Όροι Χριςθσ. 2 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων

Σχετικά έγγραφα
2 Διενζργεια χαμθλοφ εκκενωτικοφ υποκλυςμοφ. Όροι Χρήςησ

Όροι Χρήςησ. 2 Νοςθλευτικι φροντίδα αςκενι με ςφςτθμα φλεβικισ προςπζλαςθσ Port-a Cath

2 Ενδοδερμικι χοριγθςθ φαρμάκου. Όροι Χρήςησ

Όροι Χρήςησ. 2 Προεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων

Όροι Χρήςησ. 2 Άςθπτθ Τεχνικι Μθ-Επαφισ (ΑΤΜΕ)

Όροι Χρήςησ. 2 Χριςθ Παλμικοφ Οξφμετρου

2 Χοριγθςθ οξυγόνου με ςυςκευζσ χαμθλισ και υψθλισ ροισ. Όροι Χρήςησ

Όροι Χρήςησ. 2 Λιψθ ηωτικϊν ςθμείων ςε παιδιά

ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΟΔΙΟ (ΑΕΕ)

2 Προετοιμαςία και παρακολοφκθςθ λειτουργίασ Μονάδασ Θωρακικισ Παροχζτευςθσ (bullau) Προι Χρήςησ

Ακράτεια οφρων είναι οποιαςδιποτε μορφισ ακοφςια απώλεια οφρων.

2 Λιψθ ηωτικϊν ςθμείων ςε ενιλικεσ. Όροι Χρήςησ

2 Υποδόρια Χοριγθςθ Φαρμάκου. Όροι Χρήςησ

2 Μετάγγιςθ αίματοσ και παραγϊγων. Όροι Χρήςησ

Ρομποτική. Η υγεία ςασ το αξίηει

Slide 1. Εισαγωγή στη ψυχρομετρία

Όροι Χρήςησ. 2 Αναρρόφθςθ Βρογχικϊν Εκκρίςεων

Όροι Χρήςησ. 2 Ενδομυϊκι χοριγθςθ φαρμάκου

Όροι Χρήςησ. 2 Υγιεινι ςϊματοσ βαρζωσ πάςχοντοσ αςκενι

Όροι Χρήςησ. 2 Κατευκυντιριεσ οδθγίεσ για τθν αποκικευςθ αποςτειρωμζνου υλικοφ

Οδθγία 2014/95/ΕΕ Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου τθσ 22/10/14. Ημερομθνία Δθμοςίευςθσ ςτθν Εφθμερίδα Ε.Ε.: 15/11/14

2 Διενζργεια Διενζργεια υψθλοφ εκκενωτικοφ υποκλυςμοφ. Όροι Χρήςησ

Clinical trials have gone global: Is this a good thing? Επιλεγόμενο μάκθμα «Λευχαιμίεσ» Σταυροφλα Μπεροποφλθ Κωνςταντίνοσ Φωτιάδθσ

Εγχειρίδιο Χριςθσ τθσ διαδικτυακισ εφαρμογισ «Υποβολι και παρακολοφκθςθ τθσ ζγκριςθσ Εκπαιδευτικών Πακζτων»

2 Χοριγθςθ Ειςπνεόμενων Φαρμάκων (ςε μθ διαςωλθνωμζνουσ αςκενείσ) Όροι Χρήςησ

Κλινικοί Εκπαιδευτές: σύντομη περιγραφή ρόλου, κριτήρια επιλογής & πρόγραμμα εκπαίδευσης

Μάρκετινγκ V Κοινωνικό Μάρκετινγκ. Πόπη Σουρμαΐδου. Σεμινάριο: Αναπτφςςοντασ μια κοινωνική επιχείρηςη

Όροι Χρήςησ. 2 Μετακανάτια Νοςθλευτικι Φροντίδα

Είναι μια μελζτθ αςκενι-μάρτυρα (case-control). Όςοι ςυμμετζχουν ςτθν μελζτθ ζχουν επιλεγεί με βάςθ τθν ζκβαςθ.

Εκπαιδευτικό Εργαςτιριο:

Όροι Χρήςησ. 2 Χοριγθςθ φαρμάκων από το ςτόμα

Επιμζλεια. Δρ. Ιωάννησ. Δετοράκησ

Ενεργειακά Τηάκια. Πουκεβίλ 2, Ιωάννινα Τθλ

Είναι εφικτι θ ςυναπόφαςθ του αςκενι ςτθ κεραπεία ; Κατερίνα Κουτςογιάννθ φλλογοσ Ρευματοπακϊν Κριτθσ

Ανϊτερεσ πνευματικζσ λειτουργίεσ Μνιμθ Μάκθςθ -Συμπεριφορά

ΔΙΑΥΕΙΡΙΗ ΤΠΟΠΣΟΤ ΚΡΟΤΜΑΣΟ ΕΜΠΟΛΑ Ε ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΠΛΟΙΟ ΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΔΑΣΑ. Μιχαιλ Όκων, Σαπουνάσ Σπφροσ, Μανωλίδου Ηαχαροφλα, Ευςτακίου Πάνοσ

Πανελλαδικε σ Εξετα ςεισ Γ Τα ξησ Ημερη ςιου και Δ Τα ξησ Εςπερινου Γενικου Λυκει ου

Ηλιακι Θζρμανςθ οικίασ

Τεχνικές χαλάρωσης στο άγχος. Κοσρνέτας Παύλος,Φσσικοθεραπεστής Κωνσταντάκη Φρόσω,Βιολόγος

Αςφυξία και πνιγμονθ

ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΣΣΙΚΟΝ» ΕΚΘΕΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΕΡΩΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΩΝ ΑΘΕΝΩΝ ΣΩΝ ΕΞΩΣΕΡΙΚΩΝ ΙΑΣΡΕΙΩΝ ΦΕΒΡΟΤΑΡΙΟ 2012

Λαπαροσκόπηση. Η υγεία ςασ το αξίζει

Ενθμζρωςθ και προςταςία των καταναλωτών από τουσ κινδφνουσ που απορρζουν από τα χθμικά προϊόντα

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓIΑ. Επιμέλεια : Δρ. Ι. Δετοράκης

Η διανομή. Χριςτόδουλοσ Ράντθσ 1

LLP IT-LEONARDO-LMP ΠΟΛΤΠΛΕΤΡΑ ΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ

Α ΕΚΦΕ ΑΝ. ΑΤΤΙΚΗΣ Υπ. Κ. Παπαμιχάλθσ. Μζτρηςη του λόγου γ=c P /C V των αερίων με τη μζθοδο Clement Desormes

2 Προετοιμαςία & χοριγθςθ IV υγρϊν. Όροι Χρήςησ

Νικόλαοσ Μ. Σαλτερισ Σχολικόσ Σφμβουλοσ Δ.Ε. Δρ. Πολιτικισ Επιςτιμθσ και Ιςτορίασ Μζλοσ ΔΣ Πανελλινιασ Ζνωςθσ Σχολικϊν Συμβοφλων

Σφντομεσ Οδθγίεσ Χριςθσ

Φυςικι δραςτθριότθτα παιδιών και εφιβων ςτθ χώρα μασ: ςυμβολι ςτθν υγεία και παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ ςυμμετοχι ςτθν άςκθςθ

Σφςτθμα Διαχείριςθσ Αντλιοςταςίων. Διαφείπιςη ςτςσημάσων ύδπετςηρ Μονάδερ αςύπμασηρ μεσαυοπάρ ςημάσων Radio telemetry

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΆ ΤΣΉΜΑΣΑ. 7 θ Διάλεξθ Διαχείριςθ Μνιμθσ Μζροσ Γ

Δείκτησ Αξιολόγηςησ 1.1: χολικόσ χώροσ, υλικοτεχνική υποδομή και οικονομικοί πόροι

Διαχείριςη Κινδφνων Πλημμφρασ π. Ζβρου Σχζδιο Διαχείριςησ Λεκανϊν Απορροήσ Ποταμϊν Υ.Δ. Αν. Μακεδονίασ - Θράκησ

Όροι Χρήςησ. 2 Νοςθλευτικι φροντίδα αςκενι με ΚΦΚ τφπου Hickman

Δείκτθσ Αξιολόγθςθσ 2.1: Οργάνωςθ και ςυντονιςμόσ τθσ ςχολικισ ηωισ

Διαδικαζία Διατείριζης Εκηύπωζης Ιζοζσγίοσ Γενικού - Αναλσηικών Καθολικών. (v )

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαια: (μέχρι ενότητα 8) Ονοματεπϊνυμο:... Ημ/νία:... Τάξθ:...Χρονικι Διάρκεια:... Βακμόσ:

Εφδοξοσ+ Συνδεκείτε ςτθν Εφαρμογι Φοιτθτϊν και μεταβείτε ςτθ ςελίδα «Ανταλλαγι Βιβλίων (Εφδοξοσ+)».

Δεν υπάρχει εκνικι ι γεωγραφικι προτίμθςθ τθσ νόςου.

ΒΙΟΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥΣ

Internet a jeho role v našem životě Το Διαδίκτυο και ο ρόλοσ του ςτθ ηωι μασ

Αποτελζςματα Ζρευνασ για τθν Απαςχολθςιμότθτα ςτθν Ελλάδα

ΠΡΩΣΟΛΟΙΜΩΞΗ HIV Ε ΕΓΚΤΟ ΟΤΙΟΕΞΑΡΣΗΜΕΝΗ. Γενικι Ιατρόσ Μονάδων ΟΚΑΝΑ Αικατερίνη Στ. Καλφβα

Διαχείριση ευρεθέντων δηλητηριασμένων δολωμάτων με γεωργικά φάρμακα

Division of Pediatric-Adolescent Gynecology. Chairman: Prof. G. Creatsas

25. Ποια είναι τα ψυκτικά φορτία από εξωτερικζσ πθγζσ. Α) Τα ψυκτικά φορτία από αγωγιμότθτα. Β) Τα ψυκτικά φορτία από ακτινοβολία και

Όροι Χριςθσ. 2 Προετοιμαςία & χοριγθςθ παρεντερικισ διατροφισ

Διαδικαςία Προγράμματοσ Ωρομζτρθςθσ. (v.1.0.7)

ΑΕΡΑΓΩΓΟ. 1. Αεριςμόσ με μάςκα και αςκό

Ηλεκτρονικι Επιχειρθςιακι Δράςθ Εργαςτιριο 1

ΑΣΛΑΝΣΙΚΗ ΕΝΩΗ ΠΑΝΕΤΡΩΠΑΪΚΟ STRESS TEST ΑΦΑΛΙΣΙΚΩΝ ΕΣΑΙΡΙΩΝ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΑ 2014

-Έλεγχοσ μπαταρίασ (χωρίσ φορτίο) Ο ζλεγχοσ αυτόσ μετράει τθν κατάςταςθ φόρτιςθ τθσ μπαταρίασ.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

ΕΦΑΡΜΟΓΕ ΒΑΕΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ. Φιλιοποφλου Ειρινθ

Σο θλεκτρικό κφκλωμα

Epsilon Cloud Services

ΟΔΗΓΙΑ ΜΗΧΑΝΩΝ 2006/42/EU

Δθμιτριοσ Θεοδϊρου Χειρουργόσ. Μονάδα Χειρουργικισ Ανωτζρου Πεπτικοφ Α Προπαιδευτικι Χειρουργικι Κλινικι ΕΚΠΑ. Ιπποκράτειο ΓΝΑ

ΟΔΗΓΙΑ ΕΡΓΑΙΑ 7 (ΟΕ-07) ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΕΞΟΠΛΙΜΟΤ Κωδικόσ Ζκδοςθ Ζγκριςθ ΟΔ-Λ-ΕΓΧ 2 θ /2017 ΟΕΦ-ΕΑ ΛΑΚΩΝΙΑ ΑΕ ΑΕ -ΕΟΠ

Μάκθμα 1 Ειςαγωγι ςτθν αναπθρία

Η Μπάμα Τα παιδιά ανακαλφπτουν τισ δυςκολίεσ που αντιμετωπίηει μια φτωχι κοινότθτα τθσ Κζνυασ

Το ςχολείο ςταματά αλλά θ δθμιουργικότθτα των παιδιϊν ςυνεχίηει να αναπτφςςεται! Ζλα κι εςφ ςτθν παρζα μασ!

Δείκτεσ Διαχείριςθ Μνιμθσ. Βαγγζλθσ Οικονόμου Διάλεξθ 8

Γεωργικός Πειραματισμός ΙΙ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑ

Κατανομι των HPV-υπότυπων ςε Χανιά και Ρζκυμνο Κριτθσ

Οδηγίεσ προσ τουσ εκπαιδευτικοφσ για το μοντζλο του Άβακα

Καζάνης Θεόδωρος ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΕΜΠ Δ/νηης Πιζηοποίηζης & Εκπαίδεσζης Δικηύοσ

Δίκτυα Υπολογιςτϊν 2-Rooftop Networking Project

ΚΟΝΣΟ ΟΔΤ ΕΑ ΠΕ 12.04

Δυςκολίεσ ςτθν προςζγγιςθ αςκενϊν με θπατικζσ νόςουσ. Γαρυφαλιά Ν. Βλάχου Πνευμονολόγος Επιμελήτρια Β Γ.Π. Ν. Τρίπολης

Παράςταςη ακεραίων ςτο ςυςτημα ςυμπλήρωμα ωσ προσ 2

Περιεχόμενα. χολι Χοροφ Αντιγόνθ Βοφτου - Πολιτικι Διαχείριςθσ Cookie 1

ΕΦΑΡΜΟΓΖσ ΒΆΕΩΝ ΔΕΔΟΜΖΝΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΣΥΟΤ. Ειρινθ Φιλιοποφλου

Θζμα: Φυςικι αγωγι και προςχολικι αγωγι

Ένα πρόβλθμα γραμμικοφ προγραμματιςμοφ βρίςκεται ςτθν κανονικι μορφι όταν:

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΧΡΗΗ. του ΙΑΣΡΟΦΑΡΜΑΚΕΤΣΙΚΟΤ ΦΑΚΕΛΟΤ ΑΘΕΝΩΝ Για τον ΟΙΚΟ ΝΑΤΣΟΤ ΕΡΓΑΣΗΡΙΑΚΟΙ ΓΙΑΣΡΟΙ. iknowhow Πληροφορική A.E

Προι Χρήςησ. 2 Κατευκυντιριεσ Οδθγίεσ Μαιευτικισ Φροντίδασ

Profdoc Medical Office Λογιςμικό διαχείριςησ Ιατρικοφ Φακζλου Αςθενοφσ ΣΕΧΝΙΚΕ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕ

Transcript:

Μετεγχειρητική Νοςηλευτική Φροντίδα Παίδων 4θ Υγειιονομιικι Περιιφζρειια Μακεδονίίασ Θράκθσ

2 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων Όροι Χριςθσ Το πρωτόκολλο νοςθλευτικισ πρακτικισ, που ακολουκεί, αναπτφχκθκε από κλινικοφσ νοςθλευτζσ τθσ 4 θσ ΥΠΕ, πρωταρχικά για εφαρμογι ςτα νοςθλευτικά τμιματα τθσ οικείασ περιφζρειασ. Περιγράφει τον τρόπο προςζγγιςθσ και διαχείριςθσ κάποιων κοινϊν ι περιςςότερο πολφπλοκων καταςτάςεων, που μπορεί να προκφψουν κατά τθν παροχι νοςθλευτικισ φροντίδασ. Η ανάπτυξι του βαςίςτθκε, όπου ιταν δυνατόν, ςτα ςτάδια τθσ νοςθλευτικισ διεργαςίασ (νοςθλευτικι εκτίμθςθ, διάγνωςθ, ςκοποί, παρεμβάςεισ-αιτιολόγθςθ και εκτίμθςθ αποτελζςματοσ). Παρζχει ςχετικά περιοριςμζνεσ πλθροφορίεσ, αναφορικά με τθν αιτιολογία και το κεωρθτικό υπόβακρο των καταςτάςεων που περιγράφει, κακϊσ ο πρωταρχικόσ ςκοπόσ ανάπτυξισ του δεν υπιρξε θ κεωρθτικι κατάρτιςθ, αλλά θ υποςτιριξθ και τεκμθρίωςθ τθσ νοςθλευτικισ πρακτικισ. Κάκε πρωτόκολλο νοςθλευτικισ πρακτικισ εκπορεφεται από τα επαγγελματικά δικαιϊματα των νοςθλευτϊν (ΠΔ 351/89), αλλά και των δικαιωμάτων των αςκενϊν όπωσ αυτά ορίηονται από τισ διατάξεισ του νόμου 2071/92. Για τθν ανάπτυξι του ςυνεργάςτθκαν κλινικοί νοςθλευτζσ από διάφορα τμιματα και ειδικότθτεσ. Σε κάκε περίπτωςθ, υπιρξε προςπάκεια για επίτευξθ ομοφωνίασ μεταξφ των ςυμμετεχόντων και τθσ επιτροπισ νοςθλευτικϊν πρωτοκόλλων. Ωςτόςο, οι κατευκυντιριεσ οδθγίεσ που παρζχονται δεν αντιπροςωπεφουν απαραίτθτα όλουσ τουσ εμπλεκόμενουσ ςτθ διαδικαςία. Το πρωτόκολλο που ακολουκεί δεν υποδεικνφει τον αποκλειςτικό τρόπο παροχισ νοςθλευτικισ φροντίδασ, χαράςςει όμωσ, οπωςδιποτε, το γενικό πλαίςιο. Μικρζσ διαφοροποιιςεισ που λαμβάνουν υπόψθ τισ ιδιαιτερότθτεσ του κάκε αςκενοφσ, μπορεί να είναι αποδεκτζσ ι και απαραίτθτεσ. Ανάλογεσ διαφοροποιιςεισ μπορεί να προκφψουν και από καταςτάςεισ ι ςυνκικεσ που δεν μποροφν να προβλεφκοφν από τθν παροφςα ζκδοςθ. Το πρωτόκολλο υπόκειται ςε ανακεϊρθςθ κάκε δφο χρόνια, εκτόσ αν νεότερα επιςτθμονικά δεδομζνα ι τα αποτελζςματα από τθν αξιολόγθςθ τθσ εφαρμογισ του, ορίηουν διαφορετικά. Με δεδομζνο τον περιοριςμό των ανκρϊπινων πόρων, θ ομάδα ελζγχου και αξιολόγθςθσ δεςμεφεται να καταβάλει κάκε δυνατι προςπάκεια για ςυςτθματικι αξιολόγθςθ και περιοδικι επικαιροποίθςθ του πρωτοκόλλου.

Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων 3 Μετεγχειρητική Νοςηλευτική Φροντίδα Παίδων Πρωτόκολλο της 4 ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας & Θράκης Ημερομθνία ζγκριςθσ: 1/10/2012 Ημερομθνία ανακεώρθςθσ: 1/10/2014 Οκτϊβριοσ 2012 2012 4 θ ΥΠΕ. Με επιφφλαξθ παντόσ δικαιώματοσ. Απαγορεφεται αναδθμοςίευςθ τθσ ζκδοςθσ ςε οποιαδιποτε μορφι, ολόκλθρθσ ι μζρουσ αυτισ, χωρίσ τθν ζγγραφθ εξουςιοδότθςθ του εκδότθ All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior permission of the Publishers

4 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων Μετεγχειρητική Νοςηλευτική Φροντίδα παίδων Ειςαγωγι - Οριςμοί H νοςθλευτικι μετεγχειρθτικι αντιμετϊπιςθ ενόσ νεογνοφ - βρζφουσ - παιδιοφ διαφζρει ουςιαςτικά από τθν αντίςτοιχθ αντιμετϊπιςθ του ενιλικα. Οι διαφορζσ από τον ενιλικα είναι τόςο μεγαλφτερεσ όςο μικρότερο είναι το παιδί, με αποτζλεςμα μικρζσ παρεκκλίςεισ από τισ φυςιολογικζσ τιμζσ να οδθγοφν ςε ςοβαρζσ διαταραχζσ, ιδιαίτερα ςε ότι αφορά τθν ιςορροπία φδατοσ - θλεκτρολυτϊν, τθ λειτουργία των νεφρϊν και τθ ρφκμιςθ τθσ κερμοκραςίασ του παιδιοφ. Οι νοςθλευτζσ καλοφνται να ανταποκρικοφν ςτισ ςυνεχείσ τροποποιιςεισ του ςυςτιματοσ παροχισ φροντίδασ και να παρζχουν επικεντρωμζνα τθ φροντίδα ςτουσ μικροφσ αςκενείσ μετεγχειρθτικά. Το παιδί φοβάται, δεν εξοικειϊνεται γριγορα με το περιβάλλον, δεν εκφράηεται ελευκζρα και είναι ουςιαςτικά ανιμπορο να περιγράψει τα ςυμπτϊματα ι τα ενοχλιματα που ζχει. Πολλά παιδιά δε κζλουν ι δε μποροφν να ςυνεργαςκοφν για τθν ορκι αξιολόγθςθ των ςυμπτωμάτων. Για το λόγο αυτό οι νοςθλευτζσ που κα παραλάβουν ζνα παιδί που ζχει υποβλθκεί ςε μια χειρουργικι επζμβαςθ, πρζπει να είναι ικανοί και ζμπειροι με εξειδικευμζνεσ γνϊςεισ γφρω από το παιδί, ϊςτε να ζχουν τθ δυνατότθτα να ερμθνεφουν κάκε μεταβολι τθσ κατάςταςθσ του μικροφ αςκενι. Επίςθσ κα πρζπει να κερδίςουν τθν εμπιςτοςφνθ του παιδιοφ για να επιτευχκεί θ καλφτερθ δυνατι ςυνεργαςία. Η μετεγχειρθτικι φροντίδα ζπειτα από χρονοβόρεσ χειρουργικζσ επεμβάςεισ διαιρείται ςε τρεισ φάςεισ: Άμεςθ μετεγχειρθτικι φάςθ ι φάςθ ανάνθψθσ από τθν αναιςκθςία Ενδιάμεςθ μετεγχειρθτικι φάςθ Φάςθ ανάρρωςθσ (διδαςκαλία γονζων και παιδιοφ για περαιτζρω φροντίδα πριν και μετά τθν ζξοδο του από το νοςοκομείο). Ενδείξεισ Εφαρμογισ Σε όλουσ τουσ παιδιατρικοφσ αςκενείσ μετεγχειρθτικά. Νοςθλευτικι Εκτίμθςθ Η νοςθλευτικι εκτίμθςθ πριν τθν εφαρμογι του πρωτοκόλλου κα πρζπει να εςτιάηει ςτα εξισ: Αξιολόγθςθ τθσ γενικισ κατάςταςθσ του παιδιοφ που γίνεται επί κλίνθσ. Πιςτοποιοφνται οι πλθροφορίεσ τθσ διεγχειρθτικισ φάςθσ και αξιολογοφνται τα παρακάτω: Ζλεγχοσ ςτο τραφμα του χειρουργικοφ τραφματοσ Ζλεγχοσ ςτθ χοριγθςθ ενδοφλζβιων υγρϊν και διεγχειρθτικϊν φαρμάκων (για γενικι νάρκωςθ, παυςίπονα, ι αντιεμετικά) Μετά τθ μεταφορά του αςκενοφσ επί κλίνθσ αξιολογοφνται τα παρακάτω: Νευρικό ςφςτθμα Κλάμα

Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων 5 Άμυνα Εκφράςεισ πόνου Απόςυρςθ απομόνωςθ Καρδιαγγειακό ςφςτθμα Αρτθριακι πίεςθ Καρδιακι ςυχνότθτα Αναπνευςτικό ςφςτθμα Αυξθμζνθ αναπνευςτικι ςυχνότθτα Ειςολκζσ (ςφαγισ, μεςοπλευρίων) Ελάττωςθ του αναπνεόμενου όγκου Δζρμα Κυάνωςθ Νοςθλευτικι Διάγνωςθ Η νοςθλευτικι διάγνωςθ κα μποροφςε να περιλαμβάνει τα παρακάτω: Πόνοσ που ςχετίηεται με τθν παρουςία χειρουργικοφ τραφματοσ Διαταραχι αναπνευςτικισ λειτουργίασ που οφείλεται ςτα αναιςκθτικά φάρμακα Ελάττωςθ κερμοκραςίασ ςώματοσ που οφείλεται ςε ζκκεςθ ςε ψυχρό περιβάλλον Αίςκθςθ δυςφορίασ που μπορεί να ςχετίηεται μετεωριςμό τθσ κοιλιάσ, διάταςθ τθσ κφςτθσ, δυςκοιλιότθτα Ανιςοηφγιο υγρών (λιγότερο από ανάγκεσ ςϊματοσ) που οφείλεται ςε αιμορραγία ι εμζτουσ Αναμενόμενα αποτελζςματα παρζμβαςθσ Τα αναμενόμενα αποτελζςματα κα μποροφςαν να ςυνοψιςκοφν ςτα παρακάτω: Επίτευξθ ομαλισ μετεγχειρθτικισ περιόδου και προαγωγι τθσ αποκατάςταςθσ. Ζγκαιρθ αναγνϊριςθ και αντιμετϊπιςθ των μετεγχειρθτικϊν επιπλοκϊν που μπορεί να ςχετίηονται με: Επιπλοκζσ από το τραφμα Αιμάτωμα Ορϊδθσ ςυλλογι ι διαπφθςθ Διάςπαςθ Επιπλοκζσ από το αναπνευςτικό Ατελεκταςία πνευμόνων Πνευμονικι ειςρόφθςθσ Μετεγχειρθτικι πνευμονία Πνευμονικι εμβολι Επιπλοκζσ από το καρδιαγγειακό Αρρυκμίεσ Ανακοπι Πνευμονικό οίδθμα Επιπλοκζσ από το περιτόναιο Αιμοπεριτόναιο Επιπλοκζσ από ςωλινεσ παροχζτευςθσ

6 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων Ουροπεριτόναιο (ουρινϊματα) Επιπλοκζσ από ελάττωςθ περιςταλτιςμοφ του εντζρου Γαςτρικι διάταςθ Εντερικι απόφραξθ (ειλεόσ) Επιπλοκζσ από το ουροποιθτικό Επίςχεςθ οφρων Ουρολοίμωξθ Ολιγουρία και νεφρικι ανεπάρκεια Μετεγχειρθτικόσ πυρετόσ Ο πυρετόσ που εμφανίηεται εντόσ των πρϊτων 72 ωρϊν είναι ςυνικθσ αντίδραςθ του οργανιςμοφ ςτο χειρουργικό τραφμα. Ενδζχεται μετζπειτα να αποτελζςει ςθμείο ςοβαρισ λοίμωξθσ. Η εμφάνιςθ πυρετοφ ςτον αςκενι τισ πρϊτεσ 48 ϊρεσ μετά το χειρουργείο οφείλεται ςυνικωσ ςε ατελεκταςία, με τθν προχπόκεςθ ότι δεν είχε πυρετό προεγχειρθτικά. Πυρετόσ μετά τισ 48 ϊρεσ μπορεί να οφείλεται ςε κρομβοφλεβίτιδα, πνευμονία ι ουρολοίμωξθ. Απαραίτθτο υλικό Παροχι οξυγόνου Μάςκα οξυγόνου απλι και με νεφελοποιθτι Μόνιτορ Patch Οξφμετρο με αιςκθτιρα Πιεςόμετρο Περιχειρίδα κατάλλθλου μεγζκουσ ανά-λογα με τθν θλικία Στατό για ορό Ελαςτικι περίδεςθ Βαμβάκι Αντιςθπτικό διάλυμα Φλεβοκακετιρεσ Ν ο 22-26 Σφςτθμα μικροςταγόνων με dial-aflow, αντιμικροβιακό three-way, soluset και προζκταςθ Αυτοκόλλθτθ ταινία Σφςτθμα χοριγθςθσ αίματοσ (Hemoset ι Sepacell) Velpan Βαμβακοταινία Γάντια ελαςτικά μθ αποςτειρωμζνα Νεφροειδζσ μιασ χριςθσ Υποςζντονο μιασ χριςθσ Ουροςυλλζκτεσ, ουροςυλλζκτεσ κλειςτοφ κυκλϊματοσ Στατό για παροχετεφςεισ Ογκομετρικό για ωριαία μζτρθςθ οφρων Αλουμινοκουβζρτα Πάνα για νεογνό - βρζφοσ Συςκευι αναρρόφθςθσ Κακετιρεσ αναρρόφθςθσ κατάλλθλου μεγζκουσ

Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων 7 Εφαρμογι πρωτοκόλλου Μετεγχειρητική παρακολούθηςη παιδιατρικών αςθενών Ενζργεια Αιτιολόγθςθ 1. Πραγματοποιιςτε υγιεινι των χεριϊν Πρόλθψθ οριηόντιασ μετάδοςθσ λοιμϊξεων πριν και μετά τθν επαφι με τον αςκενι μετά τθ χριςθ γαντιϊν μετά από κάκε επεμβατικι διαδικαςία 2. Οργανϊςτε το υλικό Προαγωγι τθσ αποτελεςματικότθτασ 3. Επιβεβαιϊςτε τθν ταυτότθτα του αςκενι μζςω Πρόλθψθ λάκουσ των γονζων ι αυτϊν που ζχουν τθν επιμζλεια του παιδιοφ. 4. Εξθγιςτε τθ διαδικαςία ςτον αςκενι και ςτουσ γονείσ/ ζχοντεσ τθν επιμζλεια του παιδιοφ και Αφξθςθ τθσ ςυνεργαςίασ, μείωςθ του άγχουσ εξαςφαλίςτε πλθροφορθμζνθ ςυναίνεςθ τουσ. 5. Μεταφζρετε τον αςκενι ςτο κρεβάτι αφοφ Εξαςφάλιςθ ανοικτοφ αεραγωγοφ και ανυψϊςετε το πάνω μζροσ του 30 45 ο και πρόλθψθ ειςρόφθςθσ. γυρίςτε τον ςτο πλάι με ελαφρά ζκταςθ τθσ κεφαλισ προσ τα πίςω ζτςι ϊςτε να διευκολυνκεί θ αποβολι των εκκρίςεων και να αποφευχκεί θ απόφραξθ του λάρυγγα από ολίςκθςθ τθσ γλϊςςασ προσ τα πίςω. 6. Ελζγξτε τισ ηωτικζσ λειτουργίεσ: Κυκλοφορικό: Σφνδεςθ με monitor. Λιψθ ηωτικϊν ςθμείων κάκε 15 λεπτά τθν πρϊτθ ϊρα, κάκε 30 λεπτά τθν δεφτερθ ϊρα, κάκε 3 ϊρεσ το πρϊτο 24ωρο, εκτόσ από τθν περίπτωςθ που θ κατάςταςθ του παιδιοφ κρίνεται αςτακισ οπότε είναι αναγκαία θ αξιολόγθςθ ανά ϊρα. Η περιχειρίδα παραμζνει ςτθ κζςθ τθσ ξεφοφςκωτθ για να ελαχιςτοποιθκεί θ ενόχλθςθ του παιδιοφ. Αναπνευςτικό: Ελζγξτε το αναπνευςτικό: αν υπάρχει δφςπνοια ι ταχφπνοια χρειάηεται οξυγόνο. Ο αςκενισ πρζπει να ενκαρρφνεται να παίρνει βακιζσ αναπνοζσ και αν χρειάηεται να γίνονται αναρροφιςεισ των εκκρίςεων. 7. Εξαςφαλίςτε τθν κατάλλθλθ κερμοκραςία για το μικρό αςκενι. Τα νεογνά τα παραλαμβάνουμε με κερμαινόμενθ κερμοκοιτίδα από το χειρουργείο, θ οποία πρζπει να κερμαίνεται 45 πριν από τθ μεταφορά τουσ. Αξιολογιςτε το χρϊμα του δζρματοσ και το επίπεδο ςυνείδθςθσ. 8. Παρζχετε ζνα ιςυχο, άνετο και αςφαλζσ περιβάλλον Με ηεςτι και ιρεμθ φωνι Χωρίσ ερεκίςματα που το διεγείρουν Αλλαγι κζςθσ του παιδιοφ ςτο κρεβάτι και υποςτιριξθ με μαξιλάρια Αναςθκϊςτε τα πλαϊνά κάγκελα του κρεβατιοφ 9. Εξετάςτε τθν παρεντερικι χοριγθςθ υγρϊν, αξιολογϊντασ: Ενθμερϊνοντασ το φφλλο νοςθλείασ του αςκενι ζχουμε τθ ςυνολικι εικόνα τθσ γενικισ κατάςταςθσ του. Ο εντοπιςμόσ αποκλίςεων από το φυςιολογικό αποτελεί αιτία για περαιτζρω διερεφνθςθ του αςκενι για ςθμεία shock, αιμορραγίασ ι ατελεκταςία. Άμεςθ ενθμζρωςθ του ιατροφ. Όλα τα παιδιά ςε κατάςταςθ shock εμφανίηουν ωχρότθτα, αφξθςθ των ςφυγμϊν και ακανόνιςτεσ αναπνοζσ. Τα μεγαλφτερα παιδιά ζχουν μειωμζνθ αρτθριακι πίεςθ και εφίδρωςθ. Τα αναιςκθτικά φάρμακα μπορεί να προκαλζςουν απϊλεια τθσ κερμοκραςίασ του ςϊματοσ και ιδιαίτερα ςτα νεογνά. Γι αυτό θ κζρμανςθ τθσ κερμοκοιτίδασ είναι απαραίτθτθ για τθν πρόλθψθ υποκερμίασ Όλα αυτά μπορεί να θρεμιςουν το παιδί ελαττϊνοντασ τθ διζγερςθ του, μειϊνοντασ τθν ζνταςθ του μυϊκοφ πόνου και προλαμβάνοντασ τουσ τυχαίουσ τραυματιςμοφσ. Στόχοι τθσ παρεντερικισ χοριγθςθσ υγρϊν είναι:

8 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων τθν ενυδάτωςθ του δζρματοσ και των βλεννογόνων τθν τάςθ των πθγϊν του κρανίου ςε νεογνά και βρζφθ τθν απϊλεια βάρουσ κατά τθ διάρκεια τθσ μετεγχειρθτικισ πορείασ του τα προςλαμβανόμενα και αποβαλλόμενα υγρά. 10. Εξετάςτε το τραφμα για πικανι αιμορραγία και βεβαιωκείτε ότι οι ςωλινεσ παροχζτευςθσ είναι ςυνδεμζνοι ςωςτά και λειτουργοφν κανονικά. 11. Εξαςφαλίςτε τθν καλφτερθ περιποίθςθ του τραφματοσ: Χρθςιμοποιιςτε άςθπτεσ τεχνικζσ Αξιολογιςτε τθν κατάςταςθ του τραφματοσ Αξιολογιςτε για τυχόν εκροι υγρϊν Εφαρμόςτε ηϊνθ ςε μεγάλεσ τομζσ τθσ κοιλίασ 12. Ενκαρρφνετε τουσ γονείσ να είναι κοντά ςτο παιδί τουσ τθν ςτιγμι που κα ςυνζρχεται από τθ νάρκωςθ. 13. Ελζγξτε για τυχόν ανθςυχία και κλάμα του αςκενι. 14. Παρακολουκείςτε το παιδί για διαταραχζσ ςτθν καρδιακι ςυχνότθτα και τθν αρτθριακι πίεςθ. 15. Χρθςιμοποιιςτε διάφορεσ τεχνικζσ όπωσ: Απόςπαςθ τθσ προςοχισ του παιδιοφ Επικζντρωςθ του ενδιαφζροντόσ του ςε άλλα κζματα 16. Χορθγιςτε αναλγθτικά φάρμακα, ςφμφωνα με τθν ιατρικι οδθγία. Παρακολουκιςτε εντατικά και καταγράψτε τθν ανταπόκριςθ του παιδιοφ ςτθν αγωγι. 17. Παρακολουκιςτε το χρϊμα, τθν ποςότθτα και τθν οςμι των οφρων. Η διοφρθςθ είναι ικανοποιθτικι εφόςον οι αςκενείσ παράγουν οφρα ωσ παρακάτω: βρζφθ και παιδιά ωσ 3 ετϊν 2-5 ml/kg/h, παιδιά 4-5 ετϊν 1-2ml/kg/h και παιδιά άνω των 5 ετϊν 0,5-1ml/kg/h 18. Αξιολογιςτε τθν επάνοδο τθσ εντερικισ λειτουργίασ: Ζλεγχοσ του μετεωριςμοφ τθσ κοιλιάσ Ακρόαςθ των εντερικϊν ιχων κατά τακτά χρονικά διαςτιματα Ζλεγχοσ τθσ ικανότθτασ του αςκενι να αποβάλλει αζρια ι κόπρανα εφαρμόηοντασ ςωλινα αερίων για 20-30 Αφαίρεςθ του Levin, Foley και παροχζτευςθσ Σταδιακι μείωςθ ενδοφλζβιασ χοριγθςθσ υγρϊν και φαρμακευτικισ αγωγισ. Σταδιακι αφξθςθ ςίτιςθσ του αςκενι. Διόρκωςθ τθσ απϊλειασ υγρϊν: πυρετόσ, ζμετοι, διάρροιεσ Εξαςφάλιςθ ςωςτισ ενυδάτωςθσ και κάλυψθ βαςικϊν θμεριςιων αναγκϊν ςε υγρά και θλεκτρολφτεσ ανά kg/β.σ. Αναπλιρωςθ του γαςτρικοφ υγροφ, ςυρίγγια, παροχετεφςεισ Μείωςθ κινδφνων που μπορεί να απειλιςουν τθν ηωι του αςκενι. Πρόλθψθ λοίμωξθσ του τραφματοσ και προαγωγι τθσ εποφλωςθσ του. Η ηϊνθ ςυμβάλλει ςτθν αποφυγι κιλθσ. Συναιςκθματικι υποςτιριξθ του παιδιοφ. Οι μθ λεκτικζσ εκδθλϊςεισ του μικροφ παιδιοφ είναι ενδείξεισ ότι νιϊκει πόνο και δεν αιςκάνεται άνετα. Οι αυξθμζνεσ τιμζσ υποδθλϊνουν πικανι αίςκθςθ πόνου. Οι τεχνικζσ αυτζσ όπωσ είναι τα παιχνίδια, τα παραμφκια κλπ., αποςκοποφν ςτθ μείωςθ τθσ αντίλθψθσ του πόνου από το παιδί. Φάρμακα για καταςτολι του πόνου πρζπει να χορθγοφνται με πολφ προςοχι λόγω πικανισ υπολειμματικισ δράςθσ των αναιςκθτικϊν παραγόντων που μπορεί να προκαλζςουν άπνοια και υπόταςθ. Τα φυςιολογικά οφρα ζχουν χρϊμα κίτρινο και είναι διαυγι. Κάκε μεταβολι τουσ είναι πακολογικι. Η ζγκαιρθ εντόπιςθ του προβλιματοσ και θ ενθμζρωςθ του ιατροφ ςυμβάλλει ςτθ ςωςτι ενυδάτωςθ και φαρμακευτικι αντιμετϊπιςθ τθσ κατάςταςθσ. Τα αναιςκθτικά φάρμακα ςυμβάλλουν ςτθν κατάργθςθ του περιςταλτιςμοφ του εντζρου. Με τθ βελτίωςθ τθσ γενικισ κατάςταςθσ του παιδιοφ θ ςίτιςθ διεξάγεται ανάλογα με τθν οδθγία του ιατροφ και τθν επάνοδο του περιςταλτιςμοφ του εντζρου. 19. Σχεδιαςμόσ βακμιαίασ δραςτθριοποίθςθσ του Όλα αυτά διαςκεδάηουν το παιδί και το

Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων 9 παιδιοφ: Εξαςφαλίςτε διάφορα παιχνίδια ανάλογα με τθν θλικία του παιδιοφ Σχεδιάςτε δραςτθριότθτεσ τισ ϊρεσ που το παιδί είναι ξεκοφραςτο, δεν πονάει και απαςχολείται όςο μπορεί από τθν ομάδα των δαςκάλων που διακζτει θ κλινικι Ενθμζρωςθ των γονζων για τθν εξαςφάλιςθ ψυχαγωγικϊν μζςων (π.χ. τραγοφδια ι παιδικζσ ταινίεσ). 20. Η ζγκαιρθ κινθτοποίθςθ του παιδιοφ γίνεται προοδευτικά: Κινθτοποιϊντασ τα πόδια ςτο κρεβάτι Κακίηοντασ το παιδί ςτθν άκρθ του κρεβατιοφ Βάηοντασ το παιδί ςε όρκια κζςθ δίπλα ςτο κρεβάτι Κακίηοντασ το παιδί ςε πολυκρόνα Κινθτοποιϊντασ το ςταδιακά μζςα ςτο καλαμο και ςτθν τουαλζτα Πλιρθσ κινθτοποίθςι 21. Παροχι ψυχολογικισ υποςτιριξθσ τόςο ςτο παιδί όςο και ςτουσ γονείσ. 22. Διδαςκαλία και εκπαίδευςθ παιδιοφ γονζα για τθν περαιτζρω φροντίδα μετά τθν ζξοδο από το νοςοκομείο. ενκαρρφνουν να κινθτοποιείται όςο το δυνατόν περιςςότερο. Προαγωγι τθσ ανάρρωςθσ του παιδιοφ. Με αυτόν τον τρόπο κα μπορζςουν να ανταπεξζλκουν ςτθ μεταβολι τθσ κακθμερινότθτάσ τουσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ τυχόν προβλθμάτων μετεγχειρθτικά. Η ενζργεια αυτι αποςκοπεί ςτθν περαιτζρω βελτίωςθ τθσ μετεγχειρθτικισ κατάςταςθσ του παιδιοφ. 23. Αφαιρζςτε τα γάντια και απορρίψτε κατάλλθλα Πρόλθψθ μετάδοςθσ μικροοργανιςμϊν 24. Πραγματοποιιςτε υγιεινι των χεριϊν Πρόλθψθ οριηόντιασ μετάδοςθσ λοιμϊξεων Ελζγξτε τθν ενδοφλζβια γραμμι. Πρζπει να είςτε ιδιαίτερα προςεκτικοί με τθν IV γραμμι, να τθν ςτερεϊςετε καλά και να τθν ακινθτοποιιςετε με νάρκθκα εάν δεν ζγινε ςτο χειρουργείο. Το χζρι που δε φζρει τον ορό, ειδικά ςτα νεογνά - βρζφθ τυλίγεται με Velpan ι παιδικό γάντι. Απαγορεφεται θ λιψθ περιοριςτικϊν μετρων ςε νεογνά και βρζφθ (δθλαδι δζςιμο με γάηα, επίδεςμο ι ςτερζωςθ του επιδζςμου με παραμάνα). Νοςηλευτική επαγρύπνηςη Η ςτερζωςθ και ακινθτοποίθςθ τθσ IV γραμμισ αποςκοπεί ςτθν καλφτερθ ροι και ςτθν πρόλθψθ ατυχθματικισ αφαίρεςθσ του οροφ από το παιδί τθ ςτιγμι που κα αφυπνίηεται από τθ νάρκωςθ. Για πρόλθψθ ατυχθματικισ αφαίρεςθσ του οροφ, Levin, Foley και παροχετεφςεων. Η λιψθ περιοριςτικϊν μζτρων ςε νεογνά και βρζφθ κα μποροφςε να κεωρθκεί κακοποίθςθ και υπάρχει κίνδυνοσ τραυματιςμοφ.

10 Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων Αξιολόγθςθ Παρζμβαςθσ Βακμόσ κατά τον οποίο επιτεφχκθκαν τα επικυμθτά αποτελζςματα που διατυπϊκθκαν κατά τθ φάςθ του ςχεδιαςμοφ Νοςθλευτικι Τεκμθρίωςθ Στθν κάρτα νοςθλείασ του αςκενοφσ/παιδιοφ κα μποροφςαν να ςθμειωκοφν τα παρακάτω: Ημερομθνία και ϊρα άφιξθσ από το χειρουργείο. Το είδοσ τθσ αναιςκθςίασ (γενικι, περιοχικι ι τοπικι) Ζλεγχοσ και καταγραφι ηωτικϊν ςθμείων και επίπεδο κορεςμοφ SpO 2 και παρεμβάςεισ που ζχουν γίνει. Ονοματεπϊνυμο κεράποντα ιατροφ και ϊρα που δόκθκαν οι οδθγίεσ: Χοριγθςθ IV υγρϊν (οροί, παρεντερικι διατροφι, αίμα, πλάςμα, PLT). Δόςεισ των φαρμάκων. Σίτιςθ νεογνοφ βρζφουσ παιδιοφ (υδρικι /ελαφρά /ελεφκερθ). Ανταπόκριςθ του αςκενι ςτθ κεραπευτικι αγωγι. Οι παροχετεφςεισ-κακετιρεσ (LEVIN, FOLEY, PEZZER, ουρθτθροκακετιρασ), και θ ποςότθτα και χροιά των υγρϊν κατά τθ παραλαβι του αςκενι. Κατάςταςθ τραφματοσ και επικεμάτων.

Μετεγχειρθτικι Νοςθλευτικι Φροντίδα Παίδων 11 Βιβλιογραφικζσ Πθγζσ Morgan, GE, Jr &Maged, SM 2003, Κλινικι Αναιςκθςιολογία, 2 θ Ζκδοςθ, Επιςτθμονικζσ Εκδόςεισ Παριςιανοφ, Ακινα. Oakes, LL 2011, Compact clinical guide to Infant and child pain management, an evidence based approach for nurses, Springer Publishing Company, New York. Speer, KM 1999, Παιδιατρικι Νοςθλευτικι - Σχεδιαςμόσ Νοςθλευτικισ Φροντίδασ, 3 θ Ζκδοςθ, Ιατρικζσ Εκδόςεισ Λαγόσ, Ακινα. Stuart, CM, Kouimtzi, M & Hill, RS 2008, WHO Model formulary, WHO, viewed 10 June 2012, <http://www.who.int/selection_medicines/list/wmf2008.pdf>. Taylor, C, Lillis, C& LeMone, P 2006, Θεμελιϊδεισ αρχζσ τθσ νοςθλευτικισ, θ Επιςτιμθ και θ Τζχνθ τθσ Νοςθλευτικισ Φροντίδασ, 3 θ Ζκδοςθ, Ιατρικζσ εκδόςεισ Παςχαλίδθ, Ακινα. WHO 2012, WHO guidelines on the pharmacological treatment of persisting pain in children with medical illness, WHO, viewed 10 June 2012, <http://whqlibdoc.who.int/publications/2012/9789241548120_guidelines.pdf>. WHO 2005, Pocket book of hospital care for children- guidelines for the management of common illness with limited recourses, WHO, viewed 10 June 2012, <www.afro.who.int/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=684>. Πάνου, Μ 1998, Παιδιατρικι Νοςθλευτικι, 3 θ Ζκδοςθ, Ιατρικζσ Εκδόςεισ Βιτα, Ακινα. Τριανταφυλλάκθ, Μ 2003,«Η Νοςθλευτικι Φροντίδα ςτα Χειρουργθμζνα Παιδιά», Τμιμα Νοςθλευτικισ, Πτυχιακι εργαςία, Α.Τ.Ε.Ι. Κριτθσ, Προςπελάςιμο 14 Σεπτεμβρίου 2012, <http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/seyp/nos/2003/triantafyllakimaria/attacheddocument/2003triantafillaki.pdf>. Τςιρλιάγκοσ, ΕΑ 2004, Χειρουργικι, 1 θ Ζκδοςθ, Μαυρογζνθσ Α.Ε., Θεςςαλονίκθ.