Μέτρα και έργα της ΔΕΥΑ Λάρισας για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Άννα Ζαχίδου Πολιτικός Μηχανικός Μ.Sc 1 Δ/ντρια Τεχνικής Υπηρεσίας ΔΕΥΑΛ
Τοπική Αυτοδιοίκηση και Διαχείριση Αστικού Νερού- Διαχρονική εξέλιξη Ν. 1069/80 Σοβαρό και αξιόπιστο εργαλείο βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του τομέα ύδρευσης αποχέτευσης Ν.2539/97 «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ» Σύσταση και λειτουργία 227 Δ.Ε.Υ.Α Δεν τέθηκαν κριτήρια βιωσιμότητας Δ.Ε.Υ.Α Συνέπεια κάποιες από τις Δ.Ε.Υ.Α εξελίχθηκαν σε προβληματικές επιχειρήσεις Ν.3852/2010 «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» Σύσταση και λειτουργία 127 Δ.Ε.Υ.Α Συγχωνεύσεις επιχειρήσεων για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας Αποτέλεσμα μεταφορά σοβαρών προβλημάτων ενδοχώρας στους νέους Καλλικρατικούς Δήμους Οι νέες Δ.Ε.Υ.Α. κλήθηκαν, εν μέσω οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης να διαχειρισθούν Σοβαρότατες ελλείψεις σε βασικές υποδομές, και Προβληματικές νοοτροπίες αναφορικά με κατανάλωση και τιμολόγηση του νερού Ελλείψεις σε απαιτούμενο προσωπικό και κατάλληλο εξοπλισμό και επιπλέον χωρίς επαρκείς πόρους Ν. 4555/2018 «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Εμβάθυνση της Δημοκρατίας - Ενίσχυση της Συμμετοχής - Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των Ο.Τ.Α. 2
Βασικές αρχές λειτουργίας των Δ.Ε.Υ.Α Αυτοτελείς & Ευέλικτες επιχειρήσεις Κοινωφελείς επιχειρήσεις χαρακτήρα μη κερδοσκοπικού Ανταποδοτικότητα Κανόνες Ιδιωτικής Οικονομίας (Ν.Π.Ι.Δ.) Χωρίς καμία κρατική λειτουργικούς σκοπούς χρηματοδότηση για Με μόνη πηγή εσόδων δημότες-καταναλωτές τα έσοδα από τους 3
Βασικές αρμοδιότητες Δ.Ε.Υ.Α. Ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων - Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός υποδομών ύδρευσης. Προστασία περιβάλλοντος - Ανάπτυξη και συντήρηση δικτύων αποχέτευσης ακαθάρτων υδάτων & λειτουργία Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Ανάπτυξη και συντήρηση δικτύων ομβρίων υδάτων. Διεύρυνση αντικειμένου σε Υπηρεσίες Άρδευσης, Τηλεθέρμανσης, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Εμφιάλωση και εμπορία νερού 4
ΔΕΥΑ Λάρισας 5
Διοικητική διάρθρωση Δήμου Λαρισαίων (Πρόγραμμα Καλλικράτης ν. 3852/2010 ) Περιφέρεια Θεσσαλίας Δήμος Λαρισαίων Έκταση 335,12 km 2 Η Πόλη της Λάρισας 6
Παραγωγή και διαχείριση νερού 17 Ετήσια παραγωγή νερού 18.038.179 κ.μ (ύδρευση) 2.500.000 κ.μ. (άρδευση) Γεωτρήσεις ύδρευσης 30 Γεωτρήσεις άρδευσης 19 1.078 χλμ. δίκτυο ύδρευσης 36 χλμ. δίκτυο άρδευσης 87.000 ενεργοί υδρομετρητές 210.000 εξυπηρετούμενος πληθυσμός Περιοχή ευθύνης ΔΕΥΑΛ 7
Κανόνες ορθής διαχείρισης δικτύου Ύδρευσης Γνώση του δικτύου ύδρευσης, αξιολόγηση φυσικής κατάστασής του και της πίεσης λειτουργίας Διακριτές ζώνες πίεσης υδραυλικά απομονωμένες Σύστημα μέτρησης, καταγραφής πίεσης παροχής στην κεφαλή τροφοδοσίας και σε σημεία μέσα στο εσωτερικό δίκτυο - δημιουργία βάσης δεδομένων Υπολογισμός υδατικού ισοζυγίου -Προσδιορισμός επιπέδου απωλειών Άμεση επισκευή διαρροών με υλικά αυστηρών προδιαγραφών από εκπαιδευμένο προσωπικό Αντικατάσταση παλαιών δικτύων ύδρευσης 20,000,000 2015 2016 2017 2018 10,000,000 0 SIV Revenue Water Apparent Losses Real Losses Non-Revenue Water 8
Αντικατάσταση παλαιών δικτύων ύδρευσης Αντικατάσταση 150 χλμ. παλαιού δικτύου ύδρευσης από χυτοσίδηρο, αμίαντο και χάλυβα (50% παλαιού δικτύου) Προϋπολογισμός έργων 31.500.000 (Ίδιοι πόροι ) Αποτελέσματα Μείωση διαρροών και θραύσεων Μείωση των απωλειών 24,44% 21,17% 9
ΕΠΙΡΡΟΗ ΝΕΩΝ ΕΡΓΩΝ 45.00 40.00 35.00 30.00 25.00 20.00 15.00 Boosters Διαρροή Νερά δας Πρόγραμμα SPRINT Αγία Παρασκευή Παγωνιέ ς Διαχείρ. Πίεσης Β.Ρ.Π. Ν. Σμύρνης Τηλεμετρία Β.Ρ.Π. Νεράϊδας ΕΡΓΑ Αντικ. Δικτύων 10.00 5.00 0.00 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 10
ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ, ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ Χρήση Λογισμικών και Τεχνολογιών ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΡΡΟΩΝ (2) Τηλεμετρία - Τηλεχειρισμός Τηλεμετρία Λάρισας Κεντρικός Σταθμός Ελέγχου 27 ΤΣ ύδρευσης 60 ΣΜΔ εσωτερικού δικτύου ύδρευσης 15 ΤΣ αποχέτευσης Σύστημα αυτοματισμού στην ΕΕΛ Σύστημα τηλεμετρίας στην άρδευση Τηλεμετρία Δ.Ε. Γιάννουλης Κοιλάδας 25 Τοπικοί Σταθμοί Ελέγχου 10 Τοπικοί Σταθμοί Διαρροών Προϋπ. 1.150.000 Χρηματοδότηση ΥΜΕΠΠΕΡΑΑ 11
Σύστημα γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) Mobile εφαρμογές Online καταγραφή μέσω tablet Έξυπνος χάρτης", αποτύπωση περίληψης του πραγματικού κόσμου δημιουργία διαδραστικών ερωτήσεων χωρικού ή περιγραφικού χαρακτήρα ανάλυση χωρικών δεδομένων, ώστε να τα προσαρμοστούν και να αποδοθούν σε αναλογικά μέσα (εκτυπώσεις χαρτών και διαγραμμάτων) ή σε ψηφιακά μέσα (αρχεία χωρικών δεδομένων, διαδραστικοί χάρτες στο διαδίκτυο). Ερώτηση «Μηδενική κατανάλωση και ενεργός καταναλωτής Περιοχής Αγ. Αχιλλείου το 4ο Δίμηνο 2016» Αποτελέσματα Ενοποίηση στοιχείων όλων των Τμημάτων της Δ.Ε.Υ.Α.Λ. Υποστήριξη λήψης καλά πληροφορημένων αποφάσεων Βελτίωση διαδικασιών και ενσωμάτωση στην υπάρχουσα ροή εργασίας Αύξηση παραγωγικότητας και μείωση κόστους Online αποτύπωση αρχείου βλαβών Ερώτηση «Εμφάνιση επεμβάσεων έτους 2015 σε οδό» 12
Τεχνολογία στο δίκτυο ύδρευσης Smart Meters Βάνες ρύθμισης πίεσης (PRV) με ταυτόχρονη ρύθμιση νυχτερινής πίεσης Υδρόμετρα αυτόματης ανάγνωσης AMR 'Walk By' - 'Drive By Ενεργός έλεγχος διαρροών (colleratores, γεόφωνα, ακουστικές ράβδοι) Λογισμικό μαθηματικού μοντέλου υδραυλικής προσομοίωσης σε πιλοτική εφαρμογή σε μία υδραυλικά στεγανή ζώνη του δικτύου ύδρευσης.
Yλοποίηση Γενικών Σχεδίων Ύδρευσης (masterplans) Σχεδίων Ασφάλειας Νερού MASTERPLAN ΥΔΡΕΥΣΗΣ Διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την κάλυψη των υδρευτικών αναγκών με τεχνικοοικονομική και περιβαλλοντική συγκριτική ανάλυση των λύσεων Πρόταση και ιεράρχηση μέτρων και έργων ανάπτυξης υδατικών πόρων. ΣΧΕΔΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΝΕΡΟΥ Ποιοτική διαχείριση των υδάτων από την πηγή του νερού έως τη βρύση του καταναλωτή υιοθετώντας την αρχή των πολλαπλών φραγμάτων και εστιάζοντας στην ανάγκη εφαρμογής μέτρων ελέγχου σε κάθε κρίκο της αλυσίδας υδροδότησης. 14
Γνώση της ποιότητας πόσιμου νερού ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ (ΚΥΑ Γ1(δ)/ ΓΠ οικ.67322/6.9.2017) (Eγκύκλιος Δ1(δ)/Γ.Π.οικ16518 27/ 2/2018) ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ Μικροβιολογικές και Χημικές ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ Τα αποτελέσματα κοινοποιούνται: Στη Δ/νση Υγείας Π.Ε. Λάρισας Ιστοσελίδα της ΔΕΥΑΛ www.deyal.gr 15
Προστασία υδατικών συστημάτων - Διαχείριση ακαθάρτων υδάτων ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΟΙΚΟΙ Λαρισαίων 146.926 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Γιάννουλης 12.496 Κοιλάδας 3.169 ΣΥΝΟΛΟ ΔΗΜΟΥ 162.591 Κάλυψη Λάρισας & Τερψιθέας με ολοκληρωμένα δίκτυα αποχέτευσης & ΕΕΛ ΛΑΡΙΣΑΣ Δυναμικότητα: 210.000 ι.κ. Μέθοδος επεξεργασίας: συμβατική μέθοδος ενεργού ιλύος Κάλυψη Γιάννουλης & Φαλάνης με χωριστά δίκτυα αποχέτευσης και κοινή ΕΕΛ Δυναμικότητα: 15.000 ι.κ. Μέθοδος επεξεργασίας: συμβατική μέθοδος ενεργού ιλύος Αποκεντρωμένη διαχείριση λυμάτων στη Δ.Ε. Κοιλάδας 16
Αποκεντρωμένη Διαχείριση Λυμάτων Ανάπτυξη αποκεντρωμένων καινοτόμων συστημάτων επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης υγρών αποβλήτων, χαμηλού κόστους και χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας. Τα συστήματα προσκολλημένης βιομάζας Τα συστήµατα αιωρούμενης βιομάζας Τα υβριδικά συστήµατα Συµβατικά ή μηχανικά συστήµατα επεξεργασίας Φυσικά συστήµατα επεξεργασίας 17
Επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού στην άρδευση Εδαφική διάθεση επεξεργασμένων νερών Σύστημα Βραδείας Εφαρμογής στη ΔΕ Κοιλάδας Σχεδιασμός έργων επαναχρησιμοποίησης για άρδευση αστικού & περιαστικού πρασίνου 18
Κεντρική διαχείριση ιλύος - Εφαρμογή στην γεωργία- Μονάδα Ηλιακής ξήρανσης Έχει εκπονηθεί μελέτη για την παραγωγή σταθεροποιημένης ξηρής ιλύος με την χρήση ηλιακής ξήρανσης σε ειδικά θερμοκήπια Επαναχρησιμοποίηση της ιλύος που παράγεται από την ΕΕΛ σαν εδαφοβελτιωτικό στις αγροτικές καλλιέργειες. Η ΔΕΥΑΛ ήδη διαθέτει σε 50 αγρότες μετά από νόμιμη αδειοδότηση το σύνολο της παραγόμενης επεξεργασμένης ιλύος στην γεωργία 7.000 τον./έτος 2.000 στρέμματα 19
Διαχείριση αρδευτικού νερού Υπεράντληση για αρδευτικούς σκοπούς και συνεχής μείωση διαθέσιμων πόρων Έλλειψη υποδομής διαχείρισης δικτύων άρδευσης Κακή κατάσταση επιφανειακών δικτύων εγκαταστάσεων Απαξίωση εξοπλισμού ηλεκτρομηχανολογικού Απώλειες νερού και ενέργειας από ανορθόδοξες λύσεις Αναντιστοιχία χρήσης νερού/ενέργειας, χρέωσης και εισπράξεων 20
Επενδύσεις για εξοικονόμηση ύδατος στην άρδευση Ένταξη άρδευσης στην λογική εξοικονόμησης υδρευτικού πόρου Επαναπροσδιορισμός τρόπου λειτουργίας και διαχείρισης της άρδευσης Συντήρηση εγκαταστάσεων και Η/Μ εξοπλισμού Τοποθέτηση μετρητών παροχής. Υπογείωση δικτύων Τοποθέτηση συστήματος ελέγχου πρόσβασης ωρομέτρησης (έξυπνες κάρτες) 21
Ενέργειες περιορισμού ενεργειακού κόστους- Α.Π.Ε. Εικονικός Συμψηφισμός ενέργειας (Virtual Net Metering ) σε φωτοβολταϊκό σταθμό Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο από την αναερόβια χώνευση στην ΕΕΛ Λάρισας Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης-εξοικονόμηση ενέργειας 1) Αναβάθμιση Η/Μ εξοπλισμού 2) Τροποποιήσεις στην λειτουργία 3) Τροποποιήσεις στα κτίρια των εγκαταστάσεων Ισχύος 500 kwp 2 Μηχανές συνολικής ισχύος 0,6 MWp 22
Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα νερού Για να διαμορφωθεί νέα «υδατική» κουλτούρα Εστιάζουμε στην ευρεία ενημέρωση των πολιτών και ιδιαίτερα των μαθητών για την εξοικονόμηση νερού Εντείνουμε τις ενημερωτικές καμπάνιες για ευαισθητοποίηση του κοινού Συμβάλλουμε στις δράσεις της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης 23
Χρηματοδοτικά εργαλεία Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (1981-1986 ) Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράµµατα Ανατολικής Κεντρικής Ελλάδας (ΜΟΠ ΑΚΕ) Ταμείο Συνοχής 1994-1999 Ταμείο Συνοχής 2000-2006 Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020» «Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2020» Πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ (Υπουργείο Εσωτερικών) Interreg V-B Balkan-Mediterranean 2014-2020 - WATEnERgy Cycle Ίδιοι Πόροι ΔΕΥΑΛ 24
Κοστολόγηση - Τιμολόγηση υπηρεσιών ύδατος Οικονομική θεώρηση του νερού Κοινωνικό αγαθό, που πρέπει όμως να κοστολογηθεί πλήρως σύμφωνα με την αξία του, αλλά και με την εναλλακτική - δυνητική χρήση του. Χρηματοοικονομικό κόστος (ΔΕΥΑ) Κόστους κεφαλαίου Λειτουργικό κόστος και κόστος συντήρησης Κόστος διοίκησης Περιβαλλοντικό κόστος (Διεύθυνση Υδάτων) Κόστος φυσικού πόρου (Διεύθυνση Υδάτων) Value of water Cost of water Price of water Επικαιροποίηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος Επικαιροποίηση του βαθμού ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος 25
Στόχοι ΔΕΥΑ Λάρισας Ορθολογική διαχείριση υποδομών ύδρευσης, άρδευσης και διαθέσιμων πόρων - -Περιορισμός του Μη Ανταποδοτικού Νερού Προστασία υδροφόρου ορίζοντα από την αλόγιστη χρήση και την ρύπανση - Επαναχρησιμοποίηση νερού Κοινωνικά Δίκαιη Τιμολόγηση Νερού Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους δημότες Αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων Μείωση του χρόνου και του κόστους συντήρησης των υποδομών και εγκαταστάσεων Μείωση καθημερινών λειτουργικών δαπανών Ενίσχυση με ανθρώπινο δυναμικό (πρωτίστως επιστημονικό ) Εντοπισμός των προβλημάτων επίτευξης στόχων (ανθρώπινοι πόροι, οικονομικοί πόροι, εξειδίκευση ) Ανάδειξη ανάγκης χρηματοδοτήσεων δράσεων τεκμηριωμένων λύσεων 26
Σας ευχαριστώ πολύ. 27