Κύριασημεία Ετήσια 2007 γιατηναναπτυξιακή πολιτικήτηςευρωπαϊκήςκοινότητας καιτηνεφαρμογήτηςεξωτερικής βοήθειαςτο2006 ΕΥΡΩΠΑΪΚHΕΠΙΤΡΟΠH
ΣτοπίσωμέροςτηςπαρούσαςδημοσίευσηςθαβρείτεCD ROMμετοπλήρεςκείμενοτης«Ετήσιαςέκθεσης2007»στααγγλικάκαιταγαλλικά,καθώςεπίσηςτον«Άτλαντατωνχο ρηγώνβοήθειαςτηςεε2006»,περιπτωσιολογικέςμελέτεςκαιβίντεοσχετικάμετηνεξωτερικήβοήθεια.μπορείτεεπίσηςνασυμβουλευθείτετοσύνολοτηςέκθεσηςσταγαλλικά καιτααγγλικά,καθώςκαιτακύριασημείατηςσε22επίσημεςγλώσσεςτηςευρωπαϊκήςένωσηςστοδιαδίκτυο,στηνεξήςδιεύθυνση: http://ec.europa.eu/europeaid/multimedia/publications/index en.htm Αντίγραφασεχαρτίαμφότερωντωνεγγράφωνείναιδιαθέσιμακατόπιναιτήσεως(europeaid info@ec.europa.eu) ΟύτεηΕυρωπαϊκήΕπιτροπήούτεοποιοδήποτεάλλοπρόσωποτοοποίοενεργείεξονόματόςτηςφέρειευθύνηγιαοποιαδήποτεπιθανήχρήσητωνκατωτέρωπληροφοριών. Στοιχείακαταλογογράφησηςπαρατίθενταιστοτέλοςτηςπαρούσαςδημοσίευσης. Σχεδιασμός/προεκτύπωση:ASCii ΤαδικαιώματαεπίτωνφωτογραφιώνανήκουναποκλειστικάστηνΕΚ. Πρόσθετεςπληροφορίες:P.Zaporowski(εξώφυλλο)//V.Beeckman(σ.3)//Jean MichelClajot(σ.7 LouisMichel)//SujanMap,UNICEF(σ.11)//F.Perini(σ.12κάτωαριστερά) Λουξεμβούργο:ΥπηρεσίαΕπισήμωνΕκδόσεωντωνΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων,2007 ISBN9789279 064555 ΕυρωπαϊκέςΚοινότητες,2007 Επιτρέπεταιηαναπαραγωγήμεαναφοράτηςπηγής. ΤυπώθηκεστοΒέλγιο,Οκτώβριος2007. Τυπώθηκεσελευκασμένοχαρτίχωρίςχλώριο. Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΥπηρεσίαΣυνεργασίαςEuropeAid RuedelaLoi41 I B 1049Brussels Φαξ+32(0)22996407 Ηλεκτρονικόταχυδρομείο:europeaid info@ec.europa.eu Διαδίκτυο http://ec.europa.eu/world http://ec.europa.eu/europeaid http://ec.europa.eu/development http://ec.europa.eu/external relations
Πρό λογος
BenitaFerrero-Waldner, μέλοςτηςευρωπαϊκής Επιτροπήςαρμόδιαγιατις εξωτερικέςσχέσειςκαιτην ευρωπαϊκήπολιτικήγειτονίας καιτηνeuropeaid Σεσυμφωνίαμετον LouisMichel, μέλοςτηςευρωπαϊκής Επιτροπήςαρμόδιογια τηνανάπτυξηκαιτην ανθρωπιστικήβοήθεια ΗΕυρωπαϊκήΈνωση(ηΕυρωπαϊκήΕπιτροπήκαιτακράτημέλη)είναιυπερήφανηγιατογεγονόςότιαποτελείτον μεγαλύτεροχορηγόεξωτερικήςβοήθειαςέχονταςδιαθέσειπερισσότεροαπότο55%τηςεπίσημηςαναπτυξιακήςβοήθειας παγκοσμίως.ηεπιτροπήκαιμόνονδιαχειρίζεταιτοέναπέμπτοαυτώντωνευρωπαϊκώνκονδυλίων. Το2006υπήρξεακόμαέναέτος ρεκόρόσοναφοράτηνεξωτερικήβοήθειατηςευρωπαϊκήςκοινότητας,μεαναλήψεις υποχρεώσεωνπουανήλθανστα9,8δισ.ευρώ.τούτοσημαίνειότιηκοινότηταδιαδραματίζειτορόλοπουτηςαντιστοιχεί στοπλαίσιοτηςπροσπάθειαςτηςεεναδιπλασιάσειέωςτο2015τηνεπίσημηαναπτυξιακήβοήθειαπροκειμένουνα επιτύχειτουςαναπτυξιακούςστόχουςτηςχιλιετίας.όσοναφοράτηνεκτέλεσητουπροϋπολογισμού,ηεπιτροπή εκταμίευσεκονδύλιασυνολικούύψους8,1δισ.ευρώτο2006,έναντι7,5δισ.ευρώτο2005. Χάρηστηναπλούστευσητωνμέσωνκαιτωνδιαδικασιώνπουχρησιμοποιεί,ηΕυρωπαϊκήΕπιτροπήαυξάνειδιαρκώς τηνευελιξίακαιτηναποτελεσματικότητατηςεξωτερικήςτηςβοήθειαςεπιταχύνονταςκαιβελτιώνονταςτηχορήγησή τηςπαγκοσμίως. ΗεξωτερικήβοήθειατηςΕπιτροπής,ηοποίαπαρέχεταισε160χώρες,έχειωςστόχοτηνκαταπολέμησητηςφτώχειας καιτηνπροώθησητηςοικονομικήςανάπτυξης,τωνανθρωπίνωνδικαιωμάτωνκαιτηςδημοκρατίαςστοπλαίσιοτης ΕυρωπαϊκήςΣυναίνεσηςγιατηνΑνάπτυξη. ΗπροσχώρησητηςΡουμανίαςκαιτηςΒουλγαρίαςστηνΕΕτην1ηΙανουαρίου2007αποτέλεσεορόσημομείζονος σημασίας.ηστήριξηπροςτιςυπόλοιπεςχώρεςπουβρίσκονταισεπροενταξιακόστάδιοθακαλύπτεταιαπόέναενιαίο μέσο,τοοποίοθααποσκοπείιδιαίτεραστησταθεροποίησηκαιστησύνδεσητωνχωρώντωνδυτικώνβαλκανίων. Το2006ηΕυρωπαϊκήΠολιτικήΓειτονίαςενισχύθηκεπεραιτέρωμετηνκατάρτισητριώννέωνσχεδίωνδράσηςυπέρτης Αρμενίας,τουΑζερμπαϊτζάνκαιτηςΓεωργίας,καθώςκαιμετηνολοκλήρωσητωνσχεδίωνδράσηςγιατηνΑίγυπτοκαι τονλίβανο.επιπλέον,αποφασίστηκεησύστασηενόςνέουευρωπαϊκούχρηματοδοτικούμέσουγειτονίαςκαιεταιρικής Σχέσης. ΗΑφρικήυπήρξεοκύριοςαποδέκτηςτηςεξωτερικήςβοήθειαςτηςΕυρωπαϊκήςΚοινότητας.Το2006τέθηκεγιαπρώτη φοράσεεφαρμογήηστρατηγικήτηςεεγιατηναφρική,έναολοκληρωμένοπολιτικόπλαίσιοτοοποίοβελτιώνειτο συντονισμόκαιτησυνοχήμεταξύτωναναπτυξιακώνπολιτικώνπουεφαρμόζουντακράτημέληκαιηεεέναντιτης Αφρικής.ΗΕπιτροπήαύξησεεπίσηςπεραιτέρωτηστήριξηπουπαρέχειπροςτοΕιρηνευτικόΜέσογιατηνΑφρική. Απόπολλέςαπόψεις,το2006υπήρξεέτοςμετάβασης,μετηνκατάρτισηαπλούστερωνκαιαποτελεσματικότερων χρηματοδοτικώνμέσωνστοπλαίσιοτωννέωνδημοσιονομικώνπροοπτικώνγιατηνπερίοδο2007 2013.TονέοΜέσο γιατηναναπτυξιακήσυνεργασία(dci)καλύπτειτηλατινικήαμερική,τηνασίακαιτημέσηανατολή,θαεστιάζεταιόμως επίσηςκαισεθεματικάζητήματα,όπωςηυγεία,ηεκπαίδευσηκαιηισότητατωνφύλων. ΗΕυρωπαϊκήΕπιτροπήαπέδειξεεπίσηςτηνικανότητάτηςναανταποκρίνεταιαποτελεσματικάσεπεριπτώσειςκρίσεων. Γιανααντιμετωπίσειτηναπειλήμιαςκαταστρεπτικήςπανδημίαςγρίπηςτωνπτηνών,ηΕπιτροπήαντέδρασεμεταχύτητα δεσμεύοντας80εκατ.ευρώγιαβοήθειακαιαναλαμβάνονταςτησυνδιοργάνωσησύσκεψηςμετουςσημαντικότερους ενδιαφερόμενουςφορείςστοπεκίνο.στηνπαλαιστίνη,μεαίτηματηςτετραμερούς,δημιούργησεένανπροσωρινόδιεθνή Μηχανισμό(ΠΔΜ)ωςσυμβολήστηβελτίωσητωνκοινωνικοοικονομικώνσυνθηκώντωνπλέονευάλωτωνομάδωντου πληθυσμού.συνολικά,ηστήριξητηςευρωπαϊκήςκοινότηταςπροςτονπαλαιστινιακόλαότο2006ανήλθεσε339εκατ. ευρώ. ΗΕυρωπαϊκήΕπιτροπήδιαδραμάτισεεπίσηςπροδραστικόρόλοστοναποφασιστικήςσημασίαςτομέατωνανθρωπίνων δικαιωμάτων,διοργανώνονταςτουλάχιστον13αποστολέςεκλογικώνπαρατηρητώντηςεετο2006καικαταρτίζοντας ένααναθεωρημένοeυρωπαϊκόμέσογιατηδημοκρατίακαιταδικαιώματατουανθρώπου.τογεγονόςαυτόαντανακλά τηνακλόνητηπροσήλωσητηςεεστηνπροώθησητουσεβασμούτωνανθρωπίνωνδικαιωμάτωνωςαναπόσπαστου στοιχείουτωνπολιτικώνμαςστοντομέατηςεξωτερικήςβοήθειας. BenitaFerrero Waldner
8 Κύριασημεία εισαγωγή Εισαγωγή ΗΕυρωπαϊκήΈνωσηεξακολουθείνααποτελείπαγκοσμίωςτηβασικήπηγή αναπτυξιακήςβοήθειας,παρέχοντας46,9δισ.ευρώ(56,67%)τηςσυνολικής επίσημηςαναπτυξιακήςβοήθειας(εαβ)πουαναφέρθηκεστονοοσατο 2006.ΗεξωτερικήβοήθειατηνοποίαδιαχειρίζεταιηΕυρωπαϊκήΕπιτροπή ανήλθεσε12,1δισ.ευρώνέωναναλήψεωνυποχρεώσεωντο2006,εκτων οποίων9,8δισ.ευρώχαρακτηρίζονταιωςεαβ.πάνωαπό160χώρεςεπωφελούνταιαπότηβοήθειααυτή. Το2006ηΕΕάλλαξεπολύτοντρόπομετονοποίοδιαχειρίζεταιτιςσχέσεις τηςμετονυπόλοιποκόσμο.πρώτον,μεριμνώνταςώστεοιπολιτικέςπου επηρεάζουντιςαναπτυσσόμενεςχώρεςναμπορούνναστηρίξουντους στόχουςτηςανάπτυξης δεύτερον,εγκρίνονταςπεριφερειακέςστρατηγικές πουαντικατοπτρίζουντιςβασικέςπροτεραιότητέςτης τρίτον,απλουστεύονταςτοφάσματωνμέσωνπουπαρέχουντηνομικήβάσηγιατηνεξωτερική βοήθεια τέταρτον,εφαρμόζονταςμέτραγιατηστενότερησυνεργασίαμε τιςχώρεςεταίρουςκαιάλλουςαναπτυξιακούςφορείςώστενακαταστεί αποτελεσματικότερηηβοήθεια τέλος,βελτιώνονταςτουςτρόπουςμετους οποίουςυπολογίζονταιτααποτελέσματακαισυνάγονταιταδιδάγματα. Στόχοςτηςπαρούσαςεπισκόπησηςείναιναπαρουσιάσειταβασικάχαρακτηριστικάαυτώντωναλλαγών. Καλύτεροπλαίσιο αναπτυξιακής πολιτικής:συνοχή πολιτικών Μετά την έγκριση, τον Δεκέμβριο του 2005, της Ευρωπαϊκής Κοινής Αντίληψηςγιατηνανάπτυξη,ηΕπιτροπήεπικεντρώνειολοένακαιπερισσότεροτιςπροσπάθειέςτηςστησυμβολήπουμπορούνναέχουνοιπολιτικέςπέρααπότηνανάπτυξη στουςτομείςτουεμπορίου,τηςγεωργίας, τουπεριβάλλοντος,τηςασφάλειας,τηςμετανάστευσης,τηςκοινωνικής διάστασηςτηςπαγκοσμιοποίησης,τηςαπασχόλησηςκαιτηςαξιοπρεπούς εργασίας,τηςδιεθνούςεπιστημονικήςσυνεργασίας,καθώςκαιτηςέρευναςστοντομέατηςυγείας στηνεπίτευξητωναναπτυξιακώνστόχωντης χιλιετίας(ασχ). Όλοισυμφωνούνότιμόνομετηναναπτυξιακήπολιτικήδενμπορούννα επιτευχθούνικανοποιητικάαποτελέσματακαιότιορισμένεςάλλεςπολιτικές μπορείναέχουνσημαντικότεροαντίκτυπο.στόχοςτηςεεείναιναμεγιστοποιήσειτιςθετικέςσυνέπειεςτωνπολιτικώντηςκαιναελαχιστοποιήσειτις αρνητικέςεπιπτώσειςτουςστιςαναπτυσσόμενεςχώρες. MετηνπαρότρυνσητηςπροεδρίαςτηςΕΕ,καταρτίστηκεένακυλιόμενο πρόγραμμαεργασίαςγιαταέτη2006 2007σχετικάμετησυνοχήτηςαναπτυξιακήςπολιτικής(ΣΑΠ)ώστεναεντοπιστούνοικοινέςπροτεραιότητες δράσης.τονοκτώβριοτου2006τοσυμβούλιοενέκρινεσυμπεράσματαπου αφορούσαντόσοτοκυλιόμενοπρόγραμμαεργασίαςτηςπροεδρίαςσχετικά μετησυνοχήτηςαναπτυξιακήςπολιτικήςόσοκαιτηνενσωμάτωσητων ζητημάτωνανάπτυξηςστιςδιαδικασίεςλήψηςαποφάσεωντουσυμβουλίου. ΗΕπιτροπήέχεισημειώσειπρόοδοσεορισμένουςτομείς,μεταξύτωνοποίωνείναικαιτοεμπόριο,καιιδίωςστηδιαπραγμάτευσησυμφωνιώνοικονομικήςεταιρικήςσχέσηςμετιςχώρεςΑΚΕ,οιοποίεςαποσκοπούνστην ενίσχυσητουεμπορίουκαιτηςπεριφερειακήςολοκλήρωσηςωςμέσου μακροπρόθεσμηςανάπτυξης.ηκαταπολέμησητωνμολυσματικώνασθενειώνπουσυνδέονταιμετηφτώχειααποτελείάλλοέναπαράδειγμα,π.χ. στοπλαίσιοτηςσύμπραξηςευρωπαϊκώνκαιαναπτυσσόμενωνχωρώνγια τιςκλινικέςδοκιμές(edctp). Σημαντικήπρόοδοςέχειεπίσηςσημειωθείστοντομέατηςμετανάστευσης, σταπλαίσιατηςστρατηγικήςτηςεεγιατηναφρική 1 καιμετηνέναρξηενός θεματικούπρογράμματοςγιατημετανάστευσηγιατηνπερίοδο2007 2013 ύψους380εκατ.ευρώκαι,επίσης,στοντομέατηςασφάλειας,μετηστήριξη γιατημεταρρύθμισητουτομέατηςασφάλειαςστιςχώρεςεταίρους.ημετανάστευσηαποτελείτομέαγιατονοποίοησυνοχήείναιιδιαίτερασημαντικό στοιχείο.στοπλαίσιοτωνευρύτερωνσυμφωνιώνσυνεργασίαςτης,ηεε ανέπτυξεδιάλογοσχετικάμεταθέματαπουαφορούντημετανάστευσημε διάφορεςχώρεςκαιπεριοχέςτηςυφηλίου.ηευρωπαϊκήπολιτικήγειτονίας 1 Στρατηγική της ΕΕ για την Αφρική: στην πορεία για τη σύναψη ευρωαφρικανικού συμφώνουμεστόχοτηνταχύτερηανάπτυξητηςαφρικής.com(2005)489τελικό
καλύτεροπλαίσιοπεριφερειακώνστρατηγικών αποτελείένατέτοιοπαράδειγμα,καθώςκαιάλλεςδιαδικασίεςδιαλόγου πουδιεξάγονταιμεεταίρουςστηναφρική,τηνασία,τηλατινικήαμερική καιτηνκαραϊβική 2. Οδιάλογοςαυτόςκαλύπτειγενικάέναευρύφάσμαθεμάτων,σταοποία συγκαταλέγονται,γιαπαράδειγμα,ησχέσημεταξύμετανάστευσηςκαιανάπτυξης,ηκαταπολέμησητηςπαράνομηςμετανάστευσηςκαιτηςεμπορίας ανθρώπων,ηεπίπτωσητηςκατάστασηςτωνπροσφύγωνστηνανάπτυξη καιοικοινέςπροσπάθειεςγιατηνκαλύτερηδιαχείρισητηςοικονομικής μετανάστευσης.μπορείνακαταλήξειστηνπαροχήβοήθειαςτηςεεγια ναδοθείηδυνατότηταστιςχώρεςεταίρουςνααναπτύξουντηνικανότητά τουςστηδιαχείρισητωνμεταναστευτικώνροώνκαιναβελτιστοποιήσουν τησχέσημεταξύμετανάστευσηςκαιανάπτυξης. Στοπλαίσιοτηςσυνοχήςεπίσης,τοθέματωνανθρωπίνωνδικαιωμάτωνκαι τηςχρηστήςδιακυβέρνησηςεξετάζεταισυστηματικά.το2006,παραδείγματοςχάριν,κινητοποιήθηκαν13αποστολέςπαρατηρητώντηςεεστιςεκλογές καιτοποθετήθηκαν1.400περίπουπαρατηρητέςτηςεε.οιαποστολέςαυτές συνέβαλανμετηνπαρουσίατουςστημείωσητωνδυνατοτήτωναπάτης, χειραγώγησηςκαιεκφοβισμού.συνέβαλανστηναύξησητηςδιαφάνειας καιτηςεμπιστοσύνηςτουκοινούστηνεκλογικήδιαδικασία,καιεπομένως υποστήριξαντηνπρόοδοόσοναφοράτηδημοκρατίακαιτηδιακυβέρνηση.σεορισμένεςπεριπτώσεις,οιαποστολέςσυνέβαλανστηνπρόληψη τωνσυγκρούσεων,όπωςστηλαϊκήδημοκρατίατουκονγκό(λδκ),όπουη σημαντικότερημέχριτώρααποστολήτηςεε(300παρατηρητές)παρακολούθησετουςδύογύρουςεκλογώντονιούλιοκαιτοννοέμβριο.οιεκλογές αυτέςάνοιξαντοδρόμογιατηναποκατάστασητηςειρήνηςκαιτηςδιακυβέρνησης,τηναειφόροανάπτυξηστηλδκκαιτησταθεροποίησησεόλη τηνπεριοχήτωνμεγάλωνλιμνών. Σχετικάμετηδιακυβέρνηση,ηΕπιτροπήπρότεινεμιανέαπροσέγγιση στη«διακυβέρνησηστοπλαίσιοτηςευρωπαϊκήςκοινήςαντίληψηςγιατην αναπτυξιακήπολιτική» 3.Ηπροσέγγισηαυτήβασίζεταισεευρύτερηαξιολόγησηπουκαλύπτειτηνπερίοδο1994 2004.Όπωςδιαπιστώνει,ηΕΕεπέλεξε ορθάθέτονταςτηδιακυβέρνησηστηνκορυφήτηςπολιτικήςατζένταςκαι τουπρογράμματοςδράσηςστοντομέατηςσυνεργασίας,καιηεπιτροπή σημείωσεουσιαστικήπρόοδοστονκαθορισμότωνπιθανόναποτελεσματικότερωνπροσεγγίσεωνγιαβιώσιμεςβελτιώσεις.ηεπιτροπήτονίζειεπίσης τησημασίατηςπροώθησηςτηςκαλήςδιακυβέρνησηςσετομείςόπωςο φορολογικός,οδημοσιονομικόςκαιοτομέαςτηςδικαιοσύνης,καθώςκαι τηςεπιστημονικήςσυνεργασίας. Γενικά,ησυνοχήέχειζωτικήσημασίαγιατηνυλοποίησητωνπολιτικώντης ΕΕστοντομέατηςεξωτερικήςβοήθειας.Όταναντιμετωπίζειχώρεςεταίρους,ηΕπιτροπήυιοθετείτρειςβασικέςιδιότητες τουπολιτικούφορέα, τουοργανισμούανάπτυξηςκαιτηςδιαχείρισηςτωνχορηγώνβοήθειας καισυνεχώςαναζητείτρόπουςγιατοναποτελεσματικότεροσυνδυασμό καιτωντριών. Κύριασημεία 9 Καλύτεροπλαίσιο περιφερειακών στρατηγικών ΕπίσηςσύμφωναμετηνΚοινήΑντίληψη,ηΕπιτροπήπροσπαθείκυρίωςνα διασφαλίσειότιοιστόχοικαιοιαρχέςτηςαντικατοπτρίζονταιστιςστρατηγικέςπαρέμβασηςσεπεριφερειακόεπίπεδο. Συγκεκριμένα,ηστρατηγικήτηςΕΕγιατηνΑφρικήαποτελείτηνπρώτη εφαρμογήτηςκοινήςαντίληψηςκαιτοπρώτοολοκληρωμένοευρωπαϊκό πολιτικόπλαίσιογιατηβελτίωσητουσυντονισμούκαιτηςσυνοχήςτων πολιτικώνκαιτωνμέσωντηςεεκαιτωνκρατώνμελών.τησημασίαπου αποδίδεταιστηναφρικήκατέδειξεηεφαρμογήαυτήςτηςστρατηγικήςκαι ηδέσμευσητηςεεναετοιμάσειμιακοινήστρατηγικήεε Αφρικήςηοποία θαεγκριθείστηδεύτερηδιάσκεψηκορυφήςεε Αφρικήςκατάτοδεύτερο εξάμηνοτου2007στηλισαβόνα.επίσηςενδεικτικήήτανηκοινήσύνοδος εργασίαςτηςευρωπαϊκήςεπιτροπήςκαιτηςεπιτροπήςτηςαφρικανικής Ένωσης,στηνοποίαμιαομάδαΕυρωπαίωνΕπιτρόπωνμεεπικεφαλήςτον πρόεδροτηςεπιτροπήςκ.josémanuelbarrosoσυνάντησετηνεπιτροπήτης ΑφρικανικήςΈνωσηςστακεντρικάτηςγραφείαστηνΑντίςΑμπέμπα. ΟιστρατηγικέςγιατιςσχέσειςτηςΕυρωπαϊκήςΈνωσηςμεάλλεςπεριοχές βασίστηκανεπίσηςστηνκοινήαντίληψηγιαναπροωθήσουνμιασυνεκτική εικόνατουκόσμου,αναγνωρίζονταςσυγχρόνωςτηνανάγκηγιαδιαφοροποίηση.τοέτος2006ήταναποδοτικόστηνανάπτυξηστρατηγικήςεταιρικής σχέσηςμεταξύτηςεεκαιτηςλατινικήςαμερικής,μεδύοβασικέςπροτεραιότητεςγιατησυνεργασία:τηναύξησητηςκοινωνικήςσυνοχήςκαιτην προώθησητηςπεριφερειακήςολοκλήρωσης. ΗΕΕεπεξεργάζεταιεπίσηςέναστρατηγικόπλαίσιογιατιςσχέσειςΕΕ Ασίας, τοοποίοβασίζεταισεμεγαλύτεροπολιτικόδιάλογο,ανάπτυξητουεμπορίουκαισταθερόεπίπεδοαναπτυξιακήςσυνεργασίας.οισχέσειςτηςένωσης μετιςδύομεγαλύτερεςχώρεςτηςπεριοχής,τηνκίνακαιτηνινδία,αναπτύσσονταιστοπλαίσιοστρατηγικώνεταιρικώνσχέσεων.τοπεδίοεφαρμογής αυτώντωνεταιρικώνσχέσεωνείναιγενικόκαικαλύπτειτόσοτηνοικονομική συνεργασίαόσοκαιτιςπολιτικέςπτυχές. ΗΕυρωπαϊκήΠολιτικήΓειτονίας(ΕΠΓ)ενισχύθηκεεπίσης.ΗΕΠΓανήκειστις κυριότερεςπροτεραιότητεςτωνεξωτερικώνσχέσεωντηςεε.μέσωαυτής τηςπολιτικής,ηεεπροσπαθείναπροωθήσειτηχρηστήδιακυβέρνησηκαι τηνοικονομικήανάπτυξηστιςπεριοχέςπουβρίσκονταικοντάτης.κατά 2 ΠαράλληλοςδιάλογοςδιεξάγεταιεπίσηςμετιςχώρεςΑΚΕ(τηςΑφρικής,τηςΚαραϊβικής 3 COM(2006)421της30.8.2006 καιτουειρηνικού).
10 Κύριασημεία καλύτεροπλαίσιογιατηνεξωτερικήβοήθεια απλούστευσηκαισαφέστερη διατύπωσητωνκανονισμών Καλύτεροπλαίσιογια τηνεξωτερικήβοήθεια απλούστευσηκαι σαφέστερηδιατύπωση τωνκανονισμών τουςπρώτουςδεκαοκτώμήνεςτηςεφαρμογήςτης,ηπολιτικήαυτήέθεσε ουσιαστικάθεμέλιαγιατηνενίσχυσητωνσχέσεωνμεταξύτηςένωσηςκαι τωνγειτόνωντης.στις4δεκεμβρίου2006,ηεπιτροπήπαρουσίασενέεςπροτάσειςγιανασυνεχιστείηενίσχυσηκαιηανάπτυξητηςεπγ.οιπροτάσεις αυτέςπαρέχουνστιςχώρεςεταίρουςκαλύτερεςεμπορικέςκαιεπενδυτικές προοπτικές,καθιστώνταςευκολότερεςτιςδιαπροσωπικέςεπαφέςκαιτις μικρήςδιάρκειαςνόμιμεςμετακινήσειςτους,μεγαλύτερηδραστηριοποίηση γιατηνεπίλυσητωνπαγωμένωνδιενέξεωνκαιτηδημιουργίαπερισσότερων δυνατοτήτωνγιατησυγκέντρωσηπόρων. ΜέσωτηςπολιτικήςτηςγιατηδιεύρυνσηκαιτηςΔιαδικασίαςΣταθεροποίησης καισύνδεσης,ηεεβοηθάτιςχώρεςμεπροοπτικήπροσχώρησηςναενταχθούν σταδιακά στην Ένωση. Το 2006, η πολιτική αυτή αφορούσε τη Βουλγαρία,τηΡουμανία,τιςχώρεςτωνΔυτικώνΒαλκανίωνκαιτηνΤουρκία. ΗΒουλγαρίακαιηΡουμανίαπροσχώρησανστηνΈνωσητην1ηΙανουαρίου 2007.ΟιδιαπραγματεύσειςπροσχώρησηςσυνεχίζονταιμετηνΚροατία καιτηντουρκία,ενώοιάλλεςχώρεςτωνδυτικώνβαλκανίωνσημείωσαν όλεςπρόοδοωςπροςτο«χάρτηπορείας»πουκαθορίζεταιστηδιαδικασία ΣταθεροποίησηςκαιΣύνδεσης.Το2006,ηΕπιτροπήθέσπισεαυστηράμέτρα γιαναενισχύσειτηνπολιτικήτηςεεγιαταδυτικάβαλκάνιακαιταμέσα της,καιιδίωςγιανακαταστήσειπιοαπτήτηνενωσιακήπροοπτικήστους πολίτεςαυτήςτηςπεριοχής. Οιπολιτικέςστοντομέατηςεξωτερικήςβοήθειαςεντάχθηκανστοσχεδιασμόνέωνμέσωνταοποίααποτελούνμέροςμιαςπλήρουςαναθεώρησηςτης διάρθρωσηςτηςεξωτερικήςσυνεργασίαςτηςεε.το2006,τανέααυτάμέσα, ταοποίααποτελούσανένααπλουστευμένοπλαίσιοπαροχήςβοήθειας κατάτηνπερίοδο2007 2013,ολοκληρώθηκαν.Ταμέσααυτάπαρέχουνμια σταθερήβάσηγιαδράση,συνδυάζονταςσαφείςστόχουςπολιτικήςμετις διαδικασίεςκαιταμέσαπουχρειάζονταιγιαναεπιτευχθούναυτοίοιστόχοι. Εννέαχρηματοδοτικάμέσααντικαθιστούντουςισχύοντεςγεωγραφικούς καιθεματικούςκανονισμούς. Έξιμέσαθαστηρίξουντιςειδικέςπολιτικέςπεριφερειακούήθεματικού χαρακτήρα: τομέσοπροενταξιακήςβοήθειας(μπβ) τοευρωπαϊκόμέσογειτονίαςκαιεταιρικήςσχέσης(eμγεσ) τομέσογιατηναναπτυξιακήσυνεργασία(μασ) τομέσοσυνεργασίαςμετιςβιομηχανικέςχώρες(μσβχ) το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου(ΕΜΔΔΑ) τομέσοσυνεργασίαςσεθέματαπυρηνικήςασφάλειας(μσπα). Τρίαμέσαθααντιμετωπίζουντιςκαταστάσειςκρίσης: τομέσοσταθερότητας(μσ) ταμέσαμακροοικονομικήςβοήθειας. ηυφιστάμενηανθρωπιστικήβοήθεια,ηοποίαπεριλαμβάνειτηνεπισιτιστικήβοήθειαέκτακτηςανάγκηςσταπλαίσιατωννέωνδημοσιονομικώνπροοπτικών Ησυνεργασίαθαπραγματοποιείταιμέσωτωνεγγράφωνεθνικής,περιφερειακήςκαιθεματικήςστρατηγικήςκαιτωνπολυετώνενδεικτικώνπρογραμμάτων,καθώςκαιτωνετήσιωνπρογραμμάτωνδράσης,ταοποίαυπόκεινται στηνέαδιαδικασίαδημοκρατικούελέγχουπουθεσπίστηκεστοπλαίσιο τηςδιοργανικήςσυμφωνίας.ηδιαδικασίααυτήπροβλέπειότιηεπιτροπή θαενημερώνεισυστηματικάτοευρωπαϊκόκοινοβούλιοκαιτοσυμβούλιο καιθαζητείτηγνώμητουςστέλνοντάςτουςσχέδιαεγγράφωνστρατηγικής.ηεπιτροπήανέλαβετηδέσμευσηνααρχίσειτακτικόδιάλογομετο ΕυρωπαϊκόΚοινοβούλιοσχετικάμεαυτάταέγγραφαστρατηγικήςκαινα
καλύτεροπλαίσιογιατηνεξωτερικήβοήθεια απλούστευσηκαι σαφέστερηδιατύπωσητωνκανονισμών Κύριασημεία 11 λαμβάνειδεόντωςυπόψητηθέσητουευρωπαϊκούκοινοβουλίουκατάτην εφαρμογήτωνστρατηγικών. Τα διαθέσιμα κεφάλαια στο πλαίσιο του Μέσου για την Αναπτυξιακή Συνεργασία(ΜΑΣ)ανέρχονταισε10,1δισ.ευρώγιατιςαναπτυσσόμενες χώρεςτηςλατινικήςαμερικής,τηςασίαςκαιτηςμέσηςανατολής,καθώς καιγιατηνότιοαφρική.εκτόςαπότηγεωγραφικήσυνεργασία,τομασ περιλαμβάνεικαιθεματικάπρογράμματαταοποίααντικαθιστούντους ισχύοντεςθεματικούςκανονισμούς. ΤονΙανουάριοτου2006,ηΕπιτροπήεξέδωσετηνανακοίνωση«Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό» 4 σχετικάμετοθεματικόπρόγραμμαγιατηνανθρώπινηκαικοινωνικήανάπτυξη.τομασθαπαράσχειλίγοπαραπάνω από1δισ.ευρώγι αυτότοπρόγραμμαγιατηστήριξηενεργειώνσετομείς πουεπηρεάζουνάμεσατοβιοτικόεπίπεδοκαιτηνευημερίατωνατόμων, ιδιαίτεραστιςφτωχότερεςκαιλιγότεροαναπτυγμένεςχώρεςκαισταπλέον μειονεκτικάστρώματατουπληθυσμού.σεαυτήτηβάση,καταρτίστηκε στρατηγικήγιατηστήριξηδραστηριοτήτωνστοπλαίσιοτεσσάρωνβασικώναξόνων καλήυγείαγιαόλους,εκπαίδευση,γνώσηκαιδεξιότητες, ισότητατωνφύλωνκαιάλλεςπτυχέςτηςανθρώπινηςκαικοινωνικήςανάπτυξης(μεταξύάλλωνηκοινωνικήσυνοχή,ηαπασχόληση,ηαξιοπρεπής εργασία,ταπαιδιάκαιοινέοι,καθώςκαιοπολιτισμός).πρόκειταιγιαένα καλόπαράδειγματηςολοκληρωμένηςπροσέγγισηςπουπροσπαθείνα προωθήσειηεπιτροπή. Ηπροστασίατωνπαιδιώνκαιτωννέων,καιηπροώθησητηςσυμμετοχής τωνπαιδιώνκαιτωννέωνστηνανάπτυξη,αποτελούντομείςπροτεραιότηταςπουπρέπειναεξεταστούνστοπλαίσιοτουθεματικούπρογράμματος ΜΑΣ«Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό»,καθώςκαιτουνέουμέσουγια τηδημοκρατίακαιταανθρώπιναδικαιώματα.πρινθεσπιστούντανέα απλούστεραμέσα,ηεπιτροπήχρησιμοποιούσεπερίπου75διαφορετικά μέσαπουσυνδέοντανμετιςπολιτικέςκαιταπρογράμματαγιαταπαιδιά, τόσοεντόςόσοκαιεκτόςτωνσυνόρωντηςεε.γιαναβελτιωθείησυνοχή, ναμεγιστοποιηθούνοισυνέργειες,ναεντοπιστούνοιελλείψειςκαινααυξηθούντασυλλογικάαποτελέσματατωνμέσωνόσοναφοράτηβελτίωση τωνδικαιωμάτωντωνπαιδιών,ηεπιτροπήεξέδωσε,στις4ιουλίου2006,την ανακοίνωση«προς μια στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού». Η ανακοίνωση αυτή ορίζει μια μακροπρόθεσμη και εμπεριστατωμένη διαδικασίαγιατηναύξησητηςσυμβολήςτωνδράσεωντηςεευπέρτων παιδιών.επίσηςπροτείνεινέουςμηχανισμούςγιατηδιασφάλισηεσωτερικούσυντονισμούκαιδιαβούλευσης(όπωςέναευρωπαϊκόφόρουμγιατα ΔικαιώματατουΠαιδιού)καιπεριέχειόρουςγιατηνενεργόσυμμετοχήτων παιδιών.μεταξύτωνυποχρεώσεωνπουαναλαμβάνονταιστηνανακοίνωσηείναινακαταρτιστείένασχέδιοδράσηςγιαταπαιδιάστοπλαίσιοτης αναπτυξιακήςσυνεργασίας. Γιατηνπερίοδο2007 13,οπροβλεπόμενοςπροϋπολογισμόςγιατιςγειτονικέςχώρες,στοπλαίσιοτουΕυρωπαϊκούΜέσουΓειτονίαςκαιΕταιρικής Σχέσης,ανέρχεταισεπερίπου12δισ.ευρώ,δηλ.32%περισσότεροσεπραγματικούςόρουςαπ ό,τιστηνπροηγούμενηδημοσιονομικήπερίοδο.γιανα μεγιστοποιήσειτοναντίκτυποκαιτηνεπιρροήαυτήςτηςχρηματοδότησης απότηνεε,ηεπιτροπήπρότεινε,στοπλαίσιοτουεμγεσ,τηδημιουργία δύονέωνμηχανισμών,καισυγκεκριμένα: ενός ταμείου επενδύσεων υπέρ της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, στοοποίοθακληθούννασυνεισφέρουντακράτημέληκαιτοοποίοθα χρησιμοποιείταιγιατηνάντλησησυμπληρωματικώνδανειακώνκεφαλαίωναπότηνευρωπαϊκήτράπεζαεπενδύσεων,τηνευρωπαϊκήτράπεζα ΑνασυγκρότησηςκαιΑνάπτυξηςκαιάλλεςαναπτυξιακέςτράπεζες.Η συνεισφοράαπότονπροϋπολογισμόθαείναι700εκατ.ευρώ.εκτιμάται ότιτοταμείοαυτόμπορείναενθαρρύνειτηχορήγησηδανείωνπουαντιστοιχούνσεποσάπολύμεγαλύτερααπόταποσάεπιχορήγησης.ανη συνεισφοράτωνκρατώνμελώνμπορούσεναείναιίσημετησυνεισφορά τηςεπιτροπής,τοταμείοθαμπορούσεναχορηγήσεισημαντικόποσόσε δάνειαμεευνοϊκούςόρους μιαςδιευκόλυνσηςτηςδιακυβέρνησηςύψους300εκατ.ευρώ,μεστόχο τηνπαροχήστήριξηςπουθασυμπληρώνειτιςσυνήθειςχορηγήσειςανά χώρα,πουθαεπιβραβεύεικαιθαστηρίζειτοέργοτωνχωρώνεταίρωνπου πραγματοποίησαντημεγαλύτερηπρόοδοστηνεφαρμογήτωνσχεδίων δράσηςτους. ΤοΕΜΓΕΣδιαθέτειεπίσηςειδικήσυνιστώσαπουαφοράτηδιασυνοριακήσυνεργασία,ηοποίασυγχρηματοδοτείταιαπότοΕυρωπαϊκόΤαμείο 4 COM(2006)18τελικότης25.1.2006
12 Κύριασημεία καλύτεροπλαίσιοσυνεργασίας:αποτελεσματικότητατηςβοήθειας ΠεριφερειακήςΑνάπτυξης.Σκοπόςτωννέωνδιατάξεωνείναιναδιορθωθούνπροηγούμενεςαδυναμίεςκαινακαταστείευκολότερηκαιαποτελεσματικότερηαυτήημορφήσυνεργασίας. ΟπρογραμματισμόςγιατιςχώρεςτηςΑσίας,τηςΛατινικήςΑμερικήςκαι τιςγειτονικέςχώρεςείχεσχεδόνολοκληρωθεί,οπότεάρχισεανεπίσημος διάλογοςμεταξύτωνθεσμικώνοργάνωνσχετικάμετασχέδιαστρατηγικής γιατοεμγεσκαιτομασ,μετάαπόπολιτικήσυμφωνίασχετικάμεταμέσα, ώστενακαθυστερήσειόσοτοδυνατόνλιγότεροηπαροχήτηςβοήθειας το2007.μετηντυπικήέναρξηισχύοςόλωντωνμέσων,οδιάλογοςγι αυτές τιςστρατηγικέςθασυνεχιστείτο2007,μεδημοκρατικόέλεγχοεκμέρους τουευρωπαϊκούκοινοβουλίου.τονιανουάριοεγκρίθηκεένασύνολολεπτομερώνανακοινώσεων,οιοποίεςκαθορίζουντηνπροσέγγισηκαιτο περιεχόμενοτουκάθεθεματικούπρογράμματος.ακολούθησελεπτομερής διαδικασίαπρογραμματισμούγιακάθεθεματικόπρόγραμμα,ηοποίαθα ολοκληρωθείστιςαρχέςτου2007ώστεναείναιδυνατήηυλοποίησητων προγραμμάτωντοσυντομότεροδυνατόν. ΗσυνεργασίαμετιςχώρεςτηςΑφρικής,τηςΚαραϊβικήςκαιτουΕιρηνικού (ΑΚΕ)χρηματοδοτείταιακόμηκυρίωςστοπλαίσιοτουΕυρωπαϊκούΤαμείου Ανάπτυξης(ΕΤΑ),δεδομένουότιτοΕυρωπαϊκόΣυμβούλιοαποφάσισε,τον Δεκέμβριοτου2005,ότιτοΕΤΑπρέπεινασυνεχίσειναχρηματοδοτείταιχωριστάαπότονπροϋπολογισμό.Μεχρηματοδότησηύψους22,7δισ.ευρώ,το 10οΕΤΑ(2008 2013)θέτειτιςβάσειςγιατησυνεργασίαμετιςχώρεςΑΚΕ. Οικατευθυντήριεςγραμμέςπρογραμματισμούγιατο10οΕΤΑκαταρτίστηκαν μεβάσητηνκοινήαντίληψη,καθώςκαιοκαθορισμόςτωντομέωνκοινοτικής δράσηςκαιηαρχήτηςσυγκέντρωσηςσεεπίπεδοχώρας.οπρογραμματισμός μετιςχώρεςακεάρχισεστιςαρχέςτουέτους.οδιάλογοςπρογραμματισμού συνεχίζεταικαιαναμένεταινακαταλήξεισεέγγραφαστρατηγικήςανάχώρα καιπεριφέρειαέτοιμαπροςυπογραφήπριναπότοτέλοςτου2007,τωνοποίων ηεφαρμογήθααρχίσειτονιανουάριοτου2008. Καλύτεροπλαίσιο συνεργασίας: αποτελεσματικότητα τηςβοήθειας Ηαποτελεσματικότητατηςβοήθειαςαποτελείτηνπρώτηπροτεραιότητα τουπολιτικούπρογράμματοςδράσηςτηςεεκαιαναφέρεταισεόλεςτις πρωτοβουλίεςτηςτο2006.τόσοηκοινήδήλωσηγιατηναναπτυξιακή πολιτικήόσοκαιηνέαστρατηγικήγιατηναφρικήτονίζουντησημασία τηςχορήγησηςόχιαπλώςπερισσότερηςβοήθειας,αλλάκαλύτερηςκαι αποτελεσματικότερηςευρωπαϊκήςβοήθειας.ησυμφωνίατου10ουετα περιλαμβάνειεπίσηςσαφήδήλωσηυπέρτηςαποτελεσματικότηταςτης βοήθειας. Γιαναμετατραπούναυτέςοιδεσμεύσειςσεπράξεις,εγκρίθηκε,τονΑπρίλιο του2006,ένασχέδιοδράσης(«βοήθειατηςεε:παροχήπερισσότερης,ταχύτερηςκαικαλύτερηςβοήθειας»),μεπλήρηκατάλογοεννέασυγκεκριμένωνστόχωνπουπρέπειναεπιτευχθούνέωςτο2010.μεταξύτωνστόχων αυτώνείναιητακτικήχαρτογράφησητηςβοήθειαςτηςεεσεπαγκόσμιο, περιφερειακόκαιτοπικόεπίπεδο(άτλαςτωνχορηγώνβοήθειας 5 ),καθώςκαι μιαπρότασηγιακοινόπλαίσιοπρογραμματισμούτηςεε(κππ).σήμερα,ο άτλαςτωνχορηγώνβοήθειαςαποτελείχρήσιμοεργαλείογιατονέλεγχο τηςβοήθειαςκαιτηνενίσχυσητουσυντονισμούτηςβοήθειαςτηςεεκαθώς καιγιατηνκατανομήτηςεργασίας,ενώτοκππκαθιερώνεταισεορισμένες χώρεςστονπρογραμματισμότου10ουετα. Ουπερβολικόςκατακερματισμόςτηςαναπτυξιακήςβοήθειαςπουπροέρχεταιαπότηδιεθνήκοινότηταοδήγησεστηδιασποράτης,σεαλληλεπικαλύψεις,ακόμηκαισεαντιφατικέςδραστηριότητεςπαροχήςβοήθειας,οπότε μειώθηκανταπιθανάαποτελέσματαλόγωτηςσυσσώρευσηςπεριττών διοικητικώνδαπανώνκαιαυξήθηκανοιεπιβαρύνσειςτωνχωρώνεταίρων. ΟάτλαςτωνχορηγώνβοήθειαςτηςΕΕαπεικονίζειαυτέςτιςελλείψειςκαι αλληλεπικαλύψεις.ημεγαλύτερησυμπληρωματικότητατωνδραστηριοτήτωναποτελείβασικόπαράγονταγιατηναύξησητηςαποτελεσματικότητας τηςβοήθειας.το2006εγκρίθηκανοικατευθυντήριεςγραμμέςγιατηναποτελεσματικότητατηςβοήθειαςκαιδιοργανώθηκανμαθήματακατάρτισης τόσοστηνέδραόσοκαιανάτονκόσμο. Σημαντικόπαράγονταγιατηνενίσχυσητης«ανάληψηςευθύνης»τωνχωρώνεταίρωνκαιτηςεμπιστοσύνηςπροςτιςχώρεςχορηγούςότιμπορούν ναχρησιμοποιήσουντασυστήματαδιαχείρισηςτωνχωρώνεταίρων(«ευθυγράμμιση»)αποτελείητάσηπαροχήςβοήθειαςυπόμορφήάμεσηςδημοσιονομικήςστήριξης,έτσιώστεναχορηγείταιεξολοκλήρουστοπλαίσιο τωνεθνικώνσυστημάτωντηςχώραςεταίρου.ηευρωπαϊκήκοινήαντίληψη χαρακτηρίζειτηδημοσιονομικήστήριξηως«τονπροτιμώμενοτρόποστις http://ec.europa.eu/development/body/publications/descript/pub7_29_en.cfm 5
αποτελέσματα Κύριασημεία 13 περιπτώσειςπουοισυνθήκεςτοεπιτρέπουν».ηεπιτροπήχρησιμοποιεί περισσότεροτασυστήματατωνχωρώνμετηνπαροχήδημοσιονομικής στήριξηςπουανέρχεταισελίγοπερισσότεροαπότο35%τηςπρογραμματισμένηςβοήθειαςστοεταμεταξύ2003και2005. ΗΕπιτροπήσυμμετέχειενεργάστηστήριξητων«ευαίσθητων»κρατών. Παραδείγματος χάριν, στην Παλαιστίνη, συνεργάστηκε στενά με την ΠαγκόσμιαΤράπεζα,μαζίμε14κράτημέληκαιτηΝορβηγία,γιατοσχεδιασμόκαιτηνκαθιέρωσηενόςπροσωρινούδιεθνούςμηχανισμού(ΠΔΜ), ώστεναδιατηρηθείηπαροχήτωνβασικώνδημόσιωνυπηρεσιώνκαινα προστατευθούνοιαπλοίπαλαιστίνιοιαπότιςσυνέπειεςτηςκρίσης.το2006, οπδμκατέβαλεπάνωαπό88εκατ.ευρώσεκοινωνικάεπιδόματαυπέρτων εργαζομένωνστονδημόσιοτομέακαιτωνσυνταξιούχωνμεχαμηλάεισοδήματα,και24εκατ.ευρώπερίπουκαταβλήθηκαναπ ευθείαςστουςφτωχούς καιευάλωτουςπαλαιστινίουςπουπλήττονταιάμεσααπότηνκρίση. ΓενικάηΕπιτροπήστηρίζειτηχρήσητωνταμείωναρωγής,ταοποίασυχνά διαχειρίζεταιοοργανισμόςηνωμένωνεθνώνήηπαγκόσμιατράπεζα,ως τρόποπαροχήςβοήθειαςσεπαρόμοιεςκαταστάσεις.κατ αυτότοντρόπο εξασφαλίζεταιότιηβοήθεια(ιδίωςγιατηνανασυγκρότηση)συντονίζεται ορθάκαιπαρέχεταιτοταχύτεροδυνατό.το2006τασυνολικάποσάβοήθειαςπουχορήγησεηεπιτροπήμέσωτουοργανισμούηνωμένωνεθνών καιτηςπαγκόσμιαςτράπεζαςδιατηρήθηκανσεπερίπου1,5δισ.ευρώ.κατά τηδιάρκειατουέτους,υπογράφηκανσυμφωνίεςκαιμετουςδύοοργανισμούςσχετικάμετηνπροβολήπουπρέπειναγίνεταιτηςσυνεισφοράςτης Επιτροπήςσεαυτέςτιςδραστηριότητες,κυρίωςλόγωτηςεπιθυμίαςπολλών νακαταστείεμφανέστερηστουςευρωπαίουςπολίτεςκαιστουςδικαιούχους αυτήςτηςστήριξηςησυμβολήτηςευρώπηςστηνανακούφισητωνδεινών καιτηνυποστήριξητηςειρήνηςστονκόσμο. Το70%τωνφτωχότερωνπληθυσμώντηςγηςζεισεχώρεςμεσαίουεισοδήματος.ΗΕπιτροπήαναγνωρίζειότιηοικονομικήμεγέθυνσηαποτελείβασική προϋπόθεσηστιςστρατηγικέςγιατηνκοινωνικήανάπτυξηκαιγιατημείωση τηςφτώχειαςσ αυτέςτιςχώρες.ωστόσο,μόνοημεγέθυνσηδεναρκεί.σε πολλέςταχέωςαναπτυσσόμενεςχώρεςμεσαίουεισοδήματος,οιτεχνολογικές αλλαγές,ηπαγκοσμιοποίηση,ηδημογραφίακαιηζήτησηεξειδικευμένου εργατικούδυναμικούσυνέβαλανστηδιεύρυνσητουχάσματοςτηςάνισης κατανομήςτουεισοδήματος,διότιηοικονομικήμεγέθυνσηδενσυνδυάστηκε μεαποτελεσματικόπρόγραμμαδημοσιονομικήςπολιτικήςγιατηνκαταπολέμησητηςφτώχειας.δενπρέπειναυποτιμάταιοκίνδυνοςμιαχώραμεσαίου εισοδήματοςναμηνεκμεταλλευθείτιςευκαιρίεςπουτηςπροσφέρονταικαι ναεπανέλθειστηφτώχεια.γι αυτόντολόγο,είναιαπαραίτητο,σεπολλέςευάλωτεςήενδεχομένωςασταθείςχώρεςμεσαίουεισοδήματος,ναχορηγηθεί συμπληρωματικήαναπτυξιακήβοήθεια,ορθάεστιασμένηκαιβασισμένη στιςπολιτικέςκαιστηναπόδοση,ούτωςώστενασταθεροποιηθείηοικονομίατους,ναστηριχθούνοιμεταρρυθμίσειςκαιναευνοηθούνηανάπτυξη,η ολοκλήρωσητουεμπορίουκαιηκοινωνικήσυνοχή. Το2006,ηΕυρωπαϊκήΕπιτροπήδιαδραμάτισεμεγαλύτερορόλοσεπαγκόσμιεςπρωτοβουλίεςστοντομέατηςεκπαίδευσηςκαιτηςυγείας,συνεργαζόμενη μετακράτημέλητηςεεκαιτουςλοιπούςχορηγούςβοήθειαςκαιφορείς.από τονμάιοτου2006ηεπιτροπήέχειτηναντιπροεδρίατουδιεθνούςταμείου γιατηνκαταπολέμησητουιούhiv/aids,τηςφυματίωσηςκαιτηςελονοσίας (GFATM).ΑπότονΙούλιοτου2006ηΕπιτροπήσυμπροεδρεύειεπίσηςστην εσπευσμένηπρωτοβουλία«εκπαίδευσηγιαόλους».καιοιδύοπρωτοβουλίες εστιάζονταισεπροσεγγίσειςπουβασίζονταιστηζήτηση,τηνεναρμόνισητων χορηγώνκαιτηναποτελεσματικότητατηςβοήθειας. Αποτελέσματα Απότο2000πουάρχισεημεταρρύθμισητηςδιαχείρισηςτωνπρογραμμάτωνεξωτερικήςβοήθειας,έχειδοθείμεγαλύτερηέμφασηστηβελτίωση τουρυθμούκαιτηςποιότηταςτηςχορηγούμενηςβοήθειας.ταεπίπεδα υλοποίησηςκατάτο2006δείχνουν,καιπάλι,ότιορυθμόςχορήγησηςτης βοήθειαςσυνεχίζειναβελτιώνεται. Το2006οιαναλήψειςυποχρεώσεωντηςΕπιτροπήςγιαεπίσημηαναπτυξιακή βοήθεια(εαβ)ανήλθανσυνολικάσε9,832δισ.ευρώκαιοιπληρωμέςσε 8,130δισ.ευρώ.Απότοποσότωναναλήψεωνυποχρεώσεωνπουμπορούν ναχορηγηθούνσεγεωγραφικάπρογράμματα,συγκεκριμένα7,982δισ. ευρώ,τομισόπερίπου(3,552δισ.ευρώ)προοριζότανγιατιςχώρεςακε, οιοποίεςέλαβαν2,848δισ.ευρώαπότα6,8δισ.ευρώπουκαταβλήθηκαν συνολικά. Γιατηναξιολόγησητηςποιότηταςτηςπαράδοσης,ηΕπιτροπήκαθιέρωσε διαδικασίεςπουδιασφαλίζουνότιοινέεςαναλήψειςυποχρεώσεωνγιαέργα καιπρογράμματακαταρτίζονταιμετημεγαλύτερηπροσοχήκαιαντικατοπτρίζουντηβέλτιστηπρακτικήστονενλόγωτομέα.το2002καθιερώθηκε ένασύστημαπαρακολούθησηςτωναποτελεσμάτωντωνέργων.ηπαρακολούθησηβασίζεταισετακτικέςεπιτόπουεκτιμήσειςτωνεκτελούμενων έργωναπόανεξάρτητουςεμπειρογνώμονες,οιοποίοιαπλώςβαθμολογούν ταέργαμεβάσηκριτήριαπουέχουνσυμφωνηθείσεδιεθνέςεπίπεδο.κατά ταπέντετελευταίαέτη,ηγενικήβαθμολογίαδείχνεισταθερή,καιστατιστικά σημαντική,βελτίωση.ηπαρακολούθησητωνέργωνκαιτωνπρογραμμάτων το2006έδειξεότιγενικάδιατηρούνταιτακαλάαποτελέσματα.bέβαια,το γενικόκέρδοςσεαποδοτικότητακατάτατελευταίαχρόνιαμειώθηκεκάπως, το2006,αλλάπαραμένειστησωστήκατεύθυνση.γενικά,τααποτελέσματα γιατο2006ήτανικανοποιητικά. Ταδιδάγματαπουαποκομίζονταιαπόενέργειεςπουχρηματοδοτήθηκαν αποτελούνβασικόστοιχείογιανακαταστείαποτελεσματικότερηηβοήθεια. ΗμονάδααξιολόγησηςτωνκυριότερωνΓενικώνΔιευθύνσεωνπουασχολούνταιμετηναναπτυξιακήβοήθειαχρησιμοποιείανεξάρτητουςεμπειρογνώμονεςγιαναπραγματοποιήσειαξιολογήσειςτωνεθνικώνστρατηγικών, τωνθεματικώνζητημάτωνκαιλοιπώνστρατηγικώνπτυχώντωνκοινοτικών προγραμμάτων. Γενικά,οιδιάφοροιδείκτεςδείχνουνότιαπότο2000έχεισημειωθείμεγάλη πρόοδοςστηδιαχείρισητηςεξωτερικήςβοήθειας.αυτόείναιαποτέλεσμακυρίωςτωνσημαντικώνθεσμικώναλλαγών,όπωςημεταβίβασητης ευθύνηςγιατηνυλοποίησητωνπρογραμμάτωνστιςαντιπροσωπείεςτης Επιτροπής,καθώςκαιηαναδιάρθρωσητωνυπηρεσιώντηςέδρας. Είναιενθαρρυντικότογεγονόςότιορισμέναπρογράμματασημείωσαν μεγάληκαιεμφανήεπιτυχία.ωστόσο,πρέπειακόμηναγίνουνπολλά,ιδίως
14 Κύριασημεία αποτελέσματα όπουηεπιτροπήθεωρείταιαργήκαιμηευέλικτη,διότιτομελλοντικόσχήμα τηςεξωτερικήςβοήθειαςθαβασίζεταιόλοκαιπερισσότεροστηνευελιξία καιτηνεντατικοποίησητηςσυνεργασίαςμετουςάλλουςχορηγούςβοήθειας 6.Μετανέαμέσακαιτουςνέουςδημοσιονομικούςκανονισμούς,η Επιτροπήείναικαλύτεραεξοπλισμένητώραγιανααντιμετωπίσειαυτές τιςπροκλήσεις. ΤΟ2006,ΗΕΞΩΤΕΡΙΚHΔΡAΣΗΤΗΣΕΠΙΤΡΟΠHΣΕΠΙΔIΩΞΕΤΟΥΣ ΑΚOΛΟΥΘΟΥΣΣΤOΧΟΥΣ: Παροχή βοήθειας στις προσχωρούσες, υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες στην πορεία προς την ΕΕ μέσω της πολιτικής για τη διεύρυνση και της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης για τα Δυτικά Βαλκάνια. Επιτεύγματα:επιτυχήςπροσχώρησητης ΒουλγαρίαςκαιτηςΡουμανίαςστηνΕΕ υπογραφήσυμφωνίας σταθεροποίησηςκαισύνδεσηςμετηναλβανίακαιδιαπραγματεύσειςτέτοιωνσυμφωνιώνμετησερβία,τομαυροβούνιο καιτηβοσνία Ερζεγοβίνη έγκρισητουμέσουπροενταξιακής Βοήθειας έκδοσηανακοίνωσηςγιαταδυτικάβαλκάνιακαι εγγράφουστρατηγικήςγιατηδιεύρυνση. Εξασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας. Επιτεύγματα:τρίανέασχέδιαδράσηςμε τηναρμενία,τοαζερμπαϊτζάνκαιτηγεωργία ολοκλήρωση τωνσχεδίωνδράσηςμετηναίγυπτοκαιτολίβανο έγκριση τουευρωπαϊκούμέσουγειτονίαςκαιεταιρικήςσχέσης άτυπη παρουσίασητωνεγγράφωνστρατηγικήςστηνεπιτροπήeμγεσ καιστοκοινοβούλιο έναρξητηςκατάρτισηςτωνεγγράφων γιατοπρόγραμμαδιασυνοριακήςσυνεργασίαςeμγεσ έκδοση νέαςανακοίνωσηςγιατηνενίσχυσητηςευρωπαϊκήςπολιτικής γειτονίας. Εξασφάλιση εποικοδομητικής δέσμευσης για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, μέσω της Τετραμερούς και σε στενή συνεργασία με τα συμβαλλόμενα μέρη. Επιτεύγματα: δημιουργίατουπροσωρινούδιεθνούςμηχανισμού(πδμ): ηκοινοτικήστήριξηπροςτονπαλαιστινιακόλαόέφθασετα 339εκατ.ευρώ. Συνέχιση της στήριξης της περιφερειακής σταθερότητας, της ανασυγκρότησης και της πολιτικής αλλαγής στο Ιράκ. Επιτεύγματα: προετοιμασίατουδιεθνούςσυμφώνουγιατοιράκ έναρξη διαπραγματεύσεωνσυμφωνίαςεμπορίουκαισυνεργασίας έγκρισηκαιεφαρμογήτουπρογράμματοςβοήθειας2006. Συνέχιση της ανασυγκρότησης και αποκατάστασης μετά την καταστροφή που προκάλεσε το τσουνάμι. Επιτεύγματα:ορυθμός εφαρμογήςεπιταχύνθηκεσημαντικά ανάληψηυποχρεώσεων ύψους180εκατ.ευρώσεδραστηριότητεςαποκατάστασηςκαι ανασυγκρότησης,κυρίωςγιατηνινδονησία,τησριλάνκακαι τιςμαλδίβες. Εφαρμογή νέας αναπτυξιακής πολιτικής για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και τη μείωση της φτώχειας, με βάση το πλαίσιο που προτάθηκε το 2005 και την επανεξέταση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, συμπεριλαμβανομένης και συγκεκριμένης δράσης για την Αφρική. Επιτεύγματα:ένταξητουπολιτικού περιεχομένουτηςκοινήςαντίληψηςστομέσοανάπτυξηςκαι Συνεργασίας(ΜΑΣ),κατευθυντήριεςγραμμέςπρογραμματισμούκαιπεριφερειακέςστρατηγικές(στρατηγικήτηςΕΕγια τηναφρική,παραδείγματοςχάριν). Εκ νέου επιβεβαίωση της ισχυρής δέσμευσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Επιτεύγματα:ανανεωμένομέσογιατηνπροώθησητηςδημοκρατίαςκαιτωνανθρωπίνωνδικαιωμάτωνπου εγκρίθηκεστοτέλοςτουέτους. ΕΚΤOΣΑΠOΤΟΥΣΠΡΟΑΝΑΦΕΡΘEΝΤΕΣΣΤOΧΟΥΣ, ΗΕΠΙΤΡΟΠHΣΗΜΕIΩΣΕΠΡOΟΔΟΣΤΟΥΣΑΚOΛΟΥΘΟΥΣ ΤΟΜΕIΣ,ΓΙΑΤΟΥΣΟΠΟIΟΥΣΑΝHΓΓΕΙΛΕΕΠIΣΗΣΒΑΣΙΚEΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛIΕΣΤΟ2006: Επίτευξη ουσιαστικής προόδου στις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης με έξι περιοχές των κρατών ΑΚΕ, με στόχο τη θέση της σε ισχύ το 2008. Επιτεύγματα: πρόοδοςσεόλεςτιςδιαπραγματεύσεις,πραγματοποίησηανάλυσηςκαιενέργειεςγιατηδημιουργίαικανοτήτων,δημιουργία συνδέσμουμεταξύτηςδιαδικασίαςτωνδιαπραγματεύσεωνκαι τουπρογραμματισμούτηςαναπτυξιακήςσυνεργασίας. Συμβολή στη συνέχιση των βασικών πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη, ιδίως όσον αφορά τη χρηματοδότηση, τη συνοχή, την Αφρική και τα διεθνή δημόσια αγαθά, μετά τη διάσκεψη κορυφής της Ομάδας των Οκτώ και τη σύνοδο ολομέλειας υψηλού επιπέδου για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας. Επιτεύγματα: πρόγραμμαδράσηςγιατηναποτελεσματικότητατηςβοήθειας («BοήθειατηςΕΕ:παροχήπερισσότερης,ταχύτερηςκαικαλύτερηςβοήθειας»), μεπλήρηκατάλογοεννέασυγκεκριμένων στόχωνπουπρέπειναεπιτευχθούνέωςτο2010. Ενίσχυση της ικανότητας αντίδρασης της Επιτροπής σε ανθρωπιστικές καταστροφές και της στρατηγικής πρόληψης των καταστροφών και ετοιμότητας για την αντιμετώπισή τους, και συνεισφορά της ΕΕ στο Παγκόσμιο Ταμείο Υγείας για το AIDS/HIV, την ελονοσία και τη φυματίωση. Επιτεύγματα:έναρξητωνδιαβουλεύσεωνμετους εταίρουςκαιτακράτημέλητηςεεγιατηνέκδοσηανακοίνωσης το2007μετίτλο«προςμιαευρωπαϊκήκοινήαντίληψηγιατην ανθρωπιστικήβοήθεια» ετήσιασυνεισφοράστοπαγκόσμιο Ταμείο90εκατ.ευρώ. 6 Ετήσιαέκθεση2007γιατηναναπτυξιακήπολιτικήτηςΕυρωπαϊκήςΚοινότηταςκαιτην εφαρμογήτηςεξωτερικήςβοήθειαςτο2006,σημείο6.2:αξιολόγηση:επισκόπησητου προγράμματοςεργασίας2006
αποτελέσματα Κύριασημεία 15 Πίνακας1// Επικέντρωσηστηφτώχεια2000-2006 50% Καθαρέςεκταμιεύσεις 40% 30% 20% 10% 0% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006. ΛΑΧ:Λιγότεροανεπτυγμένεςχώρες. ΑΧΧΕ:Άλλεςχώρεςχαμηλούεισοδήματος. ΧΧΜΕ:Χώρεςχαμηλούμεσαίουεισοδήματος. ΧΥΜΕ:Χώρεςυψηλούμεσαίουεισοδήματος. REGION/UNALLOC:Περιφερειακάπρογράμματακαιμηδιατεθέντακονδύλια. ΛΑΧ+ΑΧΧΕ 2000-2003ΕκθέσειςτηςΕυρωπαϊκήςΕπιτροπήςπροςτηνΕπιτροπήΑναπτυξιακήςΒοήθειας(σύμφωναμετηνίδιαμέθοδο:ειδικέςεθνικέςχορηγήσειςγιατιςΛΑΧ/ΧΧΕ-συμπεριλαμβανομένηςτηςΕΤΕπ/Σύνολοεκταμιεύσεων) Στοιχείατωνετήσιωνεκθέσεων2004,2005 Ετήσιαέκθεση2006(Προκαταρκτικάστοιχεία)(σύμφωναμετονκατάλογοδικαιούχωντηςΕπιτροπήςΑναπτυξιακήςΒοήθειαςτονΔεκέμβριο2005)
16 Κύριασημεία αποτελέσματα Πίνακας2// EuropeAid-Εξέλιξηπεριφερειακήςκατανομής2001-2006 Aνάληψηυποχρεώσεωνσεεκατ.ευρώ Βαλκάνια Νέαανεξάρτητα κράτη(νακ) ΛατινικήΑμερική Aσία Mεσόγειος ΝότιοςΑφρική AKE 1 Θεματική 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 σεεκατ. ευρώ Βαλκάνια Νέα ανεξάρτητα κράτη(νακ) Λατινική Αμερική Aσία Mεσόγειος ΝότιοςΑφρική AKE (1) Θεματική Σύνολο 2001 705 426 301 407 709 121 1971 928 5568 2002 658 432 333 575 762 124 2169 949 6002 2003 620 504 342 558 782 127 3811 943 7687 2004 663 504 312 611 1003 135 2685 1001 6916 2005 519 515 329 834 1075 155 3546 1055 8027 2006 524 528 356 853 1178 125 3477 1097 8137 Πληρωμέςπουπραγματοποίησετο2006ηEuropeAid+Διεύρυνση(Bαλκάνια) EξαιρουμένωντωνδιοικητικώνδαπανώνπουδιαχειρίζεταιηEuropeAid Περιφερειακήκατανομήσύμφωναμεγεωγραφικάκαιθεματικάκονδύλια (1)ΗπεριφέρειαΑΚΕπεριλαμβάνειτοκονδύλιοΕΤΑ+στήριξηςτωνπαραγωγώνμπανάναςκαιζάχαρης2001 2006
αποτελέσματα Κύριασημεία 17 Πίνακας3// EuropeAid-Εξέλιξηπεριφερειακήςκατανομής2001-2006 Πληρωμέςσεεκατ.ευρώ Bαλκάνια Νέαανεξάρτητα κράτη(νακ) ΛατινικήΑμερική Aσία Mεσόγειος ΝότιοςΑφρική AKE 1 Θεματική 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Νέα σεεκατ. Βαλκάνια ανεξάρτητα Λατινική ευρώ κράτη(νακ) Αμερική Aσία Mεσόγειος ΝότιοςΑφρική AKE (1) Θεματική Σύνολο 2001 845 402 152 383 488 99 1814 771 4109 2002 619 384 182 455 707 119 1968 815 4630 2003 425 396 290 470 700 118 2366 851 5191 2004 510 359 314 526 1125 116 2472 790 5701 2005 345 432 376 681 1122 138 2468 932 6149 2006 547 445 343 737 1235 107 2848 774 7037 Πληρωμέςπουπραγματοποίησετο2006ηEuropeAid+Διεύρυνση(Bαλκάνια) EξαιρουμένωντωνδιοικητικώνδαπανώνπουδιαχειρίζεταιηEuropeAid Περιφερειακήκατανομήσύμφωναμεγεωγραφικάκαιθεματικάκονδύλια (1)ΗπεριφέρειαΑΚΕπεριλαμβάνειτοκονδύλιοΕΤΑ+στήριξηςτωνπαραγωγώνμπανάναςκαιζάχαρης2001 2006
18 Κύριασημεία αποτελέσματα Πίνακας4 // Κατανομήανάτομέα σεεκατ.ευρώ 795.10% 615.8% 996.12% 771.10% 278.3% 1176.15% 3416.42%. Κοινωνικέςυποδομές:παιδεία,υγεία,ύδρευση,κυβέρνησηκαικοινωνίατωνπολιτών,άλλες. Οικονομικέςυποδομέςκαιυπηρεσίες: μεταφορές,επικοινωνίες,ενέργεια,άλλεςυπηρεσίες. Παραγωγή: γεωργία,δασοκομία&αλιεία,βιομηχανία,εξορυκτικός& κατασκευαστικόςτομέας,εμπόριο&τoυρισμός. Πολυτομεακά/οριζόντιαθέματα: περιβάλλον,γυναίκεςκαιανάπτυξη,άλλα. Δημοσιονομικήστήριξη,επισιτιστικήβοήθεια,επισιτιστικήασφάλεια. Βοήθειαέκτακτηςανάγκης,ανασυγκρότηση. Άλλα/μηδιατεθέντακονδύλια:διοικητικέςδαπάνες,στήριξηπροςΜΚΟ,διάφορα Πιστώσεις2006(σεεκατ.ευρώ) Πόροιεπίσημης(αναπτυξιακής)βοήθειαςτηνοποίαδιαχειρίζεταιηEuropeAidκαιηCARDS EξαιρουμένωντωνδιοικητικώνδαπανώνπουδιαχειρίζεταιηEuropeAid Πίνακας5// Ευρωπαϊκήσυναίνεση:ΤομείςτηςσυνεργασίαςτηςΕΕγιατηνανάπτυξη σεεκατ.ευρώ 1150.14% 448.6% 224.3% 764.9% 1050.13% 321.4% 1429.18% 512.6% 1339.17% 810.10%. Διακυβέρνησηκαιυποστήριξησεοικονομικέςκαιθεσμικέςμεταρρυθμίσεις. Εμπόριοκαιπεριφερειακήολοκλήρωση. Υποδομέςκαιμεταφορές. Ύδρευσηκαιενέργεια. Κοινωνικήσυνοχήκαιαπασχόληση. Ανθρώπινηκαικοινωνικήανάπτυξη. Αγροτικήανάπτυξη,χωροταξία,γεωργίακαιασφάλειατροφίμων. Περιβάλλονκαιαειφόροςδιαχείρισητωνφυσικώνπόρων. Πρόληψησυγκρούσεωνκαιαστάθειαςκρατών. Άλλοιτομείς Πιστώσεις2006(σεεκατ.ευρώ) Πόροιεπίσημης(αναπτυξιακής)βοήθειαςτηνοποίαδιαχειρίζεταιηEuropeAidκαιηCARDS EξαιρουμένωντωνδιοικητικώνδαπανώνπουδιαχειρίζεταιηEuropeAid
Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κύριασημεία Ετήσιαέκθεση2007γιατηναναπτυξιακήπολιτικήτηςΕυρωπαϊκής Κοινότηταςκαιτηνεφαρμογήτηςεξωτερικήςβοήθειαςτο2006 Λουξεμβούργο:ΥπηρεσίαΕπισήμωνΕκδόσεωντωνΕυρωπαϊκώνΚοινοτήτων 2007 16σ. 21x29,7cm ISBN9789279 064555 Περισσότερεςπληροφορίεςσχετικάμετηνεξωτερικήσυνεργασία: Info Point Εξωτερική Συνεργασία Δημοσιεύσεις,επισκέψεις,συνέδρια http://ec.europa.eu/europeaid/infopoint/index en.htm ΗυπηρεσίαEuropeDirectσαςβοηθάναβρείτεαπαντήσεις σταερωτήματάσαςσχετικάμετηνευρωπαϊκήένωση ΑριθμόςτηλεφώνουγιαδωρεάνκλήσηαπόοπουδήποτεστηνΕΕ * 00 800 6 7 8 9 10 11 *Ορισμένοιφορείςκινητήςτηλεφωνίαςδενπαρέχουνπρόσβασησεαριθμούςπουαρχίζουναπό00800ή ενίοτεοισχετικέςκλήσειςχρεώνονται ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΟιπροςπώλησηεκδόσειςτηςΥπηρεσίαςΕπισήμωνΕκδόσεωντωνΕυρωπαϊκών Κοινοτήτωνδιατίθενταισεολόκληροτονκόσμομέσωτωνπρακτορείωνμας. Μπορείτεναβρείτετονκατάλογοτωνπρακτορείωνπώλησηςστονιστοχώρο τηςυπηρεσίαςεκδόσεων(http://publications.europa.eu)ήμπορείτενατον ζητήσετεμεφαξστοναριθμό: 00352292942758 Επικοινωνήστεμετοπρακτορείοτηςεπιλογήςσαςγιατηνανάθεση παραγγελιών.
KQ AF 07 001 EL C