ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος όπου ο φόρτος εργασίας είναι µεγάλος και τα οργανικά προβλήµατα των ασθενών πολλά και σοβαρά. Έτσι, εκείνα που αφορούν στην ψυχική υγεία συχνά έρχονται σε δεύτερη µοίρα.
Ωστόσο ο ασθενής, είναι µία πλήρης βιοψυχοκοινωνική ύπαρξη και η αντιµετώπισή του πρέπει να είναι ολιστική, γι αυτό θα πρέπει να δοθεί προσοχή και στην πρόληψη των ψυχολογικών διαταραχών, γιατί αυτό συντελεί στη µείωση της νοσηρότητας, της θνησιµότητας και του χρόνου παραµονής στη µονάδα, αλλά γιατί και αυτές αποτελούν ασθένεια, πολλές φορές βασανιστική.
Κάθε πάθηση αποτελεί για τον άνθρωπο µια απειλή. Γι αυτό από την υπόνοια της νόσου µέχρι την εξέλιξή της-θεραπείααποκατάσταση, επικρατεί για τον ασθενή ατµόσφαιρα ανασφάλειας. Η πρώτη αντίδραση είναι µία αγωνία για την έκβαση της πάθησης, που φτάνει στα νοσηρά όρια του άγχους.
Ο ασθενής µε την εισαγωγή του, βρίσκεται σε ιδιάζουσα ψυχολογική κατάσταση. Παρουσιάζει αντιδράσεις που εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες:
παράγοντες Προσωπικότητα (ισχυρός καθοριστικός παράγοντας για την εµφάνιση ψυχολογικής αντίδρασης στην αρρώστια) Ηλικία Φύλο Πρόβληµα υγείας (σοβαρότητα και βαρύτητα της συγκεκριµένης νόσου)
Ο ασθενής κατά την εισαγωγή του νιώθει πολλές φορές ότι:
Θίγεται η αξιοπρέπειά του Ο αυτοσεβασµός του Καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώµατά του Προσβάλλεται η ανεξαρτησία και η αυτοδιάθεσή του Αισθάνεται εξαρτηµένος από τους άλλους Επιδεινώνονται τα τυχόν προβλήµατα που προϋπήρχαν (ψυχολογικά, κοινωνικά, οικονοµικά)
Επίσης η ψυχολογία του ασθενούς εξαρτάται από: Προϋπάρχουσα ψυχική πάθηση Αλκοόλ, τοξίνες Χρήση ναρκωτικών ουσιών Διακοπή φαρµακευτικής αγωγής για ψυχικό ή οργανικό νόσηµα
Ο ασθενής στη στεφανιαία µονάδα αισθάνεται: Αποµόνωση Μονοπώληση αντίληψης Εξασθένηση-Εξάντληση Απειλή Υποβιβασµός
Ενώ είναι ήδη στο νοσοκοµείο και αναρρώνουν π.χ. από ένα έµφραγµα του µυοκαρδίου, οι ασθενείς διέρχονται συνήθως από τρία στάδια: Τη συνειδητή ή ασυνείδητη υποβάθµιση της σηµασίας του συµβάντος Τη σταδιακή συνειδητοποίηση του γεγονότος Τη σταδιακή συµφιλίωση µε τη νέα κατάσταση της υγείας τους.
Η ψυχολογική αντίδραση των ασθενών περιλαµβάνει ένα ευρύ φάσµα κλινικών συµπτωµάτων όπως: Ποικίλης βαρύτητας σύγχυση Διαταραχή ανώτερων νοητικών λειτουργιών Φόβος Άγχος Παραληρητικές ιδέες Ψευδαισθήσεις Ανησυχία Επιθετικότητα Παρατεταµένη ένταση Σηµεία κατάθλιψης Παραίτηση Παθητικότητα Απάθεια Παλινδρόµηση
Κυρίαρχο συναίσθηµα Άγχος 50,70% Θλίψη 35,60% Θυµός 6,85% Άλλο 6,85%
Μορφές ψυχολογικών διαταραχών Delirium Αγχώδεις διαταραχές Καταθλιπτικές διαταραχές
delirium Πρόκειται για µία κατάσταση εγκεφαλικής ανεπάρκειας και εξασθένηση της γνωστικής λειτουργίας. Παρουσιάζεται επίσης πτώση του επιπέδου συνείδησης, µείωση της ικανότητας σκέψης, αντίληψης και µνήµης και έντονη ψυχοκινητική διέγερση.
Βασικές αρχές για την πρόληψη και αντιµετώπιση του delirium Αποφυγή των παραγόντων κινδύνου. Διάγνωση και αντιµετώπιση της οργανικής βλάβης Πρόληψη των απώτερων επιπτώσεών του στον ασθενή
Αγχώδεις διαταραχές Μετά από ψυχοτραυµατικό στρες Σε επιβαρυµένη, ιατρικά, σωµατική κατάσταση Σε χρήση ουσιών
Καταθλιπτικές διαταραχές Καταθλιπτική διάθεση Ελάττωση ενδιαφέροντος Αϋπνία Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση Έλλειψη ευχαρίστησης Άγχος Ψύχωση Ιδέες αυτοκτονίας
Θεραπεία Φαρµακευτική αγωγή Μη φαρµακευτική θεραπεία - πρόληψη
Φαρµακευτική αγωγή Νευροληπτικά Φάρµακα µε κεντρική δράση Αντικαταθλιπτικά Βενζοδιαζεπίνες Οπιοειδή Υπναγωγά-κατασταλτικά
Η ψυχιατρική εκτίµηση είναι απολύτως απαραίτητη σε όλες τις ψυχολογικές διαταραχές, ειδικά σε αυτές που επιµένουν και εµφανίζουν σύνθετη συµπτωµατολογία.
Νοσηλευτική αντιµετώπιση Αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου Ακριβή αναγνώριση των συµπτωµάτων Έλεγχος του αισθητηριακού και φυσικού περιβάλλοντος του ασθενή Συχνή επικοινωνία µε τον ασθενή και την οικογένειά του Προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας του ύπνου
Σκοπός των νοσηλευτών Αξιοποίηση στο µέγιστο των δυνατοτήτων του ασθενούς
Σεβασμός στην Τρίτη Ηλικία
Αγάπη στην Τρίτη ηλικία
Συµπεράσµατα Οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες φαίνεται ότι υπερτερούν ακόµη και έναντι των οργανικών στην ανάρρωση ασθενών µε οξέα ή χρόνια καρδιολογικά προβλήµατα και ειδικά αυτών που υποβλήθηκαν σε καρδιοχειρουργική επέµβαση.
Οι µισοί τουλάχιστον ασθενείς µε έµφραγµα είχαν σοβαρά συµπτώµατα κατάθλιψης που εµφανίστηκαν µια εβδοµάδα µετά το συµβάν και διατηρήθηκαν τουλάχιστον για το ένα τρίτο των ασθενών από τρεις µε τέσσερις µήνες µέχρι τρία µε πέντε έτη.
Ο ασθενής που δεν επικοινωνεί µπορεί: Να αντιλαµβάνεται Να ακούει και Να αγωνίζεται γι αυτό και δεν πρέπει να αντιµετωπίζεται ως «φυτό»
Θεραπευτικές πράξεις Εξυπηρέτηση αναγκών του ασθενούς Επικοινωνία Συναισθηµατική κατανόηση Σεβασµός Υπευθυνότητα Αλτρουϊσµός
Ευχαριστ ώ