ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΣ

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΣ 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10 ΣΥΝΟΨΗ 13 ΕΝΟΤΗΤΑ Α: «ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ» 16 Α.1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ/ΤΩΝ 16 Α.2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 17 Α.2.1. Γενική Περιγραφή του περιεχομένου και σκοπός του Επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας 17 Α.3 ΑΝΤΙΣΤΟΙΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΙΣΥΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ, ΣΕ ΤΕΤΡΑΨΗΦΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΙΣΥΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΛΑΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΕ ΤΟΥΛΑΙΣΤΟΝ ΔΙΨΗΦΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ 17 Α.3.1 Αντιστοίχιση με ΣΤΕΠ 92 17 Α.3.2 Αντιστοίχιση με ΣΤΑΚΟΔ 18 Α.4 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 18 Α.4.1 Ιστορική αναδρομή και εξέλιξη του επαγγέλματος ή και της ειδικότητας 18 Α.4.2 Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο 19 Α.5 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ /ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 20 Α.5.1 Γενική περιγραφή των τάσεων μεγέθυνσης που διαγράφουν στην ελληνική αγορά οι κλάδοι στους οποίους εντάσσονται οι απασχολούμενοι στο συγκεκριμένο επάγγελμα ή/ και ειδικότητα 20 Α.5.2 Είδος επιχειρήσεων όπου εμφανίζεται κατά κύριο το επάγγελμα και αναπτυξιακή δυναμική του επαγγέλματος/ή και της ειδικότητας. 20 Α.6 ΑΠΑΣΟΛΗΣΗ, ΤΑΣΕΙΣ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 21 Α.6.1 Περιγραφή υπάρχουσας κατάστασης της απασχόλησης 21 Α. 6.2 Τάσεις 21 Α.6.3 Προοπτικές 21 Α.7 ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η /ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΤΑΣΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ 22 Α.7.1 Υφιστάμενες ειδικεύσεις/κατευθύνσεις του επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας 22 Α.7.2 Τάσεις εξέλιξης των πιο δυναμικών και πολυπληθών ειδικεύσεων 22 Α.8 ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ/ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ. 23 Α.9 ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΕΣ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ/ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΝΤΥΠΑ Η ΑΛΛΑ ΜΕΣΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Η ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ 23 Α.9.1 Συνδικαλιστικές-επαγγελματικές ή επιστημονικές οργανώσεις σχετικές με το επάγγελμα/ειδικότητα 23 Α.9.2 Έντυπα και άλλα μέσα πληροφόρησης 24 Α.9.3 Άλλες πηγές πληροφόρησης 25 Α.10 ΤΥΠΙΚΕΣ Η ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ/ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 25 Α.10.1 Άδειες λειτουργίας 25 Α.10.2 Άδειες εργασίας 25 Α.10.3 Άλλες προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος ή/και ειδικότητας 25 Α.11 ΤΙΤΛΟΙ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ-ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΙΕΡΑΡΙΑ 25 Α.11.1 Τίτλοι και θέσεις- διαβαθμίσεις επαγγελματικής ιεραρχίας 25 Α.12 ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ) 26 Α.13 ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΠΑΣΟΛΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ 26 ΕΝΟΤΗΤΑ Β: «ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ» 27 Β.1 ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 27 Β2 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ, ΕΥΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 33 ΕΝΟΤΗΤΑ Γ: «ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ» 45 2

Γ.1 ΓΝΩΣΕΙΣ 45 Γ.2 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ & ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ 65 ΕΝΟΤΗΤΑ Δ: «ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ» 79 ΕΝΟΤΗΤΑ Ε: «ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ» 80 Ε.1 ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ 80 Ε.2 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ 84 Ε.3 ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ 85 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 85 3

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ/ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Συγκεντρωτική Παρουσίαση Κύριων και Επιμέρους Επαγγελματικών Λειτουργιών και Εργασιών του Περιγράμματος ΒΑΣΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΚΕΛ 1: Εξυπηρετεί και συναλλάσσεται με τους πελάτες. ΕΕΛ 1.1: Υποδέχεται, εξυπηρετεί και πληροφορεί τους πελάτες. ΕΕ 1.1.1: Υποδέχεται και εξυπηρετεί τους πελάτες. ΕΕ 1.1.2: Πληροφορεί τους πελάτες για τα προϊόντα και τις τιμές. ΕΕ 1.1.3:. Διαχειρίζεται τα αιτήματα και τα παράπονα των πελατών. ΕΕΛ 1.2: Λαμβάνει και παραδίδει παραγγελίες σύμφωνα με τις επιθυμίες του πελάτη. ΕΕ 1.2.1: Επικοινωνεί με τους πελάτες και καταγράφει το περιεχόμενο της παραγγελίας. ΕΕ 1.2.2: Επιβεβαιώνει το περιεχόμενο της παραγγελίας και ενημερώνει τον πελάτη για τη διαθεσιμότητα του προϊόντος. ΕΕ 1.2.3: Παραδίδει την παραγγελία στον πελάτη. ΕΕΛ 1.3: Υποστηρίζει τις δημόσιες σχέσεις του καταστήματος. ΕΕ 1.3.1: Προετοιμάζει τη συμμετοχή σε εκθέσεις και εκδηλώσεις. ΕΕ 1.3.2: Προωθεί τα νέα προϊόντα. ΕΕ 1.3.3: Διακινεί έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό με τα προϊόντα. ΚΕΛ 2: Υποστηρίζει τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος. ΕΕΛ 2.1: Συναλλάσσεται με τρίτους. ΕΕ 2.1.1: Εξοφλεί τους λογαριασμούς του καταστήματος και διεκπεραιώνει τις τραπεζικές συναλλαγές. ΕΕ 2.1.2: Υπολογίζει το αντίτιμο της παραγγελίας. ΕΕ 2.1.3: Υποβάλλει και αξιολογεί προσφορές. ΕΕΛ 2.2: Διαχειρίζεται τις εισπράξεις και πληρωμές. ΕΕ 2.2.1: Ταξινομεί τα οικονομικά παραστατικά. ΕΕ 2.2.2: Εκδίδει τα παραστατικά των συναλλαγών. ΕΕ 2.2.3: Εισπράττει και εξοφλεί συναλλαγές. ΕΕ 2.2.4: Παρακολουθεί την κίνηση των λογαριασμών πελατών προμηθευτών. ΕΕΛ 2.3: Διαχειρίζεται την έντυπη και ηλεκτρονική αλληλογραφία. ΕΕ 2.3.1: Παραλαμβάνει την εισερχόμενη αλληλογραφία. ΕΕ 2.3.2: Συντάσσει και διεκπεραιώνει την εξερχόμενη αλληλογραφία. 4

ΕΕ 2.3.3: Αρχειοθετεί την έντυπη και ηλεκτρονική αλληλογραφία. ΚΕΛ 3: Φροντίζει για τη λειτουργία του χώρου και της αποθήκης. ΕΕΛ 3.1: Επιμελείται την εικόνα του καταστήματος. ΕΕ 3.1.1: Επιμελείται την καθαριότητα του χώρου του καταστήματος και της αποθήκης. ΕΕ 3.1.2: Παραλαμβάνει και τακτοποιεί τα προϊόντα. ΕΕ 3.1.3: Τακτοποιεί και αρχειοθετεί έγγραφα, φακέλους και αναλώσιμα. ΕΕ 3.1.4: Φροντίζει τη διακόσμηση της βιτρίνας του καταστήματος. ΕΕΛ 3.2: Διαχειρίζεται και διεκπεραιώνει τις προμήθειες. ΕΕ 3.2.1: Παρακολουθεί και ελέγχει την κίνηση και την επάρκεια των προϊόντων. ΕΕ 3.1.2: Ερευνά την αγορά για νέα προϊόντα και προμηθευτές ΕΕ 3.2.3: Συνεννοείται και συνεργάζεται με το αρμόδιο άτομο για τις προμήθειες. ΕΕ 3.2.4: Διενεργεί απογραφή των προϊόντων. ΕΕΛ 3.3: ειρίζεται τον εξοπλισμό του καταστήματος. ΕΕ 3.3.1: ειρίζεται την ταμειακή μηχανή. ΕΕ 3.3.2: Αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει τα προβλήματα λειτουργίας του εξοπλισμού. ΕΕ 3.3.3: Επικοινωνεί με τους τεχνικούς για την αποκατάσταση των βλαβών. 5

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ Συγκεντρωτική Παρουσίαση των Γνώσεων, Δεξιοτήτων και Ικανοτήτων του Περιγράμματος ΒΑΣΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Βασικές Γνώσεις Η/Υ. Γνώσεις Αγγλικής. Στοιχειώδεις Γνώσεις Μαθηματικών. Στοιχειώδεις Γνώσεις Διοίκησης Επιχειρήσεων. Στοιχειώδεις Γνώσεις Δημοσίων Σχέσεων. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Αναγνώριση στοιχειωδών βλαβών και δυσλειτουργιών μηχανημάτων. Αρχές αναζήτησης προδιαγραφών προϊόντων γνώση προϊόντος. Ασφάλεια συναλλαγών Ηλεκτρονικές συναλλαγές- πιστωτικές κάρτες. Βασικές αρχές επικοινωνίας. Βασικές αρχές εξυπηρέτησης πελατών. Βασικές αρχές και διαδικασίες πληροφόρησης πελατών. Βασικό πλαίσιο κανόνων επαγγελματικής συμπεριφοράς. Βασικές αρχές καταγραφής, συσκευασίας και παράδοσης παραγγελίας. Βασικές γνώσεις οργάνωσης και διαχείρισης Γραφείου. Βασικές αρχές οργάνωσης αποθήκης. Βασικές γνώσεις διαχείρισης πληρωμών και εισπράξεων. Βασικές γνώσεις του πλαισίου ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων σύμφωνα με τη νομική μορφή του εμπορικού καταστήματος. Βασικές γνώσεις λογιστικού λογισμικού εμπορικών καταστημάτων. Βασικοί κανόνες διαχείρισης λογιστικών δεδομένων με βάση το λογιστικό λογισμικό που χρησιμοποιεί το εμπορικό κατάστημα. Βασικοί κανόνες διαχείρισης αλληλογραφίας. Βασικές αρχές εργονομίας. Βασικές αρχές διακόσμησης βιτρίνας εμπορικού καταστήματος. Βασικοί κανόνες συνεργασίας με προϊσταμένους. Βασικοί κανόνες και διαδικασίες απογραφής. Γνώση προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Γνώση προγραμμάτων πλοήγησης στο διαδίκτυο και διαχείριση βάσης δεδομένων. Γνώσεις προφύλαξης κλοπής και διαχείρισης του ζητήματος. Διαδικασίες διαχείρισης πληρωμών και εισπράξεων. Διαδικασίες είσπραξης και εξόφλησης λογαριασμών. Είδη, προδιαγραφές και διαδικασίες προετοιμασίας έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού προβολής προϊόντων. Είδη εξοπλισμού εμπορικών καταστημάτων και τρόπος λειτουργίας τους. Επίλυση απλών προβλημάτων λειτουργίας εξοπλισμού καταστήματος ή PC & Bar code. Θεσμικό πλαίσιο διαφύλαξης προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων Θεσμικό πλαίσιο υγιεινής και ασφάλειας προϊόντων. Θεσμικό πλαίσιο υγιεινής και ασφάλειας του χώρου εργασίας. Θεσμικό πλαίσιο διαφύλαξης προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων και πληροφοριών. Θεσμικό πλαίσιο εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων με εξαρτημένη εργασία. Πηγές αναζήτησης/ κατηγοριοποίησης/ταξινόμησης πληροφοριών για νέα προϊόντα. Τυπικές διαδικασίες κατηγοριοποίησης και ομαδοποίησης προϊόντων εμπορικών καταστημάτων. 6

Τυπικές διαδικασίες αντιμετώπισης και χειρισμού παραπόνων και προβλημάτων πελατών. Τυπικοί κανόνες διαμόρφωσης τιμοκαταλόγου προϊόντων. Τυπικές διαδικασίες οργάνωσης και διεξαγωγής εκθέσεων και εκδηλώσεων. Τυπικοί κανόνες συσκευασίας προϊόντων. Τυπικές διαδικασίες προώθησης προϊόντων. Τυπικοί κανόνες διαμόρφωσης τιμοκαταλόγου προϊόντων. Τυπικές διαδικασίες υποβολής και αξιολόγησης προσφορών Τυπικές προδιαγραφές σύνταξης επαγγελματικής αλληλογραφίας. Τυπικές διαδικασίες παρακολούθησης και καταγραφής αποθεμάτων. Τυπικές διαδικασίες διάγνωσης αναγκών πελατών. Στοιχειώδεις γνώσεις φορολογικής νομοθεσίας. Στοιχειώδεις γνώσεις της δομής και των κανόνων του ΕΓΛΣ. Στοιχειώδεις γνώσεις των συναλλακτικών κανόνων των εμπορικών καταστημάτων ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ Στοιχεία Hazard Analysis and Critical Control Points (HACCP) ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Εφαρμογή βασικών τεχνικών προώθησης και πώλησης προϊόντων. Εφαρμογή τεχνικών διαπραγμάτευσης. ρήση έντυπων και ηλεκτρονικών εργαλείων καταγραφής παραγγελίας Άνετη χρήση προγραμμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επεξεργασίας κειμένου, λογιστικού λογισμικού Υπολογιστική δεξιότητα (ευχέρεια στη διεκπεραίωση των ταμειακών συναλλαγών) Άνετη χρήση εργαλείων αρχειοθέτησης/ ταξινόμησης εγγράφων Ευχέρεια στον χειρισμό ταμειακής μηχανής Διαχείριση χρόνου Ενεργός ακρόαση Επικοινωνία Κοινωνική αντίληψη Ομαδική εργασία Οργανωτικότητα Κρίση και λήψη απόφασης ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ Καλή μνήμη Τακτοποίηση πληροφοριών Ευελιξία κατηγοριοποίησης 7

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ «Εμποροϋπάλληλος» ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΙΑΣ Α 1 η Διαδρομή Απόφοιτοι ΕΠΑΛ στη σχετική ειδικότητα τουλάχιστον 2 χρόνια επαγγελματική εμπειρία - Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία) για τις γνώσεις που αντιστοιχούν στις 3 Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες του επαγγέλματος (ΚΕΛ 1, ΚΕΛ 2, ΚΕΛ 3). 2 η Διαδρομή Απόφοιτοι Γενικού Λυκείου - Αρχική επαγγελματική κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στις 3 Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες του επαγγέλματος (ΚΕΛ 1, ΚΕΛ 2, ΚΕΛ 3). 3 η Διαδρομή Απόφοιτοι Γενικού Λυκείου Τουλάχιστον 2 χρόνια Επαγγελματική εμπειρία Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία) για τις γνώσεις που αντιστοιχούν στις 3 Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες του επαγγέλματος (ΚΕΛ 1, ΚΕΛ 2, ΚΕΛ 3). 4 η Διαδρομή Απόφοιτοι ΕΠΑΛ στη σχετική ειδικότητα- Αρχική Επαγγελματική κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στις 3 Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες του επαγγέλματος (ΚΕΛ 1, ΚΕΛ 2, ΚΕΛ 3). ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΙΑΣ Β 8

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ Γραπτές και προφορικές εξετάσεις Τεστ πολλαπλών απαντήσεων Εκπόνηση εργασιών Παρατήρηση εκτέλεσης εργασίας ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Συνέντευξη Παρατήρηση εκτέλεσης εργασίας Αξιολόγηση τεχνικών δεξιοτήτων ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ: Ειδικά για τις ικανότητες διευκρινίζεται ότι η αξιολόγησή τους είναι ευαίσθητη διαδικασία και ότι μπορούν να εκτιμηθούν αποκλειστικά με την εφαρμογή σταθμισμένων και αξιόπιστων εργαλείων. Διεθνώς για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί διάφορα ψυχομετρικά εργαλεία (τεστ ικανοτήτων). Ένα «τεστ ικανότητας» μετρά μία σχετικά ομοιογενή και σαφώς προσδιορισμένη ικανότητα. Τα «τεστ ειδικών ικανοτήτων» μετρούν μία μόνο συγκεκριμένη ικανότητα, ενώ οι «συστοιχίες πολλαπλών ικανοτήτων» καταλήγουν σε ένα ατομικό προφίλ, με ξεχωριστή βαθμολογία για έναν αριθμό ικανοτήτων. Ενδεικτικά τεστ ικανοτήτων είναι τα εξής: Differential Aptitude Test (DAT) και του General Aptitude Test Battery (GATB), Comprehensive Ability Battery (CAB), SRA Mechanical Aptitude, Minnesota Paper Form Board. 9

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι κοινωνικοί συνομιλητές ΓΣΕΒΕΕ, ΓΣΕΕ, ΕΣΕΕ και ΣΕΒ, σε σύμπραξη με τα ερευνητικά ή εκπαιδευτικά τους κέντρα ΚΕΚ ΓΣΕΒΕΕ, ΚΕΚ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, ΚΑΕΛΕ και ΙΟΒΕ, ανέλαβαν από το ΕΚΕΠΙΣ να αναπτύξουν 55 επαγγελματικά περιγράμματα μεταξύ των οποίων και το επαγγελματικό περίγραμμα του «Εμποροϋπαλλήλου» στο οποίο αναφέρεται η έκθεση αυτή. Η συνεργασία των αναδόχων φορέων αποβλέπει στην ανάπτυξη και πιστοποίηση «Επαγγελματικών Περιγραμμάτων», στο πλαίσιο της Δια βίου Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και αποτελεί απαραίτητο βήμα για τη λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση (ΕΣΣΕΕΚΑ). Με αυτή τη συνεργασία των Κοινωνικών Συνομιλητών επιδιώκεται η ουσιαστική σύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις ανάγκες των εργαζόμενων και των επιχειρήσεων και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Η ανάπτυξη του επαγγελματικού περιγράμματος του «Εμποροϋπαλλήλου» έγινε υπό το συντονισμό του ΚΑΕΛΕ. Υπεύθυνος έργου από την πλευρά του ΚΑΕΛΕ ήταν ο Κόνσολος Αντώνης. Συστάθηκε ομάδα εργασίας στη οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι των εργαζομένων και εργοδοτών στο συγκεκριμένο επάγγελμα αναλαμβάνοντας το ρόλο των εμπειρογνωμόνων. Ως εμπειρογνώμονες στην ομάδα ανάπτυξης του επαγγελματικού περιγράμματος συμμετείχαν οι κ.κ: Ελένη Λαμπριτζή, Γεράσιμος Σούρμπης και Δημήτρης Βελαώρας. Συντονίστρια της ομάδας ανάπτυξης του επαγγελματικού περιγράμματος ήταν η κα Βάλια Αρανίτου. Το μεθοδολογικό πλαίσιο στο οποίο βασίστηκε η παρούσα μελέτη προσδιορίζεται από τη ευρωπαϊκή και διεθνή βιβλιογραφία αναφορικά με τη μεθοδολογία ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και τα αντίστοιχα διεθνή επαγγελματικά περιγράμματα και αναπτύχθηκε βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, όπως αυτές προσδιορίζονται στην ΚΥΑ [110998/ 08.05.06 (ΦΕΚ 566Β )] για την πιστοποίηση των επαγγελματικών περιγραμμάτων και εξειδικεύονται στους παρακάτω άξονες: Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας. Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας - «προδιαγραφές». Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος/ ειδικότητα. Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων. 10

Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων Γνώσεων, Δεξιοτήτων και Ικανοτήτων. Αξιοποιήθηκαν οι παρακάτω μέθοδοι συλλογής πληροφοριών για το επάγγελμα με βάση τις επιστημονικές προδιαγραφές και τη μέθοδο που διαμόρφωσε ειδική επιστημονική επιτροπή την οποία αποτέλεσαν οι Δημουλάς Κων/νος (Υπεύθυνος), Βαρβιτσιώτη Ρένα, Σπηλιώτη ριστίνα και Τολίδης Γιάννης: Η βιβλιογραφική έρευνα γραφείου, για την επισκόπηση της σχετικής με το επάγγελμα βιβλιογραφίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (κλαδικές μελέτες και επαγγελματικές μονογραφίες), τη συγκέντρωση και ανάλυση στατιστικών δεδομένων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και των στοιχείων που διαθέτουν οι επαγγελματικές και επιστημονικές ενώσεις του επαγγέλματος. Μια παραλλαγή της μεθόδου Delphi με βάση ερωτηματολόγιο που συνέταξε η επιστημονική επιτροπή της ένωσης των φορέων. Βάσει του ερωτηματολογίου, η ανάλυση του επαγγέλματος έγινε σε 4 επίπεδα: Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (Επαγγελματικές Δραστηριότητες) Επαγγελματικές Εργασίες Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες Οι συνεντεύξεις με κατόχους θέσεων εργασίας βάσει οδηγού συνέντευξης με προεπιλεγμένους άξονες που συνέταξε η επιστημονική επιτροπή της ένωσης των φορέων. Διαδικασίες ανασκόπησης και ανάδρασης με τις επαγγελματικές οργανώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών κατά τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης. Η τελική σύνθεση του εν λόγω Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από το συντονιστή της ομάδας ανάπτυξης του επαγγελματικού περιγράμματος κα. Βάλια Αρανίτου, υπό την εποπτεία των επιστημονικών στελεχών του ΚΕΚ-ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, σε τρεις φάσεις από τις οποίες και προέκυψε το τελικό παραδοτέο. Tη συνολική ευθύνη του έργου των 55 επαγγελματικών περιγραμμάτων είχε η Ομάδα Πλοήγησης που συγκροτήθηκε από τους Αναδόχους φορείς και αποτελείται από τους εξής: Φορέας Επώνυμο Όνομα ΚΕΚ- ΙΝΕ/ΓΣΕΕ Βαρβιτσιώτη Ρένα ΙΟΒΕ Τορτοπίδης Αντώνης 11

ΚΕΚ ΓΣΕΒΕΕ Λιντζέρης Παρασκευάς ΚΑΕΛΕ Κόνσολας Αντώνης ΓΣΕΕ Παπαδόγαμβρος Βασίλης ΣΕΒ Παπαγιάννη Ιωάννα ΓΣΕΒΕΕ Αυλωνίτου Αναστασία ΕΣΕΕ Κόνσολας Αντώνης Τον επιστημονικό συντονισμό του συνολικού έργου ανάπτυξης των 55 επαγγελματικών περιγραμμάτων είχε επιστημονική ομάδα στην οποία συμμετείχαν οι εξής: - Δημουλάς Κώστας - Σπηλιώτη ριστίνα - Βαρβιτσιώτη Ρένα - Κόνσολας Αντώνης - Τολίδης Γιάννης - Τορτοπίδης Αντώνης 12

ΣΥΝΟΨΗ - ABSTRACT The social partners GSEVEE, GSEE, ESEE and SEV, in cooperation with their research institutes and training centers KEK GSEVEE, KEK INE/GSEE, KAELE and IOVE undertook by EKEPIS the development of 55 occupational profiles among which the occupational profile of Shop Assistant to which the present study refers to. The above cooperation aims at the development and accreditation of «Occupational Profiles», in the framework Lifelong Education and Training and it consists an essential step for the operation of the National System of Connecting Vocational Education and Training with Employment (ESSEEKA). The main aim of this Social partners cooperation is the active connection of vocational education and training with the needs of employees and enterprises and generally with the needs of Greek economy and society. The development of the occupational profile of Shop assistant took place under the co- ordination of KAELE. Responsible for the project on behalf of KAELE was Mr. Konsolas Antonis. In this framework a group of experts was formed where representatives form the employees and employers organisations participated, as experts. In particular: Mrs. Helen Lapritzi, Gerasimos Sourbis, and Dimitris Valaoras. Coordinator of the working group for the development of the occupational profile was Mrs. Valia Aranitis. The present study was developed in the framework structured by the European and international bibliography regarding occupational profile development and international occupational descriptions, based on certain rules defined in the Common Ministry Decision [110998/ 08.05.06 (ΦΕΚ 566Β )] regarding occupational profiles accreditation. The above mentioned rules define the sections of the study: Section A: Title and definition of the occupation. Section B: Occupational analysis Section C: Knowledge, skills and abilities necessary for occupational practice. Section D: Recommended ways for acquiring the necessary qualifications. Section E: Indicative ways for accessing the necessary knowledge, skills and abilities. 13

On the present study we valorized the following occupational information selection methods based on the scientific standards and method developed by a special scientific committee consisted of Dimoulas Konstantinos (responsible), Varvitsioti Rena, Spilioti Christina and Tolidis Giannis: Bibliographical research for reviewing the relevant bibliography in national and international level, for the collection and analysis of statistical data of the national Statistic Agency and the data owned by the occupational and scientific unions of the occupation. A variation of Delphi method based on a questionnaire developed by the scientific committee of the partners. Occupational analysis was conducted on 4 levels: Key Occupational functions Occupational activities Occupational tasks Knowledge, skills and abilities Interviews with job incumbents based on an interview guide with pre-selected axis, developed by the special scientific committee. Review and feedback processes with the employees and employers organizations during the project. The final synthesis of the occupational profile was conducted by the Coordinator of the working group for the development of the occupational profile Mrs. Valia Aranitis under the supervision of the scientific staff of KEK INE/GSEE in three phases by which resulted the final output. The overall responsibility for the project of the 55 occupational Profiles had the Executive Committee which was composed by the contractor organizations who were the following : Organization Surname Name KEK INE/GSEE Varvitsioti Rena IOVE Tortopidis Antonis KEK GSEVEE Lintzeris Paraskevas KAELE Konsolas Antonis GSEE Papadogamvros Vasilis SEV Papagianni Ioanna GSEVEE Avlonitou Anastasia ESEE Konsolas Antonis 14

The scientific coordination of the overall project for the development of the 55 occupational profiles was conducted by the scientific group where participated the following: - Dimoulas Kostas - Spilioti Christina - Varvitsioti Rena - Konsolas Antonis - Tolidis Giannis - Tortopidis Antonis 15

ΕΝΟΤΗΤΑ Α: «ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ» Α.1 Προτεινόμενος Γενικός Τίτλος του Επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας/των «ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΣ» Ο αρχικός τίτλος του Επαγγέλματος όπως προτάθηκε και προκηρύχθηκε από το ΕΚΕΠΙΣ είναι «ΕΜΠΟΡΟΫΠΑΛΛΗΛΟΣ». Κατά την πορεία εκπόνησης του Επαγγελματικού Περιγράμματος (εφεξής Ε.Π.), μετά από την έρευνα γραφείου και την εξέταση των δεδομένων της αγοράς εργασίας, τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ομάδα εργασίας του Ε.Π. αλλά και τις προτάσεις των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών, αποφασίστηκε ότι ο τίτλος που προαναφέραμε είναι δόκιμος για την περιγραφή του Επαγγέλματος. Αρχικά, δημιουργήθηκαν ορισμένοι προβληματισμοί στην ομάδα εργασίας εξαιτίας της πιθανής επικάλυψης του παρόντος περιγράμματος με εκείνο του πωλητή. Το επάγγελμα του εμποροϋπαλλήλου, ετυμολογικά, καλύπτει όλους τους εργαζόμενους στις εμπορικές επιχειρήσεις. Παρ όλα αυτά, η κοινωνική δυναμική και οι οικονομικές δομές της χώρας έχουν προσδώσει στο επάγγελμα του εμποροϋπαλλήλου συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Οι εμπορικές επιχειρήσεις της χώρας φθάνουν στις 307.298 και από αυτές οι 296.374 επιχειρήσεις απασχολούν έως τέσσερα άτομα, ποσοστό που προσεγγίζει το 97%. Οι οικογενειακές πολύ μικρές εμπορικές επιχειρήσεις καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό των εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας. Σε αυτές τις επιχειρήσεις, ο εσωτερικός καταμερισμός εργασίας διαμορφώνεται συλλογικά, με ελάχιστη εξειδίκευση μεταξύ των εργαζομένων, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να ανταποκρίνονται σε πολλαπλούς ρόλους της επιχείρησης, όπως πώληση, διαχείριση αποθήκης, συσκευασία κτλ. Έτσι, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η ομάδα εργασίας συμφώνησε ομόφωνα να προβεί σε έναν διαχωρισμό που μπορεί θεσμικά να μην υφίσταται αλλά ουσιαστικά και κοινωνικά υπάρχει και διακρίνει τον εμποροϋπάλληλο, ως τον εργαζόμενο μιας πολύ μικρής ή μικρής εμπορικής επιχείρησης, ο οποίος ασχολείται ταυτόχρονα με την εξυπηρέτηση των πελατών, τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος αλλά και τη φροντίδα του χώρου και της αποθήκης. 16

Α.2 Ορισμός του Επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας Α.2.1. Γενική Περιγραφή του περιεχομένου και σκοπός του Επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας Εισαγωγικές παρατηρήσεις Στην ελληνική αγορά εργασίας, ο όρος «Εμποροϋπάλληλος» αναφέρεται σε μια πολύ ευρεία κατηγορία εργαζομένων με διαφορετικά εκπαιδευτικά επίπεδα, γνώσεις, προσόντα, δεξιότητες, καθήκοντα και εργασιακές ευθύνες λόγω των σημαντικών κενών που παρουσιάζει η ρύθμιση των επαγγελμάτων στη χώρα μας (είτε αυτή αφορά το νομοθετικό πλαίσιο, είτε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας). Ορισμός Επαγγέλματος Εμποροϋπάλληλος είναι ο εργαζόμενος που αναλαμβάνει : i. να διεκπεραιώσει, στο πλαίσιο μιας οργανωτικής ιεραρχικής δομής και μέσω προκαθορισμένων οδηγιών και διαδικασιών, μέρος ή σύνολο πωλήσεων ενός εμπορικού καταστήματος. ii. να υποστηρίξει τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος με σκοπό την αποτελεσματική λειτουργία του. iii. να φροντίσει για τη λειτουργία του χώρου εργασίας και της αποθήκης. Α.3 Αντιστοίχιση με το ισχύον Σύστημα Ταξινόμησης Επαγγελμάτων, σε τετραψήφια ανάλυση και με το ισχύον Σύστημα Ταξινόμησης Κλάδων Οικονομίας, σε τουλάχιστον διψήφια ανάλυση Α.3.1 Αντιστοίχιση με ΣΤΕΠ 92 Ο «Εμποροϋπάλληλος» ανήκει στη Μεγάλη Ομάδα 5 της ΣΤΕΠ- 92 με τίτλο: «Απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές», όπου περιλαμβάνονται όσοι ασκούν επαγγέλματα για τα οποία απαιτείται γνώση, εξειδίκευση και εμπειρία για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών όπως: πώληση, καθήκοντα εξυπηρέτησης πελατών κλπ. Όπως προαναφέρθηκε στην Ενότητα Α1, η συνθετότητα του επαγγέλματος του εμποροϋπαλλήλου και η ποικιλία των καθηκόντων που ασκεί στην εμπορική επιχείρηση όπου εργάζεται, δημιουργεί δυσκολίες στην αντιστοίχηση και ταξινόμησή του σε επίπεδο διψήφιας, τριψήφιας και τετραψήφιας ανάλυσης. Η συνήθης πρακτική σε επίπεδο διψήφιας ανάλυσης, η οποία ωστόσο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα του επαγγέλματος, είναι να υπάγεται στον κωδικό 53 17

δηλαδή στους «Μοντέλα, πωλητές και ασκούντες συναφή επαγγέλματα». Σε επίπεδο τριψήφιας ανάλυσης ο αντίστοιχος κωδικός είναι 532 «Πωλητές σε καταστήματα» και σε τετραψήφια ανάλυση 5320 παραμένει η ίδια περιγραφή «Πωλητές σε καταστήματα». Οι εμποροϋπάλληλοι στις παραπάνω περιπτώσεις είναι και πωλητές αλλά με την ευρεία έννοια του όρου, αφού ασκούν και άλλα ποικίλα καθήκοντα τα οποία θα μπορούσαν να ταξινομηθούν και στην Ομάδα 4 «Υπάλληλοι γραφείου και ασκούντες συναφή επαγγέλματα». Α.3.2 Αντιστοίχιση με ΣΤΑΚΟΔ Σχετικά με το ΣΤΑΚΟΔ το συγκεκριμένο επάγγελμα ανήκει στην ομάδα Ζ με τίτλο : «ονδρικό και λιανικό εμπόριο επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων, μοτοσικλετών και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης» όπου περιλαμβάνονται όσοι ασκούν επαγγέλματα για τα οποία απαιτείται γνώση, εξειδίκευση και εμπειρία για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών όπως: πώληση, καθήκοντα εξυπηρέτησης και συναλλαγής με πελάτες κλπ. Σε επίπεδο διψήφιας ανάλυσης κατανέμεται και στους τρεις κωδικούς της ομάδας, δηλαδή : 1. Κωδικός 50 με τίτλο «Εμπόριο, συντήρηση & επισκευή οχημάτων & μοτοσ/των, λιανική πώληση καυσίμων για οχήματα». 2. Κωδικός 51 με τίτλο «ονδρικό εμπόριο με προμήθεια, εκτός από το εμπόριο οχημάτων και μοτοσ/των». 3. Κωδικός 52 με τίτλο «Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο αυτοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης». Α.4 Ιστορική εξέλιξη του Επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας Α.4.1 Ιστορική αναδρομή και εξέλιξη του επαγγέλματος ή και της ειδικότητας Για την καλύτερη κατανόηση του όρου «Εμποροϋπάλληλος» είναι χρήσιμο να επισημανθούν ορισμένα στοιχεία για την ιστορική του εξέλιξη. Το επάγγελμα του εμποροϋπαλλήλου είναι στενά συνδεδεμένο με το εμπόριο. Ο ρόλος ή το επάγγελμα του εμποροϋπαλλήλου μπορεί να θεωρηθεί ως μία εξέλιξη του επαγγέλματος του πωλητή, το οποίο εμφανίζεται από τα αρχαία χρόνια από τότε που ο άνθρωπος καταπιάστηκε με το εμπόριο και με τις πωλήσεις ή ανταλλαγές προϊόντων οπότε και ήταν συνυφασμένο με αυτό του εμπόρου. Σε επίπεδο καταμερισμού εργασίας, ο ρόλος προέκυψε από τη φυσική ανάγκη των εμπόρων να έχουν έμπιστους βοηθούς για να χειρίζονται τις υποθέσεις τους. 18

Στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα του 19 ου αιώνα το εμπόριο πραγματοποιούνταν σε ένα μεγάλο ποσοστό από πλανόδιους εμπόρους και πωλητές. Την περίοδο εκείνη ξεκίνησε να αναπτύσσεται το λεγόμενο «στεγασμένο εμπόριο». Τότε δημιουργήθηκαν τα πρώτα εμπορικά καταστήματα στις οδούς Αιόλου και Ερμού. Η ανάγκη για ύπαρξη και απασχόληση βοηθών εμποροϋπαλλήλων ήταν πλέον σημαντική. Οι περισσότεροι εργάζονταν πολλές ώρες στο πλάι των ιδιοκτητών-εμπόρων. Εδώ, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι εμποροϋπάλληλοι προχώρησαν στην ίδρυση συλλόγου μερικές δεκαετίες αργότερα, το 1891. Σταθερά στη χαμηλότερη βαθμίδα της τάξης των υπαλλήλων, οι απασχολούμενοι στα μαγαζιά ξεκίνησαν να αγωνίζονται για την αργία της Κυριακής και συνέχισαν, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό συσπειρωμένοι απ ό,τι οι δυσκόλως κινητοποιούμενοι έμποροι. Α.4.2 Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο Το επάγγελμα εξασκείται ελεύθερα στην αγορά εργασίας και η άσκησή του δεν υπόκειται σε κανενός είδους ρυθμιστικό ή νομοθετικό πλαίσιο. Με άλλα λόγια δεν προϋποθέτει άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος. Το επάγγελμα ρυθμίζεται όμως σε ένα σημαντικό βαθμό σε ότι αφορά τους γενικούς όρους αμοιβής και εργασίας του, από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Έτσι, στο πεδίο των συλλογικών ρυθμίσεων εργασίας (συλλογικές συμβάσεις) και πάντα σε ότι αφορά τον τομέα Εμπορίου, ρυθμιστικές διατάξεις ως προς τους όρους αμοιβής και εργασίας υπάρχουν για τις εξής κατηγορίες (ειδικότητες) εργαζομένων: α) πωλητής β) προϊστάμενος πωλήσεων γ) ταμίας δ) αποθηκάριος Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το οποίο έχει να κάνει με τον καταμερισμό της εργασίας στον κλάδο της εμπορικής δραστηριότητας και της άσκησης των επαγγελμάτων εντός του κλάδου, το οποίο επίσης έχει αποτυπωθεί και στις συλλογικές ρυθμίσεις των όρων αμοιβής και εργασίας στη χώρα μας, οι εργαζόμενοι που απασχολούνται στα εμπορικά καταστήματα διέπονται από το αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο και θεωρούνται «επαγγέλματα» με την πληρέστερη έννοια του όρου, όπως π.χ. σύμβουλος πωλήσεων, merchandiser κλπ. 19

Α.5 Αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας /δυναμική του επαγγέλματος ή/ και ειδικότητας Α.5.1 Γενική περιγραφή των τάσεων μεγέθυνσης που διαγράφουν στην ελληνική αγορά οι κλάδοι στους οποίους εντάσσονται οι απασχολούμενοι στο συγκεκριμένο επάγγελμα ή/ και ειδικότητα Όπως σημειώθηκε και παραπάνω ο όρος «Εμποροϋπάλληλος», αφορά ένα σύνολο εργαζομένων που απασχολούνται στον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας που αφορά το εμπόριο και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της εμπορικής λειτουργίας των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΣΥΕ για την έρευνα εργατικού δυναμικού του β τριμήνου 2007, επιβεβαιώνεται ότι ο τομέας του εμπορίου είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας ο οποίος συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της απασχόλησης. Σε όλη την διάρκεια της περιόδου 1993-2007,το εμπόριο αναδεικνύεται ως ο κυριότερος κλάδος απασχόλησης, καθώς οι άλλοι δύο σημαντικοί τομείς απασχόλησης, η γεωργία και η μεταποίηση, παρουσιάζουν σημαντική μείωση του αριθμού των απασχολουμένων. Το 1993, το εμπόριο συγκέντρωνε το 15,8% της συνολικής απασχόλησης, η γεωργίααλιεία το 21,3% και 15,6%, ενώ το 2007 το εμπόριο συγκέντρωσε ποσοστό 17,7% της συνολικής απασχόλησης, ποσοστό που διατηρείται την τελευταία τριετία. Το 2007, ο κλάδος του εμπορίου παρείχε απασχόληση σε περίπου 800.620 άτομα, δηλαδή ποσοστό 17,7% της συνολικής απασχόλησης. Α.5.2 Είδος επιχειρήσεων όπου εμφανίζεται κατά κύριο το επάγγελμα και αναπτυξιακή δυναμική του επαγγέλματος/ή και της ειδικότητας. Όπως επισημάνθηκε παραπάνω, το επάγγελμα ασκείται αποκλειστικά σε εμπορικές επιχειρήσεις. Ωστόσο, στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο επάγγελμα έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια να συνδέεται με τη λειτουργία των Εταιρειών Προσωρινής Απασχόλησης (ΕΠΑ) και το καθεστώς του λεγόμενου «ενοικιαζόμενου» ή «δανειζόμενου» εργαζόμενου. 1 Ως γνωστόν, οι ΕΠΑ ιδρύθηκαν με βάση το νόμο 2956/2001 και έχουν ως αντικείμενο δραστηριότητας την παροχή εργασίας σε άλλον εργοδότη (έμμεσο) με τη μορφή της προσωρινής απασχόλησης. Ως προσωρινή εργασία νοείται η εργασία που παρέχεται σε άλλον εργοδότη (έμμεσος) για περιορισμένο χρονικό διάστημα από μισθωτό, ο οποίος συνδέεται με τον εργοδότη του με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή αορίστου χρόνου. Στη χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελληνίου Συλλόγου Υπαλλήλων με Παραχώρηση Εργασίας σε Τρίτους 2, λειτουργούν νόμιμα τουλάχιστον 11 εταιρείες προσωρινής απασχόλησης, οι οποίες 2 Βλ. Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1-4-2007: 15.000 εργαζόμενοι προς ενοικίαση (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_01/04/2007_221381 ) 20

διοχετεύουν προσωπικό σε έμμεσους εργοδότες και οι οποίες παρέχουν (εκτός άλλων ειδικοτήτων) σε σημαντικό ποσοστό εμποροϋπαλλήλους σε διάφορες εμπορικές επιχειρήσεις. Πρόκειται συνήθως για ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες (νέους και γυναίκες) που αναγκάζονται να εργαστούν με αυτό τον τρόπο εξαιτίας της ανεργίας που πλήττει κυρίως αυτές τις ομάδες του πληθυσμού. Ορισμένοι από αυτούς έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και εμπειρία στο εργασιακό αντικείμενο, είναι απόφοιτοι ΑΕΙ, ακόμη και κάτοχοι μεταπτυχιακών διπλωμάτων. Οι ίδιοι οι εργοδότες τους διαφημίζουν το υψηλό επίπεδο του προσωπικού και την ποιότητα της παρεχόμενης εργασίας. Α.6 Απασχόληση, τάσεις-προοπτικές Α.6.1 Περιγραφή υπάρχουσας κατάστασης της απασχόλησης Στη χώρα μας, όπως επισημάνθηκε και παραπάνω, το επάγγελμα ασκείται μόνο στον κλάδο του εμπορίου. Σύμφωνα με τις στατιστικές απασχόλησης της ΕΣΥΕ, ο αριθμός των χαρακτηρισμένων ως Εμποροϋπάλληλοι για τη δεκαετία 1998-2007 κυμαίνεται μεταξύ των 370.000 485.000 εργαζομένων, γεγονός που υποδηλώνει κυρίως μια σταθερότητα ως προς τον αριθμό των απασχολουμένων στο επάγγελμα με μια σαφή αυξητική τάση. Α. 6.2 Τάσεις Οι τάσεις ανάπτυξης του επαγγέλματος επηρεάζονται άμεσα από τις γενικότερες εξελίξεις της δυναμικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας συνολικά και του κλάδου του εμπορίου ειδικότερα. Ωστόσο, μια γενική παρατήρηση που μπορεί να γίνει είναι ότι οι θέσεις εργασίας που αφορούν γενικά στις Εμπορικές επιχειρήσεις θα παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις. Α.6.3 Προοπτικές Ως προς τις προοπτικές του επαγγέλματος, οι διάφορες μελέτες που αφορούν τη ζήτηση και προσφορά των επαγγελμάτων 3 αναφέρονται με πολύ θετικές προοπτικές απασχόλησης ως προς τα επαγγέλματα του τομέα του «Εμπορίου». Ωστόσο, οι θετικές προοπτικές συνδέονται σχεδόν πάντοτε με ανώτερο εκπαιδευτικό επίπεδο. Ως προς το επάγγελμα «Εμποροϋπάλληλος» οι προοπτικές παρουσιάζονται 3 Βλ. Αφιέρωμα εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 1-12-2007, (http://www.enet.gr/online/online_threads?pid=178&tp=t&id=178 ) 4 Βλ. για παράδειγμα, Θόδωρος Κατσανέβας, «Οι Προβλέψεις των Προοπτικών της Αγοράς Εργασίας και το Ισοζύγιο Ζήτησης και Προσφοράς Επαγγελμάτων», ( Αθήνα Μάρτιος 2004 ) http://www.unipi.gr/katsanevas/arthra/scientific%20articles/86.doc), καθώς επίσης και παλαιότερη δημοσίευση του ιδίου «Επαγγέλματα του Μέλλοντος και του Παρελθόντος», Αθήνα 2002 (http://www.horizontes.gr/news/epag.htm ) 21

δυσοίωνες εφόσον αυτοί έχουν ως κύριο ή αποκλειστικό προσόν το απολυτήριο λυκείου. Υπό την έννοια αυτή, οι δυνατότητες απασχόλησης ως «Εμποροϋπάλληλος» εμφανίζονται να είναι υψηλότερες, όσο υψηλότερο είναι το εκπαιδευτικό επίπεδο των εργαζομένων συνδυαζόμενο με σύγχρονες και πιστοποιημένες γνώσεις Πληροφορικής και ξένων γλωσσών. Α.7 Υφιστάμενες μορφές άσκησης του επαγγέλματος ή /και της ειδικότητας, τάσεις εξέλιξης Α.7.1 Υφιστάμενες ειδικεύσεις/κατευθύνσεις του επαγγέλματος ή/και της ειδικότητας Σήμερα, οι εμποροϋπάλληλοι επιτελούν μια ευρεία γκάμα καθηκόντων και εργασιών, που ξεφεύγει από την κλασική εικόνα όπως για παράδειγμα της πώλησης ενός προϊόντος. Η ραγδαία άνοδος της τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνιών έχουν αλλάξει σε σημαντικό βαθμό το περιεχόμενο, τη σημασία και την έννοια των εργασιών σε ένα σύγχρονο εμπορικό κατάστημα. Η χρήση Η/Υ, του Internet και μιας σειράς άλλων εξελιγμένων τεχνολογιών είναι ζωτικές πλέον για την πώληση και την εξυπηρέτηση του πελάτη σε κάθε εμπορική επιχείρηση, με αποτέλεσμα το επάγγελμα να είναι σε συνεχή εξέλιξη. Επίσης, οι εμποροϋπάλληλοι έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη αυτονομία και πρωτοβουλία κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Μπορούν πλέον, εκτός απ το να εξυπηρετούν πελάτες, να αναλύουν και να παρουσιάζουν δεδομένα σε υπολογιστικά φύλλα εργασίας, να ασκούν καθήκοντα ταμία ή και υπαλλήλου λογιστηρίου, να διαχειρίζονται αγορές και παραλαβές. Α.7.2 Τάσεις εξέλιξης των πιο δυναμικών και πολυπληθών ειδικεύσεων Η εργασία των «εμποροϋπαλλήλων» στις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις σπανίως εξειδικεύεται, όπως επισημάνθηκε και προηγουμένως, ανά είδος ή τμήμα της επιχείρησης στην οποία απασχολούνται. Υπό την έννοια αυτή, ο βασικός πυρήνας κύριων και επιμέρους επαγγελματικών λειτουργιών και επαγγελματικών εργασιών ουσιαστικά παραμένει ο ίδιος. Ενδεικτικά, οι εργαζόμενοι ως «εμποροϋπάλληλοι» στα μικρομεσαία εμπορικά καταστήματα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, ταυτόχρονα, σε τομείς όπως: αγορών προμηθειών ποιοτικού ελέγχου και ασφάλειας αποθήκης πληροφορικής εσωτερικού ελέγχου δικτύου καταστημάτων υποδοχής & εξυπηρέτησης πελατών 22

ταμείων Α.8 Ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιείται στο επάγγελμα/ειδικότητα. Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται τα στοιχεία των Ερευνών Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ) της ΕΣΥΕ για την περίοδο 2006-2007 που αφορούν την ομάδα επαγγελμάτων Ζ του ΣΤΑΚΟΔ (βλ. Α.3.2) «ονδρικό και λιανικό εμπόριο επισκευή αυτοκινήτων οχημάτων, μοτοσικλετών και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης» και τους τρεις δευτεροβάθμιους κωδικούς της. Εμποροϋπάλληλος 52 51 50 Ζ Περιγραφή ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2006 ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2007 Αριθμός εμποροϋπαλλήλων στο λιανικό εμπόριο 293.000 296.500 Αριθμός εμποροϋπαλλήλων στο χονδρικό εμπόριο 117.500 112.000 Αριθμός εμποροϋπαλλήλων στο εμπόριο, συντήρηση & επισκευή οχημάτων 74.500 75.100 Συνολικός αριθμός εμποροϋπαλλήλων στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο 475.000 483.600 Α.9 Συνδικαλιστικές ή επιστημονικές οργανώσεις σχετικές με το επάγγελμα/ειδικότητα, έντυπα ή άλλα μέσα πληροφόρησης ή άλλες πηγές Α.9.1 Συνδικαλιστικές-επαγγελματικές ή επιστημονικές οργανώσεις σχετικές με το επάγγελμα/ειδικότητα Τους εμποροϋπαλλήλους οργανώνει και εκπροσωπεί παραδοσιακά σε πρωτοβάθμιο επίπεδο ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, ο οποίος ιδρύθηκε το 1891 και αρχικά εκπροσωπούσε όλους τους εργαζόμενους στα μαγαζιά που είχαν την ιδιότητα του «υπαλλήλου» σε κάθε είδους εμπορική επιχείρηση. Σε τοπικό επίπεδο συναντούμε σωματεία και συλλόγους εμποροϋπαλλήλων που μάχονται για τα δικαιώματα των υπαλλήλων των καταστημάτων της κάθε περιοχής. Ωστόσο με τις αλλαγές που επήλθαν στην παραγωγική διαδικασία και την οικονομική δραστηριότητα, στον καταμερισμό της εργασίας, τα επαγγέλματα και τις εξειδικεύσεις τους αλλά και με την οργανωτική εξέλιξη των συνδικάτων, 23

πολλές κλαδικές ομοσπονδίες ενέταξαν στις δομές τους το εμποροϋπαλληλικό προσωπικό συμπεριλαμβάνοντάς το και στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Σε δευτεροβάθμιο συνδικαλιστικό επίπεδο, τους εμποροϋπαλλήλους οργανώνει και εκπροσωπεί παραδοσιακά η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΙΥΕ), η οποία ιδρύθηκε το 1922. Η ΟΙΥΕ συγκροτείται από πρωτοβάθμια σωματεία εργαζόμενων μισθωτών που παρέχουν εξαρτημένη εργασία και αμείβονται ως υπάλληλοι ιδιωτικών βιομηχανικών, εμπορικών, επιχειρήσεων καθώς και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών. Η ΟΙΥΕ σήμερα, οργανώνει και εκπροσωπεί τους υπαλλήλους κύρια στους κλάδους του εμπορίου, της παροχής υπηρεσιών, των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και τουριστικών γραφείων, της καθαριότητας, των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών φύλαξης και ασφαλείας, των επιχειρήσεων πληροφορικής. Συνολικά η ΟΙΥΕ έχει πάνω από 180 πρωτοβάθμια σωματεία κλαδικού η επιχειρησιακού τύπου. Η ΟΙΥΕ συμμετέχει σε θεσμούς κοινωνικού διαλόγου και συνεργάζεται συστηματικά με τις εργοδοτικές οργανώσεις που σχετίζονται με το επάγγελμα του πωλητή, όπως η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ). Οι παραπάνω εργοδοτικές οργανώσεις σε συνεργασία με την ΟΙΥΕ που εκπροσωπεί την πλευρά των εργαζομένων υπογράφουν την Εθνική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας των Εμπορικών Επιχειρήσεων. Α.9.2 Έντυπα και άλλα μέσα πληροφόρησης Η πληροφόρηση των εμποροϋπαλλήλων σε πανελλήνιο επίπεδο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ελλιπής. Η διμηνιαία εφημερίδα του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας είναι ίσως το μεγαλύτερο και πιο αναγνωρισμένο έντυπο για την πληροφόρηση των Εμποροϋπαλλήλων. Επίσης ένα ακόμα αναγνωρισμένο έντυπο είναι «Το Ρεπό», το οποίο εκδίδουν εμποροϋπάλληλοι και το μοιράζουν σε καταστήματα κι εμπορικές επιχειρήσεις δωρεάν. Ασφαλώς υπάρχει το αντίστοιχο blog (http://repozine.blogspot.com/). Οι στόχοι του blog όπως αναφέρονται σε αυτό είναι οι εξής: - να λειτουργήσει σαν αρχείο του εντύπου που προαναφέραμε - να γίνει ένα μέσο επικοινωνίας, συζήτησης, επαφής και δράσης. Σε θέματα όρων αμοιβής και εργασίας πηγή πληροφόρησης είναι α) η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΙΥΕ), δικτυακός τόπος: www.oiye.gr καθώς και β) ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), δικτυακός τόπος www.omed.gr 24

Α.9.3 Άλλες πηγές πληροφόρησης Ως άλλες πηγές πληροφόρησης για το επάγγελμα μπορούν να θεωρηθούν οι αγγελίες αναζήτησης Προσωπικού από εμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες αναφέρονται και συνοπτικά στα προσόντα και τα καθήκοντα της κάθε συγκεκριμένης θέσης εργασίας. Επίσης, στη χώρα μας λειτουργούν και μια σειρά από web sites, που προσφέρουν υπηρεσίες ενημέρωσης ή μεσολάβησης για εξεύρεση εργασίας και στα οποία μπορεί κανείς να αντλήσει πληροφορίες για ζητούμενες θέσεις εργασίας εμποροϋπαλλήλων. Α.10 Τυπικές ή θεσμικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος/ειδικότητας Α.10.1 Άδειες λειτουργίας Οι άδειες λειτουργίας των επιχειρήσεων που απασχολούνται οι εμποροϋπάλληλοι διέπονται από διάφορες επιμέρους νομοθετικές ρυθμίσεις και κανονισμούς. Α.10.2 Άδειες εργασίας Δεν απαιτείται κανενός είδους άδεια για την άσκηση του επαγγέλματος το οποίο εξασκείται ελεύθερα στην αγορά εργασίας. Α.10.3 Άλλες προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος ή/και ειδικότητας Δεν υφίστανται. Α.11 Τίτλοι και θέσεις-διαβαθμίσεις στην επαγγελματική ιεραρχία Α.11.1 Τίτλοι και θέσεις- διαβαθμίσεις επαγγελματικής ιεραρχίας Δεν υπάρχει συγκεκριμένη, καταγεγραμμένη και ρυθμισμένη ιεραρχία συνδεόμενη με τίτλους σπουδών σε ότι αφορά τους «Εμποροϋπαλλήλους». Οι υπάλληλοι αυτοί εντάσσονται στο εμπορικό κατάστημα ασκώντας καθήκοντα που τους αναθέτει η προϊστάμενη αρχή τους. Η όποια διαβάθμιση και επαγγελματική ιεραρχία υφίσταται εντός των καταστημάτων και είναι είτε άτυπη βάσει ανάθεσης καθηκόντων από τον προϊστάμενο ή τον ιδιοκτήτη του εμπορικού καταστήματος, είτε τυπική (δηλαδή θεσμοθετημένη μέσω οργανογραμμάτων, κανονισμών προσωπικού, συλλογικών συμβάσεων εργασίας κλπ). Το διαφορετικό επίπεδο επαγγελματικής ιεραρχίας μεταξύ εμποροϋπαλλήλων 25

αποτυπώνεται στις μισθολογικές αμοιβές των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που αφορούν τα κατώτατα όρια μισθών. 4 Α.12 Συνθήκες εργασίας (συμπεριλαμβανομένων υγιεινής και ασφάλειας) Σε γενικές γραμμές, οι συνθήκες εργασίας στο επάγγελμα, λόγω της φύσης του, δεν θεωρούνται ιδιαίτερα βαριές ή ανθυγιεινές. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι στο επάγγελμα και αναλόγως της επιχείρησης, της θέσης ή του βαθμού ευθύνης είναι ευάλωτοι σε επαγγελματικές ασθένειες που οφείλονται στην εντατικοποίηση της εργασίας και τα αυξημένα ωράρια απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι στα καταστήματα αντιμετωπίζουν προβλήματα που προκαλούνται από την έλλειψη καθισμάτων, τους περιορισμένους χώρους εργασίας και τις αυξημένες αρμοδιότητές τους. Παρ όλα αυτά, λόγω του μικρού μεγέθους της εμπορικής επιχείρησης στην οποία εργάζονται δημιουργούνται φιλικές σχέσεις με τον ιδιοκτήτη με αποτέλεσμα όποια προβλήματα προκύπτουν να επιλύονται άμεσα. Α.13 Δυνατότητες απασχόλησης για άτομα με αναπηρίες Οι δυνατότητες απασχόλησης ατόμων με αναπηρίες (ιδίως ορισμένων κατηγοριών κινητικά ανάπηρων) είναι ιδιαίτερα μικρές καθώς το επάγγελμα αφορά κυρίως «σωματική» εργασία (πολύωρη ορθοστασία). 4 Για τους πίνακες μισθών των Εμποροϋπαλλήλων βλ. δικτυακό τόπο Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος, www.oiye.gr 26

ΕΝΟΤΗΤΑ Β: «ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Η/ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ» Β.1 ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΙΤΛΟΣ: «Εμποροϋπάλληλος» ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΚΕΛ) ΒΑΣΙΚΕΣ (ΚΕΛ) ΚΕΛ 1: Εξυπηρετεί και συναλλάσσεται με τους πελάτες. ΚΕΛ 2: Υποστηρίζει τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος. ΚΕΛ 3: Φροντίζει για τη λειτουργία του χώρου και της αποθήκης. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥ ΣΕΣ (ΚΕΛ) Σχόλια για τα επίπεδα επαγγελματικής ιεραρχίας (όπου παρουσιάζονται): 27

28

ΤΙΤΛΟΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ: «Εμποροϋπάλληλος» ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΚΕΛ) [ΒΑΣΙΚΕΣ & ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ] ΚΕΛ 1: Εξυπηρετεί και συναλλάσσεται με τους πελάτες. ΚΕΛ 2: Υποστηρίζει τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος. ΚΕΛ 3: Φροντίζει για τη λειτουργία του χώρου και της αποθήκης. 29

ΤΙΤΛΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ: «Εμποροϋπάλληλος» ΚΕΛ 1 Εξυπηρετεί και συναλλάσσεται με τους πελάτες. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΕΕΛ) ΕΕΛ 1.1: Υποδέχεται, εξυπηρετεί και πληροφορεί τους πελάτες. ΕΕΛ 1.2: Λαμβάνει και παραδίδει παραγγελίες σύμφωνα με τις επιθυμίες του πελάτη. ΕΕΛ 1.3: Υποστηρίζει τις δημόσιες σχέσεις του καταστήματος. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (ΕΕ) ΕΕ 1.1.1: Υποδέχεται και εξυπηρετεί τους πελάτες. ΕΕ 1.1.2: Πληροφορεί τους πελάτες για τα προϊόντα και τις τιμές. ΕΕ 1.1.3: Διαχειρίζεται θέματα πελατών ΕΕ 1.2.1: Επικοινωνεί με τους πελάτες και καταγράφει το περιεχόμενο της παραγγελίας. ΕΕ 1.2.2: Επιβεβαιώνει το περιεχόμενο της παραγγελίας και ενημερώνει τον πελάτη για τη διαθεσιμότητα του προϊόντος. ΕΕ 1.2.3: Παραδίδει την παραγγελία στον πελάτη. ΕΕ 1.3.1: Προετοιμάζει τη συμμετοχή σε εκθέσεις και εκδηλώσεις. ΕΕ 1.3.2: Προωθεί τα νέα προϊόντα. ΕΕ 1.3.3: Διακινεί έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό με τα προϊόντα. 30

ΚΕΛ 2 Υποστηρίζει τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του καταστήματος. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΕΕΛ) ΕΕΛ 2.1: Συναλλάσσεται με τρίτους. ΕΕΛ 2.2: Διαχειρίζεται τις εισπράξεις και πληρωμές. ΕΕΛ 2.3: Διαχειρίζεται την έντυπη και ηλεκτρονική αλληλογραφία. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (ΕΕ) ΕΕ 2.1.1: Εξοφλεί τους λογαριασμούς του καταστήματος και διεκπεραιώνει τις τραπεζικές συναλλαγές. ΕΕ 2.1.2: Υπολογίζει το αντίτιμο της παραγγελίας. ΕΕ 2.1.3: Υποβάλλει και αξιολογεί προσφορές. ΕΕ 2.2.1: Ταξινομεί τα οικονομικά παραστατικά. ΕΕ 2.2.2: Εκδίδει τα παραστατικά των συναλλαγών. ΕΕ 2.2.3: Εισπράττει και εξοφλεί συναλλαγές. ΕΕ 2.2.4: Παρακολουθεί την κίνηση των λογαριασμών πελατών προμηθευτών. ΕΕ 2.3.1: Παραλαμβάνει την εισερχόμενη αλληλογραφία. ΕΕ 2.3.2: Συντάσσει και διεκπεραιώνει την εξερχόμενη αλληλογραφία. ΕΕ 2.3.3: Αρχειοθετεί την έντυπη και ηλεκτρονική αλληλογραφία. 31

ΚΕΛ 3 Φροντίζει για τη λειτουργία του χώρου και της αποθήκης. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΕΕΛ) ΕΕΛ 3.1: Επιμελείται την εικόνα του καταστήματος. ΕΕΛ 3.2: Διαχειρίζεται και διεκπεραιώνει τις προμήθειες. ΕΕΛ 3.3: ειρίζεται τον εξοπλισμό του καταστήματος. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (ΕΕ) ΕΕ 3.1.1: Επιμελείται την καθαριότητα του χώρου του καταστήματος και της αποθήκης. ΕΕ 3.1.2: Παραλαμβάνει και τακτοποιεί τα προϊόντα. ΕΕ 3.1.3: Τακτοποιεί και αρχειοθετεί έγγραφα, φακέλους και αναλώσιμα. ΕΕ 3.1.4: Φροντίζει τη διακόσμηση της βιτρίνας του καταστήματος. ΕΕ 3.2.1: Παρακολουθεί και ελέγχει την κίνηση και την επάρκεια των προϊόντων. ΕΕ 3.2.2: Ερευνά την αγορά για νέα προϊόντα και προμηθευτές. ΕΕ 3.2.3: Συνεννοείται και συνεργάζεται με το αρμόδιο άτομο για τις προμήθειες. ΕΕ 3.2.4: Διενεργεί απογραφή των προϊόντων. ΕΕ 3.3.1: ειρίζεται την ταμειακή μηχανή. ΕΕ 3.3.2: Αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει τα προβλήματα λειτουργίας του εξοπλισμού. ΕΕ 3.3.3: Επικοινωνεί με τους τεχνικούς για την αποκατάσταση των βλαβών. 32

Β2 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ, ΕΥΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΒΑΣΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ: «Εμποροϋπάλληλος» ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΕΛ 1: Εξυπηρετεί και συναλλάσσεται με τους πελάτες. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΕΛ 1.1: Υποδέχεται, εξυπηρετεί και πληροφορεί τους πελάτες. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΕ 1.1.1: Υποδέχεται και εξυπηρετεί τους πελάτες. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ Ακολουθεί τις προκαθορισμένες από το κατάστημα οδηγίες για την υποδοχή και εξυπηρέτηση των πελατών. ΕΥΡΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ώρος εργασίας: Εμπορικά καταστήματα. Οδηγίες: κανονισμός λειτουργίας του καταστήματος, γραπτές και προφορικές οδηγίες. ΕΕ 1.1.2: Πληροφορεί τους πελάτες για τα προϊόντα και τις τιμές. Γνωρίζει επακριβώς τα προϊόντα του καταστήματος. Παρέχει ακριβείς πληροφορίες για την τιμή και την ποιότητα των προϊόντων. Τρόπος υποδοχής/εξυπηρέτησης: κώδικας συμπεριφοράς και επαγγελματικής δεοντολογίας. Προϊόντα: πωλούμενα προϊόντα. Τρόπος παροχής πληροφοριών: κώδικας συμπεριφοράς και επαγγελματικής δεοντολογίας. 33

ΕΕ 1.1.3: Διαχειρίζεται θέματα πελατών Εφαρμόζει τις προκαθορισμένες από το κατάστημα οδηγίες για την καταγραφή των αιτημάτων των πελατών. Ακούει και χειρίζεται παράπονα από τους πελάτες. Ακολουθεί τους κανόνες εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας. Αιτήματα: σχετικά με τα προϊόντα, τις τιμές, την ποιότητα των προϊόντων. Εργαλεία καταγραφής: ειδικά διαμορφωμένες φόρμες, έντυπες ή σε Η/Υ. Κανόνες εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας: Αρχές προστασίας προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με το θεσμικό/νομικό πλαίσιο και τους κανόνες του καταστήματος. ΕΕΛ 1.2: Λαμβάνει και παραδίδει παραγγελίες σύμφωνα με τις επιθυμίες του πελάτη. ΕΕ 1.2.1: Επικοινωνεί με τους πελάτες και καταγράφει το περιεχόμενο της παραγγελίας. Εφαρμόζει τις προκαθορισμένες από το κατάστημα οδηγίες για την επικοινωνία με τους πελάτες και την καταγραφή της παραγγελίας. Μέσο επικοινωνίας: τηλεφωνικά, δια ζώσης. Οδηγίες: εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του καταστήματος, γραπτές και προφορικές οδηγίες. Εφαρμόζει τους βασικούς κανόνες επαγγελματικής συμπεριφοράς. Τρόπος επικοινωνίας: κώδικας συμπεριφοράς και επαγγελματικής δεοντολογίας. Ακολουθεί τις διαδικασίες και τις οδηγίες του καταστήματος για την καταγραφή της παραγγελίας. Είδος παραγγελίας: πωλούμενα προϊόντα του καταστήματος. Εργαλεία καταγραφής: ειδικά διαμορφωμένες φόρμες, έντυπες ή σε Η/Υ. Μέσα: Η/Υ, προγράμματα Word, Excell. 34

ΕΕ 1.2.2: Επιβεβαιώνει το περιεχόμενο της παραγγελίας και ενημερώνει τον πελάτη για τη διαθεσιμότητα του προϊόντος. ΕΕ 1.2.3: Παραδίδει την παραγγελία στον πελάτη. Ελέγχει την διαθεσιμότητα του προϊόντος. Γνωρίζει τη διαθεσιμότητα του προϊόντος. Σε περιπτώσεις έλλειψης του προϊόντος προτείνει εναλλακτικές επιλογές. Ακολουθεί τους κανόνες και τις οδηγίες του καταστήματος για την παράδοση της παραγγελίας. Τηρεί τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας κατά την παράδοση της παραγγελίας. Ακολουθεί τους κανόνες εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας. Τρόπος ελέγχου: αποθήκη, εντός του χώρου του καταστήματος, μέσω Η/Υ Εναλλακτικές επιλογές: προϊόντα που δεν καλύπτονται από τα διαθέσιμα εντός του καταστήματος. Κανόνες και οδηγίες: εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας του καταστήματος, γραπτές και προφορικές οδηγίες. Τρόπος παράδοσης: στον χώρο του καταστήματος, στον χώρο του πελάτη. Κανόνες υγιεινής και ασφάλειας: εσωτερικός κανονισμός καταστήματος, οικεία νομοθεσία, έντυπα οδηγιών για την υγιεινή και ασφάλεια στο χώρο εργασίας. Κανόνες εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας: Αρχές προστασίας προσωπικών δεδομένων σύμφωνα με το θεσμικό/νομικό πλαίσιο και τους κανόνες του καταστήματος. 35