ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.07.2008 E(2008) 3489 Θέμα: Κρατική ενίσχυση N 636/2007 Ενίσχυση διάσωσης προς τον Όμιλο Καλοφωλιά Α.Ε. Ελλάδα Απόφαση για μη διατύπωση αντιρρήσεων Κυρία, 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (1) Στις 5 Νοεμβρίου 2007, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή τη χορήγηση ενίσχυσης διάσωσης προς τον Όμιλο Καλοφωλιά Α.Ε. (στο εξής «Καλοφωλιάς»), η οποία καταχωρίσθηκε την ίδια ημέρα. Διαβίβασαν περαιτέρω πληροφορίες στις 28.11.2007. Η Επιτροπή ζήτησε πληροφορίες με επιστολές στις 05.12.2007 και 05.03.2008 και με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις 15.11.2007, 20.11.2007, 22.11.2007, 13.02.2008, 1.04.2008, 16.04.2008 και στις 13.05.2008, 14.05.2008, 22.05.2008 και 17.06.2008 στις οποίες η Ελλάδα απάντησε με επιστολές που πρωτοκολλήθηκαν στις 25.01.2008 και 30.04.2008 και με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις 21.11.2007, 01.04.2008, 14.05.2008, 26.05.2008 και 26.06.2008. 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ 2.1. Ο Δικαιούχος (2) Η «Καλοφωλιάς» είναι εκδότης της εφημερίδας EXPRESS, άλλων περιοδικών και τουριστικών οδηγών. Η εταιρεία ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2000 στη βάση διαφόρων επιχειρήσεων ιδιοκτησίας της οικογένειας Δημητρίου Καλοφωλιά, η παλαιότερη των οποίων χρονολογείται στο 1962. Ακόμη, δραστηριοποιείται στον τομέα της εκτύπωσης ελληνικών και ξένων εφημερίδων, στη διοργάνωση εκθέσεων, συνεδρίων και σεμιναρίων, και επιδίδεται επίσης σε δραστηριότητες στον τομέα της τεχνολογίας της Κυρία Ντόρα ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce - 10671 Αθήνα Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Τηλέφωνο: 00-32-(0)2-299.11.11.
πληροφορίας (KAPA TEL). Η επιχείρηση είναι εγκατεστημένη στην Αττική, περιοχή επιλέξιμη για χορήγηση ενίσχυσης βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) της συνθήκης ΕΚ. (3) Το 2006, ο κύκλος εργασιών της «Καλοφωλιάς» ανήλθε σε 19.772.941,54 EUR, ενώ οι ζημίες της ανήλθαν σε 2.434.000 EUR και τα χρέη της σε 23.320.992,63 EUR. Το 2007, η τάση αυτή συνεχίστηκε και ο κύκλος εργασιών της σημείωσε πτώση φθάνοντας τα 18.730.812,84 EUR, οι ζημίες τα 3.639.643 EUR και το χρέος τα 23.652.926,47 EUR. (4) Οι εμπορικές δραστηριότητες της «Καλοφωλιάς» προσανατολίζονται κυρίως στην ελληνική αγορά, αν και περιστασιακά ασχολείται και με την εκτύπωση εφημερίδων άλλων χωρών. (5) Απασχολεί 280 άτομα στην περιοχή της Αττικής. (6) Ως κυριότερο λόγο για τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει η εταιρεία, οι ελληνικές αρχές αναφέρουν το πρόβλημα ταμειακής ροής που ανέκυψε μετά την επένδυση στο τυπογραφείο της Κερατέας, τις συσσωρευμένες ζημίες, την επισφαλή οικονομική κατάσταση ορισμένων πελατών και την οφειλή προς την Τράπεζα Κύπρου για την εξαγορά του 15% των κατεχόμενων από τρίτους μετοχών της KAPA-TEL. 2.2. Η χρηματοδοτική παρέμβαση (7) Η προβλεπόμενη χρηματοοικονομική ενίσχυση συνίσταται σε εγγύηση δανείου ύψους 1.080.000 EUR χορηγούμενη από την Τράπεζα Κύπρου. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, το δάνειο θα χορηγηθεί με επιτόκιο ύψους τουλάχιστον 6,42%, τη στιγμή που το επιτόκιο αναφοράς για την Ελλάδα ανέρχεται σε 5,19 %. (8) Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται ότι το δάνειο θα επιστραφεί εντός έξι μηνών από την καταβολή της πρώτης δόσης της ενίσχυσης, εκτός εάν κοινοποιηθεί σχέδιο αναδιάρθρωσης σε εύθετο χρόνο. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 3.1. Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης (9) Το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ ορίζει ότι οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, στο μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. (10) Η εγγύηση δανείων υπέρ της «Καλοφωλιάς» θα χορηγηθεί από τον Γενικό Προϋπολογισμό της Ελλάδας, και συνεπώς από κρατικούς πόρους. Το δάνειο θα προσφέρει στην «Καλοφωλιάς» πρόσβαση σε κονδύλια του προϋπολογισμού τα οποία δεν θα μπορούσε διαφορετικά να λάβει. Υπό τις 2
συνθήκες αυτές, το σημείο 4 παράγραφος 2 της ανακοίνωσης της 11 ης Μαρτίου 2000 για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της συνθήκης ΕΚ στις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων 1 προβλέπει το τεκμήριο της ύπαρξης πλεονεκτήματος, το οποίο δεν έχει ανατραπεί στην παρούσα περίπτωση. Εξάλλου, αφού η εταιρεία εκτελεί επίσης κάθε είδους εργασίες εκτύπωσης για εταιρείες και οργανισμούς σε άλλα κράτη μέλη και οι εκδόσεις της ενδέχεται να πωλούνται σε άλλα κράτη μέλη, το μέτρο είναι ικανό να βελτιώσει τη θέση του αποδέκτη σε σχέση με τους ανταγωνιστές του στην Ελλάδα και την ΕΕ, και κατά συνέπεια νοθεύει τον ανταγωνισμό και επηρεάζει το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών. (11) Συνεπώς, η Επιτροπή εκτιμά ότι η παρούσα εγγύηση υπέρ της «Καλοφωλιάς» συνιστά κρατική ενίσχυση σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Οι ελληνικές αρχές δεν αμφισβητούν αυτό το συμπέρασμα. 3.2. Συμβιβάσιμο της ενίσχυσης με την κοινή αγορά (12) Η Επιτροπή εκτιμά ότι η παρούσα ενίσχυση είναι ενίσχυση διάσωσης η οποία συνάδει με τα κριτήρια που αναφέρονται στις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων 2 (στο εξής «οι κατευθυντήριες γραμμές»), και συνεπώς συμβιβάζεται με την κοινή αγορά σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ. (13) Η «Καλοφωλιάς» χαρακτηρίζεται προβληματική επιχείρηση. Πληροί το κριτήριο του σημείου 11, αφού αντιμετώπισε πρόβλημα ρευστότητας συνεπεία επένδυσης, σώρευσε ζημίες (3.775.000 EUR το 2005, 2.434.000 EUR το 2006 και 3.639.643 EUR το 2007) και υψηλά χρέη (21.731.564,56 EUR το 2005, 23.320.992,64 EUR το 2006 και 23.652.926,47 EUR το 2007). Οι ελληνικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η εταιρεία δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί τμήμα ενός μεγαλύτερου επιχειρηματικού ομίλου κατά την έννοια του σημείου 13 των κατευθυντηρίων γραμμών. (14) Η ενίσχυση πληροί επίσης και τους πέντε όρους του σημείου 25 των κατευθυντηρίων γραμμών για να θεωρηθεί συμβιβάσιμη ενίσχυση διάσωσης: (15) Πρώτον, η ενίσχυση συνίσταται, σύμφωνα με το σημείο 25 στοιχείο α) των κατευθυντηρίων γραμμών, σε ενίσχυση ρευστότητας υπό μορφή εγγύησης δανείου. Η εγγύηση περιορίζεται σε περίοδο έξι μηνών από την εκταμίευση της πρώτης δόσης στην επιχείρηση. Επιπλέον, οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι το δάνειο θα χορηγηθεί με επιτόκιο (6,42% ελάχιστο) συγκρίσιμο με εκείνα που ισχύουν για τα δάνεια σε υγιείς επιχειρήσεις, και σε κάθε περίπτωση μεγαλύτερο των επιτοκίων αναφοράς που εγκρίνει η Επιτροπή για την Ελλάδα. (16) Δεύτερον, η ενίσχυση συνάδει με το σημείο 25 στοιχείο β) των κατευθυντηρίων γραμμών- διότι δικαιολογείται λόγω σοβαρών κοινωνικών δυσχερειών και δεν παράγει αθέμιτα δυσμενείς δευτερογενείς συνέπειες για 1 2 ΕΕ C 71 της 11.3.2000, σ.14. ΕΕ C 244 της 1.10.2004, σ. 2 3
άλλες χώρες. Στην πραγματικότητα, η διακοπή της λειτουργίας της «Καλοφωλιάς» θα είχε σοβαρές επιπτώσεις από πλευράς απασχόλησης για την οικονομία της περιφέρειας, η οποία αποτελεί ενισχυόμενη ζώνη κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α). Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη τη βασική της δραστηριότητα, η οποία περιορίζεται στην ελληνική αγορά, η Επιτροπή εκτιμά ότι η ενίσχυση δεν θα προκαλέσει αθέμιτα δυσμενείς δευτερογενείς συνέπειες σε άλλα κράτη μέλη. (17) Τρίτον, η ενίσχυση διάσωσης περιορίζεται, σύμφωνα με το σημείο 25 στοιχείο γ), σε διάστημα έξι μηνών δεδομένου ότι οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν ότι το δάνειο θα εξοφληθεί εντός έξι μηνών από την καταβολή της πρώτης δόσης ενίσχυσης και ότι η εγγύηση θα λήξει έξι μήνες μετά τη χορήγηση της ενίσχυσης. Εξάλλου, εκδήλωσαν την πρόθεση να υποβάλουν στην Επιτροπή σχέδιο αναδιάρθρωσης για την εταιρεία εντός έξι μηνών από την ημερομηνία έγκρισης της ενίσχυσης από την Επιτροπή. (18) Τέταρτον, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή ποσό ενίσχυσης ύψους 1.080.000 EUR, το οποίο υποστηρίζεται ότι είναι το ελάχιστο αναγκαίο για να διατηρηθεί σε λειτουργία επί έξι μήνες, όπως ορίζει το σημείο 25 στοιχείο δ) των κατευθυντηρίων γραμμών. Το ποσό αυτό προκύπτει από τις ανάγκες της εταιρείας σε ρευστό. Είναι μικρότερο από τις ανάγκες για το 2007 (2.934.015 EUR) που απορρέουν από την εφαρμογή του τύπου που παρατίθεται στο παράρτημα των κατευθυντηρίων γραμμών 3, ως εξής: 2005 2006 2007 Ebit t 112.494 955.292-2.660.470 Απόσβεση t 1.392.144 1.486.965 1.395.871 Κεφάλαιο κίνησης t -2.739.817-4.357.265-8.960.696 Κεφάλαιο κίνησης t- 1 Απόκλιση κεφαλαίου κίνησης t -5.306.251-2.739.817-4.357.265 2.566.434-1.617.448-4.603.431 Σύνολο 1.286.784-2.149.121-5.868.030 Σύνολο/2 643.392-1.074.561-2.934.015 3 [EBIT t +απόσβεση t +(κεφάλαιο κίνησης t κεφάλαιο κίνησης t-1 )]/2 4
(19) Τέλος, οι ελληνικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι η εταιρεία δεν έχει λάβει καμία άλλη ενίσχυση διάσωσης ή αναδιάρθρωσης. Συνεπώς, η κοινοποιηθείσα ενίσχυση συνάδει με την αρχή της «εφάπαξ» ενίσχυσης όπως ορίζεται στα σημεία 72 και επόμενα και στο σημείο 25 στοιχείο ε) των κατευθυντηρίων γραμμών. 4. ΑΠΟΦΑΣΗ (20) Η Επιτροπή βάσει των ανωτέρω εκτιμήσεων αποφάσισε να κρίνει την ενίσχυση συμβιβάσιμη με τη συνθήκη ΕΚ. Με τιμή, Για την Επιτροπή Margot WALLSTRÖM Μέλος της Επιτροπής Σημείωση Σε περίπτωση που η παρούσα απόφαση περιλαμβάνει εμπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να δημοσιευθούν, σας παρακαλούμε να ειδοποιήσετε σχετικά την Επιτροπή εντός 15 εργάσιμων ημερών από τη λήψη της. Η Επιτροπή, εάν δεν λάβει σχετική αιτιολογημένη αίτηση εντός της προκαθορισμένης προθεσμίας, θα θεωρήσει ότι είστε σύμφωνοι με τη δημοσίευση του πλήρους κειμένου της απόφασης. Η αίτηση, στην οποία πρέπει να διευκρινίζονται οι συγκεκριμένες πληροφορίες, πρέπει να σταλεί με συστημένη επιστολή ή με τηλεομοιοτυπία στην εξής διεύθυνση: European Commission Directorate General for Competition State aid Greffe B-1049 Brussels Αριθ. φαξ: +32 2 296 12 42 5