ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...V Συντομογραφίες...XIX Βιβλιογραφία...XXI ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΠΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Προσαύξηση χρόνου σε περίπτωση χρησικτησίας Μεταγραφή επί ακινήτων 1 Προσαύξηση χρόνου ή διαδοχή στη χρησικτησία...1 2 Επαγωγή της κληρονομίας Υπεισέλευση κληρονόμου στις έννομες σχέσεις του κληρονομουμένου Αποδοχή κληρονομίας επί ακινήτου... 5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΔΙΑΔΟΧΗ ΑΠΟ ΔΙΑΘΗΚΗ Όροι κύρους της διαθήκης Ικανότητα για σύνταξη διαθήκης Είδη διαθήκης Ανάκληση διαθήκης Απώλεια και ανασύσταση διαθήκης Προϋποθέσεις εγκυρότητας του περιεχομένου της διαθήκης Άκυρη διαθήκη Ακυρώσιμη διαθήκη Ερμηνεία διαθηκών Εγκατάσταση κληρονόμου Υποκατάσταση και προσαύξηση στην εκ διαθήκης διαδοχή Αιρέσεις και προθεσμίες στη διαθήκη Παράνομες και ανήθικες αιρέσεις Ρήτρα εκπτώσεως σε διαθήκη Αποκλήρωση υπό ευρεία έννοια Εκτελεστής διαθήκης 3 Ανικανότητα για σύνταξη διαθήκης Στερητική δικαστική συμπαράσταση του διαθέτη Χρόνος άρσης ανικανότητας για σύνταξη διαθήκης... 7 4 Στοιχεία κύρους ιδιόγραφης διαθήκης Χρονολογία και υπογραφή Σύνταξη σε περισσότερα αντίτυπα - Ειδική ανάκληση ιδιόγραφης διαθήκης Συνέπειες καταστροφής ενός από τα περισσότερα αντίτυπα - Εκ νέου σύνταξη ιδιόγραφης διαθήκης...11 5 Πολύφυλλη ιδιόγραφη διαθήκη - Ιδιόγραφη διαθήκη με τη μορφή επιστολής προς τον τιμώμενο... 16
6 Ιδιόγραφη διαθήκη - Σύνταξη και υπογραφή ιδιόγραφης διαθήκης με την παρέμβαση τρίτου προσώπου - Αποδοχή κληρονομίας δυνάμει άκυρης ιδιόγραφης διαθήκης - Αγωγή περί κλήρου - Προϋποθέσεις άσκησης της αγωγής περί κλήρου - Περιπτώσεις ακυρότητας της δήλωσης για την αποδοχή της κληρονομίας... 19 7 Ελλιπής χρονολόγηση ιδιόγραφης διαθήκης - Έλλειψη του στοιχείου της ημέρας σύνταξης από την αναγραφόμενη χρονολογία - Αντιδιαστολή προς την περίπτωση της ύπαρξης πλήρους χρονολογίας, η οποία όμως είναι ψευδής ή εσφαλμένη - Ακυρότητα ιδιόγραφης διαθήκης - Εξ αδιαθέτου διαδοχή Δεύτερη τάξη...24 8 Απώλεια, καταστροφή κλπ. ιδιόγραφης διαθήκης - Ανασύσταση ιδιόγραφης διαθήκης - Προϋποθέσεις δημοσίευσης ιδιόγραφης διαθήκης...28 9 Ανάκληση ιδιόγραφης διαθήκης - Καταστροφή ιδιόγραφης διαθήκης από τρίτο Συνέπειες της παράλειψης καταστροφής της διαθήκης από τον τρίτο...32 10 Δημόσια διαθήκη - Προϋποθέσεις κύρους αυτής - Μη ανάγνωση του περιεχομένου της στους συμπράττοντες μάρτυρες - Αποποίηση κληρονομίας επαχθείσας εκ συγκεκριμένης διαθήκης - Συνέπειες αποποίησης - Επαγωγή κληρονομίας από διαφορετικό λόγο - Πλάνη που εμποδίζει την έναρξη της προθεσμίας αποποίησης...35 11 Ανάκληση μυστικής διαθήκης με ανάληψη του εγγράφου της Μυστική διαθήκη που φέρει τα στοιχεία ιδιόγραφης Ανάκληση της ανάκλησης Εξ αδιαθέτου διαδοχή Δεύτερη τάξη της εξ αδιαθέτου διαδοχής...39 12 Ιδιόγραφη διαθήκη - Μεταγενέστερη μυστική διαθήκη - Ανάληψη μυστικής διαθήκης - Πλασματική ανάκληση μυστικής διαθήκης - Ανάκληση της ανάκλησης - Διάταξη υπέρ συζύγου και αγωγή διαζυγίου - Ακυρωσία διάταξης διαθήκης - Δεύτερη τάξη εξ αδιαθέτου διαδοχής - Αποκλεισμός κληρονομικού δικαιώματος συζύγου...43 13 Τρόποι ανάκλησης διαθήκης - Ρητή ανάκληση δημόσιας διαθήκης μέσω ιδιόγραφης Ισοτιμία των διαθηκών Νόμιμη μοίρα Δικαιούχοι...46 14 Διαθήκη ακυρώσιμη λόγω πλάνης Συνέπειες ακύρωσης Επέλευση εξ αδιαθέτου διαδοχής Κλήση συγγενών δεύτερης τάξης...48 15 Διαθήκη ακυρώσιμη λόγω πλάνης Συνέπειες ακύρωσης Παράλειψη μεριδούχου Επέλευση εξ αδιαθέτου διαδοχής Διαδοχή κατά ρίζες - Κληρονομικά δικαιώματα τέκνου γεννημένου εκτός γάμου...52 16 Διάταξη διαθήκης υπέρ του συζύγου του κληρονομουμένου - Ερμηνεία διαθήκης - Εγκατάσταση περισσότερων κληρονόμων κατά τρόπο VIII
που αποκλείει την εξ αδιαθέτου διαδοχή - Προσαύξηση στην εκ διαθήκης διαδοχή...57 17 Παράλειψη μεριδούχου - Ακύρωση διαθήκης - Συνέπειες ακύρωσης - Εγκαταστάσεις κληρονόμων αορίστως - Διαφορά αόριστης εγκατάστασης από διάταξη υπέρ «συγγενών» του διαθέτη...62 18 Διάταξη υπέρ της συζύγου - Ακύρωση διαθήκης λόγω παράλειψης μεριδούχου Συνέπειες...66 19 Διαθήκη ακυρώσιμη λόγω απειλής Κληρονομική αναξιότητα Επέλευση εξ αδιαθέτου διαδοχής...68 20 Διαθήκη με ανήθικο περιεχόμενο Εγκατάσταση του συντρόφου της διαθέτιδας ως μοναδικού κληρονόμου...71 21 Ερμηνεία διαθήκης με βάση στοιχεία εκτός αυτής - Ερμηνευτική διάταξη διαθήκης - Αγωγή περί κλήρου - Περιεχόμενο αγωγής περί κλήρου - Διακοπή παραγραφής με την έγερση της αγωγής - Χρησικτησία... 73 22 Ερμηνεία διαθήκης Αναζήτηση της πραγματικής βούλησης του διαθέτη Εμπράγματη κληροδοσία Προσβολή νόμιμης μοίρας... 77 23 Υιοθεσία ενηλίκου Εξ αδιαθέτου διαδοχή Πρώτη τάξη Κλήση ενήλικου θετού τέκνου στην κληρονομία του θετού γονέα Διαδοχή εκ διαθήκης Έκπτωση εγκατάστατου κατιόντος λόγω αποποίησης Ερμηνεία διαθήκης Κλήση κατιόντος του αποποιηθέντος κατιόντος - Κλήση θετού τέκνου στην κληρονομία συγγενούς του θετού γονέα... 81 24 Ανήθικη αίρεση σε διαθήκη - Ακυρότητα διάταξης τελευταίας βούλησης - Ερμηνεία διαθήκης...83 25 Διαδοχή εκ διαθήκης - Αίρεση αγαμίας επιβληθείσα σε μεριδούχο - Περιορισμός νόμιμης μοίρας - Εγκατάσταση κληρονόμου με διαλυτική αίρεση - Διάθεση των αντικειμένων της κληρονομίας ηρτημένης της αιρέσεως...86 26 Αίρεση χηρείας σε διαθήκη - Περιορισμός νόμιμης μοίρας - Καθολικό καταπίστευμα - Διάθεση αντικειμένων της κληρονομίας κατά την ΑΚ 1937 - Κτήση κινητού από μη κύριο...90 27 Διαδοχή εκ διαθήκης - Περιεχόμενο διαθήκης- Αιρέσεις στη διαθήκη - Ρήτρα έκπτωσης - Εγκατάσταση κληρονόμου σε δήλο - Εγκατάσταση κληρονόμων σε ποσοστά που δεν εξαντλούν τον κλήρο...93 28 Κληρονομική διαδοχή επί εταιρικής συμμετοχής σε προσωπική εταιρεία Διορισμός εκτελεστή διαθήκης για τη διαχείριση της εταιρικής συμμετοχής Ευθύνη εξ απογραφής κληρονόμου για τα χρέη προσω- IX
πικής εταιρείας Προσδιορισμός του τετιμημένου από συνεταίρο του διαθέτη...98 29 Εκτελεστής διαθήκης - Ανήλικος κληρονόμος και αποκλεισμός της διοίκησης των κληρονομιαίων από τον ένα γονέα του Κληρονομητήριο - Διάθεση από μη δικαιούχο - Κτήση κυριότητας από τον καλόπιστο τρίτο - Εκμίσθωση από μη δικαιούχο - Αποβολή από τη νομή...105 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΕΞ ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΔΙΑΔΟΧΗ Η πρώτη τάξη Η δεύτερη τάξη Η τρίτη τάξη Το εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα του συζύγου Το εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα του συντρόφου από σύμφωνο συμβίωσης του ν. 4356/2015 Διαδοχή βαθμών και τάξεων στην εξ αδιαθέτου διαδοχή Προσαύξηση στην εξ αδιαθέτου διαδοχή Η συνεισφορά στην εξ αδιαθέτου διαδοχή 30 Εξ αδιαθέτου διαδοχή Πρώτη τάξη Τεκμήριο συναποβιώσεως Ικανότητα φυσικού προσώπου να γίνει κληρονόμος Κληρονομικό δικαίωμα κυοφορουμένου...109 31 Τεκμήριο καταγωγής από γάμο Αγωγή προσβολής της πατρότητας και ανατροπή τεκμηρίου Δικαιούμενα πρόσωπα Προθεσμία άσκησης της αγωγής Δικαστική αναγνώριση της πατρότητας - Συνέπειες κληρονομικού δικαίου... 112 32 Ανάκληση μυστικής διαθήκης - Ματαίωση εκ διαθήκης διαδοχής - Κληρονομική διαδοχή εξ αδιαθέτου - Κλήση συγγενών πρώτης τάξης και συζύγου που επιζεί - Αξίωση επιζώντος συζύγου για συμμετοχή στα αποκτήματα - Άσκηση αγωγής διαζυγίου για βάσιμο λόγο από τον κληρονομούμενο πριν από τον θάνατό του - Αποκλεισμός κληρονομικού δικαιώματος συζύγου... 118 33 Εξ αδιαθέτου διαδοχή - Πρώτη τάξη - Αποποίηση κατιόντος - Συνέπειες αποποίησης - Διαδοχή βαθμών και προσαύξηση στην πρώτη τάξη της εξ αδιαθέτου διαδοχής... 122 34 Πρώτη τάξη της εξ αδιαθέτου διαδοχής - Πάγιο ποσοστό συζύγου στις τέσσερις πρώτες τάξεις της εξ αδιαθέτου διαδοχής - Αποκλεισμός προσαύξησης σε σύζυγο - Διαδοχή τάξεων - Δεύτερη τάξη... 125 35 Σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή Πρώτη τάξη Υπολογισμός της κληρονομίας Δικαίωμα X
επιζώντος συντρόφου στο εξαίρετο Έννοια «οικογένειας» θύματος για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης... 127 36 Εξ αδιαθέτου διαδοχή - Δεύτερη τάξη - Διαδοχή κατά ρίζες... 131 37 Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή - Κλήση συγγενών δεύτερης τάξης - Υπολογισμός κληρονομικής μερίδας ετεροθαλούς αδελφού... 132 38 Εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή - Κλήση συγγενών τρίτης τάξης - Διαδοχή βαθμών στην τρίτη τάξη - Υπολογισμός κληρονομικών μεριδίων σε περίπτωση που υπάρχει ετεροθαλής αδελφός γονέα του κληρονομουμένου... 135 39 Εξ αδιαθέτου διαδοχή - Υποχρέωση συνεισφοράς - Κλήση συγγενών πρώτης τάξης ενώ συντρέχει και σύζυγος που επιζεί - Παροχή του κληρονομουμένου σε απώτερο κατιόντα μετά τον θάνατο του εγγύτερου που τον αποκλείει - Διεξαγωγή της συνεισφοράς σε περίπτωση υπερκαλυμμένου κατιόντος - Ευθύνη υπερκαλυμμένου κατιόντος για χρέη της κληρονομίας...139 40 Εγκατάσταση σε δήλο - Κληρονομική διαδοχή από περισσότερους λόγους (εκ διαθήκης και εξ αδιαθέτου) - Κλήση συγγενών πρώτης τάξης στην εξ αδιαθέτου διαδοχή - Υιοθεσία ανηλίκου - Υποχρέωση συνεισφοράς θετού ανηλίκου - Υπερκαλυμμένος κατιών - Εξ αδιαθέτου διαδοχή θετού ανήλικου τέκνου - Κλήση συγγενών δεύτερης τάξης - Υιοθεσία ενηλίκου...144 41 Αποκλήρωση κατιόντος - Εξ αδιαθέτου διαδοχή - Διαδοχή κατά ρίζες - Υποχρέωση συνεισφοράς απώτερου κατιόντος - Υπερκαλυμμένος κατιών - Ευθύνη υπερκαλυμμένου κατιόντος για τα χρέη της κληρονομίας... 148 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ (ΝΟΜΙΜΗ ΜΟΙΡΑ) Δικαιούχοι και ποσοστό νόμιμης μοίρας Τρόποι κατάλειψης νόμιμης μοίρας Προσβολή και παραίτηση Υπολογισμός νόμιμης μοίρας Υπολογισμός νόμιμης μοίρας σε περίπτωση συνεισφοράς Διαδοχή βαθμών και τάξεων στη νόμιμη μοίρα Προστασία του δικαιώματος της νόμιμης μοίρας Μέμψη άστοργης δωρεάς Αγωγή περί κλήρου Αποκλήρωση υπό στενή έννοια 42 Ανάκληση διαθήκης Λύση γάμου Δικαιούχοι νόμιμης μοίρας - Προσβολή νόμιμης μοίρας Προστασία νόμιμης μοίρας - Αγωγή περί κλήρου Εγκατάσταση κληρονόμου σε δήλο Διάκριση από την εγκατάσταση κληροδόχου... 153 XI
43 Δικαιούχοι νόμιμης μοίρας Σύμφωνο συμβίωσης Παραίτηση επιζώντος συμβίου από νόμιμη μοίρα...159 44 Αποκλήρωση με ευρεία έννοια - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας κατιόντος σε περίπτωση μη συνεισενεκτέας και μη καταλογιστέας παροχής - Κατάλειψη νόμιμης μοίρας με κληροδοσία Χρέη της κληρονομίας... 162 45 Ανάκληση διαθήκης - Κατάλειψη νόμιμης μοίρας με κληροδοσία - Προσβολή νόμιμης μοίρας - Πώληση κληρονομιαίου κινητού από τον νομιζόμενο κληρονόμο...166 46 Καταλογισμός στη νόμιμη μοίρα σε περίπτωση έκπτωσης του λήπτη της παροχής - Προαποβίωση του λήπτη της παροχής χωρίς να αφήσει δικούς του κατιόντες - Απαγόρευση προσαύξησης στη νόμιμη μοίρα...169 47 Προσβολή νόμιμης μοίρας - Άσκηση της περί κλήρου αγωγής από τον νόμιμο μεριδούχο - Αποτίμηση κληρονομίας - Υπολογισμός της νόμιμης μοίρας - Καταλογιστέες παροχές - Κατάθεση σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό - Δωρεά αιτία θανάτου - Τύχη του κοινού τραπεζικού λογαριασμού σε περίπτωση θανάτου ενός από τους συγκαταθέτες - Όρος του άρθρου 2 του ν. 5638/1932 - Δικαιώματα κληρονόμων σε κοινό λογαριασμό, όταν συντρέχουν οι όροι εφαρμογής των περί νόμιμης μοίρας διατάξεων... 172 48 Σύμφωνο συμβίωσης Ακυρότητα συμφώνου Διάταξη υπέρ της συμβίας Αναλογική εφαρμογή ΑΚ 1785 Προσβολή νόμιμης μοίρας Κοινός τραπεζικός λογαριασμός Προστασία νόμιμης μοίρας... 178 49 Αποκλεισμός κληρονομικού δικαιώματος συζύγου - Εκούσια αναγνώριση τέκνου γεννημένου εκτός γάμου - Αποκλήρωση εν ευρεία εννοία - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας - Καταλογισμός παροχής στη νόμιμη μοίρα - Υποχρέωση συνεισφοράς αυτού που έλαβε παροχή από τον κληρονομούμενο πριν αποκτήσει τη νομική θέση κατιόντος - Υπερκαλυμμένος κατιών Ακύρωση διαθήκης λόγω παράλειψης μεριδούχου... 182 50 Αποκλήρωση με ευρεία έννοια Υπολογισμός νόμιμης μοίρας σε περίπτωση συνεισφοράς - Παροχές μόνο συνεισενεκτέες και όχι καταλογιστέες...186 51 Εγκατάσταση κληρονόμου με διαθήκη στη νόμιμη μοίρα του - Κληρονομική διαδοχή εκ διαθήκης και εξ αδιαθέτου - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας όταν υπάρχουν παροχές συνεισενεκτέες και συνάμα καταλογιστέες - Τρόπος υπολογισμού συνεισφοράς όταν συντρέχει και σύζυγος που επιζεί...189 52 Ανάκληση δημόσιας διαθήκης από ιδιόγραφη - Εκούσια αναγνώριση XII
τέκνου - Αποκλήρωση με ευρεία έννοια - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας κατιόντων όταν υπάρχουν παροχές συνεισενεκτέες και συνάμα καταλογιστέες, ενώ συντρέχει και επιζών σύζυγος - Ματαίωση επαγωγής από διαθήκη λόγω αποποίησης - Επαγωγή από άλλο λόγο - Εξ αδιαθέτου διαδοχή...192 53 Ελλιπής χρονολόγηση ιδιόγραφης διαθήκης Συνεισφορά στην εξ αδιαθέτου διαδοχή Κατάλειψη νόμιμης μοίρας με δωρεές εν ζωή και αιτία θανάτου - Προσδιορισμός κληρονομίας Σύμφωνο συμβίωσης - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας σε περίπτωση συνεισενεκτέων και καταλογιστέων παροχών, ενώ βρίσκεται εν ζωή και η συμβία του διαθέτη Προστασία μεριδούχου Αγωγή περί κλήρου...196 54 Υπολογισμός νόμιμης μοίρας γονέων και εξαίρετο επιζώντος συζύγου...203 55 Πρώτη τάξη εξ αδιαθέτου διαδοχής - Αποποίηση μεριδούχου - Συνέπειες αποποίησης - Διαδοχή βαθμών και προσαύξηση στη νόμιμη μοίρα - Συναρίθμηση έκπτωτου μεριδούχου...207 56 Σύσταση ιδρύματος - Επαγωγή της κληρονομίας - Νόμιμη μοίρα Δικαιούχοι - Διαδοχή βαθμών/τάξεων και προσαύξηση στη νόμιμη μοίρα... 211 57 Αποκλήρωση με ευρεία έννοια - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας - Διαδοχή βαθμών στη νόμιμη μοίρα - Νόμιμη μοίρα κατιόντων σε περίπτωση συνεισφοράς ενώ συντρέχει και σύζυγος που επιζεί - Υποχρέωση συνεισφοράς κατιόντος που καλείται στη θέση κατιόντος λήπτη της συνεισενεκτέας παροχής - Παραίτηση από το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας...214 58 Ρητή ανάκληση διαθήκης Ισοδύναμο διαθηκών Εγκατάσταση μεριδούχου ως κληρονόμου στο ποσοστό της νόμιμης μοίρας του Επέλευση εξ αδιαθέτου διαδοχής ως προς το αδιάθετο υπόλοιπο Αποκλεισμός κληρονομικού δικαιώματος επιζώντος συζύγου Αποποίηση νόμιμης μοίρας Διαδοχή βαθμών στη νόμιμη μοίρα Υποκατάσταση και προσαύξηση στην εκ διαθήκης διαδοχή... 217 59 Δικαιούχοι νόμιμης μοίρας - Προσβολή νόμιμης μοίρας Αποποίηση Συνέπειες αποποίησης - Διαδοχή βαθμών και τάξεων στη νόμιμη μοίρα Κλήση γονέα του κληρονομουμένου - Πάγιο ποσοστό επιζώντος συζύγου του κληρονομουμένου... 221 60 Νόμιμη μοίρα Προσβολή Αποτίμηση κληρονομίας Δωρεές εν ζωή του κληρονομουμένου Κοινός λογαριασμός Προστασία νόμιμης μοίρας Αγωγή περί κλήρου...224 61 Προσβολή νόμιμης μοίρας από εν ζωή χαριστικές διαθέσεις του κλη- XIII
ρονομουμένου - Προσδιορισμός κληρονομίας για την εξεύρεση της νόμιμης μοίρας κατιόντος - Συναρίθμηση εκπεσόντος μεριδούχου για τον προσδιορισμό της νόμιμης μοίρας συμμεριδούχου - Διαδοχή βαθμών και προσαύξηση στη νόμιμη μοίρα - Προστασία νόμιμης μοίρας - Μέμψη άστοργης δωρεάς - Ευθύνη δωρεοδόχου σε περίπτωση απαλλοτρίωσης του δωρηθέντος... 227 62 Προσδιορισμός της κληρονομίας κατά την ΑΚ 1831 - Υπολογισμός σε περίπτωση συνεισφοράς - Νόμιμη μοίρα - Προστασία νόμιμης μοίρας - Μέμψη άστοργης δωρεάς Η αξίωση αδικαιολόγητου πλουτισμού στην ΑΚ 913...230 63 Σύμφωνο συμβίωσης Νόμιμη μοίρα Δικαιούχοι, ποσοστό και τρόποι κατάλειψης Προστασία της νόμιμης μοίρας Αγωγή περί κλήρου Ακυρότητα διαθήκης Ανικανότητα διαθέτη...234 64 Μερική σιωπηρή ανάκληση δημόσιας διαθήκης από ιδιόγραφη -Σιωπηρή αποκλήρωση μεριδούχων εν ευρεία εννοία - Αποκλήρωση εν στενή εννοία - Λόγοι αποκλήρωσης - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας κατιόντων όταν συντρέχει και επιζών σύζυγος - Παροχές συνεισενεκτέες και καταλογιστέες - Υπερκαλυμμένος κατιών - Χαριστικές παροχές εν ζωή του κληρονομουμένου - Προστασία μεριδούχων - Αγωγή περί κλήρου - Διεκδικητική αγωγή - Μέμψη άστοργης δωρεάς - Εκποίηση κληρονομίας... 237 65 Αποκλήρωση κατιόντος - Μετατροπή ανίσχυρης αποκλήρωσης εν στενή εννοία σε σιωπηρή αποκλήρωση εν ευρεία εννοία - Αποποίηση μεριδούχου κατιόντος ο οποίος έχει δικούς του κατιόντες - Διαδοχή βαθμών στη νόμιμη μοίρα - Πλάνη του διαθέτη ως προς τον λόγο αποκλήρωσης...242 66 Λόγοι και συνέπειες αποκλήρωσης Παροχή συγγνώμης Υπολογισμός νόμιμης μοίρας σε περίπτωση αποποίησης συμμεριδούχου Προσαύξηση και διαδοχή βαθμών στη νόμιμη μοίρα Προσαύξηση στην εκ διαθήκης διαδοχή...246 XIV
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Αποδοχή της κληρονομίας Αποποίηση της κληρονομίας Σχολάζουσα κληρονομία Κληρονομική αναξιότητα Τα χρέη της κληρονομίας - Αποδοχή της κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής Δικαστική εκκαθάριση της κληρονομίας Η κοινωνία των συγκληρονόμων 67 Αποδοχή κληρονομίας - Μεταγραφή επί ακινήτων - Σιωπηρή αποδοχή - Πλασματική αποδοχή - Αποδοχή που οφείλεται σε πλάνη...249 68 Αποποίηση κληρονομίας - Προθεσμία αποποίησης - Άκυρη αποποίηση...254 69 Αποποίηση της κληρονομίας - Τύπος αποποίησης - Αποποίηση υπό αίρεση - Αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη...256 70 Κληρονομητό του δικαιώματος αποποίησης - Περιέλευση του δικαιώματος αποποίησης σε περισσότερους - Ευθύνη κληρονόμου για τα χρέη της κληρονομίας...259 71 Κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομίας...263 72 Διαφορά μεταξύ εκτελεστή-διαχειριστή και κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας...266 73 Κληρονομική αναξιότητα Συνέπειες κήρυξης αναξιότητας Ερμηνεία διαθήκης Κλήση κατιόντος του αναξίου σε περίπτωση έκπτωσης του τελευταίου Προσαύξηση λόγω κήρυξης αναξιότητας εγκαταστάτου με τη διαθήκη...269 74 Κληρονομική αναξιότητα Διαθήκη ακυρώσιμη λόγω απάτης Συνέπειες κήρυξης αναξιότητας Αναξιότητα σε περίπτωση διαθήκης εξ αρχής άκυρης... 273 75 Ευθύνη συγκληρονόμων για τα χρέη της κληρονομίας Αυτοδίκαιη διαίρεση Ευθύνη σε περίπτωση υποθηκικής υπεγγυότητας των κληρονομιαίων... 276 76 Αποδοχή της κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής Αποτελέσματα Τύχη υποθήκης που εγγράφεται σε κληρονομιαίο ακίνητο μετά τον θάνατο του κληρονομουμένου Υποχρεώσεις του κληρονόμου με απογραφή - Απώλεια του ευεργετήματος...278 77 Δικαστική εκκαθάριση της κληρονομίας Συνέπειες Χωρισμός περιουσιών Ευθύνη του κληρονόμου για εκποίηση κληρονομιαίου αντικειμένου πριν και μετά τη δημοσίευση της απόφασης περί δικαστικής XV
εκκαθαρίσεως Ανατροπή σύγχυσης Αναβίωση ασφαλειών υπέρ αποσβεσθεισών απαιτήσεων...281 78 Δικαστική εκκαθάριση κληρονομίας Διαδικασία πληρωμής κληρονομικών δανειστών όταν η κληρονομία δεν επαρκεί Ευθύνη του κληρονόμου...286 79 Κοινωνία συγκληρονόμων Λύση της κοινωνίας Διανομή της κληρονομίας Συνέπειες της διανομής Επιδίκαση της οικογενειακής στέγης... 290 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ Κληρονομητήριο Δημόσια πίστη Τεκμήρια Αγωγή περί κλήρου 80 Κληρονομική διαδοχή από διαθήκη - Κληρονομητήριο και το εξ αυτού τεκμήριο - Ακυρότητα διαθήκης - Πώληση πράγματος μη ανήκοντος στην κληρονομία...295 81 Εκ διαθήκης διαδοχή Κληρονομητήριο Έκταση δημόσιας πίστης κληρονομητηρίου Τεκμήριο που απορρέει από το κληρονομητήριο - Καλόπιστη κτήση κινητού από μη κύριο Κοινός τραπεζικός λογαριασμός Κτήση κυριότητας επί κληρονομιαίων ακινήτων...298 82 Διάταξη διαθήκης με ανήθικο περιεχόμενο Εγκατάσταση ως κληρονόμου της συντρόφου του διαθέτη Ανακριβές κληρονομητήριο...303 83 Αγωγή περί κλήρου Δαπάνες και ευθύνη νομέα κληρονομίας Εγκατάσταση ερωμένης με τη διαθήκη...307 84 Αγωγή περί κλήρου Δαπάνες και ευθύνη του νομέα της κληρονομίας...314 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΚΛΗΡΟΔΟΣΙΕΣ ΤΡΟΠΟΣ 85 Μερική ανάκληση δημόσιας διαθήκης από ιδιόγραφη - Αρχή του ισοδυνάμου των διαθηκών - Κληρονομική διαδοχή από περισσότερες διαθήκες Εμπράγματη (per vindicationem) κληροδοσία της ΑΚ 1996 - Μεταγραφή αποδοχής κληροδοσίας - Άσκηση διεκδικητικής αγωγής... 319 86 Διαφορά μεταξύ κληροδοσίας υπό αναβλητική αίρεση και υπό αναβλητική προθεσμία - Χρόνος επαγωγής της κληροδοσίας στον κληροδόχο - Θάνατος κληροδόχου πριν από τη συμπλήρωση της προθεσμίας ή την πλήρωση της αίρεσης - Ωφελούμενα πρόσωπα...322 87 Κληροδοσία- Τρόπος - Περιορισμός νόμιμης μοίρας μεριδούχου με XVI
επιβολή τρόπου - Εγκατάσταση μεριδούχου σε μέρος της νόμιμης μοίρας - Κληροδοσία που θίγει τη νόμιμη μοίρα μεριδούχου - Αποποίηση κληροδόχου - Υποκατάσταση κληροδόχου Υποκληροδοσία - Έκπτωση κληροδόχου βεβαρημένου με υποκληροδοσία - Τύχη υποκληροδοσίας - Ποιος βαρύνεται για την εκπλήρωσή της - Έκταση ευθύνης κληροδόχου βεβαρημένου με υποκληροδοσία...324 88 Κληροδοσία «Οιονεί ανάκληση» κληροδοτικής διάταξης μέσω εκποίησης του αντικειμένου της κληροδοσίας - Προμηθευτική κληροδοσία - Κληροδοσία της απαίτησης αποζημίωσης για την αφαίρεση πράγματος 328 89 Εξαίρετο ή προκληροδότημα (ΑΚ 1969) Διανεμητική παραγγελία... 331 90 Τρόπος - Ακυρότητα τρόπου - Αδύνατη παροχή ως περιεχόμενο τρόπου - Διαπλαστική ερμηνεία της διαθήκης λόγω μεταβολής των συνθηκών - Προϋποθέσεις αγωγής περί κλήρου - Αγωγή ακύρωσης διάταξης διαθήκης λόγω πλάνης περί τα παραγωγικά αίτια της βούλησης...333 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ ΚΑΤΑΠΙΣΤΕΥΜΑΤΑ 91 Εγκατάσταση κληρονόμου με αναβλητική αίρεση Σύσταση καθολικού καταπιστεύματος...339 92 Κατάλειψη νόμιμης μοίρας συζύγου με επικαρπία και εγκατάσταση των τέκνων στην ψιλή κυριότητα - Εγκατάσταση σε δήλο - Σύσταση καθολικού καταπιστεύματος - Περιορισμός νόμιμης μοίρας - Υπολογισμός νόμιμης μοίρας συζύγου και τέκνων - Σοκίνεια ρήτρα...341 93 Σύσταση καταπιστεύματος - Θέση από τον διαθέτη αναβλητικής εξουσιαστικής αίρεσης για την επαγωγή του καταπιστεύματος Παράλειψη του βεβαρημένου να τηρήσει τη σχετική υποχρέωση για την επαγωγή του καταπιστεύματος - Ματαίωση της επαγωγής του καταπιστεύματος - Υποκατάστατος του καταπιστευματοδόχου Ματαίωση της αίρεσης και ως προς τον υποκατάστατο...345 94 Σύσταση καθολικού καταπιστεύματος - Απαγόρευση σύστασης καταπιστεύματος του καταπιστεύματος - Κοινή υποκατάσταση - Υποκατάστατος κληρονόμου και καταπιστευματοδόχου - Ανήθικη αίρεση σε διαθήκη...349 95 Σύσταση καθολικού καταπιστεύματος - Δήλο ως αντικείμενο καταπιστεύματος - Νομική θέση κληρονόμου βεβαρημένου με καταπίστευμα και καταπιστευματοδόχου - Απαγορευμένη διάθεση αντικειμένου της XVII
κληρονομίας από τον κληρονόμο - Προστασία καταπιστευματοδόχου μέχρι την επαγωγή του καταπιστεύματος - Τύχη της διάθεσης μετά την επαγωγή του καταπιστεύματος...353 96 Περιορισμός νόμιμης μοίρας - Παραίτηση από το δικαίωμα της νόμιμης μοίρας - Καταπίστευμα του περιλιμπανομένου...358 97 Οικογενειακό καταπίστευμα του περιλιμπανομένου - Διαφορά από καθολικό οικογενειακό καταπίστευμα - Εξ αδιαθέτου διαδοχή - Συγγενείς δεύτερης τάξης - Κληροδοσία υπό αναβλητική αίρεση - Κληροδοσία σε ίδρυμα μη συσταθέν κατά τον χρόνο θανάτου του διαθέτη - Κληροδοσία διαζευκτική Κληροδοσία σκοπού Κληροδοσία πράγματος κατά γένος ορισμένου - Δικαιώματα κληροδόχου εμπράγματης και ενοχικής κληροδοσίας...362 98 Διαφορά καταπιστευτικής υποκατάστασης από καθολικό καταπίστευμα... 367 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΞΙΕΣ ΕΝ ΖΩΗ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ Απαγόρευση κληρονομικών συμβάσεων Δωρεά αιτία θανάτου 99 Εικονική διαθήκη - Κληρονομική σύμβαση - Εξ αδιαθέτου διαδοχή...369 100 Δωρεά αιτία θανάτου - Προσβολή νόμιμης μοίρας μεριδούχου - Καταλογιστέες παροχές - Προστασία νόμιμης μοίρας - Αγωγή περί κλήρου... 372 Αλφαβητικό Ευρετήριο...375 XVIII