ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΥΓΕΙΑΣ ICD-10, DRGs, etc Ι. Κουμπούρος ykoump@teiath.gr International Classification of Diseases (ICD-10) ιεθνής Ταξινόμηση των Νοσημάτων (International Classification of Diseases-ICD) σύστημα που ασχολείται με την ομαδοποίηση/ταξινόμηση των ασθενειών, η οποία στηρίζεται στην αιτιολογία, την ανατομική εντόπιση και τη συμπτωματολογία καταχωρεί τις παθολογικές οντότητες σύμφωνα με προκαθορισμένα κριτήρια ιευκόλυνση αποθήκευσης και ανάκτησης των διαγνωστικών πληροφοριών για κλινικούς, επιδημιολογικούς και ποιοτικούς λόγους Βάση για τη σύνταξη των εθνικών στατιστικών θνησιμότητας και νοσηρότητας Ιστορική Αναδρομή του Συστήματος ταξινόμησης Ασθενειών 1853 W. Farr (1807-1883) Τυποποίηση της ορολογίας αιτιών θανάτου 1893 J. Bertilon (1851-1922) Νέα ταξινόμηση αιτιών θανάτου 1946 WHO ( ιεθνής Οργανισμός Υγείας) ιεθνής στατιστική ταξινόμηση ασθενειών, τραυμάτων και αιτιών θανάτου 1975 Ένατη διορθωμένη έκδοση (ICD-9) 1979 Κλινική τροποποίηση (ICD-9-CM, HCIMO) 1992 ιεθνής στατιστική ταξινόμηση των ασθενειών και συσχετιζόμενων προβλημάτων υγείας (ICD-10) ICD-10 (πλεονεκτήματα χρήσης) Το ICD είναι ένα διεθνές πρότυπο ταξινόμησης διαγνώσεων για όλους τους γενικούς επιδημιολογικούς σκοπούς καθώς και για σκοπούς που αφορούν στη διαχείριση της υγείας (π.χ. για την ανάλυση της γενικής κατάστασης της υγείας των πληθυσμιακών ομάδων και την παρακολούθηση της επίπτωσης και του επιπολασμού των νόσων και άλλων προβλημάτων υγείας σε σχέση με άλλες παραμέτρους, κλπ) Επιτρέπει τη συστηματική ανάλυση των καταγραφών, την ερμηνεία και σύγκριση των δεδομένων θνησιμότητας και νοσηρότητας που έχουν συγκεντρωθεί από διάφορες χώρες ή περιοχές και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους Επιτρέπει την εύκολη αποθήκευση, ανάκτηση και ανάλυση των δεδομένων Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την ταξινόμηση των αιτίων θνησιμότητας όπως αυτά καταγράφονται στο πιστοποιητικό θανάτου. Αργότερα, διευρύνθηκε και συμπεριέλαβε και τις διαγνώσεις νοσηρότητας Το ICD-10 καλύπτει μεγάλη ποικιλία σημείων, συμπτωμάτων, παθολογικών ευρημάτων, παραπόνων και κοινωνικών συνθηκών που μπορεί να χρησιμοποιούνται αντί για τη διάγνωση σε ιατρικά ιστορικά ή ιατρικούς φακέλους Χρησιμοποιείται επίσης για την ταξινόμηση δεδομένων που έχουν καταχωρηθεί κάτω από τίτλους όπως «διάγνωση», «αιτία εισαγωγής», «καταστάσεις που αντιμετωπίστηκαν» και «αιτία επίσκεψης» Στόχος να βελτιώσει την ακρίβεια και την αποδοτικότητα στην κωδικοποίηση και να επεκτείνει την ικανότητα του συστήματος να περιλάβει νέους κώδικες Χαρακτηριστικά του ICD-10 Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του είναι: Πληρότητα Η πληρότητα σημαίνει ότι όλες ουσιαστικά οι διαδικασίες έχουν έναν μοναδικό κώδικα Επεκτασιμότητα Το ICD-10 επεκτείνεται εύκολα για να επιτρέψει ετήσιες προσθήκες κώδικα, όπως νέες ιατρικές διαδικασίες Πολυαξονικότητα Το ICD-10 είναι πολυαξονικό. Το αποτέλεσμα είναι ένας υψηλότερος βαθμός ακρίβειας. Κάθε χαρακτήρας έχει συγκεκριμένη σημασία και μπορεί να αντιμετωπισθεί χωριστά Τυποποιημένη ορολογία Υπάρχει μια τυποποιημένη έννοια για κάθε έναν χαρακτήρα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η σύγχυση και οι πολλαπλές έννοιες για το ίδιο πράγμα. Η ορολογία είναι ένας άλλος παράγοντας που συμβάλλει στην ακρίβεια Μειονεκτήματα ICD-10 ιατυπώνεται η γνώμη ότι δεν επιτρέπει την αναλυτική αποτύπωση διάγνωσης, συνεπώς απαιτείται η επέκτασή του για να υποστηρίξει το ιατρικό έργο και να αποδειχθεί χρήσιμο και στην ιατρική έρευνα Παρόλο που το ICD-10 είναι κατάλληλο για πολλές διαφορετικές εφαρμογές, δεν παρέχει αρκετές λεπτομέρειες για ορισμένες ειδικότητες, και μερικές φορές ίσως να χρειάζονται πληροφορίες σχετικές με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ταξινομημένων νοσολογικών καταστάσεων εν είναι χρήσιμο για την κωδικοποίηση της λειτουργικότητας και της ανικανότητας ως πτυχών της υγείας, ούτε περιλαμβάνει μια πλήρη σειρά των παρεμβάσεων υγείας ή των αιτιών χρήσης των υπηρεσιών υγείας Η λειτουργικότητα και η ανικανότητα έχουν ταξινομηθεί μαζί στη ιεθνή Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, της Ανικανότητας και της Υγείας (Ιnternational Classification of Disability, Functioning and Health - ICF). Υπάρχουν επίσης μερικοί περιορισμοί στη χρήση του ICD-10 που αφορούν τις μελέτες οικονομικής φύσης (π.χ. η κοστολόγηση ή η κατανομή των πόρων) 1
ICD-10 (τρόπος κωδικοποίησης) Αποτελεί έναν απλό κωδικοποιημένο κατάλογο κατηγοριών τριών χαρακτήρων, καθεμιά από τις οποίες μπορεί να διαιρεθεί περαιτέρω μέχρι και σε δέκα υποκατηγορίες τεσσάρων χαρακτήρων Χρησιμοποιεί ένα αλφαριθμητικό κωδικό ο οποίος έχει ένα γράμμα στην πρώτη θέση και έναν αριθμό στη δεύτερη, τρίτη και τέταρτη θέση. Ο τέταρτος χαρακτήρας ακολουθεί μετά από τελεία, σαν να αποτελεί δεκαδικό ψηφίο Υπάρχουν κωδικοί από Α00.0 μέχρι Ζ99.9. Το γράμμα U δεν χρησιμοποιείται Παράδειγμα: ο «ερυθηματώδης λύκος» έχει κωδικό L23, ενώ ο «υπό οξύς δερματικός ερυθηματώδης λύκος» έχει κωδικό L23.1 ICD-10 Η ταξινόμηση διαιρείται σε 21 κεφάλαια Ο πρώτος χαρακτήρας του κωδικού της ICD είναι ένα γράμμα, και κάθε γράμμα σχετίζεται με ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο, εκτός από το γράμμα D που χρησιμοποιείται τόσο στο Κεφάλαιο ΙΙ - Νεοπλάσματα, όσο και στο Κεφάλαιο ΙΙΙ - Νόσοι του αίματος και των αιμοποιητικών οργάνων και διαταραχών που εμπλέκουν τον ανοσολογικό μηχανισμό, και το γράμμα Η που χρησιμοποιείται, τόσο στο Κεφάλαιο VII - Νοσήματα του οφθαλμού και των εξαρτημάτων του, όσο και στο Κεφάλαιο VIII - Παθήσεις του ωτός και της μαστοειδούς απόφυσης Τέσσερα κεφάλαια (Κεφάλαια Ι, ΙΙ, ΧΙΧ και ΧΧ) χρησιμοποιούν περισσότερα από ένα γράμμα στην πρώτη θέση των κωδικών τους Κάθε κεφάλαιο περιέχει αριθμό κατηγοριών τριών χαρακτήρων ικανό να καλύψει τα περιεχόμενά του εν χρησιμοποιούνται όλοι οι διαθέσιμοι κωδικοί και συνεπώς υπάρχει περιθώριο για μελλοντικές αναθεωρήσεις και επεκτάσεις Κεφ. Κωδ. Περιγραφή 1 A00-B99 Λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα 2 C00-D48 Νεοπλασίες 3 D50-D89 Ασθένειες του αίματος και των αιμοποιητικών οργάνων, καθώς και διαταραχές που εμπίπτουν σε ανοσολογικούς μηχανισμούς 4 E00-E90 Ενδοκρινικά, διατροφικά και μεταβολικά νοσήματα Κατηγορίες του συστήματος ICD-10 5 F00-F99 ιαταραχές Νόησης και συμπεριφοράς 6 G00-G99 Ασθένειες του νευρικού συστήματος 7 H00-H59 Νοσήματα του οφθαλμού και των εξαρτημάτων του 8 H60-H95 Παθήσεις του ωτός της μαστοειδούς απόφυσης 9 I00-I99 Ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος 10 J00-J99 Ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος 11 K00-K93 Ασθένειες του πεπτικού συστήματος 12 L00-L99 Ασθένειες του δέρματος και του υποδόριου ιστού 13 M00-M99 Ασθένειες του μυοσκελετικού συστήματος και του συνδετικού ιστού 14 N00-N99 Ασθένειες του ουροποιητικού συστήματος 15 O00-O99 Εγκυμοσύνη, τοκετός και επιλοχίες επιπλοκές 16 P00-P99 Ανωμαλίες προερχόμενες από την προγεννητική περίοδο 17 Q00-Q99 Συγγενείς παραμορφώσεις και χρωμοσωμικές ανωμαλίες 18 R00-R99 Συμπτώματα, σημεία και παθολογικά κλινικά ή εργαστηριακά ευρήματα μη ταξινομημένα σε ειδικές κατηγορίες 19 S00-T98 Τραύματα, δηλητηριάσεις και συνέπειες άλλων εξωτερικών αιτιών 20 V01-Y98 Εξωτερικές αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας 21 Z00-Z99 Παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση υγείας και την επαφή με τις υγειονομικές υπηρεσίες ομή ICD-10-PCS Παράδειγμα ταξινόμησης ιατρικών πράξεων στο σύστημα ICD-10 2
ομή ICD-9 ICD-10-CM format ICD-10-CM example ICD-10 formats ICD-10-CM code for chronic gout due to renal impairment, left shoulder, without tophus. ICD-10-CM format ICD-10-PCS format International Classification of Primary Care (ICPC-2) Αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τους γενικούς ιατρούς και τους επαγγελματίες υγείας για την κάλυψη των αναγκών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Αποτελεί το επίσημο σύστημα κωδικοποίησης και ταξινόμησης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σε πάνω από 47 χώρες Για πρώτη φορά οι παροχείς υπηρεσιών υγείας μπορούσαν να ταξινομήσουν τρία σημαντικά στοιχεία της υγειονομικής περίθαλψης, χρησιμοποιώντας μια ενιαία ταξινόμηση: αιτία παραπομπής, διάγνωση/πρόβλημα και διαδικασία φροντίδας International Classification in Primary Care - ICPC-2 ημιουργήθηκε από την WICC (Wonca International Classification Committee) της WONCA (World Organisation of Family Doctors) σε συνεργασία με τον ΠΟΥ για την ΠΦΥ Μεταφράστηκε σε 35 γλώσσες και είναι σε χρήση σε 47 χώρες. Ητρέχουσαέκδοση του ICPC-2 χρονολογείται από το 1998 ιαθέτει θησαυρό και αντιστοίχηση στο ICD-10 και αποτελείται από τριψήφιους κωδικούς (1 γράμμα, 2νούμερα) Οι βασικές αρχές αυτής της κωδικοποίησης περιγράφουν ένα πλαίσιο επεξήγησης της αλληλεπίδρασης ασθενή ιατρού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας τόσο σε ένα περιστατικό όσο και σε μια σειρά περιστατικών Γίνεται παρακολούθηση της άποψης του ασθενή για την υγεία του ενώ γίνεται δυνατή η πλήρης απεικόνιση της κατάστασης της υγείας ενός ατόμου κατά τη διαδικασία θεραπείας Το πρότυπο ICPC-2 αφορά στη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, κωδικοποιεί επιτυχώς το 90% των επισκέψεων στην ΠΦΥ, ενώ κωδικοποιεί και κοινωνικού χαρακτήρα προβλήματα. 3
ICPC-2 Κάλυψη αναγκών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ιαξονικό σύστημα ταξινόμησης βάσει 17 κεφαλαίων και 7 τμημάτων 15 κεφάλαια αναφέρονται σε συστήματα οργανισμού, 1 σε ψυχολογικά και 1 σε κοινωνικά προβλήματα Κωδικοποίηση κεφαλαίων βάσει ενός γράμματος (Α έως Z) Κάθε τμήμα περιλαμβάνει ένα σύνολο διψήφιων κωδικών Κεφάλαια ICPC-2 A- Γενικό B-Αίμα D- Πεπτικό F-Οφθαλμός H- Ους K- Κυκλοφοριακό L-Μυοσκελετικό N- Νευρολογικό P-Ψυχολογικό R-Αναπνευστικό S- έρμα T - Ενδοκρινολογικό Μεταβολισμός U-Ουροποιητικό W- Εγκυμοσύνη-Οικ. Προγρ/σμός X-Γενετικό γυναικός Y-Γενετικό ανδρός Z-Κοινωνικό Τμήματα ICPC-2 ΤΜΗΜΑ ΚΩΔΙΚΟΙ 1. Συμπτώματα-ενοχλήσεις 01-29 2. Διαγνωστικές-πρόληψης διαδικασίες 30-49 3. Θεραπευτικές διαδικασίες / φαρμακευτική 50-59 αγωγή 4. Αποτελέσματα εξετάσεων 60-61 5. Διοικητική πληροφορία 62 6. Παραπομπή-άλλες διαδικασίες 63-69 7. Διαγνώσεις/ ασθένειες 70-99 Κωδικοί ICPC-2 Τριψήφιοι κωδικοί (1 γράμμα, 2αριθμοί). Σχηματίζονται συνδυάζοντας το γράμμα του κεφαλαίου και ένα διψήφιο κωδικό που περιλαμβάνεται σε ένα από τα 7 τμήματα Παράδειγμα: ιάγνωση πνευμονίας: R81. (το R αντιστοιχεί στο κεφάλαιο του αναπνευστικού. Το 81 ανήκει στο τμήμα των διαγνώσεων ασθενειών και αντιστοιχεί στην διάγνωση πνευμονίας). Η ICPC-2 επιτρέπει την κωδικοποίηση των 3 βασικών παραμέτρων ενός επεισοδίου υγείας: αιτία παραπομπής, διάγνωση και ακολουθούμενη φροντίδα υγείας ομή ICPC-2 ομή δύο αξόνων Ο πρώτος άξονας αποτελείται από 17 κεφάλαια Τα 15 από τα 17 κεφάλαια αντιστοιχούν σε τμήματα του σώματος, 1 κεφάλαιο αναφέρεται σε ψυχολογικά προβλήματα και 1 σε κοινωνικά Κάθε κεφάλαιο κωδικοποιείται με τη χρήση ενός γράμματος (Αέως Ζ) Ο δεύτερος άξονας αποτελείται από 7 τμήματα, τα οποία χρησιμοποιούν ένα εύρος διψήφιων κωδικών Συνολικά: τριψήφιοι κωδικοί (1 γράμμα και 2 νούμερα) που σχηματίζονται από το συνδυασμό του γράμματος του κεφαλαίου και του διψήφιου κωδικού του τμήματος Το τμήμα 1 αφορά στα συμπτώματα και τις ενοχλήσεις και χρησιμοποιείται για να περιγράψει το πρόβλημα που διαχειρίζεται ο ιατρός κατά την εμφάνισή του. Το τμήμα 7 αφορά τις διαγνώσεις και τις ασθένειες και χρησιμοποιείται όταν υπάρχουν επαρκείς σχετικά πληροφορίες ώστε να καταλήξει ο ιατρός στη διάγνωση. Το τμήμα 7 εμπεριέχει πέντε υποομάδες σχετικά με τις μολυσματικές ασθένειες, τα νεοπλάσματα, τους τραυματισμούς, τις συγγενείς ανωμαλίες και λοιπές ασθένειες. Τα τμήματα 2 έως 6 είναι κοινά για όλα τα κεφάλαια και εφαρμόζονται ανάλογα σε κάθε όργανο ή τμήμα του σώματος. Diagnosis Related Groups (DRGs) Ομοειδείς ιαγνωστικές Ομάδες (DRGs): αφορούν την κατηγοριοποίηση μιας επίσκεψης σε κάποιο νοσοκομείο σχετικά με το ποιο ήταν το πρόβλημα και πώς αντιμετωπίστηκε σε έναν ασθενή Αποτελούν ένα σύστημα ταξινόμησης το οποίο ομαδοποιεί τους ασθενείς ανάλογα με την κατανάλωση των πόρων που απαιτούνται για τη φροντίδα τους και σε σχέση με τα κλινικά χαρακτηριστικά τους Η κατηγοριοποίηση DRG προσδιορίζεται από ένα πρόγραμμα ομαδοποίησης το όποιο βασίζεται σε διαγνώσεις και διαδικασίες κωδικοποιημένες με το ICD-10-CM καθώς και σε στοιχεία του ασθενή όπως ηλικία, φύλο, διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο και άλλους παράγοντες Το DRG προσδιορίζει το ποσό που θα κοστίσει μια επίσκεψη (με την ευρεία έννοια) ανεξάρτητα από τις χρεώσεις που έχουν προκύψει Οι κωδικοί DRG είναι χρήσιμοι κυρίως για να διευκολύνουν τέτοιου είδους οικονομικές αναλύσεις και όχι για κλινικές έρευνες ή θεραπευτική αγωγή στους ασθενείς 4
DRGs Αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 70 απότοπανεπιστήμιοτου Yale σε συνεργασία με το Health Care Finance Administration (HCFA), που διαχειριζόταν το πρόγραμμα Medicare, το οποίο χρηματοδοτούσε τις υπηρεσίες υγείας για τους συνταξιούχους (ανεξαρτήτου ηλικίας, ανικανότητας ή αιτίας) με την παρακράτηση ενός συγκεκριμένου φόρου επί του μισθού Αυτά τα πρωτογενή DRGs αναπτύχθηκαν ουσιαστικά ως εργαλείο διαχείρισης των εξόδων και υποβοήθησης των νοσοκομείων και των κλινικών να παρακολουθήσουν τη χρήση και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών DRGs Αν και αρχικά σχεδιάστηκαν για να αποζημιώνονται τα νοσοκομεία για τις υπηρεσίες τους, στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για ευρύτερους σκοπούς, οι οποίοι μπορούν να ενταχθούν σε τρεις κύριες κατηγορίες: 1. Αύξηση της διαφάνειας 2. Αύξηση της αποδοτικότητας 3. ιοικητική υποστήριξη Το 1983, η κυβέρνηση των ΗΠΑ υιοθέτησε τα DRGs, ως μηχανισμό για αποζημιώσεις των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας 1. DRGs - Αύξηση της διαφάνειας Κεντρικός άξονας: να συμπυκνώσει έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό στοιχείων που εμφανίζονται να είναι μοναδικά σε έναν περιορισμένο αριθμό ομάδων που έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά Κύριο όφελος: επιτρέπει ορισμένες αναλύσεις που ειδάλλως δεν θα ήταν δυνατές Παράδειγμα: η σύγκριση των δαπανών, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας Ως εκ τούτου, αυξάνει τη διαφάνεια σε σχέση με την απόδοση και την κατανάλωση των πόρων αφού μέχρι πρότινος τόσο οι ρυθμιστές όσο και οι πληρωτές ήξεραν ελάχιστα για τις εσωτερικές διαδικασίες των νοσοκομείων και δεν είχαν κανένα μέσο να διεξάγουν συγκρίσεις και να καταλήξουν σε συμπεράσματα Βασικό πλεονέκτημα των DRGs προσφέρουν ένα πλαίσιο για μια ακριβή αξιολόγηση των δαπανών σε ένα δεδομένο ασθενή, η οποία λαμβάνει υπόψη τα παρατηρούμενα και μετρήσιμα χαρακτηριστικά του ασθενή Χρήση για να αξιολογηθούν και άλλες διαστάσεις επίδοσης, όπως η αποδοτικότητα και η ποιότητα Βασική τεχνική δυσκολία η κατάλληλη διευθέτηση των παραγόντων που υποκρύπτονται πίσω από τον έλεγχο των νοσοκομείων (π.χ. οι αμοιβές, τα χαρακτηριστικά του ασθενή, κα) 2. DRGs Αύξηση της αποδοτικότητας Χρήση τους ως μηχανισμού υπολογισμού αποζημίωσης και διάθεσης πόρων για τα νοσοκομεία ιπλός Στόχος να αποζημιώνονται οι πάροχοι των υπηρεσιών υγείας με λογικές τιμές για την εργασία τους, αλλά και να αποθαρρύνονται στην παροχή περιττών υπηρεσιών και προσοχής, ενθαρρύνοντας έτσι την αποδοτικότερη παροχή της κατάλληλης φροντίδας Προηγούμενες προσεγγίσεις: Αμοιβή-για-υπηρεσία (fee-for-service) ανεπαρκείς και δαπανηρές μιας και επέτρεπαν στα νοσοκομεία να χρησιμοποιούν και τιμολογούν περιττές ή και μη αποτελεσματικές υπηρεσίες ημιουργήθηκε η έννοια των «προσδοκώμενων πληρωμών ή αποζημιώσεων» έναντι της αναδρομικής έννοιας της «αμοιβής-για-υπηρεσία» που ίσχυε μέχρι πρότινος Στην Ευρώπη, εντούτοις, οι σφαιρικοί προϋπολογισμοί και η ημερήσια αποζημίωση (per-diem) ήταν οι κυρίαρχες μορφές που χρησιμοποιούνταν για να πληρώσουν τα νοσοκομεία πριν από την εισαγωγή των DRGs Φαίνεται λοιπόν πως η αφετηρία ήταν διαφορετική τόσο όσον αφορά στους στόχους (όχι συγκράτηση των εξόδων, αλλά αποδοτικότητα και δικαιοσύνη), όσο και στην «προσδοκία» (τα DRGs βασίζονται λιγότερο στην προσδοκία από τους προϋπολογισμούς που δεν στηρίζονται στον όγκο και στα δεδομένα των ασθενών) 3. DRGs ιοικητική υποστήριξη Στις χώρες όπου το σύστημα αποζημιώσεων των νοσοκομείων βασίζεται σε προϋπολογισμούς ή ημερήσιες αποζημιώσεις, η διοίκηση είχε ελάχιστες πληροφορίες για τους τύπους των υπηρεσιών που προσέφερε και τις ανάλογες δαπάνες Τα DRGs χρησιμεύουν σημαντικά στην υποστήριξη της διοίκησης και των διευθυντών των νοσοκομείων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να παρακολουθούν ή ακόμη και να ελέγχουν την εργασία και την αποδοτικότητα των νοσοκομειακών ιατρών DRGs Αρχικά χρησιμοποιήθηκαν πέντε μεταβλητές για τον καθορισμό των DRGs: 1. κωδικός διάγνωσης (αρχική ή δευτερεύουσα, ενώ μπορούν να συμπεριληφθούν επιπλοκές ή συν-νοσηρότητες) 2. κωδικός διαδικασίας (χειρουργικό ή μη, ενώ μπορεί να συμπεριληφθεί η απαίτηση για εξειδικευμένοπροσωπικόήηχρήσηεξειδικευμένωνυπηρεσιών) 3. ηλικία (σε έτη ή μήνες για τα νεογέννητα) 4. φύλο 5. κατάσταση εξιτηρίου (π.χ. αν ο ασθενής διακομίστηκε σε άλλο νοσοκομείο ή σε κατ οίκον νοσηλεία ή με βραχεία νοσηλεία ή περίπτωση θανάτου, κλπ) DRGs τρόπος για να αυξηθούν τα κίνητρα για την αποτελεσματική και αποδοτική παροχή υπηρεσιών Μη επιθυμητές συμπεριφορές π.χ. πρόωρα εξιτήρια Η επιτυχία οποιουδήποτε συστήματος DRGs εξαρτάται τελικά από το βαθμό στον οποίο αυτό παρακινεί και κινητοποιεί τους πάροχους υπηρεσιών υγείας σε συνάρτηση με τους κοινωνικούς στόχους και ανάγκες Απώτερος σκοπός DRGs η αποζημίωση ανά περίπτωση να αποτελέσει κίνητρο για τα νοσοκομεία ώστε να κάνουν αποτελεσματική και αποδοτική χρήση των πόρων τους Απρόβλεπτες συμπεριφορές και κίνητρα από τη χρήση των DRGs αφορούν στην ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας και στην τεκμηρίωση της παρεχόμενης υπηρεσίας 5
Ανεπιθύμητες συνέπειες και κίνητρα από τη χρήση των DRGs 1. Τεκμηρίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών 2. Ενθάρρυνση περισσότερης κωδικοποίησης των διαδικασιών ή των δευτεροβάθμιων διαγνώσεων εάν, κάτι τέτοιο οδηγεί σε αυξημένη αποζημίωση. 3. Η πολυπλοκότητα του συστήματος ταξινόμησης των ασθενών μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη κωδικοποίηση. 4. Η γραφειοκρατία σε σχέση με την τεκμηρίωση αποσπά πόρους και προσοχή μακριά από την κύρια λειτουργία και την ιατρική περίθαλψη. 5. Ποιότητα παρεχόμενης φροντίδας 6. Παροχή περισσότερης φροντίδας σε ασθενείς των οποίων οι αναμενόμενες δαπάνες είναι χαμηλότερες από τη σχετική αποζημίωση. 7. Μειωμένη παροχή φροντίδας σε ασθενείς των οποίων οι αναμενόμενες δαπάνες είναι υψηλότερες από τη σχετική αποζημίωση. 8. Εντατικότερη φροντίδα των ασθενών, εάν αυτό οδηγεί σε αυξημένη αποζημίωση (μόνο στην περίπτωση όπου η αυξημένη αποζημίωση υπερβαίνει τις δαπάνες). 9. Ενθάρρυνση για ελαχιστοποίηση των δαπανών κατά τη διάρκεια της φροντίδας χωρίς παράλληλη εκτίμηση της ποιότητας (σε συνθήκες πληρωμή ανά περίπτωση). 10. Ενθάρρυνση για μεταφορά των εξόδων σε τρίτους. DRGs (ανοικτά θέματα) Τα DRGs είναι ελκυστικά για τους φορείς χάραξης πολιτικής: Εισάγουν τα μέσα για μέτρηση και αποτίμηση της απόδοσης των νοσοκομείων και της χρήσης των πόρων Μπορούν και προκαλούν τον ανταγωνισμό που λείπει από τη συγκεκριμένη αγορά, τουλάχιστον στο δημόσιο τομέα Τα εμπειρικά στοιχεία στα αποτελέσματα από τη χρήση των DRGs παραμένουν περιορισμένα από τις περισσότερες χώρες Οι φορείς χάραξης πολιτικής θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στους παράγοντες που επηρεάζουν τις αποζημιώσεις (π.χ. ρυθμιστικούς, οργανωτικούς, λειτουργικούς, κλπ), καθώς και στο πώς θα συνυπολογίζεται η διαφορά στην παρεχόμενη ποιότητα, κάτι το οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται στην κατά DRG κωδικοποίηση Θα πρέπει να κρατηθεί χαμηλό το κόστος διαχείρισης ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του νοσοκομείου από την κύρια λειτουργία του, που είναι η παροχή φροντίδας υγείας Θα πρέπει να μελετηθεί και η αντιμετώπιση των νέων και πανάκριβων τεχνολογιών οι οποίες αφορούν πολύ περιορισμένο αριθμό και περιπτώσεις ασθενών ΚΕΝ Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια Μια πρόσφατη προσπάθεια εισαγωγής των DRGs στην Ελλάδα, είναι αυτή των ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια), τα οποία αποτελούν μια διαδικασία τιμολόγησης και διαχείρισης νοσοκομειακών νοσηλειών ασθενών Σκοπός η ομαδοποίηση όλων των νοσηλιών ασθενών σε κατηγορίες (περίπου 700), έτσι ώστε να απλοποιηθεί η διαδικασία τιμολόγησης, ελέγχου, εκκαθάρισης τιμολογίων και αποζημίωσης των νοσηλευτικών ιδρυμάτων από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς Οι αρχικές προσδοκίες από την εισαγωγή των ΚΕΝ ήταν να προκύψουν μεγάλα οφέλη σε διαχειριστικό χρόνο και κόστος τόσο των νοσηλευτικών ιδρυμάτων όσο και των ασφαλιστικών οργανισμών και να επιταχυνθούν σημαντικά όλες οι σχετικές διαδικασίες. Επί της ουσίας, τα ΚΕΝ δεν είναι τίποτε άλλο από ένας γενικευμένος τιμοκατάλογος νοσηλειών, οοποίος καθορίζει το κόστος και τη Μέση ιάρκεια Νοσηλείας (Μ Ν) για κάθε κατηγορία νοσηλείας Θα πρέπει να μελετούνται και οι ιδιομορφίες της χώρας και του ευρύτερου περιβάλλοντος εργασίας ώστε να προσαρμόζονται επιτυχώς παρόμοιες πρακτικές LOINC (Logical Observation Identifiers Names and Codes) Το LOINC κωδικοποιεί τόσο εργαστηριακά, όσο και κλινικά αποτελέσματα. ιατηρείται από το Regenstrief Institute του Indiana University των ΗΠΑ. Ξεκίνησε το 1994 από το συγκεκριμένο ινστιτούτο, ως ανάγκη για την ψηφιακή μετακίνηση των κλινικών δεδομένων από τα εργαστήρια που παράγουν τα δεδομένα για τα νοσοκομεία, τους ιατρούς και τους λοιπούς χρήστες των κλινικών πληροφοριών. Σκοπός του είναι η διευκόλυνση στην ανταλλαγή πληροφοριών και στην εξαγωγή συμπερασμάτων για κλινική, διοικητική χρήση και έρευνα. ATC/DDD (Anatomical Therapeutic Chemical Classification System with Defined Daily Doses) Χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση φαρμάκων. ημιουργήθηκε αρχικά το 1969 από τον ΠΟΥ και ανανεώνεται συνεχώς. Αποτελεί την επικρατέστερη κωδικοποίηση για φάρμακα και δραστικές ουσίες σε διεθνές επίπεδο, ενώ έχει υιοθετηθεί και από τον Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ). Στόχος του είναι να αποτελέσει εργαλείο για έρευνες σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων και κατά συνέπεια να βελτιώσει την ποιότητα από την κατανάλωσή τους. Στη συγκεκριμένη ταξινόμηση, τα φάρμακα διαχωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το όργανο ή το σύστημα στο οποίο επιδρούν και με τις χημικές, φαρμακολογικές και θεραπευτικές ιδιότητές τους. Ταξινομούνται σε πέντε διαφορετικά επίπεδα, από τα οποία μπορούν στη συνέχεια να εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα και να γίνουν στατιστικές μελέτες. Είναι πολύ πρακτικό για τον ιατρό καθώς επιτρέπει την επιλογή συγγενών φαρμάκων. ICF (International Classification of Functioning, Health and Disabilities) Το ICF αναπτύχθηκε από τον ΠΟΥ περίπου το 1980 και αποτελεί μια ταξινόμηση για τη μέτρηση της υγείας και της ανικανότητας τόσο σε ατομικό, όσο και σε επίπεδο πληθυσμού. Μέσω του ICF είναι δυνατή η περιγραφή των αλλαγών στη λειτουργικότητα του σώματος (το επίπεδο της ικανότητας και της αποδοτικότητας). Ο όρος λειτουργικότητα αναφέρεται σε όλες τις λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος, ενώ η ανικανότητα είναι όρος ομπρέλα για τις πιθανές εμφανίσεις ανικανότητας (π.χ. την περιορισμένη κινητικότητα, κλπ) και την περιορισμένη συμμετοχή σε δραστηριότητες. Συμπεριλαμβάνει επίσης και παράγοντες του ευρύτερου περιβάλλοντος οι οποίοι αλληλεπιδρούν με τα προαναφερθέντα. Ουσιαστικά αφορά την πιθανή «μείωση» του επιπέδου υγείας η οποία οδηγεί σε περιορισμό των ικανοτήτων. ICHI (International Classification of Health Interventions) Η συγκεκριμένη ταξινόμηση έχει στόχο την παροχή ενός κοινού «εργαλείου» στο χώρο της υγείας για την τεκμηρίωση και ανάλυση της διασποράς και διείσδυσηςτωνιατρικώνεπεμβάσεωνγιαστατιστικούςσκοπούς. Χρησιμοποιεί μια κοινή ορολογία ώστε να επιτρέπεται η συλλογή και σύγκριση των δεδομένων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η ανάγκη εντοπίστηκε αρχικά το 1971 και περιορίστηκε στις χειρουργικές επεμβάσεις. Οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες στο χώρο της υγείας οδήγησαν στην επέκταση της συγκεκριμένης ταξινόμησης. Απώτερος στόχος του ICHI είναι η κάλυψη ενός ευρύ φάσματος των μέτρων που λαμβάνονται για θεραπευτικούς και προληπτικούς σκοπούς από τις ιατρικές, χειρουργικές και άλλες σχετικές με την υγεία υπηρεσίες. Πρόσφατα ο ΠΟΥ, ο οποίος διατηρεί και το ICHI, πρότεινε την ανάπτυξη μιας σύντομης λίστας από επεμβάσεις για διεθνή χρήση, βασισμένη στις τροποποιήσεις που έγιναν από την επιστημονική ομάδα της Αυστραλίας (Australian Modifications) επάνω στην ταξινόμηση ICD-10 (ICD-10-AM). Αυτή η προσπάθεια στοχεύει να εξυπηρετήσει τις χώρες που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει το δικό τους σύστημα ταξινόμησης για τις επεμβατικές πράξεις. Η αρχική έκδοση του ICHI έχει προσαρμοστεί ώστε να συμβαδίζει με τα κριτήρια που θέτουν αναγνωρισμένα πρότυπα. Πιο συγκεκριμένα, οι πολλαπλοί τομείς εφαρμογής μιας τέτοιας ταξινόμησης απαιτούν μια πολυαξονική σύλληψη της γνώσης. Επιπλέον, ο ταχύς ρυθμός των αλλαγών στην επιστήμη και την τεχνολογία επιβάλει συχνές αναθεωρήσεις. Ηαρμόδια επιτροπή του ΠΟΥ αναπτύσσει σχέδια και υποστηρίζει αυτή την προσπάθεια. 6
NCPDP (National Council for Prescription Drug Programs) Το Εθνικό Συμβούλιο για τη Συνταγογράφηση Φαρμάκων (NCPDP) είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ανάπτυξης προτύπων, εγκεκριμένος από το ANSI (American National Standards Institute) των ΗΠΑ, ο οποίος έχει αναπτύξει πρότυπα για την ανταλλαγή πληροφοριών που σχετίζονται με χρεώσεις, προμήθειες και υπηρεσίες φαρμάκων καθώς και την καταλληλότητα αυτών, ανάμεσα σε φαρμακεία και ασφαλιστικές εταιρείες. Αυτά χρησιμοποιούνται από το 1985 και σήμερα εξυπηρετούν περισσότερο από το 90% των φαρμακείων στις ΗΠΑ. Οι ίδιες επιστημονικές ομάδες εργάζονται επάνω σε πρότυπα που έχουν να κάνουν με τις αντενδείξεις των φαρμάκων καθώς και με την εξέταση της χρήσης και κατανάλωσης που γίνεται στα φάρμακα. IEEE MEDIX Το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers) και η επιστημονική κοινότητα Μηχανικών στην Ιατρική και τη Βιολογία (Engineering in Medicine and Biology Society - EMB) ανέπτυξαν το πρότυπο MEDIX (Medical Data Interchange Standard) για την ανταλλαγή ιατρικών δεδομένων μεταξύ πληροφοριακών συστημάτων νοσοκομείων. Το πρότυπο MEDIX προχωρά πιο πέρα από το HL7 και περιλαμβάνει όλα τα θέματα που έχουν να κάνουν με τη σύνδεση υπολογιστικών συστημάτων όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η παγκόσμια διευθυνσιοδότηση, η ανταλλαγή αρχείων και η πρόσβαση σε αυτά, καθώς και άλλα πιο τεχνικά θέματα. Το HL7 και το MEDIX αποτελούν το ευρύτερο φαινόμενο της Ηλεκτρονικής Ανταλλαγής εδομένων (EDI - Electronic Data Interchange). Είτε χρησιμοποιείται για να συνδέσει διάφορα συστήματα μιας εταιρίας είτε συστήματα διαφορετικών εταιριών, το EDI εξασφαλίζει ότι η αρχιτεκτονική των υπολογιστών ακολουθεί πιστά την αρχιτεκτονική της επιχείρησης. Το EDI έχει μεγάλες προοπτικές και για τον τομέα της υγείας, ενώ χρησιμοποιείται ήδη ευρύτατα στον τραπεζικό τομέα. MeSH (Medical Subjects Heading) Ο ιατρικός γνωστικός θησαυρός MeSH αποτελεί ένα θησαυρό λεξικό το οποίο ελέγχεται από τη National Library of Medicine (NLM). ιατηρεί μια ιεραρχική δομή με 26.142 περιγραφές στην έκδοση του 2011, ενώ καλύπτει 177.000 όρους/επικεφαλίδες. Υπάρχουν επίσης ακόμη 199.00 όροι οι οποίοι καλούνται Supplementary Concept Records μέσα σε ένα ξεχωριστό θησαυρό Χρησιμοποιείται για την ευρετηρίαση των άρθρων από τα κορυφαία 5.400 βιοϊατρικά επιστημονικά περιοδικά για τη βάση δεδομένων MEDLINE /PubMED Χρησιμοποιείται για τη βάση δεδομένων της NLM η οποία περιλαμβάνει την καταχώρηση των βιβλίων, των εγγράφων, και των οπτικοακουστικών μέσων που αποκτούνται από τη βιβλιοθήκη. Κάθε βιβλιογραφική αναφορά συνδέεται με ένα σύνολο όρων πλέγματος που περιγράφουν το περιεχόμενο του στοιχείου. Ομοίως, οι ερωτήσεις αναζήτησης χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο λεξιλόγιο πλέγματος για να βρουν τα στοιχεία σε ένα επιθυμητό θέμα. Περιέχει περίπου 18.000 κύριες θεματικές ενότητες που ανανεώνονται κατά τακτά χρονικά διαστήματα και καλύπτει τους περισσότερους τομείς στο χώρο της υγείας. UMLS (Unified Medical Language System) To Σύστημα Ενοποιημένου Ιατρικού Λεξικού (UMLS) είναι ένα σύνολο από αρχεία και λογισμικό τα οποία σχετίζουν πολλά λεξιλόγια και πρότυπα υγείας και βιοϊατρικής με στόχο τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των υπολογιστικών συστημάτων Χρησιμοποιείται για τη βελτίωση ή ανάπτυξη εφαρμογών, όπως ΗΦΥ, εργαλείων ταξινόμησης, λεξιλογίων και μεταφραστών Το UMLS έχει ως στόχο την εδραίωση μιας εννοιολογικής σύνδεσης μεταξύ των απαιτήσεων του χρήστη για μια συγκεκριμένη πληροφορία και των διαφόρων πηγών άντλησης της πληροφορίας, όπως για παράδειγμα οι βάσεις δεδομένων ιατρικής βιβλιογραφίας, τα συστήματα διαχείρισης ιατρικών αρχείων ή οι βάσεις ιατρικής γνώσης εδομένου ότι μια έννοια μπορεί να εκφραστεί με διάφορους τρόπους μέσω αυτών των πηγών, είναι πολύ σημαντικό να προσδιοριστεί ποιος από αυτούς είναι ο πλέον ενδεδειγμένος για τη συγκεκριμένη διερεύνηση του χρήστη. Ο γνωστικός μεταθησαυρός UMLS περιέχει περίπου 250.000 έννοιες και πάνω από 540.000 διαφορετικούς όρους. Συνενώνει όρους από τα συστήματα κωδικοποίησης MeSH, SNOMED, ICD-9-CM, καθώς και άλλα μικρότερα τέτοια συστήματα που χρησιμοποιούνται σε εξειδικευμένες περιπτώσεις (π.χ. το DSM-IV για ψυχικές διαταραχές, το ISSLC για τον καρκίνο, κα), όπως επίσης και έννοιες που χρησιμοποιούνται σε βάσεις ιατρικής γνώσης και επιλεγμένα συστήματα διαχείρισης ιατρικών αρχείων. Το Ειδικό Λεξικό του UMLS περιέχει γλωσσολογικές πληροφορίες και επίσης την ειδική αγγλική ορολογία που χρησιμοποιείται στις βιοϊατρικές εφαρμογές. Χαρακτηριστικά Συστήματος Κωδικοποίησης-Ταξινόμησης Συνωνυμίες Το σύστημα ταξινόμησης πρέπει να έχει τη δυνατότητα διαχείρισης των συνωνυμιών Η ύπαρξη συνωνυμιών πρέπει να διαχωρίζεται από τον πλεονασμό, ο οποίος πρέπει να αποφεύγεται Επιτρέπονται ως ενδιάμεσοι όροι που αναφέρονται σε ένα μοναδικό όρο (εσωτερική κωδικοποίηση), ο οποίος χρησιμοποιείται για την κωδικοποίηση και εύρεση της χρήσιμης πληροφορίας Σαφείς συσχετίσεις Ασάφεια στους τύπους συσχετίσεων υποβάθμιση της ποιότητας διερευνήσεων Πιο συχνές συσχετίσεις: είναι ένα, είναι μέρος του, σχετίζεται με, ισοδύναμο του, είναι εντός Εάν θέλουμε να διερευνήσουμε μια Β για να βρούμε τις πνευμονικές ασθένειες ενός ατόμου σύνδεση όλων των σχετικών όρων με την έννοια «πνευμονική ασθένεια» χρησιμοποιώντας τη σχέση είναι ένα Χαρακτηριστικά Συστήματος Κωδικοποίησης-Ταξινόμησης Άλλες περιοχές τυποποίησης Πληρότητα Μια πλήρης περιγραφή των αντικειμένων του ιατρικού χώρου είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί Απουσία αμφιλογίας Οι όροι του συστήματος ταξινόμησης πρέπει να αναφέρονται μόνο σε μια έννοια. Εάν ένας όρος είναι αμφιλεγόμενος, τότε τουλάχιστον δύο διαφορετικοί τύποι δεδομένων καταγράφονται κάτω από τον ίδιο όρο Απουσία πλεονασμών Κάθε έννοια πρέπει να εκφράζεται μονοσήμαντα. Εάν δύο όροι αναφέρονται στην ίδια έννοια, τότε μειώνεται η ευαισθησία των διερευνήσεων που επιτελούνται στα πλαίσια της βάσης δεδομένων Πρότυπα Ταυτοποίησης Κωδικός Ασθενούς Κωδικοί παροχέων υγείας, προϊόντων και προμηθευτών Πρότυπα Αφάλειας και Εμπιστευτικότητας 7
Αναγνωριστικά ασθενών I. ASTM UHID-1374 (Universal Healthcare Identifier) I. Social Security Number (SSN) II. Βιομετρικά δεδομένα Ι. ΑSTM UHID-1374 Μήκους 29 χαρακτήρων αναγνωριστικό: Kωδικός 16 ψηφίων που προσδιορίζει μοναδικά τον ασθενή ιαχωριστικό ψηφίο 6 ψηφία ελέγχου (check digits) 6 ψηφία κρυπτογράφησης του κωδικού ασθενή III. Αμετάβλητα στοιχεία ασθενούς Πλεονεκτήματα: μηχανισμοί ελέγχου ορθότητας και κρυπτογράφησης Μειονεκτήματα: κόστος προσαρμογής υφιστάμενων συστημάτων για την υποστήριξη του ΙΙ. Social Security Number-SSN Χρήση του υφιστάμενου αριθμού κοινωνικής ασφάλισης και ως αναγνωριστικού ασθενών Πλεονεκτήματα: Μικρό κόστος. Οι αριθμοί συντηρούνται από το κράτος και τα περισσότερα συστήματα τους υποστηρίζουν ήδη Μειονεκτήματα: - Ανυπαρξία μηχανισμού ορθότητας αριθμών - Απουσία μηχανισμών ασφάλειας, προστασίας και διαβαθμισμένης πρόσβασης στα στοιχεία - Αδυναμία εφαρμογής σε μη ασφαλισμένα άτομα - Κίνδυνος μεταφοράς στοιχείων ασθενούς εκτός χώρου υγείας ΙΙΙ. Βιομετρικά δεδομένα ακτυλικό αποτύπωμα, ίριδα ματιού, φωνή, κα Μειονεκτήματα: Απαίτηση φυσικής παρουσίας για την ταυτοποίηση του ασθενούς Υψηλό κόστος ανάπτυξης συστημάτων Πιθανότητα αλλοίωσης των χαρακτηριστικών αυτών ΙV. Αμετάβλητα στοιχεία ασθενούς Αναγνωριστικά παροχέων ημιουργία των αναγνωριστικών με βάση τον συνδυασμό της τιμής χαρακτηριστικών τα οποία είναι μοναδικά και αμετάβλητα για κάθε ασθενή NPI (National Provider Identifier) Kωδικός 9 ψηφίων συν ένα ψηφίο ελέγχου Το NPI αποδίδεται τόσο σε φυσικά πρόσωπα όσο και σε οργανισμούς Προσδιορισμός «τμημάτων μέσα σε τμήματα» Οι κωδικοί φυλάσσονται στο εθνικό αρχείο παροχέων (National Provider File-NPF) 8
Αναγνωριστικά τόπου περίθαλψης Ο NPI μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν αναγνωριστικό τόπου περίθαλψης. HIBCC (Health Industry Business Communications Council): ΗΙΝ (Health Industry Number): Κωδικοί 9 χαρακτήρων. Οι 7 πρώτοι χαρακτήρες («base HIN») προσδιορίζουν την οντότητα και 2 τελευταίοι την τοποθεσία της. Οντότητες με πολλαπλές τοποθεσίες: ένας κωδικός για κάθε τοποθεσία. Γιαταφυσικάπρόσωπαοbase HIN είναι κοινός. Προσδιορισμός «τμημάτων μέσα σε τμήματα». Αναγνωριστικά προϊόντων και ετικετών προμηθευτών Labeler identification code (LIC): μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ή χωρίς την χρήση bar codes. EAN/UCC (UPC παλαιότερα): Οι κωδικοί που χρησιμοποιούνται ευρύτατα στο λιανικό εμπόριο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αναγνωριστικά και στον τομέα υγείας. Πρότυπα ασφάλειας Πρότυπα ασφάλειας (1) Η ηλεκτρονική αποθήκευση, επεξεργασία και μεταφορά των ιατρικών δεδομένων προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα Παράλληλα όμως, αυξάνει τους κίνδυνους μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης, επεξεργασίας και αποκάλυψης των ιατρικών δεδομένων Κατά συνέπεια, πρέπει να διασφαλίζεται ένα σύνολο βασικών απαιτήσεων για την ασφάλεια δεδομένων Πρότυπα ασφάλειας (2) Πρότυπα ασφάλειας προϊόντων (1) Εμπιστευτικότητα (confidentiality): η διασφάλιση ότι τα στοιχεία ασθενών δεν παρέχονται ή αποκαλύπτονται σε αναρμόδια άτομα Ακεραιότητα (integrity): ηεξασφάλισηότιταστοιχείαασθενών δεν μπορούν να μεταβληθούν ή να διαγραφούν από αναρμόδια άτομα Αυθεντικότητα (authentication): η επιβεβαίωση ότι ένα πρόσωπο είναι πράγματι αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι Υπευθυνότητα (accountability): η δυνατότητα εντοπισμού των ενεργειών κάθε ατόμου ιαθεσιμότητα (availability): Αναφέρεται στην δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στα δεδομένα από τους εξουσιοδοτημένους χρήστες ιασφαλίζουν ότι τα προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια από τον άνθρωπο. Τρεις βασικές ευρωπαϊκές οδηγίες: 93/42/ΕC: ιατρικοτεχνολογικά προϊόντα 90/385/EEC: ενεργά εμφυτεύσιμα ιατρικοτεχνολογικά προϊόντα 98/79/ΕΕC: in vitro διαγνωστικά 9
Πρότυπα ασφάλειας προϊόντων (2) Πρότυπα ασφάλειας προϊόντων (3) Βάσει του βαθμού επικινδυνότητας τους, τα ιατρικοτεχνολογικά προϊόντα κατατάσσονται σε 4 κατηγορίες: Κατηγορία Ι: μηχανήματα χαμηλής επικινδυνότητας (π.χ. στηθοσκόπια, νοσοκομειακά κρεβάτια) Κατηγορία ΙΙa: προϊόντα χαμηλής έως μέσης επικινδυνότητας (π.χ. βοηθήματα ακοής, ηλεκτροκαρδιογράφοι) Κατηγορία ΙΙb: προϊόντα μέσης έως υψηλής επικινδυνότητας (π.χ. χειρουργικά lasers, εξοπλισμός εντατικής θεραπείας) Κατηγορία ΙΙI: προϊόντα υψηλής επικινδυνότητας (π.χ. βαλβίδες καρδιάς) Προκειμένου να κυκλοφορήσει ελεύθερα ένα προϊόν θα πρέπει να συμμορφώνεται με ένα σύνολο βασικών απαιτήσεων ασφαλείας Οι απαιτήσεις αυτές διαφοροποιούνται με βάση τον βαθμό επικινδυνότητας του προϊόντος Πρότυπα ασφάλειας προϊόντων (4) Η διαδικασία ελέγχου συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις διαφοροποιείται επίσης: Πρώτη κατηγορία: υποβολή από τον κατασκευαστή τεχνικού αρχείου με αποτελέσματα μετρήσεων. Υπόλοιπες κατηγορίες: έλεγχος από οργανισμό πιστοποίησης είτε των προϊόντων και της παραγωγής είτε του συνολικού συστήματος ποιότητας του κατασκευαστή. 10