ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΛΑΧΟΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Συγκοινωνιολόγος M.Sc. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Δρ Συγκοινωνιολόγος ΣΥΜΕΩΝ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Συγκοινωνιολόγος M.Sc. ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ Συγκοινωνιολόγος M.Sc

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 2 Προοίμιο Είναι η δεύτερη φορά (μέσα σε δύο χρόνια) που προσπαθούμε να δώσουμε μαζί με την «ταυτότητα» του Συμβουλίου μας, την εικόνα και μια ειδικότερη «ακτινογραφία» του φορέα, ο οποίος ασκεί και εκμεταλλεύεται το συγκοινωνιακό έργο της αστικής μετακίνησης στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης: του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης. Το έργο του φορέα αυτού είναι δύσκολο, αλλά χρήσιμο και επίπονα δημιουργικό. Διαθέτει σχεδόν 2.500 εργαζόμενους και είναι συνυφασμένος ως οργανισμός με τη ζωή στη Θεσσαλονίκη για μισό αιώνα! Περνάει από γειτονιές που ζουν με τη «γεύση» και τη χροιά του «ήχου» του αστικού λεωφορείου. Προσπαθεί να ανταποκρίνεται σε νέα δεδομένα και σε νέα ζήτηση, μάχεται για την εξυπηρέτηση. Συχνά «παρεξηγείται», αλλά -σχεδόν πάντα- προσφέρει το χαμόγελο και τη συγκοινωνία ως δημιουργία. Μαζί με τον Ο.Α.Σ.Θ., δένουν και δημιουργούν «φιλοσοφία αστικής μετακίνησης», σε συνεργασία, μια σειρά από άλλους φορείς της πόλης. Το κοινωνικό έργο της αστικής συγκοινωνίας, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά σ ολόκληρο τον κόσμο, είναι άμεσο και εκτιμάται από όλους τους πολίτες. Το έργο αυτό εκτιμάται και εκτιμήθηκε και από τον πολίτη της Θεσσαλονίκης. Είναι μια από τις σπάνιες φορές, ουσιαστικά, που η επιβατική κίνηση του Ο.Α.Σ.Θ. για το 2006 ήταν σχεδόν 7% μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του 2005. Συντέλεσαν σ αυτό όλα κι όλοι: η πολιτική που το Υπουργείο Μεταφορών εφάρμοσε για το ενιαίο χρονικό εισιτήριο και την ελεύθερη μετεπιβίβαση, οι προτάσεις του Συμβουλίου μας, η συνεργασία και η δουλειά του Ο.Α.Σ.Θ., η βοήθεια από πολλούς άλλους φορείς της πόλης, όλοι! Η Ελληνική Πολιτεία συνεργάσθηκε και συνεργάζεται με τον Ο.Α.Σ.Θ., κοιτώντας στα μάτια τον πολίτη και την εξέλιξη στο μέλλον. Θέτει όρους, προϋποθέσεις καλής λειτουργίας και συμβατότητας με τις ευρωπαϊκές αρχές και τη φιλοσοφία εξυπηρέτησης του αστικού πληθυσμού. Για τους λόγους αυτούς, η Θεσσαλονίκη «ζυμώθηκε» με τον Ο.Α.Σ.Θ και ανασαίνει με το αστικό λεωφορείο. Επιθυμεί καλή και αξιόπιστη συγκοινωνία και δεν θα πάψει ποτέ να το δηλώνει. Πιστεύουμε ότι ένα -έστω μικρό- λιθαράκι στον τομέα αυτόν και για το σκοπό αυτό, βάζουμε κι εμείς στο Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης. Γιάννης Τόσκας Συγκοινωνιολόγος, Πρόεδρος Σ.Α.Σ.Θ.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Σ.Α.Σ.Θ.) είναι δημόσια διοικητική αρχή με αρμοδιότητες ως προς το στρατηγικό σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την εποπτεία και τον έλεγχο των αστικών συγκοινωνιών στο Νομό Θεσσαλονίκης. Η λειτουργία του Συμβουλίου ως ενός ενιαίου φορέα σχεδιασμού και διαχείρισης του συστήματος αστικών συγκοινωνιών διασφαλίζει την αποτελεσματική άσκηση της πολιτικής των μαζικών μεταφορών στο νομό Θεσσαλονίκης με όρους αξιοπιστίας, διάρκειας, αποτελεσματικότητας και συλλογικότητας, στο πλαίσιο συναινετικών διαδικασιών. Στις διαδικασίες αυτές συμμετέχουν φορείς που έχουν γνώση των τοπικών προβλημάτων και των προτεραιοτήτων του ευρύτερου Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (Π.Σ.Θ.). Το Σ.Α.Σ.Θ. αποφασίζει: Για τη λήψη μέτρων βελτίωσης του επίπεδου εξυπηρέτησης των επιβατών και της αστικής συγκοινωνίας. Για τον καθορισμό νέων γραμμών, την κατάργηση, καθώς και τις αλλαγές στις υφιστάμενες διαδρομές, τις συχνότητες δρομολογίων και τη χωροθέτηση των τερματικών σταθμών και των στάσεων. Σχετικά με το είδος των εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού (στέγαστρα, σταθμοί μετεπιβίβασης κλπ). Για την ανάθεση έργου αστικής συγκοινωνίας στους Ο.Τ.Α. Α βαθμού που βρίσκονται στην περιοχή εκτέλεσης αστικής συγκοινωνίας του Ο.Α.Σ.Θ. Για την τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων του Ο.Α.Σ.Θ. που καθορίζονται από τη σύμβαση μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ο.Α.Σ.Θ. Φορέας εκτέλεσης και εκμετάλλευσης του έργου της αστικής συγκοινωνίας στην ευρύτερη περιοχή του Π.Σ.Θ. είναι ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.). O Ο.Α.Σ.Θ. ιδρύθηκε και λειτούργησε το 1957 ως ένωση μετόχων λεωφορειούχων. Είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το οποίο έχει ως αποκλειστικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συγκοινωνιακών αναγκών της πόλης της Θεσσαλονίκης και των προαστίων της, σύμφωνα με όσα ορίζονται από το εκάστοτε ισχύον νομικό πλαίσιο και

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 4 τις υπάρχουσες οικονομικές συμφωνίες με το Ελληνικό Δημόσιο. Ο Ο.Α.Σ.Θ. αναλαμβάνει: Την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου, όπως αυτό ορίζεται από το σχεδιασμό και τον προγραμματισμό του Σ.Α.Σ.Θ., σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και τις οικονομικές συμφωνίες. Την προμήθεια και εκμετάλλευση του απαιτούμενου τροχαίου υλικού. Την κατασκευή και χρήση των αναγκαίων εγκαταστάσεων και όποιων άλλων υποδομών για τη συντήρηση και την επισκευή του τροχαίου υλικού. Την είσπραξη, καθώς και τον έλεγχο είσπραξης του κομίστρου και την επιβολή προστίμου στους τυχόν παραβάτες. Την εκμετάλλευση και αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που διαχειρίζεται στο διηνεκές και εφόσον τελεί σε ισχύ η οποιαδήποτε σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο. Παράλληλα, ο Ο.Α.Σ.Θ. έχει, σύμφωνα με το νόμο, τη δυνατότητα να διατυπώνει προτάσεις προς το Σ.Α.Σ.Θ. σχετικές με ζητήματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, τροποποιήσεων του δικτύου και βελτίωσης της λειτουργίας των αστικών συγκοινωνιών. 2. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2.1 Θεσμικό πλαίσιο δημοσίων συγκοινωνιών Το Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης συστάθηκε και λειτουργεί με το Νόμο 2898/2001 (ΦΕΚ 71Α/10-4-2001). Η αποστολή και ο ρόλος του καθορίζονται από τον ιδρυτικό νόμο, στον οποίο προβλέπονται ιεραρχημένες υποχρεώσεις και προτεραιότητες, με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών αστικής συγκοινωνίας. Παράλληλα, ο νόμος διαμορφώνει ένα πλαίσιο αρμοδιοτήτων που επιτρέπουν στο Συμβούλιο τη σταδιακή συγκρότηση ολοκληρωμένης πολιτικής στον τομέα των συγκοινωνιών στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Το Συμβούλιο είναι ενδεκαμελές, διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών & Επικοινωνιών και έχει τριετή θητεία. Το Σ.Α.Σ.Θ. αποτελείται από:

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 5 - Τον εκπρόσωπο του Υπουργού Μεταφορών & Επικοινωνιών ως Πρόεδρο. - Έναν εκπρόσωπο του Υπουργού Οικονομικών. Έναν εκπρόσωπο του Υπουργού Μακεδονίας Θράκης. - Έναν εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. - Έναν εκπρόσωπο του Νομαρχιακού Συμβουλίου. - Δύο εκπροσώπους της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού Θεσσαλονίκης. - Έναν εκπρόσωπο του Κοσμήτορα της Πολυτεχνικής Σχολής. - Έναν εκπρόσωπο του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης. - Το Διευθυντή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης με αναπληρωτή τον Διοικητή της Υπηρεσίας Τροχαίας Θεσσαλονίκης. - Έναν εκπρόσωπο του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα 3721/1957 (Φ.Ε.Κ. 142Α/6-8-1957), με σκοπό να αποτελέσει το φορέα εκτέλεσης και εκμετάλλευσης της αστικής συγκοινωνίας στην ευρύτερη περιοχή του Π.Σ.Θ. Η εκτέλεση της αστικής συγκοινωνίας έχει ανατεθεί μέχρι σήμερα αποκλειστικά στον Ο.Α.Σ.Θ. από το Ελληνικό Δημόσιο με συγκεκριμένους όρους και προϋπoθέσεις, που καθορίζονται σε σχετική σύμβαση ανάθεσης (Ν2898/2001, ΦΕΚ 71Α/10-4-2001), η ισχύς της οποίας περατώνεται την 31 η Δεκεμβρίου του 2009. Ανώτερο όργανο του Ο.Α.Σ.Θ. είναι η Γενική Συνέλευση των Μετόχων. Η διοίκηση στον Ο.Α.Σ.Θ. ασκείται από το Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ η διεύθυνση ασκείται από το Γενικό Διευθυντή, ο οποίος προΐσταται όλων των υπηρεσιών του Ο.Α.Σ.Θ., εκτός εκείνων που με το Γενικό Οργανισμό υπάγονται στο Διοικητικό Συμβούλιο ή στον πρόεδρο αυτού. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι εννεαμελές, έχει τριετή θητεία και αποτελείται από: - Τον Πρόεδρο (εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων). - Τον Αντιπρόεδρο (εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων). - Πέντε εκπροσώπους των μετόχων (εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων).

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 6 - Έναν εκπρόσωπο της Νομαρχιακής αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης (ορίζεται από το Νομάρχη Θεσσαλονίκης). - Έναν εκπρόσωπο των εργαζομένων μη μετόχων (εκλέγεται από τους εργαζόμενους του Ο.Α.Σ.Θ.). 2.2 Πολιτική μεταφορών και δράσεις του Σ.Α.Σ.Θ. Το Σ.Α.Σ.Θ., όπως προαναφέρθηκε, αποφασίζει για κάθε ζήτημα σχετικό με το σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, την εποπτεία και τον έλεγχο των αστικών συγκοινωνιών στο Νομό Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, ελέγχει την τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων του Ο.Α.Σ.Θ. με δυνατότητα επιβολής προστίμου σε περίπτωση παραβάσεων και γνωμοδοτεί για τη μεταβολή της περιοχής εκτέλεσης αστικής συγκοινωνίας από τον Ο.Α.Σ.Θ. Το Σ.Α.Σ.Θ. επιλαμβάνεται των ζητημάτων που άπτονται των αρμοδιοτήτων του, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν παραπομπών και εισηγήσεων των Υπουργείων Μεταφορών και Επικοινωνιών, Οικονομικών ή Μακεδονίας Θράκης, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, της Τ.Ε.Δ.Κ. ή του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και του Ο.Α.Σ.Θ. Το 2003 πραγματοποιήθηκε η τελευταία μεταβολή της περιοχής εκτέλεσης αστικής συγκοινωνίας στο Νομό Θεσσαλονίκης. Μετά από εισήγηση του Σ.Α.Σ.Θ. και έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Μεταφορών και Επικοινωνιών (Α-68587/5029, ΦΕΚ 934Β/ 4/7/2003), άρχισαν να εξυπηρετούνται από την αστική συγκοινωνία 15 επιπλέον Δήμοι του Νομού. Η περιοχή ευθύνης του Σ.Α.Σ.Θ. - περιοχή εκτέλεσης αστικής συγκοινωνίας από τον Ο.Α.Σ.Θ. - παρουσιάζεται στο Σχήμα 1.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 7 Σχήμα 1: Περιοχή ευθύνης Σ.Α.Σ.Θ. Το Σ.Α.Σ.Θ. στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, εφαρμόζοντας μια προσέγγιση βήμα προς βήμα, ανέλαβε και υλοποίησε πρωτοβουλίες και δράσεις που προβλέπονταν από τον ιδρυτικό του νόμο και κρίθηκαν αναγκαίες από τη διάγνωση των καθημερινών προβλημάτων. Οι βασικοί άξονες δράσης του Σ.Α.Σ.Θ. συνοψίζονται παρακάτω: Κάλυψη της ζήτησης μετακινήσεων και προώθηση της βιώσιμης μετακίνησης o Μελέτη και επιχειρησιακή εφαρμογή της επέκτασης της περιοχής εκτέλεσης της αστικής συγκοινωνίας σε 15 επιπλέον Δήμους του Νομού Θεσσαλονίκης (2002-2003). o Εκπόνηση και εφαρμογή νέας σύγχρονης τιμολογιακής πολιτικής που εξασφαλίζει την ισόρροπη εξυπηρέτηση των περιοχών του Π.Σ.Θ. (2004-2005). Βελτίωση της ποιότητας και του επιπέδου εξυπηρέτησης o Ανάθεση, επίβλεψη και παρακολούθηση μελέτης σκοπιμότητας και μελέτης εφαρμογής για την επέκταση των Ειδικών Λωρίδων Λεωφορείων (Ε.Λ.Λ.), σε συνεργασία με τον ΟΡΘΕ (2003).

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 8 o Εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας και εισήγηση προς το Υ.ΜΕ. για την αύξηση του συνολικού αριθμού των λεωφορείων του Ο.Α.Σ.Θ. o Κατάρτιση (σε συνεργασία με τον Ο.Α.Σ.Θ.) σχεδίου οργάνωσης, λειτουργίας και εξυπηρέτησης των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ) με δύο ειδικά διασκευασμένα οχήματα. Έγκριση του κανονισμού και εισήγηση προς το Υ.ΜΕ. για την έκδοση σχετικής υπουργικής Απόφασης (A75442/6521/26-1-2005). o Επεξεργασία και έγκριση του Χάρτη Υποχρεώσεων προς τον Καταναλωτή (Χ.Υ.Κ.) και του Κανονισμού Μεταφοράς Επιβατών του Ο.Α.Σ.Θ. Προώθηση αποδοτικής λειτουργίας του δικτύου λεωφορείων o Σχεδιασμός και επίβλεψη κατασκευής πέντε σταθμών μετεπιβίβασης λεωφορειακών γραμμών Ο.Α.Σ.Θ. (2002-2004). o Τροποποιήσεις χαράξεων γραμμών για καλύτερη κάλυψη οικιστικών ενοτήτων και χρήσεων γης του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. o Ενίσχυση αξιοπιστίας, με αύξηση των συχνοτήτων σε προβληματικές γραμμές και αύξηση του συνολικού αριθμού δρομολογημένων οχημάτων του Ο.Α.Σ.Θ. (2004). o Αξιολόγηση λειτουργίας του δικτύου των Ε.Λ.Λ. και της αξιοπιστίας των λεωφορειακών γραμμών (2005). o Καταγραφή κυκλοφοριακών προβλημάτων σε κόμβους και σε οδικά τμήματα του δικτύου των αστικών συγκοινωνιών και διατύπωση προτάσεων άμεσης βελτίωσης των κυκλοφοριακών συνθηκών (2005-2007). o Αγορά και εγκατάσταση ειδικών φωτογραφικών μηχανών αυτόματης καταγραφής των παραβιάσεων στις Ε.Λ.Λ. (χρηματοδότηση από κοινού με τον Ο.Α.Σ.Θ., 2006). o Αγορά πέντε ειδικών γερανοφόρων οχημάτων και παραχώρησή των στην Τροχαία Θεσσαλονίκης (χρηματοδότηση από κοινού με τον Ο.Α.Σ.Θ., 2003). o Χρηματοδότηση-διευκόλυνση έργων αστικής οδοποιίας για τη διάνοιξη/βελτίωση των οδών διέλευσης των αστικών λεωφορείων. o Συνχρηματοδότηση (σε συνεργασία με τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης) σηματοδότη στην οδό Θερμαϊκού (Δήμος Ευκαρπίας) για εύρυθμη και ασφαλή κυκλοφορία των αστικών

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 9 λεωφορείων (2007). o Δωρεά στον Ο.Α.Σ.Θ. ειδικού οχήματος μεταφοράς για την ενίσχυση της υπηρεσίας εξυπηρέτησης ΑμεΑ (2006). Βελτίωση των συνθηκών μεταφοράς επιβατών o Ανάθεση επιστημονικής έρευνας ελέγχου και αξιολόγησης των παρεχόμενων συγκοινωνιακών υπηρεσιών και λήψη μέτρων βελτίωσης της ποιότητας εξυπηρέτησης (2005). o Εφαρμογή του προγράμματος ανανέωσης του στόλου οχημάτων του Ο.Α.Σ.Θ. (βάσει των διατάξεων του 2898/2001). Έως το τέλος του έτους 2007, το 80% του στόλου θα αποτελείται από νέα σύγχρονα λεωφορεία, ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Προώθηση νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας o Προσπάθεια εκσυγχρονισμού του τύπου και του τρόπου διαχείρισης του στόλου Ο.Α.Σ.Θ., με ανάθεση και επίβλεψη μελέτης στο πλαίσιο της προώθησης της διερεύνησης χρήσης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας και τεχνολογιών, για τη βελτίωση της ενεργειακής και περιβαλλοντικής συμπεριφοράς του συστήματος των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. o Η μελέτη θα καθορίσει τις προοπτικές, τους όρους και τις προϋποθέσεις της ενδεχόμενης χρήσης του φυσικού αερίου ή του βιοκαυσίμου στα λεωφορεία του Ο.Α.Σ.Θ. (2006-2007). Προώθηση μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανάπτυξης των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς o Έναρξη διαβουλεύσεων με τους φορείς που εμπλέκονται στο σχεδιασμό της πολιτικής μεταφορών στη Θεσσαλονίκη για τον καθορισμό του πλαισίου και των αρμοδιοτήτων ενός Ενιαίου Φορέα Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού. o Υποστήριξη σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνουν οι περιφερειακοί Δήμοι του Πολεοδομικού Συγκροτήματος για τη σύσταση και λειτουργία

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 10 δημοτικής-διαδημοτικής αστικής συγκοινωνίας. Ανάθεση εκτέλεσης αστικής συγκοινωνίας σε 6 Δήμους. o Συμμετοχή στη συντονιστική επιτροπή της κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης (2006-2007). o Ανάληψη πρωτοβουλίας για τη συγκρότηση ομάδας εργασίας για τη διερεύνηση της προοπτικής λειτουργίας προαστιακού σιδηρόδρομου. Σύνταξη «Χάρτη Πορείας» για την προώθηση και ανάπτυξη του Προαστιακού - Περιφερειακού Σιδηρόδρομου στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης (Σ.Α.Σ.Θ., Ο.Σ.Ε., Υ.ΜΑ.Θ., Τ.Ε.Ε., ΟΡ.ΘΕ, Α.Π.Θ., Φεβρουάριος 2005). o Συμμετοχή στην υποβολή του επιχειρησιακού προγράμματος του Δήμου Θεσσαλονίκης για την «Αναγέννηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη Ιστορικού-Εμπορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης» στο πλαίσιο εταιρικής συνεργασίας με 34 φορείς της Θεσσαλονίκης. 3. ΔΙΚΤΥΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Οι αστικές συγκοινωνίες στη Θεσσαλονίκη εξυπηρετούνται από το δίκτυο των λεωφορειακών γραμμών, οι οποίες σχεδιάζονται από το Σ.Α.Σ.Θ. και εκτελούνται από τον Ο.Α.Σ.Θ. Το δίκτυο συμπληρώνουν λεωφορειακές γραμμές, οι οποίες εκτελούνται από τους Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού υπό την εποπτεία του Σ.Α.Σ.Θ. 3.1 Δίκτυο Αστικών Συγκοινωνιών Ο.Α.Σ.Θ. Το δίκτυο των Αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 68 λεωφορειακές γραμμές και εκτείνεται σε απόσταση 50 χιλιομέτρων, περίπου, περιμετρικά της πόλης. Το δίκτυο αποτελείται από τις καθαρά αστικές γραμμές, οι οποίες εξυπηρετούν το Π.Σ.Θ. και τις περιαστικές γραμμές, οι οποίες εξυπηρετούν τους Δήμους και τις κοινότητες που συνορεύουν με το Π.Σ.Θ. Η μορφή του δικτύου είναι κυρίως ακτινωτή με πόλους τους σταθμούς μετεπιβίβασης στις παρυφές της πόλης και το ευρύτερο εμπορικό κέντρο. Στο δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης λειτουργούν οι παρακάτω

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 11 σταθμοί μετεπιβίβασης: - «ΚΤΕΛ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» στη δυτική είσοδο της πόλης, στο σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων. - «Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός». - «Ανατολικός Σταθμός ΙΚΕΑ» στην Ανατολική Θεσσαλονίκη (Λεωφ. Γεωργικής Σχολής). - «Τερματικός Σταθμός Σταυρούπολης» στη Βορειοδυτική είσοδο της πόλης (Δήμος Ευκαρπίας). - «Σταθμός Διασταύρωση Χορτιάτη». - «Τερματικός Σταθμός Νέας Ελβετίας» (προέκταση οδού Αλεξ. Παπαναστασίου). Το συνολικό γραμμικό μήκος του δικτύου του Ο.Α.Σ.Θ. προσεγγίζει τα 980 χλμ.. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, εκτελούνται άνω των 5.700 δρομολoγίων ημερησίως. Το Σάββατο και την Κυριακή, ο αριθμός των δρομολογίων μειώνεται κατά 9% περίπου. Η μέση προγραμματισμένη συχνότητα των λεωφορειακών γραμμών είναι 15 λεπτά περίπου. Ετησίως διανύονται 44.000.000 οχηματοχιλιόμετρα περίπου στα προγραμματισμένα δρομολόγια των λεωφορειακών γραμμών. Η μεταφορική ικανότητα του συστήματος, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, είναι της τάξης των 430.000.000 θέσεων ετησίως. Οι μεταφερόμενοι επιβάτες υπερβαίνουν τα 173.000.000 (έτος 2006) και η μέση πληρότητα του συστήματος είναι της τάξης του 40%. Τα βασικά στατιστικά στοιχεία του συνόλου των λεωφορειακών γραμμών παρουσιάζονται στον Πίνακα1. Το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών εξυπηρετείται από 584 θερμικά (diesel) λεωφορεία εκ των οποίων τα 318 είναι κανονικά (12 μέτρων, 100 θέσεων) τα 241 είναι αρθρωτά (18 μέτρων, 160 θέσεων) και 22 μικρολεωφορεία (45 θέσεων). Ο Ο.Α.Σ.Θ. για να ανταποκριθεί στον προγραμματισμό δρομολογεί ημερησίως 511 λεωφορεία (87% του συνόλου του στόλου), αριθμός που υπερβαίνει κατά 7,8% τον αριθμό των λεωφορείων που οφείλει να δρομολογεί βάσει της ισχύουσας οικονομικής συμφωνίας (473 οχήματα). Το στόλο του Ο.Α.Σ.Θ. συμπληρώνουν δύο (2) ειδικά διασκευασμένα οχήματα μεταφοράς ΑμεΑ και ένα (1) εφεδρικό. Τα οχήματα αυτά έχουν δυνατότητα μεταφοράς τεσσάρων αναπηρικών αμαξιδίων και πέντε συνοδών.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 12 Το σύνολο του δικτύου εξυπηρετείται από 2.000 στάσεις περίπου. Πίνακας 1: Στατιστικά στοιχεία δικτύου Ο.Α.Σ.Θ. για το έτος 2006 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΕΩΦΟΡΕΙΑΚΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ Ο.Α.Σ.Θ. ΕΤΟΥΣ 2006 Αρ. Γρ. Ονομασία Γραμμής Πλήθος Δρομολόγια οχημάτων ανά κατεύθυνση Επιβάτες Μέση πληρότητα 2 Α.Σ.ΙΚΕΑ - Ν.Σ.Σ. 10 27.162 4.785.786 57% 3 Α.Σ.ΙΚΕΑ - Ν.Σ.Σ. 20 53.236 11.389.598 67% 4 ΝΕΑ ΚΡΗΝΗ - ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ 1 4.042 50.176 6% 5 ΝΕΑ ΚΡΗΝΗ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 14 50.057 7.645.544 48% 6 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 11 37.936 5.178.125 47% 7 ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 8 27.452 2.498.662 31% 8 Α.Σ. ΙΚΕΑ - KTEΛ 11 25.817 5.085.621 63% 9 ΛΑΧΑΝΑΓΟΡΑ - Ν.Σ.Σ 4 17.886 346.766 10% 10 ΧΑΡΙΛΑΟΥ - Ν.Σ.Σ. 18 57.493 11.240.344 61% 11 ΠΥΛΑΙΑ - Ν.Σ.Σ. 12 31.778 3.769.676 62% 12 ΚΑΤΩ ΤΟΥΜΠΑ - ΚΤΕΛ 16 46.999 5.822.712 39% 14 ΑΝΩ ΤΟΥΜΠΑ - Ν.Σ.Σ. 16 53.057 9.498.055 57% 15 40 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ - ΙΣΤ.ΚΕΝΤΡΟ 11 50.546 1.817.307 48% 16 ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ - ΙΣΤ.ΚΕΝΤΡΟ 7 36.236 1.114.274 61% 17 ΤΡΙΑΝΔΡΙΑ - Ν.Σ.Σ. 10 37.854 3.438.630 46% 18 ΚΟΡΔΕΛΙΟ - ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ 4 11.646 631.152 27% 19 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - Ν.Σ.Σ. 6 38.305 3.166.661 27% 20 ΜΕΝΕΜΕΝΗ - ΕΡΜΟΥ 10 44.266 2.761.158 31% 21 ΕΥΟΣΜΟΣ - ΠΛ.ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 9 30.552 2.560.305 42% 23 ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 10 40.489 2.763.446 35% 24 ΧΙΛΙΑ ΔΕΝΔΡΑ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 3 17.872 482.778 14% 25 ΝΕΑΠΟΛΗ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 12 53.801 4.449.862 41% 26 ΚΑΛΛΙΘΕΑ - ΠΛ.ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 9 42.209 2.824.945 33% 27 ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ - ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 14 47.511 6.258.375 42% 28 ΣΥΚΙΕΣ - ΠΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 8 38.927 2.407.152 32% 29 ΠΟΛΙΧΝΗ - ΠΛ.ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 8 36.381 2.559.547 36% 30 ΑΠΟΘΗΚΗ - ΤΡΙΑΝΔΡΙΑ 10 32.043 3.077.783 48% 31 ΒΟΥΛΓΑΡΗ - ΚΤΕΛ 17 57.625 10.898.378 59% 32 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ - ΠΛ.ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 15 52.788 6.778.168 45% 33 ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 9 30.834 2.831.693 47%

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 13

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 14 Αρ. Γρ. Ονομασία Γραμμής Πλήθος οχημάτων Δρομολόγια ανά κατεύ- Επιβάτες Μέση πληρότητθυνση 34 86 ΑΝΩ ΛΑΓΚΑΔΙΚΙΑ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ - ΙΚΕΑ- ΠΛ.ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ 12 4 38.382 11.071 4.645.380 391.326 38% 18% 35 87 ΜΕΤΕΩΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΑ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΙΚΕΑ 74 29.057 14.189 1.699.754 555.754 29% 20% 36 88 ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΜΕΣΗΜΕΡΙ - ΖΩΝΗ ΙΚΕΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ 3 11.923 10.918 435.487 329.145 36% 15% 89A 37 ΚΡΥΟΝΕΡΙ ΞΗΡΟΧΩΡΙ - Ν.Σ.Σ. ΚΤΕΛ (κλάδος γρ.81) 6-24.317 3.292 1.742.189 135.540 36% 24% 89B 38 ΕΥΚΑΡΠΙΑ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΣ - Ν.Σ.Σ ΚΤΕΛ (κλάδος γρ.81) 7-25.040 3.759 1.747.593 204.457 35% 31% 39 90 ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΟΥΦΑΛΙΑ - ΠΛ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ - ΜΑΛΓΑΡΑ 11 2 38.955 6.140 4.163.028 129.920 53% 11% 40 91 ΚΑΛΟΧΩΡΙ Τ.Ε.Ε. ΛΑΓΚΑΔΑ - Ν.Σ.Σ - ΑΝΑΛΗΨΗ 51 23.195 5.671 765.034 97.879 17% 9% 41 92 ΝΕΑΠΟΛΗ ΚΟΥΦΑΛΙΑ - ΝΟΣ.ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΘΥΡΑ - ΡΑΧΩΝΑ (γρ.81) 2-23.398 6.221 371.680 51.365 17% 8% ΑμεΑ 42 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ - ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 12 4.730-75.154 9.503 16% - 51 ΣΙΝΔΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ -Ν.Σ.Σ ΔΙΚΤΥΟ 511 7 1.879.018 24.896 173.263.805 1.353.343 40% 31% 52 ΤΕΙ - Ν.Σ.ΣΤΑΘΜΟΣ Πηγή: Ο.Α.Σ.Θ., 2006 12 27.354 2.726.766 32% 53 ΤΟΠΙΚΟ ΣΙΝΔΟΥ 1 10.074 90.207 9% 54 ΙΩΝΙΑ -Ν.Σ.Σ 8 25.867 1.718.967 37% 3.2 Δίκτυο Δημοτικών Αστικών Συγκοινωνιών 55Α ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ - ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ 1 5.941 54.327 10% Στην 55Bευρύτερη ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ περιοχή - ΙΩΝΙΑ του Π.Σ.Θ. έχει εγκριθεί 1 από 3.872 το Σ.Α.Σ.Θ. 35.191και λειτουργεί 9% ή 56 ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟ - Ν.Σ.Σ 9 26.711 2.675.545 50% έχει προγραμματιστεί να λειτουργήσει Δημοτική Αστική Συγκοινωνία, χωρίς κόμιστρο, 57 ΧΟΡΤΙΑΤΗ - ΕΡΜΟΥ 11 30.054 2.892.203 48% σε τέσσερις Δήμους. Ο σχεδιασμός έγινε από τους Ο.Τ.Α., βάσει των τοπικών αναγκών, 58 ΠΑΝΟΡΑΜΑ-ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 11 30.504 3.578.261 59% αλλά και σύμφωνα με όσα ορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις περί εκτέλεσης αστικής 60 ΠΑΝΟΡΑΜΑ - ΝΕΟ ΠΑΟΡΑΜΑ 2 10.790 189.861 9% συγκοινωνίας 61 ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ από - τους ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ Ο.Τ.Α. Η εκτέλεση της συγκοινωνίας 1 27.164 ανατέθηκε 273.736 στους 5% Δήμους 64 ΦΙΛΥΡΟ - Ν.Σ.ΣΤΑΘΜΟΣ 3 12.302 730.886 34% 66 ΘΕΡΜΗ - ΧΑΡΙΛΑΟΥ 4 26.950 1.230.748 24% με αποφάσεις του Σ.Α.Σ.Θ. Τα βασικά λειτουργικά χαρακτηριστικά δημοτικών λεωφορειακών γραμμών που δρομολογούνται σήμερα, παρουσιάζονται στον Πίνακα 2: 67 ΤΡΙΑΔΙ - ΙΚΕΑ 3 21.599 578.090 14% 69 ΕΠΑΝΟΜΗ - ΙΚΕΑ 5 22.663 941.726 20% 72 ΜΗΧΑΝΙΩΝΑ - ΙΚΕΑ 10 39.412 3.548.462 28% Πίνακας 2: Βασικά χαρακτηριστικά δημοτικών λεωφορειακών γραμμών που λειτουργούν σήμερα. 76 AΓΓΕΛΟΧΩΡΙ - ΙΚΕΑ 2 7.602 193.319 13% 77 ΔΗΜΟΣ ΜΗΧΑΝΙΩΝΑ - ΕΠΑΝΟΜΗ Αριθμός Οχημάτων Πλήθος 1Λ. 5.077 Μέση 119.823 Δρομολόγια 12% / 78 ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ - ΚΤΕΛ Γραμμών 4 13.298 Συχνότητα 906.816 ημέρα 25% Μηχανιώνας 1 μικρολεωφορείο 1 κυκλική 60 λεπτά 8 78N ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ - ΚΤΕΛ (ΝΥΚΤΕΡΙΝΟ) - 3.156 64.432 8% 80Νεάπολης ΜΑΛΓΑΡΑ - ΚΤΕΛ2 μικρολεωφορεία 47 1 κυκλική 5με 13.920 40 λεπτά 644.238 16-2027% θέσεων δύο κλάδους 81 Θέρμης ΚΟΥΦΑΛΙΑ - ΚΤΕΛ 3 λεωφορεία, 2 12 25.119 86-103 1.302.514 20 30% 100 θέσεων 82 ΚΑΛΛΙΘΕΑ - ΚΤΕΛ Πυλαίας 2 μικρολεωφορεία 2 2 9.765 302.639 50-120 λεπτά 35% 6-7 83 ΛΑΓΚΑΔΑΣ - ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ 6 19.823 755.873 21% 84 ΜΕΛΙΣΣΟΧΩΡΙ - ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ 3 12.263 364.645 30% 85 ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ - ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ 4 9.784 317.823 16%

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 15 4. ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Το Σ.Α.Σ.Θ. σε συνεργασία με το ΥΜΕ, τον Ο.Α.Σ.Θ. και φορείς της πόλης αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, θέτει στόχους και προωθεί δράσεις προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης ενός μητροπολιτικού συστήματος συνδυασμένων δημοσίων συγκοινωνιών. 4.1 Νέα τιμολογιακή πολιτική Η τιμολογιακή πολιτική αποτελεί σημαντική συνιστώσα της στρατηγικής αναβάθμισης και ενίσχυσης του συστήματος των Δημόσιων Αστικών Συγκοινωνιών. Το Σ.Α.Σ.Θ., σε συνεργασία με το Υ.ΜΕ. (στο πλαίσιο εφαρμογής του Νέου Συγκοινωνιακού Χάρτη της Θεσσαλονίκης), κατάρτισε και εφάρμοσε από το Σεπτέμβριο του 2005 μια νέα σύγχρονη τιμολογιακή πολιτική για τον Ο.Α.Σ.Θ.. Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2005, η συνύπαρξη δύο διαφορετικών συστημάτων κομίστρου του Ο.Α.Σ.Θ. (αστικό και ζώνης επέκτασης) είχε δημιουργήσει ορισμένες ανισότητες τιμολόγησης. Σήμερα, η νέα πολιτική βασίζεται στην καθιέρωση του ενιαίου εισιτηρίου πολλαπλών μετεπιβιβάσεων με χρονική ισχύ 70 λεπτών σε ολόκληρο το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Οι στόχοι της νέας πολιτικής είναι: - Ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση του συστήματος τιμολόγησης. Το νέο σύστημα είναι κατανοητό και εύχρηστο για τους επιβάτες και παράλληλα διέπεται από δικαιοσύνη, αίροντας τις ανισότητες στην τιμολόγηση που υφίστανται στο υφιστάμενο σύστημα τιμολόγησης. - Η ενθάρρυνση της χρήσης των αστικών λεωφορείων. Η χρονική ισχύς του εισιτηρίου και η δυνατότητα συνδυασμένης χρήσης των λεωφορειακών γραμμών σε οποιοδήποτε σημείο και προς οποιαδήποτε κατεύθυνση θα καταστήσει τις δημόσιες συγκοινωνίες πιο ελκυστικές, θα αυξήσει τη χρήση των Μ.Μ.Μ. και θα προσελκύσει περισσότερους επιβάτες. - Η στήριξη της στρατηγικής σχεδιασμού του δικτύου των λεωφορειακών γραμμών. Η νέα πολιτική κομίστρου ευνοεί την εκτενή αναδιάρθρωση του δικτύου και την καλύτερη διαχείριση του στόλου των οχημάτων. Με το νέο σύστημα είναι δυνατή η ενίσχυση (ή δημιουργία νέων) κύριων λεωφορειακών γραμμών (γραμμές κορμού) και η δημιουργία

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 16 γραμμών μικρού μήκους, οι οποίες θα λειτουργούν τροφοδοτικά προς τις κύριες. - Η περαιτέρω προώθηση του κοινωνικού χαρακτήρα της πολιτικής στις δημόσιες συγκοινωνίες, σε συνδυασμό με τη μερική κάλυψη των λειτουργικών δαπανών του φορέα εκτέλεσης και εκμετάλλευσης του συγκοινωνιακού έργου. Οι αναβαθμισμένες υπηρεσίες του συστήματος (νέα λεωφορεία, βελτίωση της συχνότητας, μείωση του χρόνου διαδρομής, αξιοπιστία) συνδυάζονται με μικρή αναπροσαρμογή στην τιμή του κομίστρου, προκειμένου να μην υπάρξει μείωση στα αναμενόμενα έσοδα του συστήματος. Ως εκ τούτου, δεν θα υπάρξει επιβάρυνση του επιβατικού κοινού και θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα η υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου ως προς την καταβλητέα αντισταθμιστική καταβολή. Τα κύρια χαρακτηριστικά της νέας πολιτικής κομίστρου (2005) παρουσιάζονται παρακάτω: - Κατάργηση των διαφόρων τύπων εισιτηρίου και καρτών απεριορίστων διαδρομών. - Καθιέρωση του ενιαίου εισιτηρίου πολλαπλών μετεπιβιβάσεων με χρονική ισχύ 70 λεπτών της ώρας και δυνατότητα χρήσης όλων των λεωφορειακών γραμμών από και προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. - Καθορισμός του βασικού (ενιαίου) εισιτηρίου στα 0,50. - Καθιέρωση νέου ημερήσιου εισιτηρίου απεριορίστων διαδρομών, ισχύος 24 ωρών από τη στιγμή της ακύρωσής του, στην τιμή των 2,00. - Καθιέρωση νέου εβδομαδιαίου εισιτηρίου απεριορίστων διαδρομών στη τιμή 10,00. - Ύπαρξη ενιαίας κάρτας απεριορίστων διαδρομών σε τριμηνιαία, εξαμηνιαία και ετήσια βάση (25, 70, 137, 262 ). - Ύπαρξη εισητηρίων και καρτών απεριορίστων διαδρομών με μειωμένη τιμή (50% έκπτωση) για μαθητές, φοιτητές και πολύτεκνους κ.λ.π. H νέα τιμολογιακή πολιτική είχε θετικές επιπτώσεις στην επιβατική κίνηση των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Ο.Α.Σ.Θ., η επιβατική κίνηση το έτος 2006 παρουσίασε αύξηση 6,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη του 2005. Συγκεκριμένα, το έτος 2006 μετακινήθηκαν 173.593.759 επιβάτες στο σύνολο των λεωφορειακών γραμμών του Ο.Α.Σ.Θ., ενώ το 2005 μετακινήθηκαν 161.772.613 επιβάτες. Σημειώνεται ότι η αύξηση της επιβατικής κίνησης μεταξύ των ετών 2004 και 2005

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 17 ήταν ίση με 1,2%, καθώς το 2004 μετακινήθηκαν συνολικά 159.825.104 επιβάτες. Μεγαλύτερη αύξηση της τάξης του 9%, μεταξύ 2005 και 2006, παρατηρήθηκε στους χρήστες του βασικού ενιαίου εισιτηρίου που επιτρέπει πολλαπλές μετεπιβιβάσεις σε χρονικό διάστημα 70 λεπτών της ώρας. Το έτος 2005 πωλήθηκαν 81.176.094 απλά εισιτήρια, ενώ αντίστοιχα το έτος 2006 πωλήθηκαν 89.219.051 ενιαία εισιτήρια. Κατά το έτος 2006, οι λεωφορειακές γραμμές με την υψηλότερη επιβατική κίνηση και πλήρωση οχημάτων (60%-67%) ήταν οι παρακάτω γραμμές κορμού, οι οποίες διασυνδέουν τους βασικούς σταθμούς μετεπιβίβασης του Ο.Α.Σ.Θ. και διασχίζουν σχεδόν το σύνολο του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης: Νο 3 «Ι.Κ.Ε.Α. Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός» (11, 4 εκ. επιβάτες), Νο 10 «Χαριλάου Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός» (11,2 εκ. επιβάτες), Νο 31 «Βούλγαρη ΚΤΕΛ» (10,9 εκ. επιβάτες), Νο 8 «ΙΚΕΑ - Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (μέσω Εγνατίας)» (5,1 εκ. επιβάτες), Νο 11 «Πυλαία Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός» (3,8 εκ.επιβάτες). Ο μέσος βαθμός πλήρωσης των λεωφορειακών γραμμών για το έτος 2006 ήταν ίσος με 39,98%, ενώ αντίστοιχα ποσοστά για τα έτη 2005 και 2006 ήταν ίσα με 39,07% και 38,86%. µµ 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 173,6 159,8 161,8 2004 2005 2006 Σχήμα 2: Ετήσια επιβατική κίνηση λεωφορειακών γραμμών Θεσσαλονίκης Πηγή: Ο.Α.Σ.Θ.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 18 4.2 Αύξηση του στόλου των λεωφορείων του Ο.Α.Σ.Θ. Το υφιστάμενο δίκτυο του Ο.Α.Σ.Θ χαρακτηρίζεται από ενδογενείς αδυναμίες και πρακτικές ελλείψεις σχεδιασμού και λειτουργίας οι οποίες συνοψίζονται στα παρακάτω τρία σημεία : - Η ραγδαία οικιστική και πολεοδομική ανάπτυξη σε ορισμένες περιοχές της Θεσσαλονίκης έχει δημιουργήσει νέους πόλους παραγωγής και έλξης μετακινήσεων. Το επιβατικό κοινό ζητά την κάλυψη της ζήτησης με τη δημιουργία νέων συνδέσεων μεταξύ των περιοχών του Π.Σ.Θ., οι οποίες δεν εξυπηρετούνται σήμερα. - Η υψηλή πλήρωση των οχημάτων σε πολλές βασικές λεωφορειακές γραμμές, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των ωρών αιχμής, δημιουργεί προβλήματα συνωστισμού και ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού. Συχνά, η μεταφορά των επιβατών αγγίζει επίπεδα κορεσμού. - Ορισμένες λεωφορειακές γραμμές χαρακτηρίζονται από χαμηλή συχνότητα, η οποία συνδυαζόμενη με τα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης που αντιμετωπίζει η πόλη, οδηγεί σε μεγάλους χρόνους αναμονής των επιβατών στους τερματικούς σταθμούς και τις στάσεις. Κατά συνέπεια, αποτελεί άμεση προτεραιότητα η ενίσχυση του υφιστάμενου στόλου του Ο.Α.Σ.Θ, έτσι ώστε να καταστεί δυνατός ο επανασχεδιασμός του δικτύου και της λειτουργίας των λεωφορειακών γραμμών, με στόχο την εφαρμογή των ευρωπαϊκών προδιαγραφών ποιότητας μεταφοράς επιβατών και την κάλυψη των νέων αναγκών. Το πλήθος των επιπλέον αναγκαίων οχημάτων, προκειμένου να αναβαθμιστεί το επίπεδο εξυπηρέτησης του συστήματος των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, εκτιμάται ότι είναι τουλάχιστον 70 νέα λεωφορεία. Η ελάχιστη αύξηση του στόλου κατά 70 οχήματα προσδιορίστηκε στο πλαίσιο σχετικής μελέτης του Σ.Α.Σ.Θ., λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω κριτήρια: Την υλοποίηση στο ακέραιο του υφιστάμενου προγραμματισμού του Σ.Α.Σ.Θ. Εκτιμήθηκε ο αριθμός και ο τύπος των λεωφορείων που είναι αναγκαία για την πλήρη υλοποίηση του υφιστάμενου συγκοινωνιακού σχεδιασμού και των προγραμμάτων δρομολόγησης του Σ.Α.Σ.Θ.

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 19 Την αναβάθμιση της λειτουργίας ορισμένων λεωφορειακών γραμμών, έτσι ώστε να τηρηθούν οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές ποιότητας μεταφοράς επιβατών. Ενισχύθηκε η μεταφορική ικανότητα/συχνότητα των λεωφορειακών γραμμών στις οποίες παρατηρούνται είτε υψηλές μέσες μηνιαίες πληρότητες (άνω του 40%), είτε χαμηλές συχνότητες εξυπηρέτησης στις ώρες αιχμής. Δημιουργία νέων λεωφορειακών γραμμών ή επέκταση της περιοχής κάλυψης υφιστάμενων λεωφορειακών γραμμών. Στο σχεδιασμό του Σ.Α.Σ.Θ. περιλαμβάνεται η σύσταση και λειτουργία νέων λεωφορειακών γραμμών ή η επέκταση υφιστάμενων, με βάση καταγεγραμμένες ανάγκες μετακίνησης, προκειμένου να βελτιωθεί η συγκοινωνιακή κάλυψη της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ.Θ. 4.3 Αξιολόγηση του συστήματος αστικών μεταφορών Το Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης βρίσκεται προ των πυλών μιας γενικότερης ανασυγκρότησης των αστικών μεταφορών. Η σύσταση του Συμβουλίου Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης, με στόχο τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και τη βελτίωση των αστικών συγκοινωνιών, οι διαρκείς παρεμβάσεις που ήδη υλοποιούνται στον Ο.Α.Σ.Θ. σε διαφορετικά επίπεδα, όπως τεχνολογικό (τηλεματική), υποδομών (νέα λεωφορεία) και λειτουργικό (νέες λεωφορειακές γραμμές), καθώς και η μελλοντική υλοποίηση του Μετρό της Θεσσαλονίκης και του προαστιακού σιδηρόδρομου θα διαμορφώσουν ένα σύγχρονο, ελκυστικό και πολυτροπικό σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών (σε συνδυασμό με τις δημοτικές συγκοινωνίες). Σε αυτό το πλαίσιο και υλοποιώντας το θεσμικό του ρόλο, το Σ.Α.Σ.Θ. ανέπτυξε σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Μεταφορών ένα «Ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου ποιότητας των παρεχόμενων επιβατικών υπηρεσιών δημοσίων συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης» (Μάιος 2006). Το σύστημα βασίζεται σε μια επιστημονική μεθοδολογία και ένα λογισμικό που επιτρέπουν την αξιολόγηση των συγκοινωνιακών υπηρεσιών του Ο.Α.Σ.Θ. μέσω του υπολογισμού δεικτών ποιότητας και λειτουργικών δεικτών, όπως η πληρότητα των οχημάτων, η

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 20 ακρίβεια τήρησης του χρονοπρογραμματισμού, η αξιοπιστία των δρομολογίων, η καθαριότητα, η αποδοτικότητα των λεωφορειολωρίδων, ο μέσος χρόνος αναμονής των επιβατών στις αφετηρίες και τις στάσεις, η αποδοτικότητα του συστήματος διάθεσης και ακύρωσης εισιτηρίων και καρτών. Το λογισμικό αναπτύχθηκε σύμφωνα με τα διεθνώς καθιερωμένα πρότυπα και τεχνικές, διασφαλίζοντας την αξιοπιστία και ακεραιότητα των αποτελεσμάτων και αποτελεί ένα στρατηγικό εργαλείο συνεχούς παρακολούθησης και ελέγχου με στόχο τη βελτίωση των δημοσίων συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Επίσης, πραγματοποιήθηκε έρευνα ικανοποίησης / δυσαρέσκειας πελατών (CS/D - Customer Satisfaction/ Dissatisfaction), η οποία είχε σαν στόχο την αναγνώριση των αναγκών και προτεραιοτήτων του επιβατικού κοινού στο Π.Σ.Θ., καθώς και την καταγραφή της ικανοποίησης των χρηστών για τις υφιστάμενες συγκοινωνιακές υπηρεσίες. Δέκα (10) βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των Αστικών Συγκοινωνιών ταξινομήθηκαν από τους ίδιους του επιβάτες σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, όπου 1 : το λιγότερο σημαντικό και 10: το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό. Τα σημαντικότερα αποτελέσματα της έρευνας απεικονίζονται συνοπτικά στο επόμενο σχήμα. µ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 µ 8,3 µ µ µ µ / µ µ (, µ,, ) µ / 4,0 4,8 5,3 6,0 6,2 6,6 7,3 ( / µ, µ µ /, µ, µ ) 3,4 µ µ µ (, ) 3,2 Σχήμα 3: Ιεράρχηση χαρακτηριστικών αστικών συγκοινωνιών από τους επιβάτες