Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισµό (2006-2007)

Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισµό (2006-2007) ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 ης ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. Καινή ιαθήκη Πάτερ ευχαριστώ σοι Άρον τον κράββατόν σου και περιπάτει Ευκολώτερόν εστι κάµηλον δια τρυπήµατος ραφίδος διελθείν Μακάριος όστις φάγεται άριστον Φρύνιχος Ευχαριστείν ουδείς των δοκίµων είπεν, αλλά χάριν ειδέναι. Σκίµπους λέγε, αλλά µή κράββατος. Βελόνη και βελονοπώλης αρχαία. Η δε ραφίς τι εστίν ουκ αν τις γνοίη. Φάγοµαι βάρβαρον. Λέγε ουν έδοµαι και κατέδοµαι. Τούτο γαρ Αττικόν. Β. «15 Νοεµβρίου 1903: Ο καθηγητής Γ. Μιστριώτης προς τους φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, πριν από το µάθηµά του: «Κύριοι, Είπόν τινες ότι εξήλθον των καθηκόντων µου. Τούτο βεβαίως δεν είναι αληθές, καθόσον εγώ δεν είµαι ανατόµος, αλλά καθηγητής των ελληνικών γραµµάτων, υπέρ των οποίων αόκνως οφείλω να εργασθώ. Εάν το έθνος νοµίζη ότι οι υπάλληλοι καλώς µισθοδοτούνται, εγώ παραιτούµαι, κι ας έλθη ο Παλαµάς να διδάξη. Ο κ. Πρόεδρος της κυβερνήσεως [...] µοι συνέστησε να ενθυµηθώ ότι είµαι καθηγητής. Ναι. Το ενθυµούµαι ότι είµαι καθηγητής, αλλενθυµούµαι εν ταυτώ ότι είµαι και Έλλην!... (χειροκροτήµατα). Είµαι Έλλην οικογενειάρχης και έχω µικράν περιουσίαν, την οποίαν είµαι έτοιµος να χάσω χάριν υψηλοτέρου ιερού σκοπού. 1

εν θα αναγκασθώ βεβαίως να λέγω το «πρωτόκολλον» «διφτέρι» και την «εταιρίαν» «παρέαν». - Κάτω η Κιχλιµπάρα (Ηλέκτρα) φωνάζουν οι φοιτηταί. -Κάτω ο Βαρυβροντίχτης (Ζευς). - Πάντες οι λαοί, εξακολουθεί ο κ. Μιστριώτης, έχουν δύο υποστάσεις, διά των οποίων διατηρούσι το είναι των, την Θρησκείαν και την Γλώσσαν, και εάν προσπαθήσουν να διαφθείρουν την ετέραν εξ αυτών, [...] ηµείς οφείλοµεν νοµοταγέστατα να διαµαρτυρηθώµεν, χωρίς να δοθή αιτία να µας θεωρήσουν αναξίους, και διαβάλουν ούτω τα ελληνικά συµφέροντα. Εν τέλει σας συνιστώ σοβαρότητα και αποχήν από παντός κινήµατος το οποίον δύναται να επιφέρη και δηµιουργήση ταραχάς. Ραγδαία χειροκροτήµατα και επιδοκιµασίαι ζωηραί υπεδέχθησαν τους τελευταίους λόγους του κ. Μιστριώτου, όστις αµέσως µετά ταύτα άρχισεν την παράδοσίν του.» (Α. ηµαράς, Η µεταρρύθµιση που δεν έγινε (Τεκµήρια Ιστορίας), Τόµος Β, β ανατ.,αθήνα,1986,σσ.35-36). Με βάση το 4ο κεφάλαιο του εγχειριδίου της Ε.Α.Π περί της διαχρονικής εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας, να αναπτύξετε σε ένα δοκίµιο 8 περίπου δακτυλογραφηµένων σελίδων τα ακόλουθα θέµατα: α) Ποιες από τις λέξεις-κλειδιά των σελ. 281 και 289 του εγχειριδίου του Ε.Α.Π. τεκµηριώνονται στα παραπάνω παραθέµατα; β) Πώς ερµηνεύετε τις λεξιλογικές διαφορές ανάµεσα στο Φρύνιχο και την Καινή ιαθήκη; γ) Να συγκρίνετε τις θέσεις του Φρύνιχου και του Μιστριώτη (οµοιότητες διαφορές), λαµβάνοντας υπόψη το ιδεολογικό περιβάλλον που τις γέννησε. 2

Εισαγωγή Η εργασία αυτή πραγµατεύεται το θέµα της ελληνιστικής κοινής,του αττικισµούαττικιστική αντίδραση και του γλωσσικού ζητήµατος,δηλαδή την διαµάχη για την χρήση της δηµοτικής ή της καθαρεύουσας.υπάρχουν τρία ερωτήµατα που πρέπει να απαντηθούν και να αναπτυχθούν σε µορφή δοκιµίου. Στο πρώτο ερώτηµα θα πρέπει να βρεθούν οι λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν και τεκµηριώνουν τα παραθέµατα της Καινής ιαθήκης, του Φρύνιχου και του Γ. Μιστριώτη. Στην συνέχεια, θα εξεταστούν οι όροι κλειδιά από το εγχειρίδιο του Ε.Α.Π που αντιστοιχούν,χαρακτηρίζουν και ανταποκρίνονται στα παραθέµατα και θα δοθεί σχετικό παράδειγµα. Στο δεύτερο ερώτηµα θα πρέπει να εντοπιστούν οι λεξιλογικές διαφορές ανάµεσα στον Φρύνιχο και την Καινή ιαθήκη, και να ερµηνευτούν. ηλαδή θα εξετάσουµε τις φράσεις του παραθέµατος της Καινής ιαθήκης, σε αντιπαράθεση µε αυτές του Φρύνιχου και θα ερµηνεύσουµε τιε λεξιλογικές τους διαφορές. Στο τρίτο ερώτηµα θα πρέπει να συγκριθούν οι θέσεις του Φρύνιχου και του Μιστριώτη, να εντοπιστούν δηλαδή οι οµοιότητες και οι διαφορές (αν υπάρχουν) που αφορούν τη γλώσσα λαµβάνοντας υπόψιν τις ιστορικές στιγµές και το περιβάλλον στο οποίο έζησε ο καθένας. Με άλλα λόγια ποια ήταν η κατάσταση που επικρατούσε αναφορικά µε την γλώσσα την εποχή που έζησε και έγραψε ο καθένας Eρώτηµα 1 ο Λέξεις- κλειδιά που τεκµηριώνονται στα παραθέµατα Ελληνιστική Κοινή (ή αλεξανδρινή) ή απλώς Κοινή ονοµάζεται η νέα απλοποιηµένη µορφή της γλώσσα που εξελίχτηκε απο την αττική διάλεκτο η οποία µεταβλήθηκε και απλοποιήθηκε στα ελληνιστικά χρόνια αφού δέχτηκε εσωτερικές και εξωτερικές επιδράσεις Η Κοινή έγινε η επίσηµη 3

γλώσσα του νέου Μακεδονικού κράτους ενός και εκτός της Ελλάδας.Η Κοινή έγινε η πιο διαδεδοµένη γλώσσα της εποχής (3 ος π.χ-4 ος µ.χ )Με την Κοινή χάθηκε ο διαχωρισµός σε προφορικές και λογοτεχνικές διαλέκτους.η Ελληνιστική Κοινή είναι η γλώσσα µε την οποία διαδόθηκε ο Χριστιανισµός και είναι η γλώσσα στην οποία γράφτηκε η Καινή ιαθήκη της οποίας παράθεµα βλέπουµε στην εργασία.η Κοινή είναι πρόδροµος της νεοελληνικής γλώσσας 1 Γραµµατικές και συντακτικές απλοποιήσεις παρατηρούνται στην Αλεξανδρινή Κοινή σε σύγκριση µε την αττική διάλεκτο π.χ ευχαριστώ,χάριν ειδέναι Λεξιλογικές επιδράσεις ονοµάζονται οι επιδράσεις που έγιναν στις λέξεις και τη σηµασία τους.εµφανίστηκαν νέες λέξεις,σε άλλες άλλαξε η σηµασία τους, και άλλες υιοθετήθηκαν.σηµαντικές πολιτικές,κοινωνικές και πολιτιστικές αλλαγές που πραγµατοποιήθηκαν κατά την διάρκεια των ελληνιστικών και ρωµαικών χρόνων αποτυπώνονται και επιδρούν στο λεξιλόγιο.στα παραπάνω παραθέµατα βλέπουµε λέξεις οι οποίες άλλαξαν σαν το σκίµπους που έγινε κρέββατος, άλλες που έµειναν ίδιες ραφίς,ραφίδος κλπ. Με την εµφάνιση του χριστιανισµού οι λέξεις αποκτούν πιο ειδικό και συµβολικό περιεχόµενο. 2 Αλεξανδρινοί λόγιοι ονοµάζονται οι γραµµατικοί και οι λόγιοι των ελληνιστικών κέντρων και ιδίως της Αλεξάνδρειας οι οποίοι απο τον 1 ο αιώνα π.χ, (τα χρόνια του Αυγούστου)δίδασκαν την χρήση των αρχαικών γραµµατικών τύπων στη γραφή ειδικότερα Υποστήριζαν δε την θεωρία ότι η µίµηση και µόνο η µίµηση της παλαιάς αττικής διαλέκτου θα µπορούσε να συντελέσει στην συγγραφή έργων παρόµοιων µε εκείνα της αρχαίας κλασικής λογοτεχνίας που µελετούσαν 3 Στο παράθεµα του Φρύνιχου χρησιµοποιείται η λέξη δόκιµοι που σηµαίνει λόγιοι συγγραφείς 1 Βούρτσης Ι.,Μανακίδου Ε., Πασχαλίδης Γ. Σµπόνιας Κ :Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισµό, Τόµος Α,Η Έννοια του Πολιτισµού. Όψεις του Ελληνικού Πολιτισµού,Ε.Α.Π,Πάτρα:1999,σ.283 2 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ.285 3 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ.286 4

Αττικισµός ονοµάζεται η µίµηση της παλιάς αττικής διαλέκτου η στροφή των λογίων συγγραφέων προς ένα τεχνητό ιδίωµα µε πρότυπο την αττική διάλεκτο της κλασικής περιόδου.παρατηρείται ο άκαµπτος αρχαισµός των βυζαντινών συγγραφέων και η διγλωσσία του ελληνικού γένους µε την περιφρόνηση της ζωντανής οµιλουµένης γλώσσας. Χαρακτηριστικό του αττικισµού είναι η πίστη των λογίων και των γραµµατικών της εποχής, ότι η µίµηση και µόνο η µίµηση της παλαιάς αττικής διαλέκτου θα µπορούσε να συντελέσει στην συγγραφή έργων παρόµοιων µε εκείνα της αρχαίας κλασικής λογοτεχνίας που µελετούσαν.η θεωρία τους βασιζόταν στην αποφυγή των απλοποιήσεων της κοινής γλώσσας ή γενικότερα στην µεταβολή της ζωντανής προφοράς της γλώσσας.με αυτόν τον τρόπο θα µπορούσαν να επιτύχουν µια νέα ακµή των γραµµάτων σαν αυτή που υπήρχε τον 5 ου αιώνα π.χ. 4 Στο παράθεµα του Φρύνιχου,ο αττικιστής λεξικογράφος δίνει οδηγίες γραφής στην αττική διάλεκτο και το δηλώνει καθαρά «Τούτο γαρ Αττικόν». Γλωσσικό ζήτηµα ονοµάζεται η διαµάχη για την εθνική γλώσσα.ξεκίνησε τον 18 ο αιώνα σαν ένα πρόβληµα της παιδείας που είχε πολιτιστικές διαστάσεις. Στην συνέχεια µε γρήγορο ρυθµό απέκτησε κονωνικές και πολιτιστικές διαστάσεις στον νεοελληνικό κόσµο. 5 Η διαµάχη αυτή ήταν σχετική µε το εαν θα χρησιµοποιόνταν η σύγχρονη µορφή της ελληνικής γλώσσας ή όχι.δηλαδή αν θα έµενε η γλώσσα του αναγεννηµένου έθνους στο ιδίωµα της οµιλουµένης απο τον λαό ή αν θα έπρεπε να πάρει κάποια άλλη γλωσσική µορφή η οποία θα ήταν τεχνική και συνεπώς θα έπρεπε να προσδιοριστεί,να κατασκευαστεί,να διαµορφωθεί και τέλος να διδαχτεί. 6 Ολόκληρο το κείµενο του Μιστριώτη αναφέρεται στο γλωσσικό ζήτηµα και στο ερώτηµα πως θα πρέπει να γράφονται και να λέγονται οι λέξεις Καθαρεύουσα ονοµάζεται ο τεχνικός,γραπτός τύπος της γλώσσας που δεν αποδίδει όµως την φυσική οµιλούµενη γλώσσα.στη φωνητική,στο λεξιλόγιο και στο τυπικό διαφαίνεται µια προσπάθεια µίµησης της αρχαίας 4 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ.286 5 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ.299 6 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ.300 5

γλώσσας.στις σηµασιολογικές µεταβολές και στην σύνταξη δεν είναι εφικτή η αποφυγή των νεοελληνικών ιδιαιτεροτήτων. 7 Το παράθεµα του Μιστριώτη είναι γραµµένο στην καθαρεύουσα π.χ λέξεις πρωτόκολλον, εταιρείαν κ.α ηµοτική ονοµάζεται η γραπτή γλώσσα που οργανώθηκε σε πανελλήνιο γλωσσικό µέσο και είχε συνέπεια και συνοχή.εξέφρασε µε απλό τρόπο και ζωντάνια τις σκέψεις και τα αισθήµατα των ανθρώπων σε όλους τους τοµείς.για παράδειγµα στον κρατικό µηχανισµό,διοίκηση,στη λογοτεχνία,και στην επιστήµη 8 Στο παράθεµα του Μιστριώτη έχουµε για παράδειγµα τις λέξεις ιφτέρι,παρέαν Ερώτηµα 2. Ερµηνεία των λεξιλογικών διαφορών ανάµεσα στον Φρύνιχο και την Καινή ιαθήκη Η Καινή ιαθήκη είχε γραφτεί σύµφωνα µε την Αλεξανδρινή Κοινή και ειδικά µε την προφορική Κοινή για την µεγαλύτερη κατανόηση της από τα λαϊκά στρώµατα. Η διόρθωση της Καινής ιαθήκης από τους αττικιστές ήταν ένα συχνό φαινόµενο της εποχής. Ένα δείγµα από αυτές τις προσπάθειες διόρθωσης της εποχής εκείνης µπορούµε να δούµε από τον αττικιστή λεξικογράφο Φρύνιχο (2 ο αιώνα µχ.) Ο Φρύνιχος θέλει να δώσει µε τα γραπτά του, οδηγίες ορθής χρήσης της αττικής διαλέκτου και έτσι συνιστά την χρήση αττικών τύπων Στα παραθέµατα που µας δίνονται από την Καινή ιαθήκη και τον Φρύνιχο διαπιστώνουµε ότι υπάρχουν λεξιλογικές διαφορές οι οποίες ερµηνεύονται ως εξής: Στο 1 ο παράθεµα από την Καινή ιαθήκη Πάτερ ευχαριστώ σοι (Ιωάννης 11:41) (Πατέρα σε ευχαριστώ), ο Φρύνιχος χρησιµοποιεί το Ευχαριστείν ουδείς των δοκίµων είπεν, αλλά χάριν ειδέναι (κανένας από τουλόγιους-συγγραφείς δεν είπε ευχαριστώ,αλλά λένε χάριν ειδέναι Έχει επικρατήσει το ευχαριστεί ενώ δεν χρησιµοποιείται το χάριν ειδέναι. Σε αντίθεση µε την Καινή διαθήκη το ευχαριστώ χρησιµοποιείται µέχρι σήµερα. 7 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ 301 8 Βούρτσης Ι.και άλλοι,όπ.σ 302 6

Στο 2 ο παράθεµα από την Καινή ιαθήκη Άρον τον κράββατόν σου και περιπάτει (Ιωάννης 5:11) (σήκωσε το κρεβάτι σου και περπάτα) ο Φρύνιχος συνιστά να λέγεται το εξής:«σκίµπους λέγε αλλά µη κράββατος». ηλαδή να λέγεται το κρεβάτι σκάµπους και όχι κράββατος. Το κράββατος όχι µόνο απαντάται στην Καινή ιαθήκη,αλλά και επικράτησε ως κρεββάτι. Σε αντίθεση µε το σκίµπους (κρεβάτι) του Φρύνιχου που δεν χρησιµοποιείται. 9 Στο 3 ο παράθεµα από την Καινή ιαθήκη Ευκολώτερόν εστί κάµηλον διά τρυπήµατος ραφίδος διελθείν (Ματθαίος 19:24)(Ποιο εύκολο είναι να περάσεις µια καµήλα από την τρύπα της βελόνας) ο Φρύνιχος προτείνει το Βελόνη και βελονοπώλης αρχαία. Η δε ραφίς τι εστιν ουκ αν τις γνοίη (στην αρχαία γλώσσα έλεγαν βελόνη και βελονοπώλης η δε ραφίς δεν γνωρίζει κανείς τι είναι) Στο 4 ο παράθεµα από την Καινή ιαθήκη Μακάριος όστις φάγεται άριστον (Λουκάς 14 :15) (ευτυχισµένος είναι εκείνος που θα φάει µεσηµεριανό)ο Φρύνιχος αντιπαραθέτει: το Φάγοµαι βάρβαρον. Λέγε ουν έδοµαι και κατέδοµαι. Τούτο γάρ Αττικόν Ο Φρύνιχος θεωρεί τη χρήση της λέξης φάγοµαι βάρβαρη και προτείνει την χρήση του έδοµαι και κατέδοµαι γιατί αυτές οι λέξεις είναι αττικές. Παρόλα αυτά,η αντίστοιχη λέξη στη Καινή είναι φάγεται Ο λεξικογράφος Φρύνιχος συνιστά την χρήση αττικών τύπων που ελάχιστοι έχουν επιβιώσει σε αντίθεση µε τους τύπους της κοινής που καταδικάζει. Ερώτηµα 3. Σύγκριση των θέσεων του Φρύνιχου και του Γ. Μιστριώτη Στο τρίτο ερώτηµα πρέπει να εντοπιστούν οι οµοιότητες και οι διαφορές που αφορούν τη γλώσσα λαµβάνοντας υπόψιν τις ιστορικές στιγµές και το περιβάλλον στο οποίο έζησε ο καθένας. Με άλλα λόγια ποια ήταν η κατάσταση που επικρατούσε αναφορικά µε την γλώσσα την εποχή που έζησε και έγραψε ο 9 Κοπιδάκης Κ. (επιµ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, 7 Εκδ. Ε.Λ.Ι.Α.,Αθήνα,1999,σ.117

καθένας.αναφέρουµε κάποια βιογραφικά στοιχεία του Φρύνιχου και του Μιστριώτη και στη συνέχεια,αναλύουµε το ιδεολογικό περιβάλλον του Φρύνιχου δηλαδή τον αττικισµό και την αττικιστική αντίδραση.μετά αναλύουµε το ιδεολογικό περιβάλλον του Μιστριώτη, δηλαδή γράφουµε για το γλωσσικό ζήτηµα. Φρύνιχος αττικιστής Ο Φρύνιχος ήταν λεξικογράφος του 2 ου µ.χ αιώνα από τη Βιθυνία η γλωσσική πολιτική που ήθελε να ασκήσει απαιτούσε να καθαριστεί η κοινή πλέον ελληνική γλώσσα από τις χυδαιότητες και τους λαϊκισµούς. ηλαδή, από ότι της προσέφερε ακριβώς η εξάπλωση της. Έδινε εντολές και έκανε συστάσεις για το πώς θα έπρεπε να χρησιµοποιείται η γλώσσα κάνοντας χρήση της αττικής διαλέκτου. 10 Ο λεξικογράφος Φρύνιχος εξέφρασε ακραίες αττικιστικές θέσεις. Υπήρξε διεκδικητής της έδρας της ρητορικής στην Αθήνα την οποία όµως κατέλαβε ο Ιούλιος Πολυδεύκης(από την Ναύκρατη της Αιγύπτου 130-188µ.χ) µε την βοήθεια του Κόµµοδου που ήταν Ρωµαίος µονοκράτορας από το 180 µ.χ Ο Ιούλιος Πολυδεύκης ήταν δάσκαλος του Κόµµοδου και ο τελευταίος είχε την εξουσία και την δύναµη να βοηθήσει τον δάσκαλό του να καταλάβει την έδρας της ρητορικής στην Αθήνα. 11 Μιστριώτης Ο Γ. Μιστριώτης γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1840 και πέθανε το 1916.Υπήρξε µεγάλη µορφή των γραµµάτων δεινός αρχαιστής και υπέρµαχος της καθαρεύουσας Ήταν καθηγητής στη Φιλοσοφική σχολή Αθηνών. Αντιτάχθηκε µε σθένος στη δηµοτική γλώσσα και χαρακτηρίστηκε ως αντιδραστικός 12 Το ιδεολογικό περιβάλλον του Φρύνιχου- αττικιστική αντίδραση Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια την εποχή του Αυγούστου και του Τιβέριου παρουσιάζεται στροφή στις λογοτεχνικές προτιµήσεις και.ο λογοτεχνικός πεζός λόγος της Κοινής στράφηκε προς µια αρχαϊκή κατεύθυνση Ο γνωστός αττικισµός 10 http.//abnet.agrino.gr 11 Κοπιδάκης Κ. (επιµ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Εκδ. Ε.Λ.Ι.Α.,Αθήνα,1999.σ116 12 http.//arcadia.ceid.upatras.gr 8

η µίµηση δηλαδή των αρχαίων συγγραφέων επεδίωκε την αναβάθµιση του πολιτιστικού επιπέδου των Ελλήνων σε σύγκριση µε εκείνο των Ρωµαίων 13 Εκδηλώθηκε το κίνηµα του αττικισµού.το κίνηµα αυτό επιβλήθηκε απο γραµµατικούς της εποχής,και δασκάλους της ρητορικής οι οποίοι πίστευαν και υποστήριζαν ότι η µόνη σωστή γλώσσα ήταν αυτή των αττικών συγγραφέων.έτσι άρχισε η µίµηση του γραπτού ύφους των αττικών συγγραφέων και γι αυτό το λόγο o Φρύνιχος επηρεάστηκε και υπήρξε µαχητικός αττικιστής To ιδεολογικό περιβάλλον του Μιστριώτη Στις αρχές του 19 ου αιώνα όταν στην Ελλάδα υπήρχε το «γλωσσικό ζήτηµα» δηλ η διαµάχη µεταξύ της καθαρεύουσας και της δηµοτικής. Ανάλυση του γλωσσικού ζητήµατος Αναφορά στις απόψεις του Αδαµάντιου Κοραή για την µέση οδό χρήση της οµιλούµενης γλώσσας Μιστριώτης αντιδηµοτικιστής ακαδηµαϊκός.το 1903 όπως αναφέρεται στο παράθεµα ο καθηγητής Μιστριώτης συµβουλεύει τους µαθητές του να µην δηµιουργήσουν επεισόδια. Το ιδεολογικό περιβάλλον είναι το εξής Επεισόδια δηµιουργήθηκαν µε αφορµή το γλωσσικό ζήτηµα.ανάλογες αντιδράσεις προκάλεσε η µετάφραση της Ορέστειας από τον Σωτηριάδη. Το Νοέµβριο του 1903 φοιτητές υποκινούµενοι από τον καθηγητή τους Γ. Μιστριώτη διαδήλωσαν για να µην ανεβεί η παράσταση. υστυχώς οι διαδηλώσεις κατέληξαν σε αιµατηρές συµπλοκές µε δύο νεκρούς. 14 Οµοιότητες διαφορές Φρύνιχου-Μιστριώτη 1) Ο Φρύνιχος προτείνει λέξεις της αττικής διαλέκτου και προτείνει µε σιγουριά τον τρόπο γραφής.αντιτίθεται µε σθένος στην χρήη της Κοινής.Ο Μιστριώτης κάνει το ίδιο και αντιτίθεται µε σθένος στην χρήση της δηµοτικής γλώσσας αφού είναι υπέρµαχος της καθαρεύουσας. 13 Adrados Francisco ιστορία της ελληνικής γλώσσας σ.336,337 14 http://www.elia.org.gr 9

2) Ο Φρύνιχος ήθελε να καταλάβει την ρητορική έδρα στην Αθήνα για να επηρεάζει το λαό,ενώ ο Μιστριώτης ήταν ήδη καθηγητής δίδασκε στην φιλοσοφική σχολή και επηρέαζε τους µαθητές τους και άλλους. 3) Αντιδρούσαν στην γλώσσα κάτι που ήταν πολύ δυνατό και επηρέαζε τις µάζες Επίλογος Η αττική διάλεκτος επικράτησε λόγω της πολιτικής και στρατιωτικής δύναµης της αρχαίας Αθηναικής ηγεµονίας κατά τον 5 ο αιώνα π.χ. το ίδιο και η πολιτιστική ανάπτυξη της Αθήνας την ίδια εποχή.η αττική διάλεκτος διαδόθηκε σε ευρύ κύκλο. Οι αλλαγές που έφερε η επέκταση του µακεδονικού κράτους στην Ασία (πολιτικές και κοινωνικές)έκαναν την αττική διάλεκτο να µην ικανοποιεί τις καινούργιες ανάγκες.μεταβλήθηκε και απλοποιήθηκε, για να γίνει η γλώσσα του νέου µακεδονικού κράτους που ήταν και πολυφυλετικό. Η Κοινή έγινε η επίσηµη γλώσσα του νέου Μακεδονικού κράτους εντός και εκτός της Ελλάδας.Η Κοινή έγινε η πιο διαδεδοµένη γλώσσα της εποχής (3 ος π.χ-4 ος µ.χ )Με την Κοινή χάθηκε ο διαχωρισµός σε προφορικές και λογοτεχνικές διαλέκτους.η Ελληνιστική Κοινή είναι η γλώσσα µε την οποία διαδόθηκε ο Χριστιανισµός και είναι η γλώσσα στην οποία γράφτηκε η Καινή ιαθήκη.η Κοινή είναι πρόδροµος της νεοελληνικής γλώσσας 15 Το γλωσσικό ζήτηµα. Η δηµοτική επικράτησε της καθαρεύουσας. Η Επικράτηση της δηµοτικής στην εκπαίδευση 15 Βούρτσης Ι.,το ίδιο,σ.283 10

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βούρτσης Ι.,Μανακίδου Ε., Πασχαλίδης Γ. Σµπόνιας Κ :Εισαγωγή στον Ελληνικό Πολιτισµό, Τόµος Α, Η Έννοια του Πολιτισµού.Όψεις του ΕλληνικούΠολιτισµού,Ε.Α.Π,Πάτρα:1999 Κοπιδάκης Κ. (επιµ.), Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Εκδ. Ε.Λ.Ι.Α.,Αθήνα,1999. Μπαµπινιώτης Γ., Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα: 1986 Μπαµπινιώτης Γ., «Γλωσσικό ζήτηµα», στο Γ. Μπαµπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας,σ.24-26,Αθήνα:1998. Μπαµπινιώτης Γ., Ελληνική γλώσσα. Παρελθόν,παρόν, µέλλον, Eκδ. Gutenberg,Αθήνα:2000. Τοµπαΐδης.Ε, Επιτοµή της ιστορίας της ελληνικής γλώσσας,, Εκδ. Ο.Ε..Β.,Αθήνα:1982. Χριστίδης Α.-Φ.(επιµ.), Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, Ίδρυµα Μ.Τριανταφυλλίδη,Θεσσαλονίκη:2001. Browning R., H ελληνική γλώσσα, µεσαιωνική και νέα, Εκδ. Παπαδήµας, Aθήνα: 1972. Francisco R. Ardrados,Tonnet H. Ιστορία της νέας ελληνικής γλώσσας.μτφρ.καραµάνου Μ. Και άλλοι Εκδόσεις Παπαδήµας, Αθήνα: http://www.greek-language.gr http://www.abnet.agrino.org http://www.elia.org.gr http.//arcadia.ceid.upatras.gr 11