Ἑλλημικά 2, 3, 55-56 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ 55 Ὡπ δέ εἶπε ςαῦςα (ὁ Κοιςίαπ), ὁ Σάςσοξπ εἷλκε μέμ (Θηοαμέμη) ἀπό ςξῦ βχμξῦ, εἷλκξμ δέ ξἱ ὑπηοέςαι. Ὁ δέ Θηοαμέμηπ ὥρπεο εἰκόπ ἐπεκαλεῖςξ καί θεξύπ καί ἀμθοώπξσπ καθξοᾶμ ςά γιγμόμεμα. Ἡ δέ βξσλή ἡρσυίαμ εἶυεμ, ὁοῶρα καί ςξύπ (ὄμςαπ) ἐπί ςξῖπ δοστάκςξιπ ὁμξίξσπ Σαςύοῳ καί ςό ἔμποξρθεμ ςξῦ βξσλεσςηοίξσ πλοεπ ςῶμ τοξσοῶμ, καί ξὐκ ἀγμξξῦμςεπ ὅςι παοραμ ἔυξμςεπ ἐγυειοίδια. 56 Οἱ δ ἀπήγαγξμ ςόμ ἄμδοα διά ςπ ἀγξοᾶπ μάλα μεγάλῃ ςῆ τχμῆ δηλξῦμςα ξἷα ἔπαρυε. Λέγεςαι δέ καί ἕμ ςξῦςξ ῥμα αὐςξῦ. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Μόλιπ είπε ασςά (ξ Κοιςίαπ), ξ Σάςσοξπ ποξρπαθξύρε μα ρύοει (ςξ Θηοαμέμη) από ςξ βχμό, ςξ ίδιξ και ξι βξηθξί (ςξσ). Τόςε ξ Θηοαμέμηπ, όπχπ ήςαμ τσρικό, επικαλξύμςαμ και θεξύπ και αμθοώπξσπ μα βλέπξσμ καλά όρα γίμξμςαμ. Οι βξσλεσςέπ όμχπ παοέμεμαμ αδοαμείπ, γιαςί έβλεπαμ και ασςξύπ πξσ ήςαμ κξμςά ρςα κιγκλιδώμαςα όμξιξσπ με ςξ Σάςσοξ και ςξ υώοξ μποξρςά ρςξ βξσλεσςήοιξ γεμάςξ από ςξσπ τοξσοξύπ και γιαςί γμώοιζαμ όςι (ασςξί) παοεσοίρκξμςαμ κοαςώμςαπ εγυειοίδια. Ασςξί λξιπόμ (δηλαδή ξι έμδεκα) μεςέτεοαμ ςξμ άμδοα μέρχ ςηπ αγξοάπ, εμώ εκείμξπ μεγαλότχμα έκαμε γμχρςά ςα όρα πάθαιμε. Λέμε μάλιρςα μεςανύ άλλχμ και ασςή ςη τοάρη ςξσ. 1
Ὡπ ὁ Σάςσοξπ εἶπεμ ὅςι ξἰμώνξιςξ, εἰ μή ριχπήρειεμ, ἐπήοεςξ «Ἄμ δέ ριχπῶ, ἔτη, ἄο ξὐκ ξἰμώνξμαι;» καί ἐπεί γε ἔπιε ςό κώμειξμ ἀπξθμῄρκειμ ἀμαγκαζόμεμξπ, ἔταραμ αὐςόμ ἀπξκξςςαβίραμςα ςό λειπόμεμξμ εἰπεῖμ «Τξῦς ἔρςχ ςῷ καλῷ Κοιςίᾳ». Καί ξὐκ ἀγμξῶ μέμ ςξῦςξ, ὅςι ἀπξτθέγμαςα ςαῦςα ξὐκ (ἐρςίμ) ἀνιόλξγα, ἐκεῖμξ δέ ςξῦ ἀμδοόπ κοίμχ ἀγαρςόμ, ςό παοερςηκόςξπ ςξῦ θαμάςξσ μήςε ἀπξλιπεῖμ ἐκ ςπ φσυπ ςό τοόμιμξμ μήςε ςό παιγμιῶδεπ. Όςαμ ξ Σάςσοξπ (ςξσ) είπε όςι θα θοημήρει, αμ δε ρχπάρει, απάμςηρε οχςώμςαπ «Κι αμ ριχπώ, είπε, άοαγε δε θα θοημήρχ;» Και όςαμ έπιμε ςξ κώμειξ πεθαίμξμςαπ με ςξ ζόοι, έλεγαμ όςι ασςόπ, ατξύ έοινε όρξ απέμειμε κάςχ ρςαγόμα ρςαγόμα, παίζξμςαπ ςξμ «κόςςαβξ», είπε: «Ασςό απ είμαι ρςημ σγεία ςξσ όμξοτξσ Κοιςία». Και δεμ αγμξώ βέβαια ασςό, όςι δηλαδή ςα λόγια ασςά δεμ είμαι ανιόλξγα, εκείμξ όμχπ ςξ ρςξιυείξ ςξσ άμδοα θεχοώ ανιξθαύμαρςξ, ςξ όςι δηλαδή, αμ και βοιρκόςαμ κξμςά ρςξ θάμαςξ, δεμ έλειφαμ από ςημ φσυή ςξσ μήςε η ασςξκσοιαουία μήςε ςξ υιξύμξο (δηλαδή η εςξιμόςηςα ςξσ πμεύμαςξπ). ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΘΗΡΑΜΕΝΗ: βίαιη απόρπαρή ςξσ από ςξ βχμό ρύοριμό ςξσ ρςη τσλακή μέρχ ςηπ αγξοάπ ειοχμεία ρςιπ απειλέπ ςξσ Σαςύοξσ φσυοαιμία ςιπ ςελεσςαίεπ ρςιγμέπ. ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΕΝΔΕΚΑ (εκςελερςικά όογαμα ςξσ καθερςώςξπ) : Δημξριξπξιξύμ ςξ δοάμα ςξσ μελλξθάμαςξσ, καθώπ ςξμ ρέομξσμ δια μέρξσ ςηπ αγξοάπ χπ ςη τσλακή. Πεομξύμ μέρα από ςξμ καςενξυήμ 2
δημόριξ υώοξ, για μα τιμώρξσμ ξπξιαδήπξςε τχμή διαμαοςσοίαπ. Αδιατξοξύμ ποξκληςικά για ςημ κξιμξπξίηρη ςξσ χμξύ εγκλήμαςξπ, πξσ ποιμ από λίγξ διέποαναμ, καθώπ και για ςξμ κόρμξ πξσ είμαι γύοχ ςξσπ. Καλλιεογξύμ κλίμα φόβου, βαριρμέμξι ρςη δύμαμη ςχμ όπλχμ και ρςξ δίκαιξ ςξσ ιρυσοξςέοξσ. ΘΗΡΑΜΕΝΗΣ : Εμώ ρέομεςαι από ςξσπ εμςξλξδόυξσπ ςξσ Κοιςία ρςημ Αγξοά, κάμει γμχρςό ςξ δοάμα ςξσ ρςξ μαζεμέμξ πλήθξπ. Θέλει έςρι μα νερηκώρει ςξμ κόρμξ εμάμςια ρςιπ ασθαιοερίεπ ςξσ καθερςώςξπ. Απαμςά με ειοχμεία ρςιπ απειλέπ ςξσ Σαςύοξσ (πχπ θα θοημήρει, αμ δε ρχπάρει). Σςη τσλακή λίγξ ποιμ από ςξ θάμαςξ διαςηοεί ςημ ψυχραιμία και ςη χιουμοριστική ςξσ διάθεση καθώπ πίμει ςξ κώμειξ, παίζει ςξμ κόςςαβξ με ςιπ ςελεσςαίεπ ρςαγόμεπ και εύυεςαι σγεία ρςξμ Κοιςία! Η εςξιμξλξγία και η δηκςικόςηςά ςξσ επαιμξύμςαι από ςξμ ιρςξοικό. Είμαι ςα διακοιςικά γμχοίρμαςα και ςηπ κχμχδίαπ, ςξσ ραςσοικξύ δοάμαςξπ και ςχμ πλαςχμικώμ διαλόγχμ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ εἷλκε = γ εμικό ξοιρς. Πος. ςξσ ἕλκχ (= ρέομχ, ςοαβώ, απξρπώ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : έλνη, ελκςικόπ, (αμ-, καθ-, ποξρ-)-έλκσρη, ελκσρςικόπ, αμελκσρςήοαπ / ξλκόπ (= μηυαμή έλνηπ), ξλκή (= ςοάβηγμα), όλκιμξπ (= ελαςόπ), οσμξσλκόπ, οσμξύλκηρη, εμβοσξσλκόπ (= εογαλείξ για ςημ εναγχγή εμβούξσ από ςη μήςοα). Α.Χ. : ἕλκχ, εἷλκξμ, ἕλνχ, εἵλκσρα, εἵλκσκα. ἐπεκαλεῖςξ = γ εμικό ξοιρς. Πος. ςξσ ἐπικαλέξμαι, -ξῦμαι < ἐπί + καλέξμαι, -ξῦμαι ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : επίκληρη, επικληςικόπ. ΟΜΟΡ. μ.ε. : κλήρη, (αμα-, έκ-, ποό-, ποόρ-, παοά-, ρύγ-, μεςά-)-κληρη, κληςήοαπ, (ποξ-, παοα-, ρσγ-)-κληςικόπ, ποξρκληςήοιξ, έγκλημα, εγκλημαςίαπ, (ασςό-, εςεοό-, παοά-, ρύγ-, αμέγ-)-κληςξπ / κάλερμα, καλερμέμξπ, ακάλερςξπ, παοακάλια. Α.Χ. : καλξῦμαι, ἐκαλξύμημ, καλξῦμαι-κληθήρξμαι, ἐκαλεράμημ- ἐκλήθημ, κέκλημαι, ἐκεκλήμημ, κεκλήρξμαι. ἔπαρχε < πάρυχ (= παθαίμχ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : (ςξ) πάθξπ, (ξ) παθόπ, πάθηρη, πάθημα, (αμςι-, ρσμ-, ασςξ-, αλληλξ-, ξμξιξ-)-παθηςικόπ, (ποξρ-, ρσμ-, αμςι-, δειμξ-)-παθώ, (αμςι-, α-, ρσμ-, εμ-, ποξρ-, ηςςξ-, χοαιξ-, ασςξ-, αλληλξ-, καοδιξ-, φσυξ-, εσ-, εγχ-, μεςοιξ-)-πάθεια, (ασςξ-, αλληλξ-, ρειρμξ-, πλημμσοξ-, καοδιξ-, φσυξ-, καοκιμξ-, μετοξ-, ρσμ-, α-, χοαιξ-, ηςςξ-, πξλσ-, εγχ-, ηδσ-, μσρςικξ-, αμανιξ-, μεςοιξ-)-παθήπ, παθξ-(γέμεια, -λόγξπ) / πέμθξπ, 3
πέμθιμξπ, μηπεμθήπ (= ασςόπ πξσ έυει απξβάλει ςξ πέμθξπ / ασςόπ πξσ δεμ ποξκαλεί λύπη). Α.Χ. : πάρυχ, ἔπαρυξμ, πείρξμαι, ἔπαθξμ, πέπξμθα, ἐπεπόμθειμ. ξἰμώνξιςξ / ξἰμώνξμαι < ξἰμώζχ (= θοημώ, ξδύοξμαι) < ξἴμξι (= αλίμξμξ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : ξιμχγή (= θοήμξπ). Α.Χ. : ξἰμώζχ, -, ξἰμώνξμαι, ὤμχνα. ριωπήρειεμ = γ εμικό. εσκς. Αξο. Α (ΑΙΟΛΙΚΟΣ ςύπξπ) ςξσ ριχπάχ, - ῶ < ριχπή ΟΜΟΡ. μ.ε. : ριχπηλόπ, ριχπηοόπ, (απξ-, παοα-)-ριώπηρη, ριχπηςήοιξ, απξριχπηςικόπ. Α.Χ. : ριχπῶ, ἐριώπχμ, ριχπήρξμαι, ἐριώπηρα, ρεριώπηκα. ἐπήοεςξ = γ εμικό ξοιρς. Αξο. Β ςξσ ἐπεοχςάχ, -ῶ < ἐπί + ἐοχςάχ, -ῶ ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : επεοώςηρη. ΟΜΟΡ. μ.ε. : (δι-)-εοώςηρη, εοχςηςικόπ (= καςάλληλξπ για ρσζήςηρη), εοώςημα, εοχςημαςικόπ, εοχςημαςξλόγιξ, εοχςαπόκοιρη. Α.Χ. : ἐοχςῶ, ἠοώςχμ, ἐοχςήρχ - ἐοήρξμαι, ἠοώςηρα -ἠοόμημ, ἠοώςηκα, ἠοχςήκειμ. ἔπιε = γ εμικό ξοιρς. Αξο. Β ςξσ πίμχ ΟΜΟΡ. μ.ε. : πξςό, ηδύπξςξ, πόςηπ, πξςήοι, πξςαμόπ, πξςίζχ, πόρη, πόριμξπ, ρσμπόριξ, καςαπιόμαπ (= τάοσγγαπ), ταγξπόςι, ξιμξπξρία. Α.Χ. : πίμχ, ἔπιμξμ, πίξμαι, ἔπιξμ, πέπχκα, ἐπεπώκειμ. ςό λειπόμεμξμ < λείπξμαι (= απξμέμχ) ΟΜΟΡ. μ.ε. : λειφόπ, λειφεοόπ, λείφαμξ, (εγκαςά-, διά-, παοά-, έλ-, έκ-)- λειφη, λειφ-(-σδοία, -αμδοία, -αμάβαςξπ), λειφξτεγγαοιά, απξλειτάδι, (διά-, έλ-, σπό-)-λειμμα, αδιάλειπςξπ / ελλιπήπ, αμελλιπώπ, λιπξ-(- θσμώ, -ςάκςηπ, -ςανία, -βαοήπ, -μάοςσοαπ), λιπό-(-ραοκξπ, -φσυξπ, - θσμξπ) / λξιπόμ, σπόλξιπξπ, καςάλξιπξ (= απξμειμάοι). Α.Χ. : λείπξμαι, ἐλειπόμημ, λείφξμαι-λειτθήρξμαι, ἐλιπόμημ-ἐλείτθημ, λέλειμμαι, ἐλελείμμημ. ἀπξκξςςαβίραμςα = αορ. αιςιας. εμικ. μςυ. Αξο. Α ςξσ ἀπξκξςςαβίζχ (= υύμχ ρςαγόμα ρςαγόμα ρε μια σδοία ςξ κοαρί πξσ απξμέμει ρςξ πξςήοι μξσ) < ἀπό + κόςςαβξπ (= ρικελικό παιυμίδι πξσ μξιάζει με ςξ μάδημα ςηπ μαογαοίςαπ). ἀπξφθέγμαςα < ἀπότθεγμα, -μαςξπ < ἀπό + τθέγμα < τθέγγξμαι (= μιλώ) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : απξτθεγμαςικόπ. ΟΜΟΡ. μ.ε. : άτθεκςξπ / τθόγγξπ, δίτθξγγξπ. 4
ἀγαρςόμ < ἀγαρςόπ, -ςξῦ (= ανιξθαύμαρςξπ) < ἄγαμαι (= θασμάζχ) (ΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ) παιγμιῶδεπ < παιγμιώδηπ, -ηπ, -επ < παίγμιξμ < παίζχ < παῖπ (παιδόπ) ΠΑΡΑΓ. μ.ε. : παιυμίδι, παιυμιδιάοικξπ, λξγξπαίγμιξ, εμπαιγμόπ, παίνιμξ, (ξογαμξ-, υαοςξ-, καοαγκιξζξ-)-παίυςηπ, (υαοςξ-, εμ-)- παικςικόπ. 5