Θεώρηση πολλαπλών κριτηρίων στη ΔΥΠ (3) Επανάληψη Μέθοδος Promethee II

Transcript

1 Θεώρηση πολλαπλών κριτηρίων στη ΔΥΠ (3) Επανάληψη Μέθοδος Promethee II

2 Διαχείριση υδατικών πόρων Ανάγκη σύνθεσης επιστημών Σημερινό μάθημα: έμφαση στη χρήση εννοιών και μεθόδων από την επιχειρησιακή έρευνα Κουτσογιάννης, 2015

3 Μέθοδοι πολλαπλών κριτηρίων Οι πολυκριτηριακές μέθοδοι αποτελούν μια ομάδα μεθόδων αξιολόγησης σχεδίων, προγραμμάτων ανάπτυξης και πολιτικών αποφάσεων. Όλες οι πολυκριτηριακές μέθοδοι έχουν ως αντικείμενο τα στοιχεία ενός προβλήματος επιλογής, δηλαδή τον προσδιορισμό των καταλλήλων εναλλακτικών λύσεων, τον καθορισμό των κατάλληλων κριτηρίων αξιολόγησης, την εκτίμηση της αριθμητικής αξίας κάθε κριτηρίου για κάθε εναλλακτική (μέσω π.χ. μιας ανάλυσης επιπτώσεων), τη συλλογή των πρωταρχικών πληροφοριών, τον προσδιορισμό των καταλλήλων επιπέδων απόφασης για θεσμικές αποφάσεις (στις περιπτώσεις με πολλαπλά κέντρα αποφάσεων) και τέλος τον καθορισμό του κατάλληλου συστήματος μέτρησης για τη διαθέσιμη πληροφορία (Διακουλάκη 2006 και Nijkamp, 1986).

4 Κριτήρια. Είναι οι άξονες αξιολόγησης ή κανόνες αξιολόγησης με βάση τους οποίους κρίνονται οι εναλλακτικές λύσεις. Στα κριτήρια εμπλέκονται οι προτιμήσεις του αποφασίζοντα. Το σύνολο των κριτηρίων θα πρέπει να παρουσιάζει τις εξής ιδιότητες: Πληρότητα, δηλαδή από το σύνολο των κριτηρίων να καλύπτονται όλες οι σημαντικές διαστάσεις αξιολόγησης. Μη επικάλυψη, δηλαδή να μην διπλομετρώνται κάποια χαρακτηριστικά. Συνάφεια. Να συνδέονται τα κριτήρια με τους βασικούς στόχους του αποφασίζοντα. Διαφάνεια, δηλαδή να είναι κατανοητή η κλίμακα και ο τρόπος μέτρησης των επιδόσεων (Διακουλάκη, 2007)

5 Ολιστική προσέγγιση Κοινωνική θεώρηση Περιβαλλοντική θεώρηση Οικονομική θεώρηση Η εφικτότητα των λύσεων (τεχνολογία, μέσα, τοπικές τεχνικές συνθήκες) μπορεί να οριστεί στο κοινό τόπο ή ως ξεχωριστός άξονας

6 Τρία σημεία πρέπει να προσεχθούν κατά την ανάλυση, τα οποία είναι: Α) Οι στόχοι και τα κριτήρια δεν εκφράζονται με τις ίδιες μονάδες. Β) Οι προτεραιότητες εξαρτώνται και διαμορφώνονται από την ειδική φύση του κάθε προβλήματος, τις επιδιώξεις, τους περιορισμούς που θα τεθούν και από τις εκάστοτε επικρατούσες συνθήκες (κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές κ.λ.π.) Γ) Η παρουσία πολλών αντικρουόμενων στόχων και κριτηρίων, που δύναται να επηρεάσει το αποτέλεσμα. Αντικρουόμενους στόχους έχουμε όταν η λύση ενός προβλήματος που ικανοποιεί ένα στόχο συνήθως είναι διαφορετική από αυτήν που ικανοποιεί έναν άλλο στόχο. Για παράδειγμα η ενέργεια σε έναν προγραμματισμό μπορεί να αποτελέσει από μόνη της ένα κριτήριο, ενώ ταυτόχρονα να επηρεάζει και το οικονομικό κριτήριο (Διακουλάκη, 2005).

7 Οι Pardalos et al. (1995) πρότειναν την ταξινόμηση των μεθόδων σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη μορφή του μοντέλου ολικής προτίμησης που χρησιμοποιούν αλλά και τη διαδικασία ανάπτυξης του μοντέλου. Βάσει αυτής της θεώρησης πρότειναν την ακόλουθη κατηγοριοποίηση: Πολυκριτηριακός μαθηματικός προγραμματισμός (multi mathematical programming) (βελτιστοποίηση με πολλαπλά κριτήρια) Πολυκριτηριακή θεωρία χρησιμότητας (multiattribute utility theory) (μία συνάρτηση αξιών για αξιολόγηση κριτηρίων) Θεωρία των σχέσεων υπεροχής (outranking relations theory) (διμερείς συγκρίσεις) Αναλυτική συνθετική προσέγγιση (preference disaggregation approach) (μπορεί να ειδωθεί απλουστευτικά ως αντίστροφο πρόβλημα)

8 Εναλλακτικές λύσεις. Η συνήθης ύπαρξη περισσότερων εναλλακτικών, δημιουργεί μια αβεβαιότητα ως προς τα ποια εναλλακτική είναι καλύτερη ή ποιες μεταβλητές ανήκουν σε μια ομάδα καλύτερης λύσης ή τέλος στην κατάταξη των εναλλακτικών. Οι εναλλακτικές μπορεί να είναι είτε διακριτές συνεχείς, οπότε προκύπτουν από την επίλυση κατάλληλα διαμορφωμένων προβλημάτων βελτιστοποίησης.

9 Κατηγορίες προβλημάτων λήψης αποφάσεων Συνεχής Διακριτή Πολυκριτηριακός Μαθηματικός Προγραμματισμός Πολυκριτήριακή θεωρία χρησιμότητας Θεωρία των σχέσεων υπεροχής Αναλυτική συνθετική προσέγγιση Αλληλεπίδραση μεθόδων πολλαπλών κριτηρίων

10 - Οι παράμετροι της απόφασης. Σε όλα τα προβλήματα Λ.Α. η ενδεδειγμένη λύση εξαρτάται από την τιμή ορισμένων παραμέτρων του εξωτερικού περιβάλλοντος οι οποίες δεν υπόκεινται στον έλεγχο του αποφασίζοντα και γι αυτό ονομάζονται μη ελεγχόμενες μεταβλητές. Για παράδειγμα, η εξέλιξη των τιμών των πρώτων υλών αποτελεί παράδειγμα μη ελεγχόμενων μεταβλητών οι οποίες επηρεάζουν την απόφαση για την προώθηση ενός νέου προϊόντος στην αγορά ή για τον καθορισμό της δυναμικότητας παραγωγής.

11 - Μπορούμε να λύσουμε ξεχωριστά το πρόβλημα της βελτιστοποίησης ως προς κάθε κριτήριο ξεχωριστά και έτσι διαμορφώνοντα μονοκριτηριακές λύσεις. - Σε περίπτωση διακριτού προβλήματος απλά χρησιμοποιώ τον παρακάτω πίνακα

12 4 βασικές προσεγγίσεις στα πολλαπλά κριτήρια Απλό αθροιστικό μοντέλο Μέθοδοι αποστάσεων (π.χ. συμβιβαστικός προγραμματισμός) Μέθοδος των ε-περιορισμών Οι παραπάνω μέθοδοι εφαρμόζονται σε διακριτές εναλλακτικές ή προβλήματα πολ. βελτιστοποίησης Μέθοδοι υπεροχής (στο επόμενο μάθημα) Αναλυτική συνθετική προσέγγιση (στο επόμενο μάθημα)

13 Προκλήσεις στις Πολυκριτηριακές μεθόδους Διαφορετική φύση των κριτηρίων, ανάγκη κανονικοποίησης (ουσιαστική η κανονικοποίηση του κριτηρίου συνιστά ένα είδος βάρους) Βάρη, καθοριστική επίδραση, τρόπος επιλογής Ανάγκη ισόρροπων λύσεων κατά τη σύνθεση των κριτηρίων.

14 Απλό αθροιστικό μοντέλο σύνθεσης επιδόσεων ( ) ( ) ( ) ( ( )) U a = w g a w g a 1 1 n n Απλό άθροισμα, βάρη, υποκειμενική επιλογή Κριτήρια διαφορετική φύση, ανάγκη κανονικοποίησης που ούτε αυτή θεραπεύει το πρόβλημα Κυρτά προβλήματα: Με την εναλλαγή των βαρών προσδιορίζεται το μέτωπο Pareto

15 6.1.1 Μέθοδος πολυκριτηριακής ταξινόμησης με βάση τη συνάρτηση αξιών Η μέθοδος πολυκριτηριακής ταξινόμησης με βάση τη συνάρτηση αξιών (value function) και εδράζεται στη σχέση ισχυρής προτίμησης ή αδιαφορίας ενώ αποκλείει τη μη συγκρησιμότητα (Single Synthesizing Criterion, Roy, 1996). Βασικό της γνώρισμα είναι ότι ανάγει ένα πολυκριτηριακό πρόβλημα σε μονοκριτηριακό ή βαθμωτό πρόβλημα. Η συνήθης περίπτωση προβλημάτων απαρτίζεται από τις παρακάτω συνιστώσες: a) το σύνολο των δυνατών επιλογών A = a 1,a 2,...,a i,...a m b) τα κριτήρια g 1,g 2,...,g j,...,g n και επιπλέον ως g j (a ) συμβολίζεται η επίδοση (συνήθως πραγματικός αριθμός) μιας επιλογής a i πάνω στο κριτήριο i g j. Η μέθοδος ολικού κριτηρίου η οποία αποτελεί ένα ειδικό κριτήριο U ορισμένη σ ένα σύνολο Α μπορεί να γραφτεί a priori με την πιο κάτω γενική μορφή: ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) U a U g a,g a,...,g a,...,g a = 1 2 j n

16 6.1.1 Απλό μοντέλο σύνθεσης επιδόσεων Μια συνήθης υπόθεση είναι η αμοιβαία προτιμησιακή ανεξαρτησία των κριτηρίων αξιολόγησης, οπότε προκύπτει η παρακάτω συνάρτηση αξιών που είναι ένα απλό μοντέλο σύνθεσης προτιμήσεων ή όπως συνηθίζεται να ονομάζεται προσθετική συνάρτηση αξιών: ( ) ( ) ( ) ( ) U a = U1 g1 a + U2 g2 a Un gn a (6.4) όπου κάθε μία από τις συναρτήσεις U 1, U 2,..., U n καλείται συμβολή του αντίστοιχου κριτηρίου στην αθροιστική συνάρτηση αξιών U. Η πιο δεδομένη μορφή της παραπάνω συνάρτησης συμμετοχής είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος: ( ) g ( ) ( ) ( ( )) U a = w a w g a (6.5) 1 1 n n Όπου w j το βάρος κάθε κριτηρίου j που υποδηλώνει τη σημαντικότητα του κριτηρίου. Συνήθως επιλέγεται η κανονικοποίηση των βαρών, δηλαδή να ισχύει: n wj = 1. (6.6) j1 = Ο σταθμισμένος μέσος όρος δίνει τη δυνατότητα της περιγραφής όλων των μη κατώτερων λύσεων για κατάλληλη επιλογή βαρών σε κυρτά προβλήματα βελτιστοποίησης (Miettinen, 1998).

17 Μέθοδοι αποστάσεων Μία άλλη σημαντική κατηγορία μεθόδων που στην ουσία αποτελούν υποπερίπτωση της μεθόδου της συνάρτησης αξιών είναι οι μέθοδοι των αποκλίσεων (distance methods) που στηρίζονται στην έννοια της απόκλισης ή απόστασης από (θετικά) ιδεατή ή αντι ιδεατή (ή αρνητικά ιδεατή) λύση. Η πλέον διαδεδομένη οικογένεια των μεθόδων αυτών είναι η TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity of Ideal Solution). Η βασική ιδέα των μεθόδων των αποστάσεων είναι ευρέως διαδεδομένη και εύκολη στη σύλληψή της. Βασική ιδέα αποτελεί ότι οι επιλεγμένες μεταβλητές θα πρέπει να έχουν την ελάχιστη απόσταση από την ιδεατή θετική λύση, που ορίζει ο αναλυτής σε συνεργασία με τον αποφασίζοντα, και τη μέγιστη απόσταση από την αρνητικά- ιδανική λύση κατά μία γεωμετρική έννοια (Triantaphyllou, 2000).

18 Κριτήρια: διαφορετική φύση άρα και μονάδες, προβληματική η αθροιστική λειτουργία. Κανονικοποίηση: Όπου g η f αναπαριστά την αξιολόγηση μίας εναλλακτικής ως προς ένα κριτήριο Σε επόμενη έκδοση (φέτος πρώτη φορά) θα διορθωθεί

19 Ελαχιστοποίηση απόστασης από βέλτιστη λύση, z * z * Δηλαδή συνθέτω όλα τα κριτήρια σε μία συνάρτηση αξιών (καταλήγω έτσι σε ένα εικονικό «μονοκριτηριακό» πρόβλημα

20

21 Οποιασδήποτε άλλος τρόπος σύνθεσης συναρτήσεων στόχου ή κριτηρίων Εφαρμογή σε διακριτά προβλήματα ή προβλήματα βελτιστοποίησης Αντί πολλά κριτήρια, ένα συνθετικό κριτήριο Στόχος: Συναινετική λύση Καταλήγω σε ένα «εικονικό» μονοκριτηριακό πρόβλημα Δυνατότητα ενσωμάτωσης της αβεβαιότητας Έλεγχος να η λύση είναι μη κατώτερη

22 Μέθοδοι υπεροχής Διμερής συγκρίσεις, κατώφλι αδιαφορίας, δικαίωμα στην αρνησικυρία Σε αντίθεση με την πολυκριτηριακή θεωρία χρησιμότητας, στόχος της θεωρίας των σχέσεων υπεροχής δεν είναι η ανάπτυξη μιας συνάρτησης βαθμολόγησης των εναλλακτικών δραστηριοτήτων, όπως η συνάρτηση αξιών, αλλά η πραγματοποίηση διμερών συγκρίσεων μεταξύ των εναλλακτικών. Βασικό κύτταρο της μεθόδου αποτελεί η μονοκριτηριακή σύγκριση, δηλαδή η διμερής σύγκριση των εναλλακτικών για κάθε κριτήριo ξεχωριστά. Οι ενδοκριτηριακές προτιμήσεις του αποφασίζοντα αντανακλώνται στην επιλογή κατάλληλων κατωφλιών, όπως του κατωφλιού προτίμησης, ισοδυναμίας και αρνησικυρίας. Συνήθως, εφαρμόζεται μόνο σε διακριτές εναλλακτικές

23 Αμερικάνικη σχολή, έμφαση στη βελτιστοποίηση και στην προσαρμοστικότητα Γαλλική σχολή υπό τον Roy, διμερείς συγκρίσεις, έμφαση στις διμερείς συγκρίσεις και σε ισόρροπες λύσεις (με τη χρήση του κανόνα της αρνησικυρίας). Σημαντική μαθηματική θεμελίωση, χρήση της ασαφούς λογικής και συνόλων,

24 Εφαρμογή: Για τις παρακάτω εναλλακτικές να γίνει η κατάταξη των εναλλακτικών (διακριτό πρόβλημα) με βάση το συμβιβαστικό προγραμματισμό Brans and Vincle, 1986 f 1 εργατικό δυναμικό f 2 ισχύς f 3 Kόστος κατασκευής f 4 Κόστος συντήρησης f 5 Αριθμός χωριών που εκκενώνονται f 6 Βαθμός ασφάλειας Όπου g η f αναπαριστά την αξιολόγηση μίας εναλλακτικής ως προς ένα κριτήριο Σε επόμενη έκδοση (φέτος πρώτη φορά) θα διορθωθεί

25 Mαμάσης, 2013

26 Ίδια μονοτονία. Για να έχω στόχο παντού τη μεγιστοποίηση των κριτηρίων, όπου αυτό δε συμβαίνει αλλάζω το πρόσημο

27

28 Mέθοδοι υπεροχής: Ασάφεια στην προτίμηση! Σύμφωνα με τον κλασσικό ορισμό των πραγματικών κριτηρίων η συνάρτηση g για το κριτήριο j μπορεί να ορισθεί για τις σχέσεις P και I: ( ) ( ) ( ) ( ) αpb g α g b αib g α = g b (IV.12) Ωστόσο, η παραπάνω προσέγγιση που υιοθετήθηκε στις προηγούμενες προσεγγίσεις είναι άκαμπτη. Για παράδειγμα, γιατί θα πρέπει να προτιμηθεί μια εναλλακτική με επίδοση Χ έναντι μιας άλλης με επίδοση X Για το σκοπό αυτό υιοθετήθηκε η παρακάτω προσέγγιση των «σχεδόν κριτηρίων» (quasi-criteria): ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) αpb g α g b + q, g α g b + q αib g b g α + q όπου g 0 (Rogers et al., 1999). (IV.13) Σπηλιώτης, 2007

29 Βήμα 1: Μονοκριτηριακές συγκρίσεις μεταξύ των εναλλακτικών. Για τις μονοκριτηριακές συγκρίσεις μεταξύ των εναλλακτικών χρησιμοποιούνται τα παρακάτω κριτήρια (Πίνακας 6.1): Κανονικό κριτήριο (usual type): δεν περιλαμβάνει κατώφλια και υποθέτει απότομη μετάβαση από την κατάσταση αδιαφορίας στην κατάσταση προτίμησης. 1. Κριτήριο με κατώφλι αδιαφορίας ή σχεδόν κριτήριο (U-type): περιλαμβάνει μόνο κατώφλι αδιαφορίας q j. 2. Κριτήριο με κατώφλι προτίμησης ή κριτήριο γραμμικής προσέγγισης (V-type): περιλαμβάνει μόνο κατώφλι προτίμησης p j. 3. Πολυεπίπεδο κριτήριο (level type): περιλαμβάνει κατώφλι αδιαφορίας q j, και κατώφλι προτίμησης p j, που ορίζει ένα μόνο επίπεδο ενδιάμεσης προτίμησης μεταξύ αδιαφορίας και σαφούς προτίμησης. 4. Κριτήριο γραμμικής προτίμησης με διάστημα αδιαφορίας: περιλαμβάνει κατώφλι αδιαφορίας q j, και γραμμική μετάβαση στην κατάσταση σαφούς προτίμησης που ορίζεται από το κατώφλι προτίμησης p j. 5. Κριτήριο Gauss (Gauss type): υποθέτει σταδιακή μετάβαση από την κατάσταση αδιαφορίας προς την κατάσταση σαφούς προτίμησης (που θεωρητικά προσεγγίζεται στο άπειρο) ακολουθώντας τη συνάρτηση μίας κατανομής Gauss και προσδιορίζεται από την τυπική απόκλιση της κατανομής σ j.

30 Πίνακας IV.1 Μονοκριτηριακές συγκρίσεις μεταξύ των εναλλακτικών σύμφωνα με την Promethee. 1 P(ai, aj) Συνηθισμένο Κριτήριο a i - a j 1 P(ai, aj) Σχεδόν - Κριτήριο Κριτήριο γραμμικής προτίμησης 1 1 q p P(a i, a j ) P(a i, a j ) ai - aj ai - aj Ισχυρή (ξεκάθαρη) προτίμηση, P: Τιμές μεταξύ μηδέν και ένα Πολυεπίπεδο Κριτήριο q p a i - a j Κριτήριο γραμμικής προτίμησης με διάστημα αδιαφορίας 1 P(ai, aj) q p a i - a j 1 P(a i, a j ) Γκαουσσιανό Κριτήριο ai - aj

31 Πίνακας IV.1 Μονοκριτηριακές συγκρίσεις μεταξύ των εναλλακτικών σύμφωνα με την Promethee. 1 P(ai, aj) Συνηθισμένο Κριτήριο a i - a j Σχεδόν - Κριτήριο 1 P(ai, aj) q ai - aj Κριτήριο γραμμικής προτίμησης 1 P(a i, a j ) 1 p P(a i, a j ) ai - aj Πολυεπίπεδο Κριτήριο Κριτήριο γραμμικής προτίμησης με διάστημα αδιαφορίας 1 q p P(ai, aj) a i - a j q p a i - a j 1 P(a i, a j ) Γκαουσσιανό Κριτήριο ai - aj

32 Κατώφλια προτίμησης και αδιαφορίας, γκρίζα ζώνη στη σύγκριση

33

34 Π.χ. Σύγκριση εναλλακτικής 1 με εναλλακτική 2, Cr.1 (πρώτη στήλη, τα δύο πρώτα στοιχεία) P 1 (A 1, A 2 ) d = 80 ( 65) = 15 ό ή, d = 15 q = 10 P A, A = 0 ( ) 1 1 2

35 - d (P) Διαγώνιος μηδέν

36

37

38

39

40

41

42 Βήμα 2: Για κάθε ζεύγος εναλλακτικών και b υπολογίζεται ένας συνολικός δείκτης προτίμησης π(a,b) ως άθροισμα των μερικών σχέσεων προτίμησης σε κάθε κριτήριο σταθμισμένο ανάλογα με τους συντελεστές βαρύτητας των κριτηρίων: m ( ) = ( ) π a, b w P a, b j1 = j j

43 Βάρος: wi= 1/6

44 Οι δείκτες συνολικής προτίμησης P( a, b ) παίρνουν τιμές επίσης στο διάστημα [0, 1] και δηλώνουν αν και σε τι βαθμό η επιλογή a επαληθεύει τον ισχυρισμό ότι υπερέχει έναντι της επιλογής b λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των κριτηρίων. Τα αποτελέσματα του υπολογισμού των συνολικών δεικτών προτίμησης αποτυπώνονται σε έναν τελικό πίνακα διαστάσεων n n. Το κελί ( i, j ) του πίνακα περιλαμβάνει την τιμή του συνολικού δείκτη προτίμησης της επιλογής i έναντι της επιλογής j.

45

46 Βήμα 3: Με βάση τους συνολικούς δείκτες προτίμησης ορίζονται η θετική, η αρνητική και η καθαρή ροή. Στο στάδιο αυτό υπολογίζονται για κάθε λύση a, δύο μέτρα αξιολόγησης που δείχνουν σε τι βαθμό η λύση αυτή υπερέχει ή υπολείπεται έναντι όλων των υπολοίπων επιλογών. Τα μέτρα αυτά ονομάζονται θετική και αρνητική ροή αντίστοιχα και ορίζονται ως εξής: Θετική ροή: φ + ( a) = n j= 1 ( ) P a, j n 1 (IV.26) Η θετική ροή για τη λύση α προκύπτει από το άθροισμα των στοιχείων της αντίστοιχης σειράς δια του αριθμού των υπολοίπων επιλογών (n 1) και δείχνει το μέσο βαθμό κυριαρχίας της λύσης έναντι των υπολοίπων. Συνάγεται ότι όσο μεγαλύτερη η τιμή της θετικής ροής σε σχέση με τις θετικές ροές των υπολοίπων επιλογών τόσο καλύτερη είναι η λύση αυτή. Αρνητική ροή: φ ( a) = n j= 1 ( ) P j,a n 1 (IV.27)

47

48

49 Πρόβλημα! Βαβατσικος, ment/file.php/tme253/04%20prome THEE.pdf

50 Bήμα 4 Στην Promethee II κατασκευάζεται μια μοναδική πλήρης κατάταξη των επιλογών με βάση ένα καθαρό μέτρο υπεροχής κάθε επιλογής. Το μέτρο αυτό ονομάζεται καθαρή ροή και προκύπτει ως η διαφορά μεταξύ θετικής και αρνητικής ροής: Καθαρή ροή: φ( a) φ + ( a) φ ( a) = (IV.28) Η καθαρή ροή αποτελεί μέτρο της καθαρής υπεροχής ή κυριαρχίας κάθε επιλογής και αναγνωρίζει μόνο καταστάσεις προτίμησης και αδιαφορίας επιτρέποντας την πλήρη κατάταξή τους: Προτίμηση: Αδιαφορία: ap b αν φ( a) φ( b) II II ai b αν φ( a) φ( b) (IV.29.α) = (IV.29.β)

51 Καθαρή ροή: Απόφαση με βάση την καθαρή ροή φ, όσο πιο μεγάλη η τιμή τόσο προτιμητέα είναι η αντίστοιχη εναλλακτική Κummar,

52 Περαιτέρω έρευνα Πιο σύνθετη σύνθεση των κριτηρίων Ισχυρή προτίμηση: ασαφής σχέση (βλπ. Roy and Perny, 1992) Επίδοση με τη μορφή ασαφών αριθμών Εναλλακτική χρήση της ασθενούς προτίμησης Συνδυασμό με 0/1 programming Eπιλογή βαρών Χρήση διαισθητικών συνόλων

53

54

55

56