Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης

Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης 1. Εισαγωγή Στην τεχνική αυτή έκθεση περιγράφεται αναλυτικά η εφαρµογή της µεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης για την εξέταση των εναλλακτικών συστηµάτων - σεναρίων διαχείρισης των ΟΤΚΖ στην Κύπρο και παρατίθενται τα αποτελέσµατα που προέκυψαν από την υλοποίηση του υπολογιστικού προγράµµατος. Επίσης λαµβάνει χώρα λεπτοµερής ανάλυση των αποτελεσµάτων (συµπεριλαµβανοµένης της ανάλυσης ευαισθησίας µε στόχο την αξιολόγηση της σταθερότητας της λύσης ως προς τις µεταβολές των συντελεστών βαρύτητας ορισµένων κριτηρίων), κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων ανάλογα µε την αποτελεσµατικότητά τους και τέλος επιλογή του βέλτιστου από αυτά για περαιτέρω διερεύνηση µέσω της εκπόνησης τεχνο-οικονοµικής µελέτης. 2. Καθορισµός συντελεστών βαρύτητας 2.1 Καθορισµός συντελεστών βαρύτητας οµάδων κριτηρίων Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι συντελεστές βαρύτητας για κάθε µία από τις τέσσερις οµάδες κριτηρίων, ανάλογα µε το βαθµό σπουδαιότητας της καθεµιάς. Το άθροισµα των συντελεστών είναι ίσο µε 100%. Πίνακας 1: Καθορισµός συντελεστή βαρύτητας για κάθε οµάδα κριτηρίων. Περιγραφή οµάδας κριτηρίων Συντελεστής βαρύτητας (%) Κοινωνικά και θεσµικά κριτήρια 15 Περιβαλλοντικά κριτήρια 30 Οικονοµικά κριτήρια 30 Τεχνικά κριτήρια 25 ΣΥΝΟΛΟ 100% 1

2.2 Καθορισµός συντελεστών βαρύτητας µεµονωµένων κριτηρίων σε κάθε οµάδα κριτηρίων Στον Πίνακα 2 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι συντελεστές βαρύτητας για κάθε επιµέρους κριτήριο κάθε οµάδας κριτηρίων, ανάλογα µε το βαθµό σπουδαιότητας που έχει το κάθε κριτήριο µέσα στην οµάδα. Το άθροισµα των συντελεστών των κριτηρίων κάθε οµάδας είναι επίσης ίσο µε 100%. Πίνακας 2: Καθορισµός συντελεστή βαρύτητας κριτηρίων σε κάθε οµάδα. Κοινωνικά θεσµικά Συντελεστής Βαρύτητας (%) Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο 30 Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας 30 Κοινωνική αποδοχή 25 υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας 15 ΣΥΝΟΛΟ 100% Περιβαλλοντικά Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον 25 απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Αέριες εκποµπές 20 Παραγωγή υγρών αποβλήτων 20 Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων 20 Ηχορύπανση 10 Αισθητική όχληση 5 ΣΥΝΟΛΟ 100% Οικονοµικά Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης 40 Κόστος λειτουργίας και συντήρησης 40 Απαιτήσεις γης 20 ΣΥΝΟΛΟ 100% Τεχνικά Λειτουργικότητα 25 Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία 30 Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες 25 Ευελιξία 20 ΣΥΝΟΛΟ 100% 2

2.3 Καθορισµός ανηγµένων συντελεστών βαρύτητας µεµονωµένων κριτηρίων Στον Πίνακα 3 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ανηγµένοι συντελεστές βαρύτητας για κάθε ένα κριτήριο, που προέκυψαν από το γινόµενο των συντελεστών βαρύτητας των οµάδων και των αντίστοιχων συντελεστών βαρύτητας των κριτηρίων σε κάθε οµάδα. Ακολουθεί αναγωγή στη µονάδα. Το άθροισµα των συντελεστών των επιµέρους κριτηρίων είναι ίσο µε 100%. Πίνακας 3: Καθορισµός επιµέρους συντελεστών βαρύτητας κριτηρίων. Κοινωνικά θεσµικά Συντελεστής Βαρύτητας (%) Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο 4.5 Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας 4.5 Κοινωνική αποδοχή 3.75 υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας 2.25 Περιβαλλοντικά Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον 7.5 απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Αέριες εκποµπές 6 Παραγωγή υγρών αποβλήτων 6 Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων 6 Ηχορύπανση 3 Αισθητική όχληση 1.5 Οικονοµικά Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης 12 Κόστος λειτουργίας και συντήρησης 12 Απαιτήσεις γης 6 Τεχνικά Λειτουργικότητα 6.25 Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία 7.5 Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες 6.25 Ευελιξία 5 ΣΥΝΟΛΟ 100% 3. Βαθµολόγηση εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ανά κριτήριο Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης των ΟΤΚΖ ανά κριτήριο, λαµβάνοντας υπόψη τις παραµέτρους που 3

εξετάζει το κάθε κριτήριο και την αντίστοιχη απόδοση του κάθε σεναρίου ως προς τις παραµέτρους αυτές. Τα σενάρια διαχείρισης που εξετάσθηκαν και αξιολογήθηκαν είναι τα εξής: I. Σύστηµα ιαχείρισης 1: Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- ταφή του Υ.Τ.Ο. ΙΙ. Σύστηµα ιαχείρισης 2: Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού (περίπου του 50 %) και ταφή του υπόλοιπου (µη καύσιµου υλικού) 50 % ΙΙΙ. Σύστηµα ιαχείρισης 3: Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού (περίπου του 50 %) και αξιοποίηση του υπόλοιπου 50 % (µη καύσιµου υλικού) στην παραγωγή τσιµέντου. IV. Σύστηµα ιαχείρισης 4: Πλήρης αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- ταφή του Υ.Τ.Ο. V. Σύστηµα ιαχείρισης 5: Πλήρης αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού (περίπου του 50 %) και ταφή του υπόλοιπου (µη καύσιµου υλικού) 50 % VI. Σύστηµα ιαχείρισης 6: Πλήρης αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού (περίπου του 50 %) και αξιοποίηση του υπόλοιπου 50 % (µη καύσιµου υλικού) στην παραγωγή τσιµέντου. Πιο αναλυτικά: Κοινωνικά θεσµικά κριτήρια Κ 1 : Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο Όλα τα εναλλακτικά σενάρια βασίζονται σε πρακτικές που είναι εναρµονισµένες µε τα προβλεπόµενα του αντίστοιχου νοµοθετικού πλαισίου. Λαµβάνοντας υπόψη τις µεταξύ τους διαφοροποιήσεις, τα σενάρια 1, 2 και 6 αξιολογούνται µε βαθµό 9, το σενάριο 3 µε βαθµό 10 και τα σενάρια 4, 5 µε βαθµό 8. Η βαθµολόγηση των 4

εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο παρουσιάζεται στον Πίνακα 6.4 που ακολουθεί. Πίνακας 4: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το βαθµό εναρµόνισής τους µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο Κριτήριο Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο (Κ 1 ) Σενάριο 1 9 Σενάριο 2 9 Σενάριο 3 10 Σενάριο 4 8 Σενάριο 5 8 Σενάριο 6 9 Κ 2 : Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας Προτεραιότητα της νοµοθεσίας αποτελεί η ανάκτηση υλικών για ανακύκλωση ή/και επαναχρησιµοποίηση σε όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο και σε δεύτερη φάση η αξιοποίηση των αποβλήτων για παραγωγή ενέργειας. Γι αυτό το λόγο στα σενάρια 1, 2 και 3 δίδονται υψηλότεροι βαθµοί 9, 9 και 10 αντίστοιχα, ενώ στα σενάρια 4, 5 και 6 χαµηλότεροι (6, 6 και 7) καθώς η ανάκτηση των υλικών για ανακύκλωση ή επαναχρησιµοποίηση πραγµατοποιείται σε περισσότερο χρόνο. Η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της εφαρµογής προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας παρουσιάζεται στον Πίνακα 5. Πίνακας 5: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την εφαρµογή των προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας. Κριτήριο Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας (Κ 2 ) Σενάριο 1 9 Σενάριο 2 9 Σενάριο 3 10 5

Σενάριο 4 6 Σενάριο 5 6 Σενάριο 6 7 Κ 3 : Κοινωνική αποδοχή Η υφιστάµενη πρακτική διαχείρισης των αποβλήτων καθώς και η επιπλέον οικονοµική επιβάρυνση για πλήρη αποσυναρµολόγηση επιτρέπει τη βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων 1, 2 και 3 µε βαθµούς 6, 7 και 8 αντίστοιχα, ενώ για τα σενάρια 4, 5, και 6 µε τους βαθµούς 5, 6 και 7. Στον Πίνακα 6 που ακολουθεί παρουσιάζεται η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το βαθµό κοινωνικής αποδοχής τους. Πίνακας 6: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της κοινωνικής τους αποδοχή. Κριτήριο Κοινωνική αποδοχή (Κ 3 ) Σενάριο 1 6 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 8 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 6 Σενάριο 6 7 Κ 4 : υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας Όπως εύκολα µπορεί να αντιληφθεί κανείς, η ανάγκη για περαιτέρω αποσυναρµολόγηση δίνει τη δυνατότητα µεγαλύτερης απορρόφησης εργατικού δυναµικού. Επιπλέον προς την ίδια κατεύθυνση τείνει και η θερµική αξιοποίηση του υπολείµµατος του τεµαχισµού καθώς και η αξιοποίηση του µη καύσιµου υλικού στη τσιµεντοβιοµηχανία. Συνεπώς, οι βαθµοί των σεναρίων 4, 5 και 6 είναι 7, 8 και 9 ενώ οι αντίστοιχοι για τα σενάρια 1, 2 και 3 είναι 6, 7 και 8. Η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της δυνατότητας δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας παρουσιάζεται στον Πίνακα 7. 6

Πίνακας 7: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της δυνατότητας δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας Κριτήριο υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (Κ 4 ) Σενάριο 1 6 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 8 Σενάριο 4 7 Σενάριο 5 8 Σενάριο 6 9 Στον Πίνακα 8 παρουσιάζεται συγκεντρωτικά η αξιολόγηση των σεναρίων βάσει των Κοινωνικών κριτηρίων. Πίνακας 8: Συγκεντρωτική παρουσίαση της αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των Κοινωνικών κριτηρίων. Εναλλακτικά Κοινωνικά Κριτήρια σενάρια διαχείρισης (Κ 1 ) (Κ 2 ) (Κ 3 ) (Κ 4 ) Σενάριο 1 9 9 6 6 Σενάριο 2 9 9 7 7 Σενάριο 3 10 10 8 8 Σενάριο 4 8 6 5 7 Σενάριο 5 8 6 6 8 Σενάριο 6 9 7 7 9 Περιβαλλοντικά κριτήρια Π 1 : Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Η υγειονοµική ταφή του υπολείµµατος τεµαχισµού παρουσιάζει δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Συνεπώς, το σενάριο 1 αξιολογήθηκε µε βαθµό 4. Το αντίστοιχο σενάριο που περιλαµβάνει την ταφή του Υ.Τ.Ο. µε την πλήρη 7

αποσυναρµολόγηση αξιολογήθηκε µε βαθµό 3, γιατί απαιτείται η ύπαρξη και περαιτέρω αντιρρυπαντικών συστηµάτων. Για το λόγο αυτό τα σενάρια 4, 5 αξιολογήθηκαν µε χαµηλότερους βαθµούς 4 και 5 από τα αντίστοιχα σενάρια 2 και 3 που αξιολογήθηκαν µε τους βαθµούς 5 και 6. Η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και των απαιτήσεων σε αντιρρυπαντικά συστήµατα παρουσιάζεται στον Πίνακα 9. Πίνακας 9: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και των απαιτήσεων σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Κριτήριο Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα (Π 1 ) Σενάριο 1 4 Σενάριο 2 5 Σενάριο 3 6 Σενάριο 4 3 Σενάριο 5 4 Σενάριο 6 5 Π 2 : Αέριες Εκποµπές Για την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων σύµφωνα µε το κριτήριο αυτό λαµβάνεται υπόψη η θερµική επεξεργασία του Υ.Τ.Ο και η περαιτέρω επεξεργασία του µη καύσιµου υλικού στην τσιµεντοβιοµηχανία (παραγωγή αέριων ρύπων). Για το λόγο αυτό τα σενάρια 2, 3 αξιολογούνται µε βαθµούς 8 και 7 αντίστοιχα. Με τους ίδιους βαθµούς αξιολογούνται και τα σενάρια 5 και 6. Τέλος, τα σενάρια 1 και 4 βαθµολογούνται µε βαθµό 9. Η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των αέριων εκποµπών συνοψίζεται στον Πίνακα 10. 8

Πίνακας 10: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των αέριων εκποµπών Κριτήριο Αέριες Εκποµπές (Π 2 ) Σενάριο 1 9 Σενάριο 2 8 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 9 Σενάριο 5 8 Σενάριο 6 7 Π 3 : Παραγωγή υγρών αποβλήτων Η παραγωγή υγρών αποβλήτων σύµφωνα µε τις τεχνικές που αφορούν στα εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης είναι ελάχιστη. Συνεπώς, τα σενάρια 2, 3, 5 και 6 αξιολογούνται µε βαθµό 9. Επειδή κατά την ταφή του Υ.Τ.Ο. υπάρχει το ενδεχόµενο αποστράγγισης (παραγωγή στραγγισµάτων) τα σενάρια 1 και 4 αξιολογούνται µε βαθµό 8. Στον Πίνακα 11 συνοψίζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε βάση την παραγωγή υγρών αποβλήτων. Πίνακας 11: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει την παραγωγή υγρών αποβλήτων. Κριτήριο Παραγωγή υγρών αποβλήτων (Π 3 ) Σενάριο 1 8 Σενάριο 2 9 Σενάριο 3 9 Σενάριο 4 8 Σενάριο 5 9 Σενάριο 6 9 9

Π 4 : Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων Η παραγωγή στερεών αποβλήτων αποτελεί σηµαντικό παράγοντα για την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης. Η παραγωγή των αποβλήτων αυτών κατά το σενάρια 1 και 4 είναι σηµαντική, γι αυτό και αξιολογούνται µε χαµηλό βαθµό 6. Η θερµική επεξεργασία του υπολείµµατος µειώνει σηµαντικά τον όγκο των στερεών αποβλήτων. Συνεπώς, τα σενάρια 2 και 5 αξιολογούνται µε βαθµό 7. Τέλος, η αξιοποίηση του Υ.Τ.Ο. στην παραγωγή τσιµέντου έχει ως συνέπεια την ελάττωση του όγκου των στερεών αποβλήτων και γι αυτό το λόγο ο βαθµός των σεναρίων 3 και 6 είναι 9. Η βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει την παραγωγή στερεών αποβλήτων συνοψίζεται στον Πίνακα 12. Πίνακας 12: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει την παραγωγή στερεών αποβλήτων. Κριτήριο Παραγωγή στερών αποβλήτων (Π 4 ) Σενάριο 1 6 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 9 Σενάριο 4 6 Σενάριο 5 7 Σενάριο 6 9 Π 5 : Ηχορύπανση Η ηχορύπανση που προέρχεται από τις εγκαταστάσεις διαχείρισης είναι ένας σηµαντικός παράγοντας που πρέπει να λαµβάνεται υπόψη κατά τη χωροθέτησή τους. Επειδή η επιπλέον µεταφορά του υπολείµµατος στους χώρους θερµικής επεξεργασίας έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της ηχορύπανσης, οι βαθµοί των σεναρίων 2 και 5 είναι 5 και 4 αντίστοιχα. Επίσης, η επεξεργασία του Υ.Τ.Ο. στην τσιµεντοβιοµηχανία απαιτεί την επιπλέον µεταφορά του και εποµένως τα σενάρια 3 και 6 αξιολογούνται µε βαθµούς 4 και 3 αντίστοιχα. Οι βαθµοί των σεναρίων 5 και 6 είναι πιο χαµηλοί, γιατί η επιπλέον αποσυναρµολόγηση ισοδυναµεί µε αύξηση της ηχορύπανσης. Ο µικρότερος βαθµός ηχορύπανσης επιτυγχάνεται µε την εφαρµογή των σεναρίων 1 και 4. Γι αυτό οι βαθµοί των σεναρίων αυτών είναι 6 και 5. Η αξιολόγηση των 10

εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την ηχορύπανση συνοψίζεται στον Πίνακα 13. Πίνακας 13: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της ηχορύπανσης Κριτήριο Ηχορύπανση (Π 5 ) Σενάριο 1 6 Σενάριο 2 5 Σενάριο 3 4 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 4 Σενάριο 6 3 Π 6 : Αισθητική όχληση Οι αισθητικές συνέπειες από την κατασκευή και λειτουργία µιας εγκατάστασης και οι αλλαγές στο φυσικό τοπίο θεωρούνται σηµαντικές και εξαρτώνται τόσο από τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων όσο και από τη συγκεκριµένη µέθοδο που ακολουθείται. Με βάση το γεγονός αυτό, τα σενάρια 1, 2 και 3 αξιολογούνται µε βαθµό 6. Επειδή η περαιτέρω αποσυναρµολόγηση έχει ως αποτέλεσµα την επέκταση της µονάδας διαχείρισης, ο βαθµός των σεναρίων 4, 5 και 6 είναι πιο χαµηλός, 5. Στον Πίνακα 14 που ακολουθεί παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της αισθητικής όχλησης. Πίνακας 14: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει της αισθητικής όχλησης. Κριτήριο Αισθητική όχληση (Π 6 ) Σενάριο 1 6 Σενάριο 2 6 Σενάριο 3 6 11

Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 5 Σενάριο 6 5 Στον Πίνακα 15 παρουσιάζεται συγκεντρωτικά η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων βάσει των περιβαλλοντολογικών κριτηρίων. Πίνακας 15: Συγκεντρωτική παρουσίαση της αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων σύµφωνα µε τα περιβαλλοντικά κριτήρια. Εναλλακτικά Περιβαλλοντικά κριτήρια σενάρια (Π 1 ) (Π 2 ) (Π 3 ) (Π 4 ) (Π 5 ) (Π 6 ) διαχείρισης Σενάριο 1 4 9 8 6 6 6 Σενάριο 2 5 8 9 7 5 6 Σενάριο 3 6 7 9 9 4 6 Σενάριο 4 3 9 8 6 5 5 Σενάριο 5 4 8 9 7 4 5 Σενάριο 6 5 7 9 9 3 5 Οικονοµικά κριτήρια Ο 1 : Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης Το κόστος επένδυσης συνιστά ουσιαστικό παράγοντα για τη λήψη αποφάσεων σχετικά µε το σχέδιο διαχείρισης. Το κόστος αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό στην περίπτωση που στη µονάδα πρέπει να ενσωµατωθεί και η θερµική επεξεργασία του Υ.Τ.Ο., ενώ το κόστος για την µεταφορά του µη καύσιµου υλικού για παραγωγή τσιµέντου θεωρείται αµελητέο σε σύγκριση πάντα µε τη δηµιουργία νέας µονάδας. Γι αυτό ο βαθµός των σεναρίων 2 και 3 είναι 7. Λόγω του γεγονότος ότι η πλήρης αποσυναρµολόγηση απαιτεί και τη δηµιουργία επιπλέον µονάδας για την επεξεργασία του Υ.Τ.Ο. ο αντίστοιχος βαθµός των σεναρίων 5 και 6 είναι 5. Τέλος το µικρότερο κόστος επένδυσης απαιτούν τα σενάρια 1 και 4 οπότε ο βαθµός τους είναι 8 και 6 αντίστοιχα. Η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το κόστος επένδυσης συνοψίζεται στον Πίνακα 16. 12

Πίνακας 16: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το κόστος επένδυσης. Κριτήριο Κόστος επένδυσης (Ο 1 ) Σενάριο 1 8 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 6 Σενάριο 5 5 Σενάριο 6 5 Ο 2 : Κόστος λειτουργίας και συντήρησης Η επέκταση της µονάδας διαχείρισης έχει ως αποτέλεσµα όχι µόνο την αύξηση του κόστους επένδυσης αλλά και την αύξηση του κόστους λειτουργίας και συντήρησης, όπως µεγαλύτερη απαίτηση σε προσωπικό, σε βοηθητικές παροχές, σε αντιρρυπαντική τεχνολογία καθώς και στον έλεγχο και την παρακολούθηση της λειτουργίας του συστήµατος. Συνεπώς, η αξιολόγηση των σεναρίων 1, 2 και 3 πραγµατοποιήθηκε µε το βαθµό 7, 6 και 6 αντίστοιχα. Όπως είναι φυσικό η ανάγκη για πλήρη αποσυναρµολόγηση οδηγεί και σε αύξηση του κόστους λειτουργίας. Εποµένως, ο βαθµός αξιολόγησης των σεναρίων 4, 5 και 6 είναι 5, 4 και 4 αντίστοιχα. Η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το κόστος λειτουργίας και συντήρησης παρουσιάζεται στον Πίνακα 17. Πίνακας 17: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε το κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Κριτήριο Κόστος λειτουργίας και συντήρησης (Ο 2 ) Σενάριο 1 7 Σενάριο 2 6 Σενάριο 3 6 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 4 Σενάριο 6 4 13

Ο 3 : Απαιτήσεις γης Όπως είναι φυσικό η επέκταση της µονάδας ισοδυναµεί µε την αύξηση της απαίτησης σε γη. Εποµένως η ανάγκη για θερµική επεξεργασία του Υ.Τ.Ο. έχει ως αποτέλεσµα την µείωση του βαθµού αξιολόγησης. Συνεπώς, ο βαθµός των σεναρίων 1, 2 και 3 είναι 9, 8 και 8 αντίστοιχα. Επιπλέον η ανάγκη για πλήρη αποσυναρµολόγηση έχει ως αποτέλεσµα τη µεγαλύτερη απαίτηση σε γη. Γι αυτό και ο βαθµός των σεναρίων 4, 5 και 6 είναι 7, 6 και 6 αντίστοιχα. Στον Πίνακα 18 που ακολουθεί παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τις απαιτήσεις σε γη ενώ στον Πίνακα 19 παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων βάσει των οικονοµικών κριτηρίων. Πίνακας 18: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τις απαιτήσεις σε γη. Κριτήριο Απαιτήσεις γης (Ο 3 ) Σενάριο 1 9 Σενάριο 2 8 Σενάριο 3 8 Σενάριο 4 7 Σενάριο 5 6 Σενάριο 6 6 Πίνακας 19: Συγκεντρωτική παρουσίαση αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων βάσει των οικονοµικών κριτηρίων Εναλλακτικά Οικονοµικά κριτήρια σενάρια διαχείρισης (Ο 1 ) (Ο 2 ) (Ο 3 ) Σενάριο 1 8 7 9 Σενάριο 2 7 6 8 Σενάριο 3 7 6 8 Σενάριο 4 6 5 7 Σενάριο 5 5 4 6 Σενάριο 6 5 4 6 14

Τεχνικά κριτήρια Τ 1 : Λειτουργικότητα Η ανάγκη για πλήρη αποσυναρµολόγηση έχει ως αποτέλεσµα τη µεγαλύτερη απαίτηση σε ειδικευµένο προσωπικό, την πολυπλοκότητα στη λειτουργία, τη µικρότερη αντοχή στο χρόνο και στις φυσικές φθορές, καθώς επίσης και στη προβλεπόµενη διάρκεια ζωής της εγκατάστασης. Αυτοί οι παράµετροι έχουν ως αποτέλεσµα την αξιολόγηση των σεναρίων 4, 5 και 6 µε τον µικρότερο βαθµό 5, 5 και 5 αντίστοιχα. Τα σενάρια 1, 2 και 3 αξιολογούνται µε βαθµό 7. Η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τη λειτουργικότητά τους παρουσιάζεται στον Πίνακα 20. Πίνακας 20: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τη λειτουργικότητά τους Κριτήριο Λειτουργικότητα (Τ 1 ) Σενάριο 1 7 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 5 Σενάριο 6 5 Τ 2 : Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία Η υφιστάµενη εµπειρία από την εφαρµογή ανάλογων τεχνολογιών για µερική αποσυναρµολόγηση είναι σχετικά υψηλή. Για το λόγο αυτό ο βαθµός αξιολόγησης των σεναρίων 1, 2 και 3 είναι 7. Η υφιστάµενη εµπειρία για πλήρη αποσυναρµολόγηση είναι σαφώς µικρότερη και συνεπώς ο βαθµός αξιολόγησης των σεναρίων 4, 5 και 6 είναι 5. Στον Πίνακα 21 που ακολουθεί παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την υφιστάµενη εµπειρία. 15

Πίνακας 21: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την υφιστάµενη εµπειρία. Κριτήριο Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία (Τ 2 ) Σενάριο 1 7 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 5 Σενάριο 6 5 Τ 3 : Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες Τα σενάρια 1, 2 και 3 είναι εφικτό να προσαρµοστούν σχετικά άµεσα στις τοπικές συνθήκες της Κύπρου. Γι αυτό το λόγο ο βαθµός αξιολόγησης στα σενάρια αυτά είναι 8, 8 και 7 αντίστοιχα. Αντίθετα, η προσαρµοστικότητα των σεναρίων 4, 5 και 6 στις τοπικές συνθήκες είναι µέτρια. Εποµένως, ο βαθµός αξιολόγησης των σεναρίων αυτών είναι 6, 5 και 5 αντίστοιχα. Η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τη προσαρµοστικότητά τους παρουσιάζεται στον Πίνακα 22. Πίνακας 22: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τη προσαρµοστικότητά τους στις τοπικές συνθήκες Κριτήριο Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες (Τ 3 ) Σενάριο 1 8 Σενάριο 2 8 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 6 Σενάριο 5 6 Σενάριο 6 5 16

Τ 4 : Ευελιξία Η ευελιξία του συστήµατος στις µεταβολές της ποσότητας και της σύνθεσης των αποβλήτων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης. Τα σενάρια 1, 2 και 3 µπορούν να προσαρµοστούν σχετικά ευκολότερα στις αυξοµειώσεις των ποσοτήτων των αποβλήτων, γι αυτό και ο βαθµός αξιολόγησής τους είναι 7. Αντίθετα µε αυτά, τα σενάρια 4, 5 και 6 είναι εφικτό να δηµιουργήσουν προβλήµατα στη γραµµή παραγωγής όπως η σειρά αναµονής από το ένα στάδιο στο άλλο. Συνεπώς ο βαθµός αξιολόγησής τους είναι 5. Στον Πίνακα 23 που ακολουθεί παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε την ευελιξία τους ενώ στον Πίνακα 24 παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων βάσει των τεχνικών κριτηρίων. Πίνακας 23: Βαθµολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα µε τη ευελιξία τους. Κριτήριο Ευελιξία (Τ 4 ) Σενάριο 1 7 Σενάριο 2 7 Σενάριο 3 7 Σενάριο 4 5 Σενάριο 5 5 Σενάριο 6 5 Πίνακας 24: Συγκεντρωτική παρουσίαση αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων σύµφωνα µε τα τεχνικά κριτήρια. Εναλλακτικά Τεχνικά Κριτήρια σενάρια διαχείρισης (Τ 1 ) (Τ 2 ) (Τ 3 ) (Τ 4 ) Σενάριο 1 7 7 8 7 Σενάριο 2 7 7 8 7 Σενάριο 3 7 7 7 7 17

Σενάριο 4 5 5 6 5 Σενάριο 5 5 5 6 5 Σενάριο 6 5 5 5 5 Τέλος στον Πίνακα 25 παρουσιάζεται η συγκεντρωτική αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των κοινωνικών, περιβαλλοντολογικών, οικονοµικών και τεχνικών κριτηρίων. 18

Πίνακας 25: Συγκεντρωτική αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης βάσει των κοινωνικών, περιβαλλοντολογικών, οικονοµικών και τεχνικών κριτηρίων. Εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης Κοινωνικά Περιβαλλοντικά Οικονοµικά Τεχνικά (Κ 1 ) (Κ 2 ) (Κ 3 ) (Κ 4 ) (Π 1 ) (Π 2 ) (Π 3 ) (Π 4 ) (Π 5 ) (Π 6 ) (Ο 1 ) (Ο 2 ) (Ο 3 ) (Τ 1 ) (Τ 2 ) (Τ 3 ) (Τ 4 ) Σενάριο 1 9 9 6 6 4 9 8 6 6 6 8 7 9 7 7 8 7 Σενάριο 2 9 9 7 7 5 8 9 7 5 6 7 6 8 7 7 8 7 Σενάριο 3 10 10 8 8 6 7 9 9 4 6 7 6 8 7 7 7 7 Σενάριο 4 8 6 5 7 3 9 8 6 5 5 6 5 7 5 5 6 5 Σενάριο 5 8 6 6 8 4 8 9 7 4 5 5 4 6 5 5 6 5 Σενάριο 6 9 7 7 9 5 7 9 9 3 5 5 4 6 5 5 5 5 19

4. Προσδιορισµός κατωφλιών αδιαφορίας προτίµησης Η χρήση των κατωφλιών αδιαφορίας και προτίµησης διευκολύνει τον αποφασίζοντα να εκφράσει τις προτιµήσεις του, χωρίς να χρειάζεται να προσδιορίσει συναρτήσεις αξίας. Ο τύπος και οι τιµές των κατωφλίων εξαρτώνται από τη φύση του κριτηρίου, από την διασπορά των επιδόσεων των επιλογών, από την αντικειµενική αβεβαιότητα ως προς την ακρίβεια των δεδοµένων και από τους υποκειµενικούς δισταγµούς του αποφασίζοντα µπροστά σε µικρές διαφορές επιδόσεων. Ένας εµπειρικός κανόνας για την εκτίµηση των κατωφλιών αδιαφορίας είναι ο υπολογισµός τους ως ποσοστών επί της µέγιστης διαφοράς επιδόσεων. Συνήθως το κατώφλι αδιαφορίας εκτιµάται ως το 5-15% και το κατώφλι προτίµησης ως το 10-30% αυτής της διαφοράς. Στη συγκεκριµένη περίπτωση επιλέγονται ποσοστά 10% και 30 % αντίστοιχα κατά συνέπεια ισχύουν οι παρακάτω σχέσεις: Για τα κατώφλια αδιαφορίας : q = (max min)/10 και για τα κατώφλια προτίµησης: p = 3*q όπου max, min η µέγιστη και η ελάχιστη τιµή κάθε κριτηρίου. Τα κατώφλια αδιαφορίας και προτίµησης για κάθε οµάδα κριτηρίων δίνονται στους παρακάτω πίνακες: Πίνακας 26: Κατώφλια αδιαφορίας και προτίµησης για τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Κοινωνικά κριτήρια Περιβαλλοντικά κριτήρια (K 1 ) (K 2 ) (K 3 ) (K 4 ) (P 1 ) (P 2 ) (P 3 ) (P 4 ) (P 5 ) (P 6 ) Κατώφλι αδιαφορίας 0,9 0,9 0,8 0,8 0,7 0,7 0,3 0,9 0,5 0,6 Κατώφλι προτίµησης 2,7 2,7 2,4 2,4 2,1 2,1 0,9 2,7 1,5 1,8 20

Πίνακας 27: Κατώφλια αδιαφορίας και προτίµησης για τα οικονοµικά και τεχνικά κριτήρια. Οικονοµικά κριτήρια Τεχνικά κριτήρια (Ο 1 ) (Ο 2 ) (Ο 3 ) (Τ 1 ) (Τ 2 ) (Τ 3 ) (Τ 4 ) Κατώφλι αδιαφορίας 0,6 0,5 0,8 0,6 0,7 0,3 0,8 Κατώφλι προτίµησης 1,8 1,5 2,4 1,8 2,1 0,9 2,4 5. Αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Για τις ανάγκες του συγκεκριµένου έργου πραγµατοποιήθηκαν τρεις εφαρµογές του προγράµµατος (χρήση γραµµικού, βαθµωτού και κριτηρίου Gauss) προκειµένου να επιλεχθεί το καταλληλότερο εναλλακτικό σενάριο. Στις ενότητες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα αναλυτικά αποτελέσµατα των εφαρµογών αυτών. 5.1 Αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης µε επιλογή γραµµικού κριτηρίου Κατά τη πρώτη εφαρµογή του προγράµµατος χρησιµοποιήθηκε το γραµµικό κριτήριο. Στο παρακάτω Σχήµα παρουσιάζεται ο τρόπος εισαγωγής των δεδοµένων στο πρόγραµµα Decision Lab µε τη µέθοδο Promethee. 21

ιάγραµµα 1: Τρόπος εισαγωγής των δεδοµένων στο πρόγραµµα Decision Lab µε τη µέθοδο Promethee Από το Σχήµα αυτό παρατηρείται η επιλογή κριτηρίου µεγιστοποίησης, η εισαγωγή των επιµέρους συντελεστών βαρύτητας, η επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για 22

δυαδική σύγκριση των επιλογών, τα κατώφλια αδιαφορίας και προτίµησης καθώς και η βαθµολόγηση των σεναρίων διαχείρισης ανά κριτήριο. Στο ιάγραµµα 2 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι επιµέρους συντελεστές βαρύτητας των κριτηρίων. ιάγραµµα 2: Επιµέρους συντελεστές βαρύτητας των κριτηρίων. Με την ανάπτυξη του υπολογιστικού προγράµµατος εξήχθηκαν τα αποτελέσµατα που παρουσιάζονται στα ιαγράµµατα 3 και 4: Η µερική κατάταξη των επιλογών (Promethee I) είναι: ιάγραµµα 3: Μερική κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Στο ιάγραµµα 3 παρουσιάζεται η µερική κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης. Οι διακλαδώσεις στο σχήµα αυτό υποδηλώνουν ότι τα σενάρια 1 (Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη 23

σιδηρούχων µετάλλων- ταφή του Υ.Τ.Ο.) µε 2 (Μερική αποσυναρµολόγηση- shreddingδιαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού -περίπου του 50 %- και ταφή του υπόλοιπου -µη καύσιµου υλικού 50 %-) καθώς και τα σενάρια 6 (Πλήρης αποσυναρµολόγησηshredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού -περίπου του 50 %- και ταφή του υπόλοιπου -µη καύσιµου υλικού 50 %-) µε 4 (Πλήρης αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- ταφή του Υ.Τ.Ο.) δεν είναι συγκρίσιµα µεταξύ τους. Επίσης, στο ίδιο σχήµα παρατηρείται ότι το σενάριο 3 (Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού -περίπου του 50 %- και αξιοποίηση του υπόλοιπου 50 % -µη καύσιµου υλικού- στη παραγωγή τσιµέντου) παρουσιάζεται ως προτιµότερη επιλογή βάσει τον υπολογισµό των θετικών και αρνητικών ροών. Η πλήρης κατάταξη των επιλογών (Promethee II) είναι : ιάγραµµα 4: Πλήρης κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Στον Πίνακα 28 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών όπως υπολογίζονται από το πρόγραµµα. Οι τιµές αυτές δείχνουν σε τι βαθµό η προτιµότερη λύση υπερέχει ή υπολείπεται έναντι όλων των υπολοίπων επιλογών. Πίνακας 28: Τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Φ+ Φ- Φ Σενάριο 1 0.6226 0.1924 0.4303 Σενάριο 2 0.5622 0.1639 0.3984 24

Σενάριο 3 0.6266 0.1555 0.4711 Σενάριο 4 0.2030 0.6349-0.4319 Σενάριο 5 0.1246 0.6105-0.4859 Σενάριο 6 0.1841 0.5661-0.3820 Με βάση τα δεδοµένα του ιαγράµµατος 4 και του Πίνακα 28 παρατηρείται ότι το σενάριο 3 υπερέχει έναντι των άλλων εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα πάντα µε τον υπολογισµό των καθαρών ροών. Στο ιάγραµµα 5 παρουσιάζονται οι τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 5: Τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Στο Πίνακα 29 που ακολουθεί δίνονται οι συντελεστές βαρύτητας καθώς και τα επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών µέσα στα οποία οποιαδήποτε µεταβολή τους δεν επηρεάζει την τελική κατάταξη. Οι τιµές αυτές υπολογίζονται µε τη βοήθεια του προγράµµατος. 25

Πίνακας 29: Συντελεστές βαρύτητας και επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών στα οποία δεν επηρεάζεται η κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Κριτήρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια (%) βαρύτητας min max βαρύτητας % min max Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο (K 1 ) 0.0450 0.0000-4.50% 0.00% 100.00% Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας (K 2 ) 0.0450 0.0000-4.50% 0.00% 100.00% Κοινωνική αποδοχή (K 3 ) 0.0375 0.0000 0.0955 3.75% 0.00% 9.02% υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (K 4 ) 0.0225 0.0000 0.0756 2.25% 0.00% 7.18% Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον (Π 1 ) 0.0750 0.0458 0.1148 7.50% 4.72% 11.04% Αέριες εκποµπές (Π 2 ) 0.0600 0.0202 0.0855 6.00% 2.10% 8.34% Παραγωγή υγρών αποβλήτων (Π 3 ) 0.0600 0.0259 0.0866 6.00% 2.69% 8.43% Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων (Π 4 ) 0.0600 0.0345 0.0998 6.00% 3.54% 9.60% Ηχορύπανση (Π 5 ) 0.0300 0.0000 0.0592 3.00% 0.00% 5.75% Αισθητική όχληση (Π 6 ) 0.0150 0.0000-1.50% 0.00% 100.00% Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης (Ο 1 ) 0.1200 0.0669 0.1881 12.00% 7.06% 17.61% Κόστος λειτουργίας και συντήρησης (Ο 2 ) 0.1200 0.0669 0.1881 12.00% 7.06% 17.61% Απαιτήσεις γης (Ο 3 ) 0.0600 0.0069 0.1281 6.00% 0.73% 12.00% Λειτουργικότητα (Τ 1 ) 0.0625 0.0000-6.25% 0.00% 100.00% Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία (Τ 2 ) 0.0750 0.0000-7.50% 0.00% 100.00% Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες (Τ 3 ) 0.0625 0.0000 0.1306 6.25% 0.00% 12.23% Ευελιξία (Τ 4 ) 0.0500 0.0000-5.00% 0.00% 100.00% 26

Από τις τιµές αυτές παρατηρείται ότι η µεταβολή των συντελεστών βαρύτητας ορισµένων κριτηρίων δεν επηρεάζουν την τελική κατάταξη των σεναρίων. Πιο συγκεκριµένα η µεταβολή των συντελεστών των κριτηρίων: εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο, εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας, αισθητική όχληση, λειτουργικότητα, υφιστάµενη εµπειρία και ευελιξία έχουν ως αποτέλεσµα να επιλέγεται ως προτιµότερο σενάριο διαχείρισης το σενάριο 3. Αντίθετα η µεταβολή των συντελεστών βαρύτητας άλλων κριτηρίων ακόµα και σε µικρό εύρος έχει ως αποτέλεσµα να µεταβάλλεται η κατάταξη των σεναρίων. Ενδεικτικά αναφέρονται τα κριτήρια κόστος επένδυσης και κόστος λειτουργίας και συντήρησης, όπου τα επιτρεπόµενα όρια των συντελεστών βαρύτητας είναι 7.06% έως και 17.61%. Η µεταβολή των συντελεστών αυτών πέρα από τα όρια αυτά έχει ως αποτέλεσµα την αλλαγή στην τελική κατάταξη των σεναρίων διαχείρισης. Στη συνέχεια του παρόντος Κεφαλαίου ακολουθεί ανάλυση ευαισθησίας για ορισµένα από τα παραπάνω κριτήρια. Στα ιαγράµµατα 6 και 7 που ακολουθούν παρουσιάζεται η επίδραση του κάθε κριτηρίου στα εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης. ιάγραµµα 6: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 1 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Όπως προκύπτει από το ιάγραµµα 6 τα κριτήρια που σχετίζονται µε το κόστος επένδυσης και µε το κόστος λειτουργίας και συντήρησης έχουν θετική επίδραση στο 27

σενάριο διαχείρισης 1. εν συµβαίνει όµως το ίδιο και µε τα κριτήρια που αφορούν τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας και την παραγωγή στερεών αλλά και υγρών αποβλήτων, αφού όπως φαίνεται από το διάγραµµα επιδρούν αρνητικά στο σενάριο αυτό. Αυτό βέβαια είναι αναµενόµενο καθώς στο σενάριο αυτό είναι πιθανή η παραγωγή δευτερευόντων στερεών αποβλήτων, ενώ η δυνατότητα δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας είναι περιορισµένη. Αξίζει δε να σηµειωθεί ότι το κριτήριο που σχετίζεται µε την κοινωνική αποδοχή έχει µηδενική επίδραση στο σενάριο αυτό, αφού η καθαρή ροή του είναι µηδενική. Τέλος, τα κριτήρια που αφορούν την υφιστάµενη εµπειρία, την προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες καθώς και την ευελιξία επιδρούν θετικά στο σενάριο αυτό καθώς µπορεί να προσαρµοστεί ακόµα και σε πιθανές µεταβολές στην ποσότητα και τη σύνθεση των αποβλήτων. ιάγραµµα 7: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 2 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Από το ιάγραµµα 7 καθίσταται σαφές ότι τα κριτήρια που σχετίζονται µε το κόστος επένδυσης και µε το κόστος λειτουργίας και συντήρησης έχουν θετική επίδραση στο σενάριο διαχείρισης 2. Από τη σύγκριση των ιαγραµµάτων 6 και 7 προκύπτει ότι τα οικονοµικά κριτήρια έχουν σαφώς µικρότερη θετική επίδραση στο σενάριο διαχείρισης 2, καθώς για τη θερµική επεξεργασία του ΥΤΟ απαιτείται µεγαλύτερο κόστος από την ταφή του. Επίσης, οι καθαρές ροές των κοινωνικών - θεσµικών κριτηρίων έχουν θετική τιµή στο σενάριο αυτό, πράγµα που σηµαίνει ότι εναρµονίζεται µε το προβλεπόµενο θεσµικό πλαίσιο της Κύπρου καθώς και ότι ο βαθµός της κοινωνικής αποδοχής που σηµειώνει συνολικά είναι αρκετά ικανοποιητικός. Το κριτήριο που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, όπως παρατηρείται από τη 28

σύγκριση των ιαγραµµάτων 6 και 7, εξακολουθεί να επηρεάζει αρνητικά το σενάριο 2 αλλά σε µικρότερο βαθµό αυτή τη φορά, αφού η τιµή της αρνητικής ροής που συγκεντρώνει είναι σαφώς µικρότερη. Επίσης, παρατηρείται ότι τα κριτήρια που σχετίζονται µε την παραγωγή των στερεών και υγρών αποβλήτων επιδρούν θετικά στο σενάριο αυτό, αφού οι πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη δηµόσια υγεία είναι µικρότερες. Αυτό βέβαια είναι αναµενόµενο καθώς στο σενάριο αυτό η παραγωγή δευτερευόντων στερεών αποβλήτων είναι µειωµένη σε σηµαντικό βαθµό. Τέλος τα κριτήρια που αφορούν την υφιστάµενη εµπειρία, την προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες καθώς και την ευελιξία είναι ευεργετικά στο σενάριο αυτό µιας και η θερµική επεξεργασία του ΥΤΟ προσαρµόζεται ικανοποιητικά σύµφωνα µε την αύξηση της ποσότητας των αποβλήτων. ιάγραµµα 8: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 3 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Αξιοπρόσεκτο είναι από το ιάγραµµα 8 ότι τα κοινωνικά/ θεσµικά κριτήρια συµβάλλουν θετικά στο εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 3. Βέβαια κάτι τέτοιο είναι αναµενόµενο καθώς είναι πλήρως εναρµονισµένο µε το Κυπριακό νοµοθετικό πλαίσιο, αλλά και ο συνολικός βαθµός της κοινωνικής αποδοχής που σηµειώνει είναι εξίσου ικανοποιητικός. Από τη σύγκριση των ιαγραµµάτων 7 και 8 εξάγεται το συµπέρασµα ότι τα τεχνικά κριτήρια έχουν συνολικά µικρότερη θετική επίδραση στο σενάριο 3 από ότι στο σενάριο 2, καθώς οι διαθέσιµες ποσότητες αποβλήτων προς διαχείριση και οι µεταβολές στην ποσότητα αλλά και στη σύνθεση των αποβλήτων µπορεί να επηρεάσει σηµαντικά τη χρήση του ISR στην παραγωγή του τσιµέντου. Ακόµα, τα κριτήρια που 29

αφορούν την παραγωγή στερεών και υγρών αποβλήτων επηρεάζουν θετικά το εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 3, αφού η παραγωγή δευτερευόντων στερεών και υγρών αποβλήτων είναι µειωµένη κατά πολύ µεγάλο βαθµό. Τέλος, τα µόνα κριτήρια που επιδρούν αρνητικά στο σενάριο διαχείρισης 4 είναι οι αέριες εκποµπές καθώς και η ηχορύπανση (σε µικρότερο βαθµό). ιάγραµµα 9: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 4 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Από το ιάγραµµα 9 καθίσταται σαφές ότι τα οικονοµικά κριτήρια έχουν αρνητική επίδραση στο σενάριο διαχείρισης 4. Βέβαια κάτι τέτοιο είναι αναµενόµενο αφού η πλήρης αποσυναρµολόγηση συνεπάγεται και µεγαλύτερες απαιτήσεις σε µηχανολογικό εξοπλισµό αλλά και σε ανθρώπινο δυναµικό. Επίσης, αρνητική συµβολή έχουν και τα κριτήρια που σχετίζονται µε την παραγωγή στερεών και αποβλήτων αφού οι πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη δηµόσια υγεία από την ταφή του ΥΤΟ είναι µεγάλες. Από τη σύγκριση των ιαγραµµάτων 6 και 9 αξίζει να σηµειωθεί ότι το κριτήριο που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας αυξάνεται σε µεγάλο βαθµό (σε σχέση µε το αντίστοιχο σενάριο 1) αλλά και σε αυτή τη περίπτωση δρα αρνητικά στο εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 4. Στο ιάγραµµα 10 που ακολουθεί παρουσιάζεται η επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο διαχείρισης ΟΤΚΖ 5 µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. 30

ιάγραµµα 10: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 5 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Από το ιάγραµµα 10 έκδηλο είναι ότι τα κριτήρια που σχετίζονται µε το κόστος επένδυσης και µε το κόστος λειτουργίας και συντήρησης διάκεινται αρνητικά στο σενάριο διαχείρισης 5. Από τη σύγκριση των ιαγραµµάτων 9 και 10 προκύπτει ότι τα κριτήρια αυτά έχουν σαφώς µεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο σενάριο διαχείρισης 5, καθώς για τη θερµική επεξεργασία του ΥΤΟ απαιτείται µεγαλύτερο κόστος από την ταφή του. Αντίθετα µε αυτά, το κριτήριο που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, επηρεάζει θετικά το σενάριο 5 αφού η πλήρης αποσυναρµολόγηση σε συνδυασµό µε την θερµική επεξεργασία του ΥΤΟ έχει ως αποτέλεσµα τη µεγαλύτερη απορρόφηση σε εργατικό δυναµικό. Επίσης, παρατηρείται ότι το κριτήριο που σχετίζεται µε την παραγωγή στερεών αποβλήτων ευεργετεί το σενάριο διαχείρισης 5, ενώ το κριτήριο που αφορά την παραγωγή υγρών αποβλήτων έχει µηδενική επίδραση. Αυτό βέβαια είναι αναµενόµενο καθώς στο σενάριο αυτό η παραγωγή δευτερευόντων στερεών αποβλήτων είναι µειωµένη σε σηµαντικό βαθµό. Τέλος τα κριτήρια που αφορούν την υφιστάµενη εµπειρία, την προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες καθώς και την ευελιξία δεν ωφελούν το σενάριο αυτό. Στο ιάγραµµα 11 που ακολουθεί παρουσιάζεται η επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο διαχείρισης 6 µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. 31

ιάγραµµα 11: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 6 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Από το ιάγραµµα 11 παρατηρείται ότι τόσο τα οικονοµικά όσο και τεχνικά κριτήρια έχουν αρνητική επίδραση στο εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 6. Επίσης, από τη σύγκριση των ιαγραµµάτων 10 και 11 καθίσταται φανερό ότι το κριτήριο που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας έχει µεγαλύτερη θετική επίδραση στο σενάριο 6 από ότι στο σενάριο 5, γεγονός που οφείλεται στο ότι κατά την επεξεργασία του µη καύσιµου υπολείµµατος στην παραγωγή τσιµέντου προκύπτει η ανάγκη για πρόσληψη περισσότερου εργατικού δυναµικού. Τέλος, αξίζει να σηµειωθεί ότι το κριτήριο: εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο επιδρά θετικά στο σενάριο διαχείριση 6 όπως στο αντίστοιχο εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 3 που περιλαµβάνει τη µερική αποσυναρµολόγηση- καθώς είναι εναρµονισµένο µε το Κυπριακό νοµοθετικό πλαίσιο. Συγκεντρωτικά, από το ιάγραµµα 8 προκύπτει ότι το εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης 3 παρουσιάζει τις υψηλότερες τιµές των καθαρών ροών για όλα τα κριτήρια (εκτός των κριτηρίων που αφορούν τις αέριες εκποµπές και την ηχορύπανση). Επίσης, από το ιάγραµµα 7 µπορεί να εξαχθεί το συµπέρασµα ότι το σενάριο 2 συγκεντρώνει τις περισσότερες θετικές τιµές των καθαρών ροών από όλα τα κριτήρια πλην του κριτηρίου που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Όµως, όπως προκύπτει από το Σχήµα 8 έρχεται τρίτο στη σειρά κατάταξης αµέσως µετά από το σενάριο 1. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ενίσχυσή του από τα οικονοµικά και τα τεχνικά κριτήρια είναι σαφώς µικρότερη από την αντίστοιχη του σεναρίου 1 ( ιάγραµµα 6). Επίσης όπως παρατηρείται από τα ιαγράµµατα 9, 10 και 11 σχεδόν όλα τα κριτήρια έχουν αρνητική 32

επίδραση στα σενάρια 4, 5 και 6. Για το λόγο αυτό βρίσκονται τελευταία στην σειρά κατάταξης των σεναρίων. 5.2 Αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης µε επιλογή βαθµωτού κριτηρίου Κατά τη δεύτερη εφαρµογή του προγράµµατος χρησιµοποιήθηκε το βαθµωτό κριτήριο. Το πρόγραµµα εκτελείται και τα αποτελέσµατα παρουσιάζονται παρακάτω: Η πλήρης κατάταξη των επιλογών (Promethee II) είναι: ιάγραµµα 12: Πλήρης κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Στον Πίνακα 30 που ακολουθεί παρουσιάζονται οι τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών όπως υπολογίζονται από το πρόγραµµα. Οι τιµές αυτές δείχνουν σε τι βαθµό η προτιµότερη λύση υπερέχει ή υπολείπεται έναντι όλων των υπολοίπων επιλογών. Πίνακας 30: Τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Φ+ Φ- Φ Σενάριο 1 0.6208 0.1882 0.4325 Σενάριο 2 0.5585 0.1598 0.3987 Σενάριο 3 0.6203 0.1555 0.4648 Σενάριο 4 0.2030 0.6308-0.4278 Σενάριο 5 0.1228 0.6045-0.4817 Σενάριο 6 0.1777 0.5642-0.3865 33

Με βάση τα δεδοµένα του ιαγράµµατος 12 και του Πίνακα 30 παρατηρείται ότι το σενάριο 3 (Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού -περίπου του 50 %- και αξιοποίηση του υπόλοιπου 50 % -µη καύσιµου υλικού- στη παραγωγή τσιµέντου) υπερέχει έναντι των άλλων εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα πάντα µε τον υπολογισµό των καθαρών ροών. Στο ιάγραµµα 13 παρουσιάζονται οι τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 13: Τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Στον Πίνακα 31 που ακολουθεί δίνονται οι συντελεστές βαρύτητας καθώς και τα επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών µέσα στα οποία οποιαδήποτε µεταβολή τους δεν επηρεάζει την τελική κατάταξη. Οι τιµές αυτές υπολογίζονται µε τη βοήθεια του προγράµµατος. 34

Πίνακας 31: Συντελεστές βαρύτητας και επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών στα οποία δεν επηρεάζεται η κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Κριτήρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια (%) βαρύτητας min max βαρύτητας % min max Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο (K 1 ) 0.0450 0.0047-4.50% 0.49% 100.00% Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας (K 2 ) 0.0450 0.0000-4.50% 0.00% 100.00% Κοινωνική αποδοχή (K 3 ) 0.0375 0.0017 0.1050 3.75% 0.17% 9.84% υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (K 4 ) 0.0225 0.0000 0.0788 2.25% 0.00% 7.46% Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον (Π 1 ) 0.0750 0.0520 0.1172 7.50% 5.32% 11.24% Αέριες εκποµπές (Π 2 ) 0.0600 0.0178 0.0802 6.00% 1.86% 7.86% Παραγωγή υγρών αποβλήτων (Π 3 ) 0.0600 0.0331 0.0881 6.00% 3.40% 8.57% Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων (Π 4 ) 0.0600 0.0398 0.1022 6.00% 4.07% 9.81% Ηχορύπανση (Π 5 ) 0.0300 0.0000 0.0530 3.00% 0.00% 5.18% Αισθητική όχληση (Π 6 ) 0.0150 0.0000-1.50% 0.00% 100.00% Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης (Ο 1 ) 0.1200 0.0637 0.1738 12.00% 6.75% 16.49% Κόστος λειτουργίας και συντήρησης (Ο 2 ) 0.1200 0.0637 0.1738 12.00% 6.75% 16.49% Απαιτήσεις γης (Ο 3 ) 0.0600 0.0037 0.1138 6.00% 0.40% 10.79% Λειτουργικότητα (Τ 1 ) 0.0625 0.0000-6.25% 0.00% 100.00% Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία (Τ 2 ) 0.0750 0.0000-7.50% 0.00% 100.00% Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες (Τ 3 ) 0.0625 0.0000 0.1163 6.25% 0.00% 11.03% Ευελιξία (Τ 4 ) 0.0500 0.0000-5.00% 0.00% 100.00% 35

Από τις τιµές του Πίνακα 31 παρατηρείται ότι η τελική κατάταξη των σεναρίων δεν επηρεάζεται από την µεταβολή των συντελεστών βαρύτητας ορισµένων κριτηρίων. Ειδικότερα για µεταβολή των συντελεστών των κριτηρίων: εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας, αισθητική όχληση, λειτουργικότητα, υφιστάµενη εµπειρία και η ευελιξία έχουν ως αποτέλεσµα το σενάριο 3 να υπερέχει έναντι των άλλων σεναρίων διαχείρισης. Επίσης από τον πίνακα αυτόν παρατηρείται ότι η µεταβολή των συντελεστών βαρύτητας άλλων κριτηρίων ακόµα και σε µικρό εύρος έχει ως αποτέλεσµα να µεταβάλλεται η τελική κατάταξη των σεναρίων. Όπως και µε την επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για τη δυαδική σύγκριση των τιµών (Πίνακας 29) έτσι και µε την επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου, τα κριτήρια κόστος επένδυσης και κόστος λειτουργίας και συντήρησης επηρεάζουν την τελική κατάταξη των κριτηρίων. Τα επιτρεπόµενα όρια των συντελεστών βαρύτητας αυτών είναι 6.75% έως και 16.49% ενώ τα επιτρεπόµενα όρια των κριτηρίων που αφορούν την παραγωγή υγρών και στερεών αποβλήτων είναι 3.40% - 8.57% και 4.07% - 9.81% αντίστοιχα. Η µεταβολή των συντελεστών αυτών πέρα από τα όρια αυτά έχει ως αποτέλεσµα την αλλαγή στην τελική κατάταξη των σεναρίων διαχείρισης. Στη συνέχεια στα ιαγράµµατα 14-19 που ακολουθούν παρουσιάζεται η επίδραση του κάθε κριτηρίου στα εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 14: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 1 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. 36

ιάγραµµα 15: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 2 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 16: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 3 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 17: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 4 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. 37

ιάγραµµα 18: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 5 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 19: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 6 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του βαθµωτού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Τα συµπεράσµατα που προκύπτουν από την παρατήρηση των παραπάνω διαγραµµάτων είναι ανάλογα µε εκείνα από την επιλογή του γραµµικού κριτηρίου για δυαδική σύγκριση τιµών. Πιο συγκεκριµένα από το ιάγραµµα 16 φαίνεται ότι το σενάριο 3 παρουσιάζει τις υψηλότερες τιµές των καθαρών ροών για όλα τα κριτήρια (εκτός των κριτηρίων που αφορούν τις αέριες εκποµπές και την ηχορύπανση). Από το ιάγραµµα 15 συµπεραίνεται ότι το σενάριο 2 συγκεντρώνει τις περισσότερες θετικές τιµές των καθαρών ροών από όλα τα κριτήρια πλην του κριτηρίου που αφορά τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Τέλος, όπως παρατηρείται από τα ιαγράµµατα 17, 18 και 19 σχεδόν όλα τα κριτήρια έχουν αρνητική επίδραση στα σενάρια 4, 5 και 6. Για το λόγο αυτό βρίσκονται και τελευταία στην σειρά κατάταξης των σεναρίων (Σχήµα 12). 38

5.3 Αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss Κατά τη τρίτη εφαρµογή του προγράµµατος χρησιµοποιήθηκε το κριτήριο Gauss. Το πρόγραµµα εκτελείται και τα αποτελέσµατα παρουσιάζονται παρακάτω: Η πλήρης κατάταξη των επιλογών (Promethee II) είναι: ιάγραµµα 20: Πλήρης κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. Οι τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών (οι οποίες δείχνουν σε τι βαθµό η προτιµότερη λύση υπερέχει ή υπολείπεται έναντι όλων των υπολοίπων επιλογών) υπολογίζονται από το πρόγραµµα και παρουσιάζονται στον Πίνακα 32 που ακολουθεί. Πίνακας 32: Τιµές των θετικών, αρνητικών και καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. Φ+ Φ- Φ Σενάριο 1 0.4567 0.1091 0.3476 Σενάριο 2 0.3843 0.0795 0.3048 Σενάριο 3 0.4561 0.0753 0.3808 Σενάριο 4 0.0940 0.4205-0.3264 Σενάριο 5 0.0519 0.4492-0.3974 Σενάριο 6 0.1181 0.4275-0.3094 Με βάση τα δεδοµένα του ιαγράµµατος 20 και του Πίνακα 32 παρατηρείται ότι το σενάριο 3 (Μερική αποσυναρµολόγηση- shredding- διαχωρισµός/ ανάκτηση σιδηρούχων και µη σιδηρούχων µετάλλων- θερµική αξιοποίηση του καύσιµου υλικού -περίπου του 50 %- και αξιοποίηση του υπόλοιπου 50 % -µη καύσιµου υλικού- στη παραγωγή τσιµέντου) υπερέχει έναντι των άλλων εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης σύµφωνα πάντα µε τον 39

υπολογισµό των καθαρών ροών και σε αυτή τη περίπτωση. Στο ιάγραµµα 21 παρουσιάζονται οι τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 21: Τιµές των καθαρών ροών των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. Στον Πίνακα 33 που ακολουθεί δίνονται οι συντελεστές βαρύτητας καθώς και τα επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών µέσα στα οποία οποιαδήποτε µεταβολή τους δεν επηρεάζει την τελική κατάταξη. Οι τιµές αυτές υπολογίζονται µε τη βοήθεια του προγράµµατος. 40

Πίνακας 33: Συντελεστές βαρύτητας και επιτρεπτά όρια των τιµών αυτών στα οποία δεν επηρεάζεται η κατάταξη των εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. Κριτήρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια Συντελεστής Επιτρεπόµενα όρια (%) βαρύτητας min max βαρύτητας % min max Εναρµόνιση µε το υφιστάµενο θεσµικό πλαίσιο (K 1 ) 0.0450 0.0100-4.50% 1.04% 100.00% Εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας (K 2 ) 0.0450 0.0000-4.50% 0.00% 100.00% Κοινωνική αποδοχή (K 3 ) 0.0375 0.0167 0.1327 3.75% 1.71% 12.11% υνατότητες δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας (K 4 ) 0.0225 0.0046 0.1177 2.25% 0.47% 10.75% Επίπεδο δυνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον (Π 1 ) 0.0750 0.0571 0.1600 7.50% 5.81% 14.75% Αέριες εκποµπές (Π 2 ) 0.0600 0.0000 0.0770 6.00% 0.00% 7.57% Παραγωγή υγρών αποβλήτων (Π 3 ) 0.0600 0.0238 0.1506 6.00% 2.47% 13.81% Παραγωγή στερεών αποβλήτων - καταλοίπων (Π 4 ) 0.0600 0.0468 0.1774 6.00% 4.74% 15.87% Ηχορύπανση (Π 5 ) 0.0300 0.0000 0.0479 3.00% 0.00% 4.71% Αισθητική όχληση (Π 6 ) 0.0150 0.0000-1.50% 0.00% 100.00% Κόστος επένδυσης εκµετάλλευση χρηµατοδότησης (Ο 1 ) 0.1200 0.0074 0.1580 12.00% 0.84% 15.22% Κόστος λειτουργίας και συντήρησης (Ο 2 ) 0.1200 0.0074 0.1580 12.00% 0.84% 15.22% Απαιτήσεις γης (Ο 3 ) 0.0600 0.0000 0.0980 6.00% 0.00% 9.44% Λειτουργικότητα (Τ 1 ) 0.0625 0.0000-6.25% 0.00% 100.00% Υφιστάµενη εµπειρία αξιοπιστία (Τ 2 ) 0.0750 0.0000-7.50% 0.00% 100.00% Προσαρµοστικότητα στις τοπικές συνθήκες (Τ 3 ) 0.0625 0.0000 0.1074 6.25% 0.00% 10.28% Ευελιξία (Τ 4 ) 0.0500 0.0000-5.00% 0.00% 100.00% 41

Τα συµπεράσµατα που εξάγονται από τις τιµές του Πίνακα 33 είναι παρόµοια µε τις προηγούµενες δύο περιπτώσεις. Ειδικότερα, για µεταβολή των συντελεστών των κριτηρίων: εφαρµογή προτεραιοτήτων της νοµοθεσίας, αισθητική όχληση, λειτουργικότητα, υφιστάµενη εµπειρία και η ευελιξία έχουν ως αποτέλεσµα το σενάριο 3 να παραµένει ως προτιµότερο εναλλακτικό σενάριο διαχείρισης. Επίσης από τον πίνακα αυτόν παρατηρείται ότι η µεταβολή των συντελεστών βαρύτητας άλλων κριτηρίων ακόµα και σε µικρό εύρος έχει ως αποτέλεσµα να µεταβάλλεται η τελική κατάταξη των σεναρίων. Όπως και µε την επιλογή του γραµµικού και του βαθµωτού κριτηρίου για τη δυαδική σύγκριση των τιµών (Πίνακας 29 και Πίνακας 31) έτσι και µε την επιλογή του κριτηρίου Gauss, τα κριτήρια κόστος επένδυσης και κόστος λειτουργίας και συντήρησης επηρεάζουν την τελική κατάταξη των κριτηρίων. Η ελάχιστη τιµή των επιτρεπόµενων ορίων είναι 0.84% ενώ η µέγιστη τιµή είναι 15.22%. Ακόµα από τις τιµές του Πίνακα αυτού προκύπτει ότι τα επιτρεπόµενα όρια των κριτηρίων που αφορούν την παραγωγή υγρών και στερεών αποβλήτων είναι 2.47%- 13.81% και 4.74%- 15.87% αντίστοιχα. Συνεπώς η µεταβολή των συντελεστών αυτών πέρα από τα όρια αυτά έχει ως αποτέλεσµα την αλλαγή στην τελική κατάταξη των σεναρίων διαχείρισης. Στα ιαγράµµατα 22 27 που ακολουθούν παρουσιάζεται η επίδραση του κάθε κριτηρίου στα εναλλακτικά σενάρια διαχείρισης µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 22: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 1 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. 42

ιάγραµµα 23: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 2 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 24: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 3 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. ιάγραµµα 25: Επίδραση του κάθε κριτηρίου στο σενάριο 4 διαχείρισης ΟΤΚΖ µε επιλογή του κριτηρίου Gauss για δυαδική σύγκριση τιµών. 43