ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΠΟΘΕΕΩΝ Ενημερωτικό Δελτίο E-News Letter Τεύτος 8ο 17-23/9/2011 Παρασκεσή 23/9/2011 Άκεζεο μέλεο επελδύζεηο ζηελ Αξκελία. ύκθσλα κε ζηνηρεία πνπ δεκνζίεπζε ε ηαηηζηηθή Τπεξεζία ηεο Αξκελίαο, ην α εμάκελν ηνπ 2011 ε πνξεία ησλ άκεζσλ μέλσλ επελδύζεσλ (ΑΞΔ) ήηαλ απμεηηθή θαη κάιηζηα ζε πνζνζηό 28.8%, ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ 2010. πλνιηθά νη ΑΞΔ αλήιζαλ ζε 421.9 εθ. δνι. απμεκέλεο θαηά 58.6% ζε ζρέζε κε ην 2010, σζηόζν εθείλεο πνπ θαηεπζύλζεθαλ ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία (εμαηξνπκέλσλ δειαδή ησλ επελδύζεσλ ζε δεκόζηεο επηρεηξήζεηο θαη ζηηο ηξάπεδεο), ήηαλ 349.5 εθ. δνι. Ο θιάδνο πνπ απνξξόθεζε ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ ΑΞΔ, πεξίπνπ 34.5%, αθνξνύζε ηελ εμόξπμε θαη επεμεξγαζία κεηάιισλ, θηάλνληαο ηα 180 εθ. δνι. ηνλ θιάδν ηειεπηθνηλσληώλ θαηεπζύλζεθε ην 20.25%, ελώ 9.88% αθνξνύζε άκεζεο μέλεο επελδύζεηο ζηνπο θιάδνπο νξγάλσζεο παξνρήο ελέξγεηαο (ειεθηξηθό, θπζηθό αέξην, αηκό). Σν πξώην εμάκελν ηνπ 2011 ε Ρσζία πξνρώξεζε ζε ζεκαληηθέο επελδύζεηο ζηελ νηθνλνκία ηεο Αξκελίαο, ύςνπο 206,6 εθ. δνι. απμάλνληαο θαηά 76.8% ζε ζρέζε κε ην 2010 ηελ ζπκκεηνρή ηεο ζηελ αλαπηπμηαθή πνξεία ηεο ρώξαο. Αληηζηνίρσο νη ΑΞΔ γαιιηθώλ επηρεηξήζεσλ έθηαζαλ ηα 68.1 εθ. δνι., ησλ ΗΠΑ 19.5 εθ. δνι. (αύμεζε 5.1% ζε εηήζηα βάζε), ελώ ζεκεηώλεηαη όηη νη ΗΠΑ επέλδπζαλ ζπλνιηθά 35.2 εθ. δνι. αύμεζε 2.3%. ζπλ. ζει. 4 ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ Άκεζεο μέλεο επελδύζεηο ζηελ Αξκελία Αύμεζε ηηκώλ γαιαθηνθνκηθώλ πξνϊόληωλ θαη δάραξεο π λ ε ξ γ α ζ ί α Α ξ κ ε λ ί α ο - Ρωζίαο γηα θαηαζθεπή λένπ ππξεληθνύ εξγνζηαζίνπ σελ. 1 σελ.2 σελ. 5
σελ. 2 ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΤΠΟΘΕΕΩΝ Αύμεζε ηηκώλ γαιαθηνθνκηθώλ πξνϊόληωλ θαη δάραξεο ζηελ Αξκελία. Παξόηη από ηελ αξρή ηνπ 2011 θαη κέρξη ηελ νινθιήξσζε ηνπ α εμακήλνπ έρεη θαηαγξαθεί, θπξίσο ηνπο ηξείο ηειεπηαίνπο κήλεο απνπιεζσξηζκόο ηξηώλ πνζνζηηαίσλ κνλάδσλ, ζύκθσλα κε ζηνηρεία πνπ δεκνζίεπζε ε ηαηηζηηθή Τπεξεζία ηεο Αξκελίαο, ηνλ Αύγνπζην νη ηηκέο ησλ γαιαθηνθνκηθώλ πξντόλησλ θαη ηεο δάραξεο ζεκείσζαλ ζεκαληηθή αύμεζε. Δηδηθόηεξα ζύκθσλα κε ην Παξαηεξεηήξην Σηκνιόγεζεο ηεο Κξαηηθήο Δπηηξνπήο Πξνζηαζίαο ηνπ Αληαγσληζκνύ, δηαπηζηώζεθε όηη εηδηθώο ηηο ηειεπηαίεο δέθα εκέξεο ηνπ Απγνύζηνπ, ε ηηκή ηεο δάραξεο, ζε θαηαζηήκαηα ιηαληθήο ηνπ Δξεβάλ, απμήζεθε θαηά 20%, ζε 450 AMD από 340 AMD (1.25 δνι. από 90 ζεληο). ην ίδην δηάζηεκα νη ηηκέο δηαθόξσλ γαιαθηνθνκηθώλ πξντόλησλ (γάια, γηανύξηη θαη θαη βνύηπξν) επίζεο απμήζεθαλ θαηά 17%, επηβάξπλζε πεξίπνπ 30 ζεληο αλά πξντόλ. εκεηώλεηαη όηη ν πιεζσξηζκόο ην α εμάκελν 2011 ήηαλ 4.1%. Γεδνκέλεο ηεο νιηγνπσιηαθήο δηάξζξσζεο ηεο αγνξάο ε Δπηηξνπή δήηεζε άκεζα εμεγήζεηο από ηελ θπξίαξρε εηαηξεία ζηελ αγνξά γαιαθηνθνκηθώλ Ashtarak Kar ε νπνία παξάγεη παγσηό, γάια, kefir, όισλ ησλ εηδώλ γηανύξηεο θαη cottage cheese. Δπίζεο δήηεζε νκνίσο ζρεηηθέο εμεγήζεηο θαη από ηε βηνκεραλία θαηεξγαζίαο δάραξεο Alef Grig, ε νπνία θαηέρεη ην 99.9% ηεο αγνξάο ζηελ Αξκελία. ύκθσλα κε εηδηθόηεξα ζηνηρεία πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηεο ε Δπηηξνπή, θαηά ην κήλα Αύγνπζην θαηαγξάθεθε αύμεζε ζηηο ηηκέο ηνπ cottage cheese 3%, ηεο γηανύξηεο δίρσο ιηπαξά θαηά 5%, ηνπ γάιαθηνο θαηά 2%, sour cream 7% θαη ζε ινηπά πξντόληα ηνπ θιάδνπ 3%. Γεδνκέλνπ όηη ε πνξεία ηνπ πιεζσξηζκνύ, ζύκθσλα κε ηα επίζεκα ζηνηρεία θαη ηα ινηπά καθξννηθνλνκηθά κεγέζε, δελ δηθαηνινγεί ηελ θαηαγξαθείζα απόθιηζε ζε δπν κνλάρα θαηεγνξίεο ηνπ θιάδνπ ησλ ηξνθίκσλ, ε εμέιημε θαηαξρήλ πξνβιεκαηίδεη. Η πνξεία ηνπ πιεζσξηζκνύ από ην 1999 θαη έπεηηα (βι. πίλαθα θαησηέξσ) δελ ήηαλ βέβαηα νκαιή θαη ζπζρεηίδνληαλ άκεζα από ηηο δηεζλείο ζπγθπξίεο.
Τεύτος 8ο 17-23/9/2011 σελ. 3.Ωζηόζν νη πςειέο εηζαγσγέο πνπ πξαγκαηνπνηεί ε Αξκελία, δελ επεξέαζαλ ηε δηακόξθσζε ηνπ πιεζσξηζκνύ, θαζώο ν εηζαγόκελνο πιεζσξηζκόο έλεθα θαη ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηεο Κεληξηθήο Σξαπέδεο δηαηεξείηαη ζε ρακειά επίπεδα. πλεπώο ε δηάξζξσζε ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο είλαη ζηνλ κεγαιύηεξν βαζκό ππεύζπλε γηα ηε δηακόξθσζε ησλ ηηκώλ. ΕΣΟ Δηήζηνο πιεζσξηζκόο % 1999 1 2000 3.1 2002 1.1 2003 4.8 2004 3.5 2005 0.6 2006 2.9 2007 4.4 2008 9 2009 3.4 2010 6.9 2011 α εμ. 4.1 εκεηώλεηαη όηη ε Αξκελία έρεη εληαρζεί ζηηο ρώξεο πνπ ε Παγθόζκηα Σξάπεδα θαη ην ΓΝΣ, εθαξκόδνπλ ηε ιεγόκελε inflation targeting policy (ηελ αθνινπζνύλ 27 ρώξεο από ην 2007). ύκθσλα κε απηήλ ηίζεηαη έλα ζπγθεθξηκέλν επίπεδν πιεζσξηζκνύ σο κνλνδηάζηαηνο ζηόρνο θαη δελ παξεκβαίλεη ε Κεληξηθή Σξάπεδα ηεο ρώξαο γηα ηε ξύζκηζε άιινπ ζρεηηθνύ κεγέζνπο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο (π.ρ. ππνηίκεζε, παξεκβαηηθή ξύζκηζε λνκηζκαηηθώλ κεγεζώλ θ.α.). ηελ Αξκελία απηόο ν ζηόρνο είλαη από ην 2007 4% +1.5%. Αλ δε ιεθζεί ππόςε ε επίδξαζε ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκώλ ησλ ηξνθίκσλ, ηα νπνία ζπκβάιινπλ θαηά 53.9% ζηε δηακόξθσζε ηνπ δείθηε πιεζσξηζκνύ ζηελ Αξκελία (νη ππεξεζίεο ζπκβάιινπλ θαηά 29.9% θαη ινηπά αγαζά θαηά 16.2%) ηόηε είλαη απηνλόεηε ε άκεζε θηλεηνπνίεζε ηεο Κπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο Πξνζηαζίαο Αληαγσληζκνύ. Η επηηάρπλζε ησλ δηαδηθαζηώλ γηα έληαμε ηεο Αξκελίαο ζε ηξία έηε ζηελ ηεισλεηαθή έλσζε κε ηελ ΔΔ, έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ επηβνιή πιένλ ηειώλ θαη δαζκώλ κε αληηθεηκεληθό ζύζηεκα. Δηδηθώο ε βηνκεραλία θαηεξγαζίαο δάραξεο Alef Grig, ζεσξεί όηη πιένλ πθίζηαηαη ζεκαληηθέο επηβαξύλζεηο έλεθα απηήο ηεο εμέιημεο θαη κεηαθπιύεη ηηο ζρεηηθέο επηβαξύλζεηο.
σελ. 5 Τεύτος 8ο 17-23/9/2011 Πξεζβεία Εξεβάλ Γξαθείν Οηθνλνκηθώλ & Εκπνξηθώλ Τπνζέζεωλ 6, Demirchian str. 0002, Yerevan Σειέθωλν : (+37410) 530051, 530446, fax : (+37410) 530449 e-mail : ecocom-yerevan@mfa.gr Το Γραθείο ΟΕΥ Ερεβάλ είλαη ζηε δηάζεζε ηωλ επητεηρήζεωλ ποσ επηζσκούλ λα αλαδεηήζοσλ ηελ προώζεζε ηωλ προϊόληωλ ηοσς ζηελ αλαπησζζόκελε αγορά ηες Αρκελίας. Παραθαιούκε λα κας αποζηείιεηε ζτεηηθώς αηηήκαηα θαη παραηερήζεης ζας. ζπλ. από ζει. 1 Οη Βξεηαληθέο επελδύζεηο ήηαλ 22.6 εθ. δνι. απμεκέλεο θαηά 8.5%, ελώ νη ΑΞΔ ήηαλ 3.9 εθ. δνι. θαηαγξάθνληαο ζεκαληηθόηαηε αύμεζε 51.8%. Οη θαλαδηθέο επελδύζεηο επίζεο απμήζεθαλ θαηά 117.7% θηάλνληαο ηα 14.3 εθ. δνι. εθ ησλ νπνίσλ 8.3 εθ. δνι. ήηαλ ΑΞΔ, θαηαγξάθνληαο ζηελ επηκέξνπο απηή θαηεγνξία αύμεζε 84.5%. ην δηάζηεκα Ινπλίνπ 1998 - Ινπλίνπ 2011 έρνπλ επελδπζεί ζπλνιηθά 6.8 δηο δνι. ζηελ Αξκελία. Από απηό ην πνζό 5.045 δηο δνι. α- θνξνύλ ΑΞΔ, γεγνλόο πνπ θαηαδεηθλύεη ην νπζηαζηηθό ελδηαθέξνλ ησλ ρσξώλ πνπ έρνπλ εληάμεη ηελ Αξκελία ζηηο ρώξεο ζηξαηεγηθνύ ελδηαθέξνληόο ηνπο, επηδηώθνληαο ηελ άκεζε νηθνλνκηθή δηείζδπζε ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία ηεο Αξκελίαο. Οη ρώξεο απηέο δηαηεξνύλ ηδηαίηεξεο δηπισκαηηθέο ζρέζεηο κε ηελ Αξκελία θαη ζπκβάινπλ κέζσ ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο ζε δηεζλείο νξγαληζκνύο θαη ζηε δηαδηθαζία αξσγήο ζην κεηά-ζνβηεηηθό ζηάδην κνξθνπνίεζεο ησλ ζεζκώλ θαη ηεο αγνξάο. ην ίδην δηάζηεκα, δειαδή Ινύληνο 1998- Ινύληνο 2011, ζύκθσλα κε ηελ ηαηηζηηθή Τπεξεζία ηεο Αξκελίαο θαηαγξάθνληαη εηδηθόηεξα ηα αθόινπζα : Υώξα ύλνιν επελδύζεσλ ΑΞΔ Ρσζία 2.982.856.700 δηο δνι. 2.247.322.600 δηο δνι. Γαιιία 695.015.600 εθ. δνι. 649.047.000 εθ. δνι. Διιάδα 478.787.100 εθ. δνι. 301.689.800 εθ. δνι. ΗΠΑ 369.896.600 εθ. δνι. 237.187.900 εθ. δνι. Λίβαλνο Γεξκαλία Αξγεληηλή 303.245.249 εθ. δνι. 302.389.279 εθ. δνι. 380.211.128 εθ. δνι. εκεηώλεηαη όηη ην εκθαληδόκελν πςειό επίπεδν επελδύζεσλ από ηελ Αξγεληηλή, αθνξά ηελ θαηαζθεπή ηνπ λένπ ηεξκαηηθνύ ζηαζκνύ ηνπ αεξνδξνκίνπ Δξεβάλ, ε νπνία έγηλε από Αξκέλην επηρεηξεκαηία ηεο δηαζπνξάο πνπ δηαηεξεί ηελ έδξα ησλ επηρεηξήζεώλ ηνπ ζηελ Αξγεληηλή.
σελ. 5 Τεύτος 8ο 17-23/9/2011 πλεξγαζία Αξκελίαο-Ρωζίαο γηα θαηαζθεπή ππξεληθνύ εξγνζηαζίνπ. ύκθσλα κε αλαθνίλσζε ηνπ Τπ. Οηθνλνκηθώλ ηεο Αξκελίαο, πξόθεηηαη λα πξνρσξήζεη άκεζα ε πινπνίεζε ηεο απόθαζεο πνπ ειήθζε ζηα πιαίζηα ηεο 13 εο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο Αξκελίαο Ρσζίαο, πνπ ζπλήιζε ην πεξαζκέλν Ινύιην, αλαθνξηθά κε ηελ θαηαζθεπή λένπ ππξεληθνύ εξγνζηαζίνπ παξαγσγήο ελέξγεηαο ζηελ Αξκελία. Σν ζρεηηθό πξσηόθνιιν πνπ είρε ήδε ππνγξαθεί κεηαμύ ησλ δύν ρσξώλ από ηνλ Αύγνπζην 2010, πξνέβιεπε αξρηθά ηελ έλαξμε θαηαζθεπήο ηνπ λένπ ππξεληθνύ εξγνζηαζίνπ ε- ληόο ηνπ 2012. Μεηά ηελ ηειεπηαία Αξκελν-Ρσζηθή δηαθπβεξλεηηθή ζπλάληεζε απνθαζίζηεθε ε έλαξμε ησλ εξγαζηώλ εληόο ηνπ 2011 κε πξννπηηθή νινθιήξσζεο ηνπ έξγνπ ην 2017. Ο ιόγνο επηηάρπλζεο ηεο θαηαζθεπήο ηνπ λένπ εξγνζηαζίνπ, έγθεηηαη ζηελ νινέλα απμαλόκελε δηεζλή πίεζε πνπ πθίζηαηαη ε Αξκελία γηα ην θιείζηκν ηνπ ππάξρνληνο ππξεληθνύ εξγνζηαζίνπ ζηελ πόιε Metsamor, 30 ρικ. δπηηθά από ηελ πξσηεύνπζα Δξεβάλ. Μεηά ηνλ θαηαζηξνθηθό ζεηζκό ηνπ 1988, πνπ έπιεμε ην Βόξεην ηκήκα ηεο ρώξαο θαη ιόγσ ηνπ νπνίνπ απώιεζαλ ηε δσή ηνπο 25.000 άλζξσπνη, ην εξγνζηάζην έθιεηζε γηα ιόγνπο αζθαιείαο, παξόηη δελ είραλ ππνζηεί δεκηέο νη δπν αληηδξαζηήξεο ηνπ. Ωζηόζν ζεσξήζεθε αθελόο όηη ε δεδνκέλε παιαηόηεηα ηνπ νηθνδνκήκαηνο θαζώο είρε θαηαζθεπαζηεί από ην 1970, πνπ ππέζηε άιισζηε θαη δεκίεο από ηε ζεηζκηθή δόλεζε θαη αθεηέξνπ νη απαμησκέλνη ηερλνινγηθά δπν αληηδξαζηήξεο (VVER-440 Model V230), πνπ πεξηιακβάλνληαη αλάκεζα ζηνπο πέληε ηειεπηαίνπο ηεο ζνβηεηηθήο επνρήο πνπ παξακέλνπλ ζε ιεηηνπξγία παγθνζκίσο, έπξεπε λα αλαζηαιεί θάζε ρξήζε ηνπο. Η Γηεζλήο Δπηηξνπή Αηνκηθήο Δλέξγεηαο, ε ΔΔ θαη νη ΗΠΑ έζεζαλ επηηαθηηθά ηελ αλάγθε λα θιείζεη δηα παληόο ην εξγνζηάζην. Ωζηόζν ε ζεκαληηθή αλάγθε γηα παξνρή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ε αλάγθε ηεο Αξκελίαο λα απνπιεξώζεη δάλεηα πνπ έιαβε από ηε Ρσζία ζηα πξώηα ρξόληα ηεο αλεμαξηεζίαο ηεο, ηελ νδήγεζε ην 2003 αθελόο ζηελ απόθαζε επαλαιεηηνπξγίαο ηνπ ελόο αληηδξαζηήξα θαη αθεηέξνπ ζηελ παξαρώξεζε κε ζύκβαζε ρξήζεο ηνπ εξγνζηαζίνπ ζηε Ρσζηθή εηαηξεία Inter RAO UES γηα πέληε ρξόληα, ε νπνία κέρξη ην 2010 είρε επελδύζεη 100 εθ. δνι. γηα ηελ αλαβάζκηζε ησλ θαλόλσλ αζθαιείαο ηνπ εξγνζηαζίνπ. Η ΔΔ θαη ινηπνί δηεζλείο νξγαληζκνί ζπλέδξακαλ επίζεο κε 30 εθ. δνι. ώζηε λα θαηαζηεί πην αζθαιήο ε ιεηηνπξγία ηνπ εξγνζηαζίνπ. Ωζηόζν ν ζεηζκόο ζηε Φνπθνπζίκα ηεο Ιαπσλίαο, έζεζε ζε εγξήγνξζε όινπο ηνπο δηεζλείο παξάγνληεο πνπ παξαθνινπζνύλ ην δήηεκα. Γεδνκέλεο ηεο παξαγσγήο ηνπ 40% ηεο παξερνκέλεο ελέξγεηαο ζηελ Αξκελία από ην εξγνζηάζην ηνπ Metsamor, ε πξόδειε δπζκελή ζέζε από ηελ λέα επηδησθόκελε άκεζε αλαζηνιή ησλ εξγαζηώλ ηνπ, ζα είρε θαζνξηζηηθέο επηπηώζεηο ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο ρώξαο. Η Ρσζία παξεκβαίλνληαο ζηελ δηακνξθνύκελε θαηάζηαζε αλαιακβάλεη ζηα πιαίζηα ηεο αξρηθήο ζπκθσλίαο λα ζπλερίζεη λα είλαη ν βαζηθόο επελδπηήο ζηνλ ηνκέα ηεο παξνρήο ελέξγεηαο ζηελ Αξκελία, αλαιακβάλνληαο λα θαηαζθεπάζεη ην λέν εξγνζηάζην, ην νπνίν ζα έρεη δπλαηόηεηα παξνρήο δηπιάζηαο ηζρύνο από ην παιαηό, ελώ ε ζπλνιηθή επέλδπζε ζα αλέιζεη ζηα 8 δηο δνι. Παξόηη νη πηέζεηο γηα αλαζηνιή ιεηηνπξγίαο ηνπ εξγνζηαζίνπ εμαθνινπζνύλ, ν Τπ. Οηθνλνκηθώλ ηεο Αξκελίαο αλέθεξε όηη ηνύην ζα ζπκβεί όηαλ ηεζεί ζε πιήξε ιεηηνπξγία ην λέν εξγνζηάζην, δειαδή κεηά ην 2017.