ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 100 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 3 ΚΑΙ 4 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Διερεύνηση αριθμών Αρ1.7 Αναπαριστούν εναδικά κλάσματα ( 1, 1, 1, 1, 1 ) ενός συνόλου ή μιας επιφάνειας, 2 3 4 6 8 χρησιμοποιώντας αντικείμενα, εικόνες και εφαρμογίδια. Υπολογισμοί και εκτίμηση Αρ2.11 Αναπαριστούν καταστάσεις πρόσθεσης, αφαίρεσης, πολλαπλασιασμού, τέλειας και ατελούς διαίρεσης, χρησιμοποιώντας υλικό όπως κύβους Dienes, εικόνες, εφαρμογίδια και σύμβολα. Αρ2.12 Κατανοούν την προπαίδεια του πολλαπλασιασμού και τη διαίρεση ως αντίστροφη πράξη του πολλαπλασιασμού. Αρ2.14 Χρησιμοποιούν σε πράξεις και προβλήματα: (α) το ένα ως ουδέτερο στοιχείο του πολλαπλασιασμού (β) το μηδέν ως το απορροφητικό στοιχείο του πολλαπλασιασμού (γ) την αντιμεταθετική ιδιότητα του πολλαπλασιασμού (δ) την προσεταιριστική ιδιότητα της πρόσθεσης και του πολλαπλασιασμού (ε) την επιμεριστική ιδιότητα του πολλαπλασιασμού ως προς την πρόσθεση και την αφαίρεση 1
Αρ2.15 Χρησιμοποιούν και διατυπώνουν στρατηγικές εκτέλεσης νοερών υπολογισμών με αριθμούς μέχρι το 1000. Αρ2.16 Εκτιμούν το αποτέλεσμα μιας πράξης, εφαρμόζοντας στρατηγικές στρογγυλοποίησης ακέραιων αριθμών στην πλησιέστερη δεκάδα, εκατοντάδα και χιλιάδα. Αρ2.17 Διατυπώνουν και επιλύουν προβλήματα διαδικασίας και λεκτικά προβλήματα με περισσότερες από μία πράξεις και ελέγχουν τη λογικότητα της απάντησής τους. ΑΛΓΕΒΡΑ Διερεύνηση σχέσεων και μοτίβων Α2.1 Αναγνωρίζουν, περιγράφουν και επεκτείνουν μοτίβα. Α2.3 Χρησιμοποιούν λεκτικές και αλγεβρικές εκφράσεις, για να αναπαραστήσουν αθροιστικές σχέσεις. Διερεύνηση εξισώσεων Α2.5 Χρησιμοποιούν κατάλληλα τα σύμβολα της ισότητας και ανισότητας, συμπληρώνουν, ερμηνεύουν και εκφράζουν ισότητες, για να δείξουν αριθμητικές σχέσεις. 2
Α2.6 Κατασκευάζουν εξισώσεις για την επίλυση προβλημάτων και επιλύουν απλές εξισώσεις στις οποίες η μεταβλητή αναπαρίσταται με διαφορετικούς τρόπους (π.χ. τετράγωνο, κενό). Α2.7 Χρησιμοποιούν τις ιδιότητες των πράξεων (αντιμεταθετική, προσεταιριστική, επιμεριστική), για να απλοποιήσουν νοερούς υπολογισμούς και να ελέγχουν τα αποτελέσματά τους. Α2.8 Επιλύουν προβλήματα ρουτίνας χρησιμοποιώντας ποικιλία στρατηγικών. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Μαθήματα 1 (σελίδες 8-11): Πρόσθεση με συμπλήρωση δεκάδας διψήφιου με μονοψήφιο Μαθήματα 2 και 3 (σελίδες 12-15): Πρόσθεση με συμπλήρωση δεκάδας διψήφιου με διψήφιο ΔΜ1 + ΔΜ2, όπου Μ1+Μ2=10 Μαθήματα 4 και 5 (σελίδες 16-19): Πρόσθεση με υπερπήδηση δεκάδας διψήφιου με μονοψήφιο ΔΜ1 + Μ2, όπου Μ1+Μ2>10 Μάθημα 6 (σελίδες 20-21): Λύση προβλήματος -Πρόσθεση με υπερπήδηση δεκάδας διψήφιου με μονοψήφιο ΔΜ1 + Μ2, όπου Μ1+Μ2>10 Μαθήματα 7 και 8 (σελίδες 22-24): Πρόσθεση με υπερπήδηση δεκάδας διψήφιου με διψήφιο ΔΜ1 + ΔΜ2, όπου Μ1+Μ2>10 Μάθημα 9 (σελίδες 25-27): Λύση προβλήματος διαδικασίας (ΔΜ1+ΔΜ2, Μ1+Μ2>10) Μαθήματα 10 και 11 (σελίδες 28-33): Μοτίβο πολλαπλασιασμού του 4 Μαθήματα 12 και 13 (σελίδες 34-39): Μοτίβο πολλαπλασιασμού του 3 Μαθήματα 14 και 15 (σελίδες 40-43): Εναδικά κλάσματα ως μέρος συνόλου 3
ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ Μαθήματα 1 και 2 (σελ. 8-11) Διερεύνηση (σελ. 8) Στόχος της διερεύνησης είναι τα παιδιά να γράψουν ψηφία στις θέσεις των μονάδων των δύο αριθμών έτσι ώστε το άθροισμά τους να ίσο με 10 κάθε φορά. Μαθήματα 2 και 3 (σελ. 12-15) Διερεύνηση (σελ. 12) Στόχος της δραστηριότητας είναι τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν την αριθμητική γραμμή με διαφορετικό τρόπο, για να υπολογίσουν το άθροισμα. Αναμένεται η συμπλήρωση της δεκάδας να γίνει στο πρώτο ή στο δεύτερο βήμα. Μαθήματα 4 και 5 (σελ. 16-19) Διερεύνηση (σελ. 16) Στόχος της διερεύνησης είναι τα παιδιά να τοποθετήσουν με τον κατάλληλο τρόπο τα ψηφία των μονάδων στους δύο αριθμούς, ώστε να προκύπτει άθροισμα μεγαλύτερο από το 10. Μια ενδεικτική λύση είναι η εξής: 75 + 8 = 83 Δραστηριότητα 4 (σελ. 19) Τα παιδιά αναμένεται ότι θα τοποθετήσουν το μεγαλύτερο αριθμό (8) στη θέση των δεκάδων για να κατασκευάσουν το μεγαλύτερο άθροισμα. Αντίθετα, τα παιδιά αναμένεται ότι για να κατασκευάσουν το μικρότερο άθροισμα θα τοποθετήσουν τον μικρότερο αριθμό (6) στη θέση των δεκάδων. Μάθημα 6 (σελ. 20-21) Εξερεύνηση (σελ. 20) Στους Ολυμπιακούς Αγώνες η κατάταξη των χωρών γίνεται με βάση τον αριθμό των χρυσών μεταλλίων. Σε περίπτωση που δύο ή περισσότερες χώρες έχουν τον ίδιο αριθμό χρυσών μεταλλίων λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των αργυρών και στη συνέχεια των 4
χάλκινων μεταλλίων. Τα περισσότερα παιδιά είναι πιθανό να μην γνωρίζουν τον θεσμοθετημένο τρόπο κατάταξης. Επομένως, αναμένεται να εισηγηθούν ότι η κατάταξη των χωρών γίνεται με βάση τον συνολικό αριθμό μεταλλίων. Τα παιδιά μπορούν επίσης να συγκρίνουν την κατάταξη των χωρών και πώς αυτή αλλάζει με τους διαφορετικούς τρόπους που αναμένεται να εισηγηθούν. Μαθήματα 7 και 8 (σελ. 22-24) Εξερεύνηση (σελ. 22) Στόχος της εξερεύνησης είναι τα παιδιά να υπολογίσουν το άθροισμα 54 + 17 = με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα, 54 + 10 + 7 = 71, 50 + 10 + 4 + 7 =71. Μάθημα 9 (σελ. 25-27) Διερεύνηση (σελ. 25) Στόχος της διερεύνησης είναι να επισημάνουν τα παιδιά διαφορετικές στρατηγικές επίλυσης προβλήματος (χρήση σχεδίου ή μαθηματικής πρότασης). Δραστηριότητα 1 και Δραστηριότητα 2 (σελ. 26) Αναμένεται ότι τα παιδιά θα χρησιμοποιήσουν τη στρατηγική ανάδρομη πορεία να επιλύσουν τα προβλήματα. Μαθήματα 10 και 11 (σελ. 28-33) Διερεύνηση (σελ. 28-29) Τα παιδιά καλούνται στο (α) μέρος της Διερεύνησης να συζητήσουν τον τρόπο που λειτουργούν οι αριθμομηχανές. Αναμένεται να αντιληφθούν ότι ο αριθμός που εισέρχεται στην αριθμομηχανή διπλασιάζεται και διπλασιάζεται με αποτέλεσμα ο αριθμός στην έξοδο της μηχανής να είναι τετραπλάσιος από τον αριθμό στην είσοδο. Στο (β) μέρος της Διερεύνησης τα παιδιά συμπληρώνουν τους αριθμούς σε κάθε αριθμομηχανή εφαρμόζοντας τον τρόπο λειτουργίας που περιέγραψαν στο μέρος (α). 5
Μαθήματα 12 και 13 (σελ. 34-39) Διερεύνηση (σελ. 34) Αναμένεται ότι τα παιδιά θα συζητήσουν για τον αριθμό των τροχών που υπάρχουν σε διάφορα παιχνίδια και να εισηγηθούν το είδος και τον αριθμό των παιχνιδιών που κατασκευάστηκαν από το εργοστάσιο, ώστε να έχουν χρησιμοποιηθεί 34 συνολικά τροχοί. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές στρατηγικές για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος (π.χ. κάνω σχέδιο, κάνω πίνακα). Υπάρχουν περισσότερες από μία ορθές απαντήσεις. Δραστηριότητα 4 (σελ. 38) Στη δραστηριότητα παρουσιάζεται μια από τις στρατηγικές που μπορεί να αξιοποιηθούν για τον υπολογισμό γινομένων στα οποία ο ένας παράγοντας είναι το 3. Συγκεκριμένα, για τον υπολογισμό του γινομένου στον πολλαπλασιασμό 3 6, μπορεί να αξιοποιηθεί η επιμεριστική ιδιότητα (2 6 = 12 και 1 6 = 6, 12 + 6 = 18 άρα 3 Χ 6 =18). Μαθήματα 14και 15 (σελ. 40-43) Διερεύνηση (σελ. 40) Για να υπολογίσουν τον αριθμό των παιδιών που διαμένουν σε ισόγεια κατοικία, τα παιδιά θα αξιοποιήσουν το εικονόγραμμα που παρουσιάζεται και θα λάβουν υπόψη τις πιο κάτω παραμέτρους, οι οποίες αναμένεται να συζητηθούν: - Το 1 4 είναι 6. των παιδιών διαμένουν σε διαμέρισμα. Τα παιδιά που διαμένουν σε διαμέρισμα - Έξι παιδιά διαμένουν σε διώροφη κατοικία. - Όλα τα παιδιά στην τάξη της Ρένας είναι 24. Συνεπώς μένουν σε ισόγεια κατοικία 12 παιδιά που είναι το 2 1 των παιδιών στην τάξη της Ρένας. 6
Δραστηριότητα 1 (σελ.41) Παρουσιάζεται ένας τρόπος για τον υπολογισμό του μέρους ενός συνόλου ή ενός αριθμού: Διαιρώντας τον αριθμό 12 διά 3 χωρίζω το σύνολο σε 3 ισάριθμες ομάδες και επιλέγω μία από τις 3 ομάδες (το 1 3 ). 7
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Γίνεται εισήγηση όπως χρησιμοποιούνται σε διάφορες περιπτώσεις εφαρμογίδια, όπως τα πιο κάτω: 1. Πρόσθεση μέχρι το 100 με υπερπήδηση 1.1 Ιστοσελίδα http://nlvm.usu.edu/en/nav/frames_asid_154_g_1_t_1.html?from=category_g_1_t_1.h tml Τα παιδιά αναπαριστούν μαθηματικές προτάσεις πρόσθεσης με κύβους Dienes. Για διψήφιους αριθμούς ρυθμίζουμε τον αριθμό των στηλών. Columns = 2 1.2 Ιστοσελίδα http://www.amblesideprimary.com/ambleweb/mentalmaths/pyramid.html Το άθροισμα δύο αριθμών που βρίσκονται σε γειτονικά κουτιά πρέπει να γραφτεί πάνω από αυτά. Το πρώτο επίπεδο ( easy ) περιλαμβάνει πρόσθεση αριθμών με άθροισμα μέχρι το 20. Το δεύτερο επίπεδο ( medium ) περιλαμβάνει πρόσθεση αριθμών με άθροισμα μέχρι το 100 8
2. Εφαρμογίδια για τα μοτίβα πολλαπλασιασμού του 3 και του 4 2.1 Ιστοσελίδα http://www.sheppardsoftware.com/mathgames/earlymath/skipcountadvanced.htm Από την αρχική σελίδα γίνεται επιλογή του μοτίβου πολλαπλασιασμού του 3 ή του 4. Τα παιδιά επιλέγουν τον αριθμό που λείπει από το μοτίβο που παρουσιάζεται. 2.2 Ιστοσελίδα http://www.abcya.com/super_connect_the_dots_kids_game.htm Από την αρχική σελίδα επιλέγεται ο ρυθμός αύξησης του μοτίβου (π.χ. 3 ή 4). Τα παιδιά ξεκινούν από τον αριθμό που δείχνει το κόκκινο βέλος και προχωρούν κάθε φορά στον επόμενο. 9
2.3 Ιστοσελίδα http://www.fisme.science.uu.nl/toepassingen/03299/ Από την αρχική σελίδα να επιλέγεται ένα μοτίβο πολλαπλασιασμού (π.χ. 3 ή 4). Τα παιδιά καλούνται να υπολογίσουν τη συνολική αξία που έχουν τα γραμματόσημα σε κάθε επιστολή. 2.4 Ιστοσελίδα http://www.mathcats.com/explore/multiplicationtable.html Το εφαρμογίδιο δίνει τη δυνατότητα αναπαράστασης ενός γινομένου ως εμβαδόν. Μοτίβο πολλαπλασιασμού του 4. Μοτίβο πολλαπλασιασμού του 3. 10
2.5 Στο λογισμικό «Παίζω με τους αριθμούς» να επιλέξεις «Πίνακας αριθμών». Με τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις εμφανίζεται ο πίνακας των αριθμών μέχρι το 100 (υπάρχει δυνατότητα εμφάνισης άλλων αριθμών χρησιμοποιώντας το κουμπί «ρύθμιση αρχής» και αυξάνοντας ή μειώνοντας τον αριθμό στις σειρές ή τις στήλες του πίνακα). Οι μαθητές μπορούν να εντοπίσουν και να χρωματίσουν μοτίβα στον πίνακα των αριθμών. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να κρύψει αριθμούς (χρησιμοποιώντας το μαύρο χρώμα). 2.6 Ιστοσελίδα http://www.multiplication.com Στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται εφαρμογίδια που έχουν στόχο την εξάσκηση στον πολλαπλασιασμό. Παρουσιάζονται διάφορες δραστηριότητες (π.χ. υπολογισμός γινομένου, εύρεση παραγόντων, δραστηριότητες για 2 ή περισσότερους χρήστες), οι οποίες έχουν διαφορετικό βαθμό δυσκολίας. 11
2.7 Ιστοσελίδα http://www.mathsframe.co.uk/resources/number_facts_beat_the_clock.aspx Το εφαρμογίδιο δίνει τη δυνατότητα για εξάσκηση σε πράξεις πολλαπλασιασμού και διαίρεσης. 2.8 Ιστοσελίδα http://www.teacherled.com/resources/vennmultiples/vennmultipleload.swf Τα παιδιά καλούνται να τοποθετήσουν στο διάγραμμα τους αριθμούς που εμφανίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης με κριτήριο κατά πόσο είναι πολλαπλάσια συγκεκριμένων αριθμών. Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να καθορίσει τα δύο σύνολα του διαγράμματος χρησιμοποιώντας τα βέλη στα σημεία multiple set 1 και multiple set 2. 12
2.9 Ιστοσελίδα http://www.mathsframe.co.uk/resources/finding_multiples.aspx# Από την αρχική ιστοσελίδα επιλέγουμε «Πολλαπλάσια του 3» ή «Πολλαπλάσια του 4». Τα παιδιά καλούνται να τοποθετήσουν στην κατάλληλη θέση τους αριθμούς που παρουσιάζονται (π.χ. «Είναι πολλαπλάσια του 3» ή «Δεν είναι πολλαπλάσια του 3»). 13
14