ΕΓΚΑΥΜΑΤΩΝ - ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής, Εγκαυμάτων και Χειρουργικής Άκρας Χειρός, Γ.Ν.Θ. Γ.Παπανικολάου, Θεσσαλονίκη
Τα ηλεκτρικά εγκαύματα αποτελούν το 3-4% όλων των εισαγωγών στα κέντρα εγκαυμάτων1 και αποτελούν πολυσυστηματικές κακώσεις υψηλής νοσηρότητας και θνησιμότητας2. Η ιδανική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τον άμεσο χειρουργικό καθαρισμό με εσχαρεκτομή και περιτονιοτομή, σε συνδυασμό με την πρώιμη κατά το δυνατό κάλυψη των ελλειμμάτων με τη χρήση τοπικών, αγγειούμενων και ελεύθερων κρημνών, με σκοπό τη διατήρηση των βιώσιμων δομών.
Η εκτίμηση της λειτουργικής και αισθητικής αποκατάστασης των εγκαυματικών περιοχών στους ασθενείς με ηλεκτρικά εγκαύματα, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε πρώιμη χειρουργική αντιμετώπιση.
14 ασθενείς με ηλεκτρικά εγκαύματα εισήχθησαν στη μονάδα εγκαυμάτων από το 2005 έως το 2009 (5 χρόνια). Κατά την εισαγωγή τους τηρήθηκε συγκεκριμένο πρωτόκολλο σύμφωνα με τις γενικές αρχές αντιμετώπισης του εγκάυματος (Εικ.1). Το 24% των ασθενών αποτελούσε ηλεκτρικά εγκαύματα χαμηλής τάσεως (<1000 V) και το 76% των ασθενών αποτελούσε ηλεκτρικά εγκαύματα υψηλής τάσεως (>1000 V) με εμφανή σημεία εισόδου και εξόδου. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 31.4 χρόνια και το εύρος των εγκαυματικών επιφανειών κυμαίνονταν από 1-65% της ΟΕΣ. Το 90% των εγκαυμάτων χαμηλής τάσεως αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά και το 10% υποβλήθηκαν σε χειρουργικούς καθαρισμούς. Τα ηλεκτρικά εγκαύματα υψηλής τάσεως αντιμετωπίστηκαν με άμεσο χειρουργικό καθαρισμό, με αποσυμπίεση των μυικών διαμερισμάτων όπου απαιτούνταν και με προσωρινή κάλυψη με τη χρήση βιολογικών μεμβρανών ή ομοιομοσχευμάτων. Την 10η μετεγχειρητική ημέρα ακολούθησε η μόνιμη κάλυψη με δερματικά μοσχεύματα ή με χρήση κρημνών (Εικ.2). Εικόνα 1. Ηλεκτρικά εγκαύματα με σημεία εισόδου-εξόδου και βολταϊκού τόξου Εικόνα 2. Ηλεκτρικό εγκαύμα αντιβραχίου-αποκατάσταση με ελεύθερο κρημνό πλατέος ραχιαίου-άμεση σύγκλειση δότριας χώρας
Η ολότητα των ασθενών με ηλεκτρικά εγκαύματα χαμηλής τάσεως σημειώσε βέλτιστη λειτουργική και αισθητική αποκατάσταση των εγκαυματικών περιοχών. Στο 65% των ηλεκτρικών εγκαυμάτων υψηλής τάσεως σημειώθηκε ικανοποιητική λειτουργική αποκατάσταση και αποδεκτή αισθητική εμφάνιση των εγκαυματικών περιοχών στους ασθενείς, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε άμεσο χειρουργικό καθαρισμό σε συνδυασμό με μόνιμη κάλυψη με δερματικά μοσχεύματα ή με χρήση κρημνών. Στο 8% των ασθενών σημειώθηκε μόνιμη παράλυση του μέλους, ενώ στο 3% ακολούθησε μερικός ή ολικός ακρωτηριασμός του σκέλους.
Οι εμφανείς δερματικές βλάβες των ηλεκτρικών εγκαυμάτων αποτελούν απλώς τη κορυφή του παγόβουνου και καθίσταται αναγκαίο η εκτίμηση των υποκείμενων ιστών. Οι τραυματικές κακώσεις των υποκείμενων μυών, νεύρων και αγγείων μπορούν να οδηγήσουν σε απειλητική για το μέλος ισχαιμία3. Η διαχείριση κυρίως των ηλεκτρικών εγκαυμάτων υψηλής τάσεως αποτελεί πρόκληση για τον επανορθωτικό χειρουργό. Η άμεση χειρουργικη αντιμετώπιση είναι ανάλογη τόσο της λειτουργικής όσο και της αισθητικής αποκατάστασης των εγκαυματικών περιοχών στους ασθενείς με σοβαρές κακώσεις.
1. Rosen CL, Adler JN, Rabban JT, et al. Early predictors of myoglobinuria and acute renal failure following electrical injury. J Emerg Med 1999;17:783-9 2. Koumbourlis AC. Electrical injuries. Crit Care Med 2002; 30(11. Suppl.):S424 S430 3. HERRERA FA, Hassanein AH, Potenza B, Dobke M, et al. Bilateral upper extremity vascular injury as a result of a high-voltage electrical burn. Ann Vasc Surg. 2010;24:825