Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΒΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1 Στρατηγική Διοίκηση Δημήτριος Σουμπενιώτης ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΒΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1 Στρατηγική Διοίκηση Δημήτριος Σουμπενιώτης ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Διοίκηση Ολικής Ποιότητας Γεώργιος Τσιότρας Αικατερίνη Γκοτζαμάνη Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων και Επίδοσης της Επιχείρησης Θεοφάνης Καραγιώργος, Ιωάννης Ταμπακούδης, Στρατηγικός Προγραμματισμός Μάρκετινγκ Ανδρέας Ανδρονικίδης, Χρήστος Βασιλειάδης Σύγχρονες Μορφές Χρηματοδότησης: Νομική και Χρηματοοικονομική Διάσταση Συμεών Παπαδόπουλος Ευστράτιος Λιβάνης Ελληνική Αγορά Εργασίας και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση Δημήτριος Μιχαήλ Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης / Ηλεκτρονικό Εμπόριο Κωνσταντίνος Ταραμπάνης Αναστάσιος Οικονομίδης Ανάλυση Επενδύσεων και Χαρτοφυλακίου Ιωάννης Ταμπακούδης, Επ. Καθηγητής Στρατηγική Ανάλυση της Κυβέρνησης των Επιχειρήσεων Διοίκηση Εταιρικών Κινδύνων Οργάνωση και Διοίκηση Έργων Ευτύχιος Σαρτζετάκης Ιορδάνης Ελευθεριάδης Δημήτριος Βλάχος, ΑΠΘ Λουκάς Τσιρώνης

ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (Δ.Π.Μ.Σ ΣΤΗ Δ.Ε) ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ (STRATEGIC MARKETING PLANNING) Μάθημα: Γ Εξαμήνου ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χρ. Α. Βασιλειάδης (Καθηγητής) Τμήμα: Ο.Δ.Ε, Γραφείο: 310 Τηλ.: (231) 0 891581 Ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 Ε-mail: chris@uom.edu.gr I. Αντικείμενο Μελέτης/Περιεχόμενο Μαθήματος Αντικείμενο μελέτης του μαθήματος είναι η ανάπτυξη, αξιολόγηση και εφαρμογή στρατηγικής Μάρκετινγκ (ΜΚΤ). Το μάθημα είναι προσανατολισμένο στην εφαρμογή των αρχών, θεωριών και εργαλείων του ΜΚΤ. Η φιλοσοφία του είναι ότι η εμπειρία του σχεδιασμού αποκτάται πολύ αποτελεσματικότερα μέσα από την πράξη και την άμεση εφαρμογή παρά μέσα από το απλό και πολλές φορές μηχανικό διάβασμα. Κύριος σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τον φοιτητή να αποκτήσει την εμπειρία της δημιουργικής και συστηματικής χρήσης των αρχών, μεθόδων και στρατηγικών του ΜΚΤ στον σχεδιασμό και την αξιολόγηση στρατηγικών και τακτικών σχεδίων της επιχείρησης. II. Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες Οι διδακτικές ενότητες θα καλυφθούν με ενιαία και διαδοχικά μαθήματα. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί κατά την διάρκεια των μαθημάτων στην ανάπτυξη και ανάλυση των επιλεγμένων Περιπτώσεων Διερεύνησης Προβλημάτων Στρατηγικής Μάρκετινγκ (Case Study) και στην υποστήριξη και ανάπτυξη μιας εργασίας σχετικά με μια πραγματική περίπτωση marketing plan που θα επιλέξουν οι φοιτητές μέχρι την τρίτη συνάντηση του μαθήματος. III. Συγγράμματα (Υποχρεωτικό και ενδεικτική βιβλιογραφία)/ Βοηθήματα ΙΙ. Υποχρεωτικά συγγράμματα: (α) Γ. Ι. Σιώμκος (για συντομία ΓΣ), Στρατηγικό Μάρκετινγκ, Δ Έκδοση, Εκδόσεις Α. Α. ΛΙΒΑΝΗ, 2015. ISBN: 978-960-14-2976-2. (β) Aaker David A. (για συντομία DA), Strategic Market Management WILEY INTERNATIONAL EDITION, John Wiley & Sons, 10th Edition. USA: 2013. 1

IV. Τρόποι αξιολόγησης / εξέτασης ΙΙΙ. Διοικητικές Λεπτομέρειες 1. Το μάθημα διδάσκεται σε 13 συναντήσεις των 2,5 ωρών. Η προετοιμασία των μεταπτυχιακών φοιτητών είναι απαραίτητη. 2. Στη διάθεση των φοιτητών/ τριών του μαθήματος θα υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πακέτο προαιρετικών άρθρων σχετικών με θέματα της ύλης του μαθήματος (στο Αναλυτικό Πρόγραμμα για συντομία RP). Τα άρθρα διανέμονται κατά την διάρκεια των διαλέξεων. 3. Ηλεκτρονική ενημέρωση. Η δια αποστάσεως ενημέρωση καθώς και επικοινωνία των φοιτητών με τον διδάσκοντα ολοκληρώνεται με τη βοήθεια της ιστοσελίδας του διδάσκοντα,http://ba.uom.gr/mkt και κυρίως μέσω της εφαρμογής του ηλεκτρονικού λογισμικού εκπαίδευσης, http://compus.uom.gr 4. Γραφείο: 310 (κτίριο ΗΘ ) Τηλ.: 231 0 891581 Fax: 231 0 891544 e-mail: chris@uom.edu.gr Διαδίκτυο: compus.uom.gr και http:\\ba.uom.gr/mkt Ώρες γραφείου και επικοινωνίας με τους φοιτητές/ τριες: Τις απογευματινές ώρες μία ώρα πρίν ή και μετά το μάθημα. Βαθμολογία: Συμμετοχή: 5% Case (εκπαιδευτικό): 10% Εξετάσεις: 50% Ομαδική εργασία (παράδοση ολοκληρωμένου MarketingPlan): 35% ΙV. Υποχρεώσεις Δομή του Μαθήματος και Βαθμολογία Όπως προαναφέρθηκε οι φοιτητές / τριες αναμένεται να είναι εξοικειωμένοι με τη διδακτέα ύλη που θα αναλύεται σε κάθε διάλεξη του μαθήματος. Στόχος κάθε διάλεξης είναι η αποτελεσματικότερη κατανόηση και εμβάθυνση της διδακτέας ύλης. Η προετοιμασία αφορά και τα θέματα συζήτησης των Cases όταν αυτά ενσωματώνονται στην διάλεξη της ημέρας. Στην περίπτωση αυτή σε κάθε συνάντηση, δύο ομάδες φοιτητών/ τριών θα είναι υπεύθυνες για το ξεκίνημα της συζήτησης τουcase, υποδυόμενες δύο αντίστοιχες ομάδες Συμβούλων Επιχειρήσεων, οι οποίοι απαντούν σε ερωτήσεις που θέτουν οι υπόλοιποι συμμετέχοντες. Ο διδάσκων τελικά συντονίζει και υποκινεί ολόκληρη την τάξη, προκειμένου να αναδειχθούν οι βασικές έννοιες του Case. 2

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (5%) Τόσο η φυσική παρουσία των φοιτητών στο μάθημα όσο και η ενεργός συμμετοχή σ αυτό αποτελούν απαραίτητα στοιχεία γα την ομαλή και εποικοδομητική του διεξαγωγή. Οι φοιτητές μεγιστοποιούν την αξία του μαθήματος με τη δική τους συμμετοχή (προσφορά ιδεών, παραδειγμάτων από την δική τους επαγγελματική εμπειρία, ανταλλαγή απόψεων πάνω σε σχετικά θέματα που καλύπτονται στο μάθημα, κλπ.). Όπως επεξηγήθηκε και παραπάνω, κάθε συνάντηση θα περιλαμβάνει συζητήσεις (θεμάτων, ερωτήσεων και cases) και όλοι οι φοιτητές αναμένεται να συμμετέχουν σε αυτές κάνοντας σχόλια ή και ερωτήσεις. Εάν κάποιο σημείο δεν είναι ξεκάθαρο, ρωτήστε για επεξηγήσεις. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα την ίδια ερώτηση να έχουν και άλλοι συνάδελφοί σας. Τα κριτήρια αξιολόγησης της συμμετοχής στο μάθημα είναι τα παρακάτω: Προκειμένου να είσαστε σε θέση να συμμετάσχετε στις συζητήσεις στην τάξη, η φυσική σας παρουσία είναι υποχρεωτική. Παρουσίες θα λαμβάνονται σε κάθε μάθημα, στην αρχή του. Εάν για κάποιο λόγο πρέπει να απουσιάσετε από μία συνάντηση, ενημερώστε τον διδάσκοντα εκ των προτέρων. Εάν χάσετε δύο συναντήσεις, ο βαθμός συμμετοχής σας μειώνεται κατά 5 μονάδες σε ποσοστό της συνολικής βαθμολογίας. Εάν χάσετε τρεις και άνω συναντήσεις, δεν παίρνετε βαθμό για συμμετοχή στο μάθημα. Συστηματική και ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις του μαθήματος Ποιοτικά σχόλια που βελτιώνουν και προωθούν την κατανόηση εννοιών και δεδομένων καταστάσεων και τα οποία προχωρούν πέρα από την απλή επανάληψη γεγονότων που παρουσιάζονται στο Πρόβλημα Διερεύνησης (Case). Η ομαδική εργασία ακολουθεί το Τυπικό Σχέδιο Μάρκετινγκ (έκθεμα 1) και στηρίζονται οι ενότητές της στην ύλη που παρουσιάζει ο διδάσκων με σκοπό οι φοιτητές/ τριες να βελτιώσουν τις ικανότητες που διαθέτουν στην λήψη και ανάλυση αποφάσεων Μάρκετινγκ, όπως αυτές σχετίζονται με ευκαιρίες ή προβλήματα στην αγορά. Οι ενότητες αυτές παραδίδονται στον διδάσκοντα προς διόρθωση βάσει του προτεινόμενου ημερολόγιου προγράμματος. Cases θα ανατεθούν στους φοιτητές για ανάλυση-παρουσίαση κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Το ατομικό εκπαιδευτικό case ενσωματώνεται στο διδακτικό υλικό, με σκοπό την ανάπτυξη της αναλυτικής ικανότητας των φοιτητών/τριών στην Έρευνα και Επιστημονική επεξεργασία άρθρων. Στην αίθουσα θα συζητηθούν cases από τον διδάσκοντα. Το ενδεικτικό case είναι ατομικό. Στο τέλος μετά την παρουσία του στην τάξη, παραδίδεται το case γραπτώς ηλεκτρονικά και σε έντυπη μορφή στον διδάσκοντα [βλέπε σχετικό πρόγραμμα διαλέξεων]. Ένα case δεν αρκεί να είναι απαραίτητα πρόσφατο, μια και ο χαρακτήρας τωνcases είναι καθαρά εκπαιδευτικός και έχει ως κύριο σκοπό την παροχή μαθησιακών εμπειριών. Προκειμένου οι φοιτητές να αποκομίσουν τα απαραίτητα προσδοκώμενα οφέλη από την χρήση της μεθόδου ανάλυσης τωνcases, θα πρέπει οι φοιτητές/ τριες να γνωρίζουν καλά τα γεγονότα και δεδομένα του κάθε case, καθώς και τις θεωρητικές έννοιες που εμπλέκονται σ αυτό. Επιπλέον, θα πρέπει να κατανοούν το πρόβλημα ή τα προβλήματα για την επίλυση των οποίων θα πρέπει να λάβουν σχετικές αποφάσεις. Όλα αυτά θα πρέπει να τα κατέχουν οι φοιτητές πριν έλθουν στο μάθημα, όπου αναμένεται ότι θα είναι προετοιμασμένοι να συζητήσουν το κάθεcase με τους υπόλοιπους συναδέλφους τους υπό ένα εποικοδομητικό τρόπο. 3

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ. ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ομάδες φοιτητών (έως 3 μέλη) θα αναπτύξουν ένα ετήσιο σχέδιο ΜΚΤ για κάποιο υπάρχον προϊόν ή υπηρεσία. Η κάθε ομάδα μπορεί να επιλέξει τη συγκεκριμένη επιχείρηση και μάρκα του προϊόντος για το οποίο θα αναπτυχθεί το σχέδιο ΜΚΤ. Μέχρι την 3η εβδομάδα των μαθημάτων η κάθε ομάδα θα πρέπει να υποβάλλει μια συγκεκριμένη πρόταση (proposal) για την επιλογή της (1 σελίδα). Οι ομάδες είναι καλό να βεβαιωθούν, πριν την τελική επιλογή του θέματος, ότι θα είναι σε θέση να βρουν τα απαραίτητα στοιχεία για το θέμα. Πολλοί φοιτητές του μαθήματος επιλέγουν θέματα που σχετίζονται είτε με τα ενδιαφέροντα τους ή ακόμη και με την παρούσα επαγγελματική ενασχόλησή τους. (Σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης των ενοτήτων της εργασίας, βλέπε: Έκθεμα 1). Η εργασία θα παραδοθεί σε διάφορες φάσεις ως εξής (βλέπε παραπάνω και περιγραφή ενοτήτων και υποχρεώσεων κατά εβδομάδα): (1) Ανάλυση Βιομηχανίας (max 3 σελίδες) & Fact Book [1.2 + 8- Παράρτημα Α] (2) Ανάλυση Ανταγωνιστών (max 4 σελίδες) και Fact Book [1.3 +8] και Ανάλυση Καταναλωτών (max 4 σελίδες) και Fact Book[1.4 +8] (3) Σχέδιο MKT (max 16 σελίδες) και Fact Book [0, 1.1,2,3,4,5,6,7 +8] ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ CASE ή Άρθρο (ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ CASE ή της ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΡΘΡΟΥ-ΑΡΘΡΩΝ (***): Ο κάθε φοιτητής / τρια θα αναλάβει την γραπτή ανάλυση ενός case ή άρθρου που θα δοθεί από τον διδάσκοντα π.χ. το case Παραρτήματος. Η βιβλιογραφία και αρθρογραφία να είναι σύγχρονη και να εμπλουτίζει το case όσον αφορά την ερμηνεία και υποστήριξη των απόψεών σας σχετικά με τον Σχεδιασμό Στρατηγικών Μάρκετινγκ. Συστήνεται για λόγους επίκαιρης και γρήγορης αναζήτησης των πηγών αναφορών, η χρήση των ηλεκτρονικών πηγών που διαθέτει η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου. Οδηγίες και ερωτήσεις για την ανάλυση όλων των cases του μαθήματος θα δίνονται και από τον διδάσκοντα, επίσης στο παράρτημα του παρόντος περιλαμβάνονται οδηγίες σχετικά με την διαδικασία ανάλυσης ενός case. Θα πρέπει επίσης να είναι δακτυλογραφημένες σε ελληνικό κείμενο και σε ενάμιση διάστημα διάταξης μιας παραγράφου με γραμματοσειρά μεγέθους δώδεκα (1 1/2spaced / 12 point fonts). Παραβίαση του ορίου θα έχει έμμεσες βαθμολογικές επιπτώσεις αφού ο βαθμολογητής θα σταματήσει να διαβάζει το case από την πρώτη σειρά της 5ηςσελίδας και μετά. Τα γραπτά casesπαραδίδονται στην αρχή της συνάντησης που προσδιορίζεται στο Πρόγραμμα. Υποβολή τους με καθυστέρηση δεν θα γίνεται δεκτή. Ακολουθεί βοηθητικός πίνακας ενημέρωσης για την σύνταξη της ατομικής εργασίας σας. Περίπτωση διερεύνησης (Case study) Αφορούν το γνωστικό αντικείμενο της Στρατηγικής του Μάρκετινγκ. Οι γραπτές αναλύσεις των cases πρέπει υποχρεωτικά να μην υπερβαίνουν τις τέσσερις (4) σελίδες κειμένου και τα πέντε (5) εκθέματα (πέραν του κειμένου όπως διαφημίσεις αναφορές, στατιστικές κ.ά.). Θα πρέπει επίσης να είναι δακτυλογραφημένες σε ελληνικό κείμενο και σε ενάμιση διάστημα διάταξης μιας παραγράφου με γραμματοσειρά μεγέθους δώδεκα (1 1/2 spaced / 12 point fonts).αναφορές κατά προτίμηση Harvard style: βλέπε ενδεικτικά αρχεία στο compus Βήματα για την ανάπτυξη ενός case: Βλέπε παρακάτω έκθεμα 2 και http://managementhelp.org/evaluatn/casestdy.htm Εμπλουτίζω με θεωρία αλλά και με την πρόσφατη επίκαιρη ειδησιογραφία των επιχειρήσεων και της οικονομίας το case. Παρουσιάσεις βλέπε ενδεικτικά αρχεία στο compus 4

(ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ) ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ. Η τελική γραπτή εξέταση ή η παρουσίαση θα καλύπτει ολόκληρη την ύλη του μαθήματος (βασικό εγχειρίδιο από 1.2 μέχρι 12 κεφάλαιο και βοηθητικές σημειώσεις/διαφάνειες στο compus), και θα περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών (multiple choice), essays, αλλά ίσως και μικρής έκτασης ανάλυσης και κειμένου, Διερευνήσεις Προβλημάτων (mini cases). ΕΚΘΕΜΑ 1: ΕΚΘΕΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΒΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ (για το Διευθύνοντα Σύμβουλο της Επιχείρησης). Σε μία, το πολύ δύο σελίδες περιληπτικά παρουσιάστε την παρούσα κατάσταση, τα προβλήματα και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η επιχείρηση, τους στόχους, τις εναλλακτικές στρατηγικές ΜΚΤ, και τη στρατηγική ΜΚΤ που επιλέξατε. Επιπλέον, σύντομα αναφερθείτε στα προγράμματα δράσης και στα οφέλη από την εφαρμογή τους. 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2,1.ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Διαχρονική παρουσίαση πωλήσεων κατά είδος, περιοχή, διανομείς, τελικούς χρήστες Ανάλυση των πωλήσεων για τον εντοπισμό τάσεων, αλλά και πιθανών προβλημάτων 2,2.ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ / ΕΛΚΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΑΔΟΥ Α. Παράγοντες της αγοράς: >Μέγεθος >Αύξηση >Κυκλικότητα >Εποχικότητα >Κυκλικότητα >Στάδιο στον ΚΖΠ (Κύκλο Ζωής Προϊόντος) Β. Βιομηχανικοί συντελεστές: >Παραγωγική ικανότητα κλάδου >Εμπόδια στην είσοδο νέων ανταγωνιστών >Ανταγωνισμός >Διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτών >Διαπραγματευτική δύναμη αγοραστών >Απειλή από υποκατάστατα προϊόντα Γ. Περιβαλλοντικοί παράγοντες: >Κοινωνικοί >Πολιτικοί-νομικοί >Δημογραφικοί >Τεχνολογικοί >Νομοθετικοί 2,3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ Για κάθε βασικό ανταγωνιστή: >Ποιοι είναι οι κύριοι ανταγωνιστές μου >Ποια η τωρινή τους στρατηγική >Ποια τα σημαντικά δυνατά και αδύνατα σημεία τους και πως είναι πιθανό να αλλάξουν; (επίσης: Τι θεωρεί σαν κύριο διαφορικό πλεονέκτημα;) >Ποια προβλέπετε να είναι η μελλοντική στρατηγική τους; >Ικανότητα σύλληψης και σχεδιασμού νέων προϊόντων >Ικανότητα παραγωγής ή κατασκευής προϊόντων >Ικανότητα προώθησης και προβολής προϊόντων στην αγορά >Ικανότητα χρηματοδότησης >Ικανότητα διαχείρισης 5

2.4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Α. Ποιοι: >Ποιοι είναι οι πελάτες σας; >Πως μπορούν να ταξινομηθούν; >Ποια ταξινόμηση είναι η πιο σημαντική για σας και τους ανταγωνιστές σας, σήμερα και αύριο; Β. Γιατί: >Γιατί οι πελάτες αγοράζουν όταν, τόσο και όπως αγοράζουν; >Πόσο πολύπλοκη και παρατεταμένη είναι η απόφαση της αγοράς; >Πόσοι άνθρωποι αναμειγνύονται και σε ποιο επίπεδο; >Ποιοι είναι οι στόχοι του κάθε προσώπου που αναμειγνύεται; >Ποιοι στόχοι είναι οι πιο σημαντικοί; Γ. Σύγχρονες τάσεις στην κατανάλωση του προϊόντος. Δ. Στάσεις των καταναλωτών και αλλαγές τους. 3 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ >Εντοπισμός / Παρουσίαση προβλημάτων (για Αγορά και Επιχείρηση). >Ευκαιρίες (νέες αγορές, νέα -ή τροποποιημένα- προϊόντα, απαραίτητες αλλαγές στο μίγμα ΜΚΤ). 4. ΣΤΟΧΟΙ ΜΚΤ Μπορούν να εκφραστούν σαν στόχοι πωλήσεων, κέρδους, μεριδίου αγοράς, αγορών-στόχων κλπ. Θα πρέπει όμως να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, ποσοτικοποιημένοι και να αναφέρονται σε κάποια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. 5. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΚΤ (Μίγματα ΜΚΤ) >Εναλλακτικές στρατηγικές ΜΚΤ (με τα υπέρ και τα κατά της κάθε μίας). >Επιλογή μιας στρατηγικής (ή συνδυασμού κάποιων από τις εναλλακτικές στρατηγικές) και αιτιολόγηση της επιλογής σας. 6. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΚΤ/ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΜΚΤ >Περιγραφή του τρόπου εφαρμογής της στρατηγικής που επιλέξατε (συγκεκριμένα προγράμματα ΜΚΤ με χρονοδιαγράμματα εφαρμογής και τρόπους παρακολούθησης και ελέγχου της προόδου εφαρμογής του σχεδίου ΜΚΤ). 7. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Παρουσιάστε: 1.Προϋπολόγισμούς των προγραμμάτων ΜΚΤ που θα εφαρμόσετε, 2. Υπολογισμούς pro forma (κόστη, έσοδα, κέρδη). 8. ΣΧΕΔΙΑ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ & ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ 9. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (FACT BOOK) Σημαντικά στοιχεία που χρησιμοποιήσατε, πίνακες διαγράμματα, διαφημίσεις, σχετικά άρθρα κλπ <> Παράρτημα: (***)Το ατομικό case θα οριστεί από τον διδάσκοντα και θα φιλοξενηθεί σε φάκελο εργασιών στο compus 6

Ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών Ακαδ.έτους: 2018-2019 (*) Εβδομάδα 1: /10/2018 (*) Θέμα: Εισαγωγή και Διοικητικές Λεπτομέρειες του μαθήματος -Εισαγωγή στη Στρατηγική ΜΚΤ & στον Στρατηγικό Σχεδιασμό ΜΚΤ Ύλη: Κεφάλαια 1 και 2 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαιο 1 από το βιβλίο D. Aaker. Εβδομάδα 2: /1 /2018 Θέμα: Το Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα -Το Σχέδιο ΜΚΤ -Ανάλυση Περιβάλλοντος και Ευκαιριών Ύλη: Κεφάλαια 3, 4 και 5 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαια 1,2, από το βιβλίο D. Aaker Εβδομάδα 3: /1 /2018 [Ομιλητής, Δρ. Λεωνίδας Χατζηθωμάς] Θέμα: Ανάλυση Πωλήσεων -Ανάλυση Ελκυστικότητας Βιομηχανίας Ύλη: Κεφάλαια 5, 6 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου. Κεφάλαια 4,5 από το βιβλίο D. Aaker. Υποχρέωση: ΔΗΛΩΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ (ομαδική εργασία). Εβδομάδα 4: /1 /2018 [Ομιλητής, Δρ. Λεωνίδας Χατζηθωμάς] Θέμα: Ανάλυση Ανταγωνιστών Ύλη: Κεφάλαιο 7 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαιο 2 από το βιβλίο D. Aaker 2008. Άσκηση- CASE ΔΕΙΓΜΑ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ CASE ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΠΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΤΡΟΠΟ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ. Υποχρεώσεις: Οι φοιτητές επεξεργάζονται την πρώτη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Ανάλυσης Ελκυστικότητας Βιομηχανίας». Εβδομάδα 5: / /2018 [Ομιλητής, Δρ. Ζήσης Μαδυτινός, Σύμβουλο τοπικής αυτοδιοίκησης και ειδικό ερευνητή] Θέμα: Σχεδιασμός ΜΚΤ και Διαχείριση Προϊοντικών Κρίσεων Ύλη: Κεφάλαιο 8 και 12 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαιο 3 από το βιβλίο D. Aaker. Υποχρέωση σχετικά με την άσκηση: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΓΡΑΠΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΥ CASE.Υποχρέωση: Οι φοιτητές παραδίδουν στον διδάσκοντα την πρώτη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Ανάλυσης Ελκυστικότητας Βιομηχανίας» Εβδομάδα 6: / /2018 [Ομιλητής, Δρ. Λεωνίδας Χατζηθωμάς] Θέμα:Ανάλυση Καταναλωτών ΙΙ -Δυνατότητα Αγοράς & Προβλέψεις Πωλήσεων -Στρατηγική Τμηματοποίηση Αγοράς Ύλη: Κεφάλαια 8 και 9 από το βιβλίο Γ. Σιώμκου. Κεφάλαια 3,4 από το βιβλίο D. Aaker. (ενδεικτικό CASE διορθώσεις: παρατηρήσεις από διδάσκοντα).υποχρέωση: Οι φοιτητές επεξεργάζονται την δεύτερη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Ανάλυση Πελατών/ Καταναλωτών και Ανάλυση Ανταγωνισμού». 7

Εβδομάδα 7: / /2018 Θέμα: Στρατηγικές Αποφάσεις Τοποθέτησης Προϊόντων -Ανάλυση Χαρτοφυλακίου Προϊόντων Ύλη: Κεφάλαια 10 και 11 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαιο 14 από το βιβλίο D. Aaker (case 2). Υποχρέωση: Οι φοιτητές παραδίδουν στον διδάσκοντα την δεύτερη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Ανάλυση Πελατών/ Καταναλωτών και Ανάλυση Ανταγωνισμού» Εβδομάδα 8: / /2018 20-11-2014 Θέμα: Στρατηγικές Διοίκησης Προϊόντων -Στρατηγικές Διοίκησης Μάρκας & Γραμμής Προϊόντος Ύλη: Κεφάλαιo 12 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαια 9, 12 από το βιβλίο D. Aaker 2008. Υποχρέωση: Οι φοιτητές επεξεργάζονται την τρίτη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Στρατηγικές Μάρκετινγκ, στοχοθέτηση και προγράμματα Μάρκετινγκ» Εβδομάδα 9: / /2018 [Ομιλητής, Δρ. Ζήσης Μαδυτινός, Σύμβουλο τοπικής αυτοδιοίκησης και ειδικό ερευνητή] Θέμα: Ομιλητής από επιχείρηση ή παρουσίαση της ενότητας: Στρατηγικές Ανάπτυξης Νέων Προϊόντων - Στρατηγικές Ανάπτυξης και Μεριδίου αγοράς -Στρατηγικές ΜΚΤ για Ώριμες και Φθίνουσες Αγορές Ύλη: Κεφάλαια 12, 16 και17 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαια 11, 12, 13 και 14 από το βιβλίο D. Aaker 2008 (case 3). Υποχρέωση: Οι φοιτητές παραδίδουν την τρίτη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Στρατηγικές Μάρκετινγκ, στοχοθέτηση και προγράμματα Μάρκετινγκ» Εβδομάδα 10: / /2018 Ύλη: Εφαρμογή, αξιολόγηση και έλεγχος στρατηγικού σχεδιασμού ΜΚΤ,κεφ. 19 από το βιβλίο Γ.Σιώμκου, κεφάλαιο 14 and planning forms από το βιβλίο D.Aaker 2013. Εφαρμογή, αξιολόγηση και έλεγχος στρατηγικού σχεδιασμού ΜΚΤ. Υποχρέωση: Οι φοιτητές επεξεργάζονται την τέταρτη παραδοτέα ενότητα του ομαδικού case, ενότητα: «Ολοκληρωμένο Σχέδιο Μάρκετινγκ με το Παράρτημα βάσει του ενδεικτικού τυπικού σχεδίου» (βλέπε παραπάνω «Έκθεμα 1» και στην συνέχεια οδηγίες σύνταξης των case). Εβδομάδα 11: / /2018 Θέμα: Παρουσιάσεις Εργασιών, ομαδικών case και παράδοση ατομικού (εκπαιδευτικού) case Εβδομάδα 12: / /2018 Θέμα: Παρουσιάσεις Εργασιών, ομαδικών case Εβδομάδα 13: / /2018: ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Θέμα: Τελικές Εξετάσεις και παράδοση ηλεκτρονικού υλικού παρουσιάσεων εργασιών και σχετικών υποχρεώσεων (*) Οι ημερομηνίες διαμορφώνονται κατάλληλα μετά τη δημοσίευση του προγράμματος παρακολουθήσεων, ενώ κάθε τροποποίηση του γίνεται μετά από ενημέρωση των μεταπτυχιακών φοιτητών Δεν θα πραγματοποιηθούν μαθήματα λόγω αργιών στις ημερομηνίες: 26 & 28 Οκτωβρίου 2018 17-Νοε-2018 30-Ιαν-2019 23 Δεκεμβρίου 2018 μέχρι και 7Ιανουαρίου2019 8

"Greek Labour Market and European Union" ELECTIVE COURSE OF THE MBA PROGRAM AT THE UNIVERSITY OF MACEDONIA Dimitrios M. Mihail, Ph.D. Professor Department of Business Administration Office: 406 Tel. 891-594 e-mail: mihail@uom.gr COURSE OUTLINE: 1. Introduction 2. In the Era of the Memorandum ( Mnimonio ) : Greek Economy and the Euro zone in Financial Turmoil (Visiting Scholar) 3. Working in the European Union: Monetary Union and European Labour Markets 4. New Technologies, Global Markets, and Flexibility of Labour Markets (Case Study). 5. The Flexible Firm : Downsizing and Delayering (Case Studies) 6. The Flexible Manager : Participation and Empowerment. (Case Study). 7. Corporate Restructuring in Europe and the US (Case studies) 8. Presentation in class 9. The Greek economy in turmoil (Visiting Scholar) 10. Memorandum, the Medium-Term Fiscal Strategy 2012-2015 and Greek Firms. Is there a way out of the crisis? (Visiting Scholar) 11. Employment in Corporate Greece: Surveying the Attitudes of Greek managers (Visiting Scholar) 12. Presentation in class MAIN READINGS: The main readings consist of updated articles and Case Studies in the Harvard Business Review, articles in Professional Journals and major newspapers such as Financial Times, The Economist, The Wall Street Journal etc. The main source of EU developments is the official website of the European Union with tons of documents and reports: www.eu.int www.eurofound.int

Additional Readings: European Commission, European Employment in 2011 Luxembourg : Office of the official publications of the European Communities, 2011. McKinsey and Company, 2011, Greece 10 Years Ahead: Defining Greece s New Model and Strategy, Athens Office. Growth European Commission, Green Paper on Partnership for a New Organization of Work Luxembourg : Office of the official publications of the European Communities, 1997. S. Makridakis et al., The Dualism of Greek Firms and Management: Present state and Future Implications, European Management Journal, 15, (4), 1997. Ιωάννου, Χ. Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και Εργασιακές Σχέσεις, Εκδόσεις «Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων», Αθήνα, 1996. Cappelli, P. Employment Practices and Business Strategy, Oxford University Press, 1999. Mihail, D. Atypical working in Corporate Greece Employee Relations, 2003, Vol.25, 5,: 470-89.. No. Mihail, D. Labour Flexibility in Greek SMEs Personnel Review, 2004, Vol. 33, No. 5, pp. 540-60., All the readings will be distributed in class. Also, they will be placed on reserve at the Library. COURSE REQUIREMENTS: Students will work in small groups of two and will prepare two presentations focused first on the EU developments and second on the Greek labour market ones. The two presentations receive 80% of the final grade. A review exam receives the rest 20% of the final assessment.

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ» Στο μάθημα παρουσιάζεται αρχικά η έννοια της πληροφορίας ως πόρου για τον οργανισμό/την επιχείρηση και παρουσιάζεται ο πίνακας έντασης πληροφορίας (information intensity matrix) του Porter. Στη συνέχεια αναλύεται η έννοια του πληροφοριακού συστήματος καθώς και τα στοιχεία από τα οποία συνίσταται (υλικό-hardware, λογισμικό-software, δεδομένα-data, διαδικασίεςprocess, άνθρωποι-people). Στη συνέχεια αναλύονται οι φάσεις του κύκλου ζωής των πληροφοριακών συστημάτων με έμφαση στην πρόταση ενός πληροφοριακού συστήματος και στην ανάλυση και σχεδίασή του. Στο σημείο αυτό παρουσιάζεται η διαχείριση δεδομένων (data management) καθώς και η διαχείριση διαδικασιών (process management). Στη συνέχεια ταξινομούνται τα πληροφοριακά συστήματα σε κατηγορίες που ορίζονται στη διεθνή βιβλιογραφία. Μεταξύ των διάφορων κατηγοριών που εξετάζονται είναι: τα συστήματα επεξεργασίας συναλλαγών (transaction processing systems TPS), τα πληροφοριακά συστήματα διοίκησης (management information systems MIS), τα πληροφοριακά συστήματα επιχειρησιακών πόρων (enterprise resource planning systems ERP), τα πληροφοριακά συστήματα επιχειρηματικής ευφυΐας με αποθήκες δεδομένων (business intelligent systems, data warehouses), τα πληροφοριακά συστήματα υποστήριξης λήψης αποφάσεων (decision support systems DSS), τα πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης γνώσης (knowledge management systems), τα συστήματα ηλεκτρονικού εμπορίου και ηλεκτρονικού επιχειρείν (electronic commerce, electronic business), τα πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης πελατών (customer relationship management), κ.α.. Για τις παραπάνω κατηγορίες πληροφοριακών συστημάτων παρουσιάζονται παραδείγματα εφαρμογών. Ακολουθεί ενότητα που εξετάζει τα πληροφοριακά συστήματα σε σχέση με την επιχειρησιακή στρατηγική. Το μάθημα κλείνει με νέες τάσεις στα πληροφοριακά συστήματα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ» 1. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης, Laudon, Laudon, Κλειδάριθμος, 2015. 2. Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης, Patricia Wallace, Κριτική, 2014. 3. Using MIS, Kroenke, Prentice Hall, 2015. 4. Information Systems for Managers, G. Piccoli, Wiley, 2012.

COURSE OUTLINE FOR MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS & E-COMMERCE In this course we initially present the concept of information and its role as a resource for an organization/enterprise. In this context we present Porter s information intensity matrix. The concept of an information system is then analyzed together with its components (hardware, software, data, process and people). We then proceed with the lifecycle of an information system emphasizing the planning and analysis/design phases. At this point data management and process management are presented. We then study particular categories of information systems as they have been classified in the literature. Among the types of information systems we analyze are: transaction processing systems (TPS), management information systems (MIS), enterprise resource planning systems (ERP), business intelligence systems with data warehouses, decision support systems (DSS), knowledge management systems, electronic commerce and electronic business information systems, customer relationship management systems, etc. Examples are presented for many of the aforementioned types of information systems. We continue with the relationship between information systems and enterprise strategy. The course ends with new trends in the area of information systems today. BIBLIOGRAPHY FOR COURSE MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS 1. Management Information Systems, Laudon, Laudon, Prentice Hall, 2015. 2. Information Systems in Organizations, Patricia Wallace, Pearson, 2013. 3. Using MIS, Kroenke, Prentice Hall, 2015. 4. Information Systems for Managers, G. Piccoli, Wiley, 2012.

Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (M.B.A.) Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Μάθημα Εξειδίκευσης στη Χρηματοοικονομική Διοίκηση (Γ Εξάμηνο) Εισηγητές: Θεοφάνης Α. Καραγιώργος Καθηγητής Γραφ: 408 Τηλ: 2310 891 596 e-mail : karagth@uom.gr Ιωάννης Α. Ταμπακούδης Επίκουρος Καθηγητής Γραφ: 301 Τηλ: 2310 891 595 e-mail : tampakoudis@uom.edu.gr Περιγραφή Μαθήματος Αρχικά, παρουσιάζονται οι Οικονομικές Καταστάσεις και συγκεκριμένα η Κατάσταση Οικονομικής Θέσης, η Κατάσταση Αποτελεσμάτων και η Κατάσταση Ταμειακών Ροών. Οι Οικονομικές Καταστάσεις καταρτίζονται σύμφωνα με ένα σύνολο κανόνων που είναι τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ), τα οποία θεσπίζονται από το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων και είναι αποδεκτά σε περισσότερες από 140 χώρες παγκοσμίως. Η Κατάσταση Οικονομικής Θέσης διαχωρίζεται σε Ενεργητικό, Υποχρεώσεις και Καθαρή Θέση, και φανερώνει τα περιουσιακά στοιχεία, τις οφειλές σε τρίτους και τις οφειλές προς τους μετόχους, αντίστοιχα. Δείχνει την οικονομική κατάσταση της οντότητας και την ικανότητά της να παράγει εισόδημα στο μέλλον. Η Κατάσταση Αποτελεσμάτων

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων περιλαμβάνει λογαριασμούς Εσόδων και Εξόδων, ενώ η διαφορά των δύο καταδεικνύει τη χρηματοοικονομική αποτελεσματικότητα της οντότητας σε χρηματικούς όρους. Τέλος, η Κατάσταση Ταμειακών Ροών καταδεικνύει τις ταμειακές ροές που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα των λειτουργικών, επενδυτικών και χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων της οντότητας. Τα αριθμητικά δεδομένα που εμφανίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αποτελούν τη βάση για περαιτέρω ανάλυση, διαμόρφωση προβλέψεων και εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων αναφορικά με όλο το φάσμα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι μέτοχοι και οι άλλες ομάδες ενδιαφέροντος αξιοποιούν την πληροφόρηση των οικονομικών καταστάσεων με σκοπό τη διευκόλυνση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων γίνεται είτε με την μετατροπή τους σε μία τυποποιημένη μορφή είτε με τη χρήση δεικτών. Στην πρώτη περίπτωση περιλαμβάνονται η οριζόντια και η κάθετη ανάλυση, οι οποίες επιτρέπουν την αξιολόγηση της απόδοσης της εταιρίας κατά τη διάρκεια του χρόνου και τον εντοπισμό των στοιχείων που σχετίζονται με συγκεκριμένες επιχειρηματικές λειτουργίες και επιδέχονται περαιτέρω βελτιώσεις. Στην περίπτωση των δεικτών, επιλέγονται δύο στοιχεία από την ίδια ή από δύο διαφορετικές οικονομικές καταστάσεις, όπου το μέγεθος του ενός εκφράζεται σε σχέση με το μέγεθος του άλλου. Λαμβάνοντας υπόψη την έκταση της πληροφόρησης που παρέχεται στις οικονομικές καταστάσεις, μπορούν να κατασκευασθούν πολλοί και διαφορετικοί δείκτες. Κατά συνέπεια, η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων με τη χρήση δεικτών επιτρέπει την ενδελεχή αξιολόγηση όλων των πτυχών της δραστηριότητας μίας επιχείρησης. Οι δείκτες ταξινομούνται σε κατηγορίες βάσει της επιχειρηματικής λειτουργίας στην οποία επικεντρώνονται και, ειδικότερα, διακρίνονται σε δείκτες ρευστότητας, δραστηριότητας, κερδοφορίας, χρέους και μακροπρόθεσμης φερεγγυότητας. Η χρηματοοικονομική ανάλυση παρέχει το πλαίσιο για την εκτίμηση των μελλοντικών κερδών και μερισμάτων, τα οποία αξιοποιούνται για την αποτίμηση της αξίας των κοινών και των προνομιούχων μετοχών. Η αξία των κοινών μετοχών μίας εταιρίας ισούται με την προεξοφλημένη (ή παρούσα) αξία των μελλοντικών μερισμάτων που αναμένεται να καταβληθούν στους κατόχους τους. Αναφορικά με τα μελλοντικά μερίσματα γίνονται τρεις υποθέσεις και συγκεκριμένα θεωρείται ότι αναπτύσσονται με μηδενικό, σταθερό ή μεταβαλλόμενο ρυθμό ανάπτυξης. Για τις προνομιούχες μετοχές το ύψος και η συχνότητα καταβολής των μερισμάτων είναι γνωστά, γεγονός που διευκολύνει τη διαδικασία αποτίμησής τους. 2

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Στόχοι Μαθήματος Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να: Γνωρίζουν τις βασικές Οικονομικές Καταστάσεις Αξιολογούν την πληροφόρηση που πηγάζει από τις Οικονομικές Καταστάσεις Εφαρμόζουν τις μεθόδους ανάλυσης οικονομικών καταστάσεων Διακρίνουν τις βασικές κατηγορίες αριθμοδεικτών Προτείνουν ενέργειες για τη βελτίωση των αριθμοδεικτών Αναλύουν τους αριθμοδείκτες συνδυαστικά Υπολογίζουν την αξία των κοινών και των προνομιούχων μετοχών Αξιολόγηση Φοιτητών Η τελική βαθμολογία των φοιτητών θα προκύπτει τόσο από την τελική εξέταση όσο και από την εργασία που θα επιλέξουν και θα παρουσιάσουν κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Τελική εξέταση (70%) Παρουσίαση εργασίας/case studies (30%) Προτεινόμενα Συγγράμματα Καραγιώργος, Θ. (2017). Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική, εκδόσεις ΑΦΟΙ Θ Καραγιώργου. Σουμπενιώτης, Δ. και Ταμπακούδης, Ι. (2016). Σύγχρονη Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Επενδύσεις,, εκδόσεις ΝΑΜΑΤΑ. Καραγιώργος, Θ. (2017). Χρηματοοικονομική Λογιστική, εκδόσεις ΑΦΟΙ Θ Καραγιώργου. Needles, B. and Marian, P. (2016). Εισαγωγή στη Λογιστική, εκδόσεις Broken Hill Publishers LTD. Subramanyan K.R and Wild, J. (2016). Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, εκδόσεις Broken Hill Publishers LTD. Reilly, F. and Brown, K. (2009). Analysis of Investments and Management of Portfolios, 9 th Edition, THOMSON, South-Western. 3

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Πρόσθετη Βιβλιογραφία Καραγιώργος, Θ. και Πετρίδης Α. (2017). Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, εκδόσεις ΑΦΟΙ Θ Καραγιώργου. Παπαδάμου, Σ. (2009). Διαχείριση Χαρτοφυλακίου μια Σύγχρονη Προσέγγιση, Gutenberg. Νούλας Α. (2016). Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου. Haugen, Ρ. Modern Investment Theory, 4th Edition, Prentice Hall Συμπληρωματικά Αναγνώσματα Journal of Banking and Finance Journal of Finance Journal of Financial Management Analysis Journal of Applied Financial Economics Managerial Finance Accounting Forum European Accounting Review Abacus Management Accounting Research Journal of International Accounting Research 4

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διάλεξη Θεματική Ενότητα Κατάσταση Οικονομικής Θέσης 1 Ενεργητικό Υποχρεώσεις (ή Ξένα Κεφάλαια) Καθαρή Θέση (ή Ίδια Κεφάλαια) Κατάσταση Αποτελεσμάτων 2 Ταξινόμηση Εξόδων Ταξινόμηση κατά είδος Ταξινόμηση κατά λειτουργία Λοιπά Συνολικά Έσοδα Κατάσταση Ταμειακών Ροών 3 4 Κατηγοριοποίηση Ταμειακών Ροών Λειτουργικές δραστηριότητες Επενδυτικές δραστηριότητες Χρηματοδοτικές δραστηριότητες Ανάλυση Τυποποιημένης Μορφής Οριζόντια ανάλυση Κάθετη ανάλυση Δείκτες Ρευστότητας 5 Δείκτης Γενικής Ρευστότητας Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας Δείκτης Διαθεσίμων Δείκτες Δραστηριότητας 6 7 Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Απαιτήσεων Ημέρες Απαιτήσεων Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεμάτων Ημέρες Αποθεμάτων Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Προμηθευτών Ημέρες Πίστωσης Ταμειακός Κύκλος Δείκτες Χρέους και Μακροπρόθεσμης Φερεγγυότητας Δείκτης Χρέους 5

Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Δείκτης Χρέους προς Ίδια Κεφάλαια Δείκτης Κεφαλαιοποίησης Πολλαπλασιαστής Ιδίων Κεφαλαίων Δείκτης Κάλυψης Τόκων Δείκτης Κάλυψης Χρέους Δείκτες Κερδοφορίας 8 9 Δείκτης Μικτού Περιθωρίου Κέρδους Δείκτης Λειτουργικού Περιθωρίου Κέρδους Δείκτης Καθαρού Περιθωρίου Κέρδους Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού Δείκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων Δείκτης Απόδοσης Απασχολούμενων Κεφαλαίων Ανάλυση DuPont Βιώσιμος Ρυθμός Ανάπτυξης Αποτίμηση Κοινών Μετοχών 10 Βασικό μοντέλο προεξόφλησης μερισμάτων Μηδενική ανάπτυξη μερισμάτων Σταθερή ανάπτυξη μερισμάτων Μεταβαλλόμενη ανάπτυξη μερισμάτων Αποτίμηση με τη Χρήση Πολλαπλασιαστών 11 Δείκτης τιμή προς κέρδη Δείκτης τιμή προς λογιστική αξία Δείκτης τιμή προς πωλήσεις Δείκτης τιμή προς ταμειακές ροές Εταιρική Στρατηγική και Αριθμοδείκτες 12 Porter Analysis Ανταγωνιστικές στρατηγικές Ηγεσία κόστους Διαφοροποίηση 13 Τελική Εξέταση 6

Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (M.B.A.) Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου Μάθημα Επιλογής στο Γενικό ΜΒΑ & στη Χρηματοοικονομική Διοίκηση (Γ Εξάμηνο) Εισηγητής: Ιωάννης Α. Ταμπακούδης Επίκουρος Καθηγητής Γραφ: 301 Τηλ: 2310 891 595 e-mail : tampakoudis@uom.edu.gr Περιγραφή Μαθήματος Αρχικά, το μάθημα επικεντρώνεται στη μεθοδολογία υπολογισμού της αναμενόμενης απόδοσης και του κινδύνου ενός περιουσιακού στοιχείου (μετοχές, ομόλογα, κτλ.) ή χαρτοφυλακίου με δειγματοληψία ή κατανομή πιθανοτήτων. Αναλύεται η σύγχρονη θεωρία χαρτοφυλακίου του Markowitz το επίκεντρο της οποίας είναι ο βέλτιστος συνδυασμός των διαθέσιμων επενδυτικών επιλογών και η σύνθεση αποτελεσματικών χαρτοφυλακίων. Η θεωρία χαρτοφυλακίου παρέχει τη μεθοδολογία και τα κατάλληλα εργαλεία για τη μείωση του κινδύνου και την επίτευξη της βέλτιστης σχέσης μεταξύ κινδύνου και αναμενόμενης απόδοσης. Με αφετηρία τη σύγχρονη θεωρία χαρτοφυλακίου παρουσιάζεται το Υπόδειγμα Αποτίμησης Περιουσιακών Στοιχείων (ΥΑΠΣ), το οποίο εφαρμόζεται για την εκτίμηση της αναμενόμενης απόδοσης ενός περιουσιακού στοιχείου ή χαρτοφυλακίου βάσει του κινδύνου του. Εκτός από το ΥΑΠΣ, για την εκτίμηση της αναμενόμενης απόδοσης των περιουσιακών στοιχείων παραθέτονται και άλλα μοντέλα, εκ των οποίων τα βασικότερα είναι αυτά των Fama and French και της Θεωρίας Τιμολόγησης Εξισορροπητικής Κερδοσκοπίας. Τέλος, αναλύεται η υπόθεση αποτελεσματικών αγορών, καταγράφονται οι ανωμαλίες που εμφανίζονται στις

Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου αγορές και, τέλος, παρουσιάζεται η συμπεριφορική χρηματοοικονομική, η οποία επικεντρώνεται στην κατανόηση της μη ορθολογικής συμπεριφοράς των επενδυτών. Απώτερος στόχος του μαθήματος είναι να δώσει στον φοιτητή μία ολοκληρωμένη εικόνα των επενδυτικών επιλογών, του τρόπου αξιολόγησης και επιλογής χρεογράφων, της κατασκευής αρίστων χαρτοφυλακίων και της διαχείρισης αυτών. Στόχοι Μαθήματος Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να: Γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίες κινητών αξιών Συνθέτουν αποτελεσματικά χαρτοφυλάκια με διάφορα επενδυτικά προϊόντα Αξιολογούν τη σχέση απόδοσης-κινδύνου μίας επένδυσης Συγκρίνουν περιουσιακά στοιχεία με βάση την αναμενόμενη απόδοση και τον κίνδυνο Διακρίνουν το συστηματικό και το μη συστηματικό κίνδυνο Αναπτύσσουν εναλλακτικά μοντέλα αποτίμησης Αξιολογούν το επίπεδο αποτελεσματικότητας μίας αγοράς Λαμβάνουν ανοιχτές θέσεις Κατανοούν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της μόχλευσης Αξιολόγηση Φοιτητών Η τελική βαθμολογία των φοιτητών θα προκύπτει τόσο από την τελική εξέταση όσο και από την εργασία που θα επιλέξουν και θα παρουσιάσουν κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Τελική εξέταση (70%) Επίλυση ασκήσεων/case studies (30%) Προτεινόμενα Συγγράμματα Σουμπενιώτης, Δ. & Ταμπακούδης, Ι. (2017) Σύγχρονη Χρηματοοικονομική Ανάλυση και Επενδύσεις. Εκδόσεις ΝΑΜΑΤΑ. Reilly, F. K., & Brown, K. C. (2011). Investment analysis and portfolio management. Cengage Learning. 2

Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου Βασιλείου, Δ. & Ηρειώτης, Ν. (2009) Ανάλυση Επενδύσεων και Διαχείριση Χαρτοφυλακίου. Εκδόσεις Rosili. Πρόσθετη Βιβλιογραφία Elton, E. J., Gruber, M. J., Brown, S. J., & Goetzmann, W. N. (2009). Modern portfolio theory and investment analysis. John Wiley & Sons. Παπαδάμου Στέφανος, Διαχείριση Χαρτοφυλακίου μια Σύγχρονη Προσέγγιση, Gutenberg 2009. Νούλας Α. (2016) Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου. Εκδόσεις Ανικούλα. Haugen, R. A., & Haugen, R. A. (2001). Modern investment theory(vol. 5). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall. Συμπληρωματικά Αναγνώσματα Journal of Banking and Finance Journal of Finance Journal of Financial Management Analysis Journal of Applied Financial Economics Managerial Finance 3

Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Διάλεξη Θεματική Ενότητα Μέτρηση Αποδόσεων 1 Μέτρηση της Απόδοσης Χρηματική απόδοση Ποσοστιαία απόδοση Παραδοχές για τον υπολογισμό της απόδοσης Υπολογισμός Μέσων Αποδόσεων Αριθμητική μέση απόδοση Γεωμετρική μέση απόδοση Επιλογή της κατάλληλης μέσης απόδοσης Αναμενόμενη Απόδοση και Κίνδυνος 2 Αναμενόμενη Απόδοση Περιουσιακών Στοιχείων Κίνδυνος Περιουσιακών Στοιχείων Δειγματοληψία Κατανομή πιθανοτήτων Συντελεστής Μεταβλητότητας Χαρτοφυλάκιο Περιουσιακών Στοιχείων 3 4 5 Αναμενόμενη Απόδοση Χαρτοφυλακίου Κίνδυνος Χαρτοφυλακίου Συνδιακύμανση Συντελεστής συσχέτισης Συντελεστής Συσχέτισης και Κίνδυνος Χαρτοφυλακίου Χαρτοφυλάκιο Ελάχιστης Διακύμανσης Ακραίες τιμές του συντελεστή συσχέτισης Σύγχρονη Θεωρία Χαρτοφυλακίου Αποτελεσματικό σύνορο για δύο χρεόγραφα Αποτελεσματικό σύνορο για n χρεόγραφα Υπόδειγμα Αποτίμησης Περιουσιακών Στοιχείων 6 Υποθέσεις ΥΑΠΣ Γραμμή κεφαλαιαγοράς Δείκτης Sharpe Συντελεστής β Δείκτης Treynor 4

Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου Συστηματικός και μη συστηματικός κίνδυνος 7 Λοιπά Μοντέλα Αποτίμησης Μοντέλο Fama and French Θεωρία Τιμολόγησης Εξισορροπητικής Κερδοσκοπίας Υπόθεση Αποτελεσματικών Αγορών 8 Τυχαίος περίπατος Αδύναμη μορφή Ημι-ισχυρή μορφή Ισχυρή μορφή Ανωμαλίες της υπόθεσης αποτελεσματικών αγορών Συμπεριφορική Χρηματοοικονομική 9 Υπερβολική αυτοπεποίθηση (overconfidence) Αγκίστρωση (anchoring) Σφάλμα αντιπροσωπευτικότητας (representativeness bias) Σφάλμα διατύπωσης (framing) Νοητική λογιστική (mental accounting) Σφάλμα οικειότητας (familiarity bias) Σφάλμα εντοπιότητας (home bias) Αγελαία συμπεριφορά (herd behavior) Αποστροφή απώλειας (loss aversion) Αποστροφή μετάνοιας (regret aversion) Επίδραση προδιάθεσης (disposition effect) Ανοιχτή Πώληση (Short Selling) Χρεογράφων 10 Ανάλυση Διαδικασίας Ανοιχτών Πωλήσεων Πιθανά κέρδη Πιθανές ζημίες Τρόποι Κάλυψης Κινδύνων Παραδείγματα Ανοιχτές Πωλήσεις για Σύγχρονες Χρηματοπιστωτικές Κρίσεις Αποτελεσματικότητα Απαγόρευσης Ανοιχτών Πωλήσεων Μόχλευση (Leverage) 11 Περιγραφή Συναλλαγών με Μόχλευση Ανάλυση Πλεονεκτημάτων Κινδύνων Παραδείγματα Μόχλευση και Περιθώριο Ελαχιστοποίηση Ζημιάς (stop loss orders) 5

Ανάλυση Επενδύσεων και Διοίκηση Χαρτοφυλακίου Κατοχύρωση Κερδών (take profit orders) Ηλεκτρονικές Πλατφόρμες Συναλλαγών 12 Άνοιγμα DEMO Accounts Παραδείγματα Τοποθέτησης Θέσεων Αγοράς Πώλησης Κατηγορίες Προϊόντων Επένδυση με margin Σύστημα Εκκαθάρισης Προμήθειες Κόστη 13 Τελική Εξέταση 6

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Μάθημα: Οργάνωση και διοίκηση έργων (Project Management) Ακαδ. Έτος 2018-2019 Διδάσκων: Δρ. Δημήτριος Βλάχος, Καθηγητής Α.Π.Θ., Δρ. Λουκάς Τσιρώνης, Επικ. Καθηγητής ΠΑ.ΜΑΚ. Σκοπός και περιεχόμενο του μαθήματος Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η βιομηχανική ανάπτυξη και η οικονομική πρόοδος επιτυγχάνονται μέσω της υλοποίησης έργων (projects). Η αναγκαιότητα της Διαχείρισης των Έργων προέκυψε εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης για πολύπλοκα, εξεζητημένα, ειδικής παραγγελίας προϊόντα και υπηρεσίες και της διεύρυνσης της ανθρώπινης γνώσης με εκθετικό ρυθμό. Η αποτελεσματική διοίκηση έργων εξασφαλίζει ότι την έργο θα εκτελεσθεί στην ώρα του, χωρίς υπερβάσεις προϋπολογισμού και με την επιθυμητή ποιότητα. Για την επίτευξη των παραπάνω απαιτείται η χρήση εξειδικευμένων τεχνικών. Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τον φοιτητή με τις βασικές τεχνικές που έχει αναδείξει η διεθνής πρακτική και να εκθέσει ποικίλες άλλες τεχνικές για τη διαχείριση του κόστους, το χρονικό προγραμματισμό και τον έλεγχο των έργων. Στα πλαίσια του μαθήματος επιχειρείται η οριοθέτηση και η κωδικοποίηση του ελέγχου υλοποίησης του έργου, από την έναρξη, τον προγραμματισμό, την εκτέλεση και αξιολόγησή του, ο προσδιορισμός των απαραίτητων οργανωτικών λειτουργιών και επιπέδων του φορέα εκτέλεσης του έργου, η τυποποίηση των εντύπων, εγγράφων και αναφορών που χρησιμοποιούνται κατά την υλοποίηση του έργου και ο προσδιορισμός των αρχείων που πρέπει να τηρούνται ώστε η εμπειρία που αποκτάται να είναι μελλοντικά ανακτήσιμη και αξιοποιήσιμη. Γίνεται επίσης μια εισαγωγή στα χαρακτηριστικά του έργου και του ρόλου του project manager, αναλύεται ο σχεδιασμός έργου, γίνεται αναφορά στον οικονομικό σχεδιασμό και έλεγχο έργων, ενώ με την εκμάθηση των βασικών λειτουργιών εξειδικευμένου λογισμικού τίθενται οι βάσεις για την μελλοντική ενασχόληση του φοιτητή στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Δομή Μαθήματος Το μάθημα θα αναπτύσσεται κατά το δυνατόν ισόρροπα μεταξύ της διάλεξης και της συζήτησης. Η συζήτηση θα ξεκινά από την μελέτη πραγματικών προβλημάτων (case studies) με την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών να είναι αναγκαία. Επίσης ένα μέρος του μαθήματος περιλαμβάνει επίδειξη τεχνικών με χρήση εξειδικευμένου λογισμικού (π.χ. Microsoft Project ). Διδακτικά βοηθήματα και συγγράμματα 1. Verzuh Ε., Τhe Fast Forward MBA in Project Management, 5 th ed., John Wiley & Sons, 2015.

2. Meredith J., Mantel S., Project Management - A Managerial Approach, 8 th ed., John Wiley & Sons, 2014. 3. Burke R., Project Management-Planning and Control Techniques, 3 rd ed., John Wiley & Sons, 1999 (κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κριτική, 2014). 4. Maylor H., Project Management, 3 rd ed., Pearson, 2002 (κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2005). 5. PMI Standards Committee. A Guide to the Project Management Body of Knowledge. Project Management Institute, 5 th ed., 2013. Συμπληρωματικό υλικό (case studies, papers, κλπ.) θα είναι διαθέσιμο μέσω του συστήματος COMPUS του Πανεπιστημίου. Εργασίες και τελική αξιολόγηση Οι υποχρεώσεις των φοιτητών περιλαμβάνουν: Παρουσίαση (ατομική ή ομαδική 2-3 ατόμων) στην τάξη ενός θέματος που θα επιλεγεί από προκαθορισμένο κατάλογο. Υποβολή ατομικής εργασίας που αφορά στην λεπτομερή σχεδίαση και οργάνωση της υλοποίησης ενός έργου επιλογής του φοιτητή. Η εργασία θα υποβληθεί τμηματικά (2 παραδοτέα) σε προκαθορισμένες ημερομηνίες Συμμετοχή στις τελικές γραπτές εξετάσεις Η συνολική αξιολόγηση των φοιτητών θα βασιστεί στη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην ποιότητα των εργασιών (βαρύτητα 70%) και στην επίδοσή τους στην τελική γραπτή εξέταση (βαρύτητα 30%). Αναλυτικό πρόγραμμα Διάλεξη 1 Διάλεξη 2 Διάλεξη 3 Διάλεξη 4 Διάλεξη 5 Διάλεξη 6 Διάλεξη 7 Διάλεξη 8 Διάλεξη 9 Εισαγωγή: Ορισμός ενός έργου, Ιστορική Αναδρομή, Διαχείριση έργων, Πιστοποίηση στη Διαχείριση Έργων. Κύκλος ζωής ενός έργου: Φάσεις ενός έργου, Περιβάλλον των έργων. Μελέτη σκοπιμότητας, Επιλογή έργου, Διαχείριση ολοκλήρωσης έργου (Τεχνικό Δελτίο Έργου). Κύκλος προγραμματισμού και ελέγχου: Δομή ανάλυσης εργασιών (WBS). Σχεδιασμός χρόνου (Διαγράμματα Gantt, Δικτυωτή ανάλυση). Σχεδιασμός κόστους, Διαχείριση πόρων. Διαχείριση πόρων, Συμπίεση χρονοδιαγράμματος Λογισμικό διαχείρισης έργου Διαχείριση κινδύνων, Σχεδιασμός ποιότητας

Διάλεξη 10 Διάλεξη 11 Διάλεξη 12 Διάλεξη 13 Επικοινωνία έργου, Οργανωτικές δομές έργου Παρακολούθηση και έλεγχος έργου: Πιστοποιημένη αξία. Ολοκλήρωση έργου και επανεξέταση, Βελτίωση της απόδοσης ενός έργου. Γραπτές εξετάσεις