ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ SEVESO II ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Γεώργιος Π. Μουζάκης ιπλ. Χηµικός Μηχανικός Α.Π.Θ. Πατησίων 147 ΑΘΗΝΑ 11251 Τηλ. 2108629928 - Fax 2108662968 E mail: mouzakis@minenv.gr Η Κοινοτική Οδηγία 96/82/ΕΚ Η Κοινοτική Οδηγία 96/82/ΕΚ (Seveso II) στοχεύει στην αποφυγή των µεγάλων ατυχηµάτων και στον περιορισµό των επιπτώσεών τους στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Εφαρµόζεται σε εγκαταστάσεις όπου υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε τέτοιες ποσότητες που ξεπερνούν ορισµένα κρίσιµα όρια. Υποχρεώσεις ανάλογα µε τις ποσότητες των επικίνδυνων ουσιών/1 Το κάτω όριο απαιτεί: Υποβολή κοινοποίησης Πολιτική πρόληψης µεγάλων ατυχηµάτων Σχεδιασµό χρήσεων γης και Επιθεωρήσεις στην εγκατάσταση από τις αρµόδιες αρχές
Υποχρεώσεις ανάλογα µε τις ποσότητες των επικίνδυνων ουσιών/2 Το άνω όριο επιπρόσθετα των απαιτήσεων για το κάτω όριο απαιτεί: Υποβολή µελέτης ασφαλείας Σχεδιασµό έκτακτης ανάγκης Πρόβλεψη για ενηµέρωση του κοινού 2003/105/ΕΚ-1 Ηνέα Οδηγία 2003/105/ΕΚ µάλλον αλλάζει το εύρος του πεδίου εφαρµογής της Οδηγίας Seveso II παρά είναι µία µείζων και θεµελιώδης αναθεώρηση. Λαµβάνει υπόψη τα πρόσφατα ατυχήµατα (Baia Mare, Enschede, Τουλούζη) και τα αποτελέσµατα µελετών σε καρκινογενείς ουσίες και ουσίες επικίνδυνες για το περιβάλλον που πρόσφατα ολοκληρώθηκαν από το JRC - Ispra 2003/105/ΕΚ-2 Οι αλλαγές µε τη νέα Οδηγία 2003/105/ΕΚ αφορούν στα ακόλουθα σηµεία: ιεύρυνση του πεδίου εφαρµογής µε τη µεταλλευτική δραστηριότητα Σχετικά µε το νιτρικό αµµώνιο, υπάρχει επαναδιατύπωση που καλύπτει τα διάφορα ποσοστά του στη σύνθεση σύνθετων λιπασµάτων, την αυτοσυντηρούµενη αποσύνθεση, καθώς και υλικό εκτός προδιαγραφών και λιπάσµατα που δεν ανταποκρίνονται στη δοκιµή εκρηκτικότητας.
2003/105/ΕΚ-3 Νέα όρια για λιπάσµατα νιτρικού καλίου Προσθήκη στο Παράρτηµα Ι επτά νέων καρκινογόνων ουσιών, µε ταυτόχρονη αύξηση των ορίων (από 1 κιλό σε 500 και 2000 κιλά) Επανακαθορισµός της κατάταξης για τα εκρηκτικά Τροποποίηση του αθροιστικού κανόνα για ουσίες που ταξινοµούνται ως τοξικές, εύφλεκτες, οξειδωτικές και επικίνδυνες για το περιβάλλον. 2003/105/ΕΚ-4 Επαναπροσδιορισµός των ορίων για τα πετρελαιοειδή προϊόντα (µείωση στο µισό για βενζίνη και νάφθα, αύξηση για πετρέλαιο και καύσιµο αεροπλάνων) Τι ίσχυε: Βενζίνη, νάφθα 5.000 ton 50.000 ton Πετρέλαιο, jet fuel oil 500 ton 2.000 ton Τι ισχύει: Όλα τα 2.500 ton 25.000 ton πετρελαιοειδή 2003/105/ΕΚ-5 Χαµηλότερα όρια για ουσίες επικίνδυνες για το περιβάλλον Τι ίσχυε: R 50 200 ton 500 ton R 51, R53 500 ton 2.000 ton Τι ισχύει: R 50 100 ton 200 ton R 51, R53 200 ton 500 ton
H νέα ελληνική νοµοθεσία Υπάρχει η νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση 12044/613/19-3-2007 (ΦΕΚ 376/Β/19-3- 2007) η οποία αντικαθιστά την ΚΥΑ 5697/590/2000. Στην νέα ΚΥΑ έχουν γίνει όλες οι τροποποιήσεις που υπαγορεύονται από την Κοινοτική Οδηγία 2003/105/ΕΚ. Πέραν αυτών υπάρχουν και άλλες αλλαγές που έχουν προκύψει από την εφαρµογή της ΚΥΑ 5697/590/2000. Πρόσθετες αλλαγές στη νέα ελληνική νοµοθεσία/1 Απλοποίηση των διαδικασιών µε τη µείωση των απαιτούµενων αντιγράφων κοινοποίησης (8 αντί 9 αντιγράφων) Απλοποίηση των διαδικασιών µε τη µείωση των απαιτούµενων αντιγράφων µελετών ασφαλείας (9 αντί 11 αντιγράφων) Πρόσθετες αλλαγές στη νέα ελληνική νοµοθεσία/2 Προσδιορίζεται η αρµοδιότητα του Γενικού Χηµείου του Κράτους να καθορίζει βάσει των επικινδύνων ουσιών που διαχειρίζεται µια εγκατάσταση εάν υπάγεται ή όχι στις διατάξεις της αναφεροµένης ΚΥΑ. Ηλεκτρονική υποβολή των ανωτέρω στοιχείων στο Γ.Χ.Κ.
Πρόσθετες αλλαγές στη νέα ελληνική νοµοθεσία/3 Προσδιορίζεται και νοµοθετικά η υποχρέωση των υπηρεσιών που χορηγούν άδεια λειτουργίας εγκατάστασης να ενηµερώνουν στις 31/1 του κάθε έτους τις αρµόδιες αρχές για τις εγκαταστάσεις της περιοχής αρµοδιότητάς τους που υπάγονται στις διατάξεις της παρούσας ΚΥΑ (κάτω όριο κοινοποίηση και άνω όριο µελέτη ασφαλείας). Πρόσθετες αλλαγές στη νέα ελληνική νοµοθεσία/4 Θεσµοθετείται η Υποστηρικτική Οµάδα ιαχείρισης Κρίσεων στη Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας. ιαθέτει ένα αντίγραφο της µελέτης ασφαλείας της κάθε εγκατάστασης για περίπτωση ανάγκης Αν και ο συνολικός χρόνος για την αξιολόγηση της µελέτης ασφαλείας παραµένει 6 µήνες, γίνεται προσπάθεια για την αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση του χρόνου αξιολόγησης των µελετών µεταξύ των διαφόρων Υπηρεσιών. Ενέργειες στο άµεσο µέλλον/1 Θα πρέπει να καθοριστούν άµεσα οι εγκαταστάσεις που υπάγονται στο κάτω και άνω όριο της αναφεροµένης ΚΥΑ. Αναµένεται να ελαττωθούν δεδοµένου ότι θα εξαιρεθούν πολλές εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών και ενδεχοµένως να αυξηθούν οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας τοξικών αποβλήτων και αυτές που χρησιµοποιούν επικίνδυνες ουσίες για το περιβάλλον.
Ενέργειες στο άµεσο µέλλον/2 Οι αρχές που αδειοδοτούν τις εγκαταστάσεις σε όλη τη χώρα θα πρέπει να ελέγξουν όλες τις εγκαταστάσεις της περιοχής αρµοδιότητάς των, για τυχόν υπαγωγή νέων εγκαταστάσεων στις διατάξεις της ΚΥΑ. Τα επιστηµονικά ιδρύµατα τα οποία συνεργάζονται µε Υπουργεία ως σύµβουλοι αξιολόγησης των µελετών ασφαλείας, θα πρέπει να βοηθήσουν την κάθε αδειοδοτούσα αρχή σχετικά. Ενέργειες στο άµεσο µέλλον/3 Θα πρέπει η Επιτροπή εκπροσώπων των Υπουργείων που συνέρχεται στα πλαίσια της ΚΥΑ, να καθορίσει σχετικά µε το πλήθος σεναρίων και πληροφοριών που θα πρέπει να περιέχονται στις µελέτες ασφαλείας, δεδοµένου ότι θα πρέπει αυτές να είναι λιτές και περιεκτικές, να λειτουργούν σαν κείµενο εργαλείο και όχι σαν εχθρικό πόνηµα, µόνο και µόνο για να καλυφθεί η νοµοθετική υποχρέωση. Θα πρέπει ακόµη να καθοριστεί τι σηµαίνει ανανέωση µελέτης και τι αυτό απαιτεί. Ενέργειες στο άµεσο µέλλον/4 Το ΥΠΕΧΩ Ε προτίθεται να αποστείλει στο προσεχές µέλλον κατευθυντήριες οδηγίες για τη σύνταξη των µελετών ασφαλείας όσον αφορά στην εκτίµηση των επιπτώσεων από βιοµηχανικά ατυχήµατα στον άνθρωπο και το περιβάλλον και στις ζώνες προστασίας κοινού. Καλό είναι και θα το επιδιώξουµε, όλα τα συναρµόδια Υπουργεία να συνδράµουν σ αυτό, ώστε να δοθούν κατευθυντήριες οδηγίες για τη σύνταξη των µελετών ασφαλείας σε όλο τους το εύρος.