ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κόγια Μαρία Δερματολόγος Αφροδισιολόγος
H παρούσα διάλεξη δε σχετίζεται με κάποιο προσωπικό συμφέρον
ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Νεογνική ακμή (1-28 ημέρες ζωής) Βρεφική ακμή (3-16 μηνών) Ακμή μέσης παιδικής ηλικίας (1-7 ετών) Προεφηβική ακμή (6-8 ετών)
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Συχνότητα: 20% των νεογνών Σχέση αγοριών / κοριτσιών: 4-5 / 1
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Αιτιολογία - Παθογένεια Πολυπαραγοντική πάθηση Έχουν ενοχοποιηθεί: - Η αυξημένη παραγωγή σμήγματος, λόγω των ανδρογόνων του νεογνού ή/και της μητέρας - Η αυξημένη φλεγμονώδης απάντηση - Μύκητες (είδη Malassezia) ;
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Ανδρογόνα Νεογνών Τα επινεφρίδια των νεογνών αποτελούνται από ευμεγέθη δικτυωτή ζώνη, που ευθύνεται για την παραγωγή DHEA DHEAS μέχρι την ηλικία των 6-12 μηνών Τα αγόρια παρουσιάζουν παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις μέχρι την ηλικία των 6-12 μηνών Τα ανδρογόνα της μητέρας μεταφέρονται μέσω του πλακούντα και πιθανών μέσω του θηλασμού
Ευθύνονται οι μύκητες του είδους Malassezia για τη νεογνική ακμή; Η νεογνική ακμή και η νεογνική φλυκταίνωση της κεφαλής (neonatal cephalic pustulosis) αποτελούν την ίδια ή διαφορετικές οντότητες ; Οι περισσότεροι σήμερα δεν τις ταυτίζουν
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Κλινική Εικόνα Κλειστοί και ανοικτοί φαγέσωρες Βλατίδες Φλυκταινίδια Εντόπιση στις παρειές ή το μέτωπο
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Διαφορική Διάγνωση Λοιμώδη νοσήματα που οφείλονται σε: Χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (πομφολυγώδες μολυσματικό κηρίο) Στρεπτόκοκκο (β-αιμολυτικός, ομάδας Β) Ιό απλού έρπητα Είδη Candida (καντιντίαση) Είδη Malassezia (νεογνική φλυκταίνωση της κεφαλής)
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Διαφορική Διάγνωση Άλλες δερματικές παθήσεις : Νεογνικό τοξικό ερύθημα Παροδική νεογνική φλυκταινώδη μελάνωση Νεογνική ακροφλυκταίνωση Φλυκταινώδη ιδρώα Σμηγματογόνες υπερπλασίες
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Διαφορική Διάγνωση Παθήσεις που προκαλούν υπερανδρογονισμό : Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων Σύνδρομο Cushing Όγκοι των επινεφριδίων ή των γονάδων Ακμοειδή εξανθήματα: Ακμή από τοπικά ελαιώδη σκευάσματα ή αλοιφές Λόγω λήψης φαρμάκων από τη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη (λίθιο, στεροειδή, υδαντοΐνη)
ΝΕΟΓΝΙΚΗ ΑΚΜΗ Πορεία - Πρόγνωση Η νεογνική ακμή είναι καλοήθης, αυτοπεριοριζόμενη πάθηση, που υποχωρεί χωρίς ουλές σε 1 έως 3 μήνες συνήθως Έχει συσχετιστεί με σοβαρή ακμή στην εφηβεία σε ορισμένους ασθενείς
ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ (3-16 μηνών) Είναι σπάνια Εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια Μπορεί να υπάρχει οικογενειακό ιστορικό σοβαρής ακμής
ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ Αιτιολογία - Παθογένεια Η αιτιολογία της δεν είναι ξεκάθαρη Έχουν ενοχοποιηθεί: - Γενετικοί παράγοντες που αφορούν το μέγεθος και τη δραστηριότητα των σμηγματογόνων αδένων - Τα ανδρογόνα του βρέφους από τα επινεφρίδια και τους όρχεις, που διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες - Φλεγμονώδης διαδικασία τριχοσμηγματικής μονάδας
ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ Κλινική Εικόνα Πιο εκτεταμένες και φλεγμονώδεις βλάβες από τη νεογνική ακμή Εντόπιση κυρίως στις παρειές Κλειστοί και ανοικτοί φαγέσωρες Βλατίδες, Φλυκταινίδια Κύστεις, οζίδια, υπολειμματικές ουλές
ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ Διαφορική Διάγνωση Λοιμώδη νοσήματα (όπως στη νεογνική ακμή) Ακμοειδή εξανθήματα: - Ακμή από ελαιώδη σκευάσματα - Περιστοματική δερματίτιδα - Λόγω χρήσης συστηματικών, τοπικών ή εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών Αποκλεισμός υπερανδρογονισμού
ΒΡΕΦΙΚΗ ΑΚΜΗ Πορεία - Πρόγνωση Η βρεφική ακμή έχει πιο επίμονη πορεία από τη νεογνική ακμή Συνήθως υποχωρεί μέχρι την ηλικία των 4 έως 5 ετών Έχει συσχετιστεί με υψηλότερη επίπτωση και σοβαρότητα ακμής κατά την εφηβεία
ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ (1-7 ετών) Η εμφάνιση ακμής σε αυτήν την ηλικία είναι σπάνια Δεν υπάρχει έκκριση ανδρογόνων από επινεφρίδια ή γονάδες
ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Θυλακική υπερκερατώση Κεχρία Διαφορική διάγνωση Σύνδρομο Cushing Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων Πρώιμη αδρεναρχή Όγκοι των επινεφριδίων ή των γονάδων αίτια υπερανδρογονισμού
ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Η ακμή θα πρέπει να οδηγεί σε έλεγχο για αποκλεισμό υπερανδρογονισμού
ΑΚΜΗ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Έλεγχος αποκλεισμού υπερανδρογονισμού Φυσική εξέταση: σμηγματόρροια, τριχοφυΐα φηβαίου/μασχαλών Διάγραμμα ανάπτυξης Οστική ηλικία FSH, LH DHEA, DHEAS DHEA Ολική / ελεύθερη τεστοστερόνη 17-α υδροξυπρογεστερόνη Κορτιζόλη ορού Προλακτίνη DHEAS testosterone
ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗ ΑΚΜΗ (6-8 ετών) Εμφανίζεται κυρίως σε κορίτσια προεφηβικής ηλικίας Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από φαγέσωρες, με ή χωρίς φλεγμονώδεις βλάβες, στην κεντρική μοίρα του προσώπου
ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗ ΑΚΜΗ Αιτιολογία - Παθογένεια Συμπίπτει με την αδρεναρχή, δηλαδή την επανέναρξη έκκρισης ανδρογόνων από τα επινεφρίδια (DHEA, DHEAS) Υποψία ενδοκρινικής διαταραχής : Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων Πρώιμη αδρεναρχή Αληθής πρώιμη ήβη Σύνδρομο Cushing Όγκοι επινεφριδίων ή γονάδων Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗ ΑΚΜΗ Πορεία - Πρόγνωση Μακροχρόνια και σοβαρότερη ακμή στην εφηβεία
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος τη σοβαρότητα των βλαβών και την ηλικία Οι τετρακυκλίνες δε χορηγούνται συστηματικά σε παιδιά κάτω των 8 ετών λόγω βλάβης στα δόντια και τα οστά Δεν υπάρχει επίσημη ένδειξη για συστηματική χορήγηση ισοτρετινοΐνης σε παιδιά <12 ετών
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΕΟΓΝΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Καθαρισμός με σαπούνι και νερό Τοπικά αντιβιοτικά (ερυθρομυκίνη, κλινδαμυκίνη) Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου φλεγμονώδεις βλάβες Αζελαϊκό οξύ Τοπική τρετινοΐνη, ισοτρετινοΐνη, ανταπαλένη φαγεσωρικές βλάβες Συστηματική ερυθρομυκίνη
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΒΡΕΦΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Τοπικές θεραπείες (όπως στη νεογνική ακμή) Τοπικά σκευάσματα συνδυασμού δραστικών ουσιών Συστηματική ερυθρομυκίνη Υπάρχουν αναφορές στη βιβλιογραφία για εκτός ένδειξης χρήση ισοτρετινοΐνης συστηματικά
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΜΗΣ ΜΕΣΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ίδια με τη θεραπεία της βρεφικής ακμής Τοπικές θεραπείες (όπως στη νεογνική ακμή) Συστηματική ερυθρομυκίνη Μεμονωμένες αναφορές στη βιβλιογραφία για εκτός ένδειξης χρήση ισοτρετινοΐνης συστηματικά
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΕΦΗΒΙΚΗΣ ΑΚΜΗΣ Τοπικές θεραπείες Συστηματικές τετρακυκλίνες για παιδιά >8 ετών Συστηματική ισοτρετινοΐνη για παιδιά >12 ετών με σοβαρή κυστική ακμή, όταν αποτύχει η θεραπεία με συστηματικά αντιβιοτικά
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΪΝΗΣ 0.3 1.5 mgr/kg ημερησίως, μοιρασμένη σε 2 δόσεις μαζί με το φαγητό Ορισμένες μελέτες προτείνουν να συμπληρώνεται η αθροιστική δόση 120 mgr/kg, ενώ άλλες όχι Για τα βρέφη μπορεί να τρυπηθεί η κάψουλα και η περιεχόμενη σκόνη να αναμιχθεί με τροφή
ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΪΝΗΣ Έκζεμα Κοκκίωμα ομφαλού Αναστρέψιμες διαταραχές της διάθεσης Αύξηση των ηπατικών ενζύμων
Ανακατασκευή των μακρών οστών Πρώιμη σύγκλειση των επιφύσεων Ασβεστοποίηση συνδέσμων Πάχυνση του περιοστέου Αλλοιώσεις διάχυτης ιδιοπαθούς σκελετικής υπερόστωσης (οστεόφυτα, ασβεστοποίηση συνδέσμων ΣΣ) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΪΝΗΣ από το σκελετικό σύστημα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ακμή μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία Η νεογνική ακμή πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από εξανθήματα λοιμώδους αιτιολογίας Η σημασία της βρεφικής ακμής έγκειται - στον κίνδυνο εμφάνισης ουλών - στον αποκλεισμό υπερανδρογονισμού - στην υψηλότερη επίπτωση ακμής στην εφηβεία
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στην ακμή της μέσης παιδικής ηλικίας θα πρέπει πάντα να γίνεται έλεγχος για αποκλεισμό υπερανδρογονισμού Η προεφηβική ακμή μπορεί να αποτελεί πρώτη εκδήλωση της ήβης και να σχετίζεται με επίμονη και σοβαρότερη ακμή αργότερα
ε υ χ α ρ ι σ τ ώ