11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. Έτος 2015-2016 Τμήμα Α 3 Αθλητισμός και κοινωνικά προβλήματα στην Ελλάδα στην εποχή μας 1.Κριτήρια επιλογής θέματος Παρουσιάζει διαχρονικό ενδιαφέρον. Για να ενημερωθούμε και να ενημερώσουμε τους συνανθρώπους μας για ένα ζωτικής φύσεως θέμα που σχετίζεται με την υγεία. Ο αθλητισμός είναι πολύ σημαντικός για την υγεία μας. Υπάρχουν ποικίλα κοινωνικά προβλήματα στην σύγχρονη Ελλάδα που σχετίζονται με τον αθλητισμό. Ο αθλητισμός αποτελεί σοβαρή απασχόληση, ιδιαίτερα για τους νέους. 2.Παρουσίαση του θέματος Το θέμα μας αναφέρεται στον αθλητισμό και στις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει στην Ελλάδα και ειδικότερα στην εποχή μας. Πιο συγκεκριμένα, θα ασχοληθούμε με προβλήματα που αφορούν την κοινωνία μας, όπως είναι ο φανατισμός, η βία στα γήπεδα, το ντόπινγκ κ.α. 3. Σκοπός της έρευνας Ο σκοπός της έρευνάς μας είναι όχι μόνο να ενημερώσουμε, αλλά και να ενημερωθούμε για τα κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με τον αθλητισμό και αν είναι εφικτό να δώσουμε λύσεις σε αυτά. Επίσης με αφορμή την εργασία με θέμα τον αθλητισμό και τα κοινωνικά προβλήματα, μας δόθηκε η ευκαιρία να κατανοήσουμε την αξία και ν αναπτύξουμε την συνεργασία και τον αλληλοσεβασμό μεταξύ των μελών της ομάδας. Ιστορική αναδρομή 4.Εισαγωγή στο θέμα Από τη λέξη «άθλος» προέρχεται και η λέξη αθλητισμός, που αντιστοιχεί στην αρχαιοελληνική γλώσσα. «Ωραίο και αθλητικό κορμί, με ήρεμη έκφραση και πειθαρχία του πάθους», είναι χαρακτηριστικά του ελεύθερου πολίτη. Ενώ, αντίθετα, ο δούλος παριστάνεται πάντα ή παχύσαρκος ή καχεκτικός με απότομες χειρονομίες. Αρμονία νου και κορμιού, ιδού το υψηλό ιδανικό του Έλληνα. Υπερτροφία του ενός σε βάρος του άλλου θεωρούνταν βάρβαρη. Όταν άρχισαν οι Έλληνες να ξεπέφτουν, άρχισε και το σώμα του αθλητή να υπερτροφεί και να σκοτώνει το πνεύμα του». Έτσι ο Ν. Καζαντζάκης μίλησε για τον αθλητισμό στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν λοιπόν καθήκον κάθε ελεύθερου ανθρώπου να φροντίζει για την εξέλιξη του αυτή και η άμιλλα ενίσχυε αυτό το καθήκον. Έτσι προέκυψε η ρήση «νους υγιής εν σώματι υγιεί».
Θεατές παρακολουθούν τον αγώνα δρόμου στα «άθλα επί Πατρόκλω» Αθλητισμός, ήθος και καλλιέργεια ήταν σύμφυτα του αθλητικού ιδεώδους. Ο αθλητικός ανταγωνισμός και η σωματική δραστηριότητα ήταν τρόπος ζωής για τους αρχαίους Έλληνες από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους. Τις πρώτες αθλητικές εκδηλώσεις στη μινωική Κρήτη τις βρίσκουμε συνδεδεμένες με θρησκευτικές τελετές. Στη μυκηναϊκή Ελλάδα οι αθλητικοί αγώνες αποτελούσαν αναπόσπαστο στοιχείο των επικήδειων τελετών προς τιμή επιφανών νεκρών. Στα «Άθλα επί Πατρόκλω» της Ιλιάδας η επικήδεια τελετή του Πατρόκλου περιλαμβάνει αγωνίσματα, όπως η αρματοδρομία, η πυγμαχία, η πάλη, ο δρόμος, η οπλομαχία, η δισκοβολία, η τοξοβολία και ο ακοντισμός Αθλητισμός και Πόλις Από τον 8ο αιώνα π.χ., η εμφάνιση των πρώτων πόλεων-κρατών επηρέασε και την εξέλιξη στον αθλητισμό. Διάφορα συστήματα εκπαίδευσης αναπτύχθηκαν σε κάθε πόλη-κράτος που περιελάμβαναν γυμναστική, μουσική, γραφή και ανάγνωση. Η εκπαίδευση των νέων είχε σκοπό να τους βοηθήσει να αναπτύξουν τόσο το σώμα όσο και το νου τους και να αποκτήσουν την αρμονία. Η σωματική άσκηση συνοδευόταν από μουσική. Η μουσική, ο χορός και ο αθλητισμός βοηθούσαν να πραγματωθεί η αρμονική ισορροπία του σώματος και του νου. Από τον 6ο αιώνα π.χ. ιδρύθηκαν τα γυμνάσια και καθιερώθηκε η σωματική άσκηση ως μέσο αγωγής. Δεν υπήρχε πόλη στην αρχαία Ελλάδα χωρίς γυμνάσιο, χώρο δηλαδή αποκλειστικά αφιερωμένο στη σωματική άσκηση των πολιτών και οικισμός χωρίς παλαίστρα. Εξάσκηση παιδιών στην πυγμαχία. Από τοιχογραφία της Σαντορίνης.
Αθήνα Σπάρτη Η σωματική άσκηση ήταν το σπουδαιότερο στοιχείο στην εκπαίδευση των νέων της Σπάρτης. Το σπαρτιατικό σύστημα έδινε περισσότερη έμφαση στην ισχυροποίηση του σώματος και λιγότερη στην καλλιέργεια του πνεύματος. Οι Σπαρτιάτες και των δυο φύλων γυμνάζονταν καθημερινά για να διατηρούν το σώμα τους δυνατό και υγιές. Διάφοροι αγώνες, ιππασία, κολύμβηση στον ποταμό Ευρώτα, καθώς και παιχνίδια με μπάλα, ήταν καθημερινά στο πρόγραμμα. Το πρόγραμμα των σωματικών ασκήσεων γινόταν περισσότερο δύσκολο στις μεγαλύτερες ηλικίες και περιελάμβανε δρόμο, πάλη, ακόντιο, ρίψη διαφόρων αντικειμένων, παγκράτιο, κυνήγι άγριων ζώων, ιππασία, πυγμαχία και τοξοβολία. Φαίνεται ότι τα πιο αγαπητά αθλήματα των Σπαρτιατών ήταν η πυγμαχία και το παγκράτιο. Το εκπαιδευτικό σύστημα των νέων της Σπάρτης δέχτηκε επικρίσεις από μεγάλους φιλοσόφους της αρχαιότητας όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, εξαιτίας της μονομέρειας που το χαρακτήριζε, με τον αποκλειστικό του προσανατολισμό στη σωματική εκγύμναση και την πολεμική προετοιμασία. Παρόλα τα μειονεκτήματα όμως του συστήματος αγωγής που εφάρμοζαν οι Σπαρτιάτες με τη σκληρή εκπαίδευση των νέων τους, οι ίδιοι φιλόσοφοι παραδέχονταν τη σπουδαιότητα αυτού του συστήματος φυσικής αγωγής, καθώς αυτό είχε καταφέρει να εμφυσήσει στους νέους σπουδαίες αρετές, όπως η πειθαρχία και η ανδρεία. Σε αντίθεση με τη Σπάρτη, στην Αθήνα η αγωγή σήμαινε την αρμονική ανάπτυξη σώματος και πνεύματος. Γράμματα, μουσική και γυμναστική ήταν τα πλέον απαραίτητα στοιχεία της αγωγής των νέων της Αθήνας. Κάθε ένα από τα παραπάνω αντικείμενα διδάσκονταν από ειδικό δάσκαλο. Ανάπτυξη θέματος Χουλιγκανισμός-βία. Ως χουλιγκανισμός ορίζεται η ανάρμοστη και βίαιη συμπεριφορά οπαδών αθλητικών αμάδων που οδηγεί στη διατάραξη της τάξης σε επεισόδια και την επικράτηση χάους. Αίτια του Χουλιγκανισμού: - αγχώδης τρόπος ζωής - λάθος χώρος και χρόνος εκτόνωσης - δυσμενείς οικονομικές συνθήκες - ανεργία, υποαπασχόληση (ωθούν στην εκτόνωση της συσσωρευμένης ενέργειας ) - ΜΜΕ και αθλητικός τύπος (εξυπηρέτηση στενών οικονομικών συμφερόντων) - οπαδική συμπεριφορά - όξυνση παθών, φανατισμός Η παραβατική συμπεριφορά των νέων είναι διαδεδομένη και θεωρείται από ειδικούς περίπου φυσιολογική, λόγω της φυσικής περιέργειας και του περιπετειώδους πνεύματος που χαρακτηρίζει τα νεαρά άτομα. Οι νεαροί χούλιγκαν, συνήθως, δεν συγκροτούν, κάποια αντικοινωνική ομάδα με διαφοροποιημένες κοινωνικές αξίες, παρόλο που κάποιοι θεωρούν ότι η βία στα γήπεδα είναι κατά κάποιο τρόπο προέκταση αντίστοιχων κοινωνικών φαινομένων. Σ αυτό το τελευταίο συνηγορούν τα πολλά προβλήματα της εποχής, το κλίμα αβεβαιότητας και η ανασφάλεια που, επειδή πιέζουν ιδιαίτερα τους νέους, αντιδρούν και εκτονώνονται αρκετές φορές και με αυτό τον τρόπο. Συνέπειες του Χουλιγκανισμού: - διασυρμός - απαξίωση και εκφυλισμός του αθλητισμού - φθορά αξιών του πολιτισμού - αποστροφή των νέων από τα αθλήματα - σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι - καταστροφή δημοσίων και ιδιωτικών περιουσιών
Ερευνητικά ερωτήματα Κατά την διάρκεια εκπόνησης της εργασίας δημιουργήθηκαν διάφορα ερωτήματα. Μερικά αντιπροσωπευτικά από αυτά είναι: - Πολλοί αναρωτιούνται σε τι ωφελεί η ύπαρξη της ανταγωνιστικότητας μεταξύ των οπαδών σε ένα γήπεδο. -Το ντόπινγκ, με την έννοια της χρήσης απαγορευμένων ουσιών, δεν αλλοιώνει μόνο το «γράμμα», αλλά και το «πνεύμα» του αθλητισμού. H εξάπλωσή του μοιάζει με κοινό μυστικό μιας ολόκληρης κοινότητας που η εκάστοτε αποκάλυψη του προκαλεί θλίψη, αλλά όχι κατάπληξη. Είναι πλέον ο μεγαλύτερος εφιάλτης που πλανιέται πάνω από κάθε Ολυμπιάδα και όχι μόνο - Που αποσκοπούν οι βανδαλισμοί και η ωμή βία. 5. Παράγοντες που επηρεάζουν την έρευνά μας Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της εργασίας μας παρουσιάστηκαν παράγοντες που βοήθησαν την ολοκλήρωσή της (θετικοί) και άλλοι που τη δυσχέραναν (αρνητικοί). Παρακάτω αναφέρουμε μερικούς από αυτούς: Θετικοί παράγοντες: Σωστή συνεργασία μεταξύ των ατόμων της ομάδας. Συνεισφορά του καθηγητή. Εγκυκλοπαιδικές γνώσεις. Ελεύθερη έκφραση. Αρνητικοί παράγοντες: Έλλειψη εμπειρίας. Έλλειψη χρόνου για μεγαλύτερη ενασχόληση πάνω στο θέμα. Έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης. Απουσία μελών της ομάδας.. Έλλειψη γνώσεων. 6. Αξιοπιστία της έρευνας Η έρευνά μας είναι αξιόπιστη γιατί ανατρέξαμε σε έγκυρες ιστοσελίδες. Συμβουλευτήκαμε άτομα με ειδικές γνώσεις από το σχολικό χώρο. Άντληση πληροφοριών από καθηγητές που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Ένα από τα βασικά εργαλεία της έρευνας, το ερωτηματολόγιο, δημιουργήθηκε και συμπληρώθηκε με μεγάλο αίσθημα ευθύνης από τους συμμαθητές μας. 7. Διαδικασίες και δραστηριότητες που χρησιμοποιήθηκαν
Παρακολούθηση βίντεο, ντοκιμαντέρ. Ενημέρωση μέσω συνεντεύξεων. Άμεση πρόσβαση στο διαδίκτυο για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα μας. 8. Δημιουργία ερωτηματολογίου, απαντήσεις, σχόλια, συμπεράσματα, στατιστική ανάλυση, γραφήματα Για την πληρέστερη και εγκυρότερη μορφή της παρούσας εργασίας, δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώθηκε από τους μαθητές της Α λυκείου. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις παρουσιάζονται παρακάτω. 1η. Κατά πόσο πιστεύετε ότι ο αθλητισμός σήμερα αμβλύνει τα κοινωνικά προβλήματα; πολύ 4 αρκετά 28 μέτρια 24 λίγο 20 καθόλου 13 Σχόλια: Το γεγονός ότι έχουν επιλέξει οι περισσότεροι μαθητές την απάντηση «αρκετά» στην συγκεκριμένη ερώτηση, οφείλεται στο ότι μέσω του αθλητισμού οι άνθρωποι συναναστρέφονται με καινούρια άτομα και κάνουν νέες γνωριμίες και φίλους. Ο αθλητισμός μας κάνει να αισθανόμαστε ενεργοί πολίτες της κοινωνίας. Με τον αθλητισμό αυξάνεται η έννοια της ομαδικότητας και της συνεργασίας. Επίσης, παρατηρούμε ότι το χαμηλότερο ποσοστό των παιδιών επέλεξε την πρώτη απάντηση, επειδή πιστεύουν πως ο αθλητισμός οξύνει τα κοινωνικά προβλήματα. Πιθανόν να κατευθύνθηκαν προς την άποψη αυτή, εξαιτίας της έλλειψης εγγραφής σε κάποιο άθλημα και κατ επέκταση έλλειψης εμπειριών όσον αφορά την συνεργασία και την άθληση.
Συμπέρασμα: Συνοψίζοντας, τα αποτελέσματα της στατιστικής δείχνουν πως οι περισσότεροι μαθητές κατέληξαν στην δεύτερη επιλογή, θεωρώντας ότι τα κοινωνικά προβλήματα μπορούν κάλλιστα να μειωθούν με την συμβολή του αθλητισμού. 2η. Πόσο πιστεύετε ότι ο αθλητισμός αποτελεί μία από τις κυριότερες ασχολίες των νέων ; πολύ 24 αρκετά 30 μέτρια 20 λίγο 5 καθόλου 0 Σχόλια: Σχεδόν όλοι οι μαθητές επέλεξαν την δεύτερη απάντηση πιστεύοντας πως ο αθλητισμός σήμερα αποτελεί μία από τις κυριότερες δραστηριότητές τους αφού παίζουν βασικό ρόλο στην διαμόρφωση μίας ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Η άμεση ενασχόληση με τον αθλητισμό προσφέρει όχι μόνο ένα γυμνασμένο σώμα αλλά και υγιή ζωή. Ο αθλητισμός εξευγενίζει την ψυχή και καλλιεργεί το πνεύμα. Σημαντικό φαινόμενο αποτελεί το ότι ελάχιστοι είναι οι μαθητές οι οποίοι επέλεξαν τις επιλογές «λίγο και καθόλου». Αυτό πιθανόν να συμβαίνει διότι δεν έχουν την δυνατότητα να γνωρίσουν τις χάρες του αθλητισμού μέσα από τον περίγυρό τους (σχολείο, οικογένεια, παραστάσεις κ.λπ.), με αποτέλεσμα να κρατούν αποστάσεις απ` αυτόν. Συμπέρασμα: Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα παρατηρείται πως ο αθλητισμός έχει άμεση επιρροή στη ζωή και στον χαρακτήρα του κάθε έφηβου.
3η. Πόσο πιστεύετε ότι με την πάροδο των χρόνων οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να ασχολούνται με τον αθλητισμό; πολύ 20 αρκετά 33 μέτρια 29 λίγο 5 καθόλου 2 ερώτηση 3 Σχόλια: Δεδομένου ότι ο αθλητισμός επιφέρει θετικές επιδράσεις στη προσωπικότητα, στην υγεία, στη κοινωνικότητα και στον χαρακτήρα του κάθε εφήβου, φαντάζει απολύτως λογική η επιλογή των πρώτων τριών επιλογών σε ποσοστό 92 % και πιο πολύ της απάντησης «αρκετά» σε ποσοστό 37% αντίστοιχα. Οι μαθητές διαλέγουν να ασχοληθούν με τον αθλητισμό αφού είναι ευεργετικός όχι μόνο για την υγεία και το σώμα τους, αλλά και για την διαμόρφωση μιας σωστής προσωπικότητας. Τέλος αφού το 8% των μαθητών διάλεξαν τις δύο τελευταίες απαντήσεις συμπεραίνουμε ότι δυστυχώς δεν έχουν συνειδητοποιήσει τα οφέλη του αθλητισμού. Συμπέρασμα: Στο μέλλον οι περισσότεροι δεν θα πάψουν να ασχολούνται με τον αθλητισμό, αφού πιστεύουν ότι το ν αθλείται κανείς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μία μακροχρόνια και υγιή ζωή.
9. Επίλογος Συμπεράσματα Ένα από τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής ζωής στην αρχαιότητα ήταν η άθληση. Επίσης με το πέρασμα των χρόνων όλο και περισσότεροι άνθρωποι θέτουν ως προτεραιότητά τους την άθληση, είτε είναι ενήλικες είτε όχι, θεωρώντας πως αυτή είναι προαπαιτούμενη συνθήκη για μία μακροχρόνια ζωή χωρίς προβλήματα υγείας. Τέλος όπως προέκυψε από το ερωτηματολόγιό μας το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών πιστεύει πως ο αθλητισμός μπορεί κάλλιστα να μειώσει τα κοινωνικά προβλήματα που αυξάνονται συνεχώς στη σημερινή εποχή, επειδή μέσω αυτού αυξάνεται η έννοια της ομαδικότητας, της συνεργασίας, η αξία της αλληλεγγύης και του αλληλοσεβασμού. 10. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Ολοκληρώνοντας την εργασία μας, δημιουργούνται ανάγκες για περαιτέρω ανάπτυξη συναφών θεμάτων. Μερικά από αυτά τα θέματα είναι: Μελέτη για τον αθλητισμό και το ντόπινγκ στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια Μελέτη για τον αθλητισμό και τη τεχνολογία στην Αμερική Μελέτη για τον αθλητισμό στην Αρχαία Ελλάδα Μελέτη για τον αθλητισμό και τους νέους τα τελευταία πέντε χρόνια Διαδίκτυο Περιοδικά Ενημέρωση από μεγαλύτερους Εφημερίδες Βιβλία 11.α. Πηγές πληροφόρησης από ιστοσελίδες: wikipedia http://ebooks.edu.gr/ http://blogs.sch.gr/ http://www.triathlonworld.gr/ 12.β. Βιβλιογραφία
Η εργασία αυτή πραγματοποιήθηκε από τις κάτωθι μαθήτριες Ποταμιάνου Κωνσταντίνα Πουπουνάκη Δήμητρα Σοφία Ραφαέλλα Μαρία Σταθούλια Φωτεινή