ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΤΕΡΟΥ ΗΜΙΤΟΜΟΥ Πρόλογος... Συντομογραφίαι... ΙΧ ΧΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΙ ΙΚΟΝΟΜΙΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΠΙ ΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΟΥΝΤΟΣ 1. Γενικαί παρατηρήσεις... 5 2. Νομική φύσις τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 13 I. Ὑπαγωγή τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου εἰς τό ἐνδοτικόν δικονομικόν δίκαιον... 14 Α. Ὁ δικονομικός χαρακτήρ τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 14 Β. Ὁ ἐνδοτικός χαρακτήρ τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου. Ἐξαιρέσεις... 24 ΙΙ. Τό οὐσιαστικόν θεμέλιον τῆς νομιμοποιή-
σεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 34 Α. Οὐσιαστικά κριτήρια προσδιορισμοῦ τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 35 α. ικαίωμα διοικήσεως... 35 β. Ἔννομον συμφέρον... 42 γ. Ἔννομον συμφέρον καί ἐξουσία διαθέσεως... 48 Β. Ἡ νομιμοποίησις τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου ὡς ἄσκησις ἀλλοτρίας δικονομικῆς ἐξουσίας, ἐρειδομένη ἐπί νομίμου ἤ ἑκουσίας ἐξουσιοδοτήσεως 56 α. Ἡ ὑπό μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου διεξαγωγή τῆς δίκης ὡς πρᾶξις διοικήσεως ἀλλοτρίας ὑποθέσεως 56 β. Ἡ ὑπό μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου διεξαγωγή τῆς δίκης ὡς ἀ- πόρροια νομίμου ἤ ἑκουσίας ἐξουσιοδοτήσεως... 59 γ. Ἡ ὑπό μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου διεξαγωγή της δίκης ὡς ἄ- σκησις ἀλλοτρίας δικονομικῆς ἐξουσίας. ιάκρισις τῆς ὑπό μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου διεξαγωγῆς τῆς δίκης ἀπό τῆς δι ἀντιπροσώπου διεξαγωγῆς αὐτῆς... 61 δ. Περιεχόμενον καί ἔκτασις τῆς ἐξουσιοδοτήσεως... 73 ΙΙΙ. Ἡ νομιμοποίησις τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑ- ποχρέου διαδίκου ὡς γνήσιον δικονομικόν δικαίωμα... 89 XVI
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΥΤΕΡΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΙΚΗΣ 1. Γενικαί παρατηρήσεις... 99 2. Αἱ θεωρίαι τῆς «μή ἐπιρροῆς» καί τῆς «ἐπιρροῆς» τῆς οὐσιαστικῆς μεταβολῆς ἐπί τοῦ ἀντικειμένου τῆς δίκης... 100 3. Κριτική ἀποτίμησις τῶν θεωριῶν... 106 I. Τό ἱστορικόν καί δογματικόν θεμέλιον ἑκάστης... 106 II. Αἱ θεωρίαι ἐξ ἐπόψεως οὐσιαστικοῦ δικαίου... 112 Α. Ἐνστάσεις τοῦ ἀντιδίκου... 113 Β. ιαδικαστικαί πράξεις διαθέσεως τοῦ ἀπαλλοτριοῦντος... 117 III. Αἱ θεωρίαι ἐξ ἐπόψεως δικονομικοῦ δικαίου. 117 Α. Ἡ θεωρία τῆς μή ἐπιρροῆς καί τά χρονικά ὅρια τοῦ οὐσιαστικοῦ δεδικασμένου 117 Β. Ἡ θεωρία τῆς ἐπιρροῆς καί τά ἀντικειμενικά ὅρια τοῦ οὐσιαστικοῦ δεδικασμένου... 119 Γ. Μεταβολή τοῦ αἰτήματος τῆς ἀγωγῆς μετά τήν ἀπαλλοτρίωσιν... 128 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΟΥ Ε ΙΚΑΣΜΕΝΟΥ 1. Γενικαί παρατηρήσεις... 137 2. Περί τῆς ὑποκειμενικῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου ἐπί δικῶν, διεξαγομένων ὑπό μή δικαιούχου ἤ κατά μή ὑποχρέου διαδίκου... 144 I. Ἡ στάθμισις τῶν ἀντιρρόπων συμφερόν- XVII
των, ὡς βάσις διά τόν καθορισμόν τῆς ὑποκειμενικῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου... 147 Α. Τό συμφέρον τοῦ ἀντιδίκου, ὡς λόγος ἐπεκτάσεως τῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου 148 Β. Τό συμφέρον τοῦ οὐσιαστικοῦ δικαιούχου ἤ ὑποχρέου, ὡς λόγος περιορισμοῦ τῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου... 154 Γ. Τό κριτήριον τῆς ἀποκλειστικῆς ἤ συντρεχούσης νομιμοποιήσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 163 II. Ἡ οὐσιαστική ἔννοια τοῦ διαδίκου, ὡς βάσις διά τόν καθορισμόν τῆς ὑποκειμενικῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου... 184 Α. Τό οὐσιαστικόν κριτήριον προσδιορισμοῦ τῆς ἐννοίας τοῦ διαδίκου... 185 Β. Τό κριτήριον τῆς ἐξουσίας διαθέσεως τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 186 Γ. Κριτική... 189 III. Ἡ οὐσιαστική ἔννοια τοῦ διαδίκου, ἡ δικονομική λειτουργία τῆς συντρεχούσης νομιμοποιήσεως καί τά ὑποκειμενικά ὅρια τοῦ δικαιώματος ἀκροάσεως καί τριτανακοπῆς, ὡς παράγοντες διαμορφώσεως τῆς ὑποκειμενικῆς ἰσχύος τοῦ δεδικασμένου... 202 Α. Οὐσιαστικόν τό θεμέλιον τῆς κατ ἄρθρον 325 ἀρ. 1 ΚΠολ ἐννοίας τοῦ διαδίκου... 202 Β. Ἔννοια καί λειτουργία τῆς συντρεχούσης νομιμοποιήσεως. Αὕτη νοεῖται ὡς ὑ- φισταμένη ὑπό διαζευκτικήν καί ὄχι ἀ- θροιστικήν μορφήν... 221 α. Ἐπί κοινωνίας δικαιώματος, ἔχοντος ὡς ἀντικείμενον ἀδιαίρετον παροχήν 221 XVIII
β. Ἐπί τῶν λοιπῶν περιπτώσεων συντρεχούσης νομιμοποιήσεως... 235 Γ. Περί τοῦ δικαιώματος ἀκροάσεως τοῦ ὑπό οὐσιαστικήν ἔννοιαν διαδίκου... 238 α. ικαιοῦχοι ἀκροάσεως. Αἱ δύο ἐκδοχαί... 241 β. Ἡ θεωρία τῆς οὐσιαστικῆς ἐξαρτήσεως, ὡς βάσις διά τόν καθορισμόν τῶν δικαιούχων ἀκροάσεως... 248 γ. Ἀπολύτως ἐξηρτημέναι καί σχετικῶς ἐξηρτημέναι ἔννομοι σχέσεις. ικαιοῦχοι ἀκροάσεως οἱ φορεῖς σχετικῶς ἐξηρτημένων ἐννόμων σχέσεων... 261 δ. Νομοθετική ἐπιβεβαίωσις τῆς θεωρίας τῆς οὐσιαστικῆς ἐξαρτήσεως καί τοῦ ἐπ αὐτῆς στηριχθέντος ἑρμηνευτικοῦ καθορισμοῦ τῶν δικαιούχων ἀκροάσεως... 264 ε. Ὁ ὑπό οὐσιαστικήν ἔννοιαν διάδικος ὡς φορεύς τοῦ δικαιώματος ἀκροάσεως... 297 στ. Περί τοῦ δικαιώματος τριτανακοπῆς τοῦ ὑπό οὐσιαστικήν ἔννοιαν διαδίκου... 301 ζ. Ὅροι τοῦ παραδεκτοῦ καί τοῦ βασίμου τῆς τριτανακοπῆς, τῆς ἀσκουμένης παρά τοῦ ὑπό οὐσιαστικήν ἔννοιαν διαδίκου... 314 3. εδικασμένον ἔναντι τοῦ μετά τήν ἐκκρεμοδικίαν καταστάντος εἰδικοῦ διαδόχου... 316 4. εδικασμένον ἔναντι τοῦ πρό τῆς ἐκκρεμοδικίας καταστάντος εἰδικοῦ διαδόχου. Τριτενέργεια τοῦ δεδικασμένου;... 321 XIX
5. εδικασμένον ὡς πρός τήν μεταξύ δικαιοπαρόχου καί εἰδικοῦ διαδόχου ὑφισταμένην σχέσιν... 330 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΩΝ ΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΤΗΤΟΣ 1. Γενικαί παρατηρήσεις... 335 2. Οὐσιαστικός προσδιορισμός τῆς ἐννοίας τοῦ διαδίκου, ὡς ὑποκειμένου τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκτελέσεως... 337 I. Νομιμοποίησις τοῦ οὐσιαστικοῦ δικαιούχου ἤ ὑποχρέου... 337 II. Νομιμοποίησις τοῦ μή δικαιούχου ἤ μή ὑποχρέου διαδίκου... 340 ΙΙΙ. Νομιμοποίησις τοῦ διαρκούσης τῆς δίκης ἀ- παλλοτριώσαντος τό ἐπίδικον ἀντικείμενον πρός διενέργειαν τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκτελέσεως... 345 IV. Νομιμοποίησις τοῦ μετά τό πέρας τῆς δίκης ἀπαλλοτριώσαντος τό ἐπίδικον ἀντικείμενον πρός διενέργειαν τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκτελέσεως... 350 Α. ικαιοπρακτική θεμελίωσις τῆς νομιμοποιήσεως τρίτου πρός διεξαγωγήν τῆς διαγνωστικῆς δίκης... 351 α. Ὅροι τοῦ ἐπιτρεπτοῦ τῆς δικαιοπρακτικῆς θεμελιώσεως τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ τρίτου... 351 β. Ἀντίκρουσις τῶν κατά τοῦ ἐπιτρεπτοῦ τῆς δικαιοπρακτικῆς θεμελιώσεως τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ τρίτου προβαλλομένων ἐπιχειρημάτων... 354 γ. Ἐρρυθμισμέναι τινές περιπτώσεις δι- XX
καιοπρακτικῆς θεμελιώσεως τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ τρίτου... 372 Β. ικαιοπρακτική θεμελίωσις τῆς νομιμοποιήσεως τρίτου πρός διενέργειαν τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκτελέσεως... 382 Γ. ικαιοπρακτική θεμελίωσις τῆς νομιμοποιήσεως τοῦ μετά τό πέρας τῆς δίκης ἀ- παλλοτριώσαντος τό ἐπίδικον ἀντικείμενον πρός διενέργειαν τῆς ἀναγκαστικῆς ἐκτελέσεως... 384 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ ΜΟΡΦΑΙ ΙΑ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΕΙ ΙΚΟΥ ΙΑ ΟΧΟΥ 1. Γενικαί παρατηρήσεις... 387 2. ικαίωμα παρεμβάσεως... 388 I. Κυρία παρέμβασις τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου... 389 Α. ικονομική λειτουργία τῆς κυρίας παρεμβάσεως τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου... 389 Β. Ὑποκειμενική διάρθρωσις τῆς δίκης μετά τήν ἄσκησιν κυρίας παρεμβάσεως ἐκ μέρους τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου. Τό διαδικαστικόν φαινόμενον τῆς τριμεροῦς ἀντιδικίας... 394 Γ. ιαδικαστικαί συνέπειαι ἐκ τῆς δημιουργίας σχέσεως τριμεροῦς ἀντιδικίας... 399 α. υνατότης παραπομπῆς τῆς κυρίας παρεμβάσεως τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου εἰς ἰδιαιτέραν συζήτησιν... 399 β. Τύχη τῆς κυρίας παρεμβάσεως τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου ἐν περιπτώσει καταργήσεως τῆς ὑπό ἤ κατά τοῦ δικαιοπαρόχου διεξαγομένης κυρίας δίκης... 400 XXI
γ. Ἄσκησις ἀνταγωγῆς κατά τοῦ κυρίως παρεμβάντος εἰδικοῦ διαδόχου... 404 δ. Ἄσκησις ἐνδίκων μέσων κατ ἀποφάσεων, ἀποφαινομένων ὁριστικῶς μόνον ὡς πρός τήν ἀγωγήν τοῦ δικαιοπαρόχου ἤ τήν κυρίαν παρέμβασιν τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου... 406 ε. Παθητική νομιμοποίησις ἐπί ἐνδίκων μέσων, ἀπευθυνομένων κατ ἀποφάσεων δεχομένων ἤ ἀπορριπτουσῶν τήν κυρίαν παρέμβασιν τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου... 408 II. Πρόσθετος παρέμβασις τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου... 410 Α. Μορφή τῆς παρεμβάσεως τοῦ εἰδικοῦ διαδόχου ὡς προσθέτου αὐτοτελοῦς... 410 Β. Ὅρια ἐπιτρεπτῆς διαδικαστικῆς δράσεως τοῦ αὐτοτελῶς προσθέτως παρεμβαίνοντος εἰδικοῦ διαδόχου... 420 α. ιαδικαστικαί πράξεις περιέχουσαι διάθεσιν τοῦ ἀντικειμένου τῆς δίκης. 420 β. ιαδικαστικαί πράξεις περιέχουσαι μεταβολήν ἤ διεύρυνσιν τοῦ ἀντικειμένου τῆς δίκης... 437 γ. ιαδικαστικαί πράξεις μή περιέχουσαι διάθεσιν, μεταβολήν ἤ διεύρυνσιν τοῦ ἀντικειμένου τῆς δίκης... 440 Γ. Ἀνάληψις τῆς δίκης παρά τοῦ αὐτοτελῶς προσθέτως παρεμβαίνοντος εἰδικοῦ διαδόχου... 444 3. ικαίωμα ἀσκήσεως ἐνδίκων μέσων... 448 I. Ἑρμηνευτικά ζητήματα τῆς διαδικασίας τῶν ἐνδίκων μέσων... 451 Α. Προθεσμία ἀσκήσεως ἐνδίκων μέσων... 451 XXII
Β. Πράξεις διαθέσεως τοῦ δικαιώματος ἀ- σκήσεως ἐνδίκων μέσων... 454 Γ. Ἐπεκτατικόν ἀποτέλεσμα τῆς ἀσκήσεως ἐνδίκων μέσων... 457. ιαδοχική ἄσκησις ἐνδίκων μέσων... 459 Ε. Παθητική νομιμοποίησις πρός ἄσκησιν ἐνδίκων μέσων... 461 ΙI. Excursus: ικαίωμα ἀσκήσεως ἐνδίκων μέσων παρά τοῦ ὑπό οὐσιαστικήν ἔννοιαν διαδίκου... 462 Βιβλιογραφία... 471 XXIII