Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια
Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων
Το βίωμα της ομαδικής λήψης απόφασης
Πλεονεκτήματα ομαδικής λήψης απόφασης Ενισχύεται η παροχή πιο ολοκληρωμένης πληροφόρησης Η ομάδα παρέχει ποικιλία εμπειριών και οπτικών γωνιών Παράγονται περισσότερες εναλλακτικές λύσεις Αυξάνεται η αποδοχή των λύσεων
Μειονεκτήματα ομαδικής λήψης απόφασης Είναι χρονοβόρα διαδικασία Η μειοψηφία κυριαρχεί Πιέσεις προς συμμόρφωση εντός της ομάδας Ασαφής ευθύνη
Τεχνικές λήψης ομαδικών αποφάσεων Καταιγισμός ιδεών (brainstorming) Ονομαστική ομαδική σκέψη (nominal group thinking) Διδακτική τεχνική Τεχνική των Δελφών
Καταιγισμός ιδεών Ομάδα 5-10 ατόμων Ελεύθερη παραγωγή ιδεών Επικέντρωση στην παραγωγή ιδεών και όχι στην αξιολόγησή τους Κατάλληλη τεχνική όταν το πρόβλημα είναι σαφές και μπορεί να οριστεί απλά
Ονομαστική ομαδική σκέψη (1) Παρόμοια τεχνική με τον καταιγισμό ιδεών, αλλά πιο δομημένη Κάθε μέλος της ομάδας λειτουργεί ανεξάρτητα και καταγράφει τις ιδέες του για την επίλυση του προβλήματος Ο συντονιστής της ομάδας είτε συγκεντρώνει τις καταγεγραμμένες ιδέες είτε τις γράφει σε ένα πίνακα, ώστε όλοι να τις βλέπουν
Ονομαστική ομαδική σκέψη(2) Οι ιδέες συζητούνται μια προς μια και κάθε μέλος μπορεί να κάνει τα σχόλια του προκειμένου οι ιδέες που έχουν προκύψει να διευκρινιστούν και να βελτιωθούν Ακολουθεί αξιολόγηση των ιδεών και κάθε μέλος ψηφίζει κατατάσσοντας τις ιδέες που έχουν προκύψει σε σειρά προτεραιότητας
Διδακτική τεχνική (1) Κατάλληλη τεχνική για προβλήματα που απαντώνται με ναι ή όχι Απαιτείται εκτενής συζήτηση καθώς μια λάθος απόφαση θα έχει σοβαρές συνέπειες Η ομάδα χωρίζεται σε δύο υποομάδες και η μία υποστηρίζει το «ναι» και η άλλη το «όχι» Η μια ομάδα καταγράφει τα πλεονεκτήματα της θετικής απόφασης και η άλλη τα μειονεκτήματα
Διδακτική τεχνική (2) Ακολουθεί συζήτηση και εν συνεχεία οι ομάδες αλλάζουν πλευρά και προσπαθούν να βρουν τις αδυναμίες της αρχικής τους θέσης. Αυτή η ανταλλαγή ιδεών και η κατανόηση διαφόρων απόψεων έχει ως αποτέλεσμα την αμοιβαία αποδοχή των γεγονότων, έτσι ώστε να μπορεί να διαμορφωθεί μια λύση γύρω από αυτά και τελικά να επιτευχθεί τελική απόφαση.
Τεχνική των Δελφών Προσδιορισμός προβλήματος Παροχή πιθανών λύσεων (μέσω ερωτηματολογίων) από τα μέλη της ομάδας Επεξεργασία ερωτηματολογίων και παραγωγή νέων βάσει δοθέντων απαντήσεων Εκ νέου αποστολή για συμπλήρωση Επανάληψη της διαδικασίας μέχρι την επίτευξη ομοφωνίας στην λύση του προβλήματος
Βιωματικές ασκήσεις (1) Δομημένες δραστηριότητες Σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο Συγκεκριμένες οδηγίες και υλικό Ατομική και ομαδική εφαρμογή
Βιωματικές ασκήσεις (2) Σύνθεση θεωρίας και πράξης Διαμόρφωση ενός ασφαλούς πλαισίου που να προωθεί την αυτοδιερεύνηση Άμεση σχέση με τα ενδιαφέροντα, τους στόχους και τις ανάγκες των συμμετεχόντων
Βιωματικές ασκήσεις (3) Ανάπτυξη προβληματισμού Πρόκληση συναισθημάτων Προώθηση της αλληλεπίδρασης και της ουσιαστικής σύνδεσης των συμμετεχόντων Ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτορρύθμισης
Βιωματικές ασκήσεις στην επαγγελματική συμβουλευτική Ενεργοποίηση στρατηγικών επίλυσης προβλημάτων στη λήψη αποφάσεων Αντιμετώπιση στερεοτυπικών αντιλήψεων ή δυσλειτουργικών σκέψεων σταδιοδρομίας Ανάπτυξη δεξιοτήτων σχεδιασμού, διερεύνησης και διαχείρισης της σταδιοδρομίας
Οι συμμετέχοντες Επαφή με το συναίσθημά τους Γνώση μέσω της άμεσης εμπειρίας Ανάπτυξη κριτικής σκέψης Αύξηση κινήτρου Νοητική, σωματική και συναισθηματική εμπλοκή
Ο επαγγελματικός σύμβουλος Εκπαίδευση Διαχείριση δυναμικών μέσα στην ομάδα Προσαρμογή ασκήσεων ανάλογα με τον πληθυσμό Ευελιξία στη δομή της συνάντησης Έμφαση στο εδώ και τώρα
Τα στάδια της βιωματικής άσκησης Προετοιμασία (χώρος, υλικό, οδηγίες) Βίωμα Συζήτηση
Είδη βιωματικών ασκήσεων Μελέτη περίπτωσης Παιχνίδι ρόλων Προσομοίωση Ζωγραφική/Κολλάζ Δημιουργική γραφή Χρήση ιστοριών Αφηγηματικές ασκήσεις
Ναυαγοί σε ένα νησί (1) 3 ομάδες των τεσσάρων ατόμων Υπόθεση: έχετε ναυαγήσει και χρειάζεται να διαλέξετε ποια αντικείμενα θα πάρετε στο νησί προκειμένου να επιβιώσετε Φτιάξτε μια λίστα με τα πιο σημαντικά 30 λεπτά διαθέσιμος χρόνος
Ναυαγοί σε ένα νησί (2) Δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων Δεξιότητες λήψης απόφασης Επικοινωνιακές δεξιότητες Ομαδικές δεξιότητες Δημιουργικότητα Πώς φτάσατε στην απόφαση; Τι δεξιότητες ενεργοποιήσατε; Τι συναισθήματα νιώσατε; Τι ρόλο πήρατε στην ομάδα;
6 καπέλα σκέψης
Φόβοι και Επιτεύγματα
Ομαδική επαγγελματική συμβουλευτική 4-8 συμμετέχοντες 1.5-2 ώρες διάρκεια της συνάντησης 3-8 εβδομάδες διάρκεια προγράμματος Μικρός και ζεστός χώρος Κυκλική διάταξη Ένας ή και δύο επαγγελματικοί σύμβουλοι
Πλεονεκτήματα ομαδικής επαγγελματικής συμβουλευτικής Χρόνος και κόστος Ανατροφοδότηση από περισσότερα άτομα Ποικιλία θεμάτων/ερεθισμάτων Κοινά στοιχεία μεταξύ των ιστοριών/των συμπεριφορών/των χαρακτηριστικών των μελών Ποικιλία βιωματικών ασκήσεων Επίτευξη των στόχων της επαγγελματικής συμβουλευτικής μέσω της αξιοποίησης της δυναμικής των μελών
Δομή ομαδικής επαγγελματικής συμβουλευτικής Η πρώτη συνάντηση Η φάση της διερεύνησης Η φάση της σύνθεσης Η φάση της δράσης Το κλείσιμο της ομάδας
Η πρώτη συνάντηση Γνωριμία Διερεύνηση προσδοκιών μελών Διευκρίνιση στόχων Συμβόλαιο Δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης
Η φάση της διερεύνησης Διατήρηση της δέσμευσης στο στόχο Παρακίνηση των μελών να συμμετέχουν ενεργά Έμφαση στην αλληλεπίδραση/σύνδεση μεταξύ των μελών Κατανόηση των διαστάσεων που οδηγούν σε μια επαγγελματική επιλογή
Η φάση της σύνθεσης Η εμπιστοσύνη έχει κατακτηθεί Τα μέλη έχουν προσαρμοστεί στη συνθήκη της ομάδας Πληροφόρηση και διερεύνηση επαγγελματικών επιλογών Συνειδητοποίηση ύπαρξης εναλλακτικών επιλογών, ενεργοποίηση και ανάληψη ευθύνης
Η φάση της δράσης Τα μέλη πλέον έχουν τις πληροφορίες που χρειάζονται Προχωρούν στη λήψη επαγγελματικής απόφασης και στο σχέδιο δράσης Αισθάνονται ενδυναμωμένα και ικανά να αξιοποιήσουν τα όσα έμαθαν
Το κλείσιμο της ομάδας Απολογισμός Συναισθήματα χαράς λόγω ολοκλήρωσης Συγκίνηση λόγω αποχωρισμού Διαθεσιμότητα του συμβούλου για ατομικά follow up