-Η υποβολή προτάσεων για τη βέλτιστη αξιοποίησή από τουριστικής - αρχαιολογικής - περιβαλλοντικής απόψεως του Δήμου συνιστά παροχή

ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 5/19 Περίληψη -Η υποβολή προτάσεων για τη βέλτιστη αξιοποίησή από τουριστικής - αρχαιολογικής - περιβαλλοντικής απόψεως του Δήμου συνιστά παροχή γενικής φύσης υπηρεσιών λόγω της μη εξειδικευμένης φύσης τους Αναλυτικά Το αντικείμενο της σύμβασης, συνιστάμενο αρχικά στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής και στη συνέχεια στην υποβολή προτάσεων για τη βέλτιστη αξιοποίησή της από τουριστικής -αρχαιολογικής - περιβαλλοντικής απόψεως, δεν είναι εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών - Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας, της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Τ.Π.Ε. και των επιμέρους Τμημάτων αυτών. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός οι έξι υπάλληλοι συναφούς ειδικότητας είναι, κατά τα αναφερόμενα στο απαντητικό έγγραφο του Δήμου, επιφορτισμένοι με τη διεκπεραίωση βασικών για τη λειτουργία του πολεοδομικών αρμοδιοτήτων, επίγειων αποτυπώσεων και μελετών δημοσίων έργων-εργασιών αυξημένων μάλιστα σε όγκο λόγω του μεγέθους του Δήμου-, αφετέρου, τρία αιτήματα του Δήμου για πρόσληψη προσωπικού ουδέποτε ολοκληρώθηκαν, στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει αντικειμενική αδυναμία εκπόνησης της προαναφερθείσας μελέτης από το υπηρετούν προσωπικό. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της σύμβασης παρίσταται ορισμένος, διότι η αμοιβή του

2 αναδόχου ανά ημέρα (ανθρωποημέρα) μπορεί ευχερώς να εξαχθεί ως ο λόγος του προϋπολογισθέντος ποσού της σύμβασης προς τη διάρκειά της (10.000,00 ευρώ /3 μήνες- 75 εργάσιμες ημέρες), ενώ το αντικείμενο της υπηρεσίας δεν είναι διαιρετό σε επιμέρους τμήματα, η αξία των οποίων θα μπορούσε να προϋπολογισθεί ξεχωριστά -Αρχή της οικονομικότητας Κατά τα άρθρα 45 παρ. 3 και 53 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 (Α 14 7), στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών πρέπει να προσδιορίζονται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς ανάθεση υπηρεσιών, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και κατ επέκταση της νόμιμης διάθεσης του δημόσιου χρήματος, σε συμμόρφωση προς την απορρέουσα από την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης αρχή της οικονομικότητας, καθώς επίσης και προς την αρχή της διαφάνειας. Η έλλειψη των παραπάνω στοιχείων καθιστά ασαφή την προϋπολογιζόμενη δαπάνη και συνακόλουθα μη νόμιμες τη διαδικασία ανάθεσης και τη συναπτόμενη σύμβαση (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 23/2018, 251/2017, πρβλ. VI Τμ. απ. 23/2012, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. πράξ. 23/2017, 73, 198, 299/2016, 388/2015 κ.ά.). -Εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των δήμων Σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α υποπερ. αα του ν. 4270/2014), εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των δήμων, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται να ανατίθενται σε τρίτους. Κατ εξαίρεση, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους εργασιών που εμπίπτουν στα καθήκοντα του

3 υπηρετούντος στο δήμο προσωπικού, στην περίπτωση που, ενόψει των εκάστοτε συγκεκριμένων συνθηκών, αυτό δεν επαρκεί ή αδυνατεί να τις εκτελέσει (Ε.Σ. Κλ. VII Tμ. 271/2018, 35/2016, 405/2015, 142/2014). Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 5/19 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Παναγιώτη Παππίδα, Πάρεδρο και Ανδρέα Σώκο, Εισηγητή (εισηγητή). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στις 7 Ιανουαρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το Α 181, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Αρταίων. Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Με την από 15.10.2018 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Ά ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ αυτής, βάσει της /17.7.2018 πράξης επιστροφής, και του Δήμου Α ( /24.9.2018 έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 12.276,00 ευρώ, που αφορά σε αμοιβή για την εκπόνηση μελέτης ανάδειξης ιδιαιτεροτήτων για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής Ρ. Κατά την Επίτροπο η δαπάνη αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, αφενός διότι δεν προκύπτει ο τρόπος προσδιορισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης στο ως άνω ποσό, αφετέρου διότι η υπηρεσία, μη εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτουσα στις

4 αρμοδιότητες της οικείας Διεύθυνσης, ήταν δυνατό να διεκπεραιωθεί από τους υπαλλήλους του Δήμου. 2. Κατά τα άρθρα 45 παρ. 3 και 53 παρ. 1 και 2 του ν. 4412/2016 (Α 14 7), στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών πρέπει να προσδιορίζονται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς ανάθεση υπηρεσιών, προκειμένου να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης και κατ επέκταση της νόμιμης διάθεσης του δημόσιου χρήματος, σε συμμόρφωση προς την απορρέουσα από την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης αρχή της οικονομικότητας, καθώς επίσης και προς την αρχή της διαφάνειας. Η έλλειψη των παραπάνω στοιχείων καθιστά ασαφή την προϋπο-λογιζόμενη δαπάνη και συνακόλουθα μη νόμιμες τη διαδικασία ανάθεσης και τη συναπτόμενη σύμβαση (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 23/2018, 251/2017, πρβλ. VI Τμ. απ. 23/2012, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. πράξ. 23/2017, 73, 198, 299/2016, 388/2015 κ.ά.). 3. Σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α υποπερ. αα του ν. 4270/2014), εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των δήμων, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται να ανατίθενται σε τρίτους. Κατ εξαίρεση, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους εργασιών που εμπίπτουν στα καθήκοντα του υπηρετούντος στο δήμο προσωπικού, στην περίπτωση που, ενόψει των εκάστοτε συγκεκριμένων συνθηκών, αυτό δεν επαρκεί ή αδυνατεί να τις εκτελέσει (Ε.Σ. Κλ. VII Tμ. 271/2018, 35/2016, 405/2015, 142/2014). 4. Κατά τα οριζόμενα στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Α (Β 1948/2012), η Διεύθυνση Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Τ.Π.Ε. και, ειδικότερα, το υπαγόμενο σ αυτή Τμήμα Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Οργάνωσης συγκεντρώνει και τεκμηριώνει την αναγκαία τεχνογνωσία και πληροφόρηση για τη διαμόρφωση των προγραμμάτων ανάπτυξης του Δήμου, μεριμνά για την εκπόνηση ερευνών και μελετών για τη διάγνωση των αναγκών ανάπτυξης και μελετά, σχεδιάζει

5 και εισηγείται την εφαρμογή προγραμμάτων οικονομικής ανάπτυξης με την αξιοποίηση των τοπικών φυσικών πόρων και διαχείριση υποδομών στήριξης της τοπικής οικονομίας. Περαιτέρω, το επιμέρους Τμήμα Τουρισμού και Απασχόλησης της ανωτέρω Διεύθυνσης τηρεί μητρώα και στοιχεία που αφορούν στην υφιστάμενη κατάσταση του τουρισμού στην περιοχή του Δήμου (τουριστικά αξιοθέατα, τουριστικές επιχειρήσεις, τουριστικές υποδομές, στοιχεία απασχόλησης, οικονομικά στοιχεία κ.λπ.), σχεδιάζει και εισηγείται και εφαρμόζει προγράμματα δράσεων παρέμβασης του Δήμου για την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή και την αναβάθμιση των παρεχομένων τουριστικών υπηρεσιών (άρθρο 10). Εξάλλου, η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών - Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας είναι αρμόδια για τη μελέτη, εκτέλεση και συντήρηση των κάθε είδους τεχνικών έργων του Δήμου, ενώ το επιμέρους Τμήμα Συγκοινωνιακών - Κτιριακών - Υδραυλικών - Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Μελετών, συνεργάζεται με τη Διεύθυνση Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Τ.Π.Ε. κατά το σχεδιασμό των προγραμμάτων δράσης του Δήμου που αφορούν στην υλοποίηση έργων διαμόρφωσης, διαρρύθμισης και εξωραϊσμού των κοινοχρήστων χώρων (αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, κοιμητήρια κ.λπ.) και μεριμνά για την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών διαμόρφωσης, διαρρύθμισης και εξωραϊσμού των κοινοχρήστων χώρων (πεζόδρομοι, πλατείες, παιδικές χαρές, χώροι πρασίνου, αθλητικοί χώροι, αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, κοιμητήρια κ.λπ.), έργων τεχνικής υποδομής και προστασίας περιβάλλοντος. Τέλος, το επιμέρους Τμήμα Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας της ως άνω Διεύθυνσης είναι αρμόδιο για την προστασία και αναβάθμιση του τοπικού φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και σχεδιάζει, προγραμματίζει, εισηγείται και μεριμνά για την εφαρμογή πολιτικών, προγραμμάτων, δράσεων και μέτρων για το σκοπό αυτό (άρθρο 17). 5. Στη προκειμένη περίπτωση προκύπτουν τα εξής: Το Δημοτικό Συμβούλιο Α, με την /17.3.2017 απόφασή του, διαπίστωσε την αδυναμία εκπόνησης με ίδια μέσα της μελέτης για την ανάδειξη αρχιτεκτονικών, αρχαιολογικών,

6 περιβαλλοντικών και τοπογραφικών ιδιαιτεροτήτων για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής της Ρ, λόγω φόρτου εργασίας του μικρού σε αριθμό υπαλλήλων, έλλειψης εξειδικευμένου τεχνικού εξοπλισμού και ιδιαιτερότητας του αντικειμένου της υπηρεσίας. Κατόπιν αυτού, με την /10.7.2017 απόφαση του Δημάρχου, ανατέθηκε απευθείας στον αγρονόμο τοπογράφο μηχανικό Β Κ η εκπόνηση της ως άνω μελέτης, έναντι ποσού 12.276,00 ευρώ με ΦΠΑ, και συνάφθηκε η / 28.7.2017 σύμβαση με διάρκεια τρείς μήνες από την υπογραφή της. Αντικείμενο αυτής, σύμφωνα με τη /2017 μελέτη της Τ.Υ. του Δήμου, είναι η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής, η οποία αποτελεί υδροβιότοπο που βρίσκεται εντός του Εθνικού Πάρκου του Α κόλπου και εντός περιοχής N 2000, η ανάδειξη των ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών, αρχαιολογικών και περιβαλλοντικών της χαρακτηριστικών και, εν συνεχεία, η ολοκληρωμένη πρόταση ανάδειξης και τουριστικής προβολής αυτής. Στο συνημμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας αναφέρεται το ποσό των 10.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για την εκπόνηση της μελέτης, χωρίς περαιτέρω ανάλυση, ενώ στο άρθρο 8 της Συγγραφής Υποχρεώσεων ορίζεται ότι δεκτοί γίνονται μόνο πτυχιούχοι Π.Ε. Πολυτεχνικών και Περιβαλλοντικών σχολών. Για την πληρωμή του αναδόχου εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. Τέλος, σύμφωνα με τη /2.7.2018 βεβαίωση του Δήμου, στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών - Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας υπηρετούν έξι υπάλληλοι κατηγορίας Π.Ε., επιστημονικής κατάρτισης συναφούς με το αντικείμενο της άνω σύμβασης (3 Πολιτικοί Μηχανικοί, 1 Τοπογράφος, 2 Αρχιτέκτονες Μηχανικοί). 6. Με αυτά τα δεδομένα, το αντικείμενο της σύμβασης, συνιστάμενο αρχικά στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής και στη συνέχεια στην υποβολή προτάσεων για τη βέλτιστη αξιοποίησή της από τουριστικής -αρχαιολογικής -περιβαλλοντικής απόψεως, δεν είναι εξειδικευμένης φύσης και εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Διεύθυνσης

7 Τεχνικών Υπηρεσιών - Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας, της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Τ.Π.Ε. και των επιμέρους Τμημάτων αυτών. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός οι έξι υπάλληλοι συναφούς ειδικότητας είναι, κατά τα αναφερόμενα στο απαντητικό έγγραφο του Δήμου, επιφορτισμένοι με τη διεκπεραίωση βασικών για τη λειτουργία του πολεοδομικών αρμοδιοτήτων, επίγειων αποτυπώσεων και μελετών δημοσίων έργων-εργασιών αυξημένων μάλιστα σε όγκο λόγω του μεγέθους του Δήμου-, αφετέρου, τρία αιτήματα του Δήμου για πρόσληψη προσωπικού ουδέποτε ολοκληρώθηκαν, στη συγκεκριμένη περίπτωση προκύπτει αντικειμενική αδυναμία εκπόνησης της προαναφερθείσας μελέτης από το υπηρετούν προσωπικό. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της σύμβασης παρίσταται ορισμένος, διότι η αμοιβή του αναδόχου ανά ημέρα (ανθρωποημέρα) μπορεί ευχερώς να εξαχθεί ως ο λόγος του προϋπολογισθέντος ποσού της σύμβασης προς τη διάρκειά της (10.000,00 ευρώ /3 μήνες- 75 εργάσιμες ημέρες), ενώ το αντικείμενο της υπηρεσίας δεν είναι διαιρετό σε επιμέρους τμήματα, η αξία των οποίων θα μπορούσε να προϋπολογισθεί ξεχωριστά. Κατά ταύτα, η υπό κρίση δαπάνη δεν παραβιάζει την αρχή της οικονομικότητας και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το Α 181, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α, ποσού 12.276,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΩΚΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ