ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ MBA ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΕΩΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ JANUARY 16, 2020 ΑΝΝΑ ΝΑΤΣΒΛΙΣΙΒΛΙ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΙΚΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εκπόνηση της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας θα ασχοληθεί με την ανεύρεση και πρόβλεψη της βιωσιμότητας των νεοφυών επιχειρήσεων (startups) μέσω της εφαρμογής της μεθόδου επιλογής αποφάσεων UTADIS, μια πολυκριτηριακή ανάλυση. Στο πρώτο μέρος της εργασίας που αφορά και το θεωρητικό της κομμάτι, θα ασχοληθούμε με το τι ορίζεται νεοφυής επιχειρηματικότητα, από που έχει ξεκινήσει ο όρος startup και ποια είναι τα στάδια των νεοφυών επιχειρήσεων από τη στιγμή που ένας επιχειρηματίας αποκτήσει την επιχειρηματική του ιδέα μέχρι το σημείο που η επιχείρηση μπορεί να αναπτυχθεί και να γίνει βιώσιμη ή και να εισαχθεί στο χρηματιστήριο. Επίσης, αναλύονται τα στάδια ανάπτυξης των νεοφυών επιχειρήσεων αλλά και οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται σε κάθε σημείο του κύκλου ζωής τους. Αυτή η ανάλυση πραγματοποιείται καθώς η επένδυση συνδέεται άμεσα με το στάδιο στο οποίο μπορεί να βρίσκεται μια νεοφυής επιχείρηση. Στο θεωρητικό μέρος αναλύονται επίσης και οι τρόποι με τους οποίους μια επιχείρηση μπορεί να λάβει κεφάλαια από διαφορετικές πηγές. Η θεματολογία της διπλωματικής εργασίας αφορά κυρίως την αναζήτηση και διαπίστωση των βιώσιμων επιχειρήσεων και ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά, που μπορεί τελικά να κρίνουν αν μια νεοφυής επιχείρηση μπορεί να αναπτυχθεί και να μεγαλώσει. Πολλοί στον επιχειρηματικό κόσμο υποστηρίζουν πως η ανάπτυξη της κάθε startup συνδέεται με τα κεφάλαια που υπάρχουν διαθέσιμα για να επενδυθούν σε αυτή. Άλλοι υποστηρίζουν πως για να μπορέσει μια startup να γίνει βιώσιμη και να αναπτυχθεί είναι πολύ σημαντική η εμπειρία των επιχειρηματιών και τον κλάδο στο οποίο δραστηριοποιούνταν ως τότε. Όταν οι επιχειρηματίες γνωρίζουν έναν κλάδο καλά, μπορούν να προβλέψουν ευκολότερα εμπόδια και πιθανές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν με τη δημιουργία του προϊόντος ή της υπηρεσίας τους. Από την άλλη υπάρχουν και εκείνοι που αναφέρουν πως η βασικότερη πρόκληση στον επιχειρηματικό κόσμο και η κυριότερη αιτία που οι νεοφυής επιχειρήσεις αποτυγχάνουν και κλείνουν, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει αγορά για το προϊόν ή την υπηρεσία που δημιουργούν. Επομένως, αφού δεν υπάρχει αγορά, δεν υπάρχουν και πιθανοί πελάτες που θα πλήρωναν για την χρήση /αγορά του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Ακόμη μια κατηγορία είναι αυτή που μιλάει για τις startup και τις ταυτίζει κατευθείαν με τη χώρα στην οποία δημιουργούνται, υποστηρίζοντας πως οι περισσότερες εταιρείες που έχουν επιτύχει και είναι βιώσιμες είναι αυτές που ξεκίνησαν από το Silicon Valley. Εκεί η αγορά είναι ώριμη, οι επιχειρηματίες έχουν role models για να ταυτιστούν με αυτά τα μοντέλα και ευκολότερα μπορούν να μιλήσουν με άτομα που έχει περάσει από τη δική τους θέση και να εμπνευστούν από αυτά. Το πρακτικό μέρος της διπλωματική εργασίας θα ασχοληθεί με όλες εκείνες τις παραμέτρους που μπορεί να κάνουν μια επιχείρηση βιώσιμη. Θα αναλυθούν 35.000 δεδομένα νεοφυών επιχειρήσεων που χρονολογούνται από το 2000 μέχρι και το 2014. Θα αναλυθούν παράμετροι όπως η περιοχή στην οποία 1
έχουν τα κεντρικά τους γραφεία οι νεοφυείς επιχειρήσεις, τους γύρους χρηματοδότησης που έχουν λάβει αλλά και τα συνολικά ποσά χρηματοδότησης. Επίσης, θα μελετηθεί το μοντέλο με το οποίο δραστηριοποιείται η εταιρεία, δηλαδή τον τρόπο πληρωμής των πελατών και τον τρόπο με το οποίο προφέρεται η υπηρεσία/ προϊόν. Όλα τα παραπάνω αναφέρονται αναλυτικά στην διπλωματική εργασία στα επόμενα κεφάλαια. Στην μέθοδο UTADIS θα μπορέσουμε να επιλέξουμε από τα 35.000 δεδομένα τα 30 κατάλληλα για να εκπαιδευτεί το μοντέλο, με σκοπό τη δημιουργία μιας συνάρτησης που θα μπορεί να ταξινομεί τις νεοφυείς επιχειρήσεις σε τρεις κατηγορίες, «βιώσιμες», «δεν μπορούμε να λάβουμε απόφαση» και «μη-βιώσιμες». Εστιάζοντας πάντα στις εταιρείες εκείνες που δραστηριοποιούνται μέσω διαδικτύου και διαθέτουν την υπηρεσία τους, με μοντέλα πανομοιότυπα με το SaaS (Software as a Service), δηλαδή το μοντέλο εκείνο που διατίθεται το λογισμικό ως υπηρεσία. Με την ολοκλήρωση του μοντέλου και δίνοντας κάθε φορά στοιχεία από μια συγκεκριμένη εταιρεία, το μοντέλο θα μπορεί να συμπεράνει ποιες επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν βιώσιμες ή και να γίνουν μη-βιώσιμες. 2
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός μοντέλου πρόβλεψης βιωσιμότητας των νεοφυών επιχειρήσεων και ειδικότερα αυτών που ανήκουν στην κατηγορία των τεχνολογικών επιχειρήσεων (Marketplaces, SaaS, PaaS, Enterprise Software και Information Security). Το μοντέλο πρόβλεψης UTADIS θα αναλύσει πραγματικά δεδομένα επιχειρήσεων που έχουν ανακτηθεί από την ιστοσελίδα crunchbase με τη χρήση της πολυκριτηριακής μεθόδου. Η μέθοδος θα λάβει ως παραμέτρους στοιχεία (χαρακτηριστικά) που αφορούν την ίδια τη νεοφυή επιχείρηση όπως είναι η επένδυση που έχει λάβει, η χώρα στην οποία έχει έδρα κλπ. Η πραγματοποίηση της παρούσας διπλωματική εργασίας οφείλεται στην στήριξη των καθηγητών που τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών και ειδικότερα στον επιβλέποντα καθηγητή μου Ιωάννη Γιαννίκο, ειδικό σε θέματα που αφορούν μεθοδολογίες έρευνας και πολυκριτηριακές αναλύσεις. Ο κος Γιαννίκος συνέβαλε στην κατανόηση της θεωρίας της πολυκριτηριακής ανάλυσης, στην μελέτη και ανάλυση των δεδομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, στην κατηγοριοποίηση αυτών αλλά και στη σωστή επιλογή των παραμέτρων που θα αναλυθούν στο μοντέλο UTADIS. Επίσης, βοήθησε στη ταξινόμηση των τιμών που λαμβάνει η κάθε παράμετρος, δηλαδή στην ανάθεση της χρησιμότητας. Η διπλωματική εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη, το θεωρητικό μέρος όπου διατυπώνονται όλοι οι όροι και οι τρόποι με τους οποίους λειτουργεί μια νεοφυής επιχείρηση και το πρακτικό μέρος που αναλύει τη χρήση των δεδομένων και τα βήματα που ακολουθήθηκαν στην μέθοδο UTADIS, ώστε να υπάρξουν συμπεράσματα. Τελικά, η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε στο πρακτικό μέρος, αφορά την πρόβλεψη επιτυχίας των νεοφυών επιχειρήσεων. Ως επιτυχία στην διπλωματική εργασία έχει προσδιοριστεί η εξαγορά της νεοφυής επιχείρησης από άλλη επιχείρηση. 3
SUMMARY The main objective of this thesis is dealing with identifying and predicting the viability of startups through the application of the UTADIS decision-making methodology. In the first part theoretical part we will explain all the appropriate terminology and processes of startup companies starting with fundraising, headquarters, stages of startup lifecycle from the idea stage through the growth stage or through the stock exchange. Also, in the growth stages of startups, the 'funding' factor represents a significant role. The theoretical part also considers the different types of investments in startups and different sources. The business life cycle is also linked to the amount of investment each startup receives. There are a lot of rounds that correspond to the life-cycle of startups. The focus of this thesis is mainly about searching for the different factors that affect startup sustainability and how a startup can have a viable business model in order to grow year on year and finally reach out to the sustainability stage. Many in the business world argue that the growth of each startup is related to the funds available to invest in it. Others, debating that the most important factor of startup success is the market product fit. If a product has a satisfied amount of potential customers and they are willing to pay this product/service there're a lot of possibilities to finally make a startup sustainable. On the other half, a lot of startup ecosystem stakeholders discuss that the most important factor of a startup is the team, especially the founding team. If the founders are experienced and they know their customers and the market it s easier to understand the pain points of the customer, so as to create a valuable product. And finally, those that support all the Silicon Valley theory. Arguing that the most successful and viable companies are those started in Silicon Valley. A mature market with a lot of entrepreneurs as 'role models'. A really technology hub and a lot of premium universities that are directly related to the labor market. The functional part of the thesis will deal with all those parameters that can make a business viable. It will analyze 4000 startup data sets from 2000 to 2014. Parameters such as the headquarters of startups, the number of employees, the amount of funding that has raised and how many funding rounds, and a few more variables that are described in the practical part of this thesis. With the UTADIS methodology, we will be able to group 4,000 data and train our model to create a function that can classify startups into two categories, "sustainable" and "non-sustainable" startups. Specifically, this thesis will focus on those startups that operate online and they are SaaS (Software as a Service). By developing this model and giving it some data, it will be able to infer which companies are more likely to become 'sustainable' or even 'non-sustainable'. 4
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 Field Code Changed ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 3 SUMMARY... 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 5 1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ... 7 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 1.2 ΣΤΑΔΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ... 8 1.3 ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ... 9 1.4 ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΟΙ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 10 1.5 ΣΤΑΔΙΑ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ... 13 1.5.1 ΣΤΑΔΙΟ 1: ΠΡΩΙΜΟ ΣΤΑΔΙΟ (ΠΡΙΝ ΤΟ MVP) ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ... 15 1.5.2 ΣΤΑΔΙΟ 2: ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ MVP ΚΑΙ ΣΤΟ MARKET FIX... 15 1.5.3 ΣΤΑΔΙΟ 3: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΔΡΥΣΗ... 16 1.5.4 ΣΤΑΔΙΟ 4: ΕΠΕΚΤΑΣΗ... 17 1.6 ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ... 17 1.6.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 1.6.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ SAAS STARTUPS... 18 1.6.3 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ /ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΕΛΕΤΗΘΟΥΝ... 18 1.7 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ... 24 1.8 ΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ... 24 2. ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ... 26 2.1 ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ UTADIS... 27 2.2 ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ... 32 2.3 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ UTADIS ΣΤΟ LPSOLVER... 33 5
2.3.1 ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΥΠΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΚΤΙΜΗΣΗΣ 33 2.3.2 ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 1 ΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ (MARKET)... 37 2.3.3 ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ 2 ΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ (TOTAL FUNDING)... 39 2.3.4 ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 3 ΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ (CONTINENT)... 41 2.3.5 ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 4 ΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ (FUNDING ROUNDS)... 43 2.3.6 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΛΛΩΝ 30 ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ... 46 2.4 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ UTADIS ΣΤΟ AIMMS... 48 2.4.1 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ UTILITY ΜΕΣΩ AIMMS... 48 3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 51 4. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 54 TABLE OF FIGURES... 57 ΟΡΟΛΟΓΙΑ... 58 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... 61 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ... 61 ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ... 61 6
1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι επιχειρήσεις ορίζονται ως οργανισμοί ή επιχειρηματικοί φορείς που ασχολούνται τις περισσότερες φορές με εμπορικές, επαγγελματικές ή και βιομηχανικές δραστηριότητες. Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε κερδοσκοπικές ή και μη κερδοσκοπικές. Αυτές που έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, το κέρδος που πιθανόν έχουν το διανέμουν στα νομικά πρόσωπα της επιχείρησης. Εν αντιθέσει, οι επιχειρήσεις που έχουν μη-κερδοσκοπικό χαρακτήρα (ΜΚΟ), δεν έχουν ως σκοπό της λειτουργίας τους το κέρδος αλλά, την επίτευξη των κοινωφελών τους σκοπών. Πολλές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις δραστηριοποιούνται οικονομικά, με σκοπό να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν την ίδια περιουσία τους, ώστε να έχουν τα μέσα για την επίτευξη του κοινωφελούς τους σκοπού. (Wikipedia, 2019) Στο κεφάλαιο αυτό θα αναλυθούν τα χαρακτηριστικά αλλά και οι ιδιότητες των νεοφυών επιχειρήσεων ή αλλιώς startups. Τον ορισμό των νεοφυών επιχειρήσεων έχουν προσπαθήσει να διατυπώσουν από τον επιχειρηματικό κόσμο, ωστόσο παρακάτω θα επισημανθούν εκείνοι που θεωρούνται πιο σχετικοί για τις ανάγκες διεκπεραίωσης της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας και έχουν διατυπωθεί από γνωστούς και καταξιωμένους επιχειρηματίες. «Είναι η εταιρεία που εργάζεται για την επίλυση ενός προβλήματος όπου η λύση δεν είναι προφανής και η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη», από τον Neil Blumenhal, co-founder and CEO της Warby Parker «Οι νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι επιχειρήσεις που έχουν ξεκινήσει πρόσφατα τη λειτουργία τους», Ορίζει το Αμερικάνικο Λεξικό «Η Startup είναι μία επιχείρηση που αποτελείται από ανθρώπους και σχεδιάστηκε για να παράξει και να διανέμει ένα προϊόν ή μία υπηρεσία σε εξαιρετικά αβέβαιες συνθήκες», Eric Ries, επιχειρηματίας, και συγγραφέας του βιβλίου «Startup Lessons Learned». «Εταιρεία που έχει σχεδιαστεί ώστε να αυξηθεί ταχύτατα. Το να είναι μια επιχείρηση νεοσύστατη δεν σημαίνει ότι είναι και νεοφυής. Ούτε είναι απαραίτητο να έχει τεχνολογικό αντικείμενο, ή να λάβει χρηματοδότηση μέσω επιχειρηματικών κεφαλαίων, ή να έχει πραγματοποιήσει κάποιας μορφής exit. Το μόνο σημαντικό είναι ο ρυθμός ανάπτυξης. Οτιδήποτε άλλο που σχετίζεται με μία εταιρεία start-up προκύπτει από την ανάπτυξη», Paul Graham, προγραμματιστής, επιχειρηματίας και ιδρυτής του Yahoo & του Υ Combinator. 7
Στο παρόν κεφάλαιο θα αναλυθούν ζητήματα σχετικά με τις startups. Τα στάδια από τα οποία μπορεί να «περάσει» μια startup αλλά και τις κατηγορίες των επενδύσεων που μπορεί να λάβει. 1.2 ΣΤΑΔΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Πολλές φορές, μια επιχείρηση ξεκινάει από μια ιδέα και ένα όραμα. Την επιχείρηση ξεκινούν άτομα που συχνά αντιμετωπίζουν οι ίδιοι ένα πρόβλημα ή οι γύρω τους και η επιχειρηματική τους ιδέα επιλύει το υπάρχον πρόβλημα ή είναι ειδήμονες σε ένα συγκεκριμένο τομέα και το προϊόν ή η υπηρεσία τους έχει αγοραστικό κοινό. Ανάλογα κάθε φορά με τη φύση της εκάστοτε ιδέας, είναι εφικτή η μετατροπή της σε μια επιχείρηση. Μερικές φορές χρειάζεται εκτεταμένη έρευνα αγοράς για να καθοριστεί αν είναι δυνατή η μετατροπή μιας ιδέας σε μια κερδοφόρα επιχείρηση και να προσφέρει αξία στους καταναλωτές ή στους χρήστες. (ADAM HAYES, 2019) Με την ίδρυση της επιχείρησης είναι σημαντικό να δοθεί και νομική μορφή. Η επιχειρηματικές δραστηριότητες πραγματοποιούνται από φυσικά πρόσωπα ή από νομικά πρόσωπα. Η νομική μορφή της κάθε επιχείρησης επιλέγεται συνήθως από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: 1. Ανάλογα με το μέγεθος, οι επιχειρήσεις μπορούν να διακριθούν σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες. 2. Ανάλογα με το αντικείμενο που δραστηριοποιούνται. Η κατηγοριοποίηση εδώ αφορά τις επιχειρήσεις πρωτογενούς, δευτερογενούς, τριτογενούς παραγωγής αλλά και αυτές που είναι μικτές. 3. Ανάλογα τον φορέα, η κατηγοριοποίηση αφορά τις δημόσιες, κοινοτικές, δημοτικές, μικρές και ιδιωτικές επιχειρήσεις. 4. Ανάλογα με το σκοπό δραστηριότητάς τους, όπως οι κερδοσκοπικές και οι μη κερδοσκοπικές. 5. Επίσης, ανάλογα με τη νομική μορφή της επιχείρησης, οι οποίες διακρίνονται σε ατομικές, εταιρικές ή και συλλογικές επιχειρήσεις. Πριν ακόμη και από την ίδρυση της εταιρείας, θα πρέπει να καθοριστεί το όνομα/επωνυμία της επιχείρησης. Πολλές φορές η επωνυμίας μιας επιχείρησης παίζει καθοριστικό ρόλο στην πώληση του προϊόντος και μπορεί να καθορίσει τα περιουσιακά στοιχεία της εκάστοτε εταιρείας πολυτιμότερα μόνο και μόνο από την επωνυμία. Ακόμη ένα στοιχείο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί προσοχή πριν την ίδρυση της επιχείρησης, είναι η ολοκλήρωση του επιχειρηματικού πλάνου. Το επιχειρηματικό πλάνο είναι ένα ολοκληρωμένο έγγραφο 8
που περιγράφει αναλυτικά τους στόχους της εκάστοτε επιχείρησης, τις στρατηγικές που θα εφαρμόσει, αλλά και τις διαδικασίες που θα ακολουθήσει με σκοπό να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει. Τέτοιου είδους σχέδια, είναι απαραίτητα όταν η επιχείρηση πρόκειται να αντλήσει κεφάλαια από τράπεζες ή και από επενδυτές. 1.3 ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Νεοφυής επιχείρηση ή Startup είναι μία επιχείρηση ή ένας προσωρινός οργανισμός που έχει ως στόχο να αναπτύξει ένα κλιμακούμενο επιχειρηματικό μοντέλο και εν τέλη να γίνει μια βιώσιμη εταιρεία (scale-up). Οι εταιρείες αυτές ήρθαν πρόσφατα στο προσκήνιο, ευνοήθηκαν εν μέσω κρίσης, και βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης και έρευνας για τις περισσότερες αγορές. Εικόνα 1: Οι νεοφυείς επιχειρήσεις που ξεκίνησα από γκαράζ Ο όρος νεοφυής επιχείρηση (Start-up) έγινε γνωστός όταν πλήθος ιδεών προσπάθησαν να καταρρίψουν τα στερεότυπα σε υπηρεσίες/προϊόντα που υπήρχαν σε διάφορους τομείς με σκοπό τη βελτιστοποίηση αυτών των υπηρεσιών/προϊόντων. Τον τελευταίο καιρό, ο όρος αυτός έχει συνδεθεί κυρίως με τις τεχνολογικές επιχειρήσεις που έχουν ως χαρακτηριστικό την μεγάλη δυναμική ανάπτυξης. Ο Paul Graham, ιδρυτής μιας από τις κορυφαίες νεοφυείς επιχειρήσεις του κόσμου, ορίζει ως νεοφυή επιχείρηση 9
«Την εταιρεία που έχει σχεδιαστεί να αναπτυχθεί πάρα πολύ γρήγορα. Το να είναι μια επιχείρηση νεοσύστατη δεν σημαίνει ότι εντάσσεται στα πλαίσια της νεοφυούς επιχείρησης. Το μόνο σημαντικό πράγμα για μια νεοφυή επιχείρηση είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της.» Σύμφωνα με τον Αμερικανό επιχειρηματία και ακαδημαϊκό Steve Blank η νεοφυής επιχείρηση είναι ένας προσωρινός οργανισμός ο οποίος αναζητά ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο, το οποίο πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενο και επεκτάσιμο με σκοπό την γρήγορη και εκθετική ανάπτυξη της επιχείρησης. 1.4 ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ ΟΙ ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Δεν θα μπορούσε παρά να συνυφάνουμε τις startups επιχειρήσεις με το Silicon Valley της Καλιφόρνιας. Η περιοχή είναι γνωστή ως η θερμοκοιτίδα εκατοντάδων καινοτόμων επιχειρήσεων (startups), που αλλάζουν τον κόσμο τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, δημιουργώντας μοναδικά προϊόντα και υπηρεσίες τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις επιχειρήσεις/οργανισμούς. Όπως αναφέρει ο Gregory Gromov, συγγραφέας του βιβλίου «Από τα Χρυσωρυχεία του El Dorado στα Χρυσά Startups της Silicon Valley», η σπίθα για την έκρηξη δόθηκε από μια προσωπική διαφωνία μεταξύ των εργαζομένων της Shockley Semiconductor και του ιδρυτή της το 1958. Οι εργαζόμενοι αποχώρησαν από την εταιρεία και ξεκίνησαν να ιδρύουν τις δικές τους, με φρέσκες ιδέες που έφεραν νέα δεδομένα στην αγορά, τα οποία αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν ακόμη και οι πρώην εργοδότες τους. (Startup, 2013) Η ορολογία ξεκίνησε από το ερευνητικό πάρκο του Πανεπιστημίου του Stanford, όπου οι εργαζόμενοι του ερευνητικού κέντρου αποφάσισαν να υλοποιήσουν τις ιδέες τους και να τις μετατρέψουν σε επιχειρήσεις. Στις αρχές του 2000 ή έντονη ανάπτυξη του Internet, ευνόησε τη δημιουργία ακόμη περισσότερων startups καθώς οι περισσότερες βάσιζαν τα προϊόντα τους στη χρήση του Internet. Παραδείγματα αυτών αποτελούν οι εταιρείες όπως είναι Apple, Twitter, η Google, το Instagram και πολλές ακόμη, όπου ξεκίνησαν από ένα γκαράζ στο σπίτι κάποιου από τους ιδρυτές και εν τέλη εξελίχθηκαν σε κολοσσούς που κινούν μεγάλο μερίδιο της τεχνολογικής εξέλιξης. Επομένως, η έννοια των startups δεν είναι καινούργια, απλώς αλλάζει μορφές με τα χρόνια. Όσον αφορά την Ελλάδα, οι καινοτόμες επιχειρήσεις ξεκίνησαν μερικές δεκαετίες αργότερα. Φυσικά, δεν ξεκινούν όλα τα startups με τον ίδιο τρόπο της Google, Apple και άλλων επιτυχημένων περιπτώσεων. Έτσι, εν έτη 2013 τα τότε γκαράζ έχουν αντικατασταθεί από meetups, ενώσεις και οργανώσεις νεοφυών επιχειρήσεων (startups). Επιπλέον, παρ ότι η πλειοψηφία των νεοφυών επιχειρήσεων παγκοσμίως ασχολείται με την 10
τεχνολογία, δεν είναι απαραίτητο να είναι αυτή το αντικείμενο κάθε startup. Η νεοφυής επιχείρηση μπορεί να παράγει τεχνογνωσία και καινοτομία σε διάφορους κλάδους, όπως είναι ο κλάδος της ιατρικής, της γεωργίας, των οικονομικών κλπ. Μερικές κατηγορίες Startups θεωρούνται οι παρακάτω: 3D printing (Τρισδιάστατη εκτύπωση) Adtech (Διαφήμιση-Τεχνολογία) Advanced manufacturing (Προηγμένη βιομηχανία) Agtech (Αγροτική Τεχνολογία) Artificial intelligence and machine learning (Τεχνητή νοημοσύνη και Μηχανική μάθηση) Audiotech (Ηχος Τεχνολογία) Augmented reality (Επαυξημένη πραγματικότητα) Autonomous cars (Αυτόνομα αυτοκίνητα) B2B payments (Συναλλαγές από επιχειρήσεις προς επιχειρήσεις) Beauty (Ομορφιά) Big data (Μεγάλος όγκος δεδομένων) Cannabis (Κάνναβης) Carsharing (Διαμοιρασμός αυτοκινήτων) Cleantech (Υπηρεσίες καθαρισμού Τεχνολογία) Construction technology (Τεχνολογία Κατασκευαστικών) Cryptocurrency/Blockchain (Κρυφά-νομίσματα και τεχνολογίες blockchain) Cybersecurity (Κυβερνοασφάλεια) Digital health (Ψηφιακή υγεία) Ecommerce (Ηλεκτρονικό εμπόριο) Edtech (Εκπαίδευση Τεχνολογία) Ephemeral content (Αφηρημένο περιεχόμενο) esports (e-αθλήματα) Fintech (Τεχνολογία που υποστηρίζει τα οικονομικά και τα τραπεζικά συστήματα) Femtech (Τεχνολογία που εστιάζει στις γυναίκες με εφαρμογές) Foodtech (Τεχνολογία που εστιάζει στο φαγητό) Gaming (Παιχνίδια) Healthtech (Τεχνολογία που εστιάζει στην υγεία) HRtech (Τεχνολογία που εστιάζει στο ανθρώπινο δυναμικό) Impact investing (Επίδραση στην επένδυση) Industrials (Βιομηχανίες) Infrastructure (Υποδομές) Insurtech (Τεχνολογία που εστιάζει στις ασφάλειες/ασφαλιστικές) Internet of Things (IoT) (Διαδίκτυο των πραγμάτων) 11
Life sciences (Βιο-επιστήμες) LOHAS and wellness (Ευεξία) Manufacturing (Βιομηχανία) Marketing tech (Τεχνολογίες που εστιάζουν στο μάρκετινγκ) Micro-mobility (Μικροκινητικότητα) Mobile (Κινητά τηλέφωνα) Mobile commerce (Εμπόριο κινητών τηλεφώνων) Mortgage tech (Τεχνολογία που εστιάζουν στις υποθήκες) Nanotechnology (Νανοτεχνολογία) Oil and gas (Πετρέλαιο και αέριο) Oncology (Ογκολογία) Pet technology (Τεχνολογία που εστιάζει στα κατοικίδια ζώα) Real estate technology (Τεχνολογία που εστιάζει στα ακίνητα) Restaurant technology (Τεχνολογία που εστιάζει στα εστιατόρια ) Ridesharing (Μοιράζοντας την διαδρομή) Robotics and drones (Ρομποτική και μη επανδρωμένα αεροπλάνα) SaaS (software as a service) Space technology (Τεχνολογία διαστήματος) TMT (technology, media and telecommunications) Virtual reality (Εικονική πραγματικότητα) Wearables (Φορητά) Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί μια τάση προς τις νεοφυείς επιχειρήσεις, στην οποία ποντάρουν ακόμη και οι μεγαλύτεροι κολοσσοί του κόσμου. Αφενός δημιουργώντας νεοφυή «παρακλάδια» στις επιχειρήσεις τους και αφετέρου υιοθετώντας τις αξίες και τα θετικά που πρεσβεύει η επένδυση στην καινοτομία. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα γραφεία της Google, εκεί οι εργαζόμενοι, δεν είναι απλώς «εργαζόμενοι», αλλά η εταιρεία φροντίζει να καταστήσει το εργασιακό περιβάλλον «σπίτι τους». Έτσι τους επιτρέπει να φέρνουν για παράδειγμα τον σκύλο τους, να χρησιμοποιούν το 20% του ωραρίου τους για προσωπικές τους ιδέες που μπορούν να μετασχηματιστούν σε Projects και γενικότερα ακολουθείται η λογική της startup κουλτούρας, η οποία προωθεί την αποδοτικότητα στον χώρο εργασίας. Όλες οι αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις έχουν έναν κύκλο ζωής. Κάθε νεοφυής επιχείρηση βρίσκεται σε ένα από τα 5 στάδια που αναλύονται παρακάτω. Ο χρόνος που δαπανάται σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής της νεοφυούς επιχείρησης είναι διαφορετικός για κάθε αναπτυσσόμενη εταιρεία. Ανάλογα το προϊόν και την ταχύτητα της, κάθε νεοφυής επιχείρηση μπορεί να προγραμματίσει αποτελεσματικά την επιτυχία στις μετέπειτα φάσεις. Παρακάτω θα αναλυθούν όλα τα στάδια από τη στιγμή έναρξης μιας νεοφυούς επιχείρησης, δηλαδή από την φάση της ιδέας μέχρι και τη στιγμή της ωρίμανσης. (Chelsea Segal, 2018) 12
1.5 ΣΤΑΔΙΑ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Για κάθε επιχείρηση υπάρχει ένας κύκλος ζωής. Ο κύκλος ζωής της επιχείρησης αφορά το οικονομικό στάδιο στο οποίο αυτή βρίσκεται και το στάδιο αυτό αλλάζει ανάλογα με το είδος της επιχείρησης αλλά και τη δραστηριότητά της. O κύκλος ζωής για τις νεοφυείς επιχειρήσεις ξεκινάει από τη στιγμή που η διοικητική ομάδα (τα άτομα που την ιδρύουν) αποφασίζει να προβεί στην υλοποίηση μιας ιδέας. Επομένως, ο κύκλος ζωής της startup μπορεί να ξεκινήσει από το σημείο της σύλληψης της ιδέας μέχρι και τη στιγμή που η επιχείρηση μπορεί να κλείσει ή να πουληθεί ή να ωριμάσει. Τα στάδια στα οποία διακρίνονται οι περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις είναι πέντε, και το καθένα από αυτά έχει τα δικά του εμπόδια και δυσκολίες. Σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των επιχειρήσεων, διακρίνεται ένα μοναδικό σύνολο εμποδίων που πρέπει να αντιμετωπιστούν και να ξεπεραστούν όταν οι επιχειρηματίες αποφασίσουν να πάνε ένα βήμα παραπάνω την επιχείρηση. (Springboard Enterprises, 2017) Σύμφωνα με την πρόσφατη αναφορά του Startup Genome, μια ερευνητική εταιρεία που ασχολείται με τις νεοφυείς επιχειρήσεις, το 90% των νεοσύστατων επιχειρήσεων αποτυγχάνουν. (Startup Genome, 2019). Στο ίδιο Report της Startup Genome αναφέρεται πως είναι εύλογο οι ιδρυτές της νεοφυούς επιχείρησης να γνωρίζουν και να προσδιορίζουν το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η επιχείρησή τους, στον κύκλο ζωής της startup. Η κατανόηση του σταδίου, βοηθάει τους ίδιους του ιδρυτές να γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους αλλά και τις προκλήσεις που πιθανά μπορούν να αντιμετωπίσουν. Το κάθε σημείο της καμπύλης της εικόνας 2 είναι προσδιορισμένο ως μια φάση της ζωής μιας νεοφυούς επιχείρησης. Το σημείο μέχρι τη γαλάζια κάθετη γραμμή που γράφει MVP είναι το σημείο όπου οι ιδρυτές της επιχείρησης δημιουργούν το ελάχιστον προϊόν/υπηρεσία που είναι λειτουργικό/λειτουργική και το βγάζουν στην αγορά με σκοπό να κάνουν τεστ και πειράματα. Όπως εισάγει και ο Eric Ries στο βιβλίο του The Lean Startup η λέξη MVP προέρχεται από τα αρχικά του Minimum Viable Product, που είναι το ελάχιστο βιώσιμο προϊόν που δοκιμάζεται στην αγορά για να δουν οι ιδρυτές αν έχει τις δυνατότητες να πετύχει και να προσελκύσει πελάτες. (Peralta, 2018) Από το σημείο με το μπλε χρώμα μέχρι και το σημείο με την κάθετη πράσινη διακεκομμένη γραμμή ονομάζεται product/market fit. Το χρονικό αυτό διάστημα οι ιδρυτές της επιχείρησης αλλά και η ομάδα που τρέχει την startup προσπαθούν να βρουν ένα μοντέλο με το οποίο μπορούν να μεγαλώσουν γρήγορα (δηλαδή να αποκτήσουν περισσότερους πελάτες γρηγορότερα). Αυτό σημαίνει πως αναπροσαρμόζουν στοιχεία του προϊόντος, όπως τις λειτουργίες του, τους πιθανούς πελάτες κ.α. μέχρι να βρουν το σωστό μονοπάτι. Όταν βρεθεί, τότε το προϊόν βρίσκεται στο market fit του Product market fit! Η επόμενη κάθετη διακεκομμένη γραμμή χρωματίζεται με μωβ και επεκτείνεται από το σημείο 13
Product/Market Fit μέχρι το σημείο Channel/Market fit. Σε αυτό το διάστημα, οι επιχειρηματίες αναζητούν τα σωστά κανάλια πώλησης του προϊόντος τους. Στην ουσία στο στάδιο αυτό αναζητούν τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους πώλησης. (Denis Dennehy, 2016) Ακριβώς μετά το στάδιο του Channel/market fit υπάρχει η κάθετη διακεκομμένη γραμμή χρωματισμένη με κόκκινο σκούρο. Στο διάστημα αυτό η εταιρεία βρίσκεται σε growth stage δηλαδή αναπτύσσεται και μεγαλώνει. Με τον όρο αναπτύσσεται εννοούμε μεγαλώνει τους τζίρους της, τη βασική ομάδα διοίκησης και σιγά σιγά, πραγματοποιεί περισσότερες πωλήσεις και ανοίγει νέες αγορές. (Levie, 2008) Εικόνα 2:Στάδια Ανάπτυξης της Νεοφυούς Επιχείρησης 14
1.5.1 Στάδιο 1: Πρώιμο στάδιο (Πριν το MVP) και ανάπτυξη Το πρώτο στάδιο αφορά την αρχή του κύκλου ζωής των επιχειρήσεων, πριν αρχίσει η επίσημη έναρξη της επιχείρησης. Σε αυτό το στάδιο ο ιδρυτής/οι ιδρυτές της επιχείρησης έχουν σκεφτεί την ιδέα και αναλύουν την επιχειρηματική εκκίνηση. Η ιδρυτική ομάδα αναλύει και αξιολογεί κατά πόσο μπορεί η ιδέα να γίνει πραγματική επιχείρηση και να αξιολογηθεί ως βιώσιμη. Η έρευνα αγοράς αποτελεί σημαντικό κομμάτι του σταδίου αυτού και η συγκέντρωση συμβουλών και απόψεων από τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται καιρό στην αγοράς ή σε παρόμοιους τομείς, αποτελεί σημαντικό στοιχείο. Εξοικειωμένη η ιδρυτική ομάδα μπορεί να προβεί στην διαπίστωση του πραγματικού προβλήματος και εν τέλη στον σχεδιασμό της λύσης με σκοπό την ολοκληρωτική ή την εν μέρη επίλυση του προβλήματος. Τελικά, η επιτυχής ολοκλήρωση του σταδίου αυτού και η μετάβαση στο επόμενο, αποτελεί συνάρτηση πολλών παραγόντων συμπεριλαμβανομένων και των ικανοτήτων των ιδρυτών της επιχείρησης, της ετοιμότητας της αγοράς στην οποία σκοπεύουν οι επιχειρηματίες/ο επιχειρηματίας να εισέλθουν/εισέλθει και, φυσικά, της χρηματοπιστωτικής άνεση της επιχείρησης ή του αρχικού κεφαλαίου. Η φάση πριν το MVP (όπως φαίνεται στην εικόνα 2) περιτριγυρίζεται από την αναζήτηση του προβλήματος και την προσέγγισή του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εκεί η ομάδα μπορεί να κάνει ένα βήμα πίσω με σκοπό την εξέταση της σκοπιμότητας τη επιχείρησης και τον προσδιορισμό του προβλήματος που επιλύει το προϊόν ή η υπηρεσία που δημιουργούν. 1.5.2 Στάδιο 2: Ανάμεσα στο MVP και στο Market Fix Μόλις δοκιμαστεί η επιχειρηματική ιδέα στο στάδιο πριν το MVP έρχεται η ώρα που το προϊόν ή η υπηρεσία θα πρέπει είναι έτοιμη να ξεκινήσει να πουλάει. Οι περισσότεροι στον επιχειρηματικό κόσμο θεωρούν ότι αυτό είναι και το πιο κρίσιμο στάδιο όλου του κύκλου ζωής μιας επιχείρησης. Ουσιαστικά, τα λάθη που πραγματοποιήθηκαν σε αυτό το στάδιο επηρεάζουν την ολική λειτουργία της startup (νεοφυής επιχείρηση). Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει πως από αυτό το στάδιο επηρεάζεται ο χρόνος ζωής των επιχειρήσεων. Δηλαδή, το 62% των startups δεν φτάνουν να ζουν πάνω από 5 χρόνια, αυτό σημαίνει πως πρακτικά κλείνουν ή σταματούν την λειτουργία τους τον 4 ο χρόνο. (Matt Mansfield, 2019) Το κλειδί της επιτυχίας όπως υποστηρίζουν οι επιχειρηματίες που έχουν δημιουργήσει πολλές επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις, τις έχουν αναπτύξει και τελικά τις έχουν πουλήσει ή τις έχουν εισάγει στο χρηματιστήριο, είναι η προσαρμοστικότητα. 15
Οι επιχειρηματίες που ασχολούνται με startups «σπαταλούν» το μεγαλύτερο μέρος του χρόνους τους, στην ανάπτυξη και στην αναπροσαρμογή του προϊόντος/της υπηρεσίας με στόχο να φτάσουν όσο πιο σύντομα γίνεται στο στάδιο του Product/Market fit. Στο στάδιο αυτό, το προϊόν ή η υπηρεσία δεν χρειάζεται πολλές/έντονες αλλαγές, καθώς είναι χρήσιμο σε ένα κοινό ή σε μια ομάδα ανθρώπων. Η στοχευμένη αυτή ομάδα είναι αρκετή ώστε το προϊόν ή η υπηρεσία να είναι βιώσιμη. Ο ορισμός του Product/market fit είναι η προσαρμογή προϊόντος/αγοράς, γνωστή και ως προσαρμογή των προϊόντων στην αγορά. Ουσιαστικά, είναι ο βαθμός στον οποίο ένα προϊόν ικανοποιεί μια ισχυρή ζήτηση της αγοράς. Η προσαρμογή προϊόντων/αγοράς έχει προσδιοριστεί ως ένα πρώτο βήμα για την οικοδόμηση μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Εκεί οι ίδιοι οι επιχειρηματίες συναντούν πιθανούς πελάτες, συλλέγουν πληροφορίες από αυτούς και τις χρησιμοποιούν ως ανατροφοδότηση. Η ανατροφοδότηση αυτή, βοηθά τους ίδιους να έχουν μια ολική εικόνα όσον αφορά το ενδιαφέρον που εκφράζει το κοινό ως προς το προϊόν τους. (Product/market fit, 2018) 1.5.3 Στάδιο 3: Ανάπτυξη και ίδρυση Εάν η επιχείρηση βρίσκεται σε αυτό το στάδιο, θα πρέπει να δημιουργεί συνεπή πηγή εισοδήματος και να εξυπηρετεί συνεχώς νέους πελάτες. Τα έσοδα της εταιρείας θα πρέπει να αρχίσουν να βελτιώνονται καθώς συμβάλλουν στην κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τους επιχειρηματίες σε αυτό το στάδιο είναι ο καταμερισμός του χρόνου τους στις παρακάτω προκλήσεις, που αφορούν τη διαχείριση αυξανόμενων εσόδων, αύξηση των πελατών, αντιμετώπιση του ανταγωνισμού, επέκτασης του ανθρώπινου δυναμικού και γενικότερα την ανάπτυξης της μπράντας-φήμης της εταιρείας (branding). Η πρόσληψη ατόμων με συμπληρωματικές ικανότητες είναι απαραίτητη με σκοπό την ανάπτυξη και μεγιστοποίηση της ανάπτυξης της επιχείρησής. Κάθε ιδρυτής που στοχεύει στην ανάπτυξη της επιχείρησης του, καταναλώνει πολύ χρόνο στην επιλογή του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού για να καλύψει τις ανοιχτές θέσεις εργασίας. Επίσης, είναι σημαντική η επιλογή του κατάλληλου υποψηφίου καθώς, δεν θα πρέπει να έχει μόνο τα τεχνικά χαρακτηριστικά που η επιχείρηση αναζητά αλλά και να ταιριάζει σε όλη τη φιλοσοφία, κουλτούρα της επιχείρησης. Παρόλο που ο επιχειρηματίας θα συνεχίζει να δίνει την κατευθυντήρια γραμμή, τα νέα άτομα στην ομάδα του θα μπορούν να εκτελούν αλλά και να παραθέτουν μια ακόμη άποψη για τις αποφάσεις που θα 16
παρθούν. Μια εξειδικευμένη ομάδα θα αναλάβει πολλές από τις ευθύνες που ήταν προηγουμένως στενά υπό τον έλεγχό του επιχειρηματία. 1.5.4 Στάδιο 4: Επέκταση Σε αυτό το στάδιο που η επιχείρηση πλέον ωριμάζει, δημιουργούνται όλο και περισσότερες ανάγκες σχεδιασμού και τήρησης διαδικασιών. Αυτό σημαίνει πως πολλές startups θα πρέπει να δουλεύουν πλέον σαν πολυεθνικές επιχειρήσεις και όχι σαν μια ομάδα φίλων που υλοποιούν μια ιδέα. Το προσωπικό της εκάστοτε επιχείρησης (startup) είναι σε θέση να χειριστεί τις εργασίες που ο επιχειρηματίας πλέον δεν προλαβαίνει να διαχειριστεί. Η επιχείρηση εδραιώνεται σταθερά στο κλάδο που δραστηριοποιείται. Οι επιχειρήσεις σε αυτό το στάδιο συχνά βλέπουν ταχεία αύξηση τόσο στα έσοδά τους όσο και στις ταμειακές ροές τους, καθώς το σχέδιο εκτέλεσης της στρατηγικής έχει καθιερωθεί. Εάν η επιχείρηση δεν προχωράει και αναπτύσσεται, τότε θα πρέπει ο επιχειρηματίας να προβληματιστεί και να αλλάξει σχέδιο. Σε αυτό το στάδιο οι περισσότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δύο προκλήσεις. Η μια πρόκληση αφορά την τόσο ταχεία ανάπτυξη της επιχείρηση που οι ίδιοι οι επιχειρηματίες δεν μπορούν πλέον να ανταποκρίνονται και η άλλη πρόκληση αφορά ναι με την τήρηση του επιχειρηματικού σχεδίου αλλά την μείωση της ανάπτυξης. Δηλαδή, η εταιρεία δεν αναπτύσσεται και δεν μεγαλώνει όπως είχε προβλεφθεί από τους επιχειρηματίες. Σε αυτή την περίπτωση η επανεξέταση του επιχειρηματικού σχεδίου και η δημιουργία νέου ίσως βοηθούσε. 1.6 ΝΕΟΦΥΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1.6.1 Εισαγωγή Σκοπός της παρακάτω ενότητας είναι η κατανόηση της κατηγορίας των επιχειρήσεων που θα αναλυθούν στο πρακτικό μέρος. Συγκεκριμένα, η βασική ιδέα της διπλωματικής εργασίας αφορά την ανάλυση της βιωσιμότητας των νεοφυών επιχειρήσεων που έχουν πανομοιότυπα μοντέλα με το SaaS μοντέλο μέσω της μεθοδολογίας UTADIS, μια πολυκριτηριακή θεωρία που αφορά τη λήψη αποφάσεων. Βάση της συγκεκριμένης δομής, η ενότητα χωρίζεται σε δύο πλαίσια. Το πρώτο, αφορά τον καθορισμό του τι θεωρείται startup με μοντέλο πανομοιότυπο με το SaaS και σε δεύτερο επίπεδο πότε μια τέτοια 17
startup θεωρείται βιώσιμη και πότε όχι. Στη συνέχεια, εισάγουμε επιλεγμένες μεθόδους βελτιστοποίησης πολλαπλών κριτηρίων και μηχανικής μάθησης, υποδηλώνοντας τη δυνατότητά τους να μειώσουν τα κενά που αναφέρθηκαν. Οι επιχειρήσεις που έχουν μοντέλα πανομοιότυπα με SaaS (Software as a Service) είναι αυτές που πουλάνε μια υπηρεσία ή ένα προϊόν έναντι μιας τιμής (πληρωμή μηνιαία ή ετήσια ή μια φορά). Τέτοιου είδους μοντέλα εφαρμόζουν πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην προσφορά μιας online υπηρεσίας. 1.6.2 Χαρακτηριστικά των SaaS startups Τα πλεονεκτήματα των επιχειρηματικών μοντέλων SaaS (Software as a Service) αφορούν στο γεγονός ότι είναι ευκολότερα να ξεκινήσουν και να υλοποιηθούν. Επίσης, δεν χρειάζονται μεγάλο αρχικό κεφάλαιο καθώς βασίζονται κυρίως στην ανάπτυξη κώδικα από ανθρώπινο δυναμικό, που συνήθως στα πρώτα βήματα της επιχείρησης πραγματοποιείται από τους ίδιους τους ιδρυτές. Ταυτόχρονα, τέτοιου είδους μοντέλα είναι ευκολότερα προσβάσιμα από τους πελάτες, λόγω της ευρείας γκάμας χρηστών του Internet. Έτσι με μικρό κόστος ή και σχεδόν καθόλου, πιθανοί πελάτες μπορούν να αναζητήσουν την υπηρεσία στο διαδίκτυο. Όλα τα παραπάνω καθιστούν το μοντέλο SaaS να λειτουργεί ευκολότερα από άλλα μοντέλα νεοφυών επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι παραπάνω παράγοντες δεν εγγυώνται ότι η επιχειρηματική ιδέα ή η startup SaaS θα είναι επιτυχής. 1.6.3 Παράμετροι /μεταβλητές που θα μελετηθούν Αγορά- Market Μια βασική αρχή για να δημιουργηθεί μια startup είναι η επικύρωση της ανάγκης της αγοράς. Η επικύρωση αυτή μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των ερευνών, της πρότασης μέσω γνωστών δηλαδή από στόμα σε στόμα ή μέσω δειγματοληπτικής έρευνας κ.α. Μια startup συνήθως σε μία αγορά και το μοντέλο με το οποίο εισέρχεται στην αγορά θα πρέπει να είναι το πιο αποτελεσματικό, δηλαδή αυτό που θα επιφέρει στην επιχείρηση τα περισσότερα κέρδη. Μερικές startups ανήκουν στην ευρεία κατηγορία των SaaS (Software as a Service), δηλαδή το μοντέλο που χρησιμοποιούν είναι η χρέωση (μηνιαία ή ετήσια ή μια φορά) για την χρήση της υπηρεσίας. Όλα τα μοντέλα που είναι πανομοιότυπα με SaaS και θα χρησιμοποιηθούν στην διπλωματική εργασία, θα αναλυθούν παρακάτω. 18
Country/Continent Χώρα/Ήπειρος Μια ακόμη παράμετρος που θα αναλυθεί στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία είναι η ήπειρος στην οποία είναι ιδρυμένη η νεοφυής επιχείρηση (startup). Η παράμετρος αυτή θα δείχνει τη χώρα στην οποία η νεοφυής επιχείρηση έχει την έδρα της και θα βγαίνει το συμπέρασμα της ηπείρου. Πολλές φορές οι νεοφυείς επιχειρήσεις με σκοπό τη χαμηλότερη φορολογία, τις ευκολότερες συναλλαγές αλλά και τη διευκόλυνση των σχέσεων με άλλους φορείς και οργανισμούς, ενώ δραστηριοποιούνται (έχουν υπαλλήλους και γραφεία) σε μια χώρα και ορίζουν τα Headquarters (δηλαδή τη βάση της εταιρείας τους) σε μια άλλη. Για λόγους ευκολίας του πρακτικού κομματιού στην παρακάτω εργασία θα αναλυθούν οι 5 ήπειροι. Funding- Χρηματοδότηση Η παράμετρος που θα αναλυθεί αφορά το ποσό χρηματοδότησης που έχει λάβει μια νεοφυής επιχείρηση μέχρι και το 2014. Ωστόσο παρακάτω παρατίθενται και οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να χρηματοδοτηθεί. Αναλόγως με το στάδιο της startup, τον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται αλλά και στη χώρα που δραστηριοποιείται υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Εν τέλη, η επιλογή του είδους χρηματοδότησης πραγματοποιείται από τους ίδιους τους ιδρυτές της επιχείρησης οι οποίοι ζυγίζουν τα θετικά και αρνητικά του κάθε είδους χρηματοδότησης και επιλέγουν ό,τι είναι καλύτερο ή μπορεί να αναπτύξει την επιχείρηση γρηγορότερα. Οι διάφοροι τρόποι χρηματοδότησης μιας startup αναφέρονται και επεξηγούνται παρακάτω: 1. Προσωπικές Αποταμιεύσεις: Αυτή είναι η πιο ελκυστική πηγή χρηματοδότησης, επειδή οι ιδρυτές της νεοφυής επιχείρησης χρησιμοποιούν τα δικά τους κεφάλαια για να ξεκινήσουν την ανάπτυξη της ιδέας τους. Οι επιχειρήσεις αυτές συνήθως ονομάζονται Bootstrapped και το μετοχικό κεφάλαιο κατανέμεται στους ίδιους του ιδρυτές. 2. Χρηματοδότηση από την οικογένεια και τους φίλους: Ο τρόπος χρηματοδότησης αυτός αφορά την αναζήτηση κεφαλαίων από τους φίλους, την οικογένεια ή τους στενούς συνεργάτες με σκοπό τη βοήθεια στη χρηματοδότηση της επιχείρησης και έχει να κάνει περισσότερο με τη σχέση, παρά με την αξιολόγηση ενός εφικτού επιχειρηματικού σχεδίου. Ο σκοπός αυτού του είδους χρηματοδότησης είναι να βοηθήσει τον επιχειρηματία στην εκκίνηση μιας επιχείρησης σε ένα σημείο όπου δεν μπορεί να αναζητήσει άλλα είδη χρηματοδότησης. Τα πλεονεκτήματα της διαδικασίας αυτής αφορούν την ευέλικτη μέθοδο αποπληρωμής και τη ταχύτερη διαδικασία καταβολής των κεφαλαίων. 3. Crowdfunding: Ο τρόπος αυτός της χρηματοδότησης της νεοφυούς επιχείρησης συνεπάγεται της επένδυσης πολλών μικρών ποσών κεφαλαίων από μεγάλο αριθμό ατόμων, συνήθως μέσω 19
του διαδικτύου. Το crowdfunding πραγματοποιείται συνήθως με τη βοήθεια των social media και την δημοσίευση της σελίδας (ιστοσελίδας) επένδυσης σε διάφορες πλατφόρμες. Τα πλεονεκτήματα του τρόπου επένδυσης αφορούν στο γεγονός ότι συνήθως οι επενδυτές γίνονται οι πιθανοί πελάτες του προϊόντος/ της υπηρεσίας. Ωστόσο, ο τρόπος αυτός απαιτεί την επένδυση χρόνου και την αφοσίωση με σκοπό την άντληση κεφαλαίων. 4. Άγγελοι Επενδυτές (Angel Investors): Οι επενδυτές που είναι άγγελοι, αποτελούν συνήθως άτομα εύπορα με κεφάλαιο για επένδυση ή επιχειρηματίες που έχουν πουλήσεις τις εταιρείες τους. Οι επενδυτές αυτού του τύπου χρηματοδοτούν τις νεοφυείς επιχειρήσεις σε αντάλλαγμα μεριδίου των ιδίων κεφαλαίων της startup. Ακόμη ένας τρόπος πανομοιότυπος των αγγέλων επενδυτών αφορά τα γκρουπ αυτών. Μερικοί επενδυτές εργάζονται σε ομάδες και πραγματοποιούν συμφωνίες μεταξύ τους με σκοπό την επένδυση μεγαλύτερου κεφαλαίου, αλλά κυρίως οι άγγελοι επενδυτές επενδύουν μόνοι τους. Πολλοί Άγγελοι επενδυτές προέρχονται οι ίδιοι από startups, συνήθως έχουν πουλήσει οι ίδιοι τις επιχειρήσεις τους, τις έχουν εισάγει στο χρηματιστήριο ή η επιχείρηση τους, τους έχει αποφέρει μερίδιο των μετοχών στο τέλος του έτους. Λόγω της εμπειρίας προηγούμενων επιχειρήσεων αυτοί οι επενδυτές μπορούν να προσφέρουν επίσης, χρήσιμες συμβουλές στη διοίκηση της startup και να συμβάλουν με τη βοήθεια τους στην γρηγορότερη ανάπτυξή της. (Zwilling, 2014) Εικόνα 3: Πλατφόρμες μέσω των οποίο μπορεί κάποιος να κάνει crowdfunding 20
5. Επιχειρηματικό κεφάλαιο από Venture Capitals (VC) ή Equity Funds: Οι εταιρείες που έχουν δραστηριότητα επιχειρηματικών καπιταλιστών, είναι θεσμικοί επενδυτές που επενδύουν σημαντικά κεφάλαια σε εταιρικές οντότητες και αγορές που η ίδιοι ορίζουν. Οι επιχειρηματικοί καπιταλιστές που ανήκουν στην κατηγορία των VC, επενδύουν σε εταιρείες υψηλότερου ρίσκου όπως είναι οι startups. Το ποσό που επενδύουν ορίζεται συναρτήσει των κεφαλαίων που διαχειρίζονται αλλά και αυτών που αναζητά η ίδια η νεοφυής επιχείρηση. Οι εταιρείες επένδυσης που ανήκουν στην κατηγορία των equity funds διαχειρίζονται υψηλότερα ποσά συνήθως από τα VCs και επενδύουν σε όποιον κλάδο γνωρίζουν οι συνεργάτες (partners) καλύτερα. Οι επενδυτές αυτοί επενδύουν σημαντικό χρηματικό ποσό σε αντάλλαγμα για μετοχικό κεφάλαιο στην επιχείρηση και παίρνουν επιστροφές όταν η επιχείρηση δημοσιοποιείται ή αποκτάται από άλλη εταιρεία (πουλιέται). Οι επιχειρηματικοί καπιταλιστές επενδύουν τα κεφάλαιά τους σε επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν καλές αποδόσεις. Επίσης, μπορούν να προσφέρουν εμπειρογνωμοσύνη και καθοδήγηση για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι επενδυτές αυτού του τύπου επενδύουν σε αγορές που γνωρίζουν καλά. Εικόνα 4: Τα μεγαλύτερα VCs παγκοσμίως 21
6. Τραπεζικά δάνεια: Τα τραπεζικά δάνεια αποτελούν δημοφιλή πηγή χρηματοδότησης για πολλές επιχειρήσεις. Οι περισσότερες επιχειρήσεις αναλύουν την προσφορά τραπεζικού δανείου από τις διάφορες τράπεζες και επιλέγουν, αυτή που συμφέρει την επιχείρησή τους περισσότερο. Τα πλεονεκτήματα των τραπεζικών δανείων αφορούν τις διαφορετικές επιλογές χρηματοδότησης ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε νεοφυούς επιχείρησης. Η διαδικασία χρηματοδότησης είναι σχετικά γρήγορη, εάν η startup πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που ορίζει η τράπεζα. Ο τρόπος αυτός χρηματοδότησης στις νεοφυείς επιχειρήσεις δεν είναι τόσο συχνός λόγω του μεγάλου ρίσκου που τις καταβάλει, και οι τράπεζες επενδύουν συνήθως σε επιχειρήσεις με μικρότερο ρίσκο. 7. Grands & Δάνεια Small Business Administration (SBA): Ο τρόπος αυτός συνεπάγεται με τη χρηματοδότηση από μια κρατική διοίκηση ή τράπεζα. Τέτοιου είδους φορείς βοηθούν στην παροχή χρημάτων και διευκολύνουν τις επιχειρήσεις. Τα δάνεια SBA βοηθούν κυρίως τις νεοφυείς επιχειρήσεις να ξεκινήσουν και να αναπτύξουν το MVP τους και αργότερα οι εταιρείες αυτές αποπληρώνουν το δάνειο με χαμηλό τόκο. Όσον αφορά τα grands δίνονται από διάφορους φορείς κυρίως κρατικούς όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντίστοιχα η Αμερικάνικη Ένωση κλπ. Γενικότερα τα κρατικά κονδύλια βοηθούν διάφορους κλάδους αναλόγως τον σκοπό του κονδυλιού, δεν αποπληρώνονται συνήθως αλλά έχουν ως στόχο συγκεκριμένες ενέργειες που θα πρέπει να ολοκληρωθούν με την ολοκλήρωση του προγράμματος -κονδυλίου. (Mazhar Islama, 2018) Total Funding - Ποσό χρηματοδότησης Οι επενδύσεις που μπορεί να λάβει μια νεοφυής επιχείρηση εξαρτώνται από το ποσό που η ίδια θέλει, για τους σκοπούς επίτευξης του επιχειρηματικού πλάνου της. Επίσης, ένα κριτήριο είναι το ποσοστό της εταιρείας που είναι διατεθειμένος ο επιχειρηματίας να δώσει στους επενδυτές. Όσον αφορά όμως τα ποσά που επενδύονται στις νεοφυείς επιχειρήσεις, για λόγους ευκολίας ομαδοποιούνται όπως φαίνεται στην εικόνα 5 και ονομάζονται αντίστοιχα. Το ποσό χρημάτων που λαμβάνει μια νεοφυής επιχείρηση ανά στάδιο, μπορεί να αλλάζει από εταιρεία σε εταιρεία. Αυτό σημαίνει πως τα νούμερα που δίνονται παρακάτω δεν είναι απόλυτα, απλώς ενδεικτικά. Εικόνα 5: Τα χρήματα που επενδύονται στις νεοφυείς επιχειρήσεις ανάλογα το στάδιο στο οποίο βρίσκονται 22
1. Pre-seed: Στον συγκεκριμένο γύρο χρηματοδότησης που ονομάζεται pre-seed, οι ιδρυτές της νεοφυούς επιχείρησης τοποθετούν την επιχειρηματική τους ιδέα σε δυνητικούς επενδυτές από τους οποίους αναζητούν από περίπου 50 χιλιάδες ευρώ μέχρι και 1 εκατομμύριο ευρώ. Αυτό το στάδιο είναι εκείνο που η επιχείρηση λαμβάνει το μικρότερο ποσό επένδυσης με σκοπό να ολοκληρώσει το προϊόν/υπηρεσία και να βρει το product/market fit όπως αναφέραμε παραπάνω. 2. Seed: Στο συγκεκριμένο στάδιο, συνήθως η ομάδα που δημιούργησε το προϊόν, έχει βρει το μοντέλο με το οποίο θα το πουλά. Αυτό σημαίνει πως έχει ολοκληρώσει τα τεστ πάνω στο προϊόν/την υπηρεσία και το τελικό προϊόν είναι έτοιμο να βγει στην αγορά και να φτάσει στα χέρια των πελατών. Στο στάδιο αυτό, το ποσό επένδυσης φτάνει μέχρι και τα 2 εκατομμύρια ευρώ. 3. Series A: Στο στάδιο αυτό η επένδυση που μπορεί να λάβει μια νεοφυής επιχείρηση αφορά λόγους ανάπτυξης. Στο σημείο αυτό αναφέρεται πως η νεοφυής επιχείρηση είναι σε στάδιο ανάπτυξης (growth stage). Το ποσό που μπορεί να λάβει είναι μικρότερο από 11 εκατομμύρια ευρώ. 4. Series B,C: Στο στάδιο αυτό η επιχείρηση θα πρέπει να παράγει συνεπή έσοδα. Τα έσοδα αυτά από τις πωλήσεις του προϊόντος ή της υπηρεσίας θα πρέπει να κλιμακώνονται για να καλύπτουν την αυξανόμενη ζήτηση από χρόνο σε χρόνο και ίσως και από μήνα σε μήνα. 5. Public ή IPO: Το στάδιο αυτό αναφέρεται όταν οι επιχειρήσεις μπαίνουν σε κάποιο χρηματιστήριο. Μόλις μια εταιρεία είναι αρκετά μεγάλη και σταθερή, μπορεί να επιλέξει να εισαχθεί στο χρηματιστήριο. Μια επενδυτική τράπεζα δεσμεύεται να πουλήσει ένα ποσό των μετοχών της εταιρείας έναντι ενός χρηματικού ποσού. Πλέον απλοί πολίτες μπορούν να αγοράσουν μετοχές της επιχείρησης στην τιμή που η επενδυτική τράπεζα έχει ορίσει. Εάν η εισαγωγή στο χρηματιστήριο πηγαίνει καλά, οι επενδυτές θα ωφεληθούν και η φήμη της εταιρείας θα ενισχυθεί - αλλά αν δεν συμβεί αυτό, οι επενδυτές χάνουν τα χρήματά τους και η φήμη της εταιρείας ξεκινάει και χαλάει. (Rose, 2019) Θα πρέπει να σημειωθεί πως μετά από το στάδιο του Series C υπάρχουν νεοφυείς επιχειρήσεις που συνεχίζουν να λαμβάνουν επενδύσεις μεγαλύτερης της τάξης των 50 εκατομμυρίων ευρώ. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η εταιρεία Deliveroo. Η Deliveroo συγκέντρωσε 575 εκατομμύρια δολάρια σε γύρο επένδυσης Series G που ανακοινώθηκε στις 17 Μαΐου το 2019. (Rowley, 2019) 23
Funding rounds Η παράμετρο funding rounds, αναφέρεται στον αριθμό των φορών που μια επιχείρηση έχει λάβει επένδυση. Οι γύροι επένδυσης, μπορεί να είναι από 0, για τις επιχειρήσεις που δεν έχουν λάβει καθόλου κεφάλαια μέχρι και 20+ για τις επιχειρήσεις που λαμβάνουν συχνά κεφάλαια. Στην συγκεκριμένη διπλωματική εργασία, στα δεδομένα που αναλύονται το μέγιστο των γύρων επένδυσης που έχουν λάβει οι νεοφυείς επιχειρήσεις είναι 17. 1.7 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΝΕΟΦΥΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ο προσδιορισμός και η μέτρηση της επιχειρηματικής επιτυχίας των νεοφυών επιχειρήσεων είναι αρκετά δύσκολος και υποκειμενικός για την συγκεκριμένη εργασία, καθώς η επιτυχία αποτελεί σχετικό μέτρο. Για κάθε νεοφυή επιχείρηση (startups) η επιτυχία μπορεί να μετρηθεί με διαφορετικούς τρόπους. Στις περισσότερες startups η επιτυχία ορίζεται από τους στόχους της επιχείρησης και μπορεί να είναι οικονομικοί ή μη οικονομικοί. Το 1986, ο Barney (1986) χαρακτήρισε την επιτυχία ως ένα μέτρο απόδοσης που συμβαίνει όταν οι επιχειρήσεις δημιουργούν αξία για τους πελάτες τους με βιώσιμο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Η επιβίωση και η επιτυχία είναι δύο διαφορετικές έννοιες, η επιβίωση είναι τα ελάχιστα κριτήρια επιχειρηματικής επιτυχίας σε όλους τους ορισμούς. Η επιβίωση είναι ένα απόλυτο μέτρο της απόδοσης της επιχείρησης που εξαρτάται από την ικανότητα της επιχείρησης να συνεχίσει να λειτουργεί ως αυτοσυντηρούμενη οικονομική οντότητα. (Levin, 2014) 1.8 ΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν αρκετές μελέτες για την κατανόηση και την πρόβλεψη της επιτυχίας και της αποτυχίας των επιχειρήσεων και την αξιολόγηση της απόδοσής τους, αλλά δεν υπάρχει γενικά αποδεκτή λίστα μεταβλητών που επηρεάζουν την επιτυχία. Έχουν μελετηθεί πολυάριθμες επεξηγηματικές μεταβλητές για επιχειρηματική επιτυχία ή αποτυχία, οι οποίες ομαδοποιήθηκαν σε διαφορετικές κατηγορίες από διάφορους συντάκτες. Οι Carter και Auken (2006) συγκέντρωσαν τους παράγοντες επιχειρηματικής επιτυχίας σε τέσσερις κατηγορίες: χαρακτηριστικά των ιδρυτών, προσβασιμότητα στο κεφάλαιο, χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων και εξωτερικές αγορές. 24
Προκειμένου να δοκιμαστούν οι τέσσερις κατηγορίες που αναφέρονται ανωτέρω, θα χρησιμοποιηθούν δεκατέσσερις μεταβλητές που έχουν αναγνωριστεί ως οι σημαντικότεροι παράγοντες επιτυχίας μεταξύ των δημοσιεύσεων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών που ανέπτυξε ο Robert Lussier. Ο Lussier (1995) σχεδίασε ένα γενικό μοντέλο για τη δοκιμή μη οικονομικών προγνωστικών της επιτυχίας και της αποτυχίας των νέων εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων δεκαπέντε σημαντικών μεταβλητών που εντοπίστηκαν σε είκοσι άρθρα περιοδικών ως συμβάλλοντας στην επιτυχία έναντι αποτυχίας. Οι δεκαπέντε επεξηγηματικές μεταβλητές είναι: το κεφάλαιο, η τήρηση αρχείων και οι οικονομικοί έλεγχοι, η βιομηχανική εμπειρία, η εμπειρία διαχείρισης, ο προγραμματισμός, οι επαγγελματικοί σύμβουλοι, η εκπαίδευση, η αγορά, η στελέχωση, το χρονοδιάγραμμα προϊόντων/υπηρεσιών, ο οικονομικός συγχρονισμός, η ηλικία των ιδιοκτητών, ως μειονότητα και δεξιότητες μάρκετινγκ. Από όλες αυτές τις παραμέτρους, η ανάλυση στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία θα πραγματοποιηθεί πάνω στην αγορά στην οποία δραστηριοποιείται η εταιρεία ή αλλιώς το μοντέλο με το οποίο δραστηριοποιείται (Market). Ύστερα θα αναλυθεί η μεταβλητή που αναφέρει το συνολικό ποσό που έχει λάβει μια επιχείρηση ως επένδυση (Total Funding) επίσης, η μεταβλητή που προσδιορίζει την ήπειρο (Continent) στην οποία έχει έδρα η επιχείρηση και τελικά, τον αριθμό των γύρων χρηματοδότησης που έχει λάβει (Funding rounds). 25
2. ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Η πολυκριτηριακή ανάλυση είναι μια εφαρμογή που χρησιμοποιείται στην Επιχειρησιακή Έρευνα, με σκοπό τη βελτιστοποίηση της λήψης των αποφάσεων που πραγματοποιούνται καθημερινά αλλά και σπανιότερα από την Διοίκηση μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού είτε ο οργανισμός αυτός είναι δημόσιος είτε είναι ιδιωτικός. (Δρ Χαρισιος, 2011)(Αχίλλας, 2017.) Η λήψη αποφάσεων πολλαπλών κριτηρίων (MCDM) ή η ανάλυση αποφάσεων πολλαπλών κριτηρίων (MCDA) είναι το ζητούμενο με το οποίο ασχολούνται πολλές επιχειρήσεις, καθώς αξιολογεί τα πολλαπλά αντικρουόμενα κριτήρια λήψης των αποφάσεων. Συνήθως, τα κριτήρια σύγκρουσης αφορούν στην αξιολόγηση των επιλογών. Μερικά από τα κριτήρια που αναλύονται συνήθως στις επιχειρήσεις με στόχο τις καλύτερες αποφάσεις, αφορούν το κόστος ή την τιμή του προϊόντος/υπηρεσίας, κάποιο μέτρο ποιότητας ή μια διαφήμιση. (Wikipedia, 2019) Για παράδειγμα, κατά την αγορά ενός υπολογιστή το κόστος, ο επεξεργαστής και η κάρτα γραφικών μπορεί να είναι μερικά από τα βασικά κριτήρια για την επιλογή του. Επίσης, ακόμη ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τις επενδύσεις. Σε μια επένδυση μας ενδιαφέρει να πετύχουμε υψηλές αποδόσεις σε μικρό χρονικό διάστημα, μειώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο το ρίσκο. Ωστόσο, πολλοί επενδυτές που αποφέρουν υψηλές αποδόσεις σε μικρό χρονικό διάστημα, λαμβάνουν μεγαλύτερο ρίσκο, το οποίο πραγματικά σημαίνει υψηλότερος κίνδυνος, μεγαλύτερες πιθανότητες να αποτύχει η επένδυση. Επομένως, παρατηρείται πως στην καθημερινότητά μας τα κριτήρια με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι ζυγίζονται και επιλέγονται έναντι κάποιων άλλων. Οι άνθρωποι συχνά λαμβάνουν αποφάσεις με βάση τη διαίσθηση και τις εμπειρίες τους, δίχως τη χρήση συστημάτων και μεθόδων. Με την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και τη ανάγκη μείωσης κινδύνου των αποφάσεων οι ερευνητές δημιούργησαν διάφορες μεθόδους με τις οποίες μπορεί να γίνει ανάλυση και πρόβλεψη των αποτελεσμάτων από τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Όλοι οι μέθοδοι λήψης αποφάσεων που έχουν δημιουργηθεί, βοηθούν στη μείωση του ρίσκου των επιχειρήσεων και στη βελτιστοποίηση της ανάπτυξής τους. Οι μέθοδοι αποφάσεων διευκολύνουν την αναπαράσταση πολυδιάστατων προβλημάτων καθώς βοηθούν στην αναπαράσταση και πρόβλεψη των διαφορετικών επιδράσεων των παραγόντων στο τελικό αποτέλεσμα. (Δαμίγος, 2016) Από όλες τις μεθοδολογίες για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων και στα πλαίσια πάντα της διπλωματικής εργασίας, επιλέχθηκε η πραγματοποίηση ανάλυσης με την πολυκριτηριακή μέθοδο UTADIS. Η μεθοδολογία αυτή χρησιμοποιήθηκε για την ανάλυση των Δεδομένων της διπλωματικής εργασίας και τη 26
δημιουργία μοντέλων αποφάσεων. Στις παρακάτω ενότητες Θα αναφερθούν οι παράμετροι που αναλύονται στην μέθοδο αλλά και οι περιορισμοί, με σκοπό την ορθή ανάπτυξη του μοντέλου με το μικρότερο δυνατό σφάλμα. 2.1 ΠΟΛΥΚΡΙΤΗΡΙΑΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ UTADIS Η μέθοδος που εξετάζεται σε αυτή την εργασία (UTADIS) προέρχεται από την αναλυτική-συνθετική προσέγγιση (preference disaggregation analysis), πρώτη φορά στην μέθοδο αυτή έκαναν αναφορά οι Jacquet-Lagreze & Siskos το 1978. Ο κύριος στόχο του μοντέλου UTADIS είναι η ταξινόμηση των στοιχείων του προβλήματος με βάση ορισμένες σχέσεις (ισότητες, ανισότητες), όπως φαίνεται παρακάτω: a A1 u[g(a)] U0 a A2 u[g(a)] U0 Τα Α1 και Α2 είναι δύο κλάσεις (κατηγορίες) των δεδομένων. Και το U0 το υπό εκτίμηση επίπεδο αποδοχής/απόρριψης, το οποίο διαχωρίζει το σύνολο των αποδεκτών δεδομένων από την ομάδα Α2 από το σύνολο των απορριπτέων δεδομένων A2. Ένα πρόβλημα απόφασης συνεπάγεται με την εξέταση ενός συνόλου πιθανών εναλλακτικών λύσεων. Το πρόβλημα απόφασης που διατυπώνεται στη συγκεκριμένη διπλωματική εργασία, αφορά το διαχωρισμόών των εκείνων των επιχειρήσεων που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν βιώσιμες (επιτυχημένες) από άλλες που έχουν λιγότερες πιθανότητες. Συνήθως, τα προβλήματα που αναλύονται με τη μεθοδολογία UTADIS μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στους παρακάτω τέσσερις διαφορετικούς τύπους, ανάλογα με τη προσέγγιση του προβλήματος και το στόχο της απόφασης: 1. Επιλογή της καλύτερης εναλλακτικής λύσης, η καλύτερη εναλλακτική έχει προσδιοριστεί από πριν. 2. Διαλογή των εναλλακτικών λύσεων σε προκαθορισμένες ομοιογενείς κατηγορίες που έχουν επιλεγεί από τον αποφασίζοντα. 3. Κατάταξη/Ταξινόμηση των εναλλακτικών λύσεων από τις καλύτερες λύσεις προς τις χειρότερες ή το αντίθετο. 4. Περιγραφή των εναλλακτικών λύσεων. (Zopounidis, 1999) 27
Με τους παραπάνω τρόπους επιλύονται προβλήματα λήψης αποφάσεων, όπως διάγνωση σφαλμάτων, ιατρική διάγνωση, η διάγνωση του δυναμικού πωλήσεων, την αξιολόγηση πτώχευσης εταιρειών, στην λήψη δανείων κλπ. Η προσέγγιση του προβλήματος που θα δοθεί στην συγκεκριμένη διπλωματική εργασία αφορά την «Διαλογή των εναλλακτικών λύσεων σε προκαθορισμένες ομοιογενείς κατηγορίες». Αυτό καθώς θα πρέπει να προσδιοριστεί ένα πρόβλημα λήψης απόφασης των επιχειρήσεων που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι βιώσιμες ή και όχι. Εφόσον προσδιοριστούν οι δύο κατηγορίες, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί χρήση των τεχνικών γραμμικού προγραμματισμού με σκοπό την ανάπτυξη μιας συνάρτησης η οποία θα είναι υπεύθυνη για την ταξινόμηση των λύσεων στις κατάλληλες ομάδες με το μικρότερο σφάλμα ταξινόμησης. (Zigomitros, 2007) Ως κριτήρια αξιολόγησης των εταιρειών ορίστηκαν τα εξής: Market, δηλαδή σε ποιον τομέα δραστηριοποιείται η εταιρεία. (Enterprise Software, Information Services, Marketplaces, Platform as a Service (PaaS), Software as a Services (SaaS)). Total Funding, το συνολικό ποσό χρηματοδότησης που έχει λάβει η εταιρεία από την στιγμή της δημιουργίας της μέχρι και το 2014. Το Status της εταιρείας, δηλαδή σε ποια κατάσταση βρισκόταν το 2014 αν είχε πουληθεί, αν δραστηριοποιείται ακόμη ή αν έχει κλείσει η εταιρεία. (Operating, Closed, acquired) Continent, σε ποια ήπειρο έχει την έδρα της η εταιρεία (Η ήπειρος αναπαρίστανται με 2 η γράμματα κατά ISO). Funding rounds, πόσους γύρους χρηματοδότησης έχει λάβει μια εταιρεία (Από έναν γύρο χρηματοδότησης μέχρι και 18 γύρους) Προκαθορισμένες κατηγορίες ορίζονται οι «Sustainable» (S), η κατηγορία Non-Sustainable (NS) και η κατηγορία Not-announced (NN). Η πρώτη κατηγορία περιγράφει τις εταιρείες που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι βιώσιμες, στη δεύτερη κατηγορία NS περιγράφονται αυτές που δεν έχουν μεγάλη πιθανότητα να είναι βιώσιμες και στην τρίτη κατηγορία αυτές που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε τι θα κάνουν. Επομένως η μέθοδος UTADIS διατυπώνεται μαθηματικά ως εξής : m Ui(a) = Ui[gi(a)] i=1 28
Formatted: Justified, Keep with next Εικόνα 6: Μοντέλο UTADIS Στην γενική περίπτωση οι προτιμήσεις του αποφασίζοντα εκφράζονται ταξινομημένα σε q ομοιογενείς ομάδες A1<A2< <Aq. Δηλαδή η ομάδα Α1 περιλαμβάνει τις λιγότερες προτιμήσεις και όσο προχωράμε στην Αq τις περισσότερες προτιμήσεις. Επομένως, με βάση το παραπάνω μοντέλο οι προτιμήσεις του αποφασίζοντα ικανοποιούνται από τις ακόλουθες συνθήκες. U[g(a)] U1 τότε το a a1 Sustainable που σημαίνει πιθανότητες να εξαγοραστεί. U[g(a)] U2 τότε το a a2 Non-Sustainable που σημαίνει πιθανότητες να κλείσει. U2<U[g(a)]< U1 τότε το a a3 = Not-announced που σημαίνει ότι δεν μπορούμε να λάβουμε μια απόφαση. Όπου u2<u1 και είναι κατώφλια (όριο) στο διάστημα από [0,1] με τα οποία μπορεί να γίνει διαχωρισμός των ομάδων για σκοπούς κατάταξης. Υπάρχει ένα σύνολο αναφοράς Α το οποίο περιλαμβάνει τις εναλλακτικές λύσεις α1, α2, α3 όπου a1= S = Sustainable a2= NS = Non-Sustainable a3= NN = Not-announced επομένως Α={S,NS,NN 29
Οι λύσεις αυτές αξιολογούνται με βάση m κριτήρια όπου m=4. κριτηρίων w1, w2, w3, w4, όπως φαίνεται παρακάτω: w1= market { Marketplaces, Information Services, SaaS, PaaS, Enterprise Software w2= total funding { R1, R2, R3, R4, R5,R6, R7 w3= continent codes { AS, EU, OC, CA, US w4= funding rounds {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,12,18 Σκοπός είναι η ταξινόμηση των εναλλακτικών λύσεων σε q διατεταγμένες ομάδες C1, C2,...,Cq έτσι ώστε η ομάδα Ck+1 προτιμάται της ομάδας Ck. Η μορφή της προσθετικής συνάρτησης χρησιμότητας η οποία αναπτύσσεται μέσω της μεθόδου UTADIS είναι η ακόλουθη, αριστερότερα βρίσκονται οι χειρότερες τιμές και όσο προχωράμε στα δεξιά βρίσκονται οι καλύτερες: Η ταξινόμηση του πεδίου market από την χειρότερη περίπτωση προς την καλύτερη περίπτωση (από αριστερά προς τα δεξιά) πραγματοποιήθηκε με την ανάλυση της ποσοστιαίας τιμής των επιτυχημένων εταιρειών δηλαδή των εταιρειών που έχουν ως status= acquired : Market = [w11, w12, w13, w14, w15]=[ Marketplaces, Enterprise Software ] Information Services, SaaS, PaaS, Τα ποσοστά επιτυχίας (status= acquired ) των εταιρειών όσον αφορά την κατηγορία του market παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: *ES= Enterprise Software **IS= Information Services Η ταξινόμηση του πεδίου Total funding πραγματοποιήθηκε όπως και με τα προηγούμενα πεδία με την ανάλυση της ποσοστιαίας τιμής των επιτυχημένων εταιρειών έτσι όπως ορίζεται στην συγκεκριμένη διπλωματική εργασίας. Total funding=[w21, w22, w23, w24, w25, w26, w27]= [ R2, R1, R3, R7, R4, R5,R6 ] 30
Η ταξινόμηση διαμορφώθηκε με βάση τα ποσοστά του πίνακα από το χειρότερο προς το καλύτερο, όπως φαίνεται παρακάτω: Status = [ w31, w32, w33]= [ closed, operating, acquired ] Η ταξινόμηση του Continent code από την χειρότερη τιμή προς την καλύτερη τιμή πραγματοποιήθηκε με την ανάλυση της ποσοστιαίας τιμής των επιτυχημένων εταιρειών δηλαδή των εταιρειών με status acquired, έτσι η διάταξη διαμορφώθηκε ως εξής: Continent code= [w41, w42, w43, w44,w45]= [ AS, EU, OC, CA, US ] Όπου τα ποσοστά επιτυχίας (acquired) των εταιρειών αυτών φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Το πεδίο Funding rounds όπως αναφέρεται και παραπάνω συμβολίζει τους γύρους που σηκώνει η κάθε εταιρεία. Και αυτού του πεδίου η ταξινόμηση, έχει διαμορφωθεί όπως με τις προηγούμενες μεταβλητές. Δηλαδή δίνοντας σημασία στο ποσοστό επιτυχίας με γνώμονα τους γύρους που έχει σηκώσει μια επιχείρηση. Funding rounds = [w51, w52, w53, w54, w55, w56, w58, w59, w510, w511, w512, w513] = [18, 12, 11, 9, 0, 6, 1, 7, 2, 4, 3, 5, 8] Σύμφωνα με την μέθοδο UTADIS ελαχιστοποιούμε τα σφάλματα υποεκτίμησης και υπερεκτίμησης (min:s1+s2+s4+s3+si3+s5+si5+si6+si7;) και με την γραμμική παρεμβολή υπολογίζουμε τους 31
συντελεστές των wij, οι οποίοι και θα βοηθήσουν στο να δώσουμε χρησιμότητα στα δεδομένα μας και να τα ταξινομήσουμε στις αντίστοιχες 3 κατηγορίες. 1. Market = [w10, w11, w12, w13, w14]=[ Marketplaces, Information Services, SaaS, PaaS, Enterprise Software ] 2. Total funding=[w20, w21, w22, w23, w24, w25, w26]= [ R2, R1, R3, R7, R4, R5,R6 ] 3. Continent code= [w30, w31, w32, w33, w34]= [ AS, EU, OC, CA, US ] 4. Funding rounds = [w40, w41, w42, w43, w44, w45, w46, w47, w48, w49, w410, w411, w412] = [18, 12, 11, 9, 0, 6, 1, 7, 2, 4, 3, 5, 8] Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα w10, w20, w30, w40 η χρησιμότητά τους ισούνται με το μηδέν οπότε μπορούν να μην εισαχθούν στο γραμμικό πρόβλημα. 2.2 ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες της υλοποίησης της διπλωματικής εργασίας συλλέχθηκαν από την ιστοσελίδα Crunchbase [https://data.crunchbase.com/docs]. Συγκεκριμένα, η μέθοδος UTADIS εκτελέστηκε σε δυο διαφορετικά λογισμικά για να είναι πιο διακριτή η ακρίβεια του μοντέλου πρόβλεψης. Το πρώτο λογισμικό στο οποίο εκτελέστηκαν 60 διαφορετικά δεδομένα (εκτέλεση ανα 30 δεδομένων, 2 φορές) 20 δεδομένα επιχειρήσεων είχαν το status closed και 20 δεδομένα επιχειρήσεων είχαν το status «operating» και 20 δεδομένα το status acquired είναι το LP solver [http://lpsolve.sourceforge.net/5.5/]. Το δεύτερο λογισμικό στο οποίο εκτελέστηκαν 100 διαφορετικά δεδομένα (επιλεγμένα με τυχαία σειρά κάθε φορά) είναι το AIMMS [https://www.aimms.com/] και συγκεκριμένα η εφαρμογή AIMMS Academic που διατίθεται δωρεάν για ακαδημαϊκή χρήση σε φοιτητές και ερευνητές. Τα δεδομένα που αναλύθηκαν και στις δυο εφαρμογές είναι καταγεγραμμένα μέχρι και το έτος 2014, αυτό σημαίνει πως πολλές από τις επιχειρήσεις που τότε είχαν το status operating, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πλέον να έχουν διαφορετικό status, όπως το closed ή και Acquired. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από τη λήψη ενός excel αρχείου με 35.000 δεδομένα επιχειρήσεων. Στην εκτέλεση του UTADIS επιλέχθηκαν με τρόπο που να συγκροτούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα για όλες τις κατηγορίες, συνολικά 100 δεδομένα επιχειρήσεων. Από αυτά τα 100 δεδομένα, 60 δεδομένα επιχειρήσεων εκτελέστηκαν στο LP Solver και όλα, και τα 100 εκτελέστηκαν στο AIMMS. Στα 100 δεδομένα το status acquired το είχαν 33 δεδομένα επιχειρήσεων, το status «closed το είχαν 33 επιχειρήσεις και 34 είχαν το status «operating». 32
2.3 ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ UTADIS ΣΤΟ LPSOLVER Την 1 η φορά θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί το σφάλμα υπερεκτίμησης και το σφάλμα υποεκτίμησης, γι αυτό δημιουργούμε την αντικειμενική συνάρτηση των σφαλμάτων με όλους του περιορισμούς που έχουμε δημιουργήσει από τα δεδομένα μας. Έτσι από τα παραπάνω προκύπτει το εξής γραμμικό πρόβλημα που αναλύεται στην ενότητα 6.3.1 (Ελαχιστοποίηση μεταβλητών υποεκτίμησης και υπερεκτίμσηςυπερεκτίμησης) και φαινεςταιφαίνεται στην εικόνα 7, με σκοπό να επιλυθεί στο LPSolver. Όλα τα δεδομένα που βρίσκονται στους πίνακες αποτελεσμάτων μεγιστοποίησης και ελαχιστοποίησης έχουν στρογγυλοποιηθεί. 2.3.1 ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΥΠΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΕΚΤΙΜΗΣΗΣ Στην πρώτη εκτέλεση θα πρέπει να τρέξουμε το μοντέλο (Εικόνα 7) για να ελαχιστοποιηθούν τα σφάλματα υποεκτίμησης και υπερεκτίμησης, τα αποτελέσματα που λάβαμε μέσω της εκτέλεσης του μοντέλου είναι τα εξής: 33
Minimize of min:s1+s2+s3+s4+s5+s6+s7+s8+s9+s10+s11+s12+s13+s14+s15+s16+s17+s18+s19+s20+s21+si21+s22+si22+s23+si23+s24+si24+s 25+si25+s26+si26+s27+si27+s28+si28+s29+si29+s30+si30; /Aquire/ C1:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u1+s1>=0; C2:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+s2>=0; C3:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u1+s3>=0; C4:w12+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+s4>=0; C5:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+s5>=0; C6:w11+w12+w21+w22+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+s6>=0; C7:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w23+w24+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+s7>=0; C8:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w31++w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+s8>=0; C9:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49 +w410+w411+w412-u1+s9>=0; C10:w11+w12+w21+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44-u1+s10>=0; /Closed/ C11:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s11>=0.1; C12:-w11-w12-w13-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s12>=0.1; C13:-w12-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s13>=0.1; C14:-w11-w12-w21-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s14>=0.1; C15:-w11-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s15>=0.1; C16:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+s16>=0.1; C17:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48-w49-w410-w411- w412+u2+s17>=0.1; C18:-w21-w22-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+s18>=0.1; C19:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+s19>=0.1; C20:-w11-w12-w21-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44+u2+s20>=0.1; /Operating/ C21:w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+s21>=0.1; Ci21:-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1+si21>=0.1; C22:w11+w12+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+s22>=0.1; Ci2:-w11-w12-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1+si22>=0.1; C23:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+s23>=0.1; Ci23:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1+si23>=0.1; C24:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u2+s24>=0.1; Ci24:-w11-w12-w21-w22-w23-w24-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u1+si24>=0.1; C25:w11+w12+w13+w14+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u2+s25>=0.1; Ci25:-w11-w12-w13-w14-w21-w31-w32-w41-w42-w43-w44+u1+si25>=0.1; C26:w11+w12+w13+w14+w31+w32+w33+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u2+s26>=0.1; Ci26:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48-w49-w410+u1+si26>=0.1; C27:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w33+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49-u2+s27>=0.1; Ci27:-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48-w49+u1+si27>=0.1; C28:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w23+w31+w32+w33+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u2+s28>=0.1; Ci28:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48-w49-w410+u1+si28>=0.1; C29:w11+w21+w31+w32+w33+w41+w42+w43+w44-u2+s29>=0.1; Ci29:-w11-w21-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44+u1+si29>=0.1; C30:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w23+w31+w32+w33+w34+w41+w42-u2+s30>=0.1; Ci30:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w31-w32-w33-w34-w41-w42+u1+si30>=0.1; c0:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49 +w410+w411+w412+w413 = 1 ; c10: u1 - u2 >= 0.11 ; Εικόνα 7: Εκτέλεση μοντέλου για την ελαχιστοποίηση των σφαλμάτων υπερεκτίμησης και υποεκτίμησης (si,u1,u2) 34
Εφόσον λάβαμε τα αποτελέσματα που φαίνονται παρακάτω: Variables Result s1 0 s10 0.0550000000000021 s11 0.209999999999997 s12 0.0199999999999989 s13 0.0199999999999993 s14 0.109999999999999 s15 0.0200000000000012 s16 0.0649999999999957 s17 0.200000000000004 s18 0.109999999999993 s19 0.209999999999997 s2 0.0550000000000023 s20 0.155 s21 0.225000000000005 s22 0.180000000000004 s23 0.0899999999999975 s24 0.0349999999999972 s25 0.0450000000000025 s26 0.0899999999999971 s27 0.0349999999999953 s28 0 s29 0.0899999999999968 s3 0.0550000000000022 s30 0.0900000000000023 s4 0.189999999999999 s5 0 s6 0.0550000000000021 s7 0 s8 0 s9 0 si21 0 si22 0 si23 0 si24 0.0550000000000022 si25 0.0449999999999967 si26 0 si27 0.0549999999999963 35
si28 0.0899999999999973 si29 0 si30 0 u1 0.909999999999997 u2 0.799999999999997 w11 0 w12 0.0449999999999942 w13 0 w14 0 w21 0.090000000000005 w22 0 w23 0 w24 0.0550000000000014 w25 0.0449999999999967 w26 0 w31 0 w32 0.0449999999999967 w33 0 w34 0 w41 0.629999999999996 w410 0.0450000000000042 w411 0 w412 0 w413 0 w42 0 w43 0.0449999999999967 w44 0 w45 0 w46 0 w47 0 w48 0 w49 0 Formatted: Font: Verdana, 9 pt, Greek Εικόνα 8: Πίνακας Αποτελεσμάτων της ελαχιστοποίησης των σφαλμάτων υπερεκτίμησης και υποεκτίμησης 36
Αντικαθιστώντας τα νούμερα του πίνακα στην Εικόνα 8 θα ακολουθήσει η ανάλυσηανάλυση μεταβελτιστοποίησης με την μεγιστοποίησημεγιστοποίηση της χρησιμότηταςχρησιμότητας των τεσσάρων κριτηρίων με τη σειρά w1, w2, w3, w4. 2.3.2 Μεγιστοποίηση 1 ου κριτηρίου (Market) Για την εκτέλεση της μεγιστοποίησης του 1 ου κριτηρίου πραγματοποιήθηκε εκτέλεση του παρακάτω μοντέλου: Maximize the 1st criteria (market) max:w11+w13+w13+w14; /Aquire/ C1:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u1>=0; C2:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; C3:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u1+0.06>=0; C4:w12+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+0.19>=0; C5:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1>=0; C6:w11+w12+w21+w22+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; /Closed/ C11:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.21>=0.1; C12:-w11-w12-w13-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C13:-w12-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C14:-w11-w12-w21-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.11>=0.1; C15:-w11-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C16:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+0.07>=0.1; /Operating/ C21:w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.23>=0.1; Ci21:-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C22:w11+w12+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.18>=0.1; Ci2:-w11-w12-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C23:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.09>=0.1; Ci23:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C24:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u2+0.03>=0.1; Ci24:-w11-w12-w21-w22-w23-w24-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u1+0.06>=0.1; C25:w11+w12+w13+w14+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u2+0.05>=0.1; Ci25:-w11-w12-w13-w14-w21-w31-w32-w41-w42-w43-w44+u1+0.04>=0.1; Εικόνα 9:Εκτέλεση μοντέλου για την μεγιστοποίηση του 1ου κριτηρίου (Market) 37
Τα αποτελέσματα από την εκτέλεση για την μεγιστοποίηση του 1 ου κριτηρίου που είναι η μεταβλητή market αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα: Variables Results 0.05 w11 0 w12 0.05 w13 0 w14 0 w21 0.09 w22 0 w23 0.0599999999999999 w24 0 w31 0 w32 0.04 w41 0.67 w42 0 w43 0 w44 0 w45 0 w46 0 w47 0 w48 0 w49 0.05 w410 0 u1 0.91 w25 0.04 w26 0 w33 0 w34 0 u2 0.8 w411 0 w412 0 w413 0 Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Formatted: Font: Verdana, 10 pt, Greek Εικόνα 10: Πίνακας αποτελεσμάτων της μεγιστοποίηση του 1ου κριτηρίου (Market) 38
2.3.3 Μεγιστοποίηση του 2 ου κριτηρίου (Total Funding) Το μοντέλο που θα εκτελεστεί για την μεγιστοποίηση του 2 ου κριτηρίου είναι το «Total funding» δηλαδή τα συνολικά χρήματα που έχει λάβει ως επένδυση μια επιχείρηση και έχει ομαδοποιηθεί σε 7 διαφορετικές κατηγορίες, το μοντέλο φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: Formatted: Font: Verdana Formatted: Font: Verdana Formatted: Font: Verdana Maximize the 2nd criteria (Total Funding) max:w21+w22+w23+w24+w25+w26; /Acquire/ C1:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u1>=0; C2:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; C3:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u1+0.06>=0; C4:w12+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+0.19>=0; C5:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1>=0; C6:w11+w12+w21+w22+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; /Closed/ C11:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.21>=0.1; C12:-w11-w12-w13-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C13:-w12-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C14:-w11-w12-w21-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.11>=0.1; C15:-w11-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C16:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+0.07>=0.1; /Operating/ C21:w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.23>=0.1; Ci21:-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C22:w11+w12+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.18>=0.1; Ci2:-w11-w12-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C23:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.09>=0.1; Ci23:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C24:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u2+0.03>=0.1; Ci24:-w11-w12-w21-w22-w23-w24-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u1+0.06>=0.1; C25:w11+w12+w13+w14+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u2+0.05>=0.1; Ci25:-w11-w12-w13-w14-w21-w31-w32-w41-w42-w43-w44+u1+0.04>=0.1; Εικόνα 11:Εικόνα 8:Εκτέλεση μοντέλου για την μεγιστοποίηση του 2ου κριτηρίου (Total Funding) 39
Τα αποτελέσματα της μεγιστοποίησης του 2 ου κριτηρίου (Total Funding) φαίνεται στον παρακάτω πίνακα: Variables result u1 0.23 u2 0.12 w11 0 w12 0.04 w13 0 w14 0 w25 0.73 w26 0 w31 0 w32 0.04 w33 0 w34 0 w21 0.09 w22 0 w23 0.06 w24 0 w41 0 w410 0 w411 0 w412 0 w413 0 w42 0 w43 0 w44 0 w45 0 w46 0 w47 0 w48 0 w49 0.04 Εικόνα 12: Πίνακας αποτελεσμάτων μεγιστοποίησης του 2ου κριτηρίου (Total Funding) 40
2.3.4 Μεγιστοποίηση 3 ου κριτηρίου (Continent) Formatted: Font: Verdana Το μοντέλο που θα εκτελεστεί για την μεγιστοποίηση του 3ου κριτηρίου που είναι το πεδίο Continent δηλαδή η ήπειρος στην οποία δραστηριοποιείται η εταιρεία (έχει έδρα) έχει ομαδοποιηθεί σε 5 διαφορετικές κατηγορίες. Το μοντέλο φαίνεται τον παρακάτω πίνακα: Maximize the 3rd criteria (Continent) max:w31+w32+w33+w34; /Acquire/ C1:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u1>=0; C2:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; C3:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u1+0.06>=0; C4:w12+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+0.19>=0; C5:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1>=0; C6:w11+w12+w21+w22+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; /Closed/ C11:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.21>=0.1; C12:-w11-w12-w13-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C13:-w12-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C14:-w11-w12-w21-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.11>=0.1; C15:-w11-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C16:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+0.07>=0.1; /Operating/ C21:w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.23>=0.1; Ci21:-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C22:w11+w12+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.18>=0.1; Ci2:-w11-w12-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C23:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.09>=0.1; Ci23:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C24:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u2+0.03>=0.1; Ci24:-w11-w12-w21-w22-w23-w24-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u1+0.06>=0.1; C25:w11+w12+w13+w14+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u2+0.05>=0.1; Ci25:-w11-w12-w13-w14-w21-w31-w32-w41-w42-w43-w44+u1+0.04>=0.1; Εικόνα 13: Μοντέλο Μεγιστοποίησης του 3ου κριτηρίου (Continent) 41
Τα αποτελέσματα από την εκτέλεση της μεγιστοποίησης του 3 ου κριτηρίου, αναγράφονται στο πίνακα που φαίνεται παρακάτω: Variables result u1 0.23 u2 0.12 w11 0 w12 0.04 w13 0 w14 0 w21 0.09 w22 0 w23 0.06 w24 0 w25 0.04 w26 0 w31 0 w32 0.04 w33 0 w34 0.00999999999999998 w41 0 w410 0 w411 0 w412 0 w413 0 w42 0 w43 0 w44 0 w45 0 w46 0 w47 0 w48 0 w49 0.72 Εικόνα 14:Αποτελέσματα μεγιστοποίησης του 3ου κριτηρίου (Continent) 42
2.3.5 Μεγιστοποίηση 4 ου κριτηρίου (Funding Rounds) Το μοντέλο που θα εκτελεστεί για την μεγιστοποίηση του 4ου κριτηρίου που είναι το πεδίο Funding rounds δηλαδή η ο αριθμός των γύρων χρηματοδότησης που έχει λάβει η εταιρεία και έχει ομαδοποιηθεί σε 13 διαφορετικές κατηγορίες, το μοντέλο φαίνεται τον παρακάτω πίνακα: Formatted: Font: Verdana Formatted: Font: Verdana Formatted: Font: Verdana Maximize the 4th criteria (Funding rounds) max:w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410+w411+w412+w413; /Acquire/ C1:w21+w22+w23+w24+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48+w49+w410-u1>=0; C2:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; C3:w11+w12+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u1+0.06>=0; C4:w12+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u1+0.19>=0; C5:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w25+w26+w31+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1>=0; C6:w11+w12+w21+w22+w31+w32+w33+w34+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u1+0.06>=0; /Closed/ C11:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w23-w24-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.21>=0.1; C12:-w11-w12-w13-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C13:-w12-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C14:-w11-w12-w21-w22-w31-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.11>=0.1; C15:-w11-w31-w32-w33-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u2+0.02>=0.1; C16:-w11-w12-w13-w14-w31-w32-w33-w34-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u2+0.07>=0.1; /Operating/ C21:w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.23>=0.1; Ci21:-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C22:w11+w12+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.18>=0.1; Ci2:-w11-w12-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C23:w11+w12+w13+w14+w21+w22+w41+w42+w43+w44+w45+w46-u2+0.09>=0.1; Ci23:-w11-w12-w13-w14-w21-w22-w41-w42-w43-w44-w45-w46+u1>=0.1; C24:w11+w12+w21+w22+w23+w24+w41+w42+w43+w44+w45+w46+w47+w48-u2+0.03>=0.1; Ci24:-w11-w12-w21-w22-w23-w24-w41-w42-w43-w44-w45-w46-w47-w48+u1+0.06>=0.1; C25:w11+w12+w13+w14+w21+w31+w32+w41+w42+w43+w44-u2+0.05>=0.1; Ci25:-w11-w12-w13-w14-w21-w31-w32-w41-w42-w43-w44+u1+0.04>=0.1; Εικόνα 15: Μοντέλο μεγιστοποίησης του 4ου κριτηρίου (Funding Rounds) 43
Τα αποτελέσματα από την μεγιστοποίηση του 4 ου κριτηρίου αναγράφονται στο πίνακα παρακάτω: Variables result w41 0 w42 0 w43 0 w44 0 w45 0 w46 0 w47 0 w48 0 w49 0.72 w410 0 w11 0 w12 0.05 w13 0 w21 0.09 w22 0 w23 0.06 w24 0 w31 0 w32 0.04 u1 0.24 w25 0.0399999999999999 w26 0 w33 0 w34 0 w14 0 u2 0.13 w411 0 w412 0 w413 0 Εικόνα 16: Αποτελέσματα εκτέλεσης 4ου κριτηρίου (Funding Rounds) Αφού επιλυθούνεπιλυθούν τα γραμμικαγραμμικά προβλήματαπροβλήματα μεγιστοποίησηςμεγιστοποίησης του κάθε κριτηρίουκριτήριου τότε ως λύση προκύπτει ο μέσος όρος (η 44
αριστερότερη στήλη με το μπλε χρώμα) των λύσεων. Στον παρακάτω πίνακα αναγράφεται ο μέσος όρος των μεταβλητών που έχουν αναφερθεί στους προηγούμενους πίνακες αποτελεσμάτων. Εικόνα 17: Με την εκτέλεση των 30 πρώτων δεδομένων Από τον πίνακα προκύπτει ότι: U1= 0,5 U2=0,39 Από τα U1 και U2 μπορούμε να κρίνουμε ποια δεδομένα θα ανήκουν στην κατηγορία closed, operating και acquired. 45
2.3.6 Δημιουργία μοντέλου με την εκτέλεση άλλων 30 δεδομένων Ανατρέχοντας για μια ακόμη φορά άλλα 30 δεδομένα, 10 εταιρειών που έχουν εξαγοραστεί, 10 εταιρειών που έχουν κλείσει και 10 εταιρειών που είναι operating διαπιστώνονται τα εξής συμπεράσματα όπως φαίνονται στον πίνακα: Εικόνα 18: Με την εκτέλεση των 30 δεύτερων δεδομένων Όπως φαίνεται στον πίνακα πλέον τα u1, u2 έχουν αλλάξει τιμές, επομένως έχουν αλλάξει και οι τιμές που θα ορίζουν την κατάταξη των δεδομένων μας στις τρείς ομάδες. U1= 0,78 46
U2= 0,67 Από τα U1 και U2 μπορούμε να κρίνουμε ποια δεδομένα θα ανήκουν σε ποια από τις κατηγορίες, operating και acquired ή και NA. 47
2.4 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ UTADIS ΣΤΟ AIMMS Το πρόγραμμα που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του μοντέλου πρόβλεψης της βιωσιμότητας startups είναι το AIMMS. Το συγκεκριμένο λογισμικό αποτελεί ένα προγραμματιστικό περιβάλλον, το οποίο δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης και επίλυσης προβλημάτων βελτιστοποίησης υπό περιορισμούς. Η εταιρεία από μόνη της διαθέτει δύο κύρια προϊόντα που προσφέρει, τα οποία χρησιμεύουν στην μοντελοποίηση και βελτιστοποίησης σε μια ποικιλία δραστηριοτήτων. Για την διεκπεραίωση της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας χρησιμοποιήθηκε το δωρεάν πακέτο που προσφέρει η εταιρεία στους φοιτητές. Ως δεδομένα στο μοντέλο που δημιουργήθηκε έλαβαν χώρα 90 100 εταιρείες ως το σύνολο αναφοράς της ανάλυσης. Οι 100 αυτές επιχειρήσεις (με τα χαρακτηριστικά τους) χωρίστηκαν με βάση τη μεθοδολογία k-fold-validation. Η μεθοδολογία αυτή αναφέρεται στην ενέργεια όπου ένα σύνολο δεδομένων χωρίζεται σε k ενότητας / ομάδες με τυχαίο τρόπο κάθε φορά και κάθε ομάδα χρησιμοποιείται ως σύνολο εκπαίδευσης/αναφοράς. Σκοπός του 10-fold validation στην εργασία, είναι η εξακρίβωση της εγκυρότητας του υποδείγματος και η ανεύρεση των ορίων που διαχωρίζουν τις επιχειρήσεις που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθούν στο status closed από εκείνες με το status operating και τελικά από αυτές που μπορούν «πετύχουν»/ «εξαγοραστούν» με το status «aquired». 2.4.1 Υπολογισμός Utility μέσω AIMMS Για την εξακρίβωση του μοντέλου με τις βαρύτητες που δόθηκαν και τις μεταβλητές που χρησιμοποιήθηκαν, χρειάστηκε η επιβεβαίωση μέσω της εκτέλεσης 10-fold validation των 100 δεδομένων. Δηλαδή οι 100 εταιρείες του συνόλου αναφοράς χωρίστηκαν 10 φορές με τυχαίο τρόπο σε 10 σύνολα. Τελικά, τα utilities που προέκυψαν από τις επι μέρους ομάδες συγκρίθηκαν με τα utilities του ίδιου του δεδομένου με σκοπό την ταξινόμηση με μια από τις 3 κατηγορίες που αναφέρεται στην θεωρία (closed, acquired, operating). Συγκρίνοντας τα αποτελέσματα που πήραμε από την άθροιση των Wij για τον υπολογισμό του utility της κάθε εταιρείας και τελικά την κατάταξη της με βάση το utility στις ομάδες closed, operating και acquired στο 1 ο fold validation προέκυψαν τα εξής: 48
Εικόνα 19: Εκτέλεση 1 ου σετ δεδομένων με τη μέθοδο UTADIS μέσω AIMMS Επίσης, τα u1 και u2 που καθορίζουν την κατάταξη των δεδομένων στο 1 ο fold validation είναι: U1=0,3 U2=0,1 Από την επαλήθευση των στοιχείων προκύπτει ότι το 70% των δεδομένων που προβλέφθηκαν ήταν αληθή με βάση το status και το 30% δεν έβγαλε αληθή αποτελέσματα. Στην διαδικασία επαλήθευσης του 2 ου συνόλου αναφοράς τα αποτελέσματα που λάβαμε από την επαλήθευση εμφανίζονται στον πίνακα 20. Στο 2 ο σύνολο αναφοράς η τιμή του U1 είναι 0,3 και τουu2 είναι 0,1 Εικόνα 20: Εκτέλεση 2 ου σετ δεδομένων με τη μέθοδο UTADIS μέσω AIMMS Από την επαλήθευση των στοιχείων προκύπτει στην εικόνα 20, παρατηρείται ότι το 80% των δεδομένων που προβλέφθηκαν ήταν αληθή με βάση το status και στο 20% των δεδομένων τα αποτελέσματα ήταν ψευδή. Από το 2 ο σετ αναφοράς μέχρι και το 10 ο τα αποτελέσματα που εμφανίζονταν στην επαλήθευση των στοιχείων ήταν ίδια. 49