ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ Για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση Καλαμάτα, 2013 Στυλιανίδης Χριστόδουλος, Σχ. Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Μπανταβάνος Νικόλαος, καθηγητής Φυσικής Αγωγής

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, ο χορός δεν είναι τόσο πολύ δεμένος με την κουλτούρα, τη ζωή και την ιστορία του τόπου, όσο στην Ελλάδα. Έχουμε την ευτυχία και την μοναδικότητα σαν λαός, να υπάρχουν διαφορετικά μουσικά α- κούσματα και διαφορετικοί παραδοσιακοί χοροί από περιοχή σε περιοχή. Αυτή όμως η διαφορετικότητα αναδεικνύει την ομορφιά και την λεβεντιά των δημοτικών χορών μας. Ο χορός όπως γνωρίζουμε, είναι για τον άνθρωπο έκφραση σώματος πνεύματος και ψυχής. Όταν χορεύουμε νοιώθουμε ευθυμία, είμαστε χαρούμενοι και ξεφεύγουμε από όλα μας τα προβλήματα. Να σημειώσουμε ότι πανελλαδικά έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 700 παραδοσιακοί χοροί, και αυτό γιατί τον ίδιο χορό τον συναντάμε με μικροδιαφορές από γειτονιά σε γειτονιά και από χωριό σε χωριό. Χαρακτηριστικά, στην Μακεδονία οι παλιοί λέγανε «κάθε χωριό και μαχαλάς, κάθε μαχαλάς και γκάϊντα». ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ 1. ΕΙΔΗ ΧΟΡΟΥ Οι χοροί διαχωρίζονται ανάλογα με την προέλευση και το σχήμα τους. Έτσι έχουμε: i. Ανάλογα με την προέλευση τους : (ιστορικοί, πολεμικοί, τελετουργικοί, θρησκευτικοί, του γάμου, σκωπτικοί κ. α.) ii. Ανάλογα με το σχήμα τους: (κυκλικοί, ζευγαρωτοί, ελεύθεροι και αντικριστοί) 2. ΛΑΒΕΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ Έχουμε διάφορες λαβές, οι βασικότερες των οποίων είναι: i. Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια κάτω ii. Λαβή από τις παλάμες με τα χέρια πάνω λυγισμένους αγκώνες iii. Λαβή από τους ώμους iv. Λαβή «αγκαζέ» v. Λαβή με τα χέρια χιαστί ( ζωναράδικη )

3. ΜΟΥΣΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Μουσικό μέτρο ονομάζουμε το ρυθμός που δίνει το κρουστό όργανο (τύμπανο, τουμπερλέκι, ταμπουράς και νταχαρές) και ο οποίος μας βοηθάει στα «πατήματα» και τα κινητικά μοτίβα του χορού. Τα μουσικά μέτρα είναι : i. 2/4 απλό ( υ - ) π.χ. χορός στα τρία ii. iii. iv. 2/4 σύνθετο ( υ - - ) π.χ. χορός στα τρία, δόντια πυκνά 2/4 νησιώτικο ( υ - - ) π.χ. νησιώτικα συρτά, μπάλοι 2/4 μπαγιό ( υ - - υ - ) π.χ. καραγκούνα, πωγωνίσιος v. 3/4 ( υ - - - - - ) τσάμικος ( μοναδικό στον κόσμο μέτρο ) vi. vii. viii. ix. 5/4 ( υ - - - ) π.χ. τσακώνικος, μπαϊντούσκα 7/8 ( υ - - υ - υ - ) π.χ. καλαματιανός, συρτά 9/8 ( υ - - υ υ υ - ) π.χ. έντεκα, καρσιλαμάδες 6/8 ( υ - - - ) ζωναράδικο. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ Η περισσότερο ενδεδειγμένη μέθοδος διδασκαλίας των παραδοσιακών χορών συμφώνα με τον λέκτορα των ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής Σερμπέζη Βασίλειο είναι η μερική προχωρητική, δηλαδή εάν ο χορός αποτελείται από τρία ( 3 ) κινητικά μοτίβα ( π.χ. Μ1, Μ2, Μ3 ), διδάσκουμε το Μ1 και το αφήνουμε. Μετά διδάσκουμε το Μ2 και το ενώνουμε με το Μ1. Διδάσκουμε το Μ3 και στο τέλος τα ενώνουμε.

Οι χοροί που διδάσκονται στην Α τάξη είναι: 1. Συρτός στα τρία 2. Κάτω στο γιαλό 3. Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΧΟΡΟΙ Α ΤΑΞΗΣ 1. Συρτός στα τρία Είναι ο πιο απλός αλλά και πολύ βασικός χορός. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε κύκλο, κυρίως στην Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο και Θεσσαλία. Αποτελείται από τρείς ( 3 ) σειρές διπλών βημάτων και μετριέται σε έξι ( 6 ) χρόνους. Η λαβή είναι από τις παλάμες με τα χέρια πάνω και λυγισμένους αγκώνες. Το μουσικό του μέτρο είναι 2/4 απλό ή σύνθετο και τα τραγούδια που τον συνοδεύουν είναι πολλά.

2. Κάτω στον γιαλό Είναι αποκριάτικος χορός της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου. Οι χορευτές είναι σε κύκλο με λαβή σταυρωτή ( χιαστί ). Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 και χορεύεται σε έξι ( 6 ). Οι οδηγίες του Υ. ΠΑΙ.Θ. για τον συγκεκριμένο χορό είναι ο Κ.Φ.Α. να τραγουδά το τραγούδι του χορού και οι μαθητές να το επαναλαμβάνουν. Οι στίχοι του τραγουδιού είναι: Κάτω στον γιαλό, κάτω στο περιγιάλι, γάμο κάνανε μ ένα σπυρί σιτάρι ( 2Χ ) Γάμο κάνανε καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Το αλέθανε στη μύτη της καρφίτσας ( 2Χ ) Το αλέθανε καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Το σακιάζανε στης ψείρας το τομάρι ( 2Χ ) Το σακιάζανε καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Ψείρα ζύμωνε, κόνιδα κοσκινίζει ( 2Χ ) Ψείρα ζύμωνε καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Κι ο κυρ-ψύλλαρος τον φούρνο τον ανάβει ( 2Χ ) Κι ο κυρ-ψύλλαρος καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Σπίθα έπεσε στου ψύλλου το ποδάρι ( 2Χ ) Σπίθα έπεσε καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) Φέρτε το γιατρό ο ψύλλος μην πεθάνει ( 2Χ ) Φέρτε το γιατρό καλέ, τρίκλωνε βασιλικέ ( 2Χ ) 3. Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Είναι γρήγορος και ζωηρός χορός. Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 και χορεύεται σε έξι ( 6 ) βήματα. Οι χορευτές πιάνονται με λαβή από τους ώμους. Τα τραγούδια που συνοδεύουν το χορό είναι πάρα πολλά ( παραδοσιακά και αλλά και νεότερα ελαφρολαϊκά και λαϊκά )

Οι χοροί που διδάσκονται στην Β τάξη είναι: 1. Σαμαρίνα 2. Τα κουκιά 3. Συρτό Θάσου ( Όλα τα πουλάκια ) 4. Μενούσης ΧΟΡΟΙ Β ΤΑΞΗΣ 1. Σαμαρίνα Είναι χορός στα τρία με μουσικό μέτρο 2/4 μπαγιό. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες στα Βλαχοχώρια της Σαμαρίνας. Ο χορός και το τραγούδι αναφέρεται σε μια ομάδα παλληκαριών από την Σαμαρίνα, η οποία πήγε στο Μεσολόγγι να βοηθήσει τους πολιορκημένους. Κατά την έξοδο του Μεσολογγίου ( 10 Απριλίου 1826 ), σκοτώθηκαν όλοι. Η λαϊκή μούσα τα τίμησε με αυτό το τραγούδι και τον χορό. 2. Τα κουκιά Είναι γυναικείος σκωπτικός χορός Θεσσαλίας ( περιοχή Καρδίτσας ). Το μουσικό του μέτρο είναι 2/4 μπαγιό και η λαβή είναι με τα χέρια πάνω και λυγισμένους αγκώνες. Οι χορεύτριες, με βάση τα λόγια του τραγουδιού, κάνουν μιμητικές κινήσεις και μας δείχνουν πως φυτεύουν, σκαλίζουν, μαζεύουν και φορτώνουν τα κουκιά στην πλάτη τους. Ο χορός αποτελείται από δύο ( 2 ) μέρη. Το πρώτο μέρος είναι χορός στα τρία και το δεύτερο μέρος μιμητικές κινήσεις. Χορεύεται κυρίως τις απόκριες.

3. Συρτό Θάσου ( Όλα τα πουλάκια ) Χορός και τραγούδι από το χωριό Θεολόγος της Θάσου. Ήταν το τραγούδι που χορευόταν γύρω από τα προικιά της νύφης, όταν τα έφερναν στο σπίτι του γαμπρού. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε ανοικτό κύκλο με λαβή των χεριών χιαστί. Μια παραλλαγή του είναι με κίνηση των χεριών μπρός πίσω. Τα βασικά βήματα του χορού είναι έξι ( 6 ) και το μουσικό του μέτρο 2/4 σύνθετο. 4. Μενούσης Είναι ηπειρώτικος χορός και χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε ανοικτό κύκλο με λαβή από τους ώμους. Η ιστορία στην οποία αναφέρεται το τραγούδι είναι αληθινή. Το τραγούδια συμμετείχε σε παγκόσμιο διαγωνισμό παραδοσιακής μουσικής με ερμηνευτή τον αείμνηστο μουσικό του είδους ( κλαρίνο ) Τάσο Χαλκία. Η επιτροπή ενθουσιασμένη από τη μελωδικότητα του τραγουδιού, την ερμηνεία του κλαρίνου και το σεξπηρικό τέλος, απένειμε το 1 ο βραβείο. Το μέτρο του χορού είναι 4/4 και χορεύεται με δέκα ( 10 ) βασικά βήματα.

Οι χοροί που διδάσκονται στην Γ τάξη είναι: 1. Τσακώνικος ( Τοπικός χορός ) 2. Πωγωνίσιος 3. Νησιώτικος συρτός 4. Άη Γιώργης ΧΟΡΟΙ Γ ΤΑΞΗΣ 1. Τσακώνικος ( Τοπικός χορός ) Είναι ο καθαυτός τοπικός Πελοποννησιακός χορός. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες στην Τσακωνιά Αρκαδίας και έλκει την καταγωγή του από την μυθολογία. Θεωρείται ότι είναι ο χορός που χόρεψε ο Θησέας με τους συντρόφους του γύρω από τον βωμό στον ναό του Απόλλωνα στην Δήλο, για να γιορτάσουν την έξοδο τους από τον λαβύρινθο και την σωτηρία τους από τον μινώταυρο. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 5/4 και οι χορευτές πιάνονται με λαβή αγκαζέ. Ο χορός αποτελείτε από δύο ( 2 ) μέρη, ένα αργό και ένα γρήγορο, τα οποία εκτελούνται από τέσσερεις ( 4 ) φορές.

2. Πωγωνίσιος Χαρακτηριστικός χορός την Ηπείρου σε μετρήσιμο ρυθμό ( 2/4 και 4/4 ). Η ονομασία «Πωγωνίσος» προέρχεται από την επαρχία Πωγωνίου της Ηπείρου. Το χορευτικό μοτίβο του χορού, είναι επίσης ένα από τα βασικότερα κινητικά σχήματα, το οποίο συναντάμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ανεξάρτητα μουσικής, ονομασίας και ρυθμού και αποτελεί τη βάση για πολλούς συρτούς χορούς. Πολλοί Ηπειρώτικοι χοροί στο τέλος γυρίζουν σε πωγωνίσιο. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε ανοιχτό κύκλο, με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους αγκώνες. 3. Νησιώτικος συρτός Χορεύεται σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, με το χαρακτηριστικό «σουστάρισμα» που έχουν οι νησιώτικοι συρτοί και μπάλοι ( προμενάντ βαλς ). Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 σύνθετο, λαβή από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες και τα βασικά του βήματα είναι έξι ( 6 ). Συνήθως στο τέλος ο συρτός γυρίζει σε μπάλο και οι χορευτές τον χορεύουν σε ζευγάρια, αντικριστά και ελεύθερα στον χώρο. 4. Άη Γιώργης Είναι γυναικείος χορός της Κέρκυρας και χορεύεται σε κύκλο με λαβή από το μικρό δάκτυλο και τα χέρια τεντωμένα προς τα εμπρός και ελαφρά κάτω, ενώ με τα υπόλοιπα δάκτυλα κρατάνε μαντηλάκι. Το τραγούδι που συνοδεύει τον χορό αναφέρεται στον θάνατο του Γιαννάκη, γιού του αυτοκράτορα Ανδρόνικου. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι δίσημο ( 2/4 ) και τα βασικά του βήματα είναι δέκα ( 10 ).

Οι χοροί που διδάσκονται στην Δ τάξη είναι: ΧΟΡΟΙ Δ ΤΑΞΗΣ 1. Συρτό Μακεδονίας ( Μήλο μου κόκκινο ) 2. Καραγκούνα 3. Κοφτός 4. Ποδαράκι 1. Συρτό Μακεδονίας ( Μήλο μου κόκκινο ) Χορεύεται όπως ο καλαματιανός σε ανοιχτό κύκλο με δώδεκα ( 12 ) βήματα, με την διαφορά ότι στο τελευταίο σταύρωμα, το πόδι πάει πίσω αντί μπροστά. η λαβή είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες αντί για απλή λαβή με τα χέρια κάτω. Το μουσικό μέτρο, όπως και στο καλαματιανό, είναι 7/8 και το τραγούδι που τον συνοδεύει είναι το γνωστό «Μήλο μου κόκκινο». 2. Καραγκούνα Είναι ο χαρακτηριστικός γυναικείος χορός της Θεσσαλίας αν και τα τελευταία χρόνια χορεύεται και από άντρες, οι οποίοι σχηματίζουν δεύτερο εξωτερικό κύκλο. Το όνομα του ο χορός το πήρε κατά μία εκδοχή, από τη μαύρη γούνα ( καρά γκούνα ) που φορούσαν οι Καραγκούνηδες ( πεδινοί Θεσσαλοί ) και κατά μια άλλη από το κούνημα του κεφαλιού ( κάρα κούνα ). Υπάρχουν διάφορες εκδοχές του χορού. Ο χορός ξεκινάει με σβαρνιάρα ή χοντρή καραγκούνα όπως αποκαλείται από τους Θεσσαλούς. Το μουσικό μέτρο είναι 4/4 και 2/4 μπαγιό και η λαβή είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες.

3. Κοφτός Είναι μικτός Ηπειρώτικος χορός, ο οποίος εξυμνεί την ανδρεία και την παλληκαριά και πήρε το όνομα του από το απότομο σταμάτημα της μουσικής κάθε 22 βήματα. ( τρία εξάρια και ένα τεσσάρι ). Στο δεύτερο βήμα το αριστερό πόδι έρχεται πάντα πίσω από το δεξί και στο 22 ο βήμα οι χορευτές σε θέση προσοχής σηκώνουν τα χέρια ψηλά και βγάζουν φωνή. Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 και η λαβή από τις παλάμες με τους αγκώνες λυγισμένους. Είναι ζωηρός και πηδηχτός χορός. 4. Ποδαράκι Είναι χορός της Θράκης και χορεύεται από άντρες και γυναίκες σε ανοιχτό κύκλο και με λαβή από τις παλάμες και τα χέρια κάτω. Χαρακτηριστικό του χορού είναι το χτύπημα των ποδιών στο κλείσιμο του χορευτικού μοτίβου, το οποίο αποτελείται από εφτά ( 7 ) βήματα. Οι χορευτές εκτελούν δύο ( 2 ) κινητικά μοτίβα προς τα δεξιά, δύο ( 2 ) προς τα αριστερά και δύο ( 2 ) επί τόπου. Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 σύνθετο. Στην ανατολική Ρωμυλία ο χορός χορεύεται με ένα ( 1 ) μοτίβο δεξιά, ένα ( 1 ) αριστερά και δύο ( 2 ) επί τόπου και η ονομασία του είναι «Το φλουρί».

Οι χοροί που διδάσκονται στην Ε τάξη είναι: ΧΟΡΟΙ Ε ΤΑΞΗΣ 1. Καλαματιανός ( Πανελλήνιος συρτός ) 2. Κερκυραϊκός ( Ρούγα ) 3. Ζωναράδικος 4. Τσάμικος ( Κλέφτικος ) 1. Καλαματιανός ( Πανελλήνιος συρτός ) Είναι μαζί με το τσάμικο, ο πλέον διαδεδομένος χορός. Έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα ( αρχαίος ελληνικός χορός «όρμος» ). Το όνομα του «καλαματιανός» το οφείλει στα λόγια του τραγουδιού που τον συνοδεύουν «Σαν πας στην Καλαμάτα...». Το μουσικό του μέτρο είναι εφτάσημο ( 7/8 ) και το κινητικό του μοτίβο ολοκληρώνεται με δώδεκα ( 12 ) βήματα, έξι ( 6 ) περπατητά και έξι ( 6 ) σταυρωτά. Χορεύεται σε κύκλο από άντρες και γυναίκες και με λαβή από τις παλάμες και πάνω και κάτω. Χορεύεται σε κάθε περίσταση σε όλα γλέντια, γάμους και πανηγύρια.

2. Κερκυραϊκός ( Ρούγα ) Είναι ο χαρακτηριστικός γυναικείος χορός της Κέρκυρας. Το όνομα του ο χορός το πήρε από τον τόπο καταγωγής του. Η ονομασία «ρούγα» δόθηκε από τα λόγια του τραγουδιού που τον συνοδεύουν «Εδώ σ αυτή την γειτονιά, στην παραπάνω ρούγα...». Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 σύνθετο, η λαβή είναι αγκαζέ και το κινητικό του μοτίβο ολοκληρώνεται σε δώδεκα ( 12 ) βήματα ( 7 μπροστά και 5 πίσω ). Κατά τη διάρκεια του χορού, μπαίνει ένας άντρας μέσα στον κύκλο και εκτελεί διάφορες φιγούρες. 3. Ζωναράδικος Είναι μικτός Θρακιώτικος χορός και ονομάστηκε «ζωναράδικος» από την χιαστί λαβή των χορευτών από τα ζωνάρια. Οι χορευτές είναι σε κύκλο, με τους άντρες στο πρώτο μισό του κύκλου και τις γυναίκες στο δεύτερο μισό. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 6/8 και τα βασικά του βήματα έξι ( 6 ). Οι χορευτές εκτελούν κάποιες σειρές βημάτων στη φορά του κύκλου και κάποιες προς το κέντρο και πίσω. Χωριό από χωρίο στην Θράκη τον χορεύει διαφορετικά και με διαφορετική λαβή ( ώμους, χέρια κάτω και κίνηση χεριών ). 4. Τσάμικος ( Κλέφτικος ) Είναι ο δεύτερος πανελλήνιος χορός και χορευόταν από άντρες, αν και τα τελευταία χρόνια είναι μικτός. Το όνομα του το οφείλει στα «τσάμια» ( έλατα ) και χορευόταν από τους κλέφτες στα χρόνια της επανάστασης του 21 πριν την μάχη και μετά για τα επινίκια, εξ ου και «κλέφτικος». Είναι ο χορός με τα «ψαλίδια», τα «καθίσματα» και τα «τσακίσματα». Είναι ο μοναδικός χορός με μέτρο 3/4 και το κινητικό του μοτίβο ολοκληρώνεται σε δέκα ( 10 ) βήματα, αν και τον συναντάμε και με δώδεκα ( 12 ) και με δεκαέξι ( 16 ) βήματα. Συνήθως όμως χορεύεται με δέκα ( 10 ) βήματα.

Οι χοροί που διδάσκονται στην Στ τάξη είναι: ΧΟΡΟΙ Στ ΤΑΞΗΣ 1. Τικ μονό 2. Έντεκα 3. Πεντοζάλης 4. Συρτός Κύπρου 1. Τικ μονό Είναι μεικτός ποντιακός χορός με μουσικό μέτρο 2/4 και κινητικό μοτίβο έξι ( 6 ) βημάτων. Η λαβή είναι από τις παλάμες με τα χέρια λυγισμένα στους αγκώνες αλλά λίγο ψηλότερα και με φορά προς τα εμπρός. Το σώμα των χορευτών κατά τη διάρκεια του χορού ανεβοκατεβαίνει ελαφρά με «τσάκιση» στα γόνατα. 2. Έντεκα Χορός Κοζάνης και αποκαλείται και 3 ος αντικριστός, αγιοβασιλιάτικος και αμολητός. Χορεύεται από ζευγάρια, αντικριστά ελεύθερα στον χώρο. Το κινητικό του μοτίβο ολοκληρώνεται σε οκτώ ( 8 ) βήματα, ξεκινώντας εναλλάξ, τέσσερα ( 4 ) με το δεξί και τέσσερα ( 4 ) με το αριστερό. Το μουσικό του μέτρο είναι 9/8 καρσιλαμάς. Χορεύεται κυρίως στα «ρουγκατσάρια», έθιμο των γιορτών του δωδεκαήμερου ( Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα ). 3. Πεντοζάλης Ο χαρακτηριστικότερος αντρικός κρητικός χορός με μουσικό μέτρο 2/4 και το κινητικό του μοτίβο ολοκληρώνεται σε οκτώ ( 8 ) βήματα. Βέβαια, οι κρητικοί το μετράνε σε πέντε ( 5 ) βήματα ( ζάλα ). Κατά μία εκδοχή και το ονομά του οφείλεται στα «πέντε ζάλα», ενώ κατά μια δεύτερη εκδοχή το όνομα του το οφείλει στις 5 επαναστάσεις της Κρήτης. Είναι ζωηρός και γρήγορος χορός παρ όλο που ξεκινάει με αργά βήματα ( κοντυλιές ).

4. Συρτός Κύπρου Έχει ομοιότητες με τα Αιγαιοπελαγίτικα συρτά με τη διαφορά ότι η κίνηση είναι όλο μπροστά. Το κινητικό μοτίβο ολοκληρώνεται σε έξι ( 6 ) βήματα και το μουσικό του μέτρο 2/4. Το συναντάμε σε διάφορες παραλλαγές. Το τραγούδι που τον συνοδεύει είναι το «Ψιντρί βασιλιτσιά μου». Εν κατακλείδι το όφελος των μαθητών από την εκμάθηση παραδοσιακών χορών είναι πολλαπλό. Γυμνάζονται, μαθαίνουν να συνεργάζονται, μαθαίνουν παραδοσιακά τραγούδια, λαογραφικά στοιχεία, ιστορικά στοιχεία, γεωγραφία και παραδοσιακή ενδυματολογία. Το σημαντικό όμως όφελος είναι ο αναβαπτισμός τους στην πολιτιστική μας κουλτούρα και παράδοση. Ο ρόλος του Κ. Φ. Α. σε αυτό είναι καταλυτικός.