Φορολογία και κατανομή εισοδήματος. Σήκεξα: Βαζηθέο έλλνηεο ζεσξίαο θνξνινγίαο

Φορολογία και κατανομή εισοδήματος Σήκεξα: Βαζηθέο έλλνηεο ζεσξίαο θνξνινγίαο

Φορολογία Οη θφξνη ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα ρξεκαηνδνηήζνπλ δεκφζηα έξγα Οη θφξνη πξνθαινχλ πάληα απψιεηα επεκεξίαο Απηφ ζα είλαη ην ζέκα ηεο επφκελεο δηάιεμεο

Φορολογία και κατανομή εισοδήματος Τν Διιεληθφ θνξνινγηθφ ζχζηεκα είλαη δνκεκέλν έηζη ψζηε πνιίηεο κε πςειφ εηζφδεκα λα απνδίδνπλ πςειφ θφξν Τν εξψηεκα είλαη εάλ πνιίηεο κε πςειφηεξν θνξνινγηθφ ζπληειεζηή «θαηαλαιψλνπλ» πεξηζζφηεξν ειεχζεξν ρξφλν. Καη ε απάληεζε είλαη ζπλήζσο λαη Φξεκαηνδφηεζε δεκνζίσλ έξγσλ Πνιίηεο κε πςειφ ζπληειεζηή θνξνινγίαο πηζαλφλ λα έρνπλ κεγαιχηεξε επηζπκία γηα ηελ θαηαζθεπή δεκφζησλ έξγσλ

Επίπεδο συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης ως % του ΑΕΠ, 2004 (άμεση, έμμεση φορολόγηση και ασφαλιστικές εισφορές) Σσνολική θορολογική επιβάρσνζη ως % ηοσ ΑΕΠ καηά ηο 2004 60 50 40 30 30 33 35 35 35 36 37 38 39 39 40 41 43 43 44 45 49 51 40 35 20 10 0 Ηξιαλδία Πνισλία Πνξηνγαιία Ηζπαλία Διιάδα Ζλ. Βαζίιεην Τζερία Οιιαλδία Γεξκαλία Οπγγαξία Λνπμεκβνχξγν Ηηαιία Απζηξία Γαιιία Φηλιαλδία Βέιγην Γαλία Σνπεδία E.E.-15 NMS-10 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 4

Σύγκριση φορολογικών συστημάτων στην Ε.Ε. βάσει των ειδών φορολόγησης Τύπος θορολόγηζης Άμεση Φορολόγηση Έμμεση Φορολόγηση Ασυαλιστικές Εισυορές Σκανδιναβικέρ σώπερ Υτηλή Φαμηλή Φαμηλέρ Αγγλοζαξονικέρ σώπερ Υτηλή Υτηλή Φαμηλέρ Κενηποεςπωπαϊκέρ σώπερ Φαμηλή Φαμηλή Υτηλέρ Μεζογειακέρ σώπερ Φαμηλή Υτηλή Υτηλέρ 5

Η άμεση φορολόγηση στην Ελλάδα Ζ Διιάδα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ ρσξψλ πνπ έρνπλ ζπγθξηηηθά ρακειφ επίπεδν άκεζεο θνξνινγίαο σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ, ζεκαληηθά ρακειφηεξν απφ ην κέζν φξν ηεο ΔΔ-15 θαη ζπγθξίζηκν κε εθείλν ησλ λέσλ θξαηψλ κειψλ. Άμεζη θορολόγηζη καηα ηο 2004 (% ΑΔΠ) 35 30 30,1 25 20 15 10 8,5 8,9 9,3 9,4 10,2 10,7 10,8 11,6 12,4 13,4 14 14,1 15,8 17,5 18,1 19,5 13,1 7,8 5 0 Σινβελία Διιάδα Οπγγαξία Τζερία Γεξκαλία Ηζπαλία Οιιαλδία Γαιιία Ηξιαλδία Απζηξία Ηηαιία Λνπμεκβνχξγν Ζλ. Βαζίιεην Βέιγην Φηλιαλδία Σνπεδία Γαλία Δ.Δ.-15 NMS-10 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 6

Η άμεση φορολόγηση στην Ελλάδα Σηελ πεξίπησζε ηεο άκεζεο θνξνιφγεζεο θπζηθψλ πξνζψπσλ, ζηελ Διιάδα θαηαγξάθνληαη ρακεινί αλψηαηνη νξηαθνί ζπληειεζηέο θνξνιφγεζεο (40%) ζε ζρέζε κε ηα ινηπά κέιε ηεο ΔΔ. Σηελ πεξίπησζε ησλ επηρεηξήζεσλ ν αλψηαηνο ζπληειεζηήο θνξνιφγεζεο ζηελ Διιάδα βξίζθεηαη θνληά ζην κέζν φξν ηεο ΔΔ-15. Ανώηαηος οριακός ζσνηελεζηής θορολόγηζης θσζικών προζώπων και επιτειρήζεων ζηην ΕΕ-15 ηο 2004 Φώπα 2004 Φςζικά ππόζυπα 2004 Δπισειπήζειρ Αςζηπία 50% 34% Βέλγιο 50% 34% Γανία 59% 30% Φινλανδία 36% 29% Γαλλία 49,6% 35,4% Γεπμανία 48,5% 38,3% Δλλάδα 40% 35% Ιπλανδία 42% 12,5% Ιηαλία 45% 37,3% Λοςξεμβούπγο 38,95% 30,4% Ολλανδία 52% 34,5% Ποπηογαλία 40% 27,5% Ιζπανία 48% 35% Σοςηδία 60% 28% Πεγή: European Commission, DG Taxation and Custom 7

Η άμεση φορολόγηση στην Ελλάδα Καηά ηελ πεξίνδν 1995-2004 ζηελ Διιάδα, ην Ζλ. Βαζίιεην θαζψο θαη ηελ Ηξιαλδία παξαηεξείηαη νξηαθή αχμεζε ηεο αλαινγίαο άκεζεο πξνο ζπλνιηθή θνξνιφγεζε. Μεηαβολή άμεζης θορολόγηζης καηά ηο διάζηημα 1995-2004 (% ζσνολικής θορολόγηζης) 8 6 4 2 0-2 Λοςξεμβούπγο Ιηαλία Ολλανδία Σοςηδία Γανία Γεπμανία Τζεσία Ιζπανία Ιπλανδία Βέλγιο Ην. Βαζίλειο Δλλάδα Οςγγαπία Φινλανδία Αςζηπία Σλοβενία Γαλλία Δ.Δ.-15 NMS-10-4 -6-8 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 8

Πως επιμερίσθηκε η αύξηση της άμεσης φορολόγησης στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1995-2004; Σχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Eurostat, ε κηθξή αχμεζε ηεο άκεζεο θνξνιφγεζεο πνπ πξνθχπηεη γηα ηελ Διιάδα θαηά ηελ πεξίνδν 1995-2004, επηβάξπλε ηζφηηκα θπζηθά αιιά θαη λνκηθά πξφζσπα. Μέζα απφ ηα ίδηα ζηνηρεία πξνθχπηεη φηη θαηά κέζν φξν ζηελ Δ.Δ.-15, ν επηκεξηζκφο απφ ηελ αχμεζε ηεο άκεζεο θνξνιφγεζεο έγηλε εηο βάξνο ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ. 1,4 1,2 1 Μεηαβολή άμεζης θορολόγηζης καηά ηην περίοδο 1995-2004 (% ΑΔΠ) 0,8 0,6 0,4 0,2 0 0,60 Φπζηθά πξφζσπα 0,70 Ννκηθά πξφζσπα Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 9

Η έμμεση φορολόγηση στην Ελλάδα Tν κεξίδην ηεο έκκεζεο θνξνιφγεζεο ζηα ζπλνιηθά θνξνινγηθά έζνδα ζηελ Διιάδα είλαη ην ηξίην πςειφηεξν ζηελ ΔΔ ησλ 15. Έμμεζη θορολόγηζη ως % ηης ζσνολικής θορολόγηζης καηά ηο 2004 50 45 40 35 30 30 31 32 33 34 34 35 35 35 36 36 37 38 40 41 42 42 42 44 35 40 25 20 15 10 5 0 Βέλγιο Γεπμανία Φινλανδία Τζεσία Σοςηδία Ολλανδία Αςζηπία Ιηαλία Ιζπανία Γαλλία Γανία Λοςξεμβούπγο Ην. Βαζίλειο Δλλάδα Πολυνία Σλοβενία Οςγγαπία Ποπηογαλία Ιπλανδία Δ.Δ.-15 NMS-10 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 10

Η έμμεση φορολόγηση στην Ελλάδα Καηά ηελ πεξίνδν 1995-2004 ε Διιάδα απνηειεί ην θξάηνο κέινο κε ηε κεγαιχηεξε κείσζε ηεο ζπλεηζθνξάο ηεο έκκεζεο θνξνιφγεζεο ζηα ζπλνιηθά θνξνινγηθά έζνδα, κε ζεκαληηθή βειηίσζε ζηελ αλαινγία έκκεζσλ θαη άκεζσλ θφξσλ εληζρχνληαο ηνλ αλαδηαλεκεηηθφ ξφιν ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο. Μεηαβνιή έκκεζεο θνξνιφγεζεο θαηά ην δηάζηεκα 1995-2004 (σο % ζπλνιηθήο θνξνιφγεζεο) 6 4 2 0-2 Διιάδα Ζλ. Βαζίιεην Γαιιία Πνξηνγαιία Οπγγαξία Τζερία Βέιγην Γεξκαλία Σνπεδία Γαλία Φηλιαλδία Σινβελία Ηζπαλία Πνισλία Ηηαιία Λνπμεκβνχξγν Οιιαλδία Δ.Δ.-15 NMS-10-4 -6 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 11

Η αναλογία έμμεσων προς άμεσους φόρους στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1995-2007 Αναλογία έμμεζων προς άμεζοσς θόροσς καηά ηην περίοδο 1995-2004 1,9 1,8 1,7 1,8 1,86 1,75 1,6 1,5 1,4 1,3 1,46 1,45 1,36 1,44 1,42 1,4 1,4 1,29 1,41 1,47 1,2 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006* 2007** Πεγή: Πξνυπνινγηζκφο 2007, (*) εθηίκεζε, (**) πξφβιεςε 12

Οι ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα Ωο πνζνζηφ ησλ ζπλνιηθψλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ πξνζεγγίδνπλ ην 35% θαη βξίζθνληαη θνληά ζην κέζν φξν ηεο ΔΔ-15. Σηελ Διιάδα, νη αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ θπκάλζεθαλ ην 2004 ζην 12,1%, ρακειφηεξα απφ ηνλ κέζν φξν ηεο ΔΔ. Τελ πεξίνδν 1995-2004 παξαηεξείηαη ε δεχηεξε κεγαιχηεξε αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ ζηα ζπλνιηθά θνξνινγηθά έζνδα (κεηά ηελ Πνξηνγαιία). 45 40 35 30 27 27 28 30 31 Αζθαλιζηικές ειζθορές καηά ηο 2004 (% ζσνολικής θορολόγηζης) 33 34 35 35 35 37 37 37 41 41 43 32 38 25 20 15 15 18 10 5 2 0 Γανία Ιπλανδία Ην. Βαζίλειο Φινλανδία Σοςηδία Λοςξεμβούπγο Ιηαλία Βέλγιο Ποπηογαλία Αςζηπία Οςγγαπία Δλλάδα Ιζπανία Ολλανδία Σλοβενία Γαλλία Πολυνία Τζεσία Γεπμανία Δ.Δ.-15 NMS-10 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 13

Δπίπεδο ζσνολικής Φορολογικής επιβάρσνζης ζηην Δλλάδα καηά ηην περίοδο 1995-2004 Στην Ελλάδα η αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 2,5% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 1995-2004 αποδίδεται σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και των άμεσων φορολογικών εσόδων κατά 1,7% και 1,2% του ΑΕΠ αντίστοιχα ενώ παρατηρείται μια μείωση της έμμεσης φορολόγησης κατά 0,4% του ΑΕΠ. Σσνειζθορά Άμεζης, Έμμεζης θορολόγηζης και Αζθαλιζηικών ειζθορών ζηη μεηαβολή ηων ζσνολικών θορολόγικών εζόδων (% ΑΔΠ) καηά ηην περίοδο 1995-2004 2,0% 1,70% 1,5% 1,20% 1,0% 0,5% 0,0% -0,5% Μεηαβνιή άκεζεο θνξνιφγεζεο σο κεξίδν ηνπ ΑΔΠ -0,40% Μεηαβνιή έκκεζεο θνξνιφγεζεο σο κεξίδην ηνπ ΑΔΠ Μεηαβνιή αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ σο κεξίδην ηνπ ΑΔΠ Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 14

Φορολογικά έσοδα στην κεντρική διοίκηση και αυτοδιοίκηση Σε ζρέζε κε ην κεξίδην ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ πνπ απνδίδεηαη ζηελ ΤΑ ε Διιάδα θαηαηάζζεηαη ηειεπηαία ζηελ ΔΔ: απνδίδεη κφιηο ην 0,9% ησλ εζφδσλ ζηελ απηνδηνίθεζε, ζε αληίζεζε κε ηηο ζθαλδηλαβηθέο ρψξεο πνπ απνδίδνπλ πάλσ απφ ην 20% ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ ζηελ TA. Φορολογικά έζοδα προς ηοσς ΟΤΑ Ά και Β βαθμού καηά ηο 2004 (ως % ζσνολικής θορολόγηζης) 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Διιάδα Κχπξνο Ηξιαλδία Οιιαλδία Ζλ. Βαζίιεην Λνπμεκβνχξγν Βέιγην Σινβαθία Πνξηνγαιία Γεξκαλία Σινβελία Ηζπαλία Ληζνπαλία Γαιιία Απζηξία Οπγγαξία Τζερία Πνισλία Δζηνλία Ηηαιία Λεηνλία Φηλιαλδία Σνπεδία Γαλία Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 15

Η φορολόγηση της κατανάλωσης στην Ελλάδα Ζ Διιάδα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ ρσξψλ κε ρακειή ηεθκαξηή θνξνιφγεζε θαηαλάισζεο θαη είλαη ην θξάηνο κέινο κε ηε κεγαιχηεξε κείσζε ηεο ζπλεηζθνξάο ηεο θαηαλάισζεο ζηα ζπλνιηθά θνξνινγηθά έζνδα θαηά ην δηάζηεκα 1995-2004. Μεηαβολή ζηη θορολόγηζη καηανάλωζης ως % ζσνολικής θορολόγηζης (1995-2004) 6 4 2 0-2 Διιάδα Σινβελία Οπγγαξία Ηξια λδία Γαιιία Ζλ. Βαζίιεην Σνπεδία Ηηαιία Τζερία Βέιγην Γεξκαλία Απζηξία Ηζπαλία Γαλία Φηλιαλδία Οιια λδία Λνπμεκβνχξγν EE-15 NMS-10-4 -6 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 16

B. Η φορολόγηση της εργασίας στην Ελλάδα Τα ζηνηρεία γηα ην χςνο ηεο ηεθκαξηήο θνξνιφγεζεο ηεο εξγαζίαο δείρλνπλ φηη νη ζθαλδηλαβηθέο ρψξεο καδί κε ηε Γεξκαλία, ηελ Γαιιία, ηελ Διιάδα επηβαξχλνπλ θνξνινγηθά ηελ εξγαζία πεξηζζφηεξν απφ ηνλ επξσπατθφ κέζν φξν. Γηα ηελ Διιάδα ε ζχγθξηζε ησλ επηκέξνπο παξαγφλησλ θνξνιφγεζεο ηεο εξγαζίαο απνθαιχπηεη πιεζίνλ ηνπ κέζνπ φξνπ επίπεδα επηβάξπλζεο ησλ εξγνδνηψλ, πςειφ επίπεδν επηβάξπλζεο ησλ εξγαδνκέλσλ κέζσ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ, θαη ρακειφηεξε ηνπ κέζνπ φξνπ θνξνιφγεζε εηζνδήκαηνο απφ εξγαζία εθηφο αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ. Γιάρθρωζη ηεκμαρηού ζσνηελεζηή θορολόγηζης ηης εργαζίας ζηην Δ.Δ. καηά ηο 2004 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 17

Η φορολόγηση της εργασίας στην Ελλάδα Σηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο, ε ζπλνιηθή ηεθκαξηή θνξνιφγεζε ηεο εξγαζίαο θαηά ην 2004 είλαη θνληά ζηνλ κέζν φξν ηεο Δ.Δ. Δπίζεο θαηά ην δηάζηεκα 1995-2004 ε ζπλνιηθή ηεθκαξηή θνξνιφγεζε ηεο εξγαζίαο ζεκεηψλεη αχμεζε ε νπνία φκσο ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ηζφπνζε θαηαλνκή κεηαμχ εξγνδνηψλ θαη εξγαδνκέλσλ. 70 60 50 40 30 20 10 0 Ην. Βαζίλειο Ιπλανδία Σσνολικός ηεκμαρηός ζσνηελεζηής θορολόγηζης εργαζίας καηά 2004 και μεηαβολή καηά ηο διάζηημα 1995-2004 Λοςξεμβούπγο Ιζπανία Ολλανδία Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. Γανία Σλοβενία Δλλάδα Γεπμανία Αςζηπία Οςγγαπία Τζεσία Φινλανδία Ιηαλία Γαλλία Βέλγιο Σοςηδία Τεκμαπηόρ ζςνηελεζηήρ θοπολόγηζηρ επγαζίαρ καηά ηο 2004 Μεηαβολή ηεκμαπηού ζςνηελεζηή θοπολόγηζηρ επγαζίαρ1995-2004 Δ.Δ.-15 NMS-10 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 18

Η φορολόγηση του κεφαλαίου στην Ελλάδα Σχκθσλα κε ηνλ ηεθκαξηφ ζπληειεζηή θνξνιφγεζεο θεθαιαίνπ θαηά ην 2004, ε Γαιιία, ε Διιάδα καδί κε ηελ Απζηξία απνηεινχλ ηα ηξία θξάηε κέιε κε ηελ ρακειφηεξε θνξνιφγεζε θεθαιαίνπ, πνιχ ρακειφηεξα απφ ην κέζν φξν ηεο ΔΔ. H Διιάδα θαηαηάζζεηαη σο ην θξάηνο κέινο ηεο ΔΔ. κε ην ρακειφηεξν ζπληειεζηή θνξνιφγεζεο εηζνδήκαηνο απφ επελδχζεηο ραξηνθπιαθίνπ θαη επηρεηξεκαηηθψλ εζφδσλ. Τεκμαρηός ζσνηελεζηής θορολόγηζης επενδύζεων ταρηοθσλακίοσ και ειζοδήμαηος επιτειρήζεων καηά ηο 2004 (ITR on capital and business income) Γανία Ιπλανδία Φινλανδία Ιηαλία Βέλγιο Αυζηπία Ην. Βαζίλειο Λουξεμβούπγο Γαλλία Γεπμανία Δλλάδα NMS(10) (1995-2003) Δ.Δ.-15 (1995-2003) 0 5 10 15 20 25 30 35 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 19

Η φορολόγηση του κεφαλαίου στην Ελλάδα Καηά ην 2004, ε Γαλία, ε Γαιιία, ην Ζλ. Βαζίιεην θνξνινγνχλ ην θεθάιαην πεξηζζφηεξν απφ ηνλ κέζν φξν ηεο ΔΔ-15. Αληίζεηα, ε Γεξκαλία, ε Διιάδα καδί κε ηελ Απζηξία απνηεινχλ ηα ηξία θξάηε κέιε κε ηελ ρακειφηεξε θνξνιφγεζε θεθαιαίνπ, ρακειφηεξα απφ ην κέζν φξν ηεο ΔΔ. Σσνολικός ηεκμαρηός ζσνηελεζηής θορολόγηζης κεθαλαίοσ καηά ηο 2004 και μεηαβολή καηά ηο διάζηημα 1995-2004 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Δλλάδα Γεπμανία Αςζηπία Λοςξεμβούπγο Φινλανδία Ιηαλία Ιπλανδία Βέλγιο Ην. Βαζίλειο Γαλλία Τεκμαπηόρ ζςνηελεζηήρ θοπολόγηζηρ κεθαλαίος καηά ηο 2004 Μεηαβολή ηεκμαπηού θοπολογικού ζςνηελεζηή κεθαλαίος 1995-2004 Γανία NMS(10) (1995-2003) Δ.Δ.-15 (1995-2003) 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 -4 Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 20

Η φορολόγηση διανεμομένων και αδιανέμητων κερδών στην Ε.Ε. Ζ Διιάδα είλαη ε κφλε ρψξα ηεο ΔΔ-15 φπνπ ηα εκεδαπά κεξίζκαηα απαιιάζζνληαη απφ ηελ θνξνιφγεζε εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ. Ζ κεηάβαζε πξνο έλα ζχζηεκα δηαθνξηζκνχ θνξνιφγεζεο κεξηζκάησλ αλακέλεηαη λα νδεγήζεη ζε έλα δηθαηφηεξν ζχζηεκα θνξνιφγεζεο. Κλαζζικό ζύζηημα Σύζηημα καηαλογιζμού θόροσ Σύζηημα διαθοριζμού Σύζηημα απαλλαγής Παλαιά Κπάηη μέλη Νέα Κπάηη μέλη Ιπλανδία Ιζπανία, Γαλλία Βέλγιο, Γανία, Γεπμανία, Λοςξεμβούπγο, Κάηυ Φώπερ, Αςζηπία, Ποπηογαλία, Σοςηδία Μάληα Πεγή: Δπξσπατθή Δπηηξνπή, Φνξνινγία κεξηζκάησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ζηελ Δζσηεξηθή Αγνξά, 12.2003. Κύππορ, Τζεσική Γημοκπαηία, Οςγγαπία, Λιθοςανία, Πολυνία, Σλοβακική Γημοκπαηία, Σλοβενία Δλλάδα Δζθονία, Λεηονία 21

Έμμεζη θοπολόγηζη Συγκριτική αξιολόγηση (άμεση και έμμεση φορολόγηση κατά το 2004) Έμμεζοι και άμεζοι θόροι ως % ζσνολικής θορολόγηζης καηά ηο 2004 ζηην Ε.Ε.-25 55 50 45 Σλοβενία Κύππορ Οςγγαπία Μάληα Ιπλανδία Μέζορ όπορ (Δ.Δ.- 25) έμμεζηρ θοπολόγηζηρ υρ ποζοζηό ηηρ ζςνολικήρ θοπoλόγηζηρ για ηο 2004 40 35 30 25 Σλοβακία Πολυνία ΔζθονίαΔλλάδα Λεηονία ΛοςξεμβούπγοΒέλγιο Γαλλία Λιθοςανία Ην. Βαζίλειο Ολλανδία Αςζηπία Ιηαλία Σοςηδία Τζεσία Φινλανδία Γεπμανία Μέζορ όπορ (Δ.Δ.-25) άμεζηρ θοπολόγηζηρ υρ ποζοζηό ηηρ ζςνολικήρ θοπoλόγηζηρ για ηο 2004 10 20 30 40 50 60 70 Άμεζη θοπολόγηζη Γανία Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 22

Φοπολόγηζη επγαζίαρ Συγκριτική αξιολόγηση (φορολόγηση κεφαλαίου και εργασίας) Τεκμαρηός ζσνηελεζηής θορολόγηζης κεθαλαίοσ και εργαζίας καηά ηο 2003 50 Μέζνο ηεθκαξηφο ζπληειεζηήο θνξνιφγεζεο θεθαιαίνπ ζηελ Δ.Δ.- 25 θαηά ην 2003 45 40 35 Λιθοςανία Δζθονία Δλλάδα Τζεσία Αςζηπία Γεπμανία Φινλανδία Ιηαλία Βέλγιο Γανία Γαλλία 30 Μέζνο ηεθκαξηφο ζπληειεζηήο θνξνιφγεζεο εξγαζίαο ζηελ Δ.Δ-25 θαηά ην 2003 Ολλανδία Ιζπανία Λοςξεμβούπγο 25 Ιπλανδία Ην. Βαζίλειο 20 5 10 15 20 25 30 35 40 Φοπολόγηζη κεθαλαίος Πεγή: Structures of the taxation systems in E.U., Eurostat. 23

Ορολογία Νφκηκε ππνρξέσζε Πνηνο βάζε λφκνπ πξέπεη λα πιεξψζεη έλα θφξν Οηθνλνκηθή ππνρξέσζε Πσο αιιάδεη ην πξαγκαηηθφ εηζφδεκα φισλ ησλ πνιηηψλ κε ηελ επηβνιή ελφο θφξνπ

Ορολογία - συνέχεια Δθάπαμ θφξνο Ο θφξνο ν νπνίνο πιεξψλεηαη αλεμάξηεηα κε ηελ νηθνλνκηθή ζπκπεξηθνξά θάπνηνπ Αλαινγηθφο θφξνο Ο κέζνο θφξνο είλαη αλεμάξηεηνο απφ ην εηζφδεκα Πξννδεπηηθφο θφξνο Ο κέζνο θφξνο απμάλεηαη κε ην εηζφδεκα Αληίζηξνθα tax Ο κέζνο θφξνο κεηψλεηαη κε ην εηζφδεκα

Ορολογία - συνέχεια Φφξνο αλά κνλάδα Φφξνο αλά κνλάδα πξντφληνο Καη αμηαλ θφξνο Φφξνο ν νπνίνο επηβάιιεηαη ζηελ αμία ελφο πξντφληνο

Υποδείγματα Μερικής Ισορροπίας (Partial equilibrium models) Τα ππνδείγκαηα απηά κειεηνχλ κηα κφλν αγνξά Αγλννχλ επηδξάζεηο δηάρπζεο Σπλήζσο ε αλάιπζε είλαη επθνιφηεξε Αλάιπζε δπν εηδψλ θφξσλ Φφξνο αλά κνλάδα πξντφληνο Φφξνο αλά αμία πξντφληνο

Φόρος ανά μονάδα προϊόντος Πξέπεη λα ην έρεηε δηδαρηεί θαη ζηελ Γεκνζηνλνκηθή Η Δίηε ν αγνξαζηήο είηε ν πσιεηήο πιεξψλεη κηα κνλάδα ρξήκαηνο γηα θάζε κνλάδα πνπ αγνξάδεη ε πνπιάεη αληίζηνηρα

EUR 2.60 2.40 Partial Equilibrium Models Καηαλαισηέο πιεξψλνπλ Πξν θφξνπ 1.20 Μεηά θφξνπ 1.40 2.20 Πσιεηέο εηζπξάηηνπλ 1.20 1.00 2.00 S 1 1.80 S 0 1.60 1.40 1.20 1.00 0.80 0.60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 D 1 D 0 Πνζφηεηα

Κατ αξίαν φόρους Υπνζέζηε φηη ν θαηαλαισηήο πιεξψλεη έλα ηέηνην θφξν Παξάδεηγκα: 6% ΦΠΑ (επί ηεο θαζαξήο ηηκήο) πνπ πιεξψλεη ν θαηαλαισηήο Ο θφξνο απηφο κεηαηνπίδεη ηελ ζπλάξηεζε δήηεζεο θαηά ην ίδην πνζνζηφ (ζε ζρέζε κε ηνλ νξηδφληην άμνλα)

Τηκή αλά θηιφ θαγεηνχ Ad valorem taxes - Κατ αξίαν φόροι S f P r P 0 P m D f D f Q r Q 0 Q m Κηιά θαγεηνχ αλά έηνο

Ερώτημα- Φόρο στην μεικτή τιμή? φόρο στην καθαρή τιμή? Έλαο θφξνο ζηελ κεηθηή ηηκή (πνπ πιεξψλεηαη απφ ηνπο θαηαλαισηέο) ρακειψλεη ηελ επηζπκία γηα λα πιεξσζεί ν θφξνο φζν είλαη ην πνζνζηφ ηνπ θφξνπ Παξάδεηγκα 25% θφξνο ζηελ κεηθηή ηηκή φηαλ ε δήηεζε είλαη P = 4000 20Q Νέα δήηεζε κεηά θφξνπ P = (1 0.25) (4000 20Q) P = 3000 15Q

Ερώτημα- Φόρο στην μεικτή τιμή? φόρο στην καθαρή τιμή? Έλαο θφξνο επί ηεο θαζαξήο ηηκήο (πνπ πιεξψλεηαη απφ ηνπο θαηαλαισηέο) είλαη πην πεξίπινθνο Πξέπεη λα βξνχκε ηελ λέα δήηεζε έηζη ψζηε φηαλ πξνζηίζεηαη ν θφξνο θαηαιήγνπκε ζηελ λέα ζπλάξηεζε δήηεζεο Παξάδεηγκα 25% θφξνο ζηελ θαζαξή ηηκή φηαλ ε δήηεζε είλαη P = 4000 20Q Ζ θαζαξή ηηκή κε θφξν είλαη 5/4 ηεο ηηκήο ρσξίο θφξν Με άιια ιφγηα, ε θαζαξή ηηκή είλαη ηα 4/5 ηεο ηηκήο κε θφξν Ζ λέα ζπλάξηεζε δήηεζεο είλαη P = (4/5) (3000 20Q), πνπ νδεγεί ζε P = 3200 16Q

Άλλοι τύποι φόρων Φφξνη ζηελ απαζρφιεζε Φφξνο εηζνδήκαηνο Φφξνο θνηλσληθήο αζθάιηζεο Φφξνο δεκφζηαο πγείαο Κεθαιαηαθνί θφξνη Πξφβιεκα: Ζ θηλεηηθφηεηα ησλ θεθαιαίσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε καδηθή έμνδν απφ ηελ ρψξα ζεκαληηθψλ πφξσλ Φφξνη επί ησλ θεξδψλ Λνγηζηηθά θέξδε Οηθνλνκηθά θέξδε

Άσκηση: Ad valorem φόρος Πξνζθνξά: P = Q Εήηεζε: P = 1710 Q Πνην είλαη ην ζεκείν ηζνξξνπίαο ρσξίο θφξνπο? Πνην είλαη ην ζεκείν ηζνξξνπίαο εάλ επηβιεζεί έλαο θφξνο ζηελ κεηθηή ηηκή ηεο ηάμεσο ηνπ 10%?

Χωρίς φόρους Q = 1710 Q Q = 855 Οπφηε αθνχ P = Q απφ ηελ ζπλάξηεζε πξνζθνξάο έρνπκε φηη P = 855

Με φόρο Έλαο θφξνο ζηελ κεηθηή ηηκή ζεκαίλεη φηη ε επηζπκία κνπ λα πιεξψζσ θάπνην αγαζφ κεηψλεηαη θαηά 10% γηα θάζε κνλάδα πξντφληνο. Νέα δήηεζε P = (1-0.1) ( 1710 Q) = 1539 0.9Q Οπφηε Q = 1539 0.9Q Καη Q = 810

Με τον φόρο λοιπόν η τιμή είναι Ζ ηηκή? Ζ ηηκή ρσξίο ηνλ θφξν είλαη 810 Απηή είλαη ε ηηκή πνπ παίξλνπλ νη παξαγσγνί Ζ ηηκή κε ηνλ θφξν είλαη 810/0.9 = 900 Απηή είλαη ε ηηκή πνπ πιεξψλνπλ νη θαηαλαισηέο

Αναπόφευκτο: Σταματάς να πληρώνεις φόρο μόνο όταν είσαι στα θυμάρακια