ΠΕ 4: ιερεύνηση προοπτικής δηµιουργίας Ταµείου Αστικής Ανάπτυξης και Αξιολόγηση της Σκοπιµότητας

ΠΕ 4: ιερεύνηση προοπτικής δηµιουργίας Ταµείου Αστικής Ανάπτυξης και Αξιολόγηση της Σκοπιµότητας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΚΕΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Αστική αποκατάσταση Εταιρείες αστικής ανάπτυξης / Σύντοµο ιστορικό ΣΕΛΙ Α 2 Περιπτώσεις JESSICA - Καλές Πρακτικές 21 3 Χαρακτηριστικά ενός σχήµατος JESSICA 103 4 Ελληνικό νοµικό πλαίσιο για εφαρµογή του χρηµατοδοτικού µηχανισµού JESSICA 5 Συνολική πρόταση ΤΑΑ για την α επιλογή 155 4 141 2

Προγράµµατα Αστικής Ανάπτυξης στον κόσµο 4 Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη 7 Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA 14 ΠΕ 4: ιερεύνηση προοπτικής δηµιουργίας Ταµείου Αστικής Ανάπτυξης και Αξιολόγηση της Σκοπιµότητας 1. Αστική αποκατάσταση αναζωογόνηση στον κόσµο / Σύντοµο ιστορικό 3

Προγράµµατα Αστικής Ανάπτυξης στον κόσµο Η Αστική ανάπτυξη αφορά στο σύνολο των δραστηριοτήτων που επηρεάζουν την ατοµική και κοινωνική ευηµερία µέσω αλλαγών στη φύσηήέντασητηςχρήσηςγηςσεαστικές περιοχές και την ρύθµιση αυτών των αλλαγών. Με τους όρους αστική αποκατάσταση (urban renewal) η αστική αναζωογόνηση (urban regeneration) στηδιεθνήβιβλιογραφία, συναντούµε περιπτώσεις αναπλάσεων σε πυκνοκατοικηµένες περιοχές. Η αστική αποκατάσταση µπορεί να πάρει πολλές µορφές από την κατεδάφιση ιστορικών ερειπωµένων κτιρίων, µέχρι και την µετακίνηση πολιτών µε τη µέθοδο της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Με την πάροδο των χρόνων παγκοσµίως οι σχετικές πολιτικές αφορούσαν ολοένα και λιγότερο κατεδαφίσεις ενώ αυξάνονταν εκθετικά οι επενδύσεις σε προγράµµατα ανακαινίσεων εγκαταλειµµένων ιστορικών / βιοµηχανικών κτιρίων, λιµενικών εγκαταστάσεων κλπ ενώ τις τελευταίες δεκαετίες η συγκεκριµένη πολιτική αποτελεί εργαλείο των κυβερνήσεων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο συχνά συνδεόµενο µε µικρά η µεγαλύτερα επενδυτικά κίνητρα. Πρόγραµµα αστικήςανάπτυξηςcabrini-green στο Chicago, 1999 4

Προγράµµατα Αστικής Ανάπτυξης στον κόσµο Μερικά παραδείγµατα προγραµµάτων αστικής αποκατάστασης στον κόσµο είναι και τα ακόλουθα: ΑΜΕΡΙΚΗ Η.Π.Α Atlantic Station, Atlanta, Rockville, Maryland, Downtown San Diego, California Hayti District, Durham NC Gateway District (Minneapolis), Minneapolis Government Center, Boston Hyde Park, Chicago Scollay Square, Boston West End, Boston, Massachusetts West Oakland, Oakland, California Worcester Center Galleria, Worcester, Massachusetts FYSOP 21, Boston, Massachusetts Pei Plan, Oklahoma City, Oklahoma ΚΑΝΑ ΑΣ Distillery District, Toronto Regent Park, Toronto ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ Malecon 2000, Guayaquil ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Melbourne Docklands Southbank, Victoria ΕΥΡΩΠΗ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Birmingham City Centre Clyde Waterfront Regeneration Glasgow Croydon Vision 2020, London Edgar Street Grid, Hereford Docklands, London Ordsall, Greater Manchester, Salford Salford Quays, Salford Cardiff Bay, Wales ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ Guggenheim Museum, Bilbao, Ισπανία Redevelopment of Norrmalm, Stockholm, Σουηδία Parque das Nações, Lisboa, Πορτογαλία Kopp Van Juid, Ολλανδία ΑΣΙΑ Cheonggyecheon, Seoul, Νότια Κορέα ΑΦΡΙΚΗ Alexandra Renewal Project, Ν. Αφρική 5

Προγράµµατα Αστικής Ανάπτυξης στον κόσµο 4 Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη 7 Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA 14 ΠΕ 4: ιερεύνηση προοπτικής δηµιουργίας Ταµείου Αστικής Ανάπτυξης και Αξιολόγηση της Σκοπιµότητας 1. Αστική αποκατάσταση Εταιρείες αστικής ανάπτυξης / Σύντοµο ιστορικό 6

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη ΓΑΛΛΙΑ Παράδειγµα: La Villete στο Παρίσι Στα µέσα της δεκαετίας του 80 ηαστική αποκατάσταση στηρίζεται στην διαχείριση σχετικών εκτάσεων (υποβαθµισµένες εγκαταλειµµένες περιοχές) µέσω κρατικών προγραµµάτων επιχορήγησης καθοδηγώντας και την πολιτική αναδιαµόρφωσης τους στο σύνολο τους. Η Γαλλική πολιτική στηρίζεται στην εύρεση µιας ορθολογικής αστικής χρήσης όπου µέσω επιχορηγήσεων η χρήση αυτή θα εξασφαλίζεται. Σήµερα οι αποκαταστάσεις προωθούνται µέσω των Τοπικών Εταιρειών Μικτής οικονοµίας οι οποίες στηρίζονται στη συνεργασία ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα στα πλαίσια όµως µιας επιχείρησης ιδιωτικού τοµέα. Οι ΟΤΑ έχουν το δικαίωµα να δηµιουργήσουν Εταιρείες Μικτής Οικονοµίας µε σκοπό τη διαχείριση των εκτάσεων αυτών. 7

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη La Villete στο Παρίσι Έκταση 550 στρέµµατα Πρίν: Παλιές εγκαταστάσεις σφαγείων και κρεαταγοράς Έναρξη ανάπλασης: 1982 Σήµερα: Έχει σχεδόν ολοκληρωθεί Τέσσερις Υποπεριοχές: 1. Πόλη Επιστηµών και Βιοµηχανίας 2. Πόλη της Μουσικής 3. Πολιτιστικό και Εκθεσιακό Κέντρο 4. Πάρκο Αναψυχής Υπό κατασκευή: ύο συγκροτήµατα κατοικιών στο Ν και το Βτµήµα 8

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Έχει την µεγαλύτερη εµπειρία σε πολιτικές αποκατάστασης. Το αγγλοσαξωνικό µοντέλο έχει υιοθετηθεί σε µεγάλο βαθµό καιστις υπόλοιπες µεγάλες χώρες της επιρροής της (Αυστραλία, Ινδία κ.α). Μεγάλης κλίµακας αποκαταστάσεις, (µετατροπές υποβαθµισµένων λιµενικών και βιοµηχανικών εγκαταστάσεων κ.α.). Σε αντίθεση µε την γαλλική πολιτική, στηρίζεται στην ολοένα αυξανόµενη συνεργασία του ιδιωτικού µε τονδηµόσιο τοµέα Από το 1979 ξεκίνησαν στοχευµένες πολιτικές αποκατάστασης µεταξύ των οποίων ήταν και οι οργανισµοί αστικής ανάπτυξης: ΗΠερίπτωσητωνDocklands: Ίδρυση το 1981 της Εταιρείας Ανάπτυξης των Docklands (LDDC). Οι σχετικές πολιτικές διαχείρισης στοχεύουν στην δηµιουργία έργων υποδοµής, την αποκατάσταση παλιών κτιρίων και την δηµιουργία χώρων αναψυχής 9

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη Urban Regeneration Companies - Μετεξέλιξη των Urban Development Corporations στο Ηνωµένο Βασίλειο. Θεσµικό πλαίσιο Ανεξάρτητες Ιδιωτικές Νοµικές Οντότητες (Urban Task Force 1999, Urban White Paper 2000, Guidance & Principles 2001) Αριθµός URCs Κύκλος ζωής Σκοπός Σχήµα ιοίκησης ιορισµός ιοίκησης Ιδιοκτησιακό καθεστώς Συµµετοχή σε αναπτ. projects Κρατική χρηµατοδότηση 20 στοσύνολοτους(18 στην Αγγλία, 1 στην Ουαλία και 1 στην Β. Ιρλανδία) Γενικά 10 15 χρόνια Συντονισµός και εφαρµογή ολοκληρωµένων και βιώσιµων αστικών αποκαταστάσεων στα όρια εφαρµογής τους Ενσωµάτωση του ιδιωτικού τοµέα σε µια συµφωνηµένη στρατηγική τοπικής οικονοµικής αναζωογόνησης Συνεργασία µε τους κύριους µέτοχους για την δηµιουργία ευκαιριών απασχόλησης Συνεργασία µε τους κύριους µετόχους για τη σύνδεση των λειτουργιών µε τις τοπικές κοινωνίες Οι Τοπικές / Περιφερειακές Αρχές έχουν σηµαντικό ρόλο στη ιοίκηση Από τις Τοπικές / Περιφερειακές Αρχές και το Regional Development Agency και την Έγκριση του Γ. Γραµµατέα της κυβέρνησης Τα URCs έχουν στην κατοχή τους µικρό µερίδιο γης. Το µεγαλύτερο µερίδιο ανήκει στους µεγαλοµετόχους Master plans ενσωµατωµένα σε πλαίσια ενιαίων στρατηγικών αναζωογόνησης. Όχι. Χρηµατοδότηση από τους κύριους µετόχους 10

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη Εταιρείες Αστικής Αναζωογόνησης (Urban Regeneration Companies) σήµερα: 1st East Bradford Centre Regeneration Central Salford CPR Regeneration Derby Cityscape Gloucester Heritage New East Manchester North Northants Development Company Opportunity Peterborough ReBlackpool Regenco (Sandwell) Renaissance Southend Sunderland arc Tees Valley Regeneration The New Swindon Company Walsall Regeneration Company West Lakes Renaissance Wolverhampton Development Company Ilex (Northern Ireland) Newport Unlimited (Wales) 11

Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη ΙΣΠΑΝΙΑ Η αστική αποκατάσταση στην Ισπανία µπήκε σε νέες βάσεις µετά την ανάληψη δύο πολύ σηµαντικών γεγονότων: τη διεθνή έκθεση της Σεβίλλης και τους Ολυµπιακούς Αγώνες το 1992 στην Βαρκελώνη. Σαν αποτέλεσµα, προκρίθηκαν νέοι συνεργατικοί σχηµατισµοί µεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης, της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και του ιδιωτικού τοµέα. Ένα από τα πιο σηµαντικά προγράµµατα αποκατάστασης ήταν του λιµανίου VELL στη Βαρκελώνη σε µία έκταση 550 στρεµµάτων. Κατά την πρώτη φάση 1989-1995 πραγµατοποιήθηκαν πολλές παρεµβάσεις σε υποδοµές (δηµιουργία γέφυρας, εµπορικό κέντρο, χώροι αναψυχής κ.α.). Κατά την δεύτερη φάση έως και το 2004 έγιναν ριζικές αναπλάσεις στη δοµή του λιµανιού. ΙΤΑΛΙΑ Μετά το 1990 οι πολιτικές αποκατάστασης / αναδιαµόρφωσης των πόλεων έγιναν περισσότερο οργανωµένες. Η χρηµατοδότηση των παρεµβάσεων (ιδιαίτερα στις επιβαρηµένες βιοµηχανικές πόλεις Milan, Turin και Genoa), έγιναν είτε µε αποκλειστικούς πόρους του δηµοσίου τοµέα (όπως οι σιδηρόδροµοι) είτε από τις ίδιες τις µεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις στις οποίες ανήκαν οι χώροι. Μια πολύ σηµαντική παρέµβαση ήταν η αξιοποίηση των παλαιών εγκαταστάσεων της Pirelli,χωροθετόντας νέες δραστηριότητες εµπορικού και επενδυτικού ενδιαφέροντος. Έτσι το 50% της περιοχής αξιοποιήθηκε για παραγωγική χρήση Στο 30% χωροθετήθηκαν κτίρια διοίκησης και εκθεσιακούς χώρους Και στο υπόλοιπο 20% δηµιουργήθηκαν κτίρια τεχνικής υποστήριξης 12

Προγράµµατα Αστικής Ανάπτυξης στον κόσµο 4 Πολιτική αστικής αποκατάστασης στην Ευρώπη 7 Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA 14 ΠΕ 4: ιερεύνηση προοπτικής δηµιουργίας Ταµείου Αστικής Ανάπτυξης και Αξιολόγηση της Σκοπιµότητας 1. Αστική αποκατάσταση Εταιρείες αστικής ανάπτυξης / Σύντοµο ιστορικό 13

Επιτυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA Πλαίσιο Για να αποτιµηθούν καλύτερα τα πλεονεκτήµατα από την εφαρµογή του χρηµατοδοτικού εργαλείου JESSICA στην Περιφέρεια Αττικής, γίνεται στην συνέχεια αναφορά σε προγράµµατα αστικής ανάπτυξης στον Ευρωπαϊκό χώρο τα οποία εµπεριέχουν χρηµατοδοτικά εργαλεία που είναι αρκετά κοντα στη φιλοσοφία του JESSICA. Στις περιπτώσεις που ακολουθούν γίνεται σύντοµη αναφορά στους εφαρµοσµένους χρηµατοδοτικούς µηχανισµούς που ακολουθήθηκαν, την ανάλυση του ρίσκου µεταξύ δηµόσιων και ιδιωτών επενδυτών, στις εναλλακτικές µορφές οργάνωσης των Ταµείων και των σχηµάτων διοίκησης. Οι µελέτες περιπτώσεων αφορούν, τη Γαλλία, τη Γερµανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία. Η ανάλυση που ακολουθεί δείχνει ότι υφίστανται χρηµατοδοτικοί µηχανισµοί πού ήδη συµπεριλαµβάνουν πολλές από τις προσεγγίσεις που προωθούνται µέσω του JESSICA. Προϋποθέσεις επιτυχίας Η επιτυχηµένη εφαρµογή Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης στην Ευρώπη (UDF) δείχνει ότι θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο σχεδιασµό ολοκληρωµένων σχεδίων για την προαγωγή της βιώσιµης αστικής ανάπτυξης µε τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Το δηµόσιο συµφέρον για την υλοποίηση των συγκεκριµένων παρεµβάσεων θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο από τη φάση του σχεδιασµού της παρέµβασης Το Τελικό Σχέδιο θα πρέπει να είναι σύµφωνο µε υφιστάµενα σχέδια και στρατηγικές περιλαµβανοµένων χωροταξικών και πολεοδοµικών µελετών. Η συµµετοχή και αποδοχή του Τελικού Σχεδίου από τους πολίτες και τους άµεσα ενδιαφεροµένους πρέπει να διασφαλίζεται για να αυξηθεί ο βαθµός αποδοχής των παρεµβάσεων µεγιστοποιώντας το κοινωνικό όφελος Το Τελικό Σχέδιο να έχει µια ολιστική βιώσιµη προσέγγιση αναφορικά µε τις επιδράσεις (impact) στην τοπική οικονοµία, το περιβάλλον και τις κοινωνικές υποδοµές 14

Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA: Βεστφαλία ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Westhafen, Frankfurt, 126 στρέµµατα Η περιοχή βρίσκεται κοντά στο λιµάνι δυτικά της πόλης και πριν την ανάπλαση εξυπηρετούσε λιµενικές εγκαταστάσεις και εµπόριο άνθρακα και υλικών οικοδοµών. Όλη η περιοχή ανήκε στην πόλη της Φρανκφούρτης. Μετά από διαγωνιστική διαδικασία (1991) προέκυψε ένα επενδυτικό σχήµα Σύµπραξης ηµόσιου Ιδιωτικού Τοµέα (Σ ΙΤ - Grundstucksgesellschaft) µε 3µετόχους µε ίδιο µετοχικό κεφάλαιο (1/3). Σκοπός της Σ ΙΤ ήταν η αναδόµηση της περιοχής (αποµάκρυνση και κατεδάφιση των παλαιών κτιρίων) και η πώληση της διαµορφωµένης γης είτε σε νέους επενδυτές είτε σε κατασκευαστικές εταιρείες για την ανοικοδόµηση. Επικεντρώνοντας µόνο στην ανάπτυξη της γης, το επενδυτικό σχήµα απέφυγε να αναλάβει το ρίσκο της ανάπτυξης έργου ενώ χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα αποδοτικό για τις δηµόσιες αρχές καθώς όχι µόνο µετείχαν στην ανάπτυξη του ακινήτου αλλά είχαν και µερίδιο στην πώληση της γης προς εµπορικη/οικιστική ανάπτυξη. Το επενδυτικό σχήµα παρουσίασε κέρδη (δίχως την ανάγκη επέκτασης δανεισµού) κύρια λόγω της στρατηγικής θέσης του χώρου αλλά και από την υψηλή ρευστότητα των µετόχων, µειώνοντας τα κόστη χρηµατοδότησης: Με την βαθµιαία πώληση των πρώτων έτοιµων προς ανάπτυξη χώρων, τα χρήµατα µπορούσαν να επανεπενδυθούν στην διαµόρφωση νέων χώρων της προς εκµετάλλευση γης, έτσι ώστε περισσότερο από τα ¾ των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών να µπορούν να καλύπτονται µε χρηµατοδότηση εκ των έσω. Σήµεραταπερισσότερατµήµατα γης έχουν πουληθεί και αναπτυχθεί. Με την ολοκλήρωση των πωλήσεων η εταιρεία ολοκληρώνει τη λειτουργία της µε την επαναπώληση του κεφαλαίου αγοράς στην πόλη της Φρανκφούρτης υπολογίζοντας το κέρδος που προέκυψε από την ανάπτυξη του ακινήτου Χρηµατοδότηση 11/1994-2008 Επιτόκια 705.000 Ακίνητο - Αγορά γης - Επιπρόσθετα κόστη γης - Λοιπά κόστη - Επαναδιαπραγµάτευση µισθωτηρίων συµβολαίων Κόστη κατεδάφισης - Αποµάκρυνση υλικών / καθαρισµός - Προετοιµασία γης - Ελεύθεροι χώροι - Γέφυρες, διαµόρφωση αποβάθρας - Λοιπά κόστη κατασκευής Marketing - Χρηµατοδοτικά κόστη (δανεισµός) ΦΠΑ 23.008.000 1.029.000 1.023.000 11.842.000 4.546.000 4.941.000 30.614.000 990.000 7.105.000 11.063.000 2.839.000 7.855.000 5.818.000 Συνολικά κόστη 113.378.000 15

Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA: Πορτογαλία ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ: Parque Das Nacoes, Λισαβόνα Η περιοχή είναι ένας µεγάλος παράκτιος βιοµηχανικό χώρο ΝΑ της Λισαβώνας Η διοργάνωση του EXPO 98 στάθηκε η αφορµή για την δηµιουργία µια εταιρείας δηµοσίων συµφερόντων που ανέλαβε την κατεδάφιση και διαµόρφωση της περιοχής. Κατά συνέπεια διατέθηκαν χρήµατα από το Π Ε, παρόλο που περισσότερα από τις µισές κεφαλαιακές απαιτήσεις καλύφθηκαν µέσω δανείων από ιδιωτικές τράπεζες. Κατά την πρώτη φάση 1993 1995 έγινε µετεγκατάσταση των οχλουσών δραστηριοτήτων και η αγορά/διευθέτηση της γης (το µεγαλύτερο µερίδιο της οποίας ανήκε σε δηµόσιους οργανισµούς).κατά την δεύτερη φάση 1995 1998 έγινε η κατασκευή των κτιρίων και των λοιπών υποδοµών για τις ανάγκες της παγκόσµιας έκθεσης. Η τρίτη φάση ξεκίνησε το 1999 και θα ολοκληρωθεί όταν το πρόγραµµα ανάπτυξης ολοκληρωθεί. Σε αυτή την περίπτωση είναι χρήσιµο να επισηµανθεί η σηµασία των εγγυήσεων στην χρηµατοδότηση προγραµµάτων αστικής ανάπτυξης, καθώς τα δάνεια των τραπεζών εγκρίνονταν βάσει κρατικών εγγυήσεων, µεταβιβάζοντας το ρίσκο της επένδυσης εξολοκλήρου στο δηµόσιο τοµέα. ίχως τις εγγυήσεις το πρόγραµµα δεν θα µπορούσε να υλοποιηθεί µε τη βοήθεια ιδιωτών επενδυτών εξαιτίας των πολύ υψηλών κεφαλαιακών απαιτήσεων και το υψηλό ρίσκο της επένδυσης. Χωροθέτηση ραστηριοτήτων Σε m2 Ποσοστό Ιδιώτες (κατοικίες, εµπορικά, γραφεία) Αστικές υποδοµές ηµόσιες υποδοµές (χώροι πρασίνου, παράκτιος χώρος) Λιµενικές υποδοµές (αποβάθρα και µαρίνα) 962.550 573.750 1.864.400 27,5% 16,4% 53,2% 102.000 2,9% Σύνολο 3.502.000 100,0% Κατοικίες Γραφεία Εµπορικά καταστήµατα Άλλα 1.239.465 636.479 198.670 419.127 49,7% 25,5% 8,0% 16,8% Σύνολο 2.493.741 100,0% Χρηµατοδότηση 1.670.100.000 Αγορά γης και γενικές υποδοµές Κατασκευή κτιρίων και εξοπλισµός Atlantic Pavillion Σταθµός Oriente ιεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Οδικό και κυκλοφοριακό δίκτυο Κόστη που εξυπηρετήθηκαν από τους δηµόσιους οργανισµούς Λοιπα κόστη Σύνολο επένδυσης 539.800.000 622.400.000 50.400.000 155.100.000 107.600.000 88.400.000 61.600.000 45.300.000 1.670.100.000 16

Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA: Ιταλία ΙΤΑΛΙΑ: Ταµείο Αστικής Ανάπτυξης Monteluce, Perugia Περιφέρεια Umbria Ταµείο Κεφαλαίου Umbria Οι περιφερειακές αρχές της πόλης σύστησαν ένα Ταµείο Κεφαλαίου (HF) για την αναµόρφωση και αξιοποίηση της δηµόσιας ακίνητης περιουσίας. Κάθε ΤΑΑ είναι ξεχωριστό και θα στοχεύει στην επανεπένδυση των ακινήτων. Σε κάθε ΤΑΑ οι δηµόσιες αρχές συµµετέχουν µε τηνπαροχή ακίνητης περιουσίας, έχουν δικαίωµα συναπόφασης και δεν επενδύουν χρήµατα. To πρώτο και µοναδικό µέχρι σήµερα TAA Monteluce ιδρύθηκε το 2006 µε σκοπό την εµπορική ανάπτυξη / πώληση / επαναξιοποίηση των δηµόσιων νοσοκοµειακών κτιρίων κοντά στο ιστορικό κέντρο της Perugia. ιαχειριστής του Ταµείου Κεφαλαίου Umbria (στο οποίο ανήκει το µοναδικό µέχρι σήµερα ΤΑΑ) είναι η εταιρεία BNL Fondi Immobiliari θυγατρική της γαλλικής τράπεζας BNP Paribas. Το πλεονέκτηµα αυτού του χρηµατοδοτικού εργαλείου έναντί των άλλων είναι ότι µόνο λίγοι επενδυτές µπορούν να επενδύσουν µεγάλα ποσά. Όταν το απαιτούµενοποσόεπένδυσης συγκεντρωθεί, το Ταµείο κλείνει. εν προβλέπεται η πληρωµή µεριδίων στους µετόχους προτού η επένδυση ολοκληρωθεί. Ωστόσο, οι µετοχές του ΤΑΑ µπορούν να διατεθούν σε άλλους επενδυτές πριν το τέλος της επένδυσης (Ιούνιος 2012). Συνήθως οι επενδυτές δεν έχουν σχέση µε την ανάπτυξη του έργου. TAA Monteluce Υπο σύσταση 1 Υπό σύσταση 2 Η διαχείριση του Ταµείου ανήκει σε ιδιώτες οι οποίοι αναλαµβάνουν την υλοποίηση του masteplan, µε τα προβλεπόµενα κόστη και ρίσκα. Ο ρόλος της τράπεζας είναι περισσότερο στρατηγικός. Τα µετοχοµεριδια του Ταµείου χωρίζονται σε 2 κατηγορίες: Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν τα µερίδια που ανήκουν στην περιφέρεια και το πανεπιστήµιο τα οποία είναι προς πώληση σε ιδιώτες επενδυτές και στα οποία αναγνωρίζονται δικαιώµατα µετόχων σύµφωνα µε την αξία της επένδυσης στο ακίνητο. Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα µετοχοµερίδια της περιφέρειας και του πανεπιστήµιου τα οποία δεν είναι προς πώληση τα οποία διασφαλίζουν την επιρροή τους στην επένδυση αφού έχουν δικαίωµα συναπόφασης κατά την υλοποίηση. Σε αυτό το σχήµα δεν προβλέπεται δυνατότητα εξόδου για τις δηµόσιες αρχές. Οποιαδήποτε αναγκαία επένδυση του ταµείου υπερβεί το συγκεντρωµένο αποθεµατικό, δύναται να χρηµατοδοτηθεί µέσω δανείων (η ακίνητη περιουσία µπορεί να υποθηκευτεί µέχρι το 60%). 17

Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA: Ιταλία ΙΤΑΛΙΑ: Ταµείο Αστικής Ανάπτυξης Monteluce, Perugia Περιφέρεια Umbria Μόλις το σύνολο των µετοχοµεριδίων διατεθεί σους ιδιώτες επενδυτές, το ρίσκο της Περιφέρειας περιορίζεται στην µη απόδοση της επένδυσης, και ο βαθµός επιτυχίας της επένδυσης µεταβιβάζεται εξολοκλήρου στους ιδιώτες. Τα έσοδα από τις πωλήσεις µαζί µε τα δάνεια, επανεπενδύονται στα εναποµείναντα ακίνητα µέχρι να καλυφθούν στοσύνολοτους. Τα έσοδα από τις πωλήσεις θα χρησιµοποιηθούν για την κάλυψη των δανειακών υποχρεώσεων και αποδίδονται στους µετόχους. Monteluce 18

Πετυχηµένες παρεµβάσεις µορφής Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης πριν την πρωτοβουλία JESSICA: Γαλλία Γαλλία: Fonciere Camus, Sarcelles, Paris Το ακίνητο βρίσκεται 6 km B του Παρισιού(πρώην ορφανοτροφείο) ήταν εγκαταλειµµένο για περισσότερο από 10 χρόνια. Μετά από πλειστηριασµό περιήλθεστην κατοχή αρκετών ιδιωτών οι οποίοι αφού συνέστησαν µια εταιρεία εκπροσώπησης, ήρθαν σε συµφωνία µε τις τοπικές αρχές (departement) και το Caisse Des Depots (CDC) για την δηµιουργία ενός νέου κτιρίου γραφείων. Μια από τις αρµοδιότητες του CDC (το οποίο ιδρύθηκε το 1816 ως δηµόσιο πιστωτικό ίδρυµα) είναι η non profit επένδυση σε έργα αστικής ανάπτυξης (κτίρια κατοικιών, αναζωογόνηση γειτονιών και κέντρων πόλεων, κτίρια γραφείων και εµπορικών καταστηµάτων για την προώθηση της οικονοµικής ανάπτυξης). Ηεπένδυσηείχετηνµορφή PPP, για µια περίοδο 15 ετών έτσι ώστε η ενοικίαση των γραφείών / καταστηµάτων µέσασεαυτήτηνπερίοδοναεπιστρέψει στους µετόχους σύµφωνα µε τα µερίδια τους.πλέον της συγκεκριµένης χρηµατοδότησης από τους δηµόσιους και ιδιώτες εταίρους, το project χρηµατοδοτήθηκε από κρατική επιχορήγηση και χαµηλότοκα δάνεια από τράπεζες, τα οποία θα εξοφλούνταν κατά τη φάση λειτουργίας του ακινήτου. Σε αντίθεση µε την αγορά και διαµόρφωση γης, ή την ανάπτυξη ενός µεγάλου project, τα έσοδα του Ταµείου σε αυτή την περίπτωση αφορούσαν καθαρό εισόδηµα από ενοίκια, το οποίο εµπεριέχει αναλογικά λιγότερο ρίσκο και εξασφαλίζει σταθερή ρευστότητα για τους εταίρους απ ότι µε τηµέθοδο των πωλήσεων. 19