ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΡΙΣΑΣ -ΛΑΜΙΑΣ Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων Επιλογής Φοιτητών ΤΕΙ Λάρισας Λαμίας PLEASE ENTER ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 7 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2007-8
7 η ΕΝΟΤΗΤΑ : ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 7.1. Βιωσιμότητα (Περιεχόμενα Μεθοδολογία) Στη μελέτη βιωσιμότητας καλείστε να προϋπολογίσετε τα έσοδα και τα έξοδα της επιχείρησης για την επόμενη τριετία (ή και πενταετία) και κατά αυτόν τον τρόπο να διαπιστωθεί αν η επιχειρηματική ιδέα και κυρίως η προτιθέμενη επένδυση μπορεί να είναι βιώσιμη. Στη μελέτη βιωσιμότητας ο επενδυτής προβαίνει σε εκτιμήσεις (λογικές) όσον αφορά στις δαπάνες, αλλά και στα έσοδά του βασιζόμενος σε δεδομένα στοιχεία, όπως το ενοίκιο, η μισθοδοσία, οι τόκοι δανείων κ.λπ., αλλά και εκτιμήσεις, αναφορικά με το ύψος της παραγωγής και των πωλήσεων και κατά συνέπεια των μεταβλητών εξόδων και εσόδων. 7.1.1. Προϋπολογισμός Δαπανών Σε πρώτη φάση θα πρέπει να υπολογιστούν οι ετήσιες δαπάνες της επιχείρησης σε βάθος χρόνου τριών έως πέντε ετών. Συνήθως καλείστε να συμπληρώσετε τον επόμενο πίνακα (8.1.) Πίνακας 7.1. Δαπάνες επιχείρησης για την επόμενη τριετία Δαπάνες 1ο έτος 2ο έτος 3ο έτος Αμοιβές προσωπικού 27000 28500 29900 Κόστος για αγορές πρώτων υλών 54000 65000 78000 Γενικά έξοδα ( ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λ.π) 3500 4500 6000 Αμοιβές τρίτων (Μισθοδοσία, λογιστές, εξωτερικοί συνεργάτες κ.λ.π) 2000 3000 5100 Τόκοι για δάνεια 2500 2500 2500 Έξοδα προβολής και διαφήμισης 0 0 0 Άλλο /Προσδιορίστε Ενοίκια 8400 8400 9600 Άλλο /Προσδιορίστε Ανταλλακτικά Εργαλεία 1600 2100 2400 ΣΥΝΟΛΟ 99.000 114.000 133.500 Βελισσαρίου Ευστάθιος 2
7.1.2. Προϋπολογισμός εσόδων Το επόμενο στάδιο είναι ο προϋπολογισμών των εσόδων της επιχείρησης και αναλυτικότερα τα στοιχεία που δίνονται στον επόμενο πίνακα. Πίνακας 7.2. Έσοδα της επιχείρησης για την επόμενη τριετία. Έσοδα 1 ο έτος 2ο έτος 3ο έτος Κύριες Δραστηριότητες 135.000 155.000 180.000 Δευτερεύουσες Δραστηριότητες 0 0 0 Έσοδα από τη διαχείριση 0 0 0 ΣΥΝΟΛΟ 135.000 155.000 180.000 Κέρδη προ φόρων και Αποσβέσεων 36.000 41.000 46.500 Αποσβέσεις* 11.250 11.250 11.250 Κέρδη προ φόρων 27.750 29.750 32.250 * Οι αποσβέσεις αφορούν το πάγιο εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Για κάθε είδος κατηγορία εξοπλισμού ορίζεται στη Νομοθεσία και συγκεκριμένος συντελεστής απόσβεσης. Να σημειωθεί ότι τα «γήπεδα» (οικόπεδα) δεν αποσβένονται. 7.2. Αξιολόγηση βιωσιμότητας Όσον αφορά στην αξιολόγηση της επένδυσης, στη βιβλιογραφία αναφέρονται πολλοί τρόποι, που χωρίζονται σε (Α) Στατικές μεθόδους, (Β) σε Δυναμικές Μεθόδους και (Γ) σε μεθόδους προγραμματισμού επενδύσεων (Κατσανίδης, 2005). Στη συγκεκριμένη επένδυση θα εφαρμοστούν 2 μέθοδοι αξιολόγησης των επενδύσεων, οι οποίες είναι χρήσιμες για να αξιολογηθεί η βιωσιμότητα της επένδυσης. Βελισσαρίου Ευστάθιος 3
7.2.1. Μέθοδος επανείσπραξης (επανάκτησης) της αρχικής επένδυσης Η περίοδος επανείσπραξης της αρχικής επένδυσης (Payback period) ορίζεται ως ο αριθμός των ετών, που απαιτούνται για να επανακτηθεί η αρχική επένδυση. (Βλ. Τσακλάγκανος Α 1980). Στην προτεινόμενη επένδυση και λαμβάνοντας υπόψη τα προβλεπόμενα αποτελέσματα χρήσεως για τα επόμενα έτη, όπως δίδονται παρακάτω και είναι : Πίνακας 7.3. : Αναμενόμενα οικονομικά αποτελέσματα επένδυσης για τα πέντε πρώτα έτη. Έτος 1 ο 2 ο 3 ο 4 ο 5 ο Κύκλος εργασιών 135.000 155.000 180.000 200.000 220.000 Αποτέλεσμα προ φόρων 27.750 29.750 32.250 42.000 48.000 Αποτέλεσμα μετά των φόρων 18.562,5 22.312,5 24.187,5 31.500,0 36.000,0 Συν Αποσβέσεις 11.250 11.250 11.250 11.250 11.250 Καθαρή εισροή μετρητών 29.812,5 33.562,5 35.437,5 42.750,0 47.250,0 Άθροισμα ετών 29.812,5 63.375,0 98.812,5 141.562,5 18.8812,5 Σημειώσεις : Ως συντελεστής φορολογίας χρησιμοποιήθηκε το 25 % (ποσοστό φορολογίας των Ο.Ε.) Το επενδυτικό σχέδιο αφορούσε σε επένδυση της τάξεως των 100.000 ευρώ. Το ποσό αυτό με βάση τα παραπάνω στοιχεία (αποτελέσματα μετά τους φόρους, αλλά και την καθαρή εισροή μετρητών) η επιχείρηση θα καταφέρει να αποσβέσει την επένδυση σε 3 περίπου χρόνια. Στην παραπάνω μέθοδο δεν λαμβάνεται ωστόσο υπόψη το κόστος κεφαλαίου και η αξία που θα έχουν τα μελλοντικά κεφάλαια, γι αυτό εφαρμόζεται στη συνέχεια η επόμενη μέθοδος. 7.2.2. Μέθοδος της Καθαράς Παρούσας Αξίας Η μέθοδος της Καθαράς παρούσας αξίας (Net Present Value Method) συνίσταται στον υπολογισμό της παρούσας αξίας όλων των μελλοντικών εισροών μετρητών, ο οποίος γίνεται με επιτόκιο το κόστος κεφαλαίου, και στην αφαίρεση από την παρούσα αξία των μελλοντικών εισροών μετρητών, του ποσού (του κόστους) της επένδυσης που απαιτείται Βελισσαρίου Ευστάθιος 4
σήμερα (δηλαδή επίσης την παρούσα αξία υπολογιζόμενη στο κόστος του κεφαλαίου). (Βλ. Τσακλάγκανος Α. 1980). Για την εφαρμογή της μεθόδου αυτής χρησιμοποιούνται τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα, καθώς και οι συντελεστές αναγωγής (που αναγάγουν σε καθαρή παρούσα αξία τις εισροές μελλοντικών ετών) με κόστος κεφαλαίου 10%. Πίνακας 7.4.: Αναγωγή εισροών επένδυσης σε παρούσα αξία και κόστος κεφαλαίου 10% Έτος 1o 2 ο 3 ο 4ο 5 ο Καθαρή εισροή μετρητών 29812,5 33562,5 35437,5 42750,0 47250,0 Συντελεστής αναγωγής 0,9053 0,8203 0,7441 0,6756 0,6139 Καθαρά παρούσα αξία 26989,3 27531,3 26369,0 28881,9 29006,8 Άθροισμα ετών 26989,3 54520,6 80889,6 109771,5 138778,3 Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, για να καλύψει η επιχείρηση την επένδυση (των 100.000,00) σε παρούσα αξία, (και κόστος κεφαλαίου 10%) θα απαιτηθούν 4 περίπου χρόνια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν υπολογιστεί κόστος κεφαλαίου μικρότερο από 10%, τότε η διάρκεια απόσβεσης της επένδυσης θα μειωθεί ανάλογα. Συνοψίζοντας την ανάλυση για την αποδοτικότητα της επένδυσης και σύμφωνα με τις δύο παραπάνω μεθόδους αξιολόγησης, η επιχείρηση θα χρειαστεί 3 έως 4 χρόνια για να αποσβέσει την αρχική επένδυση. Η διάρκεια αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό ικανοποιητική και ο επενδυτής μπορεί να προβεί στην επένδυση και χωρίς επιδότηση. Σε περίπτωση που το προτεινόμενο επιχειρηματικό σχέδιο επιδοτηθεί σε ποσοστό 50%, τότε ο χρόνος απόσβεσης θα μειωθεί στο μισό και η επανείσπραξη του αρχικού κεφαλαίου του επενδυτή (50.000,00 ) θα διαρκέσει 1,5 έως 2 χρόνια. Στην περίπτωση αυτή η επένδυση είναι ιδιαίτερα συμφέρουσα και η βιωσιμότητά της σε μεγάλο βαθμό εξασφαλισμένη. Βελισσαρίου Ευστάθιος 5
7.3. Ανάλυση Νεκρού Σημείου Για τη αξιολόγηση της επένδυσης ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί να προβεί στον υπολογισμό του Νεκρού Σημείου (Βλ. Τσακλάγκανος Α. 1982, σελ. 22), αλλά και σε διάφορους άλλες μεθόδους Αξιολόγησης της επένδυσης. Το νεκρό σημείο προσδιορίζεται από τον τύπο : Σταθερά έξοδα Break-Even-Point = ---------------------------------- Τιμή - μεταβλητά έξοδα Στο παραπάνω αριθμητικό παράδειγμα, δόθηκαν τα παρακάτω δεδομένα Ετήσια έξοδα της επιχείρησης 99.000 Σταθερά έξοδα 41.000 Έσοδα 135.000 Μονάδες πώλησης 100.000 Τιμή μονάδας : 1,35 Σταθερά έξοδα ανά μονάδα = 41.000 / 100.000 = 0,41 Μεταβλητά έξοδα ανά μονάδα = 58.000 / 100.000 = 0,58 41.000 Νεκρό σημείο πωλήσεων = ------------------------- = 53.246,75 1,35 0,58 Δηλ. η επιχείρηση θα πρέπει να έχει έσοδα 53.246,75 για να καλύψει τα έξοδα της (σταθερά και μεταβλητά), από το σημείο αυτό και πάνω θα αρχίσει η εταιρία να σημειώνει κέρδη. Τα 53.246,75 αντιστοιχούν σε 39.442 μονάδες προϊόντων (53.246,75 / 1,35 ). 6
Σχήμα 8.1. : Σχηματική απεικόνιση του Νεκρού Σημείου. Έξοδα 53.246 41.000 0 53.246 Έσοδα 7