Μ ηνιαίο fc K K ju i«ia C T ih O T F e p i o a i f i o 0 irotmttm ------------------------------- * -------------------------------- TOV ceg. eka.ia.gtxi Me ΤΗΝ ΠΡΟΝΟΙλ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ Μ V ΤI \ Η Ν Η C κογ ι λ κ ω κ ο γ IA.PYTHC: ο Μ Υ Τ Ι\Η Ν ΗC IXKOKOC (t) 1933 ΑίβΥθΥΝΤΗΟ: χρχιμ. ιχκωκοο C. Ι6ΡΟΚΗΡΥΙ KXPXMOY^HC 6 TOC ΟΖ' ΙΟΥΛΙΟΣ-Α ΥΓOYCΤ Ο C 2012 ΑΡΙΘ. 7-8 Κ Ρ X Κ 6 I Ο λκλλημ ΙλΟ λθηνίον
m m «ο μ μ ν» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιοδικό «Λυχνία» Ί.Μ. Νικοπόλεως & Πρεβέζης Ή Παναγία καί ό κ ό σ μ ο ς... Φώτη Κόντογλου Τό φεγγάρι καί τό τριζό νι... Άρχιμ. Έφραίμ Κατουνακιώτου Αγιότητα, Άρετή, Ά γ ώ ν α ς... ΓΡΑΦΕΙΑ: ΙΕΡΑ Μ ΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΗΛ.: 22510 28514 καί 40892, FAX: 22510 40893 e-mail: immit@otenet.gr, web: www.immyt.gr Ιδιοκτήτης: Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Εκδότης: Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ Διευθυντής Συντάξεως: ΑΡΧΙΜ. ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ Μητροπόλεως 1, Μυτιλήνη Τ.Κ. 81 100 Τηλ. 22510 45038 Συνεργάτης τοΰ περιοδικού: ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΟΥΛ ΜΕΣ Κωδικός Εντύπου: 2595 Νικολάου Χ. Χριστοπούλου Οί 'Άγιοι τής Λέσβου άνάμεσά μας Δελτίο Τύπου... Άρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη Εις μνήμην Μελετίου Άρχιερέως (1933-2012)... Συναξαριστής Ό άγιος Σ ισ ώ η ς... Χ ρ ο νικ ά... ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Ετήσια Εσω τερικού 10 Ετήσια Αμερικής 15$ 'Άλλων Χωρών Έξωτερ. άνάλογος Γ ιά Νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου έτησία συνδρομή 25 Θερμώς παρακαλοομε νά μ ά ς γνω ρίζετε έγκαίρω ς τή νέα σας διεύθυνση, άναφ έροντας καί τήν παλαιά, γιά νά μήν έταστρέφουν άνεπίδοτα τά τεύχη. Γ ραφικές Τέχνες «ΜΕΛΙΣΣΑ» 570 21 Άσπροβάλτα, Θεσ/νίκη Τηλ.: 23970 23313, FAX: 23970 21754
$ $ i ii J* ϋ ± Jt JL JL JL J* i; ij i J* J J; " *E «1* «? " *P «Γ " *C T "C «Γ np *F «*> Άπό τόν κόσμο αύτό, ολοι θά φύγουμε. Τό βλέπουμε. Τό καταλαβαίνουμε. Δέν τό αμφισβητεί κανείς! Τό ζήτημα είναι, οχι οτι φεύγουμε. Άλλά γιά που; γιά που; Ό Κύριος καί Σωτήρας μας, πρίν φύγει από τόν κόσμο ελεγε. Έγώ φεύγω! Πάω, νά σας ετοιμάσω τόπο. Τόπο γιά ανάπαυση. Τόπο χαρας καί δόξας. Καί θά ρθώ πάλι. Νά σας πάρω κοντά μου. Ή ρθε καί η ωρα, νά φύγει καί η Παναγία από τόν κόσμο αύτό. Ό μω ς, από τήν απέραντη ταπείνωσή της, ποτέ δέν επαυσε νά βλέπει τόν εαυτό της σάν μηδενικό! Καί βλέποντας νά πλησιάζει τό τέλος της, φοβήθηκε. Καί άρχισε καί νήστευε. Γιά τήν ψυχή της. Νά τήν ελεήσει ο Κύριος. Νά τήν κρίνει αξια, νά τήν πάρει κοντά Του. Καί πόθησε, στήν εξόδιο ακολουθία της νά είναι παρόντες οι φίλοι καί μαθητές του Υιου της, οι αγιοι Απόστολοι. Καί στήν προσευχή της τό φώναξε! Καί ο Υιός της, ο Θεός καί Πατέρας ολων των ταπεινών, τήν ακουσε. Καί εστειλε νεφέλες-αγγέλους καί συνάθροισαν γύρω της τούς αποστόλους. Καί κατέβη καί Αύτός ανάμεσά τους. Καί παρέλαβε στήν αγκαλιά Του τήν αγία ψυχή της. Καί οι πανεύφημοι απόστολοι 129 Φ- O ΠΟΙΜΗΝ -9
τό είδαν. Καί κηδεύοντας την ΕΧΑΙΡΑΝ. Καί οι άγιοι άγγελοι, ενωμένοι μαζί τους, τραγουδουσαν! Καί ύμνοΰσαν τό σεπτό καί αγιο σώμα της, από τό όποιο ο Κύριος της Δόξης έπηρε τό αγιο Σώμα Του, πού τό πρόσφερε θυσία γιά μας, στόν Σταυρό. Καί τροφή της ψυχης μας "εις αφεσιν αμαρτιών καί ζωήν αιώνιων", στήν αγία Κοινωνία. Τί περισσότερο; Τί μεγαλύτερο; Τί τό αγιώτερο; Ό Κύριος έδόξασε τήν δούλη Του. Καί τήν έκαμε βασίλισσα στόν Ουρανό. Καί ό κόσμος ολος συμφώνησε. Ιια κανέναν ποτέ δέν έφτιαξαν οι άνθρωποι τόσο ωραία ποιήματα καί τραγούδια, οσο γιά τήν Παναγία. Γιά κανέναν δέν έφτιαξαν, τόσο ωραίες εικόνες οσο γιά τήν Παναγία. Κανένα καί κανενός εικόνισμα δέν φίλησαν ποτέ, τόσοι ανθρωποι καί μέ τόση λαχτάρα καί λατρεία, οσο τήν εικόνα της Δούλης του Κυρίου Μαρίας. Γιά κανέναν δέν έφτιαξαν τόσα μνημεία, έκκλησίες, κατάσπαρτες σέ ολο τόν κόσμο, οσες γιά τήν Παναγία!... Καί κανένα, οΰτε ζωνταντό, οΰτε πεθαμένο, δέν έπικαλέσθηκε ποτέ ό κόσμος, τόσο οσο τήν Παναγία!... Καί έκείνη ανταποκρίθηκε. Καί γέμισε τόν κόσμο, μέ τήν αγάπη της, μέ τά θαύματά της. Καί γέμισε ό κόσμος μέ θαυματουργές εικόνες της, πού είναι ατελείωτες ο'ι ιστορίες τών θαυμάτων της (γιά τήν κάθε μία). Μηδενικό έβλεπε τόν εαυτό της η αγία Δέσποινά μας η Παναγία. Πάνω από ολους της γης τούς δυνάστες, τήν ύψωσε ό Κύριος. Πρώτη καί μεγαλύτερη τήν έκαμε σέ γη καί ουρανό. Καί έμεΐς; Μυαλό έχουμε. Τό βλέπουμε; Πίστη χρειαζόμαστε. Πίστη στόν Χριστό. Αγάπη χρειαζόμαστε. Ταπείνωση χρειαζόμαστε. Καλωσύνη χρειαζόμαστε. Άς τρέξουμε κοντά της!... Καί ας τήν παρακαλέσουμε. Αγία Παρθένε, Μητέρα του Κυρίου μας, μας αφησες αγία κληρονομία, τόν τρόπο της ζωης σου, τήν πορεία σου στόν κόσμο. Μά έμεΐς αλλου τόν έχουμε τόν νου μας. Συμπόνεσέ μας. Λυπήσου μας. Ταπεινώσου λίγο ακόμη. Καί παρακάλεσε τόν Υιό Σου, νά μή μας αποστραφεΐ νά μας σπλαγχνιστεΐ νά μας φωτίζει νά μας αξιώσει κάτι νά κάνουμε καί έμεΐς. Περιοδικό Ί.Μ. Νικοπόλεως & Πρεβέζης Ο ΠΟΙΜΗΝ - 130
Κάδουμαι βουτηγμένος μέσα στό μυστήριο της νύχτας, καί κοιτάζω τό φεγγάρι πού έβγηκε πίσω από τά βουνά, καί στέκεται στόν ουρανό. Έβγηκε, κι όλη η πλάση αλλαξε, σά νά μαγεύτηκε, τυλίχδηκε μέ κάποιο βαδύ κι ανεξιχνίαστο μυστήριο. Ώ Σελήνη, ώ μάγισσα Κίρκη, πού μεταμορφώνεις ψυχές καί σώματα! Άπό ποιόν αλλον κόσμο έρχεσαι στόν δικό μας, καί τόν κάνεις αγνώριστον; Άπό τό ύδραργυ- ρένιο κεφάλι σου διαχύνεται ένα μαγικό πέπλο, πού τά σκεπάζει όλα, βουνά, δάλασσες, δέντρα, βράχους, κάμπους, πολιτείες! Θαρρεί κανένας πώς βρίσκεται κάτω, βαδιά στόν πάτο της δάλασσας καί πώς η συντεφένια σφαίρα σου πλέει απάνω στό νερό ρίχνοντας τό ειρηνικό φως της σάν μπάλσαμο, πού γλυκαίνει κι αποκοιμίζει κάδε πλάσμα. Μυστήριο βαδύ κι ανεξιχνίαστο τυλίγει τήν πλάση. Κι οί φωνές από τά ζωα, από τά πουλιά, από τούς ανδρώπους, είναι κι αυτές, τώρα πού στέκεται τό φεγγάρι στόν ουρανό, παράξενες καί μυστηριώδεις. Οί ανδρωποι περπατάνε σάν φαντάσματα, σά νυχτοπάτες. Τά δένδρα σηκώνουνε τά φουντωμένα κλαριά τους κατά τόν ουρανό, δίχως νά σαλεύει μήτε ένα φύλλο, κι είναι γεμάτα από πνεύματα πού σιγομουρμουρίζουνε. Πνεύματα νυκτολάλα, αστρομα 131 Φ- Ο ΠΟΙΜΗΝ
γικά. Κάτω από τά δέντρα περπατά σάν ίσκιος κανένας ανδρω- πος, μέσα στό δαμποφέγγισμα. Άπό μέσα από τούς μαύρους ίσκιους, ακούγονται οί ανδρωποι πού μιλοΰνε, μά οί όμιλίες τους δέν μοιάζουνε μέ τίς όμιλίες πού κάνουνε τή μέρα. ΆΛΛά καί τά σπίτια, οί δρόμοι, τά δέντρα, είναι αλλοιώτικα απ ό,τι ητανε τή μέρα. ΌΛα αλλάξανε. Λές κι είναι τά πνεύματά τους. *** Στήν αβυσσο τ ουρανοΰ αργοταξιδεύει, δίχως νά φαίνεται πώς σαλεύει η μυστική βασίλισσα της νύχτας. Άπό τίς κορφές των δένδρων κι από τίς σκεπές των σπιτιων βγαίνει ένας ασημένιος αχνός κι ανεβαίνει στόν συντεφένιον ουρανό. Πέρα, τό πέλαγος χάνεται μέσα στό δάμπος. Τά βαδιά νερά της δά- Λασσας τά χρυσώνει τό φεγγάρι, σάν νά ναι εικόνισμα μαλαμοκαπνισμένο. Μέσα στήν αβυσσο, τά ψάρια καί τ αλλα πλάσματά της ξαγρυπνάνε από τή μυστική φωτοχυσία πού άπλώνει απάνω από τά νερά, κοιτάζοντας τό φεγγάρι μέσα από τό δαμ- πόφωτο. Τό μαργαριταρένιο φως του κατεβαίνει ως τόν πάτο, μπαίνει μέσα στά σκοτεινά δολάμια, πού φωλιάζουνε τά παράξενα τέρατα, μέσα στίς μαΰρες κουφάλες, ανάμεσα στά κοράλλια, στά γιούσουρα καί στά αλλα ζωόφυτα, πού είναι γεμάτα μάτια. Τό χταπόδι, μέ τά γουρλωμένα μάτια του, κοιτάζει κατά κεί πού κατεβαίνει τό φως τοΰ φεγγαριοΰ, κι αργοσαλεύει τά πλο- / fy-x > / r r κάμια του. Ο αστακός, μέ τήν άρματωσιά του, κάδεται στήν τρύπα του, κι είναι σάν μεδυσμένος από τό ύδραργυρένιο δάμπος πού κατεβαίνει από πάνω. Οί σαργοί καί τ αλλα τά μικρόψαρα αργοκο- Λυμπάνε κοπαδιαστά, σάν νά κάνουνε Λιτανεία μέσα στό συντεφένιο νερό. Ή πονηρή η σμέρνα ξαγρυπνά καί κείνη, χωμένη μέσα στό δολάμι της. Οί ξέρες καί τά νησιά στέκουνται μέσα στή δάλασσα, δαμπά καί ξωτικά. 'Ένα χρυσό ποτάμι αυλακώνει τά νερά, καί χάνεται πέρα, μέσα στό σκοτεινό πέλαγο. Περνά καμμιά βαρκούλα, δίχως νά ταρά- /- f t / / ν ξει τήν ησυχία, σάν ίσκιος. Ο ΠΟΙΜΗΝ - 132
Άπό τήν αλλη μεριά, τά βουνά στέκουνται βουβά, βουτηγμένα στό μυστήριο. Οί ράχες τους αχνίζουνε έναν αχνό π ανεβαίνει στόν ουρανό. Άπό πάνω τους είναι κρεμασμένο τό μαρμαρένιο κεφάλι τοΰ φεγγαριοΰ, στραγγισμένο από ατμα. *** Κοντεύουνε τά μεσάνυχτα. Σιωπή. Πάψανε όλα τά σούσουρα, τά μυστηριώδη μουρμουρίσματα, τά ξεμακρυσμένα γαυγίσματα των σκυλιων. Μέσα στήν ησυχία ακούγεται όλομόναχο τό τριζόνι: «Τρρρ... τρρρ... τρρρ...». Αυτή η γλυκειά καί μυστική φωνή δαρρείς πώς βγαίνει από τό στόμα τοΰ φεγ- γαριοΰ, πού κρέμεται μέσα στήν έρημιά τοΰ ουρανοΰ, ένα πρόσωπο ύδραργυρένιο, μέ μάτια ανοιχτά, μέ κλειστό στόμα. Αυτή η ψιλή καί μακρόσυρτη φωνή ακούγεται πέρα ως πέρα, πετά απάνω από τά δέντρα, από τά χαμόδεντρα, από τά χαμόβουνα, από τήν ακροδαλασσιά καί σκορπά απάνω από τό πέλαγο. Μά αραγες από ποΰ βγαίνει; Ποΰ κάδεται κρυμμένο αυτό τό πλάσμα, πού παίζει τούτη τήν ξωτική φλογέρα; Ποΰ είναι η φωλιά του, απ όπου μαγεύει όλη τήν πλάση; Είναι μέσα σέ τοΰτα τά χαμόδενδρα; Σέ κείνες τίς ΛουΛουδισμένες πρασινάδες; Σέ κείνον τόν σκοίνο πού βρίσκεται κοντά στήν έρημη ακροδαλασσιά, Μήπως βρίσκεται στόν αέρα; Μήπως βρίσκεται μέσα στό φεγγάρι; Μήπως είναι τό ίδιο τό φεγγάρι;... Τό μυστικό τραγούδι, πότε σοΰ φαίνεται πώς έρχεται από τούτη τή μεριά, πότε από κείνη, πότε δυναμώνει, πότε σβήνει, έρχεται στ αυτιά σου κυματιστά. Ώ τριζόνι! Ψυχή μυστηριώδης, απόκοσμο πλάσμα πού έρχεσαι από κάποιον αλλον κόσμο, μαζί μέ τή νύχτα, μαζί μέ τό φεγγάρι! Άραγε τραγουδάς, η κλαίς, η ψέλίτ τ / τ ν r νεις; Η φωνή σου είναι ένα τίποτα, ένα τρίξιμο, μονότονο, ανάλλαχτο από τότε πού έγινε ό κόσμος. Ωστόσο, πόσο βαδύ κι αδολο είναι αυτό τό τρίξιμό σου, αυτό τό τιποτένιο τρρρ! Γ ιατί, συγκινά τή ψυχή μου περισσότερο από τή μάταια μουσική πού έπινοήσανε οί ανδρω- ποι'... 133 Ο ΠΟΙΜΗΝ
Άρχιμ. Έφραίμ Κατουνακιώτου Dάνθρωπος, εφόσον ζετ, πρέπει πάντοτε νά αγωνίζεται. Καί ο πρώτος αγώνας είναι νά νικήσει τόν εαυτό του. Ό πρώτος καί ο κυριότερος εχθρός του άνθρώπου δέν είναι ο διάβολος, οχι. Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος είς τόν εαυτό του επίβουλος. Καί τουτο διότι δέν άκούει τόν αλλον, άκούει τί του λέει ο λογισμός του. Ένώ εχουμε τόσους Αγίους Πατέρες νά τούς μιμηθουμε διαβάζοντας τά συγγράμματά τους, εντούτοις δμως τό εγώ μας μας κυριεύει πολλές φορές. Ό τα ν ο άνθρωπος νικήσει τόν εαυτό του, είναι ο μεγαλύτερος μεγαλομάρτυρας καί τροπαιοφόρος καί νικηφόρος ενώπιον του Θεου! αυτό πολλές φορές, νά σας πώ, π α τέρ ες, εφοβήθηκα τήν κρίση του Θεου. Είναι σύμφωνος ο Θεός μέ μένανε η μήπως άλλάζει ο Θεός; «Έμνήσθην τών κριμάτων Σου καί εφοβήθην, εμνήσθην τών κριμάτων Σου καί παρεκλήθην» (Ψαλμ. 118, 12,52). Έ τσ ι είναι. Ό Σταυρός δέν λείπει. Γιατί; Γιατί εφόσον κι ο άρχηγός μας άνέβηκε στόν Σταυρό, κι εμείς θ άνεβουμε, νά πουμε. Άλλά ά π τή μιά πλευρά είναι γλυκύς καί ελαφρός, ά π τήν αλλη ----- O ΠΟΙΜΗΝ - 134
μεριά είναι πικρός καί βαρύς. Κατά τήν προαίρεσή μας. Άν πάρεις μέ άγάπη τόν Σταυρό του Χριστού, είναι πολύ ελαφρός, είναι σφουγγάρι, φελλός. Ά ν τόν πάρεις, δηλαδή, ά π τήν άλλη πλευρά, τότε είναι βαρύς καί άσήκωτος. Π?? / / / r / αύτό, καί μένα η πείρα αύτό μέ δίδαξε. Τό θέλημα του Θεου νά γίνει. Ή ταν ά π τό Θεό ετσι. Καί ειρηνεύεις, νά πουμε. Ά ν πεχς, μά γιατί ετουτο, εκείνο, δέν ειρηνεύεις, δέν ειρηνεύεις. Δέν ήταν τό θέλημα του Θεου νά φύγω τήν Κυριακή, ήταν τή Δευτέρα δέν ν ο *ι e / - \ / / Γτι / v c \ *ν ήθελε ο Θεός τήν Ιρίτη, ήθελε νά φύγω τήν Τετάρτη ε, ο Θεός ετσι τά φερε. Άν τά πάρεις ά π τήν άλλη πλευρά μέ τήν κρίση τήν δική σου, θά σφάλλεις καί μισθόν δέν εχεις. Μισθόν δέν εχεις! Μέσα σου βράζει η χαρά, νά μή φαίνεται μέσα σου νά βράζει η λύπη, η κόλαση, άλλά νά μήν τό εξωτερικεύεις. Αύτός είναι ο καλόγηρος. ΕΙδάλλως, εσύ εκεί κι εγώ εδω, καί νά προσευχώμεθα νά μήν άκούει ο ενας τόν άλλονε. Μ πορείς νά κατανύσσεσαι εσύ κι εγώ εδω, κι ο ενας νά μήν παίρνει μυρωδιά τόν άλλονε. Αύτό είναι κατά Θεόν. Ά μα τό εξωτερικεύεις, είτε ύπερηφάνεια θά σέ πιάσει, ή... θά τό χάσεις. η ΐ ) / \ / <*/ ν αύτό λέω οτι, οπου κι άν εύρεθεί ο άνθρωπος, νά μήν άπελπίζεται. Νά μήν τά χάνει, νά μήν τά σαστίζει. Γιά τόν άλφα καί τόν βήτα λόγο, ο Θεός γνωρίζει, σέ δοκιμάζει. Σέ δοκιμάζει: Μ πορείς νά κρατήσεις αύτήν τή θλίψη; Μπορω. Θα σου δώσω χάρισμα. Δέν μπορείς; Κι αύτό πού σου δωσα, θά τό άφαιρέσω. Εγώ δέν θέλω δειλούς άνθρώπους. Ό χ ι οπως εστειλε ο Μωυσής τούς κατασκόπους, λέει: «Έ ωράκαμεν υιούς γιγάντων καί ήμεν ενώπιον αύτων ωσεί άκρίδες» (Άριθμ. 13, 34). Έ τσι; Ναί, άλλά ποιός τό λέει αύτό; Ποιός τό λέει; «Δειλός άποσταλείς ε ις ύπακοήν, λέγει λέων κατά τήν οδόν καί φονείς κατά τάς πλατείας» (Παροιμ. 26, 13). Δειλός άνθρωπος δέν άξίζει τίποτε. Ένω ο τολμηρός πά ντα βγαίνει νικητής. Βλέπεις; Ή δικαιολογία δέν είναι γραμμένη στή Γραφή. Οι άγιοι οχι μόνο δέν δικαιολογουνται, άλλά ύποφέρουν έκουσίως γιά τούς άλλους. «SV» 135 O ΠΟΙΜΗΝ
----- Ο ΠΟΙΜΗΝ - 136
Ot Άγιοι της Λέσβου ανάμεσα μας α Νικόλαος Χ. Χριστόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων Περιφέρειας Βορείου Αίγαίου Σεβασμιώτατοι ποιμενάρχες Μυτιλήνης καί Μηθύμνης, αίδεσιμώτατοι, σεβαστοί πατέρες, κυρίες καί κύριοι Ευχαριστώ καταρχήν τούς Μητροπολίτες μας πού μου έδωσαν τήν χαρά καί μου έκαναν τήν τιμή νά συμμετάσχω στή γιορτή καί νά τιμήσω μέ ταπεινά λόγια τούς πολλούς καί μεγάλους αγίους του νησιού. Ή μνήμη τους γεμίζει χάρη καί αγαλλίαση τίς ψυχές καί ή σκέψη τους δίνει παρηγοριά καί δύναμη. Επιχειρώντας κανείς νά μιλήσει γιά τόσους αγίους,ευλογα βρίσκεται μπροστά σέ δίλημμα. Χρειάζεται δηλαδή νά έπιλέξει οχι τόσο τί θά πει, αλλά τί θά παραλείψει. Οί λόγοι είναι προφανείς. Ή νήσος της Λέσβου διαθέτει νέφος αγίων καί μαρτύρων πού δόξασαν τό Θεό. Ό κοινός εορτασμός τών τριάντα επτά αγίων καί νεομαρτύρων της Λέσβου αποφασίστηκε τό 1990. 'Έκτοτε συνδιοργανώνεται καί από τίς δύο Μητροπόλεις του νησιου μας μέ έξαιρετική λαμπρότητα. Γ ράφει στή σχετική έγκύκλιό του ό Σεβασμιότατος Μητροπολίτης μας κ. Ιάκωβος: «Τό νησί μας είχε από τό Θεό τήν ευλογία νά αναδείξει περί τούς 37 αγίους. Λίγα μέρη έχουν τόσους πολλούς αγίους. Ίσω ς διότι Όμιλία έκφωνηθεΐσα στό Χριστιανικό κέντρο της Ίεράς Μητροπόλεως Μ υτιλήνης κατά τόν έορτασμό των Αγίων της Λέσβου στίς 13 Ιουνίου 2012, ήμέρα Τετάρτη καί ώρα 20:00. 137 Φ - Ο ΠΟΙΜΗ
είναι αγκαλιασμένο από τήν αγία γη της Ανατολής, οπου έπάτησεν ό Κύριος καί έκήρυξαν οίάπόστολοι καί ελαμψαν οί επτά αστέρες των Εκκλησιών τής Άποκαλύψεως. Έκεΐ κάθε τόπος εχει νά καυχηθεΐ γιά κάποιον αγιο. Τό νησί μας εχει γιά καύχημα καί δόξα του τούς 37 αγίους, πού συνέδεσαν τό όνομά τους μέ αύτό. 'Άλλοι από αυτούς είναι Λέσβιοι, εζησαν καί απέθαναν ή έμαρτύρησαν στή Λέσβο. Άλλοι εζησαν σέ διάφορα μέρη καί ήρθαν στή Λέσβο καί τήν αγίασαν μέ τό μαρτυρικό τους αίμα. Ήταν ανθρωποι κάθε ήλικίας καί τάξεως. Επίσκοποι αλλά καί έπαγγελματίες, ανδρες καί γυναίκες, νέοι αλλά καί γέροντες, ολοι ομως μέ θερμή πίστη, μέ αγάπη πρός τόν Χριστό καί τήν Εκκλησία, μέ αγιότητα ζωής πού ελαμπαν καί έφώτιζαν καί τούς αλλους. Όλοι αύτοί εχουν κάποια ήμέρα πού εορτάζουν. Γιά ολους εχουν γραφεί ίερές ακολουθίες. Γιά πολλούς από αύτούς εχουν κτιστεί ναοί, έκκλησάκια σέ διάφορα μέρη του νησιού μας. Πολλοί από αύτούς εχουν αφήσει πολύτιμη πνευματική κληρονομιά τά αγια λείψανά τους. Άξίζει κάθε δόξα καί τιμή στούς Αγίους μας. Ή Εκκλησία τής Μυτιλήνης καθιέρωσε τήν εορτή τών έν Λέσβω διαλαμψάντων αγίων τήν Κυριακή, μετά τήν Κυριακή τών Αγίων Πάντων, δηλαδή σέ δεκαπέντε ή μέρες από τήν ήμέρα τής Πεντηκοστής. Συμμετέχοντας στόν εορτασμό τών αγίων, έπικαλούμενοι τό όνομά τους, αναπτύσσουμε μαζί τους σχέση, τούς νιώθουμε κοντά μας, δίπλα μας, ανάμεσά μας. Πρέπει μάλιστα οπως έπαναλαμβάνει συχνά ό π. Άνανίας Κουστένης, νά τούς μιλάμε, νά τούς λέμε τά βάσανα καί τίς αδυναμίες μας, τίς πτώσεις καί τίς χαρές μας, τίς λύπες μας καί ο,τι αλλο εχουμε, γιατί οί αγιοι είναι οί φίλοι του Θεου. Γράφει ό αγιος Ιωάννης τής Κρονστάνδης οτι, οταν έμεΐς λέμε στήν προσευχή καί τήν παράκλησή μας τό όνομα ενός αγίου, έκεΐνος λέει αμέσως τό δικό μας στό Θεό. Τόσο εύκολα! Γ ιά νά πεΐ κάποιος τό όνομά μας σέ εναν ανώτερο, στόν ύπουργό, στόν πρωθυπουργό, τί δέν πρέπει νά κάνουμε καί τί νά ύπομείνουμε; Έδώ μέ δύο λέξεις τό όνομά μας φτάνει στόν Κύριο τής δόξης! Είμαστε Ο ΠΟΙΜΗΝ 138
ομως ολιγόπιστοι καί αφήνουμε τόν Θεό καί τήν εκκλησία, τήν ιστορία καί τήν πατρίδα καί κυριεύει τίς ψυχές μας ή άγρια Δύση καί ή δεσποτική Ανατολή, ενώ μπορούμε νά ζούμε μέ τόν Χριστό, τήν Παναγία καί τούς αγίους πού μας φρουρούν καί μας περιβάλλουν. Μέσα στήν εκκλησία είμαστε μέ ολους τούς ζωντανούς τούς ένθεους καί αγωνιζόμενους, αλλά καί μέ ολους τούς κοιμηθέντας εν Χριστώ. Υπάρχει ενότητα της ανθρώπινης φύσης. Μές στό κρυφό μυστήριο ζούν πάντα τά παιδιά σου έλεγε ό Σολωμός. Ή 'Ορθοδοξία είναι κρυφό μυστήριο καί μέσα σέ αύτό ζοΰμε μέ λογισμό καί μέ όνειρο. Πάγωσε ομως ή ψυχή καί ή καρδιά μας. διά τό πληθυνθηναι τήν ανομίαν ψυγήσεται ή αγάπη τών πολλών. Έψύγη ή αγάπη καί εγκαταστάθηκε στίς ψυχές ή ολιγοπιστία η καί ή απιστία καί περιήλθαμε σέ δεινή θέση. Παρ' ολα αύτά Τό έλεός Σου καταδιώξει με πάσας τάς ήμέρας της ζωης μου, ό Χριστός, ή Παναγία καί οί αγιοι μας καταδιώκουν, είναι καί βρίσκονται ανάμεσά μας. Τοσοΰτον έχοντες περικείμενον ήμΐν νέφος μαρτύρων αναφέρει ό Άπό- στολος Παΰλος. Μας περιβάλλει νέφος μαρτύρων, δέν είναι ύπερκείμενον, αλλά περικείμενον. Είμαστε εν ταΐς λαμπρότησιν τών αγίων καί ολων τών αγαθών ψυχών πού έφυγαν από αύτή τήν πλάση καί πέρασαν από αύτόν τόν τόπο. Καί ό τόπος αύτός, οπως ολη ή Ελλάδα, είναι ποτισμένος μέ τά αϊματα τών μαρτύρων καί τών ήρώων, μέ τούς ιδρώτες τών ασκητών καί τών εύσεβών ορθοδόξων. Έδώ ετάφη ό 'Άγιος Αλέξανδρος Ε πίσκοπος Μηθύμνης, εδώ γεννήθηκαν αίάγιαι Πέντε Νεάνιδες Μάρτυρες καί οίάγιοι Τρεΐς Αδελφοί, ό Γεώργιος Αρχιεπίσκοπος Μυτιλήνης, ό Συμεών ό Νέος Στυλίτης καί ό Δαβίδ ό μοναχός, εδώ μαρτύρησε ή Αγία Εύπρέπεια. Άπό τό Πλωμάρι καταγόταν ό Άγιος Θεωνας Θεσσαλονίκης ό Λέσβιος. Γ ι' αύτό οπου καί νά σταθεΐ κανείς, βλέπει εκκλησία Μάρτυρος καί Αγίου, εκκλησία τοΰ Χριστού, εκκλησία της Παναγίας, εκκλησία τών Αρχαγγέλων. Ή Ιερά Μονή Καρυών της Θερμης στήν όποία συμβαίνουν πλεΐστα θαύ- 139 Ο ΠΟΙΜΗΝ
ματα ανεγέρθη ώς παγκόσμιο προσκύνημα στή μνήμη τών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου, Ειρήνης καί τών σύν αυτώ Μαρτύρων. Όποιο χώμα καί νά ανασκαλέψει, βρίσκει όστα μαρτύρων καί ήρώων πεσόντων υπέρ πίστεως καί πατρίδος. Όπως έλεγε ό Νικηφόρος Βρεττάκος, σέ αυτόν τόν τόπο έχει ξοδευτεί πολύ αίμα καί πολύ πνευμα. Ό,τι καί νά γίνει, οσα μελανά σύννεφα καί αν συσσωρευτούν στόν όρίζοντα της ζωης καί της ιστορίας, της πατρίδας καί της οικουμένης, ό ελληνισμός, ή όρθοδοξία, είναι αήττητοι καί πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν. Ό Νικητής είναι ενας ό όποιος έξηλθε νικών καί ϊνα νικήση. Έμεΐς σέ Αυτόν ανήκουμε, στήν αναστηκαλοσύνη, στήν ανείπωτη στοργή του. Αυτό είναι έλπιδοrpirtfrti φόρο καί μας γεμίζει σιγουριά καί ασφάλεια. Όταν υμνουμε τόν Θεό καί τούς αγίους Του έν φωναΐς αίσίαις, μέ αισιόδοξες φωνές, γινόμαστε αισιόδοξοι, γιατί ή έκκλησία μας είναι έκκλησία της νίκης καί του φωτός, της αναστάσεως καί της αγάπης. Γ ι αυτό ας μήν έχουμε στραμμένα τά βλέμματα σέ Ανατολή καί Δύση, αλλά ανω σχώμεν τάς καρδίας, πρός τόν φιλάνθρωπο Θεό, τόν Θεό τών πατέρων καί τών αγίων μας πού κρατάει στά χέρια Του τήν οικουμένη καί διορθώνει έν καιρω αδικίες καί καταλύει αυτοκρατορίες καί είναι Θεός μέγας, Θεός άγιος, Θεός ύψιστος. Σέ δύσκολες καί ανελέητες ώρες μας βοηθαή πίστη. Πίστη είναι ή έμπιστοσύνη στή λογική του Θεου, ή έμπιστοσύνη στήν αγάπη Του καί τίς ένέργειές Του, έστω καί αν αυτές φαντάζουν παράταιρες καί αντιβαίνουν στή δική μας λογική καί ψυχική κατάσταση. Ο ΠΟΙΜΗΝ ----------------------- 140
Αύτή ή πίστη, ή έμπιστοσύνη εκανε τόν άγιο Θεόδωρο τόν Χατζή νά σταθεΐ έδώ στή Μυτιλήνη μπροστά στόν τουρκο κριτή καί νά τόν ρωτήσει, «αν κάποιος αδικηθεί καί του πάρουν κάτι πολύτιμο δικό του, μπορεΐ νά βρεΐτό δίκιο του καί νά ζητήσει πίσω ο,τι του πήραν; Βεβαίως μπορεΐ! του άπαντα αύτός χωρίς νά γνωρίζει τί εννοεί! Λοιπόν ^ απαντα ό αγιος έγώ είχα μία πίστη καί μου τήν πήραν. Τώρα δηλώνω πώς είμαι χριστιανός. Λέγοντας ετσι εβγαλε τό σαρίκι του καί τό πέταξε μπροστά στά πόδια του τούρκου. Αύτός κατάπληκτος προσπάθησε νά τόν συνεφέρει μέ λόγια στήν αρχή. Όταν είδε πώς δέ γινόταν τίποτα συνέχισε μέ βασανιστήρια. Μάταια ομως προσπάθησαν νά τόν μεταπείσουν. Αποφάσισαν νά τόν κρεμάσουν. Όταν του τό ανακοίνωσαν ζήτησε τό σχοινί μέ τό όποΐο θά τόν κρεμουσαν, φίλησε τή θηλιά καί τήν πέρασε μόνος του στό λαιμό του γιά νά δείξει πώς μέ τή θέλησή του πεθαίνει γιά τό Χριστό. Τόν κρέμασαν στό Παρμάκ-Καπού καί εριξαν τό λείψανό του στή θάλασσα. Τό 'Άγιο λείψανο έκβράσθηκε από τά κύματα στό σημεΐο πού σήμερα βρίσκεται τό έκκλησάκι του Αγίου Ίωάννου στό Μόθωνα, νότια τής πόλης. Σέ μία έποχή πού ολα ανατρέπονται καί όλα είναι δύσκολα, ή έμπιστοσύνη στό Θεό φέρνει ισορροπία. Ή αγάπη σέ Θεό καί ανθρώπους φέρνει πλήρωμα τής ψυχής. Γ ιατί ό ανθρωπος, γιά νά γεμίσει καί νά πληρωθεΐ θέλει αγάπη. Θέλει τή λατρεία στό Θεό καί στόν πλησίον. Τότε γίνεται ενθεος καί τότε τά εχει ολα. Έκεΐνο πού κυρίως μας λείπει στήν τάλαινα έποχή μας είναι ή πίστη, ή αγάπη, ή έλπίδα. Ή έλπίδα στήν έκκλησία είναι «b^j 141 -----------------------------------------------Ο ΠΟΙΜΗΝ
ένσαρκη, είναι έμψυχη, είναι ό ίδιος ό Χριστός. 'Άν ό άνθρωπος είναι ανέλπιδος, δέν έχει νόημα ή ζωή. Άν ελπίζει καί πιστεύει καί αγαπα είναι γεμάτος καί γίνεται σπουδαίος καί μεγάλος καί άς είναι φτωχός καί αδύναμος καί δυσκολεμένος. Ό άγιος Ιγνάτιος Μηθύμνης, ιερέας, χάνει από επιδημία τή γυ ναίκα του καί τά παιδιά του εκτός από ενα. Δέν ολιγοπιστεΐ από τήν απώλεια. Στά κτήματα τοΰ πατέρα του ιδρύει τό μοναστήρι τοΰ Λειμώνος καί τήν περίφημη Λειμωνιάδα, οπου διατηρείται ή έλληνική γλώσσα καί ή ίστορία τοΰ γένους. Ό ίδιος αναδεικνύεται στά δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας πατέρας, δάσκαλος καί σύμγιά ολους τούς ανθρώπους. Άπό τή Λειμωνιάδα Σχολή α π ο φ ο ίτη σ ε τέσσερις αιώνες αργότερα, ο Άγιος Ευθύμιος, επίσκοπος Ζήλων, ό όποιος ξεκίνησε ενα φοβερό έργο: νά μορφωθούν οί 150.000 Έλληνες της περιοχης του. Τό 1917 ανέλαβε νά ήγηθεΐ στίς όμάδες τών 'Ελλήνων ανταρτών κατά τών Τούρκων, οί όποιοι τόν καταζητούν ώς αρχηγό. Τό 1921 δέν ύπάκουσε τήν απόφαση της Κεμαλικης κυβερνήσεως νά εγκαταλείψει τόν Πόντο, γι' αύτό συνελήφθη καταδικάσθηκε σέ θάνατο καί κλείσθηκε σέ φυλακές, οπου ύπέκυψε στά φρικτά βασανιστήρια. Ό άγιος Δούκας ο ράπτης ήταν καί αύτός θερμός χριστιανός. Μέ τήν ιδιότητα τοΰ ράπτη μπαινόβγαινε στά παλάτια μέ αποτέλεσμα νά τόν αγαπήσει μία τουρκάλα, μεγάλη κυρά, μέ εξουσία. Τοΰ ύπόσχεται τιμές καί δόξες καί οταν τελικά αντιλαμβάνεται οτι δέν μπορεΐ νά τόν κερδίσει, τόν συκοφαντεί στόν βεζίρη. Μέ διαταγή τοΰ βεζίρη, τόν έγδαραν ζωντανό, έριξαν τό δέρμα Ο ΠΟΙΜΗΝ ----------------------- 142
του στή θάλασσα καί αφησαν τό σώμα του κρεμασμένο, μέχρι πού έτελειώθη. Τόν άγιο Παρθένιο, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τόν κρέμασαν καί αφησαν κρεμασμένο τό λείψανό του τρεΐς μέρες, έπειδή σέ έπιστολή του ανέφερε οτι έρχεται ή Βασιλεία τών Ουρανών. Ό Άγιος Γεώργιος Πασγιάνος άπό τήν Πλαγιά Πλωμαρίου μαρτύρησε στό Βυζάντιο, ό Άγιος Νικόλαος ό Μυτιληναΐος έτελειώθη έπίσης μαρτυρικώς. Ανελέητοι δυνάστες απείλησαν, βασάνισαν, σκότωσαν αδικα αγίους. Όλους αυτούς πού έχουν στά χέρια τους έξουσία καί όρίζουν τίς τύχες τών αδυνάτων ό Χριστός τούς όνόμασε δοκούντας αρχειν τών έθνών, δηλαδή αυτούς πού νομίζουν πώς διαφεντεύουν. Ό αφέντης είναι ενας καί πηρε δούλου μορφή καί διακόνησε τόν ανθρωπο καί τόν διακονεΐ. Έκεΐνος όρίζει καί κυβερνα κι αν ανέχεται νά γίνονται οσα γίνονται είναι γιατί υπάρχει αυτεξούσιο καί έλευθερία, αλλά είναι καί γιατί τήν τελευταία λέξη τήν έχει ό 'ίδιος, ώς Κύριος της ζωης καί του θανάτου. 'Άν έλθουμε στά κάθ' ήμας, καί σήμερα τήν πατρίδα μας ποιός τήν όρίζει καί ποιός τή φυλάει; Γιά οσα συμβαίνουν μας αρέσει καί είναι εύκολο νά κατηγορουμε τούς αλλους, κατηγορουμε τούς άρχοντες, ένώ φταίμε έμεΐς καί φταίμε πολύ καί ό πρώτος καί ό τελευταΐος. Δέν φροντίζουμε ομως τόν εαυτό μας. Επικεντρώνουμε τό ένδιαφέρον μας στούς αλλους, ένώ θά έπρεπε νά τό στρέφουμε σέ έμας τούς 'ίδιους, οχι μέ τήν έννοια της φιλαυτίας, άλλά της διαπίστωσης τών αδυναμιών καί τών ατελειών μας καί της προσπάθειας γιά θεραπεία. Καί οταν ό καθένας κοιτάζει τόν εαυτό του, τίς αδυναμίες του, τότε δέν κατηγορεΐ τόν αλλο, δέν τόν έπικρίνει, αλλά τόν συγχωρεΐ καί αμνηστεύει καί γίνεται συγκαταβατικός. Καί οταν διορθώνεται ό 'ίδιος μπορεΐ νά διορθώσει καί τούς αλλους, νά γίνει φώς καί νά φωτίσει τόν κόσμο. 143 - Ο ΠΟΙΜΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μέ άφορμή επαναλαμβανόμενα δημοσιεύματα μερίδας του ευρωπαϊκου Τύπου σχετικά μέ τά θέματα της φορολόγησης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ε λλάδος καί της μισθοδοσίας τών κληρικών Της, τών οποίων οί συντάκτες, κατά παράβαση οίασδήποτε εννοιας δεοντολογίας, άποφεύγουν νά άπευθύνουν σχετικά ερωτήματα στό άρμόδιο Γραφείο Τύπου γιά τή σφαιρική ενημέρωσή τους, είμαστε υποχρεωμένοι νά προβουμε στίς παρακάτω διευκρινήσεις πρός άποκατάσταση της άλήθειας :
Α. Ή φ ορολόγηση τη ς Ε κ κ λ η σ ία ς. Οί τελευταίες φοροαπαλλαγές ύπέρ της Όρθόδοξης Εκκλησίας, όπως καί ύπέρ όλων ανεξαιρέτω ς των γνωστών θρησκειών στήν Ελλάδα, καταργήθηκαν στίς 23.4.2010 μέ τόν Ν. 3842/2010. Έ κτοτε, τά νομικά πρόσωπα της Όρδόδοξης Εκκλησίας της Ε λλάδος καταβάλλουν: 1) φόρο γιά τά ακίνητά τους καί μάλιστα μέ τριπλάσιο συντελεστή από τόν ίσχύοντα γιά τούς λοιπούς δημόσιους οργανισμούς της χώρας, 2) φόρο επί τών κάτ ετος μισθωμάτων πού είσπράττουν από ακίνητα μέ συντελεστή ΰψους 20% επί της αξίας τους, δηλαδή μεγαλύτερο από αύτόν πού Ισχύει γιά τούς Ιδιώτες, 3) συμπληρωματικό φόρο επί τών εισοδημάτων τους από οικοδομές καί εκμισθώσεις γαιών μέ συντελεστή 3%, 4) προκαταβολή φόρου γιά τό επόμενο ετος μέ συντελεστή 55% επί της αξίας τοΰ παραπάνω συμπληρωματικού φόρου, 5) φόρο επί τών κληρονομιών καί δωρεών μέ συντελεστή 0,5% επί της αξίας τους, 6) τέλος χαρτοσήμου καί δικαιώματα ΟΓΑ συνολικοΰ ποσοστοΰ 2,40% επί κάδε χρηματικης παροχης τών πιστών πρός τούς Ι. Ναούς λόγω ιεροπραξιών. Ε πίσης τά παραπάνω νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας παρακρατοΰν καί αποδίδουν στό ελληνικό Δημόσιο όλους τους φόρους, πού είναι ύποχρεωμένοι νά παρακρατοΰν καί νά αποδίδουν καί όλοι οί Ιδιώτες φορολογούμενοι κατά τίς συναλλαγές τους μέ τρίτους (φόρο μισθωτών ύπηρεσιών, ΦΠΑ κ.λπ.). Άπό τόν φόρο επί της ακίνητης περιουσίας απαλλάσσονται, κατά τήν φορολογική νομοθεσία, μόνο οί λατρευτικοί καί κοινωφελοΰς χρήσεως χώροι όλων ανεξαιρέτως τών θρησκειών καί δογμάτων. Ή Κεντρική Υ πηρεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος, οί Ιερές Μ ητροπόλεις, οί Ενορίες, οί Ιερ ές Μ ονές καί τά Εκκλησιαστικά Ιδρύματα κατέβαλαν συνολικά κατά τό ετος 2011 φόρους ΰψους 12.584.139,92. Β. Ή μισ θοδοσία τω ν κ λ η ρ ικ ώ ν. Ή μισθοδοσία τών κληρικών καταβάλλεται από τό Δημόσιο ώς συμβατική ύποχρέωσή του, τήν οποία ανέλαβε από τό 1833 εναντι της Εκκλησίας, εφόσον τό 65% (2/3) της τότε αγροτικης καί αστικης ακίνητης π ερ ι ουσίας Της περιηλθε σέ αύτό. Έ κτοτε καί εως σήμερα, τό 96% της εναπομείνασας ώς ανω π ερ ι ουσίας εχει - μονομερώς (μέ διάφορους νόμους της Έλληνικης Π ολιτείας) η μέ δω ρεές της Εκκλησίας - περιέλθει επίσης στό Δημόσιο. Οί μεγαλύτερες μαζικές παραχωρήσεις αγροτικών ακινήτων της Εκκλησίας στό Κράτος εγιναν πρός αρωγή τών προσφύγων της Μ ικρασιατικης Κ αταστροφ ης (1922), καθώς καί τών ακτημόνων καλλιεργητών μετά τό 1945. Τά ση * 1 4 5 - Ο ΠΟΙΜΗΝ
μαντικότερα δέ δημόσια κτίρια της πρωτεύουσας (άκαδημαϊκά ιδρύματα, νοσοκομεία κ.α.) εχουν άνεγερθεί σέ άκίνητα, πού παραχωρήθηκαν δωρεάν άπό τήν Εκκλησία γιά τόν σκοπό αυτό. Σήμερα, τό μεγαλύτερο μέρος της εκκλησιαστικης περιουσίας άποτελείται άπό δασικές εκτάσεις, στίς οποίες δέν επιτρέπεται, κατά τό Ελληνικό Σύνταγμα, καμία μεταβολή του προορισμου καί της χρήσης τους, καί άπό λίγα άστικά άκίνητα, στά περισσότερα εκ τών οποίων εχουν επιβληθεί άπό τό Κράτος ρυμοτομικές άπαλλοτριώσεις γιά νά καταστουν κοινόχρηστοι χώροι, χωρίς δμως τά νομικά πρόσωπα της Ο ρθόδοξης Εκκλησίας νά εχουν άποζημιωθεί γι αυτές, ελλείψει χρηματικών πόρων τών Δήμων. Σημειωτέον δτι ο μισθός του διακόνου καί του πρεσβυτέρου της Ορθόδοξης Εκκλησίας καθορίζεται άπό τόν ίδιο νόμο πού Ισχύει γιά τούς δημοσίους υπαλλήλους καί υπόκειται στίς ίδιες περικοπές καί φορολογικές κρατήσεις. Γ. Τ ά έσοδα τη ς Ε κκλησίας. Τά εσοδα της Εκκλησίας προέρχονται άπό τά μισθώματα τών εναπομεινάντων άκινήτων Της, τά μερίσματα άπό τραπεζικές μετοχές καί τίς εθελοντικές είσφορές τών πιστών. Σημειωτέον δτι μέ νόμο, άπό τό 2008, εχει διακοπεί ή καταβολή μερισμάτων στούς μετόχους τών τραπεζών, ενώ καί ή κτηματαγορά διέρχεται μεγάλη κρίση. Παρόλα αυτά τόν Οκτώβριο 2010 ή Εκκλησία της Ε λλάδος στήριξε τήν ελληνική οίκονομία συμμετέχοντας στήν αΰξηση μετοχικου κεφαλαίου της Έθνικης Τραπέζης της Ελλάδος μέ τό ποσό τών 27 εκατομμυρίων ευρώ, πού προηλθε άπό τραπεζικό δανεισμό. Οί μετοχές αυτές σήμερα, πέραν του δτι δέν άποδίδουν μέρισμα, εχουν σχεδόν μηδαμινή άξία μεταπώλησης. Άς υπογραμμιστεί δτι ή Εκκλησία της Ελλάδος δέν εχει είσοδήματα άπό εμπορικές επ ι χειρήσεις η εν γένει επιχειρηματικές δραστηριότητες. Δ. Τό κ ο ινω νικ ό έργο τη ς Ε κκλησίας. Οί Ί. Μ ητροπόλεις, οί Ί. Ναοί καί τά Εκκλησιαστικά Ιδρύματα, άπό συστάσεως του ελληνικου κράτους μέχρι καί σήμερα, χωρίς διακοπή, καί φυσικά Ιδιαιτέρως τώρα πού ο λαός μας δοκιμάζεται, άναπτύσσουν πληθος δράσεων καί φιλανθρωπικών πρωτοβουλιών γιά τήν άνακούφιση δσων εχουν άνάγκη. Σήμερα ή Εκκλησία της Ε λλάδος λειτουργεί: 2.325 φιλόπτωχα ταμεία, 10 βρεφονηπιακούς σταθμούς, 10 παιδικούς σταθμούς, 19 στέγες γερόντων στήν Ί. Α ρχιεπισκοπή Άθηνών καί 66 στίς Ί. Μ ητροπόλεις, 13 θεραπευτήρια χρονίως πασχόντων, 8 ίδρύματα γιά ατομα μέ είδικές άνάγκες, 10 νοσοκομεία» Ο ΠΟΙΜΗΝ - 146
- ιατρεία, 7 ιδρύματα ψυχικής υγείας, 6 ξενώνες γιά αστέγους, 1 ξενώνα γιά φιλοξενία συνοδών ασθενών, 36 ο ικοτροφεΐα - ορφανοτροφεία, πολλά ιδρύματα π α ι δικής προστασίας, πάνω από 200 κέντρα δωρεάν σίτισης μέ συνεχή αΰξηση τών προσφερομένων μερίδων φαγητού, κοινωνικά παντοπωλεία, σημεΐα δωρεάν διανομής είδών ένδυσης καί υπόδησης καί φοιτητικά οίκοτροφεΐα. Οί φιλοξενούμενοι στίς πάσης φύσεως κοινωνικές υποδομές της Εκκλησίας κατά τό έτος 2011 (διαμονή, σίτιση, Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) ανηλθαν στόν αριθμό τών 5.862 ατόμων. Λειτουργοΰν επίσης 54 κατασκηνώσεις, οπου φιλοξενούνται έτησίως περισσότερα από 15.000 παιδιά. Ε πιπλέον, λειτουργεί υπηρεσία της Ίερ α ς Συνόδου γιά τήν υποδοχή τών μεταναστών καί τήν παροχή νομικης τους υποστήριξης στήν υποβολή αίτήματος ασύλου. Ακόμη ας ληφ θεΐ υπόψη οτι χορηγούνται καθημερινά χρηματικά βοηθήματα σέ απόρους καί υποτροφίες σέ Έ λληνες καί αλλοδαπούς φοιτητές. Συνολικά κατά τό έτος 2010 ολοι οί φορείς της Ό ρθόδοξης Ε κκλησίας της Ε λλάδος δαπάνησαν γιά τό φιλανθρωπικό καί κοινωνικό τους έργο τό ποσό τών 96.234.510,47 εύρώ. Ά ς ληφθεΐ υπόψη οτι τά παραπάνω στοιχεία δέν αφορούν στήν Μοναστική Κοινότητα τοΰ Αγίου Ό ρους, στήν Εκκλησία της Κρήτης καί στίς Ι. Μ ητροπόλεις της Δωδεκανήσου, πού αποτελοΰν διοικητικά ανεξάρτητες (καί διαφορετικές της Εκκλησίας της Ε λλάδος) έκκλησιαστικές δικαιοδοσίες κατά τό ελληνικό δίκαιο. Θεωροΰμε έπιβεβλημένη τήν αποστολή τοΰ παρόντος, προκειμένου νά τοποθετηθοΰν τά πράγματα στίς ορθές τους διαστάσεις καί νά παύσει η ανεύθυνη αναπαραγωγή έσφαλμένης καί στερεότυπης πληροφόρησης καί η δημιουργία στρεβλών έντυπώσεων σέ βάρος της Ό ρθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, προφανώς πρός τήν κατεύθυνση της έξυπηρέτησης ακατανόητων σκοπιμοτήτων. Έκ της Ίερας Συνόδου Ο ΠΟΙΜΗΝ
Εις μνήμην Μελετίου Άρχιερέως (1933-2012) Ύ π ό Άρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη «Σάς ετυχε μικρή Μητρόπολη» τοΰ είπε παρουσία μου ό παπάς από τό χωριό μου, λίγες μέρες μετά τήν ενθρόνισή του (1980). Καί ή απάντησή του: «Καλύτερα νά ήταν ακόμα πιό μικρή. Γιά νά μπορέσω νά τήν διοικήσω, όσο τό δυνατόν πιό καλά!». Καί κρατώντας στά χέρια του τό ακάνθινο πηδάλιο της τοπικής Εκκλησίας, κόπιασε, μόχθησε, πόνεσε, ε'κλαψε! «Άν ήξερα από πρίν τίς τεράστιες εύθύνες πού εχει τό αξίωμα τής αρχιερωσύνης, δέν θά τό δεχόμουν ούτε κατά διάνοιαν!», εκμυστηρεύθηκε σέ φίλο μου (2010). Αναλαμβάνοντας τό «τιμόνι» τής Μητροπόλεως, βρήκε «ταμείο» μέ ε'σοδα μηδαμινά. Καί δανείσθηκε τότε (1980) από προσωπικό του φίλο 100.000 δραχμές γιά τίς ανάγκες τής Μητροπόλεως. Καί κατώρθωσε σέ μιά πενταετία, 1980-1985, μέ τίς εισφορές τών πιστών, (γιατί ενέπνεε σεβασμό καί εμπιστοσύνη), νά ανεγείρει στήν Πρέβεζα (12.000 τότε κατοίκων) ένα μεγάλο τριώροφο πνευματικό κέντρο, πού αποτελεϊ πραγματικό στολίδι γιά τήν πόλη. Καί τί δέν ε'κανε καθόλη του τήν αρχιερατεία μοναστήρια, εκκλησιές, πνευματικά κέντρα σέ ενορίες κ.λ.π. Ό αρχιερέας λέγεται ποιμενάρχης, γιατί είναι ό «αρχηγός» τών ποιμένων, τών ιερέων. Πού σημαίνει πώς ή κύριά του αποστολή είναι ή «εποπτεία» τών ιερέων του, γιατί αύτοί γεμίζουν ή αδειάζουν τίς εκκλησιές. «Ό ποιος ιερέας ζεϊ πνευμα Ο ΠΟΙΜΗΝ 148 X m *
τική ζωή, θά είμαι δούλος του», είπε στούς ιερείς του ό αείμνηστος Μελέτιος κατά τήν πρώτη ιερατική σύναξη (Απρίλιος 1980). «Έ κοψε» (στήν σύναξη αύτή) τούς καλούς ιερείς, τούς χειροθέτησε Πνευματικούς, καί τούς κάλεσε γιά συνεργάτες του. Τούς διόρισε σέ κεντρικές ένορίες, γιά νά «μαγνητίζουν» τόν κόσμο. «Γλείψιμο», «κολακεία», «μέ-σο» δέν περνούσαν στόν αρχιερέα Μελέτιο. Θυμάμαι: Ή ταν Μάης τού 1980 (λίγο μετά ένθρόνισή του), Κυριακή τών Αγίων Πατέρων. Πηγε έπίτηδες σέ ένα μικρό καί ορεινό χωριό της Φιλιππιάδος, (ήμουν καί έγώ μαζί του), γιά νά τιμήσει έναν πραγματικά εύλαβέστατο Ιερέα, (Δ'κατηγορίας). Καί μόνο πού έβλεπες τόν ιερέα αύτόν, αγάλλιαζε ή καρδιά σου. Τόν χειροθέτησε Πνευματικό, λίγο μετά τόν έκανε Πρωτοπρεσβύτερο, καί στή συνέχεια τόν διόρισε Αρχιερατικό Φιλιππιάδος! Πολλές φορές έλεγε στίς χειροτονίες ιερέων, πώς ό παπάς είναι ή θύρα πού όδηγεί στό Χριστό. Καί ένας καλός παπάς, γίνεται ή καλή αιτία, νά έρθουν οι ανθρωποι στό Χριστό καί νά σωθούν. Γι αύτό (έπαναλαμβάνουμε) είχε σέ πρώτη γραμμή τούς καλούς ιερείς. (Έ τσι ζωντάνεψε ή Μητρόπολη!). Τούς ιερείς πού έπεφταν σέ λάθη, τούς νουθετούσε μέ αγάπη, μέ διάκριση, (γιατί ό σκοπός του δέν ήταν νά τούς έξουθενώσει, αλλά νά τούς θεραπεύσει). Θυμάμαι: Διακονούσα (1983) στό βιβλιοπωλείο της Μητροπόλεως (Πρέβεζα). Μπηκε στό βιβλιοπωλείο ένας παπάς από χωριό της ορεινής Άρτης, κάπως «αλαφιασμένος». «Νά ιδείς τί έπαθα, (μού διηγήθηκε ό παπάς). Πηγα στό γραφείο τού Δεσπότη, μέ καλοδέχθηκε, μέ ρώτησε τί κάνει ή οικογένειά μου, πώς πάει ή ένορία καί αλλα. Άσε π. Φ.., είχαμε ειπεί στήν τελευταία μας σύναξη, πώς οι ιερείς δέν πρέπει νά καπνίζουν. Καί ομως ένας ιερέας από τά χωριά σας συνεχίζει νά καπνίζει καί μάλιστα στό καφενείο τού χωριού!». «Δέσποτά μου, γιά μένα χτυπάει ή καμπάνα! Καπνίζω ακόμα!». «Τό ξέρω! Γι αύτό σού τό λέω, εύλογημένε! Κόψτο νά ήσυχάσεις!» 149 Ο ΠΟΙΜΗΝ
Είναι κοινή ομολογία, πώς ε'δειχνε στοργή καί αγάπη σέ όλους ανεξαιρέτως τούς ιερείς του (καί όχι μόνο!). Πάντοτε τούς αγκάλιαζε μέ εγκαρδιότητα! Όλους! Καί τούς χάϊδευε μέ τρυφερότητα, αστράφτοντας τό πρόσωπό του από χαρά! Μιλούσε μαζί τους χωρίς νά ύπολογίζει ούτε χρόνο, ούτε κόπο. Τούς πολύτεκνους καί φτωχούς ιερείς, τούς βοηθούσε οικονομικά καί μάλιστα γενναίως! (Όχι επειδή του τό «επέβαλαν» οί Ί. Κανόνες (ΝΘ' Αγίων Αποστόλων), αλλά επειδή του τό «επέβαλε» ή αγάπη του καί ή εύσπλαγχνία του πρός τούς ίερεϊς του). Μέ τήν «στρατηγική» του αύτή, οί ίερεϊς του τόν αγάπησαν, καί αύτό τό μετέδιδαν καί στό ποίμνιό τους, καί σιγά-σιγά ζωντάνεψε ή Μητρόπολη. Τό 1980-81 διακονουσα στόν Άγιο Νικόλαο Πρεβέζης. Ύπηρχε Κυριακή πού εκκλησιάζονταν καί δέκα ατομα! Τό 1990 λειτούργησα μιά Κυριακή ώς «επισκέπτης», καί εξεπλάγην! Θά ήταν στήν εκκλησία (χωρίς μνημόσυνο) καί 150 ατομα! Τό 1981, στή γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους (πολιουχος της Πρέβεζας) ή εκκλησία ήταν μισοάδεια. Παραβρέθηκα, ανήμερα της γιορτης, μετά από δέκα περίπου χρόνια. Ή εκκλησία ήταν γεμάτη! Έ πί αρχιερατείας Μελετίου τό εκκλησίασμα σέ όλη τήν Μητρόπολη αύξήθηκε κατακόρυφα! (Όντως μεγάλο, ανεκτίμητο εργο!). Αύτή ή αναγέννηση της επισκοπης, τόσο πολύ εντυπωσίασε τόν αμερικανό ορθόδοξο, λαϊκό, θεολόγο καθηγητή Stephen R. Lloyd- Moffett, ώστε συνέγραψε τήν διδακτορική του διατριβή (σσ. 224) μέ αύτό τό θέμα τό πώς δηλαδή ο Μητροπολίτης Μελέτιος κατάφερε νά αναγεννήσει τήν Μητρόπολή του. Τίτλος διατριβης του: «Beauty for ashes. The spiritual Transformation of a Modern Greek Commumity». (St. Vladimir s Press Crestwood, New York, 2009). Καί μόνο γι αύτή τήν ανεκτίμητη προσφορά του στήν Ί. Μητρόπολη Νικοπόλεως, είμαστε βέβαιοι, πώς είχε καλή απολογία ενώπιον του φοβερου Βήματος του Χριστου, καί ή ψυχή του βρηκε μέγα ε'λεος. (Τί πιό καλό γιά έναν Ιεράρχη, αλλά καί γιά κάθε χριστιανό;). Αίωνία του ή μνήμη του. ΑΜΗΝ. O ΠΟΙΜΗΝ 150
WL m w $ V W jb d S W * & S S * Ό Μητροπολίτης Νικοπόλεως καί Πρεβέζης κυρός μελέτιος Καλαμαράς έκοιμήθη τά ξημερώματα της 21ης Ιουνίου σέ ηλικία 79 έτών. Γεννήθηκε τό 1933 στήν Άλαγονία Καλαμάτας καί ήταν πτυχιοϋχος Θεολογίας καί Κλασσικής Φιλολογίας-Φιλοσοφίας τοϋ Παν/μίου Άθηνών. Χειροτονήθηκε Διάκονος καί Πρεσβύτερος άπό τόν αοίδιμο Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Δασκαλάκη καί διετέλεσε Ίεροκηρυξ της Μητροπόλεως Μεσσηνίας καί Γραμματεύς της Συνοδικής Επιτροπής έπί τών Διεκκλησιαστικών Σχέσεων. Μητροπολίτης Νικοπόλεως χειροτονήθηκε τήν 1j] Μαρτίου 1980. «Ύπηρξε πρότυπο άσκητικοϋ Ιεράρχου. Ήταν μέγας νηστευτής, κληρικός παροιμιώδους άφιλοχρηματίας, άκατηγόρητος σέ θέματα ήθους, γλωσσομαθέστατος, συγγραφέας ποάών άξιόλογων βιβλίων - μεταξύ τών οποίων τό βραβευθέν άπό τήν Ακαδημία Άθηνών βιβλιό του γιά τήν Ε Οικουμενική Σύνοδο». 151 Φ- Ο ΠΟΙΜΗΝ
ο άγιος 6 Ιουλίου Σηκώνοντας τον σταυρό τοΰ Κυρίου άπό νεαρή ηλικία, ο μακάριος πατήρ ημών Σισώης άποσύρθηκε στήν έρημο της Σκήτης. Προόδευσε τόσο γοργά στήν άρετή καί στούς άσκητικούς άγώνες, ώστε σύντομα λογιζόταν άπό ολους ώς πρότυπο μοναχοΰ. Λίγο μετά τόν θάνατο τοΰ αγίου Αντωνίου, ένώ στήν έρημο της Σκήτης καί της Νιτρίας οί άσκητές είχαν άρχίσει νά συνωστίζονται, άποφάσισε νά μεταβεΐ μαζί μέ τόν μαθητή του Αβραάμ στό έσωτερικό ορος, οπου είχε ζήσει ο μεγάλος πατριάρχης της έρήμου καί πού είχε έγκαταλειφθεΐ λόγω τών βαρβαρικών έπιδρομών (περί τό 357). Έμεινε έκεΐ εβδομήντα δύο χρόνια, άκολουθώντας σέ ολα τά χνάρια τοΰ αγίου Αντωνίου. Έ νας άδελφός τόν ρώτησε μία ημέρα αν είχε φθάσει στά μέτρα τοΰ άββα Αντωνίου. Εκείνος άποκρίθηκε: «Άν είχα εναν άπό τούς λογισμούς τοΰ άββα Αντωνίου, θά γινόμουν ολος φωτιά γνωρίζω ομως ανθρωπο πού μέ κόπο μπορεΐ νά βαστάξει τόν λογισμό του. Άπό καιροΰ εις καιρόν λάμβανε προμήθειες πού έφερνε ενας μοναχός άπό τό Πισπίρ συνέβη ομως αύτός νά καθυστερήσει μιά φορά κοντά στούς δέκα μηνες. Καθώς ο Σισώης βάδιζε στό ορος συνάντησε εναν κυνηγό άπό τήν Φαράν τοΰ Σινα, ο όποιος δέν είχε δει ανθρωπο γιά ενδεκα μηνες. Ό γέροντας τότε έπέστρεψε στό κελλί του καί κτυποΰσε τό στέρνο του λέγοντας: «Ιδού, Σισώη, ένόμισες οτι κάτι έκανες καί δέν έφθασες καν στό έπίπεδο αύτοΰ τοΰ λαϊκοΰ!». Μεταξύ τών άρετών πού κοσμοΰσαν τήν ψυχή του, η ταπεινοφροσύνη ήταν αύτή στήν οποία διέπρεπε ιδιαιτέρως, καί δίδασκε στούς έπισκέπτες του οτι κατακταται πρώτον μέ τήν έγκράτεια, δεύτερον μέ τήν προσευχή καί τρίτον μέ τήν προσπάθεια νά θεωρείς τόν εαυτό σου σέ κάθε περίσταση κατώτερο ολων τών άνθρώπων. Άγαποΰσε τόσο τήν νηστεία καί ήταν σέ τέτοιο βαθμό άπορροφημένος στήν προσευχή, ώστε έμενε ημέρες ολόκληρες δίχως καμμία μέριμνα γιά τροφή, κι οταν ο μαθητής του Άβραάμ τοΰ υπενθύμιζε τό γεγονός άπαντοΰσε σέ αύτόν μέ απλότητα: «Δέν έφάγαμε τέκνον;». Κι οταν ο αλλος άπαντοΰσε άρνητικά, έκεΐνος έλεγε: «Έάν δέν έφάγαμε, φέρε νά φάγουμε». Έπισκέφτηκε κάποτε στό ορος Ο ΠΟΙΜΗΝ 152
ΤΟ ΝΕΟ ΣΤΝΑΞΑΡΙΣΤΗ «- τόν Γέροντα ενας λαϊκός μέ τόν γιό του καί στό δρόμο συνέβη νά πεθάνει τό παιδί. Αύτός δίχως νά ταραχθεί τόν εφερε στόν άββα καί γονάτισε κρατώντας τό παιδί σέ στάση μετάνοιας, γιά νά εύλογηθεΐ άπό τόν γέροντα. Έ πειτα έξηλθε μόνος του. Ό 'Άγιος νομίζοντας δτι τό παιδί τοΰ εβαλε μετάνοια, είπε: «σήκω, πήγαινε εξω». Αμέσως ο νεκρός σηκώθηκε καί βγηκε. Σταματώντας μία μέρα κοντά στόν τάφο τοΰ Μεγάλου Αλεξάνδρου, συλλογίστηκε κατάπληκτος τή ματαιότητα της έπίγειας δόξας καί εχυσε δάκρυα γιά τήν κοινή μοίρα κάθε άνθρώπου. Έ πειτα έπέστρεψε στό κελλί του γιά νά προσκαρτερήσει έκεΐ στήν προσδοκία τοΰ Κυρίου. Σέ εναν άδελφό πού είχε πέσει πολλές φορές στήν αμαρτία είπε: «Σήκω καί πάλι καί πάλι». «Έ ω ς πότε;» ρώτησε ο άδελφός. Ό Γέροντας άπάντησε: «Έ ω ς δτου καταληφθείς είτε στό άγαθό είτε στήν πτώση, γιατί έκεΐ / /Ο / CV CV 5*)/ πού βρίσκεται ο άνθρωπος σ αύτό καί πορεύεται». Ό ταν ο άγιος Σισώης έπρόκειτο νά έκδημήσει, ένώ οι γέροντες κάθονταν γύρω του, αίφνης ελαμψε τό πρόσωπό του σάν ήλιος καί τούς είπε: «Ιδού, ήλθε ο άββας Αντώνιος». Καί μετά άπό λίγο είπε: «Ιδού. ήλθε ο χορός των προφητών». Καί πάλι ελαμψε άκόμη περισσότερο τό πρόσωπό του καί είπε: «Ιδού, ήλθε ο χορός τών άποστόλων. Καί έπαναλήφθηκε ή λάμψη της όψης του ένώ εδειχνε νά συνομιλεί μέ κάποιους. Ό ταν οι γέροντες τόν ρώτησαν μέ ποιόν μιλοΰσε, έκεΐνος άποκρίθηκε: «Ιδού, ήλθαν οι αγγελοι νά μέ πάρουν καί παρακαλώ νά μ άφήσουν λίγο νά μετανοήσω». Κι έκεΐνοι τοΰ είπαν: «Δέν εχεις άνάγκη νά μετανοήσεις, πάτερ». Τότε ο γέροντας είπε: «Πραγματικά δέν εχω τήν συνείδηση δτι εβαλα άρχή μετανοίας». Οι πατέρες θαύμασαν τήν τόση ταπεινοφροσύνη καί κατάλαβαν δτι είχε φθάσει στήν τελειότητα. Τότε αίφνης τό πρόσωπό του εγινε πάλι σάν ήλιος καί δλοι έφοβήθησαν. Καί λέγει σ αύτούς: «Βλέπετε, ο Κύριος ήλθε καί λέγει, φέρτε μου τό σκεΰος της έρήμου». Αμέσως παρέδωσε τό πνεΰμα, ένώ εγινε άστραπή καί γέμισε ο τόπος εύωδία. 153
ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2012 Θεΐαι λειτουργίαι - Χοροστασίαι Ό Μ ητροπολίτης Μ υτιλήνης Ιάκωβος, κατά τόν μήνα Ιούνιον, έλειτούργησεν η έχοροστάτησεν ώς άκολούθως: V Τήν 1ην Ιουνίου, κατά τήν Α κολουθίαν του Εσπερινού, εις τόν ίερόν Ναόν Αγίου Άνδρέου Σκάλας Έρεσου, έκκλησιάσθη άπό του ίεροο Βήματος. V Τήν 3ην του αύτου μηνός έτελέσθη ή θεία Λειτουργία εις τόν Μητροπολιτικόν Ναόν Μ υτιλήνης, του Μητροπολίτου μας παρακολουθήσαντος άπό του ί. Βήματος. V Τήν 4ην του μηνός, ό Μητροπολίτης μας έλειτούργησεν εις τόν έορτάζοντα Ίερόν Ναόν της Αγίας Τ ριάδος Αγιάσου. V Τήν 10ην του αύτου μηνός, έτέλεσε τήν θείαν Λ ειτο υ ρ γία ν εις τόν Ίερόν Ναόν Παναγίας Φανερωμένης, μετά του Σεβ. Μητροπολίτου Σιατίσ τη ς κ. Παύλου, καί τό Μνημόσυνον του άειμνήστου πρωτοπρεσβυτέρου Ν εκταρίου Χατζηπροκοπίου, Ε φ ημερίου του Ί. Ναου, χοροσ τατούντω ν των Μητροπολιτών Μυτιλήνης, Σιατίστης καί του Θ εοφιλ. Επισκόπου Γαβριήλ, Ά ρχιγραμματέω ς της Ίερας Συνόδου. Τό έσπέρας της ιδίας ήμέρας, ό Σεβ. Μ ητροπολίτης Μ ηθύμνης κ. Χρυσόστομος έτέλεσ ε τόν Γ άμον του Ίακώβου Βράνη καί της Μυρτώς Βουδούρη, εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Θεοδώρου της 98 ΑΔΤΕ. Τήν 11 του μηνός έ τε λέσθη ή θεία Λειτουργία εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Λουκα εις Κάμπον Έρεσου, ίερουργουντος του Πανοσ. Άρχιμ. Παρθενίου, της Ί. Μονης Πιθαρίου. Τήν 14ην του μηνός έτελέσθη ό Εσπερινός εις τό Άρχαΐον Μαρτύριον Μ υτιλήνης, χοροστατο υ ντο ς του Σεβ. Μητροπολίτου Μ ηθύμνης
κ. Χρυσοστόμου, συγχοροσ τατουντος του Μητροπολίτου μας. Τόν θεΐον λόγον έκήρυξεν ό πρωτοπρ. Αθανάσιος Γ ιουσμας. V Τήν 15ην ιδίου μηνός ό Μητροπολίτης μας έτέλεσ εν τό ν Αγιασμόν των Ε γκα ι νίων του Κοινωνικού Παντοπωλείου της Μητροπόλεώς μας, όμιλήσας έπικαίρως. V Τήν ιδίαν ήμέραν έτελέσθη ή καθιερωμένη Αγρυπνία εις τόν I. Ναόν του Αγίου Θεράποντος, ίερουργο υ ντος του Σεβ. Μ ητροπολίτου Έλευθερουπόλεως κ. Χρυσοστόμου. V Τήν έπομένην, 16ην του μηνός, έτελέσθη εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Θεράποντος ό Μέγας Εσπερινός των Αγίων της Λέσβου, χοροστατούντω ν των Σεβ. Μητροπολιτώ ν Μ ηθύμνης, Έλευθερουπόλεως καί Μυτιλήνης. Ακολούθησε ή καθιερωμένη Λ ιτανεία των άγίων Λειψάνων καί όμιλία εις τήν έξέδραν ύπό του Αγίου Έλευθερουπόλεως. V Τήν 17ην του μηνός, εις τόν Μητροπολιτικόν Ναόν Μ υτιλήνης έτελέσθη ή θεία Λειτουργία, ίερουργούντων τών ιδίων Αρχιερέων, τόν δέ θεΐον Λόγον έκήρυξεν ό Πανοσ. Άρχιμ. Νικόδημος Κουτσαμπάσης. V Τήν 18ην Ιουνίου, ό Μητροπολίτης μας έτέλεσε τήν κηδείαν του Παναγιώτου Ψωμα, πατρός του π. Κυριάκου, εις Κάτω Τρίτος. V Τήν 21ην Ιουνίου έγένετο ή θεία Λειτουργία, εις τόν Ί. Ναόν Αγίου Λουκα Κάμπου Έρεσου ύπό του Άρχιμ. Ραφαήλ, καί τό Μνημόσυνον της άειμνήστου Εύαγγελίας Καμάτσου, χοροστατουντος του Μητροπολίτου μας. V Τήν 24ην Ιουνίου, ό Μητροπολίτης μας έβάπτισεν τόν Παναγιώτην, τέκνον του Δημητρίου καί τη ς Δέσποινας Δουκάκη. Άνάδοχοι παρέστησαν ή πρεσβυτέρα Ελένη καί Ιωάννα Ψωμα, εις Κάτω Τρίτος. V Τήν 29ην του μηνός, ό Μητροπολίτης μας, όμου μετά του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Τόμιδος κ. Θεοδοσίου, έτέλ ε σε τήν θείαν Λειτουργίαν εις τόν Ί. Ναόν τών Αγίων Πέτρου καί Παύλου Κωνστάντζας, καί τήν εις Δ ιάκονον χειροτονίαν του Μο- 155 Ο ΠΟΙΜΗΝ
ναχου Ιωάννου. Έτέλεσε επίσης τήν βάπτισιν του Νεκταρίου καί ό Τόμιδος εβάπτισε τήν Μιχαέλαν-Άνδριανήν. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ V Τήν 21ην του μηνός Ιουνίου, ό Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας προήδρευσε της Συνεδριάσεως του Δ ιοικητικού Συμβουλίου των Φ. Κ. Μυτιλήνης. V Τήν αύτήν ήμέραν προήδρευσε καί της Συνεδριάσεως του Δ ιοικητικού Συμβουλίου του Κ ληροδοτήματος Αποστόλου Σημαντήρη. ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΟΥΝΙΟΥ V Τήν 14ην Ιουνίου, καί κατά τό Πρόγραμμα της εορτής των Αγίων της Λέσβου, ε γ ιν ε εις τό Άρχαΐον Μ αρτύριον στόν Μακρύ Γιαλό, ό εσπερινός τής Εορτής χ ο ρ ο σ τα το υ ντο ς του Σεβ. Μητροπολίτου Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου καί συγχοροστατουντος του Μητροπολίτου μας. Τόν θεΐον Λόγον εκήρυξεν ό Πρωτοπρεσβύτερος π. Αθανάσιος Γ ιουσμάς. V Τήν 15ην του αύτου μηνός, ό Μ ητροπ ολίτης μας ετέλεσ ε τόν Αγιασμόν των Εγκαινίων του Κ οινω νικού Παντοπωλείου μας εις τήν μεγάλην αι'θουσαν, πού εύρίσκεται στό κέντρον τής πόλεως, κάτω θεν τής αιθούσης τής «Εύσεβείας». Ό Μητροπολίτης μας εις τήν όμιλίαν του εύχαρίστησε τούς χορηγούς τής αιθούσης καί όλους το ύ ς εθ ελο ν τά ς καί όλους τούς κατοίκους τή ς πόλεως καί τή ς Νήσου. Τήν ιδίαν ήμέραν, καί όπως άναφέρεται εις τό Πρόγραμμα τής Εορτής των Αγίων τής Λέσβου, εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Θεράποντος Μυτιλήνης, ετελέσθη ή καθιερωμένη Αγρυπνία, χοροστατουντος καί ίερουργοΰντος του Σεβ. Μητροπολίτου Έ λευθερουπ όλεω ς κ. Χρυσοστόμου. V Ωσαύτως τήν 16ην Ιο υ νίου, ετελέσθη ό Μέγας Εσπερινός διά τούς Άγί-
ους της Λέσβου εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Θεράποντος Μυτιλήνης, χοροστατούντω ν τών Σεβ. Μ ητροπολιτών Μηθύμνης, Έλευθερουπόλεως καί Μ υτιλήνης. Εις τό τέλος του Έσπερινου πραγματοποιήθηκε ή καθιερωμένη Λιτανεία τών ίερών Λειψάνων καί Εικόνων τών Αγίων μας, μέ έπικεφαλης τούς Άρχιερεΐς, τούς Ίερεΐς, τούς τοπικούς άρχοντας μετά του εύσεβους Λαου μας. Εις τήν προκυμαίαν καί έπί της Ε ξέδρας εγινε ή Άρτοκλασία καί οί όμιλίες του Μ ητροπολίτου μας καί του Σεβ. Έλευθερουπόλεως. Έν σ υνεχεία ή Λ ιτα νεία εφθασε εις τόν Μητροπολιτικόν Ναόν, οπου εγινε ή Άπόλυσις. V Τήν 17ην Ίουνίου εις τόν Μ ητροπολιτικόν Ναόν Μυτιλήνης καί έπί της Λάρνακος του Αγίου Θεοδώρου, εγινε ή θεία Λ ειτουργία, ίερουργούντων τών ιδίων Άρχιερέων, παρουσία πλήθους λαου. Τόν θεΐον Λόγον έκήρυξεν ό Πανοσ. Άρχιμ. Νικόδημος Κουτσαμπάσης, Πρωτοσύγκελλος της Ί. Μητροπόλεως Μηθύμνης. ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑΙ ΕΚΛΟΓΑΙ V Τήν 17ην του αύτου μηνός, εγιναν οί δ εύ τερ ες Βουλευτικές Έκλογές, κατά τίς όποΐες έξελέγησαν: α) Παυλος Βογιατζης β) Γ ιάννης Ζαρδελής, καί γ) Νίκος Σηφουνάκης. V Τήν 18ην Ίουνίου ό Μητροπολίτης μας, εις τόν Ί. Ναόν Κοιμήσεως Θεοτόκου, Κάτω Τρίτου, έτέλεσ ε τήν κηδείαν του Παναγιώτου Ψωμά, πατρός του Έφημερίου του Ναου. Ό άείμνησ τος ητο φίλος του Συλλόγου Πολυτέκνων Λέσβου. V Τήν 21ην του μηνός έτελέσθη ή θεία Λειτουργία εις τόν Ί. Ναόν του Αγίου Λουκά, Κάμπου Έρεσου, ύπό του Άρχιμ. Ραφαήλ, ώς καί τό Μνημόσυνον της άειμνήστου Εύαγγελίας Καμάτσου, μητρός της κ. Δήμητρας Φραντζη, χοροστατουντος του Μητροπολίτου μας. V Τήν 21ην Ίουνίου, τόν Μητροπ ολίτην μας έπεσκέφθησαν, εις τό Κατσακού- 157 O ΠΟΙΜΗΝ
m s m λειον Οικοτροφεΐον, Μαθηταί άπό τό Άγροτικόν Λύκειον Bourges τής Γ αλλίας, οί όποΐοι ύλοποιοϋν ένα Πρόγραμμα εύρωπαϊκό στό Αγρόκτημα τής Άχλαδερής, γιά δύο (2) εβδομάδες, ύπό τήν έπίβλεψι τής κ. Βασιλικής Μπουραντζή, Εκπ αιδευτικού Σχολείων Β' Εύκαιρίας. Εις τούς Μαθητάς, ό Μητροπ ολίτης μας καί τά Μέλη του Δ ιοικητ. Συμβουλίου εύχήθηκαν καλή διαμονή καί πλήρη επιτυχία εις τούς σκοπούς τής έπισκέψεώς τους. V Τήν 24ην Ιουνίου, ό Μητροπολίτης μας εις τόν Ί. Ναόν Κοιμήσεως Θ εοτόκου Κ. Τρίτους έβάπτισεν τόν Παναγιώτην, τέκνον του Δημητρίου καί τής Δέσποινας Δουκάκη. Άνάδοχοι παρέστησαν ή πρεσβυτέρα κ. Ελένη Ψωμα καί ή κόρη της Ίωάννα. Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΕΙΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΝ Προσκεκλημένος του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Τόμιδος, κ. Θ εοδοσίου, ό Μ ητροπολίτης μας έπεκέφθη, άπό τίς 25ης έως 30ης Ιουνίου, τήν Ίεράν Αρχιεπισκοπήν Τόμιδος στήν Κωνστάντζα καί είχε τήν εύκαιρία νά προστή τής θείας Λ ειτουργίας, ή όποία έτελέσθη επί εξέδρας, έξω θεν του Καθεδρικού Ναού των Άγίων Αποστόλων Πέτρου καί Παύλου Κωνστάντζας, ώς συνηθίζεται έκεΐ, λόγω του μεγάλου πλήθους των Χριστιανών. Πρό τής θείας Λειτουργίας ό Μητροπολίτης μας, κατά παράκλησιν του Αγίου Τόμιδος, έχειροθέτησεν εις Αναγνώστην τόν μοναχόν Ίωάννην καί έν συνεχεία εις Υποδιάκονον. Κατά τήν θείαν Λ ειτο υρ γίαν, ό Μητροπολίτης μας έχειροτόνησ εν τόν Υποδιάκονον Ίωάννην εις Δ ιάκονον. Εις τό τέλος τής θείας Λειτουργίας ό Σεβ. Τόμιδος ώμίλησε διά τούς έορταζομένους Αποστόλους καί προσεφώνησε τό ν Μητροπολίτην μας, ό όποΐος καί εύχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατον, άναφερθείς εις τούς έορτάζοντας Αποστόλους καί εις τόν χειροτονηθέντα Διάκονον. O ΠΟΙΜΗΝ 158
Ακολούθως ό Σεβ. Τόμιδος, ώς Κοσμήτωρ τής έκεΐ Θεολογικής Σχολής, εδωσε τά Δ ι πλώματα εις τούς Αποφοίτους, μετά τήν τελετή ν καθοσιώσεώς των. Μετά τήν άπόλυσιν, καί εντός του Ί. Ναου, ό Μητροπολίτης μας εβάπτισεν τόν Νεκτάριον, ό δέ Αρχιεπίσκοπος Τόμιδος τήν Μιχαέλα -Άνδριανή. Άνάδοχοι παρέστησαν ό π. Γαβριήλ καί ή Πρεσβυτέρα του. Μετά ταυτα άκολούθησε ή προσφορά επισήμων δώρων εις τήν Αρχιεπισκοπήν. Κατά τή ν διάρκειαν τή ς παραμονής του εις τήν Κωνστάντζαν, ό Μητροπολίτης μας είχ ε τήν εύκα ιρ ία ν νά επισκεφθή τό Μουσεΐον τής Κωνστάντζας, γεμά το άπό ελληνικούς θησαυρούς τής περιοχής, καί εξεναγήθη άπό τή ν ελληνική ς καταγω γής Δ ιευ θ ύ ν τριαν του Μουσείου.Έπίσης επεσκέφθη τήν πόλιν Kalatis - Manigania, όπου εξεναγήθη ύπό του Ίερέως εις τό Αρχαιολογικό Μουσεΐο, τό όποΐον είναι πλήρες ελληνικών εύρημάτων τής περιοχής, καί τήν Ίεράν Μονήν Κοιμήσεως Θεοτόκου. ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΟΥΝΙΟΥ Κατά τήν επίσκεψίν του εις Ρουμανίαν ό Μ ητροπολίτης μας παρεκάθησε σέ γεύματα πού παρέθεσε ό Σεβ. Τόμιδος πρός τιμήν τών κ.κ. Καθηγητών καί τών Αποφοίτων τής Θεολογικής Σχολής, ώς καί σέ γευμα πού παρέθηκε ή Γραμματεύς επί τών συνταξιοδοτήσεών τους. Ό Μητροπολίτης μας, άφου εύχαρίστησε καί πάλιν τόν Σεβ. Αρχιεπίσκοπον Τόμιδος, άνεχώρησεν διά Μυτιλήνην μέσω Άϊβαλιου, μέ τόν κ. Εύστράτιον Κουτσουδήν καί τήν σύζυγόν του. Ο ΙΕΡΟΚΗΡΥΞ π. ΙΑΚΩΒΟΣ Ό Πανοσιολογιώτατος Άρχιμανδρίτης τής Ίεράς μας Μητροπόλεως, π. Ιάκωβος Καραμούζης, λειτουργώντας καί κηρύττοντας συνεχώς στίς ενορίες τή ς πόλεως καί τών χωρίων κατά τίς Κυριακές καί έορτές, μέ βάση τριμηνιαΐο πρόγραμμα περιοδείας, προέστη δέ καί τών πανηγυρικών θείων λειτουργιώ ν καί μίλησε καταλλήλω ς στούς κάτω θι Ίερούς Ναούς πού εόρταζαν: Ί.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Μ υτιλήνης (20/4), Ί.Ν. Άγ. Γ εωργίου 159 O ΠΟΙΜΗΝ