2015 Σύστημα υποστήριξης πληροφόρησης διακίνησης εμπορευμάτων και επιβατών για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας των συστημάτων διασύνδεσης λιμένων ενδοχώρας στην περιοχή της Μεσογείου Το έργο FUTUREMED στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των συστημάτων διασύνδεσης λιμένων-ενδοχώρας της Μεσογείου μέσα από δράσεις που επικεντρώνονται σε τρεις στρατηγικούς τομείς: τις εμπορευματικές και, τις επιβατικές μεταφορές και τις τουριστικές ροές 1
ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 6 ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 5 ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 3 ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 1 ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 2 ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 4 2
Πίνακας Περιεχομένων Εισαγωγή 4 SPHIIS- Ισπανικό Πληροφοριακό Σύστημα Ενίσχυσης Συνδυασμένων Μεταφορών Λιμένα Ενδοχώρας 6 Πληροφόρηση Κινητικότητας Επιβατών και εμπορευμάτων 8 Ολοκληρωμένη Ορατότητα Λιμένα, Σιδηροδρόμου και Λιμένα Ενδοχώρας 10 Πιλοτικό Έργο Adria Westmed - Σύνδεση Ανατολής Δύσης 12 Εφοδιαστική Αλυσίδα Αγροτικών Τροφίμων 14 Ενίσχυση της Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του Μεσογειακού τουρισμού κρουαζιέρας 16 Στοιχεία Επικοινωνίας 18 3
Το FUTUREMED είναι ένα στρατηγικό έργο του προγράμματος διακρατικής συνεργασίας MED το οποίο στοχεύει στην ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των λιμενικών συστημάτων στην περιοχή της Μεσογείου μέσα από την αξιοποίηση τεχνολογικών και διαδικαστικών καινοτομιών με στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας των Μεσογειακών λιμένων και τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των μεταφορών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Η κεντρική ιδέα του έργου εστιάζει στη δημιουργία διαλειτουργικών συστημάτων διαχείρισης πληροφοριών και στη μείωση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών. Το πρόγραμμα στοχεύει στον καθορισμό και στην εφαρμογή βιώσιμων μέσο και μακρο-πρόθεσμων στρατηγικών μέσω μιας σειράς από συγκεντρωμένες γεωγραφικά δράσεις και πιλοτικές εφαρμογές. Οι στρατηγικές εστιάζουν: Στην κατάργηση των υφιστάμενων εμποδίων που αφορούν την προσβασιμότητα των Μεσογειακών λιμένων (θαλάσσιας και χερσαίας Στη διασύνδεση των λιμένων με την ενδοχώρα Στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων διαχείρισης υλικών και επιμελητείας ( logistics) και συνδυασμένων μεταφορών συνδεδεμένων με τα Μεσογειακά λιμάνια Στην ανάπτυξη πληροφοριών κινητικότητας που στοχεύει στην ενίσχυση της ελκυστικότητας και της αποδοτικότητας των θαλάσσιων λιμένων Στην ενίσχυση της εξειδίκευσης των λιμενικών συστημάτων. Πιο συγκεκριμένα, το έργο εστιάζει στους τρεις στρατηγικούς τομείς για την περιοχή της Μεσογείου: τις εμπορευματικές, τις επιβατικές και τις τουριστικές ροές. Το έργο σκοπεύει να εξομαλύνει τις εμπορευματικές και επιβατικές ροές μέσω μιας σειράς από πιλοτικές εφαρμογές και δράσεις σχετικές με την ανάπτυξη διαλειτουργικών πληροφορικών συστημάτων διασύνδεσης των λιμένων με τις υποδομές logistic της ενδοχώρας και με τους φορείς παροχής υπηρεσιών και μεταφορών. Εξειδικευμένες εφαρμογές που έχουν δημιουργηθεί: Ένα δυναμικό σύστημα για τη διαχείριση σε πραγματικό χρόνο των εμπορευματικών και επιβατικών ροών, στοχεύοντας στην αναγνώριση ενεργειών που θα εξομαλύνουν τους περιορισμούς της συμφόρησης και θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα στη διασύνδεση μεταξύ λιμένων και των σχετικών περιοχών.λύσεις για ψηφιοποίηση των εντός της ΕΕ, λιμένα-προς-λιμένα και λιμένα-προς-πάροχο επικοινωνιών Τεχνολογικές λύσεις με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας σε όλα τα στάδια της αλυσίδας μεταφορών 4 Εξειδικευμένες λύσεις-προτάσεις για συγκεκριμένες εφοδιαστικές αλυσίδες (π.χ. αγροτικών τροφίμων)
Τα εν λόγω πληροφορικά συστήματα θα συνεργάζονται και θα αξιοποιούν υφιστάμενα εθνικά πληροφοριακά συστήματα/ πλατφόρμες με στόχο τον καθορισμό ενός ολοκληρωμένου πρότυπου συστήματος (one-stop-shop) που θα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλη τη Μεσόγειο. Αποτελούμενο από ένα τόσο εξειδικευμένο σύστημα διαχείρισης εμπορευματικών, επιβατικών και τουριστικών μεταφορών, ένα τέτοιο σύστημα θα λαμβάνει υπόψη θέματα εναρμόνισης και τυποποίησης πληροφοριών και δεδομένων, από άποψη δομής, τρόπου συλλογής και ερμηνείας για την περιοχή της Μεσογείου. Παρατηρητήριο Κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων του προγράμματος, ιδρύθηκε ένα εξειδικευμένο παρατηρητήριο με στόχο να συλλέξει υφιστάμενες πρωτοβουλίες και λύσεις, να τις συνδυάσει με τις τεχνολογικές εξελίξεις του έργου και να βοηθήσει στη διακυβέρνηση θεμάτων σχετικών με την ενίσχυση της συνεργασίας και μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των αποτελεσμάτων του έργου. Μια σειρά από ομάδες εμπειρογνωμόνων ανά θεματική ενότητα υποστήριξαν το έργο στην ανάπτυξη σειράς βιώσιμων λύσεων, που εφαρμόστηκαν σε πιλοτικές εφαρμογές. Αυτές ακολούθησαν τα αποτελέσματα του έργου, μέτρησαν την επιρροή τους, εκσυγχρόνισαν την απόδοση, λαμβάνοντας υπόψιν τις αλλαγές στο πολιτικό, ρυθμιστικό και οικονομικό περιβάλλον και την τεχνολογία. ΠΙΛΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ Η ομάδα του έργου προτείνει πιλοτικές δράσεις μεταξύ των λιμενικών συστημάτων και της ενδοχώρας, σχετικά με τα διαλειτουργικά συστήματα πληροφόρησης, με στόχο την καινοτομία στη διαχείριση εμπορευμάτων και επιβατών. Έχουν ληφθεί υπόψη μερικές από τις κυριότερες βιομηχανίες. Συγκεκριμένα η βιομηχανία αγροτικών τροφίμων έχει ενδιαφερθεί για μια επιχειρηματική υπόθεση εργασίας. Η UIRnet επιτρέπει στην ομάδα του έργου να καθορίσει ένα πρότυπο σύστημα μεταβιβάσιμο στα λιμενικά συστήματα της περιοχής της Μεσογείου, το οποίο θα μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ολοκληρωμένο εξειδικευμένο πρότυπο σύστημα (one-stop-shop) διαχείρισης εμπορευματικών, επιβατικών και τουριστικών μεταφορών. 5
SPHIIS: Ισπανικό Πληροφοριακό Σύστημα Ενίσχυσης Συνδυασμένων Μεταφορών Λιμένα Ενδοχώρας Στόχοι ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 1 To Ισπανικό πιλοτικό έργο (SPHIIS) το οποίο έχει συντονιστεί από το Κέντρο Διαχείρισης Εμπορευμάτων της Zaragoza και το Ίδρυμα Λιμένα Βαλένθιας βελτιώνει την αποδοτικότητα και ορατότητα του διαδρόμου μεταφοράς διεθών προϊόντων από πόρτα-σε-πόρτα μεταξύ του παραθαλάσσιου λιμένα και αυτού της ενδοχώρας. Αυτό επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη διαλειτουργικών λύσεων, και εφαρμογή προτύπων ολοκλήρωσης των συστημάτων των λιμένων με τις υποδομές επιμελητείας της ενδοχώρας. Αυτή η βελτίωση στην ενοποίηση περιλαμβάνει όχι μόνο φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών σε θαλάσσιες και χερσαίες εγκαταστάσεις, αλλά και όλους τους σχετικούς/ ενδιαφερόμενους φορείς στο πλαίσιο των συνδυασμένων διαδρόμων, όπως φορείς εκμετάλλευσης σιδηροδρόμων, μεταφορείς εμπορευμάτων, σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, ναυτιλιακοί πράκτορες, μεταφορείς φορτίων, εταιρείες φορτηγών και τελωνεία. Zaragoza Valencia Το πιλοτικό έργο έχει αναπτυχθεί μεταξύ του διαδρόμου Valencia- Zaragoza ο οποίος ενώνει το λιμένα της Βαλένθια, του κυριότερου λιμένα εμπορευματοκιβωτίων της Μεσογείου, με την πλατφόρμα διαχείρισης εμπορευμάτων της Zaragoza PLAZA, του μεγαλύτερου Κέντρου διαχείρισης εμπορευμάτων της Ευρώπης. Τα αποτελέσματα θα είναι μεταβιβάσιμα σε άλλους διαδρόμους στην περιοχή της Μεσογείου με την εμπλοκή διαφόρων λιμένων και χερσαίων κόμβων. Fundación Valencia Port www.fundacion.valenciaport.com Fundación Zaragoza Logistics Center www.zlc.edu.es 6
Οφέλη Αποτελέσματα Επέκταση των λιμενικών περιοχών της ενδοχώρας για τους χειριστές και τους πελάτες, παρέχοντας ακριβείς και ενημερωμένες πληροφορίες σε αυτές τις συνδυασμένες διαδρομές και το κομβικό σημείο των δικτύων τους στην ενδοχώρα. Βελτιωμένη ορατότητα και ιχνηλασιμότητα μέσω καλύτερης ποιότητας πληροφοριών που θα επιτρέπουν πρόσβαση στις υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών από περίκλειστες περιοχές. Αυξημένη αποτελεσματικότητα των ενεργειών έχει επιτευχθεί με τη βοήθεια ενός προηγμένου συστήματος σχεδιασμού και τη διαχείριση των πόρων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου αναμονής για τα τρένα και τα φορτηγά, τη βελτίωση των επιπέδων των μεταφορικών υπηρεσιών και τη βελτίωση της εικόνας/ αντίληψης στους πελάτες. Μείωση των εξόδων και αύξηση των οικονομικών ωφελημάτων των συνδυασμένων αλυσίδων μεταφοράς. Το ίδρυμα Λιμένα της Βαλένθια έχει αναπτύξει νέες υπηρεσίες για τις ναυτιλιακές-σιδηροδρομικές λειτουργίες εντός του Συστήματος του Λιμένα (Port Community System (PCS) of Port of Valencia) το οποίο αποσκοπούσε στην ενσωμάτωση των χερσαίων φορέων. Κάποιες διαδικασίες σχετικά με τις λειτουργίες του λιμένα έχουν ξανασχεδιαστεί με στόχο την επίτευξη των πιο πάνω ωφελημάτων. Το Κέντρο Διαχείρισης της Σαραγόσα (Zaragoza Logistics Center) έχει αναπτύξει μια διαδικτυακή πλατφόρμα χρησιμοποιώντας τα υφιστάμενα πρότυπα και προδιαγραφές, επιτρέποντας έτσι σε κάθε φορέα της αλυσίδας εφοδιασμού να συλλέγει πληροφορίες αλληλεπιδρώντας σε όλη την επιχειρηματική διαδικασία. Έχουν επίσης αναπτυχθεί ειδικά εργαλεία προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και μεταξύ αυτών και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών εταιρειών. Δυνατότητα Μεταφοράς Μια πρώτη κατηγορία μεταβιβάσιμων πτυχών είναι αυτές που σχετίζονται με τα προβλήματα στα οποία απευθύνεται η πιλοτική εφαρμογή. Τα αποτελέσματα που συνδέονται με τη βελτίωση των λιμενικών διαδικασιών, νέες υπηρεσίες, καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών, χρήση των υφιστάμενων ανοιχτών προτύπων και λύσεων, κ.λπ. επιτρέπει τη δυνατότητα αξιολόγησης αυτών των αποτελεσμάτων, προκειμένου να προσφέρει λύση σε παρόμοιες /αντίστοιχες ανάγκες. Επίσης, έχουν παραχθεί από την πιλοτική εφαρμογή συγκεκριμένες λύσεις ΤΠΕ (ICT) που επιτρέπουν στους χρήστες την ανταλλαγή πληροφοριών για τις νέες διαδικασίες και υπηρεσίες του λιμένα της Βαλένθια. Με αυτή την έννοια, το ZLC μελετά ήδη τη δυνατότητα χρήσης επιτραπέζιων εργαλείων και διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής πληροφοριών σε άλλα περιβάλλοντα, όπως είναι η περίπτωση των συμπλεγμάτων διαχείρισης εμπορευμάτων (logistics). 7
Επιβατική και Εμπορευματική Ψηφιακή Πληροφόρηση εν Κινήσει Στόχοι ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 2 Η πιλοτική αυτή εφαρμογή προτείνει τη βάση ενός ολοκληρωμένου συστήματος πληροφόρησης της κινητικότητας αναφορικά με θάλασσαλιμάνι-στεριά που θα μπορεί να παρακολουθεί επιβατικές και εμπορευματικές ροές. Το σύστημα είναι σε θέση να ενσωματώσει τις πληροφορίες που προέρχονται από τα υφιστάμενα συστήματα διαχείρισης του λιμένα και άλλες πηγές δυναμικά σε πραγματικό χρόνο και να τα παρέχει στους χρήστες, με στόχο να καταστεί πιο προσιτή η πληροφορία και κατά συνέπεια η βελτίωση της ελκυστικότητας του λιμένα. Συγκεκριμένα, το πιλοτικό έργο περιλαμβάνει (ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ) Ανάπτυξη του τελωνειακού διαδρόμου ανάμεσα στο λιμάνι της Civitavecchia και στην υλικοτεχνική εγκατάσταση Intreporto di Orte, με τη συμμετοχή των μεταφορέων, πρακτόρων μεταφορών και UIRnet, την Ιταλική τηλεματική πλατφόρμα διαχείρισης εμπορευμάτων. (ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ) Ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος πληροφόρησης κινητικότητας για το λιμάνι της Civitavecchia, βασιζόμενο στην πλατφόρμα Luceverde Lazio, με στόχο την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις υπηρεσίες της κινητικότητας για τους τουρίστες, κυρίως επιβατών κρουαζιερών, που περνούν από τη Civitavecchia. Η πιλοτική εφαρμογή περιλαμβάνει επίσης ένα τρίτο στοιχείο που δεν σχετίζεται με μια συγκεκριμένη κίνηση, αλλά με το σύστημα διαχείρισης του λιμένα, που αποτελείται από την προτυποποίηση ενός κοινοτικού συστήματος διαχείρισης Δημοσίων και Εμπορικών Υπηρεσιών στους λιμένες ( Public Commercial Services (PCS) Port) για την Olbia. Olbia Lazio Region www.regione.lazio.it North Sardinia Port Authority www.portidiroma.it Port Authority of Civitavecchia www.portidiroma.it Civitavecchia 8
Οφέλη Αποτελέσματα Οι δραστηριότητες του προγράμματος αποφέρουν οφέλη στους εμπλεκόμενους τομείς, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των θαλάσσιων εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών, καθώς και την προώθηση των λιμανιών της Civitavecchia και της Όλβια και των εγκαταστάσεων Interporto di Orte, με τις αντίστοιχες της ενδοχώρας, την κυκλοφορία, και όλων των συναφών οικονομικών τομέων. Όσον αφορά την εφαρμογή παροχής πληροφόρησης κινητικότητας εν κινήσει των εμπορευμάτων, των υπό παρακολούθηση τελωνειακών διαδρόμων, ενισχυμένων από τη διαδικασία προ-εκκαθάρισης, θα επιτρέψει την διαφάνεια κατά μήκος της σύνδεσης Civitavecchia Orte. Τα Εμπορευματοκιβώτια θα ελέγχονται μέχρι το Orte Interport αφήνοντας τον λιμενικό τερματικό σταθμό, αποφεύγοντας το έγγραφο Τ1, εξοικονομώντας χρόνο, γραφειοκρατία και χρήματα. Αυτό θα επιταχύνει το χρόνο διέλευσης στο λιμάνι αυξάνοντας την ελκυστικότητά του. Όσο για τις ροές των επιβατών, έχει αναπτυχθεί και είναι διαθέσιμη μια μηχανή πληροφόρησης κινητικότητας η οποία τροφοδοτεί τη δικτυακή πύλη της λιμενικής εταιρείας PortMobility, παρέχοντας πληροφορίες στο λιμάνι της Civitavecchia. Η πύλη είναι διαθέσιμη στο http://civitavecchia. portmobility.it/en/servizi-online/infomobility. Η Μηχανή Επιβατικής και Εμπορευματικής Ψηφιακής Πληροφόρησης εν Κινήσει είναι διαθέσιμη στο http:// futuremed.duelcloud.com/itinerario.jsp?language=en Ένα Πρωτότυπο Σύστημα Λιμενικής Κοινότητας σχεδιάζεται και υλοποιείται στο λιμάνι της Όλβια, περιλαμβάνοντας τις ακόλουθες υπηρεσίες: πληροφορίες για τα σκάφη (με βάση τα δεδομένα του αυτόματου συστήματος αναγνώρισης (AIS), Check- In, Πληροφορίες Λιμένος και Πλοίαρχο Ασφαλείας, Στατιστικά. Η πρώτη έκδοση είναι διαθέσιμη στο: http://www.futureport.it/. Δυνατότητα Μεταφοράς Το σύστημα πληροφόρησης κινητικότητας εν κινήσει βασίζεται στο σύστημα Luceverde, το οποίο είναι μια μεγάλη επένδυση της διοίκησης της Περιφέρειας Lazio κατά τα τελευταία έτη, με σκοπό την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδίου πληροφόρησης εν κινήσει. Το σύστημα αυτό δεν μπορεί να μεταφερθεί, δεδομένου ότι είναι ένα απηρχαιωμένο σύστημα. Σε κάθε περίπτωση όμως το Luceverde μπορεί να αναπαραχθεί, βασιζόμενο σε πρότυπες τεχνολογίες. Επιπλέον, η δυνατότητα για την ενσωμάτωση πληροφοριών από διάφορες πηγές βασίζεται σε υπηρεσίες Ιστού. Ο ελεγχόμενος τελωνειακός διάδρομος είναι μια λύση που σίγουρα βασίζεται σε ασφαλή και πρότυπη συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών, απαιτώντας τη συμμόρφωση με συγκεκριμένες διαδικασίες που καθορίζονται από την τελωνειακή αρχή. Για το λόγο αυτό, η τεχνολογική λύση είναι θεμελιώδης για τη διασφάλιση αυτών των απαιτήσεων. Στην παρούσα πιλοτική εφαρμογή η λύση επιτυγχάνεται μέσω της UIRNet τηλεματικής πλατφόρμας. Η UIRNet εγγυάται τη διαλειτουργικότητα μέσω ειδικών συνδέσμων σε εξωτερικά και απηρχαιωμένα συστήματα και είναι, κατά συνέπεια σε θέση να ενσωματώσει διαφορετικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με τα μέσα μεταφοράς ή κόμβων διαχείρισης υλικών και επιμελητείας (logistics). 9
Ολοκληρωμένο σύστημα διασύνδεσης του λιμένα με τον σιδηρόδρομο ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 3 Στόχοι Ο κύριος στόχος της Ελληνικής Πιλοτικής Εφαρμογής είναι να συμβάλει στη βελτίωση και την αποτελεσματικότητα των αλυσίδων συνδυασμένων μεταφορών που περιλαμβάνουν λιμένες, θαλάσσιες και επίγειες οδούς. Η λύση και η υλοποίηση των πιλοτικών εφαρμογών βασίστηκε στις ανάγκες και την ανατροφοδότηση των φορέων και τελικών χρηστών έτσι ώστε να στηριχθεί μία βιώσιμη και αποτελεσματική αλυσίδα μεταφορών Η ιδέα ενέπλεκε τη Λιμενική Αρχή, τον διαχειριστή του Τερματικού, τον φορέα εκμετάλλευσης σιδηροδρομικών μεταφορών, τον χειριστή του λιμένα της ενδοχώρας, αλλά και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στο πλαίσιο των συνδυασμένων διαδρόμων (π.χ. φορτωτές, ναυτικοί πράκτορες, ναυλομεσίτες, μεταφορείς, τελωνεία, κλπ). Η τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των διαφόρων φορέων δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί ή αξιοποιηθεί σε πλήρη κλίμακα. Συγκεκριμένα, οι διάφοροι φορείς που προέρχονται από διαφορετικούς διαδρόμους (μεταφορά εμπορευματοκιβώτιων αντί φορτίων χύδην) υιοθετούν διαφορετικά είδη λύσεων ΤΠΕ. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε ασυμβατότητα και διαφοροποίηση όσον αφορά τις επιχειρησιακές διαδικασίες και, τελικά, ανεπαρκή αποτελέσματα. Η τεχνική λύση έχει ως στόχο την προώθηση της διαλειτουργικότητας με την ανάπτυξη νέων διαδικασιών για την σιδηροδρομική-θαλάσσια ενοποίηση και την διαφάνεια της συνδυασμένης αλυσίδας Skopje TRAINOSE S.A. www.trainose.gr Thessaloniki Port Authority S.A. www.thpa.gr Sofia Thessaloniki 10
Οφέλη Αποτελέσματα Το πιλοτικό πρόγραμμα που θα αναπτυχθεί στην Ελλάδα έχει ως στόχο να καθορίσει και να ενεργοποιήσει τις διαδικασίες που επικεντρώνονται στα εξής: την άρση των υφιστάμενων εμποδίων όσον αφορά την προσβασιμότητα των λιμένων (παραθαλάσσιας και αστικής περιοχής) την ενοποίηση των λιμένων με την ενδοχώρα την ενίσχυση της διαχείρισης των φορτίων μέσω της προώθησης των συνδυασμένων μεταφορών που περιλαμβάνουν λιμάνια την ανάπτυξη της πληροφόρησης της κινητικότητας εν κινήσει με στόχο την ενίσχυση της ελκυστικότητας καθιστώντας έτσι το σύστημα λιμένων πιο αποτελεσματικό την εξειδίκευση των συστημάτων των λιμένων. Η κύρια εφαρμογή των ΤΠΕ που σχετίζονται με το πιλοτικό έργο είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που είναι σε θέση να διαχειριστεί από πόρτα σε πόρτα παραγγελίες για μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων και φορτίου χύδην. Η λύση έχει εφαρμοστεί στον συνδυασμένο διάδρομο Α (Θεσσαλονίκη - Σόφια) σχετικά με τα εμπορευματοκιβώτια και τον συνδυασμένο διάδρομο Β (Θεσσαλονίκη - Σκόπια) για χύδην φορτία. Επιπλέον, η δημιουργία ενός τοπικού τομέα μιας διατροπικής εφοδιαστικής αλυσίδας έχει ήδη προγραμματιστεί, η οποία θα συμβάλει περαιτέρω στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, μειώνοντας παράλληλα τους εξωγενείς παράγοντες που σχετίζονται με τις μεταφορές και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας. Αυτή η προσέγγιση θα αντιμετωπίσει το κύριο προβλήμα της τρέχουσας κατάστασης, το οποίο είναι η περιορισμένη (φορτίο σε εμπορευματοκιβώτια) ή ανύπαρκτη (χύδην φορτίου) ορατότητα κατά μήκος της συνδυασμένης αλυσίδας. Δυνατότητα Μεταφοράς Η λύση θα περιλαμβάνει διαφορετικές υλοποιήσεις συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και του λιμένος της Θεσσαλονίκης. Ωστόσο, ένα μέρος των αποτελεσμάτων θα είναι δυνατόν να μεταφερθούν σε άλλα λιμάνια της Μεσογείου, ιδιαίτερα εκείνα που σχετίζονται με τις σιδηροδρομικές μεταφορές. Ο στόχος είναι να μεταφερθεί η τεχνογνωσία σε άλλους λιμένες που μπορεί να αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα σχετικά με την ενδοχώρα που εξυπηρετούν. Οι διαδικασίες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από την αντίστοιχη λύση θα περιλαμβάνουν: Εισαγωγές / εξαγωγές από / προς χώρες εκτός ΕΕ Ενδοευρωπαϊκές / ενδομεσογειακές ροές φορτίου/εμπορευμάτων Ωστόσο, η προτεινόμενη λύση μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του κάθε εμπορευματικού τερματικού σταθμού (εκτός από των σιδηροδρομικών), ενώ οι πιο κατάλληλοι αλγόριθμοι για τον/τις προγραμματισμό/κρατήσεις σιδηροδρομικών βαγονιών θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς προγραμματισμού/κρατήσεων σε άλλα μέσα μεταφοράς. 11
Πιλοτικό Έργο Adriawestmed Σύνδεση Ανατολής Δύσης ΈΡΓΟ ΘΑΛΆΣΣΙΩΝ ΑΡΤΗΡΙΏΝ (MOTORWAYS OF THE SEA MΟS)), ΒΑΣΙΣΜΈΝΟ ΣΤΗΝ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΙΔΗΡΟΔΡΌΜΩΝ ΣΤΟ ΣΎΣΤΗΜΑ ΛΙΜΈΝΩΝ FRIULI VENEZIA GIULIA 12 Στόχοι Το Πιλοτικό Πρόγραμμα ADRIA WestMed έχει διεκπεραιωθεί από την Περιφέρεια Friuli Venezia Giulia (FVG) με την στήριξη των Συμβούλων TLS Europe για την υλοποίηση του Προγράμματος Οι στόχοι του Πιλοτικού Προγράμματος είναι: Η Σύνδεση της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου με τα Λιμάνια της Βορείου Αδριατικής Η δημιουργία μίας από Πόρτα σε Πόρτα» (D2D) διαλειτουργικής αλυσίδας, βασισμένη στις θαλάσσιες και σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές, η οποία θα συνδέει δύο ευρείες περιοχές: την περιοχή της Νότιο-Δυτικής Μεσογείου, ιδιαίτερα την Ισπανία, και την περιοχή της Βόρειο-Ανατολικής Ιταλίας, Κέντρο - Βόρεια - Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και ορισμένες χώρες στην Ανατολική πλευρά της Ευρώπης, όπως η Ρωσία, η Λευκορωσία και η Ουκρανία, μέσω των λιμένων FVG. Η αξιοποίηση της αρτιότητας της σιδηροδρομικής-θαλάσσιας διαλειτουργικότητας των συνδυασμένων σιδηροδρομικών θαλάσσιων μεταφορών του λιμένα της Τεργέστης, που υπερβαίνει σε μερίδιο αγοράς το 50% σε παγκόσμιο επίπεδο και πάνω από το 66% σε ένα τερματικό RORO. Η επίδειξη της δυνατότητας μεταφοράς του οργανωτικού και επιχειρηματικού μοντέλου των συνδυασμένων υπηρεσιών από πόρτα σε πόρτα (D2D), με βάση τα πλοία RORO και τις σιδηροδρομικές μεταφορές, συγκεντρωμένων εδώ και χρόνια στο λιμάνι της Τεργέστης στην κυκλοφορία με την Τουρκία, σε άλλους προορισμούς και νέους φορείς. Η προσφορά μιας εναλλακτικής λύσης σε «όλες τις οδικές μεταφορές», καθώς και στις θαλάσσιες συνδέσεις στο Τυρρηνικό Πέλαγος, ανάμεσα στην Ιταλία και την Ισπανία, για ροές φορτίου με προορισμό τη βορειοανατολική Ιταλία και την Ευρώπη, μειώνοντας έτσι τους αρνητικούς εξωγενείς παράγοντες των οδικών μεταφορών μέσω της Ιταλίας, από τα Τυρρηνικά Λιμάνια στους τελικούς προορισμούς κατά μήκος των διαδρομών που είναι ήδη σε κρίσιμο όριο. Valencia ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 4 Trieste Fundación Valencia Port www.fundacion.valenciaport.com Friuli Venezia Giulia Region with the Consultant TLS EUROPE www.regione.fvg.it
Οφέλη Αποτελέσματα Καλύτερη χρήση των υφιστάμενων υποδομών, με μέγιστη αύξηση κατά 30% του αριθμού των εμπορευματοκιβωτίων ανά μονάδα επιφάνειας στο επιλεγμένο τερματικό RORO. Μείωση του εξωτερικού κόστους που οφείλεται στη ρύπανση, στην κυκλοφοριακή συμφόρηση, στα ατυχήματα, στο θόρυβο, στο κλίμα, στη μετατόπιση του φορτίου από τις οδικές στις συνδυασμένες θαλάσσιες και σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές κατά μήκος των διαδρομών. Για παράδειγμα, λαμβάνοντας υπόψη τις υπηρεσίες D2D ADRIA WestMed, η πραγματοποίηση της μεταφοράς από τη Βαλένθια στην Τεργέστη μέσω θαλάσσης και με σιδηρόδρομο μέχρι τον τελικό προορισμό, σε σύγκριση με την πραγματοποίηση της μεταφοράς μόνο με οδικά μέσα, θα παράγει μια περιβαλλοντική εξοικονόμηση περίπου 23.700.000 ετησίως, ίσο με το 57% των εξωτερικών δαπανών που σχετίζονται με την ίδια υπηρεσία από τις οδικές μεταφορές. Οι προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα του Πιλοτικού Προγράμματος ADRIA WestMed έχουν εντοπιστεί, καθώς και η δομή της εταιρικής σχέσης που θα μπορούσε να αναπτύξει την υπηρεσία. Χαρακτηριστικά της υπηρεσίας D2D: (α) Ένα εβδομαδιαίο ταξίδι μετ επιστροφής Βαλένθια - Τεργέστη, αναχωρήσεις σε καθορισμένες ημέρες, (β) Ένα σύγχρονο πλοίο RORO 5.000 ML (βέλτιστη λύση), ταχύτητας των 18,4 κόμβων, (γ) συνδυασμένη σιδηροδρομική σύνδεση σε περίπου 80%, 9 τρένα την εβδομάδα (το μέγιστο), μετ επιστροφής ισορροπημένο, μικτό φορτίο, θαλάσσια και χερσαία μεταφορά, η οποία δεν είναι διαδεδομένη. Μια συμπληρωματική μελέτη προ-βιωσιμότητας εντόπισε επίσης τις προϋποθέσεις σκοπιμότητας μίας υπηρεσίας πλοίου CON - RO, που να συνδέει τη Βαλένθια και την Τεργέστη με ενδιάμεσες στάσεις στο Αλγέρι, Rades και Αουγκούστα. Δυνατότητα Μεταφοράς Το ADRIA WestMed Πιλοτικό πρόγραμμα έχει ένα μοντέλο αναφοράς που είναι σε θέση να δημιουργήσει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για νέες υπηρεσίες συνδυασμένων μεταφορών D2D, με θαλάσσια βάση, οι οποίες είναι ενσωματωμένες σε ένα αποτελεσματικό και ανταγωνιστικό δίκτυο σιδηροδρομικών εμπορευματικών υπηρεσιών, στην περιοχή του λιμανιού ή σε ένα ευρύτερη συνδυασμένο τερματικό, για την άφιξη στον προορισμό σε μια ελάχιστη απόσταση 500 χιλιομέτρων. Το Μοντέλο είναι βασισμένο στην: (i) στη χρήση κοινών συστημάτων και τεχνολογιών, που περιλαμβάνουν αυτές που αφορούν τη διασύνδεση πλοίου ξηράς, για την αύξηση της ταχύτητας των διαδικασιών χειρισμού στο λιμάνι; (ii) την ενσωμάτωση κατά μήκος της συνδυαστικής αλυσίδας των λειτουργιών και υπηρεσιών. Η ενσωμάτωση υπηρεσιών και παρόχων υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένων αυτών που κατέχουν το φορτίο), από την περιοχή προέλευσης στον προορισμό (υπηρεσία D2D) είναι ο κύριος παράγοντας επιτυχίας. 13
Εφοδιαστική Αλυσίδα Αγροτικών Τροφίμων Στόχοι ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 5 14 Την πιλοτική επιχείρηση συντονίζει το Ινστιτούτο για Μεταφορές και Ίδρυμα Logistics και εστιάζεται στη βελτιστοποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων αγροτικών τροφίμων με ιδιαίτερη έμφαση σε προϊόντα υψηλής ποιότητας. Η πρώτη πιλοτική δραστηριότητα αφορά την ανασυγκρότηση μιας ρεαλιστικής ανάλυσης ροής αγροτικών τροφίμων, εισερχόμενων και εξερχόμενων ευπαθών προϊόντων, σε ότι αφορά τους προμηθευτές, τους διανομείς και τους εισαγωγείς, σε όλη την περιοχή της Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ιταλία και την περιοχή Emilia- Romagna. Η ανάλυση ροής χρησιμοποιείται πιο κάτω ως βάση για τα δυο σκέλη της έρευνας: - Η βελτίωση της διαχείρισης και διανομής των ευπαθών προϊόντων σε χώρες της Κεντρικής-Ανατολικής Ευρώπης. Αυτό το επιμέρους πιλοτικό έργο γίνεται σε συνεργασία με την περιφερειακή εταιρία, Ciao S.r.l. Intermediazione Prodotti Ortofrutticoli, για να αξιολογήσει νέες ευκαιρίες και αγορές στόχους για τα τοπικά φρέσκα φθαρτά αγροτικά τρόφιμα (παρουσία στην αγορά), - την ανακάλυψη καινοτόμων βέλτιστων λύσεων διαχείρισης προϊόντων (logistics), με την αύξηση της αποδοτικότητας της αλυσίδας διαχείρισης και την ενδυνάμωση μέσω βέλτιστων λύσεων για τις μεταφορές (βελτιστοποίηση). Αυτό το επιμέρους έργο έγινε σε συνεργασία με μια μεγάλη εταιρεία λιανικού εμπορίου για την αξιολόγηση νέων στρατηγικών και διαδικασιών για τη διαχείριση της εισερχόμενης τοπικής αλυσίδας τροφοδοσίας ευπαθών προϊόντων. Emilia - Romagna Fondazione Istituto sui Trasporti e la Logistica www.fondazioneitl.org Ciao S.r.l. Intermediazione Prodotti Ortofrutticoli
Οφέλη Αποτελέσματα Προσδιορισμός πιθανών ευκαιριών για να αυξηθεί το μερίδιο αγοράς και να επιτευχθεί ο στόχος των αγορών, παρέχοντας μια σειρά από λύσεις και στρατηγικές ανάπτυξης των επιχειρήσεων σε φορείς αγροτικών τροφίμων. Αναγνώριση της κρισιμότητας και των πιθανών βελτιώσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι προτεινόμενες επιχειρηματικές λύσεις αξιολόγησαν τη μείωση του περιβαλλοντικού κόστους και το κόστος εξωτερικών παραγόντων κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού των αγροτικών τροφίμων, οι οποίες μπορεί να έχουν αξία για τους διάφορους φορείς αγροτικών αλυσίδων τροφίμων, της περιοχής της Μεσογείου. Μέτρηση της σημασίας των εισερχόμενων και των εξερχόμενων ροών κατά μήκος των κύριων μεσογειακών υποδομών διαχείρισης προϊόντων με τη χρήση βάσης δεδομένων που περιλαμβάνει ποσοτικές μετρήσεις και Βασικούς δείκτες απόδοσης Η καλύτερη κατανόηση των επιχειρηματικών σεναρίων της Ciao s.r.l, όσον αφορά τους στόχους, τους εμπορικούς φραγμούς, τους κανονισμούς που σχετίζονται με την υφιστάμενη αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και τον προσδιορισμό των δυνητικών αγορών στόχου (π.χ. Γερμανία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) Βελτιστοποίηση του δικτύου διανομής από το αγρόκτημα στο πιάτο των ευπαθών προϊόντων για την μεγάλη εταιρεία λιανικού εμπορίου με την ανάλυση και ελαχιστοποίηση των κόμβων εφοδιασμού, των εμπλεκομένων και των διαδικασιών που αναμιγνύονται στην υφιστάμενη αλυσίδα προσφοράς. Δυνατότητα Μεταφοράς Επισκόπηση των σημερινών και δυνητικών ροών ευπαθών φρούτων και λαχανικών σε όλη τη περιοχή της Μεσογείου. Ποσοτική ανάλυση των υφιστάμενων υποδομών και των διαδρομών τροφοδοσίας προς νέες αγορές (της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) και την αναγνώριση των πιο αποτελεσματικών καναλιών. Μελέτες και βέλτιστες πρακτικές που θα οδηγήσουν σε επενδυτικές ευκαιρίες, συνεργασίες μεταξύ ιταλικών και μεσογειακών ιδιωτικών και δημόσιων φορέων. Η αξιολόγηση και ο υπολογισμός του κόστους περιβαλλοντικών εξωγενών επιδράσεων που σχετίζονται με τις μεταφορές επιτρέπει την πρόταση στρατηγικών βελτιστοποίησης για μείωση του κόστους διανομής και προμήθειας καθώς επίσης και των περιβαλλοντικών εσωτερικοτήτων. 15
Ενίσχυση της Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του Τουρισμού Κρουαζιέρας της Μεσογείου Στόχοι ΠΙΛ. ΕΡΓΟ 6 Ο τουρισμός κρουαζιέρας είναι μια οικονομική δραστηριότητα, που δείχνει μια παγκόσμια εξάπλωση. Η Μεσόγειος, είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένη ως ένας πολύ ελκυστικός προορισμός για τον τουρισμό θαλάσσιας κρουαζιέρας με υψηλές προσδοκίες ανάπτυξης και οικονομικού οφέλους από το εμπόριο, τις τουριστικές υπηρεσίες και επιχειρήσεις. Αναπτύσσοντας την ελκυστικότητα, θα απαιτηθεί το συντομότερο δυνατό η προσαρμογή των Μεσογειακών λιμανιών και προορισμών, στο να φιλοξενούν μεγαλύτερα πλοία καθώς και να παρέχουν επαρκείς υπηρεσίες εδάφους. Είναι ήδη εμφανής ο περιορισμός χωρητικότητας, προκαλώντας αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις, όπως η συμφόρηση και οι αυξημένες εκπομπές ρύπων. Για να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα, είναι απαραίτητη η υψηλότερη αποδοτικότητα των λιμενικών υπηρεσιών, ιδίως στον τομέα της πληροφόρησης κινητικότητας εν κίνησει, η δυναμικότητα των υποδομών, η προσβασιμότητα και η σύνδεση με την ενδοχώρα. Κύριος στόχος του πιλοτικού έργου ήταν η αντιμετώπιση των προαναφερθέντων προβλημάτων με το σχεδιασμό καινοτόμων πληροφοριακών λύσεων, οι οποίες θα παρέχουν στους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων όλες τις σχετικές (με βάση τη θέση) πληροφορίες και υπηρεσίες (τουριστική προσφορά και επιλογές μεταφοράς) που είναι διαθέσιμες στον προορισμό. Η προτεινόμενη ιδέα είναι να μεταφερθεί σε όλους τους ενδιαφερόμενους προορισμούς κρουαζιέρας στην περιοχής της Μεσογείου. University of Maribor, Faculty of Civil Engineering www.fg.uni-mb.si/tec BSC Ltd., Business Support Centre, Kranj www.bsc-kranj.si Koper 16
Οφέλη Αποτελέσματα Η χρήση των προηγμένων τεχνολογιών Πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών ( ICT) και κινητών συσκευών επιτρέπει τη συλλογή των ενδιαφερόντων των επιβατών πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού κρουαζιέρας (πριν την άφιξη στον προορισμό). Η γνώση των αναγκών των επιβατών επιτρέπει τη δυναμική ευθυγράμμιση της τοπικής τουριστικής προσφοράς με τη ζήτηση (προτιμήσεις που παρατηρήθηκαν), την καλύτερη διαχείριση των ροών των επιβατών και τη μείωση των εξωτερικών επιδράσεων. Η ενσωματωμένη δυνατότητα στροφή- από- στροφήπλεύση (turn-by-turn navigation), θα επιτρέψει τη δυναμική βελτιστοποίηση και παροχή βέλτιστα συγχρονισμένων περιηγήσεων με βάση τα σημεία ενδιαφέροντος, τη διαθεσιμότητα χρόνου και δυναμική μεταβαλλόμενων συνθηκών. Προτεινόμενη βάση δεδομένων με πληροφορίες επιτρέπει την κατάρτιση του τοπικής προσφοράς σε ένα ομοιογενές και συντονισμένο τρόπο. Έγινε λεπτομερής ανάλυση των ροών των επιβατών κρουαζιέρας και των δραστηριοτήτων τους, για εντοπισμό βασικών προβλημάτων καθώς και για τον εντοπισμό υλικοτεχνικών αναγκών σε ένα επιλεγμένο προορισμό κρουαζιέρας. Ο σχεδιασμός του καινοτόμου συστήματος πληροφόρησης επιβατών κρουαζιέρας αναπτύχθηκε με κύριο στόχο να επιτρέψει σε λιμάνια και προορισμούς κρουαζιέρας την καλύτερη διαχείριση και την εύκολη άφιξη και διαμονή των τουριστών, καθώς επίσης και την παροχή ενός ευρέως φάσματος νέων υπηρεσιών. Δημιουργία βάσης πληροφοριακών δεδομένων (ανοιχτών δεδομένων) για να χρησιμεύσει ως βάση για την πληροφόρηση κινητικότητας, το σχεδιασμό, την ανάπτυξη προσφοράς και άλλων βελτιστοποιήσεων που προτάθηκαν. Δυνατότητα Μεταφοράς Πολλές εταιρίες κρουαζιέρων και προορισμοί κρουαζιέρας στη Μεσόγειο μοιράζονται τα ίδια προβλήματα των διαφοροποιημένων μέσων και των τρόπων συλλογής, διαχείρισης και παροχής στους επιβάτες κρουαζιέρας τις τοπικές τουριστικές και διαχειριστικές πληροφορίες. Η προτεινόμενη λύση, αν και είναι προσαρμοσμένη για τις ανάγκες της Koper, είναι μεταφερόμενη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στη Μεσόγειο, για να παρέχει ένα ενοποιημένο σύστημα πληροφόρησης επιβατών κρουαζιέρας για την περιοχή. Καλύτερη πρόσβαση σε πληροφόρηση που αφορά στον προορισμό βελτιώνει τη διαφάνεια των προσφερόμενων υπηρεσιών, μπορεί να αυξήσει το ποσοστό ικανοποίησης των επιβατών κρουαζιέρας, επιτρέποντας ευθυγράμμιση της τοπικής τουριστικής προσφοράς με τη ζήτηση, και επιπλέον μπορεί να βελτιώσει περαιτέρω το επίπεδο των υπηρεσιών και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. 17
BSC Ltd., Business Support Centre, Kranj www.bsc-kranj.si Ciao S.r.l. Intermediazione Prodotti Ortofrutticoli Friuli Venezia Giulia Region with the Consultant TLS EUROPE www.regione.fvg.it Fondazione Istituto sui Trasporti e la Logistica www.fondazioneitl.org Fundación Valenciaport www.fundacion.valenciaport.com Fundación Zaragoza Logistics Center www.zlc.edu.es Lazio Region www.regione.lazio.it North Sardinia Port Authority www.portidiroma.it Port Authority of Civitavecchia www.portidiroma.it Thessaloniki Port Authority S.A. www.thpa.gr TRAINOSE S.A. www.trainose.gr University of Maribor, Faculty of Civil Engineering www.fg.uni-mb.si/tec 18
www.futuremedproject.eu Ακολουθείστε το Futuremed στο: Andrea Campagna Συντονιστής Έργου E-mail: coordinator.futurmed@regione.lazio.it FUTUREMED Project Secretariat DIREZIONE REGIONALE TERRITORIO, URBANISTICA, MOBILITA E RIFIUTI UFFICIO DI STAFF TRASPARENZA E PROGETTI EUROPEI Via del tintoretto, 432-00142 ROMA Τηλέφωνο: +39.06.51.68.91.56 Fax: +39.06.51.68.88.59 E-mail: czannella@regione.lazio.it www.regione.lazio.it ΕΡΓΟ FUTUREMED Κατοχυρωμένα όλα τα δικαιώματα Σχεδιασμός Zaragoza Logistics Center 19
20