Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο καθξνζθνπηθψλ έιεγρσλ γηα ηε δηαπίζησζε ή κή ηνπ επηβιαβνχο νξγαληζκνχ Spodoptera littoralis (Boisduval) (Lepidoptera: Noctuidae) Δπηβιαβήο νξγαληζκφο Spodoptera littoralis (Boisduval) (Lepidoptera: Noctuidae) Φπηά, θπηηθά πξντφληα θαη άιια αληηθείκελα πνπ ειέγρνληαη Dendranthema (DC) Des Moul., Dianthus L. θαη Pelargonium l Herit, ex Ait., πνπ πξννξίδνληαη γηα θύηεπζε, εθηόο ησλ ζπόξσλ πξνο ζπνξά. Τφπνη δηελέξγεηαο ησλ καθξνζθνπηθψλ ειέγρσλ θαη δεηγκαηνιεςηψλ: πνσδώλ εηδώλ Οη καθξνζθνπηθνί έιεγρνη θαη δεηγκαηνιεςίεο γίλνληαη ζε Φπηώξηα παξαγσγήο Φξφλνο δηελέξγεηαο ησλ καθξνζθνπηθψλ ειέγρσλ θαη δεηγκαηνιεςηψλ Μαθξνζθνπηθνί έιεγρνη δηελεξγνύληαη όιν ην ρξόλν εθόζνλ ππάξρνπλ θπηά πνπ ππόθεηληαη ζε έιεγρν. Μνλάδα ειέγρνπ Σεκείν παξαηήξεζεο δεηγκαηνιεςίαο απνηειεί ην ζπγθεθξηκέλν θπηώξην, θπηεία. Γηα θαιιηέξγεηεο αλαγξάθνληαη ηα ζηξέκκαηα, γηα θπηώξηα ην όλνκα ηεο εθκεηάιιεπζεο.
Ξεληζηέο Ιδηαίηεξα πνιπθάγν είδνο. Τν εύξνο ησλ μεληζηώλ πεξηιακβάλεη 40 νηθνγέλεηεο κε ηνπιάρηζηνλ 87 είδε νηθνλνκηθήο ζεκαζίαο. Τν βακβάθη, ε κεδηθή, ε ζόγηα, ην Trifolium θαη ηα θεπεπηηθά απνηεινύλ μεληζηέο ηνπ. Γεσγξαθηθή εμάπισζε Σηηο ρώξεο ηνπ EPPO έρεη επξεία εμάπισζε ζηελ Αιβαλία, Κύπξν, Αίγππην, Ιζξαήι, Ληβύε, Μάιηα, Μαξόθν θαη Ιζπαλία. Τνπηθά δηαδεδνκέλν είλαη ζηελ Διιάδα, Ιηαιία, Πνξηνγαιία θαη Τπλεζία. Έρεη βξεζεί αιιά δελ έρεη εγθαηαζηαζεί ζηελ Γαλία, Φηιαλδία, Γαιιία, Γεξκαλία, Οιιαλδία θαη Ηλσκέλν Βαζίιεην. Έρεη επίζεο αλαθεξζεί ζην Λίβαλν ηελ Σπξία θαη ηελ Τνπξθία. Υπάξρεη αθόκα ζε αξθεηέο ρώξεο ηεο Αζίαο θαη ηεο Αθξηθήο. Μνξθνινγία Ωφ Σθαηξηθό, θάπσο πεπιαηπζκέλν, δηακέηξνπ 0,6 mm. Τα σά ηνπ S. littoralis ελαπνζέηνληαη ζε νκάδεο θαη θαιύπηνληαη κε θαζηαλόρξνεο ηξίρεο παξαγόκελεο από ηελ άθξε ηεο θνηιηάο ηνπ ζειπθνύ αηόκνπ. Σπλήζσο είλαη ρξώκαηνο ιεπθό θίηξηλνπ. Πξνλχκθε Μπνξεί λα θζάζεη ζε κήθνο ηα 40-45 mm. Φσξίο ηξίρεο, πνηθίινπ ρξώκαηνο (καπξνγθξη έσο ζθνηεηλό πξάζηλν ην νπνίν κεηαηξέπεηαη ζε θόθθηλν-θαθέ ή ιεπθό-θίηξηλν). Τα πιεπξά ηνπ ζώκαηνο θέξνπλ ζθνηεηλνύ θαη αλνηρηνύ ρξώκαηνο δηακήθεηο ηαηλίεο. Η λσηηαία πιεπξά κε δύν ζθνηεηλνύ ρξώκαηνο θειίδεο πιεπξηθά ζε θάζε ηκήκα, εθηόο ηνπ πξνζώξαθα ζρήκαηνο εκηζέιελνπ. Οη θειίδεο ζην πξώην θαη όγδνν θνηιηαθό ηκήκα είλαη κεγαιύηεξεο από ηηο ππόινηπεο, δηαθόπηνληαο ηηο πιεπξηθέο γξακκέο ζην πξώην ηκήκα.
Φξπζαιιίδα (λχκθε) αγθάζηα. Μήθνο 15-20 mm ρξώκαηνο θόθθηλν-θαθέ, ε άθξε ηεο θνηιηάο θέξεη δύν κηθξά Αθκαίν Νπθηόβην Λεπηδόπηεξν κε ζώκα γθξη-θαζηαλό κήθνπο 15-20 mm θαη άλνηγκα πηεξύγσλ 30-38 mm. Οη πξόζζηεο πηέξπγεο είλαη γθξη έσο θνθθηλν-θαθέ κε έληνλα πνηθηιόρξσκν δηάθνζκν θαη πην αλνηρηέο γξακκέο θαηά κήθνο ησλ λεύξσλ (ζηα αξζεληθά κπιε πεξηνρέο ζηελ βάζε θαη ηελ άθξε ησλ πηεξύγσλ. Οη νπίζζηεο πηέξπγεο είλαη γθξη-ιεπθέο κε γθξη πεξηζώξηα. Βηνινγία Μεηαμύ 2 θαη 5 εκέξεο κεηά ηελ έμνδν ησλ αθκαίσλ, ηα ζήιεα ελαπνζέηνπλ 1000 2000 σά ζε ζσξνύο απνηεινύκελνπο από 100-300 σά ζηελ θάησ επηθάλεηα ησλ θύιισλ ησλ θπηώλ μεληζηώλ. Οη ζσξνί θαιύπηνληαη από ηξίρεο πνπ παξάγνληαη από ην άθξν ηεο θνηιηάο ηνπ εληόκνπ. Ο αξηζκόο ησλ σώλ πνπ ελαπνηίζεληαη επεξεάδεηαη αξλεηηθά από ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ηελ ρακειή πγξαζία (πεξίπνπ 960 σά ελαπνηίζεληαη ζηνπο 30 C θαη 90% RH). Νέν-απνηηζέκελα σά έρεη αλαθεξζεί όηη επηδνύλ ζε έθζεζε ζε ζεξκνθξαζία 1 C γηα 8 εκέξεο. Τα κεξηθώο αλαπηπγκέλα σά επηβηώλνπλ γηα κεγαιύηεξν ρξνληθό δηάζηεκα από απηά πνπ έρνπλ κόιηο ελαπνηεζεί θάησ από παξόκνηεο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο. Τα σά εθθνιάπηνληαη ζε 4 εκέξεο ζε δεζηέο ζπλζήθεο, ή πάλσ από 11-12 εκέξεο ην ρεηκώλα. Οη πξνλύκθεο δηέξρνληαη από έμη ζηάδηα ζε 15-23 εκέξεο ζηνπο 25-26 C. Σε ρακειόηεξεο ζεξκνθξαζίεο, γηα παξάδεηγκα S. littoralis ζε ζεξκνθεπηαθή θαιιηέξγεηα ρξπζάλζεκνπ ζηελ Δπξώπε, νη πξνλύκθεο δηέξρνληαη από έλα επηπιένλ ζηάδην, θαη γηα λα θζάζνπλ ζηελ σξηκόηεηα κπνξεί λα ρξεηαζηεί πάλσ από 3 κήλεο. Οη λεαξέο πξνλύκθεο (πξώην έσο ηξίην λπκθηθό ζηάδην) δηαηξέθνληαη ζε νκάδεο, αθήλνληαο ηελ απέλαληη επηδεξκίδα ηνπ θύιινπ αλέπαθε. Αξγόηεξα, νη (4 νπ έσο 6 νπ ζηαδίνπ) πξνλύκθεο δηαζθνξπίδνληαη θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο παξακέλνπλ ζην έδαθνο θάησ από ην θπηό μεληζηή, δηαηξεθόκελα θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο λύρηαο θαη λσξίο ην πξσί.
Τε λπκθηθή πεξίνδν ηε δηέξρεηαη κέζα ζε ρσκάηηλα θειηά ζην έδαθνο θαη δηαξθεί πεξίπνπ 11-13 εκέξεο ζηνπο 25 C. Η καθξνβηόηεηα ησλ ελειίθσλ αηόκσλ είλαη 4 10 εκέξεο, ε νπνία κεηώλεηαη από ηηο πςειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ηελ ρακειή πγξαζία. Έηζη, ν βηνινγηθόο θύθινο κπνξεί λα ζπκπιεξσζεί πεξίπνπ κέζα ζε 5 εβδνκάδεο. Σηελ Ιαπσλία αλαπηύζζεη 4 γεληέο κεηαμύ ηνπ Μαΐνπ θαη Οθησβξίνπ, ελώ ζηηο πγξέο πεξηνρέο ησλ ηξνπηθώλ κπνξεί λα ππάξμνπλ 8 γεληέο ην έηνο. Σηηο ηξνπηθέο πεξηνρέο, κεξηθέο γεληέο αλαπηύζζνληαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πεξηόδνπ ησλ βξνρώλ, ελώ θαηά ηελ μεξή πεξίνδν επηβηώλεη ζην ζηάδην ηεο λύκθεο. Σπκπηψκαηα Φαγώκαηα, απνρσξήκαηα, παξνπζία σνηνθηώλ, πξνλπκθώλ, λπκθώλ Ωνηνθίεο ιεπηδνπηέξσλ ηεο νηθνγελείαο Noctuidae θαη εθθόιαςε λεαξώλ πξνλπκθώλ Φεξνκνληθή παγίδα ηύπνπ ρνάλεο Γελλεηηθόο νπιηζκόο άξξελνο αθκαίνπ Spodoptera littoralis
Γηαδηθαζία καθξνζθνπηθψλ ειέγρσλ: Μαθξνζθνπηθνί έιεγρνη-δεηγκαηνιεςία θπηψλ Γηελεξγνύληαη ζε θπηά πνσδώλ θπηώλ πνπ πξννξίδνληαη γηα θύηεπζε εθηόο από βνιβνύο, θνξκνύο, ξηδώκαηα, ζπόξνπο πξνο ζπνξά θαη θνλδύινπο. Φεξνκνληθέο Παγίδεο Γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ αθκαίσλ ρξεζηκνπνηνύληαη θεξνκνληθέο παγίδεο ηύπνπ ρνάλεο (funnel). Οη παγίδεο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηνύληαη εληόο ησλ θαιιηεξγνύκελσλ εθηάζεσλ θαη ζην ύςνο ησλ θπηώλ. Η ηνπνζέηεζε ησλ παγίδσλ πξέπεη λα γίλεηαη κε ηελ έλαξμε ηεο θαιιηέξγεηαο. Ο έιεγρνο ησλ παγίδσλ πξέπεη λα γίλεηαη ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ηελ εβδνκάδα θαη λα ζπλερίδεηαη γηα όζν ρξνληθό δηάζηεκα δηαηεξείηαη ε θαιιηέξγεηα. Σε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζνύλ ζπιιήςεηο αθκαίσλ (ζπιιακβάλνληαη κόλν άξξελα), απηά ζα πξέπεη λα απνζηέιιεηαη ζηα αξκόδηα εξγαζηήξηα γηα αλαγλώξηζε. Τνπνζεηνύληαη 1-2 παγίδεο /ζηξ γηα ζεξκνθεπηαθή επηθάλεηα. Από ηα ζπιιεθζέληα αθκαία κπνξνύλ λα δεκηνπξγεζνύλ κόληκα παξαζθεπάζκαηα ηνπ γελλεηηθνύ νπιηζκνύ ηνπο σο εμήο: - απνζπνύκε ην θάησ κέξνο ηεο θνηιίαο ηνπ αθκαίνπ κε θαηάιιειε ιαβίδα θαη ην εκβαπηίδνπκε ζε δηάιπκα θαπζηηθνύ θαιίνπ (ΚΟΗ) 10%, γηα 24 ώξεο ζε ζεξκνθξαζία πεξηβάιινληνο ή 15-60 ιεπηά ζε πδαηόινπηξν 60-80 o C. - δηαρσξίδνπκε (θάησ από ζηεξενζθόπην) ην γελλεηηθό ζύζηεκα, ην μεπιέλνπκε κε λεξό θαη ην ηνπνζεηνύκε ζε γπάιηλε αληηθεηκελνθόξν εληόο ζηαγόλνο θαηαιιήινπ πξνζεισηηθνύ πγξνύ (πγξό Faure). - ηνπνζεηνύκε ηελ θαιππηξίδα θξνληίδνληαο λα δηαθξίλνληαη ηα δηάθνξα ηκήκαηα ηνπ γελλεηηθνύ ζπζηήκαηνο. Καηάιιειεο κεηαρεηξίζεηο: Κάιπςε κνλάδαο κε εληνκνζηεγή δίθηπα, επεκβάζεηο κε ηα εγθεθξηκέλα εληνκνθηόλα.
Γλσζηνπνίεζε ζηε Φπηνυγεηνλνκηθή Υπεξεζία Κάζε θπησξηνχρνο, έκπνξνο, ηδηνθηήηεο θιπ πξέπεη λα γλσζηνπνηεί ζηελ αξκφδηα Φπηνυγεηνλνκηθή Υπεξεζία ηεο πεξηνρήο ηνπ, νπνηαδήπνηε αζπλήζηζηε εκθάληζε ζπκπησκάησλ ή θάζε αλσκαιία πνπ παξνπζηάδεηαη ζηα θπηά