Οδηγίες προς τους καταναλωτές για τα Τρόφιμα και το Εμφιαλωμένο Νερό
Κατά τους θερινούς μήνες οι καταναλωτές οφείλουμε να επιστήσουμε την προσοχή μας στη συντήρηση, μεταφορά, κατανάλωση των τροφίμων και στη μεταφορά, αποθήκευση, κατανάλωση του νερού λόγω της επικίνδυνης ανόδου της θερμοκρασίας. Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ευνοεί την ανάπτυξη των μικροοργανισμών στα τρόφιμα επιταχύνοντας την αλλοίωσή τους ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και η κατανάλωση νερού. Η διαδικασία της ασφάλειας των τροφίμων και του πόσιμου νερού αφορά όλους όσοι συμμετέχουν στην τροφική αλυσίδα (από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή). Η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας ενημερώνει τους καταναλωτές για: Τις κατηγορίες νερού Τους κινδύνους για την υγεία από το εμφιαλωμένο νερό Τη συσκευασία και αποθήκευση του εμφιαλωμένου νερού Τους κινδύνους για την υγεία από τα τρόφιμα Τους ασφαλείς χειρισμούς των τροφίμων κατά τη συντήρηση και μεταφορά τους Τις προδιαγραφές που θα πρέπει να αναγράφονται στις συσκευασίες των τροφίμων ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟ ΘΕΡΟΣ Το νερό είναι το απαραίτητο συστατικό για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Ο άνθρωπος χωρίς φαγητό μπορεί να ζήσει έως και σαράντα ημέρες χωρίς νερό μόνο για μερικές. Ο οργανισμός μας για να καλύψει τις καθημερινές του ανάγκες χρειάζεται περίπου 7-8 ποτήρια νερό σε καθημερινή βάση. Η ανεπαρκής λήψη νερού μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΝΕΡΟΥ Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το νερό χωρίζεται σε 4 κατηγορίες: 1. Πόσιμο νερό δικτύου ύδρευσης 2. Εμφιαλωμένο νερό, το οποίο διαχωρίζεται σε: α) φυσικό μεταλλικό νερό β) επιτραπέζιο νερό γ) νερό πηγής 3. Νερό κολυμβητηρίων 4. Επιφανειακό νερό αναψυχής Φυσικό Μεταλλικό Νερό: Είναι από τη φύση του απαλλαγμένο από μικρόβια και έχει υποχρεωτικά υπόγεια προέλευση. Η Κοινοτική Οδηγία (80/777) απαγορεύει οποιαδήποτε κατεργασία ή απολύμανση του νερού αυτού. Διαφέρει από το κοινό πόσιμο νερό στην περιεκτικότητά του σε διάφορα ιχνοστοιχεία ή άλλα συστατικά.
Επιτραπέζιο Νερό: Είναι το κοινό πόσιμο νερό που μπορεί να προέρχεται από γεώτρηση, λίμνη, ποτάμι ακόμα και αφαλατωμένο νερό θαλάσσης. Σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία (98/83) για το πόσιμο νερό στο επιτραπέζιο επιτρέπεται να γίνει οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης για να είναι κατάλληλο προς πόση. Με απλά λόγια το επιτραπέζιο νερό είναι εμφιαλωμένο ενώ το νερό της βρύσης τρεχούμενο. Νερό Πηγής: Είναι υπόγειας προέλευσης και εμφιαλώνεται επιτόπου. Δεν υφίσταται καμία επεξεργασία απολύμανσης. Οι φυσικοχημικές παράμετροι είναι σύμφωνες με την ισχύουσα νομοθεσία του πόσιμου νερού. Ανθρακούχα Νερά: Επιτρέπεται να ανήκουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες που προαναφέραμε. Για την κυκλοφορία αυτών των προϊόντων απαιτείται η αναγραφή στην ετικέτα συσκευασίας του προϊόντος η ένδειξη Φυσικό Ανθρακούχο με προσθήκη διοξειδίου του άνθρακα ( CO 2 ). Το διοξείδιο του άνθρακα ( CO 2 ) στα ανθρακούχα εμφιαλωμένα νερά δημιουργεί αρνητικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μικροοργανισμών οπότε είναι πιο ασφαλή μικροβιολογικά. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΩΝ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΩΝ ΝΕΡΩΝ Το νερό μπορεί να επιβαρυνθεί από τους εξής παράγοντες: Φυσικούς: Η παρουσία ξένων σωματιδίων (θραύσματα γυαλιού, πλαστικών, μετάλλων, σκόνης και ακαθαρσιών) μέσα στο νερό κατά το στάδιο πλυσίματος ή εμφιαλώσεως των περιεκτών μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον καταναλωτή. Μικροβιολογικούς: Η παρουσία των παθογόνων μικροοργανισμών οφείλεται στα υλικά συσκευασίας, στον εξοπλισμό, στο προσωπικό και στον περιβάλλοντα χώρο. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που μολύνουν το νερό είναι τα βακτήρια, ιοί και πρωτόζωα. Τα βακτήρια που ανευρίσκονται στα εμφιαλωμένα νερά είναι: α) Τα αυτόχθονα βακτήρια τα οποία αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα του νερού. Δεν προκαλούν επιπτώσεις στην υγεία του καταναλωτή αλλά όταν οι αριθμοί τους αυξηθούν, προκαλούν αλλοιώσεις των οργανοληπτικών παραμέτρων του νερού όπως οσμή, γεύση και θολερότητα. β) Τα αλλόχθονα βακτήρια εισέρχονται στο νερό κατά το στάδιο της εμφιάλωσης ή με μόλυνση της πηγής υδροληψίας. Οι ασθένειες που μπορεί να προκαλέσουν κυμαίνονται από ελαφριά γαστρεντερίτιδα έως σοβαρή διάρροια, δυσεντερία, ηπατίτιδα και τυφοειδή πυρετό. Μοναδικό προληπτικό μέτρο για την προστασία του καταναλωτή αποτελεί η συστηματική μικροβιακή παρακολούθηση του νερού τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Χημικούς: Η παρουσία των χημικών ουσιών μπορεί να προέρχεται από παραπροϊόντα απολύμανσης του εξοπλισμού (π.χ. υπολειμματικό
χλώριο), κακή συντήρηση του εξοπλισμού, από το περιβάλλον κατά την αποθήκευση, από ακατάλληλα ή ακάθαρτα υλικά συσκευασίας κ.α. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ Σημαντικό ρόλο κατά την εμφιάλωση του νερού είναι το στάδιο και τα υλικά της συσκευασίας ώστε να μην μολύνουν το νερό. Οι περιέκτες πρέπει να είναι κατάλληλοι για το συγκεκριμένο προϊόν ώστε να μην μεταφέρουν επικίνδυνες ή τοξικές ουσίες σε αυτό. Οι περισσότερες φιάλες είναι φτιαγμένες από γυαλί, Πολυβινυλοχλωρίδιο ( ), ), πολυαιθυλενοτερεφθαλικό εστέρα (.. )... )... ).. ).. ). ). Οι γυάλινες φιάλες πρέπει να κατασκευάζονται από καθαρό ουδέτερο γυαλί και να πλένονται με κατάλληλα υλικά. Οι φιάλες από........ έχουν υψηλή μηχανική αντοχή που τις καθιστά ανθεκτικές και είναι ανακυκλώσιμες. Όσο μεγαλύτερο χρόνο αποθηκεύεται το εμφιαλωμένο νερό σε υψηλές θερμοκρασίες τόσο περισσότερο τα συστατικά των πλαστικών μπουκαλιών ενώνονται με το νερό. Στα εμφιαλωμένα νερά πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφονται οι εξής ενδείξεις στη συσκευασία τους: Ονομασία της πηγής προέλευσης του νερού Τόπος εκμετάλλευσης του νερού Φυσική και Χημική ανάλυση του νερού Ποσότητα του προϊόντος Χρονολογία ελάχιστης διαθεσιμότητας (ημέρα/μήνας/έτος) Παρτίδα Παραγωγής Συνθήκες συντήρησης και χρήσης του προϊόντος Όνομα ή εμπορική επωνυμία και Διεύθυνση του παρασκευαστή (ή πωλητή εγκατεστημένου σε χώρα Ε.Ε) Εάν επιστρέφεται ή όχι η φιάλη Κατεργασία απολύμανσης και καθαρισμού του νερού Οι ενδείξεις που αφορούν κυρίως: την ονομασία πώλησης, τη χημική ανάλυση, την ποσότητα, τον χρόνο ελάχιστης διατηρησιμότητας την ονομασία της πηγής υδροληψίας και του τόπου εκμετάλλευσης της πηγής πρέπει να είναι σε εμφανές σημείο της ετικέτας, ευδιάκριτες, ανεξίτηλες και ευανάγνωστες. ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ Βασικός λόγος για την προβληματική ποιότητα του νερού είναι πολλές φορές οι απαράδεκτες συνθήκες εμφιάλωσης και αποθήκευσής του. Έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις τα εμφιαλωμένα νερά αποθηκεύονται σε αποθήκες από λαμαρίνα στις οποίες αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες (ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες) ή πετιούνται στα πεζοδρόμια κάτω από τον ήλιο, αφήνονται δίπλα σε ψυγεία ή ψυκτικά μηχανήματα με αποτέλεσμα την άνοδο της θερμοκρασίας μέσα στο πλαστικό, τη δημιουργία
ενώσεων και τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών. Οι φιάλες θα πρέπει να αποθηκεύονται σε σκιερό και δροσερό μέρος (συνιστώμενη θερμοκρασία αποθήκευσης όχι πάνω από 18 0 ) διαφορετικά θα αναπτυχθούν μικροοργανισμοί λόγω αύξησης της θερμοκρασίας. Τα εμφιαλωμένα νερά θα πρέπει να στοιβάζονται με προσοχή και σε καθαρό μέρος ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα της συσκευασίας τους. Να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη γειτνίαση με άλλα προϊόντα που μπορούν να επηρεάσουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους. Για τον έλεγχο των εμφιαλωμένων νερών υπεύθυνοι είναι οι εξής φορείς: Γενικό Χημείο του Κράτους και ιδιωτικά, πιστοποιημένα εργαστήρια σε σχέση με τη λήψη δειγμάτων και την ανάλυση τους ως προς την καταλληλότητα του νερού. Το Υπουργείο Υγείας σε σχέση με την καταλληλότητα των πηγών, τη λειτουργία και την αδειοδότηση εμφιαλωτηρίων, τη λειτουργία αποθηκών από τις εταιρείες παραγωγής και διακίνησης εμφιαλωμένου νερού. Οι Δήμοι για την παροχή άδειας χρήσης πηγών και δικτύων ύδρευσης, καθώς και για τη λειτουργία εμφιαλωτηρίων για την εμφιάλωση του επιτραπέζιου νερού. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Ο καταναλωτής κατά την αγορά εμφιαλωμένου νερού πρέπει να ΠΡΟΣΕΧΕΙ τα εξής: Να αγοράζει εμφιαλωμένο νερό από ένα αξιόπιστο κατάστημα και όχι από κάποιο που του δημιουργεί αμφιβολίες για τις συνθήκες υγιεινής του Το υλικό συσκευασίας να είναι κατάλληλο για τρόφιμα. Να αποφεύγει να πίνει κατευθείαν από το μπουκάλι. Να διατηρεί το εμφιαλωμένο νερό σε δροσερό και σκιερό μέρος. Μετά το άνοιγμα της συσκευασίας να διατηρείται στο ψυγείο και να αποφεύγεται η φύλαξή του για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για παρασκευή βρεφικής τροφής θα πρέπει να βράζεται. Εάν θα πρέπει να ταξιδέψει σε κάποια άλλη χώρα μπορεί να χρειασθεί να το απολυμάνει βράζοντάς το για ένα λεπτό. Να μην περιέχει αιωρούμενα σωματίδια, κατακάθια και να είναι διαυγές Το πώμα να είναι καλά κλειστό και να μην στάζει Ο δακτύλιος ασφαλείας του πώματος να μην είναι παραβιασμένος Η φιάλη να περιέχει τον κανονικό όγκο χωρίς να είναι εντελώς γεμάτη ή μερικώς άδεια. Βιβλιογραφικές πηγές 1. Η ασφάλεια των εμφιαλωμένων νερών, Πανελλήνιο Κέντρο Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) 2. Εμφιαλωμένο Νερό, Υπουργείο Υγείας. Γενικό Χημείο του Κράτους. Τομέας Μικροβιολογίας, 2009 3. Ζωάννου Καλή-Στέλλα, Πολυπαραμετρι-
κός ποιοτικός έλεγχος εμφιαλωμένων, φυσικών μεταλλικών και επιτραπέζιων νερών, Χανιά, Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης, 2005 4. Κουφογιάννης Α, Εμφιαλωμένα νερά: τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής, ΤΕΕ 2005 5. Μακράκη Ελευθερία, Χανιωτάκη Φωτεινή, Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης. Ασφάλεια και Υγιεινή Εμφιαλωμένου Ύδατος, Σητεία, Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης, 2005 6. Οδηγός υγιεινής για τις επιχειρήσεις εμφιάλωσης νερού, οδηγός υγιεινής Νο 5, Λευκωσία,Υπουργείο Υγείας, 2006 Ηλεκτρονικές Διευθύνσεις: 1. www.bottledwater.com 2. www.water.com 3. www.mineralwater.com ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΥΣΩΝΑ - ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Οι κίνδυνοι που μπορεί να εμφανιστούν στα τρόφιμα είναι: 1. Βιολογικοί (μικροοργανισμοί) 2. Χημικοί (φυτοφάρμακα, πρόσθετες ύλες, μυκοτοξίνες) 3. Φυσικοί (ξύλα, τρίχες) Οι βιολογικοί αφορούν την ανάπτυξη των μικροοργανισμών προκαλώντας αλλοιώσεις στα τρόφιμα και τροφικές διαταραχές στον καταναλωτή. Οι χημικοί χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στους φυσικούς που παράγονται από το ίδιο τρόφιμο υπό συγκεκριμένες συνθήκες (π.χ μυκοτοξίνες). Για τους κινδύνους αυτούς ο καταναλωτής δεν μπορεί να κάνει κάτι για τη μείωσή τους. Στους προστιθέμενους από τον άνθρωπο που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή ή την επεξεργασία των τροφίμων και μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία του καταναλωτή (π.χ βαρέα μέταλλα, πρόσθετα). Οι φυσικοί περιλαμβάνουν την ύπαρξη ξένων σωματιδίων μέσα στο τρόφιμο από την κακή επεξεργασία του στις βιομηχανίες των τροφίμων. Οι καταναλωτές είναι ο τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα των τροφίμων και θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στην επιλογή, μεταφορά, επεξεργασία, συντήρηση και στο μαγείρεμά τους. ΑΣΦΑΛΕΙΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑ Τρόφιμα που βρίσκονται σε ψύξη ή κατάψυξη πρέπει να αγοράζονται τελευταία και να μεταφέρονται το συντομότερο δυνατόν στο σπίτι. Τα ευπαθή τρόφιμα να τοποθετούνται στην καμπίνα των επιβατών εφόσον το αυτοκίνητο κλιματίζεται. Εάν η ώρα που χρειάζεται για τα ψώνια είναι πάνω από 30 λεπτά να έχουμε μαζί μας ένα δοχείο μεταφοράς κρύων τροφίμων ή παγοκύστες για να διατηρούνται κρύα.
Μόλις φτάνουμε σπίτι τα βγάζουμε αμέσως από το αυτοκίνητο και τα τοποθετούμε στη συντήρηση ή κατάψυξη. Τα φρούτα και τα λαχανικά δεν τα αφήνουμε για πολλές ώρες στο αυτοκίνητο. ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Όλα τα τρόφιμα αλλοιώνονται εύκολα εάν δεν τα συντηρήσουμε σωστά. Σε μερικά είδη τροφίμων οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται πιο γρήγορα από ό,τι σε άλλα. Παρακάτω δίνονται πληροφορίες συντήρησης τροφίμων υψηλού κινδύνου. ΤΡΟΦΙΜΑ ΨΑΡΙΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τα ψάρια αλλοιώνονται πολύ εύκολα διότι από την φύση τους έχουν αυξημένο μικροβιακό φορτίο. Μόλις τα αγοράζουμε, τα καθαρίζουμε αφαιρώντας τα σπλάχνα τους και τα στεγνώνουμε. Στη συντήρηση διατηρούνται 2-3 ημέρες μέχρι να τα καταναλώσουμε. Στην κατάψυξη τα λιπαρά ψάρια τα διατηρούμε για 3 μήνες και τα άπαχα για 5 μήνες. Ο καλύτερος τρόπος για να τα ξεπαγώσουμε είναι στη συντήρηση. Τα νωπά πουλερικά δεν θα πρέπει να μένουν μέσα στο ψυγείο τυλιγμένα διότι δεν αερίζονται και δεν ψύχονται επαρκώς. Πρέπει να τα τοποθετούμε σε ανοιχτό σκεύος χωρίς να έρχονται σε επαφή με άλλα τρόφιμα. Τα νωπά πουλερικά χωρίς εντόσθια διατηρούνται στο ψυγείο 1-2 ημέρες ενώ εκείνα που έχουν εντόσθια έως 24 ώρες. Εάν επιθυμούμε να τα καταψύξουμε, τα τοποθετούμε μέσα σε ειδικές σακούλες. Στην κατάψυξη αποθηκεύονται για 3-4 μήνες. Ο καλύτερος τρόπος για να τα ξεπαγώσουμε είναι στη συντήρηση ή σε θερμοκρασία δωματίου όχι παραπάνω από 21 0. Πρέπει να προσέχουμε τα εξής: Κατά την αγορά τους ελέγχουμε τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ψαριού (οσμή, γεύση, χρώμα και υφή) έτσι ώστε να μην παρουσιάζουν κάποια αλλοίωση. Να μην έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου στη συσκευασία του προϊόντος διότι υποδηλώνει ότι έχει αποψυχθεί και ξανακαταψυχθεί. Κατά την αγορά τους ελέγχουμε τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των πουλερικών (οσμή, γεύση, χρώμα και υφή) ώστε να μην παρουσιάζουν κάποια αλλοίωση. Να αποφεύγεται η αγορά πουλερικών από κρεοπωλεία που τα εκθέτουν στον ήλιο και στα έντομα. Στα κατεψυγμένα πουλερικά προσέχουμε να μην έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου στη συσκευασία του προϊόντος διότι υποδηλώνει ότι έχει αποψυχθεί και ξανακαταψυχθεί..
ΚΡΕΑΣ Ό,τι προαναφέραμε για τα πουλερικά ισχύει και για το κρέας. Στην συντήρηση δεν μπορούμε να το διατηρήσουμε παραπάνω από δυο ημέρες. Στη κατάψυξη το μοσχαρίσιο και το χοιρινό κρέας διατηρούνται για έξι μήνες, τα αιγοπρόβατα για 3-4 μήνες και το βοδινό έως ένα χρόνο. Ο καλύτερος τρόπος για να τα ξεπαγώσουμε είναι στη συντήρηση ή σε περιβάλλον με θερμοκρασία δωματίου όχι παραπάνω από 21 0. Κατά την αγορά του ελέγχουμε τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του νωπού κρέατος (οσμή, γεύση, χρώμα και υφή) να μην παρουσιάζουν κάποια αλλοίωση. Να αποφεύγεται η αγορά νωπών κρεάτων από κρεοπωλεία που τα εκθέτουν στον ήλιο και στα έντομα. Στο κατεψυγμένο κρέας να μην έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου στην συσκευασία του προϊόντος διότι υποδηλώνει ότι έχει αποψυχθεί και ξανακαταψυχθεί ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ Τα αλλαντικά είναι τα πιο ευπαθή προϊόντα. Όταν τα αγοράζουμε συσκευασμένα διατηρούνται στο ψυγείο μέχρι την ημερομηνία λήξης τους. Αν όμως τα ανοίξουμε ή τα αγοράσουμε σε φέτες θα πρέπει να τα καταναλώσουμε μέσα στις επόμενες 2 με 3 ημέρες. Στην κατάψυξη διατηρούνται περίπου 2 μήνες αλλά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι δεν διατηρούν την αρχική τους υφή. Τα χωριάτικα λουκάνικα διατηρούνται για αρκετές ημέρες στο ψυγείο ή εκτός ψυγείου σε δροσερό και ξηρό μέρος. Στην κατάψυξη διατηρούνται για τρεις μήνες. Να έχουν καθαρό και στεγνό περίβλημα χωρίς δυσάρεστη οσμή και γλίτσα. ΤΥΡΙΑ Τα τυριά τα διατηρούμε σε γυάλινα κατά προτίμηση τάπερ χωρίς να ανακατεύονται μεταξύ τους. Όσα έχουν εξωτερικό περίβλημα δεν πρέπει να τα καθαρίζουμε όσο τα διατηρούμε στο ψυγείο παρά μόνο όταν πρόκειται να τα καταναλώσουμε. Στα συσκευασμένα τυριά είναι απαραίτητο να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής και κατανάλωσής τους. Επίσης ελέγχουμε την επιφάνειά τους ώστε να μην έχει μούχλα.
ΦΡΟΥΤΑ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΑ Τα φρούτα και τα λαχανικά θα πρέπει να τα διατηρούμε στα χαμηλά ράφια του ψυγείου όπου δεν έχει δυνατή ψύξη. Δεν πρέπει να τα πλένουμε αλλά ούτε να τα καθαρίζουμε γιατί οξειδώνονται και καταστρέφονται οι βιταμίνες τους. Να μην μένουν κλεισμένα σε σακούλες διότι συσσωρεύεται υγρασία με αποτέλεσμα να μαραίνονται και να αλλοιώνονται. Να πλένονται καλά πριν καταναλωθούν διότι η επιφάνεια τους περιέχει μεγάλο αριθμό μικροβίων. ΓΑΛΑ Το φρέσκο γάλα διατηρείται στο ψυγείο μέχρι την ημερομηνία λήξης του. Το φρέσκο γάλα υψηλής παστερίωσης μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο χωρίς να ανοιχτεί σχεδόν ένα μήνα. Έχει το μικρότερο μικροβιακό φορτίο από το φρέσκο γάλα για αυτό θεωρείται και πιο ασφαλές. Το γάλα μακράς διαρκείας (UHT) χωρίς να ανοιχτεί διατηρείται εκτός ψυγείου. Το εβαπορέ γάλα (συμπυκνωμένο σακχαρούχο και μη σακχαρούχο) χωρίς να ανοιχτεί διατηρείται εκτός ψυγείου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το γάλα σε μορφή σκόνης δεν αλλοιώνεται από μικρόβια διότι έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε υγρασία η οποία δεν ευνοεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών. Δεν πρέπει να φυλάσσεται σε υγρό μέρος διότι αυτό ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων. Εάν διαλυθεί σε νερό πρέπει να καταναλωθεί αμέσως. Η συσκευασία του γάλακτος να μην είναι φουσκωμένη. Πάντα πρέπει να κοιτάμε τις ημερομηνίες λήξεως που αναγράφονται στις συσκευασίες γάλακτος. ΓΙΑΟΥΡΤΙ Το γιαούρτι διατηρείται στο ψυγείο. Προσέχουμε η συσκευασία του γιαουρτιού να μην είναι φουσκωμένη. Πάντα πρέπει να κοιτάμε τις ημερομηνίες λήξεως που αναγράφονται στις συσκευασίες των γιαουρτιών.
ΒΟΥΤΥΡΟ Το βούτυρο διατηρείται μέσα στο ψυγείο καλά κλεισμένο. Να μην εκτίθεται για μεγάλο χρονικό διάστημα εκτός ψυγείου γιατί λιώνει και έτσι αυξάνεται το μικροβιακό του φορτίο. ΑΥΓΑ Τα αυγά διατηρούνται στο ψυγείο και θα πρέπει να καταναλώνονται μέχρι την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξεώς τους. Ο καταναλωτής θα πρέπει να αγοράζει καθαρά αυγά χωρίς σπασίματα, ρωγμές, κηλίδες αίματος και κόπρανα. Δεν πρέπει να πλένονται αλλά ούτε και να καταναλώνονται ωμά αυγά. ΠΑΓΩΤΟ Τα παγωτά συντηρούνται σε καταψύκτες με θερμοκρασία μικρότερη των 18 0 και δεν είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο. Η συσκευασία τους να μην είναι μαλακιά διότι αυτό υποδηλώνει προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη ή σε λανθασμένους χειρισμούς κατά τη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών στα σημεία πώλησης. Πριν την κατανάλωσή του να μην έχουν δημιουργηθεί κρύσταλλοι πάγου στο εσωτερικό του. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι το παγωτό έχει αποψυχθεί και ξανακαταψυχθεί.. Αποθηκεύουμε το παγωτό στην κατάψυξη του σπιτιού μας όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά την αγορά του. Ελέγχουμε τις ενδείξεις που αναγράφονται στη συσκευασία των παγωτών. Μόνο στη συσκευασία οικογενειακού τύπου είναι υποχρεωτική η αναγραφή της ημερομηνίας παραγωγής και λήξης του προϊόντος. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Στα συσκευασμένα τρόφιμα θα πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφονται τα εξής: o o όνομα- εμπορική ονομασία του τροφίμου Το καθαρό βάρος ή ο όγκος του Η ημερομηνία και ο αριθμός της παρτίδας Ο επίσημος παραγωγός ή ο διακινητής ή ο εισαγωγέας Η διεύθυνση του παραγωγού Τα συστατικά του τροφίμου Τα γενετικά τροποποιημένα συστατικά Τα αλλεργιογόνα που περιέχει ή αν υπάρχει υποψία αλλεργιογόνων.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Ο καταναλωτής κατά την αγορά των προϊόντων του θα πρέπει να προσέχει τα εξής: Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (οσμή, γεύση, χρώμα και υφή) του τροφίμου Κατά τις ζεστές και υγρές μέρες του καλοκαιριού να αποφεύγεται η μεγάλη παραμονή των τροφίμων εκτός ψυγείου Να τηρούνται όλοι οι κανόνες υγιεινής και καθαριότητας στους πάγκους και στα εργαλεία που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα. Να ελέγχεται η ημερομηνία λήξης στα συσκευασμένα τρόφιμα. Οι καταψύκτες που πωλούν παγωτά θα πρέπει να έχουν θερμοκρασία μικρότερη από 18 0 να μην είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο και να κλείνουν ερμητικά Αγοράζουμε χυμούς και εμφιαλωμένα νερά που φυλάσσονται σε σκιερό και δροσερό μέρος. Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα δεν πρέπει να είναι χτυπημένα, παραμορφωμένα, φουσκωμένα και σκουριασμένα. Τρόφιμα που αποψύχονται απαγορεύεται να επανακαταψυχθούν Βιβλιογραφικές Πηγές 1. Αρβανιτογιάννης Ι, Τζούρος Οδηγός Καταναλωτή για Ασφαλή Μεταχείριση Τροφίμων, Αθήνα, Σταμούλης, 2004 2. Βάσσος Δ., Τρόφιμα και υγεία του καταναλωτή, Αθήνα, Παπασωτηρίου, 2004 3. ΠΑ.Σ.Ε.Κ.Τ., Ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Κατεψυγμένων Τροφίμων ενημερώνει τους καταναλωτές για τα κατεψυγμένα τρόφιμα. Ηλεκτρονικές Διευθύνσεις: 1. http://asfaleiatrofimon.blogspot.com/ 2. The European Food Information Council www.eufic.org
Ιουλιανού 28, 104 33 Αθήνα Τηλ. 210 88 17 730 Φαξ 210 88 17 784 E-mail: info@eeke.gr www.eeke.gr