ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 02.10.2002 C(2002)3560fin Θέµα: Κρατικές ενισχύσεις N 135/2002 - Ελλάδα Χορήγηση οικονοµικής ενίσχυσης στους γεωργούς και κτηνοτρόφους των οποίων οι εκµεταλλεύσεις επλήγησαν από τις δυσµενείς καιρικές συνθήκες (βροχές, πληµµύρες ή καταιγίδα) της περιόδου Μαϊου - εκεµβρίου 2000 (σχέδιο διυπουργικής απόφασης). Κύριε Υπουργέ, Με την επιστολή της 1ης Μαρτίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 4 Μαρτίου 2002, η Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε το επίµαχο µέτρο στην Επιτροπή δυνάµει του άρθρου 88, παράγραφος 3 της Συνθήκης. Με τις επιστολές της 14ης Μαϊου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 15 Μαΐου 2002, της 4ης Ιουλίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 5 Ιουλίου 2002, της 12ης Ιουλίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 17 Ιουλίου 2002, της 1ης Αυγούστου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 2 Αυγούστου 2002, της 6ης Σεπτεµβρίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε αυθηµερόν και της 9ης Σεπτεµβρίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 10 Σεπτεµβρίου 2002, η Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που ζητήθηκαν από τις ελληνικές αρχές µε τις επιστολές της 24ης Απριλίου 2002 και της 3ης Ιουνίου 2002, καθώς και µέσω των άτυπων επαφών µε τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Έχω την τιµή να σας πληροφορήσω ότι η Επιτροπή αποφάσισε να µην προβάλει αντιρρήσεις σε σχέση µε το υπόψη καθεστώς από την άποψη των κανόνων που ισχύουν σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις. Son Excellence Monsieur Giorgos PAPANDREOU Ministre des Affaires étrangères Vas. Sofias 5 GR - 10671 ATHENES Rue de la Loi 200, B - 1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B - 1049 Brussel - Βέλγιο Τηλέφωνο: κέντρο 32 (0) 2 299.11.11. Τηλέτυπο: COMEU B 21877. Τηλεγραφική ιεύθυνση: COMEUR Brussels.
Για να λάβει την απόφαση αυτή, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τα εξής : Περιγραφή του αρχικού σχεδίου απόφασης Το επίµαχο σχέδιο απόφασης προβλέπει τη χορήγηση ενισχύσεων στους κατόχους γεωργικών εκµεταλλεύσεων : 1. των νοµών ράµας, Ηµαθίας και Ξάνθης, των οποίων τα γεωργικά κτίρια υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα τον Σεπτέµβριο 2000, 2. του νοµού Ζακύνθου, των οποίων τα ελαιόδενδρα και τα γεωργικά κτίρια επλήγησαν από την καταιγίδα και τη χαλαζόπτωση τον εκέµβριο 2000, 3. του νοµού Ηρακλείου, των οποίων τα γεωργικά κτίρια, τα θερµοκήπια και τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα κατά τους µήνες Ιούνιο και Νοέµβριο 2000, 4. του νοµού Θεσαλονίκης, των οποίων τα γεωργικά κτίρια, τα θερµοκήπια, τα αντλιοστάσια και τα αρδευτικά δίκτυα υπέστησαν ζηµίες από τις πληµµύρες τον Οκτώβριο 2000, 5. του νοµού Θεσπρωτίας, των οποίων τα γεωργικά κτίρια, τα φρέατα, τα αντιλοστάσια, οι περιφράξεις και ο µηχανολογικός εξοπλισµός υπέστησαν ζηµίες από τις βροχές και τις πληµµύρες ή από την καταιγίδα κατά το διάστηµα Οκτωβρίου- εκεµβρίου 2000, 6. του νοµού Κερκύρας, των οποίων τα δίκτυα συλλογής ελαιοκάρπου, οι µελισσοκυψέλες, τα ελαιόδενδρα, καθώς και τα γεωργικά κτίρια, τα γεωργικά µηχανήµατα, οι περιφράξεις, οι αναβαθµίδες και τα τοιχεία υποστήριξης υπέστησαν ζηµίες από τις πληµµύριες ή από την καταιγίδα κατά τους µήνες Οκτώβριο και Νοέµβριο 2000, 7. του νοµού Kιλκίς, των οποίων τα γεωργικά κτίρια και τα ξηραντήρια καπνού υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα κατά τους µήνες Αύγουστο και Σεπτέµβριο 2000, 8. του νοµού Λαρίσης, των οποίων οι αχλαδιές και οι βερυκοκιές, καθώς και τα θερµοκήπια και τα γεωργικά κτίρια υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα κατά τους µήνες Ιούνιο και Οκτώβριο 2000, 9. του νοµού Λευκάδας, των οποίων τα ελαιόδενδρα και οι περιφράξεις υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα τον Οκτώβριο 2000 και από τις πληµµύρες το Νοέµβριο 2000, 10. του νοµού Mεσσηνίας, των οποίων τα ελαιόδενδρα υπέστησαν ζηµίες από τον παγετό τον Ιανουάριο 2000 ή των οποίων τα ελαιόδενδρα και τα θερµοκήπια επλήγησαν από την καταιγίδα το Νοέµβριο 2000, 2
11. του νοµού Αττικής (διαµέρισµα Πειραιώς), των οποίων τα γεωργικά µηχανήµατα, τα αντλιοστάσια, οι σωλήνες και τα δίκτυα άρδευσης, οι περιφράξεις, τα τοιχεία υποστήριξης, τα φρέατα και οι αγροί υπέστησαν ζηµίες από τις βροχές και τις πληµµύρες κατά τους µήνες Νοέµβριο και εκέµβριο 2000, 12. των νοµών Πιερίας και Σερρών, των οποίων τα ξηραντήρια καπνού, τα θερµοκήπια και τα γεωργικά κτίρια υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα κατά τους µήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέµβριο 2000, 13. του νοµού Ρεθύµνης, των οποίων τα οπωροφόρα δένδρα, τα θερµοκήπια, καθώς και τα γεωργικά µηχανήµατα, τα φρέατα, οι αντλίες, τα γεωργικά κτίρια, οι περιφράξεις, τα δίκτυα συλλογής ελαιοκάρπου, οι σωλήνες και τα δίκτυα άρδευσης υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα, καθώς και από τις βροχές και πληµµύρες κατά τους µήνες Νοέµβριο και εκέµβριο 2000, 14. του νοµού Ροδόπης, των οποίων τα γεωργικά κτίρια και τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα κατά τους µήνες Μάιο και εκέµβριο 2000, 15. του νοµού Χαλκιδικής, των οποίων τα ξηραντήρια καπνού υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα τον Αύγουστο 2000 ή των οποίων τα ελαιόδενδρα και άλλες φυτείες οπωροφόρων ή δένδρων του δάσους, τα φυτώρια δένδρων, καθώς και τα γεωργικά κτίρια, τα θερµοκήπια, τα γεωργικά µηχανήµατα, τα αντλιοστάσια, τα αρδευτικά δίκτυα και οι γεωτρήσεις επλήγησαν από βροχές και πληµµύρες τον Οκτώβριο 2000, 16. του νοµού Χανίων, των οποίων τα θερµοκήπια υπέστησαν ζηµίες από την καταιγίδα τον Ιούνιο 2000 ή των οποίων τα οπωροφόρα δένδρα, οι µελισσοκυψέλες, τα δίκτυα συλλογής ελαιοκάρπου, τα γεωργικά κτίρια και οι περιφράξεις επλήγησαν από βροχές και πληµµύρες τον εκέµβριο 2000. ικαιούχοι των ενισχύσεων είναι οι κατά κύρια απασχόληση γεωργοί, καθώς και ορισµένες άλλες κατηγορίες προσώπων που προσδιορίζονται στην απόφαση αριθ. 93/Θ/14.1.99 του Υπουργού Γεωργίας, όπως τροποποιήθηκε µε την απόφαση αριθ. 358/Θ/6.3.2000, και πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει η εν λόγω απόφαση, οι οποίοι υπέστησαν ζηµίες κατά 20% τουλάχιστον ανά τύπο δραστηριότητας (κατ' εξαίρεση, όσον αφορά τα δένδρα, οι κάτοχοι των εκµεταλλεύσεων πρέπει να έχουν υποστεί σοβαρές ζηµίες, όπως αυτές προσδιορίζονται µε απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, οι οποίες να επηρεάζουν τουλάχιστον το 15% των δένδρων κάθε είδους και τουλάχιστον 15 δένδρα, και τα φυτώρια, τα οποία πρέπει να έχουν υποστεί ζηµίες κατά 30% τουλάχιστον σε σχέση µε τη µέση παραγωγή της τριετίας που προηγήθηκε του έτους επέλευσης της ζηµίας) και οι οποίοι προβαίνουν στην αποκατάσταση των ζηµιών που προκλήθηκαν στις αντλίες, φρέατα, γεωτρήσεις και αντλιοστάσια, δίκτυα και σωλήνες άρδευσης, γεωργικά κτίρια, θερµοκήπια, ξηραντήρια καπνού, περιφράξεις, µηχανολογικό εξοπλισµό, δίκτυα συλλογής ελαιοκάρπου, µελισσοκυψέλες, γεωργικά µηχανήµατα, αγρούς και τοιχεία υποστήριξης και στην ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου που υπέστη ζηµίες. 3
Το ποσό των προβλεποµένων ενισχύσεων είναι το ακόλουθο : α) Για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου (ενίσχυση ανασύστασης) Σε περίπτωση εκρίζωσης και επαναφύτευσης ή κοπής από τη ρίζα Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 4000 δραχµές (11,74 )/δένδρο έως 3000 δραχµές (8,80 )/δένδρο Καλλιεργούµενα δένδρα του δάσους έως 1100 δραχµές (3,23 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των πρωτευόντων κλάδων έως 1800 δραχµές (5,28 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 1200 δραχµές (3,52 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των δευτερευόντων κλάδων έως 1200 δραχµές (3,52 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 800 δραχµές (2,35 )/δένδρο β) Για την αντιστάθµιση της απώλειας της παραγωγής (συµπληρωµατική ενίσχυση) Σε περίπτωση εκρίζωσης και επαναφύτευσης ή κοπής από τη ρίζα έως 12000 δραχµές (35,22 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 9000 δραχµές (26,41 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των πρωτευόντων κλάδων έως 8000 δραχµές (23,48 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 6000 δραχµές (17,61 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των δευτερευόντων κλάδων έως 4000 δραχµές (11,74 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 3000 δραχµές (8,80 )/δένδρο Η συµπληρωµατική ενίσχυση που έχει ως στόχο την αντιστάθµιση της απώλειας της παραγωγής χορηγείται σε δύο ετήσιες δόσεις σε περίπτωση κοπής των δευτερευόντων κλάδων, σε τρεις δόσεις σε περίπτωση κοπής των πρωτευόντων κλάδων και σε τέσσερις δόσεις σε περίπτωση εκρίζωσης και επαναφύτευσης ή κοπής από τη ρίζα. Το ποσό της πρώτης δόσης καθορίζεται ως εξής : Σε περίπτωση εκρίζωσης και επαναφύτευσης ή κοπής από τη ρίζα έως 4000 δραχµές (11,74 )/δένδρο 4
Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 3000 δραχµές (8,80 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των πρωτευόντων κλάδων έως 4000 δραχµές (11,74 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 3000 δραχµές (8,80 )/δένδρο Σε περίπτωση κοπής των δευτερευόντων κλάδων έως 2500 δραχµές (7,34 )/δένδρο Άλλα οπωροφόρα δένδρα έως 2000 δραχµές (5,87 )/δένδρο Τα ποσά της δεύτερης, τρίτης και τέταρτης δόσης θα καθοριστούν µε απόφαση του Υπουργού Γεωργίας. γ) Για την αποκατάσταση των ζηµιών που προκλήθηκαν στις αντλίες, φρέατα, γεωτρήσεις και αντλιοστάσια, δίκτυα και σωλήνες άρδευσης, γεωργικά κτίρια, θερµοκήπια, ξηραντήρια καπνού, περιφράξεις, µηχανολογικό εξοπλισµό, δίκτυα συλλογής ελαιοκάρπου, µελισσοκυψέλες, γεωργικά µηχανήµατα, αγρούς και τοιχεία υποστήριξης, το ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται στο 40% των εξόδων αποκατάστασης. δ) Για την αντιστάθµιση της απώλειας της παραγωγής φυτωρίων δένδρων, το ποσό της ενίσχυσης ανέρχεται στο 50% της ακαθάριστης αξίας της απωλεσθείσας παραγωγής. εν δικαιούνται ενίσχυση οι παραγωγοί που έχουν λάβει ή πρόκειται να λάβουν οικονοµική ενίσχυση για την ίδια ζηµία από άλλο δηµόσιο οργανισµό (Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις κλπ). Στην περίπτωση που οι πληγείσες δραστηριότητες καλύπτονταν από ασφαλιστικό οργανισµό, η ενίσχυση που προβλέπεται από την παρούσα απόφαση χορηγείται στο ακέραιο, υπό τον όρο ότι το συνολικό ποσό της αποζηµίωσης που χορηγείται από τον ασφαλιστικό οργανισµό, αφενός, και από το πρόγραµµα οικονοµικής ενίσχυσης, αφετέρου, δεν υπερβαίνει το 100% των ζηµιών. Στην αντίθετη περίπτωση, η ενίσχυση µειώνεται αναλόγως. Οι δικαιούχοι των προαναφεροµένων οικονοµικών ενισχύσεων θα καθοριστούν από τις διευθύνσεις γεωργίας ή από τις διευθύνσεις ανάπτυξης της υπαίθρου µε βάση τα στοιχεία που θα προκύψουν από την εξατοµίκευση των ζηµιών και αφού θα έχει διαπιστωθεί η αποκατάστασή τους. Οι κάτοχοι γεωργικών εκµεταλλεύσεων που θα λάβουν ενίσχυση στο πλαίσιο του παρόντος προγράµµατος δεσµεύονται να δεχθούν ανεπιφυλάκτως όλους τους ελέγχους ή τις συστάσεις των αρµοδίων φορέων των νοµαρχιών, του Υπουργείου Γεωργίας ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαφορετικά θα αποκλειστούν από την καταβολή των ενισχύσεων. Οι απαιτούµενες πιστώσεις για την καταβολή των ενισχύσεων ανέρχονται σε 800 000 000 δρχ (2 347 762 ευρώ) τα οποία έχουν εγγραφεί στο κονδύλιο 2111 του τακτικού προϋπολογισµού του Υπουργείου Γεωργίας για το 2002. Από τις πιστώσεις αυτές, ποσό 20 000 000 δραχµών (58 694 ευρώ) κατ' ανώτατο όριο αφορά τη δαπάνη 5
στην οποία υποβλήθηκαν οι διευθύνσεις γεωργίας των νοµαρχιών για την αγορά αναλωσίµων γραφείου, την εκτύπωση των απαραιτήτων εντύπων, καθώς και την καταβολή αµοιβής προς τους ιδιώτες οι οποίοι ορίστηκαν µέλη των επιτροπών που ανέλαβαν να εξατοµικεύσουν τις ζηµίες και να διαπιστώσουν την αποκατάστασή τους. Η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών πραγµατοποιείται συµφώνως προς τις διατάξεις του νοµοθετικού διατάγµατος αριθ. 356/74 περί κώδικος εισπράξεως δηµοσίων εσόδων και της κοινής απόφασης αριθ. 2007892/461 των Υπουργών Εθνικής Οικονοµίας, Οικονοµικών, Γεωργίας και Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων της 27 ης Μαϊου 1998 (ΦΕΚ 606/16.6.98, τεύχος II). Η διάρκεια του προγράµµατος είναι τετραετής. Αξιολόγηση υνάµει του άρθρου 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης είναι ασυµβίβαστες µε την κοινή αγορά, στο βαθµό που επηρεάζουν το εµπόριο ανάµεσα στα κράτη µέλη, οι ενισχύσεις που χορηγούνται από τα κράτη ή µέσω κρατικών πόρων υπό οποιαδήποτε µορφή και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισµό µέσω της ευνοϊκής µεταχείρισης ορισµένων επιχειρήσεων ή ορισµένων κλάδων παραγωγής. Το εν λόγω µέτρο ανταποκρίνεται σ αυτόν τον ορισµό υπό την έννοια ότι αφορά ορισµένους κλάδους παραγωγής και µπορεί να επηρεάσει το εµπόριο εξαιτίας της θέσης που κατέχει η Ελλάδα στους υπόψη κλάδους παραγωγής (για παράδειγµα, η Ελλάδα πραγµατοποίησε το 21,6% της κοινοτικής παραγωγής ελαιοκάρπου κατά το 2000). Εντούτοις, στις περιπτώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 87 παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης, ορισµένα µέτρα µπορούν να θεωρηθούν κατ εξαίρεση ως συµβιβάσιµα µε την κοινή αγορά. Εν προκειµένω, οι ελληνικές αρχές εξήγησαν ότι οι ζηµίες που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες οφείλονταν στις δυσµενείς καιρικές συνθήκες, µε άλλα λόγια σε στοιχεία που µπορούν να δικαιολογήσουν την εφαρµογή της εξαίρεσης που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της Συνθήκης, δυνάµει της οποίας οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να επανορθώσουν τις ζηµίες οι οποίες προκλήθηκαν από θεοµηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα είναι συµβιβάσιµες προς την κοινή αγορά. Σύµφωνα µε το σηµείο 11.3 των κατευθυντήριων γραµµών της Κοινότητας όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις στο γεωργικό τοµέα (στο εξής "οι κατευθυντήριες γραµµές") 1 τα καιρικά φαινόµενα όπως είναι ο παγετός, το χαλάζι, ο παγετός, η βροχή ή η ξηρασία µπορούν να θεωρηθούν ως θεοµηνίες κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 2 σηµείο β) της Συνθήκης, µόνον εάν πληρούνται ορισµένοι όροι: α) το ποσοστό των ζηµιών που θεµελιώνει δικαίωµα για ενίσχυση θα πρέπει να ανέρχεται στο 20% της κανονικής παραγωγής στις µειονεκτικές περιοχές και στο 30% στις υπόλοιπες περιοχές και µπορεί να καθοριστεί βάσει της σύγκρισης της παραγωγής του έτους που συνέβη το γεγονός και της µέσης παραγωγής των τριών προηγούµενων ετών κατά τη διάρκεια των οποίων δεν είχε χορηγηθεί καµιά αποζηµίωση εξαιτίας δυσµενών καιρικών συνθηκών ή βάσει άλλης αποδεκτής µεθόδου, 1 ΕΕ C 28 της 01.02.2000, σ. 2. ιορθωτικό ΕΕ C 232 της 12.08.2000, σ. 17. 6
β) δεν θα πρέπει να γίνεται υπερκάλυψη των ζηµιών, γ) οι δαπάνες που δεν πραγµατοποιεί ο γεωργός, επειδή π.χ. δεν έγινε συγκοµιδή, θα πρέπει να αφαιρούνται από τη βάση υπολογισµού της ενίσχυσης, δ) τα ποσά που ενδέχεται να εισπράχθηκαν βάσει ασφαλιστηρίου θα πρέπει να αφαιρούνται από το ποσό της ενίσχυσης, ε) ο έκτακτος χαρακτήρας του γεγονότος θα πρέπει να πιστοποιείται µε την παρουσίαση των κατάλληλων µετεωρολογικών στοιχείων, στ) το ποσό της ενίσχυσης θα πρέπει να µειώνεται κατά το ποσό κάθε άµεσης ενίσχυσης. Η Επιτροπή επισηµαίνει ότι, µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που έδωσαν, οι ελληνικές αρχές δεσµεύθηκαν να συµπληρώσουν το σχέδιο της εν επικεφαλίδει διυπουργικής απόφασης ούτως ώστε να διευκρινίζεται ότι : - δεν δικαιούνται ενίσχυση οι παραγωγοί που έλαβαν ή πρόκειται να λάβουν για τις περιγραφόµενες ζηµίες άµεση ή έµµεση οικονοµική ενίσχυση από άλλο δηµόσιο οργανισµό (Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις κλπ), - θα αφαιρεθούν από τη βάση υπολογισµού της ενίσχυσης οι δαπάνες στις οποίες δεν προβαίνει ο δικαιούχος λόγω των δυσµενών καιρικών συνθηκών (για παράδειγµα, για τη συγκοµιδή). Με βάση τη δέσµευση αυτή και την περιγραφή του επίµαχου σχεδίου διυπουργικής απόφασης, το οποίο περιλαµβάνει ήδη διατάξεις που αφορούν το συνυπολογισµό των ποσών που εισπράττονται βάσει ασφαλιστηρίων, η Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι θα τηρηθούν οι όροι που προβλέπονται από τα σηµεία γ) και δ) παραπάνω. Το ίδιο ισχύει και για τον όρο που προβλέπεται στο σηµείο ε), επειδή οι ελληνικές αρχές έχουν υποβάλει πολλά έγγραφα και στοιχεία που πιστοποιούν το µέγεθος των δυσµενών καιρικών συνθηκών οι οποίες έπληξαν την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της υπόψη περιόδου, καθώς και για τον όρο στ), επειδή µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που έδωσαν, οι ελληνικές αρχές διευκρινίζουν ότι το ποσό της ενίσχυσης θα µειωθεί κατά το ποσό κάθε άµεσης ενίσχυσης. Όσον αφορά τους όρους α) και β), δηλαδή την τήρηση των κατώτατων ορίων ζηµιών που προσδιορίζονται βάσει κατάλληλης µεθόδου υπολογισµού και τη µη υπερκάλυψη των ζηµιών, η Επιτροπή διαπιστώνει τα εξής: 1. Ενισχύσεις που προορίζονται για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου και για την κάλυψη της ζηµίας που υπέστη η παραγωγή χαµηλών οπωροφόρων δέντρων Αποζηµίωση για τη ζηµία που υπέστη η παραγωγή Στις συµπληρωµατικές πληροφορίες που έδωσαν, οι ελληνικές αρχές ανέφεραν ότι θα εφαρµόσουν τη µέθοδο υπολογισµού των ζηµιών που είχε εγκριθεί στο πλαίσιο της υπόθεσης Ν 143/02, πράγµα που σηµαίνει ότι: 7
- η απώλεια παραγωγής θα προσδιοριστεί µε τη σύγκριση της απόδοσης κατά το έτος που συνέβη το γεγονός και της µέσης απόδοσης κάθε κλάδου παραγωγής κατά τη διάρκεια µιας περιόδου αναφοράς, - η προαναφερόµενη µέση απόδοση είναι αυτή που κοινοποιήθηκε για την περίοδο 1997-1999 για τη βάση δεδοµένων RICA, - η αξία της ζηµίας που υπέστη η παραγωγή θα προσδιοριστεί µε βάση τον ακόλουθο τύπο για κάθε προϊόν: (µέση απόδοση κατά την περίοδο 1997-1999 x µέση τιµή που ίσχυε κατά την ίδια περίοδο) - (απόδοση κατά το έτος που συνέβη το γεγονός x µέση τιµή που ίσχυε κατά τη διάρκεια του ιδίου έτους) αυτή η µέση τιµή καθορίζεται µε βάση το µέσο όρο των τιµών παραγωγής σε κάθε νοµό κατά την υπόψη περίοδο, τις οποίες κοινοποιούν οι νοµαρχιακές υπηρεσίες που είναι αρµόδιες για θέµατα γεωργίας στη ιεύθυνση Αγροτικής Πολιτικής και Τεκµηρίωσης του Υπουργείου Γεωργίας, - η απόδοση του έτους που συνέβη το γεγονός προσδιορίζεται από τις επιτροπές αξιολόγησης των ζηµιών οι οποίες, εν ανάγκη, ζητούν από άλλες αρµόδιες υπηρεσίες τις στατιστικές που χρησιµοποιούνται για την εφαρµογή διαφόρων γεωργικών προγραµµάτων, - στην περίπτωση συνεταιρισµών και οµάδων παραγωγών συγκεντρώνονται στοιχεία για κάθε παραγωγό καθώς και οι επίσηµες τιµές που εφαρµόζουν αυτοί οι οργανισµοί, - εάν δεν υπάρχει κανένα επίσηµο στοιχείο για κάποιον δυνητικό δικαιούχο, η απόδοσή του καθορίζεται από µία εκ των προαναφεροµένων επιτροπών και δεν µπορεί σε καµιά περίπτωση να υπερβεί το µέσο όρο των αποδόσεων των γειτονικών εκµεταλλεύσεων για τις οποίες υπάρχουν επίσηµα στοιχεία ή, εάν δεν υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία για τις γειτονικές εκµεταλλεύσεις, το µέσο όρο της περιφέρειας ή της περιοχής στην οποία βρίσκεται η εκµετάλλευση. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι αυτή η µέθοδος έχει εγκριθεί στο πλαίσιο της υπόθεσης ενίσχυσης N 143/02, η οποία εγκρίθηκε στις 18 Σεπτεµβρίου 2002 και στην οποία παραπέµπουν οι ελληνικές αρχές. εν έχει λοιπόν κανένα λόγο να µεταβάλει άποψη εν προκειµένω. Όσον αφορά το κατώτατο όριο της ζηµίας που θεµελιώνει δικαίωµα ενίσχυσης για τις υπόψη πολυετείς καλλιέργειες, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι : - µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που έδωσαν στο πλαίσιο της υπόθεσης N 143/02, οι ελληνικές αρχές διευκρίνισαν ότι, σε σύγκριση µε την περίοδο 1997-1999 που ελήφθη ως περίοδος αναφοράς, η ζηµία της πρώτης συγκοµιδής µετά το έτος που συνέβη το γεγονός θα πρέπει να υπερβεί το 10% και πολλαπλασιαζόµενη µε τον αριθµό των ετών κατά τη διάρκεια των οποίων πιστεύεται ότι θα γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις των δυσµενών καιρικών συνθηκών (2 έως 4 έτη σύµφωνα µε τις διαθέσιµες πληροφορίες) θα πρέπει να υπερβεί το 30% (εν προκειµένω, δεδοµένου ότι οι δεσµεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της υπόθεσης N 143/02 εφαρµόζονται mutatis mutandis στην παρούσα κοινοποίηση, καθώς και ότι, στην περιγραφή του παρόντος καθεστώτος, προβλέπεται κατώτατο όριο ζηµιών 20 % για τις µειονεκτικές περιοχές και 30 % για τις υπόλοιπες περιοχές, το γινόµενο του πολλαπλασιασµού του 10 % µε τον αριθµό ετών κατά τη διάρκεια των οποίων 8
πιστεύεται ότι θα γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις των δυσµενών καιρικών συνθηκών θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 20 % στις µειονεκτικές περιοχές και τουλάχιστον 30 % στις υπόλοιπες περιοχές), - για να δικαιούται κάποιος ενίσχυση, θα πρέπει τουλάχιστον 15 δένδρα του να έχουν υποστεί σοβαρές ζηµίες και να ανασυστήσει το φυτικό του κεφάλαιο (βάσει των παραµέτρων που έχουν προσδιοριστεί στο πλαίσιο της υπόθεσης N 143/02, σοβαρές ζηµίες θεωρούνται οι εξής : η ολική καταστροφή των φυτειών µε δένδρα ακτινιδίων, φυτειών άλλων οπωροφόρων δένδρων και αµπελώνων, η ζηµία του κορµού και η ολική καταστροφή των πρωτογενών, δευτερογενών, τριτογενών κλπ κλάδων των δένδρων ακτινιδίων, των άλλων οπωροφόρων δένδρων και των αµπελιών, η ζηµία των πρωτογενών κλάδων και η ολική καταστροφή των δευτερογενών, τριτογενών κλπ κλάδων των δέντρων ακτινιδίων, των άλλων οπωροφόρων δέντρων και των αµπελιών, η ζηµία των δευτερογενών κλάδων και η ολική καταστροφή των υπολοίπων κλάδων). Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι αυτή η προσέγγιση αντιστοιχεί προς εκείνη που περιγράφεται στο σηµείο 11.3.4 των κατευθυντήριων γραµµών, δεδοµένου ότι οι καλλιέργειες τις οποίες αφορά η ενίσχυση που αναλύεται εδώ είναι καλλιέργειες χαµηλών οπωροφόρων δέντρων τα οποία υπέστησαν ζηµίες και οι συνέπειές τους θα γίνονται αισθητές επί πολλά έτη. Εξάλλου, το ποσοστό της ζηµίας που θεµελιώνει το δικαίωµα ενίσχυσης αντιστοιχεί επίσης µε το ποσοστό που προβλέπεται από το εν λόγω σηµείο. Όσον αφορά το ποσοστό κάλυψης των ζηµιών, η Επιτροπή επισηµαίνει ότι ο τύπος υπολογισµού που προτείνεται από τις ελληνικές αρχές αντιστοιχεί προς αυτόν που προβλέπεται από το σηµείο 11.3.2 των κατευθυντήριων γραµµών. Εξάλλου, τα ανώτατα όρια ενίσχυσης που περιλαµβάνονται στην περιγραφή µε τον τίτλο "κάλυψη της ζηµίας που υπέστη η παραγωγή" είναι γενικά κατώτερα από εκείνα που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο της υπόθεσης Ν 143/02 και, εν πάση περιπτώσει, κατώτερα από την ανά µονάδα απώλεια εισοδήµατος που εµφανίζεται στους πίνακες τους οποίους υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές µε την επιστολή τους της 21ης Ιουνίου 2002. Κατά συνέπεια δεν θα υπάρξει υπερκάλυψη των ζηµιών. Εξάλλου, µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που έδωσαν, οι ελληνικές αρχές διευκρινίζουν ότι, εάν από τον πολλαπλασιασµό του 10% των ζηµιών που συνέβησαν κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους επί τον αριθµό των ετών κατά τη διάρκεια των οποίων θα γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις των δυσµενών καιρικών συνθηκών προκύψει συνολικό ποσοστό ζηµιών µικρότερο του 20% ή του 30%, ανάλογα µε την περιοχή, οι χορηγηθείσες ενισχύσεις θα ανακτηθούν από τους δικαιούχους. Λαµβανοµένων υπόψη όλων αυτών των πληροφοριών, η Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να καλύψουν τις απώλειες παραγωγής των καλλιεργειών χαµηλών οπωροφόρων δέντρων θα υπολογιστούν κατά τρόπο σύµφωνο µε τα προβλεπόµενα στο σηµείο 11.3 των κατευθυντήριων γραµµών. Ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου εδοµένου ότι, από τη φύση του, το φυτικό κεφάλαιο που αφορά η εν λόγω αποζηµίωση αποτελεί ένα διαρκές µέσον παραγωγής, η ενίσχυση µπορεί, κατ αναλογία, να αναλυθεί µε βάση τις διατάξεις του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντήριων γραµµών, οι οποίες ορίζουν ότι οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο την αποζηµίωση των γεωργών για τις 9
ζηµίες που υπέστη ο εξοπλισµός τους µπορούν να ανέλθουν µέχρι το 100% του πραγµατικού κόστους. Εν προκειµένω, η Επιτροπή επισηµαίνει ότι οι ελληνικές αρχές, µε την επιστολή τους της 21ης Ιουνίου 2002 η οποία απεστάλη στο πλαίσιο της υπόθεσης Ν 143/02, υπέβαλαν πλήρη πίνακα της δαπάνης που προϋποθέτει η ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου (κοπές, εκριζώσεις και επαναφυτεύσεις), η οποία υπολογίστηκε µε βάση τις επίσηµες τιµές. Ο πίνακας αυτός αποδεικνύει ότι η σχεδιαζόµενη ενίσχυση είναι, σε κάθε περίπτωση, κατώτερη από το πραγµατικό κόστος της ανασύστασης και ότι συνεπώς δεν το υπερκαλύπτει. Κατά συνέπεια, µπορεί να θεωρηθεί ότι τηρούνται οι διατάξεις του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντήριων γραµµών. εδοµένου ότι τηρούνται οι σχετικές διατάξεις των κατευθυντήριων γραµµών, οι ενισχύσεις που προορίζονται τόσο για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου όσο και για την κάλυψη των απωλειών παραγωγής που υπέστησαν οι καλλιέργειες χαµηλών οπωροφόρων δένδρων µπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 2, στοιχείο β), της Συνθήκης. 2. Ενισχύσεις για την αποκατάσταση των ζηµιών που προκλήθηκαν στις παραγωγικές δοµές και εξοπλισµό Σύµφωνα µε το σηµείο 11.3.7 των κατευθυντηρίων γραµµών, οι ενισχύσεις για την αποζηµίωση των γεωργών λόγω ζηµιών που προκλήθηκαν στα κτίρια και στον εξοπλισµό λόγω κακών καιρικών συνθηκών µπορούν να φθάσουν µέχρι το 100% της πραγµατικής δαπάνης χωρίς να προβλέπεται κατώτατο όριο. Εν προκειµένω, η Επιτροπή επισηµαίνει ότι η σχεδιαζόµενη ενίσχυση (40 %) είναι σαφώς κατώτερη από το επιτρεπόµενο ποσοστό. Ως εκ τούτου, εφόσον δεν υπάρχει κίνδυνος υπερκάλυψης της προκληθείσας ζηµίας, µπορεί να θεωρηθεί ότι τηρούνται οι διατάξεις του σηµείου 11.3.7 των κατευθυντήριων γραµµών, οι δε ενισχύσεις τις οποίες προβλέπει το επίµαχο σχέδιο διυπουργικής απόφασης για την αποκατάσταση των ζηµιών που υπέστησαν οι παραγωγικές δοµές και εξοπλισµός µπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση που προβλέπει το άρθρο 87 παράγραφος 2, στοιχείο β), της Συνθήκης. Απόφαση Με βάση την προαναφερόµενη ανάλυση, η Επιτροπή έκρινε ότι οι ενισχύσεις που προβλέπει το επίµαχο καθεστώς είναι συµβιβάσιµες µε την κοινή αγορά. Εντούτοις, λαµβάνοντας υπόψη το πλήθος τροποποιήσεων που θα υποστεί η διυπουργική απόφαση σε σχέση µε την αρχική της έκδοση, εφιστάται η προσοχή των ελληνικών αρχών στην ανάγκη: - αποστολής, πριν αρχίσουν οι πληρωµές, αντιγράφου του σχεδίου απόφασης, όπως θα τροποποιηθεί βάσει των δεσµεύσεων που αναλαµβάνονται µε την παρούσα απόφαση, ώστε να µπορέσει η Επιτροπή να ελέγξει εάν οι δεσµεύσεις αυτές έχουν ενσωµατωθεί σωστά στο αρχικό κείµενο, - αποστολής λεπτοµερέστατης έκθεσης σχετικά µε την εφαρµογή του αναλυθέντος καθεστώτος, η οποία θα πρέπει να περιέχει όλες τις πληροφορίες που περιλαµβάνονται στα διάφορα σηµεία της ανάλυσης. 10
Στην περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιλαµβάνει εµπιστευτικές πληροφορίες που δεν θα πρέπει να γνωστοποιηθούν σε τρίτους, καλείστε να ενηµερώσετε σχετικά την Επιτροπή εντός προθεσµίας δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετικό αιτιολογηµένο αίτηµα εντός της προβλεπόµενης προθεσµίας, θα θεωρήσει ότι συµφωνείτε να ανακοινωθεί σε τρίτους και να δηµοσιευτεί ολόκληρο το κείµενο της επιστολής, στη γλώσσα του αυθεντικού κειµένου, στην ακόλουθη διεύθυνση του ιαδικτύου http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/. Το αίτηµα αυτό θα πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε τηλεοµοιοτυπία στην ακόλουθη διεύθυνση: Με βαθύτατη εκτίµηση Commission européenne Direction générale de l agriculture Direction H.2. Bureau : Loi 130 5/120 B-1049 BRUXELLES Αριθ. φαξ (32 2 2962151) Μετά τιµής, Για την Επιτροπή Franz FISCHLER Μέλος της Επιτροπής 11