ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 5.7.2011 E(2011) 4607 τελικό Θέµα: Κρατικές ενισχύσεις/ελλάδα Ενίσχυση αριθ. SA 32059 (2010/N) Μέτρα για τους παραγωγούς οι εκµεταλλεύσεις των οποίων υπέστησαν ζηµίες λόγω θεοµηνιών και δυσµενών καιρικών συνθηκών κατά την περίοδο Ιανουαρίου - εκεµβρίου 2009 Κύριε Υπουργέ, Έχω την τιµή να σας πληροφορήσω ότι η Επιτροπή αποφάσισε να µην προβάλει αντιρρήσεις σχετικά µε τα εν θέµατι µέτρα. Για τη λήψη της απόφασης αυτής, η Επιτροπή βασίστηκε στα ακόλουθα: I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ 1. Με µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου της 9ης εκεµβρίου 2010, το οποίο πρωτοκολλήθηκε αυθηµερόν, η Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή το εν θέµατι καθεστώς, σύµφωνα µε το άρθρο 108 παράγραφος 3 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Με µήνυµα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου της 11ης Μαΐου 2011, η Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που ζητήθηκαν από τις ελληνικές αρχές µε επιστολή της 3ης Φεβρουαρίου 2011. II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 2. Οι εν λόγω κρατικές ενισχύσεις έχουν ως νοµική βάση σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης που προβλέπει την αντιστάθµιση των απωλειών που οφείλονται σε θεοµηνίες και δυσµενείς καιρικές συνθήκες σε γεωργικές εκµεταλλεύσεις διαφόρων περιοχών της Ελλάδας κατά την περίοδο Ιανουαρίου - εκεµβρίου 2009. Οι ζηµίες τις οποίες αφορά το παρόν καθεστώς ενισχύσεων οφείλονται: α) είτε σε θεοµηνίες, όπως υπερβολικές βροχοπτώσεις, πληµµύρες, κατολισθήσεις. Τα φαινόµενα αυτά παρατηρήθηκαν σε δύο νοµούς της Ελλάδας (Νοµό Κιλκίς και Νοµό Μεσσηνίας), Κύριο Σταύρο Λαµπρινίδη Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce - 10671 Αθήνα Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Τηλέφωνο: 00-32-(0)2-299.11.11.
β) είτε σε δυσµενείς καιρικές συνθήκες, όπως ανεµοθύελλες, χιονοπτώσεις και υψηλές θερµοκρασίες. Ανεµοθύελλες σηµειώθηκαν σε 19 νοµούς της χώρας (στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Κεφαλονιά), χιονοπτώσεις σε δύο νοµούς της χώρας (στους νοµούς Θεσσαλονίκης και Φθιώτιδας) και υψηλές θερµοκρασίες σε πολλούς νοµούς της χώρας (στους νοµούς Αιτωλοακαρνανίας, Εύβοιας, Λάρισας, Μαγνησίας, Σποράδων και Φθιώτιδας). Οι δικαιούχοι, οι κλάδοι παραγωγής, η ένταση των ενισχύσεων, οι λεπτοµέρειες χορήγησής τους καθώς και οι γενικοί όροι εφαρµογής τους καθορίζονται στο καθεστώς ενισχύσεων N 414/2007, το οποίο ενέκρινε η Επιτροπή στις 15 Νοεµβρίου 2007. 3. Πιο συγκεκριµένα, το προαναφερόµενο σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης προβλέπει τις ακόλουθες ενισχύσεις: 1.1. Ενισχύσεις για την αντιστάθµιση ζηµιών που προκλήθηκαν στο φυτικό κεφάλαιο Οι γεωργοί των οποίων η αναµενόµενη παραγωγή των εκµεταλλεύσεων κατεστράφη σε ποσοστό τουλάχιστον 30% ανά είδος καλλιέργειας, δικαιούνται κρατική ενίσχυση που έχει καθοριστεί στο 80%, κατ ανώτατο όριο, των δαπανών που απαιτούνται και έχουν διαπιστωθεί για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου. Η ενίσχυση εφαρµόζεται ως εξής: τουλάχιστον 20% της ζηµίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80% αντισταθµίζεται σε ύψος 80%. Το ανώτατο ποσό ενίσχυσης για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου έχει ως εξής: Ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου Για εκρίζωση και αναφύτευση Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 22 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 15 Αµπελώνες Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 1250 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 1250 Για κοπή στη βάση του κορµού Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 15 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 11 Αµπελώνες Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 225 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 225 Για κόψιµο των πρωτογενών κλάδων Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 8,5 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 5 Αµπελώνες Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 150 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 150 Για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου (ανθοκοµικών και λοιπών καλλιεργειών) Λοιπές καλλιέργειες χωρίς αντιστάθµιση των απωλειών της παραγωγής για τα επόµενα έτη Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 2500 Το κόστος των απαραίτητων εργασιών για τα διάφορα είδη καλλιεργειών εκτιµάται και θα αντισταθµιστεί ως εξής ανά δένδρο ή ανά στρέµµα (1000m²) και µε βάση το κόστος εργασίας: 2
Εκρίζωση και αναφύτευση Ελαιόδενδρα (δένδρο) Συκιές (δένδρο) Λοιπά (δένδρο) Εσπερι δοειδή (δένδρο) Αµπελώνες (στρέµ- µα) Ακτινίδια (στρέµ- µα) Εκρίζωση µε εκσκαφή 2,50 1,67 2,50 1,50 50,00 37,50 Αφαίρεση των κλάδων 3,00 3,00 3,75 3,00 40,00 21,00 Μεταφορά των κλάδων 1,50 1,20 1,80 1,20 40,00 30,00 Εργασία 0,80 0,30 1,00 0,30 12,00 12,00 Αγορά δενδρυλλίων (µε ΦΠΑ) 7,50 6,00 8,00 3,50 800,00 180,00 ιάνοιξη τάφρων - φύτευση 3,00 3,00 2,00 2,00 36,00 16,00 Απολύµανση του εδάφους 0,00 2,00 0,00 0,00 2,00 2,00 Καύσιµα 0,50 0,40 0,50 0,50 40,00 24,00 Άρδευση 0,40 0,50 0,50 0,50 18,00 18,00 Φρεζάρισµα 0,35 0,15 0,33 0,15 4,00 4,00 Τσάπισµα 0,50 0,50 0,63 0,45 80,00 24,00 Υποστυλώµατα και διαµορφώσεις 2,00 1,00 2,50 0,50 20,00 20,00 Ψεκασµός 0,60 1,20 1,50 1,50 35,00 35,00 ιάφορα 0,50 0,50 0,50 0,50 20,00 10,00 Σύρµατα 59,00 480,00 Τοποθέτηση συρµάτων 15,00 440,00 Σύνολο 23,15 21,42 25,51 15,60 1271,00 1353,50 Ενίσχυση που προβλέπει το σχέδιο απόφασης 22,00 22,00 22,00 15,00 1250,00 1250,00 Κοπή από την βάση του κορµού Ελαιόδενδρδοειδνες Εσπερι- Συκιές Λοιπά Αµπελώ- Ακτινίδια Κοπή από την βάση του κορµού 3,50 3,00 3,75 3,00 40,00 21,00 Μεταφορά των κλάδων (εργατικά) 2,50 2,00 2,80 2,50 25,00 12,00 Μεταφορά των κλάδων 1,50 1,20 1,80 1,20 40,00 30,00 Εµβολιασµός 3,00 4,20 4,00 3,00 160,00 140,00 Καύσιµα 0,70 0,50 0,70 0,60 40,00 24,00 Άρδευση 0,40 0,50 0,50 0,60 18,00 18,00 Φρεζάρισµα 0,35 0,15 0,50 0,15 4,00 4,00 Ψεκασµός 0,80 1,60 1,50 1,60 33,00 33,00 Υποστυλώµατα και διαµορφώσεις 2,20 1,00 2,50 0,50 20,00 20,00 Αποκοπή των κλάδων πλην ενός 1,35 1,35 2,50 1,00 30,00 30,00 Σύνολο 16,30 15,50 20,55 14,15 410,00 332,00 Ενίσχυση που προβλέπει το 15,00 15,00 15,00 11,00 225,00 225,00 σχέδιο απόφασης Αποκοπή των πρωτογενών Ελαιόδ Εσπεριδ Συκιές Λοιπά Αµπελών Ακτινίδια κλάδων ενδρα οειδή ες Αποκοπή των πρωτογενών κλάδων 3,00 3,00 3,75 3,00 40,00 21,00 Μεταφορά των κλάδων 1,20 1,00 1,60 1,00 38,40 28,80 Καύσιµα 0,50 0,40 0,50 0,50 40,00 24,00 Άρδευση 0,40 0,40 0,50 0,50 18,00 18,00 Φρεζάρισµα 0,27 0,10 0,35 0,15 4,00 4,00 Ψεκασµός 0,60 1,20 1,50 1,50 32,00 32,00 Υποστυλώµατα και διαµορφώσεις 2,00 0,90 2,50 0,50 20,00 20,00 Αποκοπή των κλάδων πλην ενός 0,70 0,70 1,25 0,30 15,00 15,00 Σύνολο 8,67 7,70 11,95 7,45 207,40 162,80 Ενίσχυση που προβλέπει το 8,50 8,50 8,50 5,00 150,00 150,00 σχέδιο απόφασης 1.2. Ενισχύσεις για την απώλεια εισοδήµατος λόγω ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου (συµπληρωµατική ενίσχυση) 3
Για εκρίζωση και αναφύτευση Αντιστάθµιση της απώλειας παραγωγής Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 40 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 30 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 600 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 800 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 1300 Για κοπή από την βάση του κορµού Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 30 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 26 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 300 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 400 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 650 Για κόψιµο των πρωτογενών κλάδων Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 21 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Ανά δένδρο Μέγιστο ποσό 17 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 200 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 250 Φυτείες ακτινιδίων Ανά 1000 m² Μέγιστο ποσό 300 Η συµπληρωµατική ενίσχυση κατανέµεται σε πολλές δόσεις, ως εξής: Τύπος ανασύστασης Για εκρίζωση και αναφύτευση / ανά δένδρο ή στρέµµα 1ο έτος 2ο έτος 3ο έτος 4ο έτος όσεις όσεις όσεις όσεις % % % % Μέχρι 40 30 30 25 15 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Μέχρι 30 26 26 25 23 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Μέχρι 600 38 35 27 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Μέχρι 800 56 31 13 Φυτείες ακτινιδίων Μέχρι 1300 38 34 28 Για κοπή από τη βάση του κορµού Μέχρι 30 38 38 24 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Μέχρι 26 41 41 18 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Μέχρι 300 60 40 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Μέχρι 400 60 40 Φυτείες ακτινιδίων Μέχρι 650 60 40 Για κοπή των πρωτογενών κλάδων Μέχρι 21 57 43 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Μέχρι 17 60 40 Αµπελώνες (σταφύλια οινοποίησης) Μέχρι 200 60 40 Αµπελώνες (επιτραπέζια σταφύλια) Μέχρι 250 60 40 Φυτείες ακτινιδίων Μέχρι 300 60 40 Οι επαληθεύσεις όσον αφορά τις προς αποζηµίωση ζηµίες και τις απαιτούµενες ενέργειες ανασύστασης θα πραγµατοποιηθούν από τον οργανισµό γεωργικών ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) ή από επιτροπή της οποίας τα µέλη θα διοριστούν από τον ΕΛΓΑ. 4
2. Ενισχύσεις για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου Οι κτηνοτρόφοι των οποίων το ζωικό κεφάλαιο των εκµεταλλεύσεών τους (χοίροι, πουλερικά) υπέστη ζηµίες τουλάχιστον 30% ανά είδος λαµβάνουν ενίσχυση 80%, κατ ανώτατο όριο, της αξίας των ζώων που απώλεσαν και διαπιστώθηκε ότι αντικατέστησαν. Η ενίσχυση αυτή έχει ως εξής: τουλάχιστον 20% της ζηµίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80% αντισταθµίζεται σε ποσοστό 80% των ακόλουθων τιµών: Τιµές των ζώων ( /ζώο) Χοίροι 1 Χοίροι αναπαραγωγής Κάπροι από 50 kg Ζ.Β. µέχρι 1 έτους 689,52 Κάπροι ηλικίας 1-5 ετών 1379,04 Χοιροµητέρες ηλικίας 1-4 ετών 1029,18 2 Χοίροι πολλαπλασιασµού Χοιροµητέρες από 50 kg Ζ.Β. µέχρι 1 έτους 274,38 Κάπροι ηλικίας 1-5 ετών, µε γενεαλογικό πιστοποιητικό 689,52 Χοιροµητέρες ηλικίας 1-4 ετών, µε γενεαλογικό πιστοποιητικό 444,72 Κάπροι ηλικίας 1-5 ετών 186,66 Χοιροµητέρες ηλικίας 1-4 ετών 175,44 3 Χοίροι προς πάχυνση Χοιρίδια ηλικίας 7 ηµερών µέχρι 20 kg Ζ.Β. 46,92 Χοιρίδια Ζ.Β. από 20 έως 50 kg 75,48 Χοιρίδια Ζ.Β. από 50 kg και άνω 116,28 Πουλερικά 1 Πουλερικά αναπαραγωγής (νεοσσοί εισαγόµενοι) Από 5 έως 40 ηµερών 4,08 Από 41 έως 150 ηµερών 5,1 Από 151 έως 210 ηµερών 6,12 Από 211 έως 360 ηµερών 5,1 Από 12 έως 16 µηνών 2,04 2 Πουλερικά ωοπαραγωγής Από 5 έως 40 ηµερών 1,02 Από 41 έως 150 ηµερών 3,06 Από 151 έως 210 ηµερών 5,1 Από 211 έως 360 ηµερών 3,06 Από 12 µηνών και άνω 1,02 3 Πουλερικά προς πάχυνση Από 5 έως 15 ηµερών 1,02 Από 16 έως 30 ηµερών 1,02 Από 31 έως 40 ηµερών 2,04 Από 41 ηµερών µέχρι τη σφαγή 2,04 Γαλοπούλες 1. Γαλοπούλες αναπαραγωγής Από 5 έως 60 ηµερών 3,06 Από 61 ηµερών και άνω 10,2 2. Γαλοπούλες προς πάχυνση Από 5 έως 60 ηµερών 2,04 Από 61 έως 120 ηµερών 7,14 Από 121 ηµερών και άνω 12,24 Πάπιες 1. Πάπιες αναπαραγωγής Από 5 έως 60 ηµερών 4,08 Από 61 ηµερών και άνω 6,12 2. Πάπιες προς πάχυνση Από 5 έως 60 ηµερών 1,02 Από 61 έως 120 ηµερών 1,02 5
Από 121 ηµερών και άνω 2,04 Χήνες Από 5 έως 60 ηµερών 2,04 Από 61 έως 120 ηµερών 7,14 Από 121 ηµερών και άνω 12,24 Στρουθοκάµηλοι Από 20 ηµερών µέχρι 20 κιλά 70,38 Από 20 κιλά µέχρι 4 µηνών 105,06 Από 4 µηνών µέχρι1 έτους 258,06 Από 1 έως 3 ετών 934,32 Από 3 έως 8 ετών 1754,4 Από 8 ετών και άνω 1519,8 3. Ενισχύσεις για την αντιστάθµιση των ζηµιών παγίου κεφαλαίου Οι γεωργοί που το πάγιο κεφάλαιο των εκµεταλλεύσεών τους καταστράφηκε σε ποσοστό κατ είδος 30% και άνω δικαιούνται ενίσχυση ύψους έως και 70% του κόστους ανασύστασης, επισκευής ή αντικατάστασης. Η ενίσχυση αυτή, η οποία µειώνεται ανάλογα µε την παλαιότητα των αγαθών ή του εξοπλισµού, εφαρµόζεται ως εξής: τουλάχιστον 20% της ζηµίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80% αντισταθµίζεται σε ποσοστό 70%. 4. Ενισχύσεις για την αντιστάθµιση της απώλειας φυτικής παραγωγής Όπως διευκρινίζεται στο καθεστώς ενισχύσεων N 414/2007, σε περίπτωση απώλειας τουλάχιστον 30 % ανά παραγωγή, η ενίσχυση καθορίζεται σε 50% της µικτής αξίας της απολεσθείσας παραγωγής (ΑΑΠ) και εφαρµόζεται ως εξής: τουλάχιστον 20% της ζηµίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80% αντισταθµίζεται σε ποσοστό 50%. Η απολεσθείσα παραγωγή καθορίζεται σύµφωνα µε τον ακόλουθο τύπο: ΑΑΠ = (ΜΑΠΑ x ΜΤΠΑ) (ΜΑΕΖ x ΜΤΕΖ), όπου - ΜΑΠΑ = µέση απόδοση περιόδου αναφοράς (3 έτη, στην προκειµένη περίπτωση, τα έτη 2005, 2006 και 2007) - ΜΤΠΑ = µέση τιµή περιόδου αναφοράς - ΜΑΕΖ = µέση απόδοση έτους ζηµίας - ΜΤΕΖ = µέση τιµή έτους ζηµίας 5. Ενισχύσεις για την αντιστάθµιση ζηµιών στα αποθέµατα γεωργικών προϊόντων και χορτονοµών Οι γεωργοί των οποίων τα αποθέµατα γεωργικών προϊόντων ή χορτονοµών υπέστησαν ζηµίες σε ποσοστό τουλάχιστον 30% κατ είδος: σε σχέση µε τη συνολική παραγωγή τους (εφόσον τα αποθέµατα σχηµατίζονται από ίδια παραγωγή), σε σχέση µε τα συνολικά αποθέµατα της εκµετάλλευσης (εφόσον προέρχονται από την αγορά) δικαιούνται ενίσχυση που αντιστοιχεί στο 60% της αξίας της απολεσθείσας παραγωγής ή της αξίας των αποθηκευµένων προϊόντων και των αγορασµένων χορτονοµών και η οποία εφαρµόζεται ως εξής: τουλάχιστον 20% της ζηµίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80% αντισταθµίζεται σε ποσοστό 60%. 6
4. Οι γεωργοί που θα κριθούν επιλέξιµοι για τη χορήγηση ενίσχυσης πρέπει να έχουν ξεκινήσει τις εργασίες ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου ή αντικατάστασης του ζωικού κεφαλαίου στο πάγιο κεφάλαιο το αργότερο έως την 31η εκεµβρίου 2012, ώστε να µην υπάρξει υπέρβαση της προθεσµίας των τριών ετών που υπολογίζεται από την επέλευση της ζηµίας. Σε περίπτωση καθυστέρησης στον καθορισµό των ζηµιών, υποχρεούνται να προβούν στις εργασίες εντός προθεσµίας ενός έτους. Μετά την παρέλευση της προθεσµίας αυτής, αποκλείονται από τη χορήγηση της ενίσχυσης. 5. Προϋπολογισµός, διάρκεια και σώρευση Ο προϋπολογισµός που διατίθεται για το εν θέµατι καθεστώς, το οποίο θα διαρκέσει έως την 31η εκεµβρίου 2013, ανέρχεται σε 25 εκατ. ευρώ. εν υπάρχει δυνατότητα σώρευσης, δεδοµένου ότι το θεσπιζόµενο καθεστώς είναι ενιαίο καθεστώς. Καµία ενίσχυση δεν είναι δυνατόν να καταβληθεί µετά την πάροδο τετραετίας από την επέλευση της ζηµίας. 6. Αποκλείονται από τη χορήγηση ενισχύσεων οι παραγωγοί που δεν έχουν επιστρέψει ακόµη ενισχύσεις οι οποίες χαρακτηρίστηκαν ασυµβίβαστες µε την εσωτερική αγορά. 7. Οι δικαιούχοι του παρόντος καθεστώτος αναλαµβάνουν την υποχρέωση να αποδέχονται όλους τους ελέγχους ή συστάσεις αρµόδιων εθνικών ή κοινοτικών υπηρεσιών, διαφορετικά θα υποχρεωθούν στην έντοκη επιστροφή των ποσών που έλαβαν. Στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος είναι ασφαλισµένος, η ενίσχυση που προβλέπει η παρούσα απόφαση χορηγείται εξ ολοκλήρου αρκεί το συνολικό ποσό της αποζηµίωσης το οποίο χορηγείται από τον ασφαλιστικό οργανισµό, αφενός, και από το πρόγραµµα οικονοµικής ενίσχυσης, αφετέρου, να µην υπερβαίνει το 100% των ζηµιών. Στην αντίθετη περίπτωση, η ενίσχυση µειώνεται αναλογικά. Επιπλέον, θα αφαιρούνται τα έξοδα τα οποία απέφυγε ο γεωργός λόγω του γεγονότος (για παράδειγµα λόγω µη συγκοµιδής των προϊόντων). Ο ενδιαφερόµενος υποχρεούται να επιστρέψει εντόκως τις ενισχύσεις που έλαβε εφόσον διαπιστωθεί εκ των υστέρων ότι οι απώλειες ήταν µικρότερες από 30%. 8. Οι οικονοµικές ενισχύσεις που προβλέπονται στην παρούσα απόφαση καταβάλλονται στο ακέραιο εφόσον δεν υπερβαίνουν το 100% της δαπάνης ανασύστασης, αντικατάστασης ή επισκευής, ή της απώλειας εισοδήµατος (αφού αφαιρεθούν τυχόν έξοδα τα οποία δεν πραγµατοποιήθηκαν ή δεν θα πραγµατοποιηθούν). Το ποσό που θα καταβληθεί θα µειωθεί επίσης κατά το ποσό κάθε άµεσης ενίσχυσης που έχει εισπραχθεί. Εάν η αποκατάσταση ζηµιών πραγµατοποιείται µε εκρίζωση και αναφύτευση ή κοπή στη βάση του κορµού, ο δικαιούχος αναλαµβάνει την υποχρέωση να πραγµατοποιήσει την αναφύτευση ή να εµβολιάσει µε προωθούµενες ποικιλίες, οι οποίες έχουν αποτελέσει το αντικείµενο συµφωνίας της διεύθυνσης γεωργίας ή της διεύθυνσης αγροτικής ανάπτυξης. Τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκοµίζουν, κατά περίπτωση, οι ζηµιωθέντες παραγωγοί για να λάβουν τις προβλεπόµενες οικονοµικές ενισχύσεις γίνονται δεκτά µόνον εφόσον φέρουν ηµεροµηνία µεταγενέστερη από εκείνη της ζηµίας. Ως εισόδηµα αναφοράς για το παρόν καθεστώς καθορίζεται το ποσό των 15.000 ευρώ. III. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 9. υνάµει του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε µορφή από τα κράτη ή µε κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισµό δια της ευνοϊκής µεταχειρίσεως ορισµένων 7
επιχειρήσεων ή ορισµένων κλάδων παραγωγής είναι ασυµβίβαστες µε την εσωτερική αγορά, κατά το µέτρο που επηρεάζουν τις µεταξύ κρατών µελών συναλλαγές. 10. Το εξεταζόµενο µέτρο ανταποκρίνεται στον ορισµό αυτό και συνιστά, κατά συνέπεια, κρατική ενίσχυση, υπό την έννοια ότι χρηµατοδοτείται µε δηµόσιους πόρους, ότι ευνοεί ορισµένες επιχειρήσεις στον γεωργικό τοµέα, ότι επηρεάζει τις µεταξύ κρατών µελών συναλλαγές 1 και ότι δύναται να προκαλέσει στρέβλωση του ανταγωνισµού 2, δεδοµένου ότι οι δικαιούχοι επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σε µια έντονα ανταγωνιστική διεθνή αγορά 3. 11. Εντούτοις, στις περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφοι 2 και 3 της ΣΛΕΕ, ορισµένα µέτρα µπορούν να θεωρηθούν, κατά παρέκκλιση, ότι συµβιβάζονται µε την εσωτερική αγορά. 12. Στη συγκεκριµένη περίπτωση, για τα γεγονότα που αναφέρονται στο σηµείο 2 α) ανωτέρω, δηλαδή τις θεοµηνίες, λαµβανοµένης υπόψη της φύσης των προβλεπόµενων µέτρων, µπορεί να προταθεί µόνον η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ, σύµφωνα µε την οποία δύνανται να θεωρηθούν ότι συµβιβάζονται µε την εσωτερική αγορά oι εvισχύσεις για τηv επαvόρθωση ζηµιώv πoυ πρoκαλoύvται από θεoµηvίες ή άλλα έκτακτα γεγovότα. Για τα γεγονότα που αναφέρονται στο σηµείο 2 β) ανωτέρω, δηλαδή τις δυσµενείς καιρικές συνθήκες, µπορεί να προταθεί µόνον η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ, σύµφωνα µε την οποία δύνανται να θεωρηθούν ότι συµβιβάζονται µε την εσωτερική αγορά οι ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισµένων οικονοµικών δραστηριοτήτων ή οικονοµικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συµφέρον. 13. Προϋπόθεση για την εφαρµογή αυτών των παρεκκλίσεων είναι η τήρηση των ακόλουθων διατάξεων: α) όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ, των διατάξεων του κεφαλαίου V.B.2 των κατευθυντήριων γραµµών της Κοινότητας για τις κρατικές ενισχύσεις στον τοµέα της γεωργίας και δασοκοµίας 2007-2013 (εφεξής «οι κατευθυντήριες γραµµές») 4 β) όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ, των διατάξεων του κεφαλαίου V.B.3 των κατευθυντηρίων γραµµών. 14. Υπενθυµίζεται ότι οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι ακόλουθες: Όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ: 1 2 3 4 Βλ. ιδίως την απόφαση του ικαστηρίου της 13ης Ιουλίου 1988, Γαλλία κατά Επιτροπής, 102/87, Συλλογή 1988, σ. 4067. Σύµφωνα µε τη νοµολογία του ικαστηρίου, το γεγονός και µόνον ότι βελτιώνεται η ανταγωνιστική θέση της επιχείρησης παρέχοντάς της πλεονέκτηµα το οποίο δεν θα µπορούσε να επιτύχει υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς, και το οποίο δεν παρέχεται στις άλλες ανταγωνίστριες επιχειρήσεις, αρκεί προς απόδειξη µιας στρέβλωσης του ανταγωνισµού (απόφαση του ικαστηρίου της 17ης Σεπτεµβρίου 1980, Philip Morris κατά Επιτροπής, 730/79, Συλλογή, 1980, σ. 2671). Για παράδειγµα, η Ελλάδα είναι η δεύτερη παραγωγός χώρα εσπεριδοειδών και η τέταρτη παραγωγός χώρα λαχανικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Πηγή: Η γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Στατιστικά και οικονοµικά στοιχεία για το 2009). ΕΕ C 319 της 27.12.2006, σ. 1. 8
- εφόσον έχει αποδειχθεί η ύπαρξη θεοµηνίας ή έκτακτου γεγονότος, η Επιτροπή επιτρέπει τη χορήγηση ενίσχυσης σε ποσοστό µέχρι 100% για την αντιστάθµιση των υλικών ζηµιών, - για να αποφεύγεται η υπεραντιστάθµιση, οι οφειλόµενες πληρωµές, π.χ. βάσει ασφαλιστηρίων συµβολαίων, πρέπει να αφαιρούνται από το ποσό της ενίσχυσης. Όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ: α) οι ζηµίες πρέπει να φθάνουν το 30% της µέσης ετήσιας παραγωγής του ενδιαφεροµένου κατά την τελευταία τριετία ή του µέσου όρου τριών ετών κατά την προηγούµενη πενταετία, αποκλειόµενης της υψηλότερης και χαµηλότερης τιµής β) η ακαθάριστη ένταση της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 80% (90% σε µειονεκτικές περιοχές ή στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σηµεία i), ii) και iii) του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συµβουλίου 5, όπως αυτές καθορίζονται από τα κράτη µέλη σύµφωνα µε τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισµού) της µείωσης των εσόδων από την πώληση του προϊόντος, η οποία υπολογίζεται µε αφαίρεση: - του αποτελέσµατος του πολλαπλασιασµού της ποσότητας που παρήχθη το έτος στο οποίο συνέβη το δυσµενές καιρικό φαινόµενο επί τη µέση τιµή πώλησης που επιτεύχθηκε κατά το εν λόγω έτος, από - το αποτέλεσµα του πολλαπλασιασµού της µέσης ετήσιας ποσότητας που παρήχθη κατά την προηγηθείσα τριετή χρονική περίοδο (ή από έναν τριετή µέσο όρο βασισµένο στην προηγούµενη πενταετή περίοδο, µετά από αφαίρεση της ανώτατης και κατώτατης τιµής) επί τη µέση ληφθείσα τιµή πώλησης γ) από το ανώτατο ποσό των ζηµιών που είναι επιλέξιµες για ενίσχυση πρέπει να αφαιρούνται τα ποσά που έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο καθεστώτος ασφάλισης και οι δαπάνες που δεν πραγµατοποιήθηκαν λόγω του δυσµενούς καιρικού φαινοµένου δ) ο υπολογισµός των ζηµιών πρέπει να γίνεται στο επίπεδο της µεµονωµένης εκµετάλλευσης, αν και η Επιτροπή µπορεί να αποδεχθεί τη χρησιµοποίηση µέσων όρων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί είναι αντιπροσωπευτικοί και δεν καταλήγουν σε υπεραντιστάθµιση υπέρ οποιουδήποτε δικαιούχου ε) η αποζηµίωση για ζηµιές που προκλήθηκαν σε κτίρια και εξοπλισµό της γεωργικής εκµετάλλευσης δεν µπορεί να υπερβαίνει το 80% (90% στις µειονεκτικές περιοχές ή στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σηµεία i), ii) και iii) του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συµβουλίου, όπως αυτές καθορίζονται από τα κράτη µέλη σύµφωνα µε τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισµού) στ) το δυσµενές καιρικό φαινόµενο που µπορεί να εξοµοιωθεί µε θεοµηνία πρέπει να έχει αναγνωριστεί επίσηµα από τις δηµόσιες αρχές ζ) από την 1η Ιανουαρίου 2010 οι ενισχύσεις πρέπει να µειωθούν κατά 50% για τους γεωργούς που δεν έχουν συνάψει ασφάλεια η οποία να καλύπτει τουλάχιστον το 50% της µέσης ετήσιας παραγωγής τους ή του συνδεόµενου µε την παραγωγή εισοδήµατός τους και για τους στατιστικά συχνότερους κλιµατικούς κινδύνους στο σχετικό κράτος µέλος ή στην περιφέρεια, εκτός εάν το κράτος µέλος µπορεί να αποδείξει µε πειστικό τρόπο ότι, παρ όλες τις εύλογες προσπάθειες που κατεβλήθησαν, δεν υπήρχε, τη στιγµή επέλευσης της ζηµίας, οικονοµικά προσιτή 5 ΕΕ 277 της 21.10.2005, σ. 1. 9
ασφάλιση που να καλύπτει τους στατιστικά συχνότερους κλιµατικούς κινδύνους στο συγκεκριµένο κράτος µέλος ή περιφέρεια η) τα καθεστώτα πρέπει να θεσπιστούν εντός προθεσµίας τριών ετών και οι ενισχύσεις πρέπει να καταβληθούν εντός προθεσµίας τεσσάρων ετών από την πραγµατοποίηση της δαπάνης ή από τη ζηµία. 15. Στην προκειµένη περίπτωση, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι το σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης βασίζεται σε µεταφορά των διατάξεων του καθεστώτος-πλαισίου αποζηµίωσης που εγκρίθηκε στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης αριθ. N 414/07. Εποµένως, οι προϋποθέσεις του εν λόγω καθεστώτος τηρούνται, και µάλιστα καθ υπέρβαση αφού, όπως φαίνεται στους πίνακες των σηµείων 3.1.1, 3.1.2 και 3.2, οι ενισχύσεις περιορίζονται όχι µόνον ως ποσοστό αλλά και ως ποσό. Επιπλέον: - όπως προβλέπει το καθεστώς-πλαίσιο, ο χαρακτήρας θεοµηνίας ή δυσµενών καιρικών συνθηκών του συµβάντος που προκάλεσε τη ζηµία αναγνωρίζεται από τις δηµόσιες αρχές, - η µέθοδος υπολογισµού των ζηµιών, η οποία χρησιµοποιείται τόσο για τις θεοµηνίες όσο και για τις δυσµενείς καιρικές συνθήκες, αντιστοιχεί στην καθοριζόµενη στο καθεστώς-πλαίσιο που εγκρίθηκε από την Επιτροπή, - οι ελληνικές αρχές βασίζουν τις ενισχύσεις σε µεµονωµένες ζηµίες, αλλά και σε ζηµίες σε επίπεδο νοµού, - λαµβάνοντας υπόψη την περιγραφή των προβλεπόµενων µέτρων ενίσχυσης, δεν υπάρχει σε καµία περίπτωση κίνδυνος υπεραντιστάθµισης των ζηµιών (το επιβεβαιώνουν τα ποσοστά, τα δε ανώτατα όρια που καθορίζονται στους πίνακες 3.1.1., 3.1.2 και 3.2 είναι σαφώς κατώτερα από τις δαπάνες των εργασιών που πρόκειται να πραγµατοποιηθούν, οι οποίες ποσοτικοποιούνται αναλυτικά από τις ελληνικές αρχές), - όπως φαίνεται στο σηµείο 7, οι ενισχύσεις θα προσαρµοστούν ανάλογα µε τα ποσά που θα εισπραχθούν ενδεχοµένως από ασφαλιστικούς φορείς και τις δαπάνες που δεν θα πραγµατοποιηθούν λόγω του συµβάντος που ευθύνεται για τις ζηµίες, - οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο σηµείο 14 ζ) ανωτέρω πληρούνται, δεδοµένου ότι σύµφωνα µε τις γενικές διατάξεις του καθεστώτος ενισχύσεων N 414/2007, οι υπό εξέταση ενισχύσεις χορηγούνται µόνο στους παραγωγούς που έχουν συνάψει ασφαλιστική σύµβαση, - οι προθεσµίες που ορίζονται στο σηµείο 14 η) τηρούνται, όπως αποδεικνύεται από το σηµείο 4 και από το γεγονός ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται στην προκειµένη περίπτωση κοινοποιήθηκαν λιγότερο από τρία έτη µετά την επέλευση της ζηµίας. Η Επιτροπή διαπιστώνει επίσης ότι τα µετεωρολογικά δεδοµένα που παρασχέθηκαν σχετικά µε τα συµβάντα που επήλθαν κατά την περίοδο Ιανουαρίου - εκεµβρίου 2009 αποδεικνύουν την επέλευση κλιµατικών γεγονότων που µπορούν να δικαιολογήσουν τη χορήγηση αποζηµίωσης στο πλαίσιο του καθεστώτος ενισχύσεων N 414/07. 16. Λαµβανοµένων υπόψη όλων αυτών των στοιχείων, η Επιτροπή µπορεί να θεωρήσει ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται στο κοινοποιηθέν καθεστώς πληρούν τις προϋποθέσεις του καθεστώτος-πλαισίου αποζηµίωσης που έχει ήδη εγκριθεί και, ως εκ τούτου, µπορεί να εφαρµοστεί: α) η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ, εφόσον αφορούν την αντιστάθµιση ζηµιών που οφείλονται σε θεοµηνίες, 10
β) η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ, εφόσον αφορούν την αντιστάθµιση ζηµιών που οφείλονται σε δυσµενείς κλιµατικές συνθήκες οι οποίες µπορούν να εξοµοιωθούν µε θεοµηνίες. IV. ΑΠΟΦΑΣΗ 17. Βάσει της ανωτέρω ανάλυσης, η Επιτροπή καταλήγει στο συµπέρασµα ότι δεν υπάρχει κίνδυνος το µέτρο να επηρεάσει τους όρους των συναλλαγών σε βαθµό αντίθετο προς το κοινό συµφέρον. Εποµένως, επιτρέπεται η εφαρµογή των παρεκκλίσεων που προβλέπονται στο άρθρο 107 παράγραφος 2 στοιχείο β) και παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ. 18. Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να διαβιβαστούν σε τρίτους, καλείστε να ενηµερώσετε την Επιτροπή, εντός προθεσµίας δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία λήψης της παρούσας. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει εµπρόθεσµα αιτιολογηµένη αίτηση προς τον σκοπό αυτό θα θεωρήσει ότι συµφωνείτε µε την κοινοποίηση σε τρίτους και µε τη δηµοσίευση ολοκλήρου του κειµένου της επιστολής στη γλώσσα του πρωτοτύπου, στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: http://ec.europa.eu/eu_law/state_aids/state_aids_texts_el.htm. Η αίτηση αυτή πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε τηλεοµοιοτυπία στην ακόλουθη διεύθυνση: Commission européenne Direction générale de l Agriculture et du Développement rural Direction M. Législation agricole Unité: M.2. Concurrence Bureau: Loi 130 5/94A B-1049 BRUXELLES Φαξ: +32-2-2967672 Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή Dacian CIOLOŞ Μέλος της Επιτροπής 11