου Αικατερίνη, ΑΕΜ: 3391 Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Γρίβα Έλενα 0 Σ ε λ ί δ α

Περιεχόμενα Εισαγωγή... 2 Περιγραφή δείγματος....3 Διαδικασία και Εργαλείο έρευνας....4 Αποτελέσματα.. 5 -Δυσκολίες ανάγνωσης 5 -Χρήση στρατηγικών...5 Συμπεράσματα 10 Βιβλιογραφία..12 Παράρτημα. 13 1 Σ ε λ ί δ α

Εισαγωγή Στα πλαίσια του μαθήματος «Στρατηγικές εκμάθησης και Επικοινωνίας» πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη εργασία με θέμα «Καταγραφή στρατηγικών ανάγνωσης με τη μέθοδο προφορικής εξωτερίκευσής (Think Αloud Process)». Η ομάδα μας επέλεξε το συγκεκριμένο είδος εργασίας επειδή η μέθοδος με το εργαλείο του Think aloud είναι μια μέθοδος με την οποία θα δουλεύαμε πρώτη φορά και θα μας βοηθούσε την διδακτική μας πορεία ως εν δυνάμει δασκάλες Ακόμη, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο είδος εργασίας είναι γιατί βρήκαμε δελεαστικό να προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε στρατηγικές σε μαθητές δημοτικού διότι αν εξοικειωθούμε με την ανίχνευση μπορούμε να προχωρήσουμε στην ανάπτυξη στρατηγικών στους μελλοντικούς μαθητές μας. Στα πλαίσια του μαθήματος, δημιουργήσαμε με την βοήθεια της επόπτριας καθηγήτριας ενδεικτικές ερωτήσεις τις οποίες θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε κατά την διάρκεια της προφορικής εξωτερίκευσης(think aloud process). Η έρευνα πραγματοποιήθηκε ημέρα Δευτέρα, στις 15/12/2014 στο 2 ο δημοτικό σχολείο Διαβατών του Δήμου Δέλτα από τις φοιτήτριες Μακρίδου Μαρία και Ουζουνίδου Αικατερίνη στα πλαίσια του μαθήματος «Στρατηγικές Γλωσσικής Εκμάθησης και Επικοινωνίας» με επόπτρια καθηγήτρια την κ. Ελένα Γρίβα. Σκοπός της έρευνας μας ήταν η διερεύνηση, ο εντοπισμός και η καταγραφή των στρατηγικών ανάγνωσης μαθητών Ε και ΣΤ τάξης με την μέθοδο της προφορικής εξωτερίκευσης (Think aloud) και στις συνέχεια με τη βοήθεια ανασκοπικών ερωτήσεων. Στόχοι της έρευνας μας ήταν: Η καταγραφή προσωπικών στοιχείων των μαθητών Η καταγραφή στρατηγικών δίγλωσσων παιδιών σε περίπτωση που είναι δίγλωσσα. Ο εντοπισμός στρατηγικών ανάγνωσης και η ταξινόμηση των στρατηγικών αυτών σε μνημονικές, γνωστικές, αντισταθμιστικές και μεταγνωστικές σύμφωνα με τη ταξινομία της Oxford. Η καταγραφή απαντήσεων των μαθητών στις ανασκοπικές ερωτήσεις που τους έγιναν. 2 Σ ε λ ί δ α

Περιγραφή δείγματος Το δείγμα μας αποτελούνταν από 8 συνολικά μαθητές εκ των οποίων οι 7 ήταν κορίτσια και ο ένας αγόρι, 4 μαθητές ήταν από την Ε τάξη και 4 από τη ΣΤ. Οι 4 δήλωσαν ότι αγαπημένο τους μάθημα είναι τα Μαθηματικά, 1 μαθητής δήλωσε τη Γλώσσα, ένας τη Μουσική και ένας τη Φυσική. Σε σύγκριση Μαθηματικά ή Γλώσσα, οι 6 προτιμούν τα Μαθηματικά και οι 2 το μάθημα της Γλώσσας. Όσο αφορά τη σχέση τους με κάποια δεύτερη γλώσσα, 3 παιδιά γνωρίζουν αλβανικά, 1 ρωσικά, 1 γερμανικά και 1 ρουμάνικα. Ρουμάνικα Αλβανικά Ρώσικα Γερμανικά Δεύτερη γλώσσα 1 1 1 3 0 2 4 Δεύτερη γλώσσα Πιο αναλυτικά, η Άννα Σοφία, μαθήτρια της Ε τάξης, είναι μέτρια στο μάθημα της Γλώσσας και αγαπημένο της μάθημα είναι τα Μαθηματικά. Μιλάει ελληνικά και ρωσικά, τα δεύτερα συνήθως όταν είναι μόνη στο σπίτι με τη μητέρα της. Της αρέσει να διαβάζει βιβλία και διαβάζει βιβλία και στα ελληνικά και στα ρωσικά. Η Λουτέλα, επίσης μαθήτρια της Ε τάξης, είναι καλή στο μάθημα της Γλώσσας, το οποίο είναι και το αγαπημένο της μάθημα. Μιλάει ελληνικά και αλβανικά. Τα αλβανικά της φαίνονται μια δύσκολη γλώσσα παρόλο που στο σπίτι μιλάει αλβανικά με την οικογένεια της. Διαβάζει βιβλία, κυρίως παραμύθια και λογοτεχνία αλλά μόνο στα ελληνικά. Ξέρει ανάγνωση στα αλβανικά αλλά δεν της αρέσει να διαβάζει στην αλβανική γλώσσα. Ο Χρήστος, μαθητής της Ε τάξης, είναι πολύ καλό στο μάθημα της Γλώσσας, το αγαπημένο του μάθημα ωστόσο είναι τα Μαθηματικά. Στο σπίτι μιλάει γερμανικά μερικές φορές καθώς ο πατέρας του έμενα 35 χρόνια εκεί και τα έμαθε στο Χρήστο. Διαβάζει βιβλία για την αρχαιότητα, το Βυζάντιο και το Β παγκόσμιο πόλεμο. Η Βιβιάνα, η τελευταία μαθήτρια από την Ε τάξη, δεν τα πηγαίνει πολύ καλά στο μάθημα της Γλώσσας γιατί την δυσκολεύει η ορθογραφία. Αγαπημένο της μάθημα είναι Μαθηματικά. Στο σπίτι μιλάει αλβανικά αλλά την δυσκολεύουν γι αυτό συνήθως τα μεταφράζει στο μυαλό της στα ελληνικά. Διαβάζει βιβλία. Η Χριστίνα, μαθήτρια της ΣΤ τάξης είναι άριστη στο μάθημα της Γλώσσας, το οποίο είναι και το αγαπημένο της μάθημα. Στο σπίτι μιλάει Ελληνικά ωστόσο αρκετές φορές με τους γονείς της μιλάει στα αλβανικά. Διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία και μικρά παραμύθια. Η Χριστίνα(2), μαθήτρια της ΣΤ τάξης, είναι καλή στο μάθημα της Γλώσσας. Αγαπημένο της μάθημα είναι η Φυσική και ανάμεσα στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά προτιμά τα Μαθηματικά. Στο σπίτι μιλάει ελληνικά με τους γονείς της καθώς η καταγωγή της είναι μόνο ελληνική. Διαβάζει βιβλία. 3 Σ ε λ ί δ α

Η Μαρία(2) μαθήτρια της ΣΤ τάξης, είναι πολύ καλή στο μάθημα της Γλώσσας αν και προτιμά τα Μαθηματικά, τα οποία είναι κ το αγαπημένο της μάθημα γενικά. Στο σπίτι μιλάει ρουμάνικα με την οικογένεια της καθώς η καταγωγή της είναι από τη Μολδαβία αλλά μερικές φορές μιλάνε και ελληνικά. Στο σπίτι διαβάζει βιβλία αλλά μόνο στην ελληνική γλώσσα. Τέλος, η Μαρία η τελευταία μας μαθήτρια από τη ΣΤ τάξη, είναι αρκετά καλή στο μάθημα της Γλώσσας. Στο σπιτι μιλάει μόνο ελληνικά καθώς η καταγωγή της είναι ελληνική. Αγαπημένο της μάθημα είναι η Μουσική και σε σύγκριση Μαθηματικών και Γλώσσας, προτιμά τη Γλώσσα. Στο σπίτι διαβάζει βιβλία περιπέτειας. Διαδικασία και Εργαλείο έρευνας Για τη διεξαγωγή της έρευνας επιλέξαμε η συλλογή και η ανάλυση των δεδομένων να γίνει με ποιοτική προσέγγιση. Τα μεθοδολογικά εργαλεία της έρευνας ήταν η διαδικασία της προφορικής εξωτερίκευσης (think-aloud) και η ανασκοπική συνέντευξη. Η μέθοδος της προφορικής εξωτερίκευσης αρχικά χρησιμοποιήθηκε στην γνωστική ψυχολογία, με στόχο την απόκτηση δεδομένων για τον τρόπο με τον οποία τα άτομα επεξεργάζονται γνωστικά τις πληροφορίες. Αυτή η μέθοδος αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να την εκτίμηση των ανώτερων επιπέδου διαδικασιών του μυαλού και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μελέτες ατομικών διαφορών κατά την εκτέλεση της ίδιας διαδικασίας(olson et al,1984).tα προφορικά δεδομένα τα οποία προέρχονται από τη διαδικασία της προφορικής εξωτερίκευσης(think-aloud process) είναι αξιόπιστες πηγές πληροφοριών για την σκέψη, καθώς τα λεγόμενα των συμμετεχόντων είναι σχεδόν παράλληλα με τις διαδικασίες που περιγράφουν.(ericsson and Simon,1980) Ωστόσο, σε έρευνες που αφορούν μαθητές, η διαδικασία της «προφορικής εξωτερίκευσης» δεν ενδείκνυται για όλες τις ηλικίες καθώς τα δεδομένα από μαθητές μικρότερων τάξεων πιθανώς να ήταν φτωχά. Τα προφορικά δεδομένα, συλλέχθηκαν καθώς οι μαθητές διάβαζαν το κείμενο που τους δόθηκε. Οι συναντήσεις ήταν ατομικές και έγιναν στο σχολείο των παιδιών. Ζητήθηκε από τον κάθε μαθητή να διαβάσει ένα κείμενο και ακολούθως να απαντήσει σε τρείς ερωτήσεις κατανόησης, κλιμακωτής δυσκολίας. Το κείμενο που επιλέχθηκε έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και ο τίτλος του είναι «Είμαστε ό,τι τρώμε». Το κείμενο αποτελείται από 4 παραγράφου και συγκεκριμένα από 319 λέξεις. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, οι μαθητές κλήθηκαν να εξωτερικεύουν τις σκέψεις τους για τις στρατηγικές και για τις τεχνικές που χρησιμοποιούσαν έτσι ώστε να καταλάβουν αυτό που διάβαζαν και να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες. 4 Σ ε λ ί δ α

Στην συνέχεια, έγιναν ημι-δομημένες συνεντεύξεις με 10 ερωτήσεις προς τους μαθητές ώστε να κάνουν μία ανασκόπηση της προσπάθειας του και να αποκτήσουν μία περαιτέρω ικανότητα να αναγνωρίζουν τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους. Αποτελέσματα Δυσκολίες ανάγνωσης Οι δυσκολίες που συνάντησαν οι περισσότεροι μαθητές αφορούν κυρίως τον καθορισμό της σημασίας λέξεων, καθώς και εκφράσεων(8), την προφορά κάποιων λέξεων(7), το μέγεθος του κείμενο(1) την κατανόηση του κειμένου(2) και τον εντοπισμό πληροφοριών(1). Όλοι οι μαθητές (8) είχαν άγνωστες λέξεις και φράσεις στο κείμενο και προσπαθούσαν να κατανοήσουν τη σημασία τους, είτε ρωτώντας τους εμάς, είτε αξιοποιώντας το συγκείμενο. Οι λέξεις που εμφανίστηκαν συχνότερα ως «άγνωστες λέξεις» ήταν: «προτρέπουν», «έλλειψη», «διαιτολόγιο», «μελλοντική», «ωθούμαστε», «καρδιοπαθειών», «παχυσαρκία». Όσον αφορά την προφορά λέξεων, οι περισσότεροι μαθητές(7) δυσκολεύονταν σε σύνθετες λέξεις και σε λέξεις που δεν είχαν ξαναδεί. Βέβαια, οι «καλύτεροι» αναγνώστες παρατηρήθηκε ότι έκαναν πολύ λίγα λάθη καθώς διάβαζαν. Μία μαθήτρια ανέφερε ότι δυσκολεύτηκε επειδή το κείμενο της φάνηκε μεγάλο. Δύο «φτωχές» αναγνώστες δεν μπόρεσαν να απαντήσουν σωστά στις ερωτήσεις κατανόησης ενώ μία δεν κατάφερε να εντοπίσει στο κείμενο τις πληροφορίες που ζητούσαν οι ερωτήσεις. Χρήση στρατηγικών Οι μαθητές χρησιμοποιούν μια ποικιλία από άμεσες και έμμεσες στρατηγικές οι οποίες σύμφωνα με την Oxford κατατάσσονται σε μνημονικές, γνωστικές, αντισταθμιστικές και μεταγνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές. Εμείς εδώ, όπως προαναφέρθηκε, εξετάζουμε τις μνημονικές, γνωστικές, αντισταθμιστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές που εντοπίσαμε σύμφωνα όσα ειπώθηκαν από τα παιδιά και με τον τρόπο με τον οποίο διάβαζαν. Οι στρατηγικές όπως «επανάληψηεπανάγνωση», «μετάφραση», «αναζήτηση βοήθειας», «αυτοαξιολόγηση» και «εντοπισμός προβλήματος» εμφανίστηκαν πιο συχνά σε σχέση με άλλες. Στον πίνακα 1 υπάρχουν συγκεντρωτικά όλες οι έμμεσες και άμεσες στρατηγικές με τη συχνότητα που χρησιμοποιήθηκαν και στη συνέχεια υπάρχουν αναλυτικά με τα αποσπάσματα των μαθητών. 5 Σ ε λ ί δ α

Άμεσες στρατηγικές Έμμεσες στρατηγικές Κατηγορίες Στρατηγικές Αναφορές Μνημονικές Δημιουργία Νοερών Συνδέσεων 4 Χρήση εικόνας 5 Επανάληψη-Επανάγνωση 7 Skimming 2 Scanning 4 Ανάλυση λέξης 2 Γνωστικές Αξιοποίηση τίτλου 1 Μετάφραση κατά λέξη 4 Συγκριτική ανάλυση 2 Επανάγνωση 3 Αντισταθμιστικές Αναζήτηση βοήθειας 8 Αυτοαξιολόγηση 7 Εντοπισμός προβλήματος 5 Σύνδεση με την προϋπάρχουσα 4 Μεταγνωστικές γνώση Εντοπισμός πληροφοριών 3 Αυτοέλεγχος 2 Αυτοδιορθωση 2 Πίνακας 1 Οι μνημονικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι μαθητές είναι «δημιουργία νοερών συνδέσεων»(4 ) και «χρήση εικόνας»(5). Οι μαθητές ανέφεραν ότι κάποιες φορές όταν διαβάζουν μια άγνωστη λέξη ή πρόταση τις συνδέουνε με κάποια άλλη λέξη ή με μία πληροφορία που τους έρχεται στο μυαλό, από προηγούμενες συνήθως εμπειρίες. Ενδεικτικά ένας μαθητής ανέφερε: «Μήπως κυρία σημαίνει τρώω λιγότερο; Θυμάμαι που το διάβασα στο Internet για τα παιδάκια που είναι μαύρα». Ενώ μια άλλη μαθήτρια, στην ερώτηση «Για πες μου λοιπόν, σκέφτηκες για το σιτίζονται;» απάντησε: «Δεν ξέρω γιατί αλλά σκέφτηκα τα συσσίτια που κάνει η εκκλησία» Πολλοί μαθητές (5) ανέφεραν επίσης ότι οι εικόνες είναι σημαντικές και τους βοηθούν να κατανοήσουν το κείμενο που διαβάζουν αλλά και συγχρόνως τις συνδέουν με αυτό. Μία μαθήτρια είπε: 6 Σ ε λ ί δ α

«Πάντα βλέπω το τίτλο ή την εικόνα για να καταλάβω τι θα διαβάσω» Ενώ μια άλλη ανέφερε ότι δεν την βοηθούν οι εικόνες: «Είδα την εικόνα αλλά λίγο με βοήθησε» Οι μαθητές χρησιμοποιούν πολλές γνωστικές στρατηγικές όπως «επανάληψηεπανάγνωση» (7) λέξεων, προτάσεων και κειμένων, «skimming»(2) και «scanning»(4), «υπογράμμιση» (3) λέξεων ή προτάσεων,«τήρηση σημειώσεων»(2), «χρήση λεξικού και άλλων πηγών»(5) για άγνωστες λέξεις, «αξιοποίηση συγκείμενου»(4), «ανάλυση λέξης»(2) και αξιοποίηση τίτλου(1). Όσον αφορά τους δίγλωσσους μαθητές, αυτοί κάνουν χρήση της στρατηγικής «μετάφραση κατά λέξη» (4) και «συγκριτική ανάλυση»(2) μεταξύ των δύο γλωσσών. Κάποιοι μαθητές (3) καθώς διάβαζαν έκαναν επανάγνωση μίας λέξης ή πρότασης όταν καταλάβαιναν ότι δεν την διάβαζαν σωστά. Όταν ρωτήσαμε μια μαθήτρια γιατί το κάνει αυτό απάντησε: «Όταν δεν διαβάζω σωστά ξανά αρχίζω από την αρχή γατί το καταλαβαίνω» Άλλοι (3) ανέφεραν κατανοήσουν: ότι ένα κείμενο το διαβάζαν πολλές φορές για να το «Αν ήμουν σπίτι, θα το διάβαζα ξανά και ξανά και αν είχα άγνωστες λέξεις θα διάβαζα ξάνα την πρόταση μέχρι να λύσω τις άγνωστες λέξεις» Ή για να κάνουν καλύτερη( και πιο γρήγορη) ανάγνωση (3) : «Θα τα διάβαζα όσες φορές χρειαζόταν για να τα διάβαζα γρήγορα μετά» Κάποια παιδιά(4), όταν τους ζητήθηκε να απαντήσουν σε ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου αυτά ανέτρεξαν στο κείμενο και προσπαθούσαν να βρουν ένα συγκεκριμένο σημείο ώστε να απαντήσουν (scanning). Όταν μία μαθήτρια ρωτήθηκε τι κάνει αυτή απάντησε: «Ψάχνω στο κείμενο, για να βρω την απάντηση, αν είναι κάπου μέσα» Οι τρεις μαθητές του δείγματος υπογράμμιζαν την ώρα που διάβαζαν ή όταν έβρισκαν τις απαντήσεις των ερωτήσεων. «Όταν έχω άγνωστες λέξεις, τα υπογραμμίζω πάντα» 7 Σ ε λ ί δ α

Δύο μαθήτριες ανέφεραν ότι κάποιες φορές τους βοηθάει να σημειώνουν είτε κάποιες λέξεις είτε κάποιες ιδέες. Συγκεκριμένα η μία είπε: «Θα το δούλευα σπίτι πολύ. Στο σπίτι θα έγραφα και ιδέες που έχω όταν διαβάζω και θα τα έδινα στη μαμά μου» Πάνω από τους μισούς μαθητές(5) του δείγματος ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν λεξικό όταν δεν ξέρουν κάποια λέξη. Μια μαθήτρια στην ερώτηση «Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι και είχες άγνωστες λέξεις ;» απάντησε: «Θα έβλεπα στο λεξικό ή θα ρωτούσα κάποιον» Ένας μαθητής ανέφερε ότι συχνά χρησιμοποιεί και ηλεκτρονικές πηγές : «Στο σπίτι ρωτάω τους γονείς μου κ αν δεν ξέρουν ψάχνω στο λεξικό.αν δεν υπάρχει στο λεξικό τότε ψάχνω στο google.» Επίσης, κάποιοι μαθητές (4) όταν δεν κατανοούν λέξεις ή προτάσεις μέσα ένα κείμενο προσπαθούν να καταλάβουν τη σημασία από τις άλλες λέξεις, δηλαδή από το συγκείμενο. Μία μαθήτρια, στην ερώτηση «Τι κάνεις όταν δεν ξέρεις μια λέξη;» απαντάει: «Προσπαθώ να βρω λέξη που μοιάζει με αυτές ή διαβάζω το κείμενο για να καταλάβω από τα υπόλοιπα» Ενώ μία άλλη, όταν είδε μία άγνωστη λέξει, ανέφερε: «Το κατάλαβα από το νόημα των υπόλοιπων που λέει» Ένας άλλος τρόπος που χρησιμοποιήθηκε από δύο μαθητές για να κατανοήσουν μία λέξη ήταν η ανάλυση της. Για παράδειγμα, ένας μαθητής είπε: «Είναι 2 λεξούλες, υπό και σιτίζονται. Το σιτίζονται δεν το ξέρω καθόλου. Το υπό είναι όπως το υπολογίζω» Κάποιοι(4) από τους δίγλωσσους μαθητές ανέφεραν ότι κάνουν μετάφραση στην ελληνική για να κατανοήσουν την άλλη γλώσσα. Για παράδειγμα, μία αναφέρει: 8 Σ ε λ ί δ α

«Μιλάμε Αλβανικά. Είμαι από τα 6 μου εδώ. Αλλά δεν ξέρω καλά αλβανικά γι αυτό μετά τα μεταφράζω στα ελληνικά για να τα καταλάβω καλύτερα.» Ενώ μία άλλη μαθήτρια, εστιάζει στις λέξεις μία μία: «Ναι μεταφράζω. Ρωτάω κάποιες φορές τη μαμά μου σε κάποιες λέξεις που δεν ξέρω στα Ρουμάνικα. Και άμα τις ξέρω, τις θυμάμαι προσπαθώ να απαντήσω στα Ελληνικά και σιγά σιγά μία μία λέξη τις μεταφράζω. Από τα Ελληνικά στα Ρουμάνικα.» Δύο δίγλωσσες μαθήτριες κάνουν συγκριτική ανάλυση μεταξύ της ελληνικής και άλλης γλώσσας: Ενδεικτικά η μία αναφέρει: «Όχι, δε με βοηθάνε τα αλβανικά στα αγγλικά, δεν έχουν λέξεις να μοιάζουνε, αλλά μερικές φορές αντί για ελληνικά αν ταιριάζει η λέξη θυμάμαι την αλβανική για να θυμηθώ την αγγλική λέξη που μαθαίνω» Για τις αντισταθμιστές, εντοπίστηκε μόνο μία καθώς εξετάζαμε την ανάγνωση και όχι τον προφορικό λόγο. Ωστόσο, η στρατηγική «αναζήτηση βοήθειας» χρησιμοποιείται και από τους οχτώ (8) μαθητές. Όλοι οι μαθητές, στην ερώτηση τι κάνουν όταν έχουν άγνωστες λέξεις απάντησαν ότι θα ρωτούσαν, τους γονείς, τα αδέρφια, ή τους δασκάλους για να τους πουν τη σημασία αυτών. Ενδεικτικά μια μαθήτρια απάντησε: «Θα ρωτούσα την αδερφή μου ή θα έψαχνα στο λεξικό» Μία άλλη: «Ρωτάω το δάσκαλο ή όταν είμαι σπίτι ανοίγω το λεξικό ή αν βαριέμαι ρωτάω τη μαμά και τον μπαμπά» Για τις μεταγνωστικές στρατηγικές, οι μαθητές κάνουν χρήση πέντε στρατηγικών, «αυτοαξιολόγηση» (7), «εντοπισμός προβλήματος(5), «σύνδεση με την προϋπάρχουσα γνώση» (4) «εντοπισμός πληροφοριών» (3) μέσα από το κείμενο, «) «αυτολοέγχος» (2) και «αυτοδιόρθωση» (2). Σχεδόν όλοι οι μαθητές (7)μπόρεσαν να αξιολογήσουν την ανάγνωση και την προσπάθεια τους. Κάποιοι είπαν ότι τα πήγαν καλά ενώ άλλοι μέτρια. Ενδεικτικά, κάποιες απαντήσεις που ακούστηκαν στην ερώτηση ήταν: «Νομίζω ότι τα πήγα καλά» «Διάβασα καλά σήμερα,δεν είμαι και πλήρως ευχαριστημένη γιατί σε κάποιες λέξεις μπερδεύομαι να τις διαβάσω» 9 Σ ε λ ί δ α φ

«Πολύ ευχαριστημένη είμαι αλλά έκανα δυο τρία λαθάκια» Πέντε(5) από τους μαθητές που αυτοαξιολογήθηκαν μπόρεσαν να εντοπίσουν τι δεν πήγε καλά στην ανάγνωση τους και απάντησαν στην ερώτηση που θα ήθελαν να είναι καλύτεροι: Συγκεκριμένα, ένα παιδί ανέφερε: «Στις άγνωστες λέξεις που μπερδευόμουν» φ Ενώ ένα άλλο: «Μπερδεύτηκα με τις λέξεις, θα ήθελα να ξέρω πιο σωστά τις λέξεις» Όσον αφορά την προυπάρχουσα γνώση αρκετοί μαθητές(4) συνδέουν την καινούργια γνώση με παλαιότερες εμπειρίες, γνώσεις, εικόνες και άλλες πληροφορίες. φ Παραδειγματικά, μία μαθήτρια ανέφερε: «Συνδέω πράγματα που ξέρω με το παρελθόν και το μέλλον όταν διαβάζω. Όπως ας πούμε στο κείμενο αυτό, αν το διάβαζα σπίτι θα σκεφτόμουν ότι η μαμά μαγειρεύει μόνο φ υγιεινά και δεν τρώμε ποτέ φαστφουντ» Όπως προαναφέρθηκε, δύο μαθήτριες όταν διάβαζαν κάτι λάθος διόρθωναν τον εαυτούς του και το ξαναδιάβαζαν σωστά. Συγκεκριμένα η μία ανέφερε: «Όταν δεν διαβάζω σωστά ξανά αρχίζω από την αρχή γιατί το καταλαβαίνω» φ Συμπεράσματα Από τα παραπάνω δεδομένα μπορούμε να συμπεραίνουμε ότι έχουμε μια ευρεία χρήση στρατηγικών από τους μαθητές. Από τα λόγια των μαθητών βλέπουμε ότι έχουμε πολλές έμμεσες και άμεσες στρατηγικές. Ωστόσο, οι άμεσες χρησιμοποιούνται πιο συχνά και κυρίως οι γνωστικές και δεν είναι κάτι απροσδόκητο καθώς εξετάζουμε τις αναγνωστικές στρατηγικές και όχι στρατηγικές προφορικής και γραπτής έκφρασης. Συμπεραίνουμε ότι οι «καλοί» αναγνώστες χρησιμοποιούν και μπορούν να εκφράσουν στρατηγικές που τους βοηθούν ενώ οι «λιγότερο καλοί» δυσκολεύονται 10 Σ ε λ ί δ α

στο να χρησιμοποιήσουν, να εντοπίσουν και να εκφράσουν στρατηγικές που ίσως χρησιμοποιούν. Είναι λοιπόν καλό να αναπτυχθεί ένας μαθητής στη χρήση στρατηγικών ώστε να βελτιωθεί σε όλα τα επίπεδα των μαθημάτων της Γλώσσας. Για παράδειγμα, όπως παρατηρήσαμε κάποιοι μαθητές υπογραμμίζουν καθώς η δασκάλα τους, τους έχει παροτρύνει να υπογραμμίζουν τις άγνωστες λέξεις. Άρα, οι μαθητές μπορούν μέσα στη διάρκεια διδασκαλιών να διδαχθούν και τελικά να εφαρμόσουν στρατηγικές που θα τους βοηθήσουν. Ο εντοπισμός στρατηγικών και ο τρόπος ανάπτυξης στρατηγικών στους μαθητές είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια που πρέπει να εστιάσουν οι δάσκαλοι αν θέλουμε έμμεσα να βοηθήσουμε τους μαθητές μας. Αναπτύσσοντας μια οικεία ατμόσφαιρα μέσα στη τάξη ώστε να εκμαιεύουμε από τους μαθητές τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα που θα βοηθήσει μια τάξη. 11 Σ ε λ ί δ α

Βιβλιογραφία Alevriadou, A., Geladari,Α.&Griva, Ε.(2009) Qualitative Study of Poor and Good Bilingual Readers Strategy Use in EFL Reading. The International Journal of Learning Volume 16, Number 1, (2009) 51-73. Γελαδάρη,Α., Γρίβα, Ε. &Μαστροθανάσης, (2010) Κ. Διαδικασίες και στρατηγικές συγγραφής κειμένων Δημοτικού Σχολείου. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος ΔΕ Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 22 (2010) 25-48. Προσβάσιμο στο http://ptde.uoi.gr/ptde_files%5cepetirida%5cvol22_2010.pdf [ανακτήθηκε 27.01.15] Charters, Ε. (2003) The Use of Think-aloud Methods in Qualitative Research An Introduction to Think-aloud Methods. Brock Education. Vol 12,No 2(2003) 68-82. Προσβάσιμο στο http://brock.scholarsportal.info/journals/brocked/home/article/viewfile/38/38 [ανακτήθηκε 28.01.15] Ericsson, K. A., & Simon, H. A. (1980). Verbal reports as data. Psychological Review, 87(3), 215-251. Προσβάσισμο στο http://www.psy.cmu.edu/~siegler/ericsson- Simon80.pdf [ανακτήθηκε 26.01.15] Evaluation Tooblox for Aviation Technical Writer. Προσβάσιμο στο http://www.niar.wichita.edu/humanfactors/toolbox/t_a%20protocol.htm [ανακτήθηκε 27.01.15] Σαραφιανού, Α.(2013). Στρατηγικές εκμάθησης της ξένης γλώσσας: η άμεση και ενσωματωμένη διδασκαλία στο πλαίσιο εφαρμογής ενός παρεμβατικού προγράμματος καλλιέργειας στρατηγικής εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας σε μαθητές Δευτέρας τάξης Λυκείου. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμημα Ελληνικής Φιλολογίας. Προσβάσιμο στο http://synmorphose.compulaw.gr/joomlatools-files/docman-files/annasaraf%20dissertation.pdf [ανακτήθηκε 26.01.15] 12 Σ ε λ ί δ α

Παράρτημα Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Άννα Σοφία Από πού είσαι; Από την Ελλάδα. Η μαμά είναι από τη Ρωσία και ο μπαμπάς είναι Έλληνας. Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Ελληνικά αλλά με τη μαμά μιλάω και ρώσικα όταν είμαστε μόνες μας. Ποια γλώσσα είναι η αγαπημένη σου; Τα ρώσικα. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μαθηματικά. Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; (Μαθηματικά ή Γλώσσα) Μαθηματικά. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας; Μέτρια.. Τι ακριβώς σε δυσκολεύει; Όλα. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Μ αρέσουν τα βιβλία. Διαβάζω και ρώσικα και ελληνικά. Ξέρεις άλλες γλώσσες; Αγγλικά Μεταφράζεις από τα ρώσικα στα ελληνικά; Όχι, τα έχω στο μυαλό μου ξεχωρίστα όλες τις γλώσσες. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. Το διαβάζει και αντί για αμερικανάκια λέει αμερικάνικα (δεν το καταλαβαίνει). Στο υποσιτίζονται σταματά και το συλλαβίζει. Προσθέτει στο κείμενο ένα άρθρο ενώ δεν υπάρχει. Γενικά κάνει επανάληψη για να διαβάσει ξανά σωστά κάποιες λέξεις. Αντί για διαφωνούν διαβάζει συμφωνούν. Αντί για γρήγορο λέει δύσκολο. Αντί για μεγάλη λέει καλή. Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Κάποιες λέξεις με δυσκόλεψαν, ε μου άρεσε. Τι δεν τρώνε τα Ελληνόπουλα; Φαστ φουντ Σίγουρη είσαι; Λαχανικά δεν τρώνε. Πως τρέφονται τα ελληνόπουλα σήμερα σύμφωνα με το κείμενο; Με τα φαστφουντάδικα. Τι μπορεί να μας προσφέρει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή; (Ζορίζεται να τα βρει, και της λέω να το βρει από μέσα. Βρίσκει το κομμάτι της απάντησης, το υπογραμμίζει και μου το διαβάζει. ) 13 Σ ε λ ί δ α

Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) (Διαβάζει το κείμενο) Τι σε δυσκόλεψε; Σε δυσκόλεψε κάτι; Εκεί που λένε τρώνε σαν τα αμερικανάκια. Τι τρώνε τα αμερικανάκια; Τι πιστεύεις εσύ ότι τρώνε; Τι φαντάζεσαι; τρώνε φαστ φουντ; Μπράβο, πως το κατάλαβες; Από το νόημα των υπόλοιπων που λέει. Τι είναι υποσιτίζονται κυρία; ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ; Σου θυμίζει κάτι; Όχι. Τι σημαίνει προτρέπουν; Τι νομίζεις; (ξαναδιαβάζει την πρόταση) Πιέζουν τα παιδιά τους να τρώνε μήπως κυρία; Πως το κατάλαβες; Από τα υπόλοιπα. Ωθούμαστε τι είναι κυρία; Τι νομίζεις ότι είναι; (διαβάζει το κείμενο ξανά για να καταλάβει) Δεν καταλαβαίνει και ρωτάει ξανά. Γενικά όταν βρίσκεις άγνωστες λέξεις τι κάνεις; Ρωτάω τη μαμά ή το μπαμπά και αν δεν είναι σπίτι ψάχνω στο λεξικό. Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Ενδιαφέρον. Τι κατάλαβες; Ότι πρέπει να μάθουμε να μην τρώμε πολύ φαστφουντ. Σε βοήθησε κάτι να το καταλάβεις; Που είπαμε τις άγνωστες λέξεις και που το διαβάσαμε κομματάκι κομματάκι. 14 Σ ε λ ί δ α

Χρησιμοποιήσεις τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Είδα την εικόνα αλλά λίγο με βοήθησε. Tελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο Ναι. Σε βοηθάει πιο πολύ να το διαβάζεις όλο μαζί ή κομματάκι κομματάκι; Κάποιες φορές το διαβάζω όλο μαζί αλλά αν με μπερδεύει κομμάτι κομμάτι. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Διάβασα καλά σήμερα δεν είμαι και πλήρως ευχαριστημένη γιατί σε κάποιες λέξεις μπερδεύομαι να τις διαβάσω. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερος/η; Γενικά θα μπορούσα να προσπαθώ να μαθαίνω τις λέξεις.. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Να ξέρω περισσότερες λέξεις και να τις μαθαίνω συνέχεια. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Δεν ξέρω. Τίποτα. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Λουτέλα Από πού είσαι; Αλβανία Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Με τους γονείς μου αλβανικά και με τον αδερφό μου ελληνικά. Ποια γλώσσα είναι η αγαπημένη σου; Τα ελληνικά, τα αλβανικά είναι δύσκολα. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Γλώσσα. Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; Γλώσσα.. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας;; Καλά. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Ναι. Παραμύθια και λογοτεχνία. Διαβάζεις και αλβανικά βιβλία; Όχι, μόνο ελληνικά. Ξέρω να διαβάζω αλβανικά αλλά δεν μ αρέσουν. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. Διαβάζει το κείμενο συλλαβίζοντας σε κάποιες συγκεκριμένες λέξεις (όπως πχ διαιτολόγιο, καρδιοπάθεια) Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) 15 Σ ε λ ί δ α

Ενδιαφέρον και λίγο δύσκολο. Ποιο γεύμα δεν συνηθίζουν τα τρώνε τα παιδιά στην Ελλάδα; Το υγιεινό δεν τρώνε. Τρώνε τσιπς, κρουασαν. Πως τρέφονται τα Ελληνόπουλα συμφωνα με το κείμενο; Τρέφονται σύμφωνα με τσιπς, φαστφουντ Τι μπορεί να προσφέρει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή; (Το διαβάζει από μέσα γιατί δεν το θυμάται) Μας βοηθάει στην υγεία, στην σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη των ανθρώπων. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) (Σταματάει στο ωθούμαστε και σκέφτεται) Τι σκέφτεσαι; Δεν ξέρω τι είναι το ωθούμαστε. Μήπως οδηγούμαστε; Αυτό καταλαβαίνω από τα πιο πάνω. Μπράβο. Έχεις άλλες άγνωστες λέξεις; Τι είναι το υποσιτίζονται κυρία; Τι νομίζεις πως είναι; Που δεν έχουν φαγητό να φάνε; Από πού το κατάλαβες; Από τα υπόλοιπα που λέει η πρόταση. Παχύσαρκος τι είναι κυρία; Το έχεις ακούσει ποτέ; Σου θυμίζει κάτι; Το έχω ακούσει μερικές φορές αλλά δεν θυμάμαι. Καταλαβαίνω το παχύς και το σάρκα. Άρα αυτός που είναι παχύς ;; Μπράβο Λουτέλα! Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Λίγο δύσκολο. Κάποιες λέξεις μου φάνηκαν δύσκολες. Κάπως καλύτερα το κατάλαβα τώρα που το ξαναδιαβάσαμε, όχι τελείως. Σε βοήθησε κάτι να το καταλάβεις; 16 Σ ε λ ί δ α

Την πρώτη φορά δεν ήξερα κάποιες λέξεις και δεν κατάλαβα αλλά την δεύτερη έμαθα τις λέξεις και το κατάλαβα καλά. Χρησιμοποιήσεις τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Με βοηθάνε πολύ όταν ο άλλος μου διαβάζει κάτι και κάνω εικόνες με το μυαλό μου. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Μ άρεσε αλλά λίγο με δυσκόλεψε στην αρχή. Σε βοηθάει πιο πολύ να το διαβάζεις όλο μαζί ή κομματάκι κομματάκι; Όχι όλο μαζί, κομματάκι κομματάκι. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Έτσι κ έτσι. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερος/η; Στις άγνωστες λέξεις που μπερδευόμουν. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Να έλυνα τις άγνωστες λέξεις πρώτα και μετά να το διάβαζα καλά. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Θα το διάβαζα ξανά και ξανά και αν είχα άγνωστες λέξεις θα διάβαζα ξάνα την πρόταση μέχρι να λύσω τις άγνωστες λέξεις. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Χρήστος Από πού είσαι; Ελλάδα Σε ποια τάξη είσαι; Ε Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Ελληνικά Μιλάς άλλες γλώσσες; Μιλάω Γερμανικά γιατί γεννήθηκα εκεί και ο πατέρας μου έμεινε 35 χρόνια στη Γερμανία. Τα μιλάμε και στο σπίτι μερικές φορές όταν έρχονται σπίτι φίλοι από τη Γερμανία. Σε βοηθάνε ώστε να μάθεις κάποια άλλη γλώσσα; Όχι, είναι μόνα τους. Είναι τελείως διαφορετικά από τα ελληνικά. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μαθηματικά Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; ( πχ Γλώσσα ή Μαθηματικά) Μαθηματικά Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας;; Τα πάω πολύ καλά αλλά με δυσκολεύει όταν έχω άγνωστες λέξεις Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Διαβάζω για την αρχαιότητα, το Βυζάντιο και για το Β παγκόσμιο πόλεμο. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Λοιπόν Χρήστο, θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά. Για να σε ακούσω. (Το διαβάζει, δεν κολλάει πουθενά) 17 Σ ε λ ί δ α

Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Είναι λιγάκι δύσκολο. Κατάλαβες τι λέει; Ναι κατάλαβα. Για πες μου λοιπόν, πως τρέφονται τα ελληνόπουλα σήμερα σύμφωνα με το κείμενο; Τρώνε από έξω κυρία γρήγορα φαγητό. Τι μπορεί να μας προσφέρει μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή; Εεεμ, μάλλον εδώ που λέει ομαλή και σωματική ανάπτυξη. Ε κυρία; ( Μπράβο, πολύ σωστά! Τελευταία ερώτηση, ποιο γεύμα δεν συνηθίσουν να τρώνε τα παιδιά στην Ελλάδα Χρήστο; Πρωινό. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) Κυρία τι σημαίνει μελλοντική και υποσιτίζονται; Τι νομίζεις εσύ ότι σημαίνει; Μελλοντική έχει να κάνει με το μέλλον; Οπότε κάτι που θα γίνει πιο μετά; Μπράβο, πολύ σωστό. Και το υποσιτίζονται τι σου θυμίζει; Είναι 2 λεξούλες, υπό και σιτίζονται. Το σιτίζονται δεν το ξέρω καθόλου. Το υπό είναι όπως το υπολογίζω. Σιτίζομαι σημαίνει τρώω, άρα, υποσιτίζομαι τι νομίζεις ότι σημαίνει; Μήπως κυρία σημαίνει τρώω λιγότερο; Θυμάμαι που το διάβασα στο Internet για τα παιδάκια που είναι μαύρα. Χρήστο, θέλω να σε ρωτήσω τι κάνεις γενικά όταν έχεις άγνωστες λέξεις; Όταν έχω άγνωστες λέξεις στην τάξη η δασκάλα μας βάζει να υπογραμμίζουμε, αν και εμένα δεν με βοηθάει. Στο σπίτι ρωτάω τους γονείς μου κ αν δεν ξέρουν ψάχνω στο λεξικό. Αν δεν υπάρχει στο λεξικό τότε ψάχνω στο google. Ψάχνω μία λέξη άγνωστη ΜΟΝΟ όταν δεν καταλαβαίνω από τα άλλα λόγια του κειμένου τι σημαίνει Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; 18 Σ ε λ ί δ α

Πιο εύκολο τώρα Καταλαβαίνω καλύτερα όταν το διαβάζω κομμάτι κομμάτι, από εδώ και πέρα θα το κάνω πάντα έτσι. Σε βοήθησε κάτι για να το καταλάβεις; Με βοήθησε που με κάνατε να σκεφτώ για να καταλάβω τις άγνωστες λέξεις, τώρα θα τις θυμάμαι καλύτερα και δεν θα τις ξεχάσω ποτέ! Χρησιμοποιήσεις τις εικόνες; Γιατί; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Ναι, είδα πρώτα την εικόνα. Το τίτλο δεν το βλέπω, το βλέπω όταν δεν καταλαβαίνω το κείμενο μήπως και με βοηθήσει να καταλάβω. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Μου άρεσε πάρα πολύ, μπορώ να το πάρω;; Ναι, μπορείς Κυρία ευχαριστώ πολύ, θα το κρατήσω και θα το ξαναδιαβάσω σπίτι. Πάντα έτσι διαβάζεις ένα κείμενο,κομμάτι-κομμάτι, ή κάνεις κάτι διαφορετικό; Πάντα το διάβαζα το κείμενο όλο μαζί αλλά τώρα με βοήθησε κομμάτι κομμάτι και θα το κάνω έτσι από εδώ και πέρα. Α! και πάντα το διαβάζω δυνατά γιατί θέλω και να το ακούω. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Ναι. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερος; Να μην κωλώνω στις άγνωστες λέξεις, να διαβάζω πιο γρήγορα χωρίς να κολλάω. Τι θα έκανες για να ήσουν καλύτερος; Να μαθαίνω όσο περισσότερες άγνωστες λέξεις ώστε όταν διαβάζω να μην κωλώνω και να τις λέω κατευθείαν. Και στην ανάγνωση να το διαβάζω κομματάκι κομματάκι. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Το ίδιο απλά θα έπρεπε να έβρισκα τις άγνωστες λέξεις. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Βιβιάνα Από πού είσαι; Αλβανία Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Αλβανικά. Είμαι από τα 6 μου εδώ. Αλλά δεν ξέρω καλά αλβανικά γι αυτό μετά τα μεταφράζω στα ελληνικά για να τα καταλάβω καλύτερα. Ποια γλώσσα είναι η αγαπημένη σου; Τα ελληνικά. 19 Σ ε λ ί δ α

Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μαθηματικά. Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; Μαθηματικά.. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας;; Όχι τόσο καλά, με δυσκολεύει. Τι ακριβώς σε δυσκολεύει; Η ορθογραφία. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Τώρα διαβάζω το Μικρό Πρίγκιπα. Διαβάζεις και αλβανικά βιβλία; Όχι, μόνο ελληνικά. Ξέρεις άλλες γλώσσες; Αγγλικά Σε βοηθάνε τα Αλβανικά να μάθεις αγγλικά; Όχι, γιατί δεν μπορώ να τα συνδιάσω. Δεν μου αρέσουν ούτε τα αγγλικά ούτε τα αλβανικά. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. (Διαβάζει το κείμενο) Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Ε, είναι λίγο δύσκολο. Με δυσκόλεψε που είναι μεγάλο. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) Κυρία τι σημαίνει ωθούμαστε; Τι πιστεύεις ότι σημαίνει; Δεν έχω ιδέα. Ωραία, για πες μου. Όταν μπαίνουμε σε ένα μαγαζί συνήθως κάτι γράφει στην πόρτα όταν μπαίνουμε ή όταν βγαίνουμε. Τι είναι; Γράφει ωθούμαστε. Γράφει ωθείστε. Άρα τι μπορεί να σημαίνει Βιβιάνα; Σπρώξτε κυρία. Μπράβο, πολύ καλά! Βιβιάνα, θέλω να σε ρωτήσω γιατί υπογράμμισες τη λέξη. Όταν έχω άγνωστες λέξεις, τα υπογραμμίζω πάντα. Και μετά τι κάνεις; Ρωτάω τη μαμά ή τη δασκάλα. 20 Σ ε λ ί δ α

Και δεν μου λες βρε Βιβιάνα, γιατί μερικές φορές ξεκινούσες από την αρχή την πρόταση και την ξαναδιάβαζες; Όταν δεν διαβάζω σωστά ξανά αρχίζω από την αρχή γατί το καταλαβαίνω. Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Πιο εύκολο, πάντα το διαβάζω όλο μαζί και αν με δυσκολεύει κομματάκια. Σε βοήθησε κάτι να το καταλάβεις; Ότι είπαμε την άγνωστη, κάναμε όλο το κείμενο τι λέει και τώρα το κάναμε με παραγράφους και που την δεύτερη φορά κοίταξα και τον τίτλο. Χρησιμοποιήσεις τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Όχι πολύ. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Ναι. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Όχι γιατί με μπέρδευαν οι λέξεις και που ήταν μεγάλο. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερη; Να διαβάζω πιο γρήγορα χωρίς να κολλάω. Να μην μπερδεύομαι και να το διαβάζω καλύτερα. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Θα το διάβαζα πολλές φορές σπίτι. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Θα μπορούσα να το διαβάσω πιο αργά/σιγά. Όταν έχει κόσμο, μπορεί να διαβάσω από μέσα αλλά μ αρέσει να το ακούω κιόλας. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Χριστίνα Από πού είσαι; Ελλάδα Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Ελληνικά (η μαμά με το μπαμπά Αλβανικά μερικές φορές) Ααα. Εσύ ξέρεις να μιλάς Αλβανικά; Είμαι πρακτικό μυαλό, προτιμώ να τα μεταφράζω και να μιλάω μόνο μια γλώσσα, μου αρέσουν πιο πολύ τα ελληνικά. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Γλώσσα. Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; Γλώσσα φυσικά. 21 Σ ε λ ί δ α

Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας;; Πάρα πολύ καλά. Πάντα 10 έχω. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Διαβάζω λογοτεχνικά βιβλία και μικρά παραμύθια στα αγγλικά που μας δίνει η κυρία στο φροντιστήριο. Σε βοηθάνε τα Αλβανικά να μάθεις αγγλικά; Όχι, δεν έχουν λέξεις να μοιάζουνε, αλλά μερικές φορές αντί για ελληνικά αν ταιριάζει η λέξη θυμάμαι την αλβανική για να θυμηθώ την αγγλική λέξη που μαθαίνω. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά. Για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. Το διαβάζει και ρωτάει τι σημαίνει ωθούμαστε. Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Μ αρεσε πάρα πολύ. Δεν μου φάνηκε δύσκολο. Διαβάζω τα βιβλία της αδερφής μου που πάει Γ Γυμνασίου. -Κατάλαβες τι λέει; -Ναι κατάλαβα. -Για πες μου λοιπόν, πως τρέφονται τα ελληνόπουλα σήμερα σύμφωνα με το κείμενο; -Τρώνε φαστφουντ. -Τι μπορεί να μας προσφέρει μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή; (υπογραμμίζει και μου δείχνει την απάντηση μέσα στο κείμενο) -Τελευταία ερώτηση, ποιο γεύμα δεν συνηθίσουν να τρώνε τα παιδιά στην Ελλάδα Χρiστίνα; -Πρωινό. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) Κυρία τι είναι ωθούμαστε; Τι σου θυμίζει; Τίποτα. Ωραία, για πες μου. Όταν μπαίνουμε σε ένα μαγαζί συνήθως κάτι γράφει στην πόρτα όταν μπαίνουμε ή όταν βγαίνουμε. Τι είναι; Δεν θυμάμαι κυρία. Ααα! Έλξατε λέει. Ωραία, και κάτι ακόμη λέει που ξεκινάει από ω. Ωθήσατε. 22 Σ ε λ ί δ α

Τι μπορεί να σημαίνει λοιπόν; Σπρώξτε. Άρα ωθούμαστε τι είναι; Ότι μας σπρώχνουν; Ναι, ότι οδηγούμαστε να το κάνουμε. Έχεις άλλη άγνωστη λέξη; Σιτίζονται τι είναι; Τι πιστεύεις ότι είναι; Συνδέω πράγματα που ξέρω με το παρελθόν και το μέλλον όταν διαβάζω, ιστορίες από τη ζωή μου. Α! Για πες, το κάνεις συχνά αυτό; Το κάνω κάθε φορά που τελειώνω μια πρόταση σε ένα κείμενο που είναι ενδιαφέρον! Μπράβο Χριστίνα, είναι σπουδαίο αυτό. Για πες μου λοιπόν, τι συνδέσεις έκανες για το σιτίζονται; Δεν ξέρω γιατί αλλά σκέφτηκα τα συσσίτιά που κάνει η εκκλησία. Πολύ καλή σκέψη γιατί αυτό σημαίνει. Ότι τρέφονται. Όταν έχεις άγνωστη λέξη συνήθως τι κάνεις; Ρωτάω το δάσκαλο ή όταν είμαι σπίτι ανοίγω το λεξικό ή αν βαριέμαι ρωτάω τη μαμά και το μπαμπά. Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Πανεύκολο. Χρησιμοποιήσεις τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Πάντα βλέπω το τίτλο ή την εικόνα για να καταλάβω τι θα διαβάσω. Διαβάζω συνέχεια μέχρι να καταλάβω. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Μου άρεσε. Πάντα έτσι διαβάζεις ένα κείμενο ( κομμάτι-κομμάτι) ή κάνεις κάτι διαφορετικό; Θέλω να το διαβάζω όλο μαζί ακόμη και αν χρειαστεί να το διαβάσω 3 φορές. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Ναι. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερη; 23 Σ ε λ ί δ α

Να μαθαίνω όσο περισσότερες άγνωστες λέξεις. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Θα το δούλευα σπίτι πολύ. Στο σπίτι θα έγραφα και ιδέες που έχω όταν διαβάζω και θα τα έδινα στη μαμά μου. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Το ίδιο απλά θα έβρισκα τις άγνωστες λέξεις μόνη μου. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Χριστίνα Από πού είσαι; Ελλάδα. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μαθηματικά και Φυσική. Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; Μαθηματικά.. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας; Καλά. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Διαβάζω το ημερολόγιο της ξενέρωτης και γενικά μυθιστορήματα μου αρέσουν. Ξέρεις άλλες γλώσσες; Αγγλικά Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. Κόμπιασε στη λέξη καρδιοπάθειων και διαιτολόγιο. Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Ωραίο κείμενο, δυσκολεύτηκα μόνο λίγο στο τέλος. Ποιο γεύμα δεν συνηθίζουν να τρώνε τα Ελληνόπουλα; (Ψάχνει στο κείμενο), δεν τρώνε υγιεινά. Τι βλέπεις; Ψάχνω στο κείμενο, για να βρω την απάντηση, αν είναι κάπου μέσα. Πως τρέφονται τα ελληνόπουλα σήμερα, σύμφωνα με το κείμενο; Με φαστ φουντ. Τι μπορεί να μας προσφέρει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή; Υγεία και να αθλούμαστε πιο εύκολα χωρίς να κουραζόμαστε. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) 24 Σ ε λ ί δ α

(Διαβάζει το κείμενο κομμάτι- κομμάτι) Κυρία δεν καταλαβαίνω πως τρώνε τα αμερικανάκια; Πως τρώνε; (Της απαντάω.) Γιατί υπογράμμισες τη λέξη υποσιτίζονται; Γιατί δεν ξέρω τι σημαίνει. Τι νομίζεις; Δεν ξέρω κυρία. (Της απαντάω.) Τι είναι μελλοντική; Στο μέλλον πως θα είναι η υγεία μας; Ναι, μπράβο. Δεν καταλαβαίνω και το ωθούμαστε κυρία. Τι νομίζεις; Θέλουμε ή προσπαθούμε; Όχι κάτι άλλο. Δεν ξέρω. (Της απαντώ) Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Ωραίο και λίγο δύσκολο.. Σε βοήθησε κάτι να το καταλάβεις; Που σταματούσαμε και σας ρωτούσα τις λέξεις. Χρησιμοποίησες τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Μια εικόνα πάντα με βοηθάει να καταλαβαίνω το κείμενο για αυτό είδα και την εικόνα πριν ξεκινήσουμε να διαβάζουμε και κατάλαβα ότι μιλάει για φαγητό. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Ναι. Πάντα έτσι διαβάζεις στο σπίτι; Κομματάκι κομματάκι; Στο σπίτι τα διαβάζω όλα μαζί όμως για να το μάθω ή όταν δυσκολεύομαι κομμάτι κομμάτι το διαβάζω. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Νομίζω καλά. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερη; 25 Σ ε λ ί δ α

Μπερδεύτηκα με τις λέξεις, θα ήθελα να ξέρω πιο σωστά τις λέξεις. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Θα μπορούσα να σημείωνα τις λέξεις και να το ξαναδιάβαζα. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι και είχες άγνωστες λέξεις ; Θα έβλεπα στο λεξικό ή θα ρωτούσα κάποιον. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Μαρία Από πού είσαι; Ελλάδα Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Ελληνικά Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μουσική Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα; Γλώσσα. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας; Αρκετά καλά. το σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Αρκετά, κυρίως περιπέτειας. Μιλάς άλλες γλώσσες; Λίγα γαλλικά. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο. Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά. Για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε αν χρειάζεται να σε βοηθήσω. Το διαβάζει. Όταν μια λέξη δεν μπορεί να την διαβάσει ξανά προσπαθεί από την αρχή της πρότασης. Κάνει αρκετά κενά. Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Ε, μ άρεσε. Το κείμενο λέει ότι τα περισσότερα παιδιά στην Ελλάδα τρώνε έτοιμα φαγητά, λίγα δεν τρώνε φαγητό και ότι πρέπει να το σταματήσουμε πλέον αυτό, να αθλούμαστε και να προσέχουμε. Τι μας προσφέρει μια σωστή διατροφη; Ψάχνει αλλά δεν μπορεί να το βρεί. Μαράκι μην αγχώνεσαι, θα το ξαναδιαβάσουμε έτσι κ αλλιώς. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) Μαρία, για πες μου γιατί υπογράμμισες την λέξη προτρέπουν; Γιατί κυρία δεν ήξερα ότι γράφεται με ο, νόμιζα με ω και την υπογράμμισα για να το θυμάμαι. 26 Σ ε λ ί δ α

Υπογραμμίζεις συχνά; Μόνο όταν θέλω να μάθω την ορθογραφία ή τα πιο σημαντικά του κειμένου για να θυμάμαι το νόημα. Όταν το διάβασες την πρώτη φορά σταματούσες συχνά, γιατί; Το κάνω συνέχεια, προσπαθώ να το μαθαίνω. Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Πιο εύκολο όταν είναι κομμάτι κομμάτι. Χρησιμοποίησες τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Όχι πάντα, σήμερα το είδα γιατί δεν ήξερα τι μπορεί να μου ζητήσετε. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Ναι, γιατί δείχνει στους ανθρώπους την διαδικασία του να σταματήσουν το φαστ φουντ, τι σημαντικό που είναι. Όταν έχεις άγνωστες λέξεις τι κάνεις; Ρωτάω τη μαμά γιατί η κυρία έχει να πει και σε άλλα παιδιά άγνωστες λέξεις. Πάντα έτσι διαβάζεις ένα κείμενο κομμάτι-κομμάτι ή κάνεις κάτι διαφορετικό; Ναι κομμάτι κομμάτι και αν δεν το καταλάβω μετά πρόταση πρόταση. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Ναι. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερη; Να μην γυρνάω στην ίδια λέξη, να την διαβάζω με την μία. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Θα διάβαζα δυνατά στο σπίτι. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι; Θα έβαζα τη μαμά να με ακούει. Α. Προσωπικά στοιχεία Πως σε λένε;/ Ποιος είσαι εσύ; Μαρία Από πού είσαι; Μολδαβία Ποια γλώσσα μιλάτε σπίτι; Ρουμάνικα αλλά και Ελληνικά.. Ποια γλώσσα είναι η αγαπημένη σου; Τα ελληνικά. Στο σχολείο, ποιο είναι το αγαπημένο σου μάθημα; Μαθηματικά. 27 Σ ε λ ί δ α

Σε ποιο μάθημα πιστεύεις τα πας καλύτερα;(γλώσσα ή Μαθηματικά) Μαθηματικά.. Πως νομίζεις πως τα πας στο μάθημα της Γλώσσας;; Πολύ καλά.. Στο σπίτι, διαβάζεις βιβλία; Σου αρέσουν τα βιβλία; Ναι, διαβάζω λογοτεχνικά βιβλία στα ελληνικά. Διαβάζεις και στα ρουμάνικα; Ξέρω να διαβάζω αλλά δεν διαβάζω βιβλία στα ρουμάνικα. Μεταφράζεις από τα Ρουμάνικα στα Ελληνικά; Ναι. Ρωτάω κάποιες φορές τη μαμά μου σε κάποιες λέξεις που δεν ξέρω στα Ρουμάνικα. Και άμα τις ξέρω, τις θυμάμαι προσπαθώ να απαντήσω στα Ελληνικά και σιγά σιγά μία μία λέξη τις μεταφράζω. Από τα Ελληνικά στα Ρουμάνικα. Β. Ερωτήσεις για το κείμενο Θα διαβάσουμε το κείμενο μία φορά δυνατά για να σε ακούσω και μετά θα το ξαναδιαβάσουμε ανχρειάζεται να σε βοηθήσω. Διαβάζει το κείμενο και αλλάζει τις λέξεις διαιτολόγιο σε διαιτολόγο και ωθούμαστε σε ωθούμε. Πως σου φάνηκε; Δυσκολεύτηκες καθόλου; Σου άρεσε; Για πες μου τι κατάλαβες; (και στη συνέχεια ρωτάω τις ερωτήσεις κατανόησης) Ωραίο κείμενο. Δε με δυσκόλεψε καθόλου. Ποιο γεύμα δε συνηθίζουν να τρώνε τα παιδιά; Το πρωινό. Πως τρέφονται τα Ελληνόπουλα σήμερα, σύμφωνα με το κείμενο; Με γρήγορο φαγητό. Τι μπορεί να μας προφέρει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή; Μπορεί να μας προσφέρει μεγαλύτερη υγεία και θα μπορούμε να αθλούμαστε πιο εύκολα. Θα το διαβάσουμε μαζί κομμάτι-κομμάτι γιατί θέλω να σε βοηθήσω. Θα κάνεις ότι θέλεις την ώρα που θα διαβάζεις (μπορείς να υπογραμμίζεις, μπορείς να γράφεις, μπορείς να σταματήσεις όπου θέλεις, μπορείς να με ρωτήσεις κάτι και οτιδήποτε άλλο θέλεις να κάνεις) (Διαβάζει κομμάτι κομμάτι) Τι σημαίνει η λέξη υποσιτίζονται κυρία; Τι μπορεί να σημαίνει; Δεν ξέρω. Τι κάνεις όταν δεν ξέρεις μια λέξη; 28 Σ ε λ ί δ α

Προσπαθώ να βρω λέξη που μοιάζει με αυτές ή διαβάζω το κείμενο για να καταλάβω από τα υπόλοιπα. Προτρέπουν; Τι σημαίνει; Τι νομίζεις; Να συμφωνούν μαζί τους! Που το κατάλαβες; Επειδή λέει..( στο κείμενο έτσι) Γ. Ερωτήσεις ανασκόπησης. Τώρα που το ξαναδιαβάσαμε πως σου φάνηκε το κείμενο; Ωραίο. Σε βοήθησε κάτι να το καταλάβεις; Κατάλαβα τις λέξεις που δεν ήξερα. Πως; Από τις γύρω λέξεις. Χρησιμοποίησες τις εικόνες; Σε βοήθησαν να καταλάβεις; Ναι και με βοήθησε να καταλάβω για τι θα μιλήσει το κείμενο. Τελικά πες μου σου άρεσε το κείμενο; Ναι. Στο σπίτι τι κάνεις; Πως το διαβάζεις; Όλο μαζί ή κομματάκι κομματάκι; Διαβάζω παράγραφο παράγραφο και μετά όλα μαζί. Πιστεύεις ότι τα πήγες καλά σήμερα στο κείμενο; Πολύ ευχαριστημένη είμαι αλλά έκανα δυο τρία λαθάκια. Που θα ήθελες να ήσουν καλύτερη; Πουθενά. Τι θα έκανες για να γίνεις καλύτερη; Θα τα διάβαζα όσες φορές χρειαζόταν για να τα διάβαζα γρήγορα μετά. Τι διαφορετικό θα έκανες αν το διάβαζες σπίτι και είχες άγνωστες λέξεις; Θα ρωτούσα την αδερφή μου ή θα έψαχνα στο λεξικό. 29 Σ ε λ ί δ α

Κείμενο και ερωτήσεις κατανόησης Eίμαστε ό,τι τρώμε Το ένα στα δέκα Ελληνόπουλα είναι παχύσαρκο! Το ένα στα δύο δε συνηθίζει να τρώει πρωινό και όλα σχεδόν έμαθαν να τρώνε σαν τα Αμερικανάκια. Και όλα αυτά όταν στη νότια Ασία το 50% των παιδιών υποσιτίζονται! Ας δούμε λοιπόν πόσο κακό κάνουμε στον εαυτό μας και ας πάρουμε την απόφαση να αλλάξουμε τις κακές μας συνήθειες έτσι σαν δώρο στον εαυτό μας. Όπως λοιπόν δείχνουν οι έρευνες, ένα στα τρία Ελληνόπουλα τρώει τουλάχιστον μια δυο φορές την εβδομάδα σε φαστφούντ, κυρίως τα αγόρια, και το 20% από αυτά τα παιδιά πηγαίνουν στα φαστφουντάδικα μαζί με τους γονείς τους. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί γονείς δε διαφωνούν και ίσως μάλιστα να προτρέπουν τα παιδιά τους στο εύκολο και γρήγορο φαγητό. Το 56% των μαθητών τρώει τουλάχιστον μία φορά την ημέρα τσιπς, κρουασάν και άλλα παρόμοια τρόφιμα. Όμως το χειρότερο από όλα είναι ότι τα παιδιά στην Ελλάδα δε συνηθίζουν να τρώνε πρωινό. Σύμφωνα πάντα με τις έρευνες, η έλλειψη πρωινού από το διαιτολόγιο κάθε παιδιού έχει ως αποτέλεσμα περισσότερη κατανάλωση των τροφών των φαστφούντ! Και να σκεφτεί κανείς ότι η σωστή διατροφή στην εφηβική ηλικία βοηθάει στην ομαλή, σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη των ανθρώπων. Στην ηλικία αυτή μπαίνουν οι βάσεις για τη μελλοντική μας υγεία. Εδώ, λοιπόν, πρέπει να συμφωνήσουμε με την παρακάτω παροιμία: «Το πρωινό να το τρως μόνος σου, το μεσημεριανό να το μοιράζεσαι με τους φίλους σου και το βραδινό να το χαρίζεις στον εχθρό σου!!» Σίγουρα δε φταίμε μόνο εμείς! Υπάρχει μια τόσο μεγάλη ποικιλία νέων αγαθών που ίσως και άθελά μας ωθούμαστε στο να τα δοκιμάσουμε! Κι όμως, όλοι μπορούμε να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες προσέχοντας τι τρώμε, πόσο αθλούμαστε και φυσικά κρατώντας κάποιο μέτρο στο γρήγορο φαγητό. Αν όλοι οι άνθρωποι εφάρμοζαν κατά λέξη τους κανόνες καλής διατροφής, σίγουρα θα μειωνόταν ο μέσος όρος των καρδιοπαθειών, της παχυσαρκίας και γενικά των προβλημάτων υγείας. Τι λέτε; Κάνουμε μια προσπάθεια; Νικολέτα Αγγελίδου, μαθήτρια B' τάξης 6ου Γυμνασίου Σερρών Ερωτήσεις: 1. Ποιο γεύμα δε συνηθίζουν να τρώνε τα παιδιά; 2.Πως τρέφονται τα Ελληνόπουλα σήμερα, σύμφωνα με το κείμενο; 3.Τι μπορεί να μας προφέρει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή; 30 Σ ε λ ί δ α