1. Εστω ότι A, B, C είναι γενικοί 2 2 πίνακες, δηλαδή, a 21 a, και ανάλογα για τους B, C. Υπολογίστε τους πίνακες (A B) C και A (B C) και

Σχετικά έγγραφα
Κεφάλαιο 1. Πίνακες και απαλοιφή Gauss

Εξαναγκασμένες ταλαντώσεις, Ιδιοτιμές με πολλαπλότητα, Εκθετικά πινάκων. 9 Απριλίου 2013, Βόλος

Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή.

«ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ»

Οι γέφυρες του ποταμού... Pregel (Konigsberg)

HY 280. θεμελιακές έννοιες της επιστήμης του υπολογισμού ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ. Γεώργιος Φρ.

Εισαγωγικά. 1.1 Η σ-αλγεβρα ως πληροφορία

Ας υποθέσουμε ότι ο παίκτης Ι διαλέγει πρώτος την τυχαιοποιημένη στρατηγική (x 1, x 2 ), x 1, x2 0,

Εξέταση Ηλεκτρομαγνητισμού Ι 2 Φεβρουαρίου 2018

Αναγνώριση Προτύπων. Σήμερα! Λόγος Πιθανοφάνειας Πιθανότητα Λάθους Κόστος Ρίσκο Bayes Ελάχιστη πιθανότητα λάθους για πολλές κλάσεις

{ i f i == 0 and p > 0

Επίλυση ειδικών μορφών ΣΔΕ

602. Συναρτησιακή Ανάλυση. Υποδείξεις για τις Ασκήσεις

Γραμμική Ανεξαρτησία. Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Τηλεπικοινωνιών και ικτύων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. 17 Μαρτίου 2013, Βόλος

5.1 Μετρήσιμες συναρτήσεις

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο

Ανεξαρτησία Ανεξαρτησία για οικογένειες συνόλων και τυχαίες μεταβλητές

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο

Αλγόριθμοι & Βελτιστοποίηση

Ανεξαρτησία Ανεξαρτησία για οικογένειες συνόλων και τυχαίες μεταβλητές

Γενικό Λύκειο Μαραθοκάμπου Σάμου. Άλγεβρα Β λυκείου. 13 Οκτώβρη 2016

Αναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα

ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του αποκτά πρόσβαση στο περιβάλλον του ιατρού που παρέχει η εφαρμογή.

Ανεξαρτησία Ανεξαρτησία για οικογένειες συνόλων και τυχαίες μεταβλητές

Δ Ι Α Κ Ρ Ι Τ Α Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ι Κ Α. 1η σειρά ασκήσεων

21/11/2005 Διακριτά Μαθηματικά. Γραφήματα ΒΑΣΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ : ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΙ Δ Ι. Γεώργιος Βούρος Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Ο Ισχυρός Νόμος των Μεγάλων Αριθμών

Εφαρμογές στην κίνηση Brown

τους στην Κρυπτογραφία και τα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Πρώτη Γραπτή Εργασία. Εισαγωγή στους υπολογιστές Μαθηματικά

Το κράτος είναι φτιαγμένο για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το κράτος. A. Einstein Πηγή:

Αναλυτικές ιδιότητες

Κεφάλαιο Η εκθετική κατανομή. Η πυκνότητα πιθανότητας της εκθετικής κατανομής δίδεται από την σχέση (1.1) f(x) = 0 αν x < 0.

ιάσταση του Krull Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη Χ. Χαραλαμπους (ΑΠΘ) ιάσταση του Krull Ιανουάριος, / 27

Η ανισότητα α β α±β α + β με α, β C και η χρήση της στην εύρεση ακροτάτων.

Σχέσεις και ιδιότητές τους

Αναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα

Εισαγωγικές Διαλέξεις στην Θεωρία των Αλυσίδων Markov και των Στοχαστικών Ανελίξεων. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ. Άσκηση με θέμα τη μεγιστοποίηση της χρησιμότητας του καταναλωτή

Παραβολή ψ=αχ 2 +βχ+γ, α 0. Η παραβολή ψ = αχ 2. Γενικά : Κάθε συνάρτηση της μορφής ψ=αχ 2 + βχ +γ, α 0 λέγεται τετραγωνική συνάρτηση.

Παντού σε αυτό το κεφάλαιο, αν δεν αναφέρεται κάτι διαφορετικό, δουλεύουμε σε ένα χώρο πιθανότητας (Ω, F, P) και η G F είναι μια σ-άλγεβρα.

Σημειώσεις Μαθηματικών Μεθόδων. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ. Με την πιστοποίηση του έχει πρόσβαση στο περιβάλλον του φαρμακείου που παρέχει η εφαρμογή.

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΡΙΩΡΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ A ΛΥΚΕΙΟΥ. Ονοματεπώνυμο Τμήμα

ΣΥΝΟΛΑ (προσέξτε τα κοινά χαρακτηριστικά των παρακάτω προτάσεων) Οι άνθρωποι που σπουδάζουν ΤΠ&ΕΣ και βρίσκονται στην αίθουσα

( ιμερείς) ΙΜΕΛΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Α Β «απεικονίσεις»

Η εξίσωση Black-Scholes

Εστω X σύνολο και A μια σ-άλγεβρα στο X. Ονομάζουμε το ζεύγος (X, A) μετρήσιμο χώρο.

Ο τύπος του Itô. f (s) ds (12.1) f (g(s)) dg(s). (12.2) t f (B s ) db s + 1 2

"Η απεραντοσύνη του σύμπαντος εξάπτει τη φαντασία μου. Υπάρχει ένα τεράστιο σχέδιο, μέρος του οποίου ήμουν κι εγώ".

Στοχαστικές διαφορικές εξισώσεις

Εκφωνήσεις και Λύσεις των Θεμάτων

Έννοια. Η αποδοχή της κληρονομίας αποτελεί δικαίωμα του κληρονόμου, άρα δεν

Ευρωπαϊκά παράγωγα Ευρωπαϊκά δικαιώματα

Μονάδες α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα σωστά συµπληρωµένο.

Martingales. 3.1 Ορισμός και παραδείγματα

Επίλυση δικτύων διανομής

Ανελίξεις σε συνεχή χρόνο

Εισαγωγή στη Μιγαδική Ανάλυση. (Πρώτη Ολοκληρωμένη Γραφή)

Ερμηνευτικό Λεξικό Λ-501

Γραμμικη Αλγεβρα ΙΙ. 1 Ο διανυσματικὸς χῶρος L(V, W) Καθηγητὴς Ν.Γ. Τζανάκης. [v] B =

Εκφωνήσεις και Λύσεις των Θεμάτων

Ταξινόμηση των μοντέλων διασποράς ατμοσφαιρικών ρύπων βασισμένη σε μαθηματικά κριτήρια.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ. H λογική ασχολείται με δύο έννοιες, την αλήθεια και την απόδειξη. Oι έννοιες αυτές έχουν γίνει

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Εισαγωγικές Διαλέξεις στην Θεωρία των Αλυσίδων Markov και των Στοχαστικών Ανελίξεων. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ

Τρίτη, 05 Ιουνίου 2001 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Β ΤΑΞΗ. ΘΕΜΑ 1ο

17 Μαρτίου 2013, Βόλος

Χαρακτηριστικές συναρτήσεις

α 0. α ν x ν +α ν 1 x ν α 1 x+α 0 α ν x ν,α ν 1 x ν 1,...,α 1 x,α 0, ...,α 1,α 0,

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6)

9η Ενότητα: Προβλήματα ικτυακών Ροών

Φυσική Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β Λυκείου 3 ο Κεφάλαιο Ηλεκτρικό Πεδίο. Ηλεκτρικό πεδίο. Παρασύρης Κώστας Φυσικός Ηράκλειο Κρήτης

Περίληψη. του Frostman 4.1. Τέλος, η ϑεωρία του μέτρου Hausdorff αναπτύσσεται περαιτέρω στην τελευταία παράγραφο. Εισαγωγή 2

Η Θεωρια Αριθμων στην Εκπαιδευση

Κατασκευή της κίνησης Brown και απλές ιδιότητες

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Τρίτη Γραπτή Εργασία στη Στατιστική

G περιέχει τουλάχιστον μία ακμή στο S. spanning tree στο γράφημα G.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Η έκδοση αυτή είναι υπό προετοιμασία. Γιάννης Α. Αντωνιάδης, Αριστείδης Κοντογεώργης

Αλγόριθμοι & Βελτιστοποίηση

Το υπόδειγμα IS-LM: Εισαγωγικά

Διανυσματικές Συναρτήσεις

Συναρτήσεις. Σημερινό μάθημα

ΜΑΘΗΜΑ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Δημήτρης Χελιώτης ΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

Επιχειρησιακή Ερευνα Ι

Αναγνώριση Προτύπων. Σημερινό Μάθημα

ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ 2. Σάμης Τρέβεζας

Αλγόριθμοι & Βελτιστοποίηση Μεταπτυχιακό Μάθημα ΠΜΣ/ΕΤΥ 2η Ενότητα: Μοντελοποίηση Προβλημάτων ως ΓΠ, Ισοδυναμες Μορφές ΓΠ, Γεωμετρία Χωρου Λύσεων

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ. Εαρινό Εξάμηνο

Μαθηματικά Πληροφορικής

ΚΛΑΔΟΣ: ΠΕ11 ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ Σχεδίαση Λογικών Κυκλωμάτων

ΘΕΜΑ 1ο Α. α) Δίνεται η συνάρτηση F(x)=f(x)+g(x). Αν οι συναρτήσεις f, g είναι παραγωγίσιμες, να αποδείξετε ότι: F (x)=f (x)+g (x).

Μεγάλες αποκλίσεις* 17.1 Η έννοια της μεγάλης απόκλισης

Transcript:

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΛΓΕΒΡΑ Ι Εαρινό Εξάμηνο 0 Ασκήσεις για προσωπική μελέτη Είναι απολύτως απαραίτητο να μπορείτε να τις λύνετε, τουλάχιστον τις υπολογιστικές! Εστω ότι A, B, C είναι γενικοί πίνακες, δηλαδή, A = a a a a, και ανάλογα για τους B, C Υπολογίστε τους πίνακες (A B) C και A (B C) και δείξτε ότι είναι ίσοι Ανάλογο ζήτημα αν οι A, B, C είναι διαστάσεως, και, αντιστοίχως Να λυθούν τα γραμμικά συστήματα, τα οποία αντιστοιχούν στους παρακάτω πίνακες Στους πίνακες αυτούς, οι στήλες, πλην της τελευταίας, δίνουν τους συντελεστές των αγνώστων, ενώ η τελευταία στήλη δίνει τα δεξιά μέλη των αντιστοίχων εξισώσεων 0 4 5 7 5 0 5 Απαντήσεις: Οι λύσεις είναι (,, 0), (,, ), (,,, 4) Θεωρήστε το σύστημα x + y + z = a x + y + bz = x + y 4z = b 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 όπου a, b είναι παράμετροι Εφαρμόστε τη μέθοδο απαλοιφής του Gauss προκειμένου να φέρετε το σύστημα σε τέτοια μορφή, που να μπορείτε εύκολα να απαντήσετε στα εξής ερωτήματα: Για ποιες τιμες αυτών των παραμέτρων το σύστημα έχει μία, ακριβώς, λύση, για ποιες τιμες καμμία και για ποιες τιμες άπειρες λύσεις Στην τελευταία περίπτωση, δώστε τη γενική λύση Απαντήσεις: Για b 5 το σύστημα έχει μία ακριβώς λύση Αν b = 5 και a 6, το σύστημα δεν έχει λύση Αν b = 5 και a = 6, το σύστημα έχει λύση x = 4 7z, y = 7 + 6z, όπου z οποιοσδήποτε αριθμός

4 Θεωρήστε το σύστημα x + by z = 0 x y z = 0 y + z = 0 όπου b είναι παράμετρος Αποδείξτε ότι για μία, ακριβώς, τιμή του b το σύστημα έχει άπειρες λύσεις, που εκφράζονται συναρτήσει μιας παραμέτρου, ενώ για όλες τις υπόλοιπες τιμές το σύστημα έχει μία ακριβώς λύση, την οποία να υπολογίσετε Απαντήσεις: Αν b =, τότε η λύση είναι (x, y, z) = ( t, t, t), όπου t οποιοσδήποτε πραγματικός αριθμός Για b, μοναδική λύση είναι η (x, y, z) = (0, 0, 0) 5 Θεωρήστε το σύστημα x + y + z = x + y z = 6 x + ay + z = όπου a είναι παράμετρος Ακολουθώντας τη μέθοδο απαλοιφής του Gauss, αποδείξτε ότι για μία, ακριβώς, τιμή του a το σύστημα είναι αδύνατο, ενώ για όλες τις υπόλοιπες τιμές το σύστημα έχει μία ακριβώς λύση, εκφραζόμενη συναρτήσει του a, την οποία να υπολογίσετε Απαντήσεις: Αν a =, το σύστημα είναι αδύνατο Αν a, μοναδική λύση είναι η (x, y, z) = ( a a, a, ) 6 Εστω N = M = Αποδείξτε ότι N είναι ο μηδενικός πίνακας, δηλαδή, όλα τα στοιχεία του είναι 0 Μετά, με επαγωγή, αποδείξτε ότι N k είναι ο μηδενικός πίνακας για κάθε k Αποδείξτε ότι M =, 4 4 M = 4 4, 8 8 M4 = 8 8, και, γενικά (επαγωγική απόδειξη), για k, M k k k = k k

7 Θεωρήστε τους πίνακες 0 5 A = 4 B = 0 5 5 C = 5 5 5 5 Ποια από τα 6 γινόμενα ABC, ACB, BAC, BCA, CAB, CBA ορίζονται; Υπολογίστε τα, στη συνέχεια Απαντήσεις: 8 48 8 96 50 90 0 ABC = 68 97 BCA = 5 9 8 0, CAB = 78 46 78 86 55 45 55 5 0 54 50 50 6 8 Στην άσκηση αυτή όλοι οι στοιχειώδεις πίνακες P i j και E i j (t) είναι διαστάσεως 5 5 Αποδείξτε ότι P 45 E 5 (t)p 45 = E 4 (t) και συμπεράνατε ότι P 45 E 5 (t) = E 4 (t)p 45 Αποδείξτε ότι P 45 E 5 (t)p 45 = E 4 (t) και συμπεράνατε ότι P 45 E 5 (t) = E 4 (t)p 45 Αποδείξτε ότι P 45 E 5 (t)p 45 = E 4 (t) και συμπεράνατε ότι P 45 E 5 (t) = E 4 (t)p 45 Αποδείξτε ότι P 45 E (t)p 45 = E (t) και συμπεράνατε ότι P 45 E (t) = E (t)p 45 Βάσει των παραπάνω αποδείξτε ότι P 45 E 5 (t )E 5 (t )E 5 (t )E (t 4 ) = E 4 (t )E 4 (t )E 4 (t )E (t 4 )P 45 Εστω M = E 4 (t )E 4 (t )E 4 (t )E (t 4 ) Υπολογίστε τον αντίστροφο του M, δηλαδή, πίνακα A, τέτοιον ώστε AM = I 4 και MA = I 4 Απάντηση: 0 0 0 0 A = E ( t 4 )E 4 ( t )E 4 ( t )E 4 ( t ) = t 4 0 0 0 0 0 0 0 t t t 0 0 0 0 0 9 Με τη βοήθεια της διαδικασίας Gauss-Jordan για την εύρεση του αντιστρόφου πίνακα, βρείτε τις τιμές του c για τις οποίες ο πίνακας 4 5 6 c

είναι αντιστρέψιμος Υπολογίστε τον αντίστροφό του όταν c = 4 8 Απάντηση στο δεύτερο ερώτημα: 7 6 4 0 Υπολογίστε τον αντίστροφο του πίνακα 0 Απάντηση: 6 8 6 8 0 0 0 4 4 0 0 Με τη μέθοδο Gauss-Jordan υπολογίστε τους αντιστρόφους των παρακάτω πινάκων, εάν υπάρχουν: Απαντήσεις: 0 0 0 0 0 6 0 0 4 0 5 6 6 0 0 0 0 4 0 0 μη αντιστρέψιμος, 0 0 0 0 4 0 0 4 0 4 Στην άσκηση αυτή οι πίνακες τύπου E i j (λ) είναι 4 4 και οι πίνακες A και U έχουν διάσταση 4 n Ο U είναι κλιμακωτός Σε κάθε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις υπολογίστε 4 4 κάτω τριγωνικό πίνακα L και 4 4 πίνακα μετάθεσης P (ο P μπορεί να είναι και ταυτοτικός), έτσι ώστε PA = LU (α ) E 4 ()E 4 ( )P 4 E ()A = U (β ) E 4 ()P 4 E ()P 4 E ()A = U (γ ) E 4 ()P 4 E ( )E ()A = U Απαντήσεις: (α ): P = P 4, L = 0 0 0 0 0 0 (β ): P = I 4, L = 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0

(γ ): P = P 4, L = 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Δώστε την πλήρη λύση του συστήματος x + y + z = x + 4y + 5z = 4 Λύση: x = t, x = t, x =, t R 4 Δώστε την πλήρη λύση του συστήματος A x x x x 4 = a b ὅπου A = 0 4 0 7 Λύση: x = 7a b t, x = t, x = s, x 4 = a + b, s, t R 5 Υπάρχει μία, ακριβώς, τιμή του c για την οποία το σύστημα x + y + z = x + y z = 5 x y + 8z = c έχει λύση Ποια είναι αυτή η τιμή του c και ποια είναι τότε η γενικη λύση του συστήματος; Απάντηση: c = 4 Γι αυτή την τιμή του c, η γενική λύση είναι x = 7t, x = + 5t, x = t 6 Για καθέναν από τους πίνακες A i, (i =,, 5) βρείτε μια βάση του μηδενόχωρου N(A i ) 0 0 A = A = 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 4 0 0 0 0 A = 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4, A 4 = 4 4 5 7 5, A 5 = 4 4 5 4 5 7 Απάντηση: Επειδή η βάση του N(A i ) δεν είναι μονοσημάντως ορισμένη, εκτός κι αν N(A i ) = {0}, για αυτόν τον λόγο, στην περίπτωση που N(A i ) {0}, δίδεται μόνο η διάσταση του N(A) Αν, () η δική σας απάντηση συμφωνεί ως προς τη διάσταση του N(A i ) και () ελέγξτε ότι διανύσματα της βάσης του N(A i ), τα οποία βρήκατε είναι λύσεις του συστήματος A i X = 0, τότε η λύση σας είναι σωστή dim N(A ) = 4, N(A ) = {0}, dim N(A ) =, dim N(A 4 ) =, N(A 5 ) = {0} 7 Με τους πίνακες A i όπως στην άσκηση 6, αποφασίστε ποια από τα παρακάτω μη ομογενή συστήματα έχουν λύση και, για εκείνα που έχουν, δώστε την πλήρη λύση τους Υπενθυμίζεται ότι, η πλήρης λύση ενός μη ομογενούς συστήματος είναι το άθροισμα μιας οποιασδήποτε ειδικής λύσης του συν τη γενική λύση του αντιστοίχου ομογενούς συστήματος (την οποία θα έχετε βρει έχοντας λύσει πρώτα την άσκηση 6) 6 () A x = () A x = () A 9 x =, 0 0 5 8 6 5 4 (4) A x =, (5) A x =, (6) A 4 x =, 4 8 5 9 6 0 6

(7) A 4 x =, (8) A 5 x =, (9) A 5 x = Απαντήσεις: Σύστημα (): Εχει άπειρες λύσεις Στη γενική λύση υπεισέρχονται δύο παράμετροι Σύστημα (): Αδύνατο Σύστημα (): Ακριβώς μία λύση Συστήματα (4), (5), (6): Αδύνατα Σύστημα (7): Απειρες λύσεις Στη γενική λύση υπεισέρχεται μία παράμετρος Σύστημα (8): Ακριβώς μία λύση Σύστημα (9): Αδύνατο 8 Εστω ότι v, v, v είναι διανύσματα του R n (α ) Αν τα διανύσματα αυτά είναι γραμμικώς ανεξάρτητα, αποδείξτε ότι και τα διανύσματα v + v + v, v + v, v v + v είναι, επίσης, γραμμικώς ανεξάρτητα (β ) Αν v + v + 5v = 0, αποδείξτε ότι τα διανύσματα v + v + v, v + v, v v + v είναι γραμμικώς εξαρτημένα 9 Να υπολογιστούν βάσεις για τους τέσσερις θεμελιώδεις υποχώρους του πίνακα A = 4 4 4 7, 0 0 7 6 δηλαδή, για τον χώρο στηλών R(A), τον χώρο γραμμών R(A T ), τον μηδενόχωρο N(A) και τον αριστερό μηδενόχωρο N(A T ) Απάντηση (μερική): Η τάξη του A είναι, άρα, η βάση του R(A) αποτελείται από δύο διανύσματα του R 4, η βάση του R(A T ) αποτελείται από δύο διανύσματα του R 5, η βάση του N(A) αποτελείται από τρία διανύσματα του R 5 και η βάση του N(A T ) αποτελείται από δύο διανύσματα του R 4 Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να βρείτε συγκεκριμένα διανύσματα βάσης 0 Εστω A ένας πίνακας διαστάσεως m n, για τον οποίον είναι γνωστό ότι οι στήλες του είναι γραμμικώς ανεξάρτητα διανύσματα και παράγουν τον R m Αποδείξτε ότι m = n = τάξη του A (α ) Εστω ότι V και W είναι τρισδιάστατοι διανυσματικοί υπόχωροι του R 5 Αποδείξτε ότι η τομή τους περιέχει μη μηδενικά διανύσματα Υπόδειξη Θεωρήστε μια βάση του V, μια βάση του W και την ένωση των δύο βάσεων Τα διανύσματα αυτής της ένωσης είναι γραμμικώς εξαρτημένα (γιατί ), άρα 7

(β ) Τροποποιώντας ελαφρά την απόδειξη του (α ), αποδείξτε ότι, V και W είναι διανυσματικοί υπόχωροι του R m διαστάσεως n και k, αντιστοίχως, και n + k > m, τότε η τομή των V και W περιέχει μη μηδενικά διανύσματα Αποδείξτε ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει πίνακας A διαστάσεως με την ιδιότητα, το διάνυσμα (,, ) R να ανήκει συγχρόνως και στον χώρο γραμμών του A και στον μηδενόχωρό του Με ελαφρά τροποποίηση της απόδειξής σας, αποδείξτε ότι αυτό ισχύει για κάθε πίνακα διαστάσεως m Στην άσκηση αυτή, e, e, e είναι τα διανύσματα της standard βάσης του R, δηλαδή, e = (, 0, 0), e = (0,, 0) και e = (0, 0, ) Εστω η γραμμική απεικόνιση f : R R, που προκύπτει από τη σύνθεση τριών στροφών, ως εξής: Πρώτα στρέφεται το (x, y)-επίπεδο κατά γωνία 90 o περί τον άξονα των z, έτσι ώστε το e να συμπέσει με το e ύστερα στρέφεται το (z, x)- επίπεδο κατά γωνία 90 o περί τον άξονα των y, έτσι ώστε το e να συμπέσει με το e τέλος, στρέφεται το (y, z)-επίπεδο κατά γωνία 90 o περί τον άξονα των x, έτσι ώστε το e να συμπέσει με το e Υπολογίστε τον πίνακα της f και τον τύπο της (δηλαδή, εκφράστε το f (x, y, z) = συναρτήσει των x, y, z) Υπόδειξη Κάθε μία από τις τρεις στροφές υπολογίστε πού πάει καθένα από τα e, e, e Παρατηρήστε ότι, όταν έχομε στροφή περί έναν άξονα, τα διανύσματα του άξονα μένουν ακίνητα Με αυτόν τον τρόπο θα βρείτε τον πίνακα κάθε μιας στροφής Αρα, ο πίνακας της f ; 0 0 Απάντηση: (Πίνακας της f ) = 0 0 f (x, y, z) = (z, y, x) 0 0 4 Δείξτε ότι υπάρχει μοναδική γραμμική απεικόνιση f : R R με την ιδιότητα f (,, ) = (, 0, ) και f (0,, ) = (,, ) και f (,, ) = (,, ) Για αυτή τη γραμμική απεικόνιση f κάνετε τα εξής: (α ) Υπολογίστε τον πίνακα A της f 0 Απάντηση: 0 (β ) Δείξτε ότι f (R ) είναι ένα επίπεδο του R Υπόδειξη: f (R ) είναι διανυσματικός υπόχωρος του R (γιατί;) Αρκεί να δείξετε ότι η διάστασή του είναι 8

(γ ) Βρείτε έναν υπόχωρο V του R διαστάσεως με την ιδιότητα f (V) = f (R ) Υπόδειξη: Στο προηγούμενο ερώτημα πρέπει να βρήκατε κάποια συγκεκριμένη βάση, έστω w, w του f (R ) Αρκεί τώρα να βρείτε δύο διανύσματα v, v του R, τέτοια ώστε f (v ) = w και f (v ) = w (δ ) Υπολογίστε την αντίστροφη εικόνα του {0} Υπόδειξη: f ({0}) είναι διανυσματικός υπόχωρος του R (γιατί;) Παρατηρήστε ότι αυτός ο διανυσματικός υπόχωρος δεν είναι άλλος από τον μηδενόχωρο του A (ε ) Βρείτε ένα διάνυσμα v R, τέτοιο ώστε f (v) = (6,, 5) Απάντηση: (,, 0) ( ) Βρείτε έναν υπόχωρο W του R διαστάσεως, τέτοιον ώστε ο υπόχωρος f (W) να είναι η ευθεία με διεύθυνση αυτή του διανύσματος (6,, 5) λ Υπόδειξη: Παρατηρήστε ότι W είναι το σύνολο των λύσεων του συστήματος AX = λ 0 όπου λ είναι παράμετρος Οταν λύσετε το σύστημα θα διαπιστώσετε ότι υπάρχουν δύο συγκεκριμένα διανύσματα v, v R, τέτοια ώστε κάθε διάνυσμα του W (δηλαδή, κάθε λύση του παραπάνω συστήματος) είναι της μορφής λv + µv 5 Εστω η γραμμική απεικόνιση L A : R R, η οποία ορίζεται από τον πίνακα A = 0 (α ) Δείξτε ότι η L A είναι επί (β ) Βρείτε ένα διάνυσμα v R τέτοιο, ώστε f (v) = (, 5) Υπόδειξη: Παρατηρήστε ότι το ερώτημα ανεται στην επίλυση ενός απλού συστήματος (γ ) Βρείτε το σύνολο L A ({0}) Υπόδειξη: Παρατηρήστε ότι L A ({0}) = N(A), άρα βρείτε μια βάση για τον μηδενόχωρο του A (δ ) Η L A έχει δεξιό ή αριστερό αντίστροφο; Ποιος είναι ο πίνακάς του; Απάντηση (μερική): Η τάξη του A ισούται με το πλήθος των γραμμών του, άρα ο A έχει δεξιό αντίστροφο (βλ σχετική θεωρία) Αρα υπάρχει πίνακας B, τέτοιος ώστε A B = I Τότε, η απεικόνιση L B : R R είναι αντίστροφη από δεξιά της L A, δηλαδή, L A L B = id R Ο πίνακας B δεν είναι μοναδικός, άρα, ούτε και η L B είναι μοναδική Μπορείτε να βρείτε έναν τέτοιο πίνακα B λύνοντας τα συστήματα AX = e και AX = e Μια λύση του πρώτου συστήματος θα σας δώσει την πρώτη στήλη του B και μια λύση του δευτέρου συστήματος θα σας δώσει τη δεύτερη στήλη του B Βρείτε κάποιον συγκεκριμένο B και την αντίστοιχη L B 9

6 Εστω ότι V, W είναι μη μηδενικοί υπόχωροι του R n, v,, v k μια οποιαδήποτε βάση του V και w,, w l μια οποιαδήποτε βάση του W Αποδείξτε ότι V W αν και μόνο αν v i w j για κάθε i =,, k και j =,, l 7 Εστω ότι V, W είναι μη μηδενικοί υπόχωροι του R n, και V = v,, v k Αποδείξτε ότι V W αν και μόνο αν w v i για κάθε i =,, k 8 Εστω n n αντιστρέψιμος πίνακας A και i, j n, i j Αποδείξτε ότι η i-γραμμή του A και η j-στήλη του A είναι ορθογώνια μεταξύ τους διανύσματα Γιατί αποκλείεται η i-γραμμή του A να είναι ορθογώνια προς την i-στήλη του A ; 9 Αποδείξτε ότι δεν υπάρχει πίνακας A, του οποίου ο χώρος γραμμών να περιέχει τα διανύσματα (,, ) και (,, 5), και ο μηδενόχωρός του να περιέχει το διάνυσμα (,, ) Υπόδειξη: Θυμηθείτε ποια σχέση έχουν μεταξύ τους αυτοί οι υπόχωροι του A 0 Αποδείξτε ότι δεν υπάρχει πίνακας A, του οποίου το άθροισμα των γραμμών να ισούται με [ ] και το άθροισμα των στηλών με [0 0 0] T Υπόδειξη: Δείξτε ότι το διάνυσμα (,, ) ανήκει και στον χώρο γραμμών του A και στον μηδενόχωρό του Μετά, θυμηθείτε ποια σχέση έχουν μεταξύ τους αυτοί οι υπόχωροι Αποδείξτε ότι δεν υπάρχει πίνακας A, τέτοιος ώστε το σύστημα Ax = 0 να έχει λύση και A T 0 = 0 0 0 Υπόδειξη: Δείξτε ότι το διάνυσμα (,, ) ανήκει και στον χώρο στηλών του A και το διάνυσμα (, 0, 0) ανήκει στον δεξιό μηδενόχωρό του Μετά, θυμηθείτε ποια σχέση έχουν μεταξύ τους αυτοί οι υπόχωροι Υπολογίστε μια βάση του διανυσματικού υποχώρου V του R 4, ο οποίος αποτελείται από όλα τα διανύσματα, που είναι ορθογώνια στα διανύσματα (, 4, 4, ) και (, 9, 8, ) Υπόδειξη: Θεωρήστε τον πίνακα A με γραμμές τα (, 4, 4, ) και (, 9, 8, ) Ο V ταυτίζεται με κάποιον από τους τέσσερις υποχώρους του A Στην άσκηση αυτή τα σύμβολα με παχείς χαρακτήρες είναι στήλες Αν u, v R n, τότε u T v = v T u Μετά δείξτε ότι (u + v) (u v) αν και μόνο αν 0

u = v Ως πόρισμα αποδείξτε ότι το παραλληλόγραμμο με πλευρές τα u, v είναι ρόμβος αν και μόνο αν οι διαγώνιοί του είναι κάθετες 4 Στον R 4, ποιο είναι το ορθογώνιο συμπλήρωμα του τετριμμένου διανυσματικού υποχώρου 0 ; Ποιο είναι το ορθογώνιο συμπλήρωμα του διανυσματικού υποχώρου (0, 0, 0, ) ; Απαντήσεις: Στο πρώτο ερώτημα, R 4 Στο δεύτερο ερώτημα, (, 0, 0, 0), (0,, 0, 0), (0, 0,, 0) 5 Στην άσκηση αυτή τα σύμβολα με παχείς χαρακτήρες είναι στήλες Εστω m n πίνακας A και b R m Τότε, αποδείξτε ότι ακριβώς ένα από τα παρακάτω ισχύει (α ) Υπάρχει x R n τέτοιο ώστε Ax = b (β ) Υπάρχει y R m τέτοιο ώστε A T y = 0 και y T b 0 Γενική παρατήρηση και υπόδειξη: Οταν μας δίδονται δυο προτάσεις p και q και μας ζητείται ν αποδείξομε ότι μία τουλάχιστον απ τις δύο αληθεύει, τότε, ή θα υποθέσομε ότι η p δεν ισχύει και θ αποδείξομε ότι ισχύει η q, ή θα υποθέσομε ότι η q δεν ισχύει και θ αποδείξομε ότι ισχύει η p Αν μας ζητείται ν αποδείξομε ότι μία ακριβώς απ τις δύο αληθεύει, τότε αποδεικνύομε, όπως παραπάνω, ότι τουλάχιστον μία απ τις δύο ισχύει και μετά, υποθέτομε ότι ισχύουν και οι δύο και καταλήγομε σε άτοπο Στη συγκεκριμένη άσκηση θα κάνετε χρήση του Θεμελιώδους Θεωρήματος της Γραμμικής Αλγεβρας 6 Εστω ο πίνακας A = 0 0 0 Φέρετε τον πίνακα σε τριγωνική μορφή, μέσω της απαλοιφής Gauss, και υπολογίστε την ορίζουσά του Μετά κάντε το ανάπτυγμα της det A ως πρός τη δεύτερη γραμμή, καθώς και ως προς την τρίτη στήλη και διαπιστώστε θα βρείτε το ίδιο αποτέλεσμα Απάντηση: Και με τους τρεις τρόπους υπολογισμού πρέπει να βρείτε det A = 6 7 Αν η ορίζουσα του 4 4 πίνακα A ισούται με /, υπολογίστε τις ορίζουσες των πινάκων A, A, A, A, A T A Απάντηση: det(a) = 8, det( A) = /, det(a ) = /4, det(a ) =, det(a T A) = /4

8 Αν η ορίζουσα του πίνακα A ισούται με, υπολογίστε τις ορίζουσες των πινάκων A, A, A, A, A T A Απάντηση: det( A) = /4, det( A) =, det(a ) = 4, det(a ) = /, det(a T A) = 4 9 Αφού πρώτα καταμετρήσετε τις εναλλαγές γραμμών, οι οποίες απαιτούνται για να μετασχηματισθεί καθένας από τους παρακάτω πίνακες στον ταυτοτικό πίνακα, υπολογίστε τις ορίζουσές τους: 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Απάντηση: Για τον πρώτο πίνακα απαιτείται άρτιο πλήθος εναλλαγών γραμμών, οπότε η ορίζουσά του ισούται με +, ενώ για τον δεύτερο πίνακα απαιτείται περιττό πλήθος εναλλαγών γραμμών και η ορίζουσά του ισούται με 40 Αποδείξτε ότι, αν οι n n πίνακες A και B είναι, ο μεν πρώτος αντιστρέψιμος, ο δε δεύτερος ιδιόμορφος, τότε ο AB είναι ιδιόμορφος 4 Εστω ο n n πίνακας A, ο οποίος έχει την εξής ιδιότητα: Το άθροισμα των στοιχείων κάθε γραμμής είναι μηδέν Αποδείξτε ότι det A = 0 4 Εστω ο n n πίνακας A, ο οποίος έχει την εξής ιδιότητα: Το άθροισμα των στοιχείων κάθε γραμμής είναι Αποδείξτε ότι det(a I n ) = 0 4 Αποδείξτε ότι a a a b b b det c c c d d d = (b a)(c a)(d a)(c b)(d b)(d c) 44 Υπολογίστε τον adja (προσαρτημένο, ή συζυγή πίνακα) του πίνακα 0 5 8 A = 4 5 0 4 8

Απάντηση: 8 6 86 58 59 54 07 77 06 4 45 Εστω M ο n n πίνακας, που προκύπτει απ τον ταυτοτικό I n όταν η j-στήλη του αντικατασταθεί από μια τυχαία n στήλη πράξεις, μόνο με ιδιότητες των οριζουσών, γιατί det(m) = a j a a a n Εξηγείστε, χωρίς καθόλου 46 Ποια συνθήκη πρέπει να πληρούν τα a, b, c, d για να έχει το σύστημα ax + by = cx + dy = 0 μία ακριβώς λύση; Στην περίπτωση που αυτή η συνθήκη ικανοποιείται, βρείτε τη λύση του συστήματος χρησιμοποιώντας τον κανόνα του Cramer Επαληθεύστε για να βεβαιωθείτε ότι η λύση σας είναι σωστή 47 Με τον κανόνα του Cramer λύστε το σύστημα x + 4y z = x + y +z = 0 x +z = 0 και επαληθεύστε για να βεβαιωθείτε ότι η λύση σας είναι σωστή