ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Τεχνολογική Υποδομή ERP Βασίλειος Ταμπακάς, Καθηγητής Αθανάσιος Καλογεράς, Επ. Συνεργάτης
Τεχνικά Χαρακτηριστικά ERP Αποτελεί σύνθεση ολοκληρωμένων εφαρμογών λογισμικού που μέσω μίας συνεκτικής βάσης δεδομένων συνδέει ποικίλες επιχειρησιακές διαδικασίες προκειμένου να ικανοποιηθούν οι στόχοι της επιχείρησης Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 2
Τεχνικά Χαρακτηριστικά ERP Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 3
Τεχνικά Χαρακτηριστικά ERP Αρχιτεκτονική Client Server Βάση Δεδομένων Γραφικό περιβάλλον επικοινωνίας διεπαφή - χρήστη συστήματος (Graphical User Interface GUI) Εργαλεία διαχείρισης, ανάπτυξης και πληροφόρησης Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 4
Οργανωτική δομή ERP ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Προγράμματα ΒΔ ολοκλήρωση Επεξεργασία Μετακίνηση Προγράμματα Αποθήκευση ΔΕΔΟΜΕΝΑ Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 5
Βάση Δεδομένων Αποτελεί τον πυρήνα κάθε συστήματος ERP Συνήθως χρησιμοποιούνται σχεσιακές βάσεις δεδομένων Υπάρχει δυνατότητα υποστήριξης πολλαπλών βάσεων δεδομένων όπως π.χ. SQL Server, Oracle, Sybase Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 6
Βάση Δεδομένων Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το θέμα της εξασφάλισης της ασφάλειας, συνέπειας και της μοναδικότητας των δεδομένων. Δυνατότητα κεντρικής ήκατανεμημένων βάσεων δεδομένων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 7
Ασφάλεια ΒΔ Τεχνική κατοπτρισμού (mirroring) Διατηρείται ένα ακριβές αντίγραφο της ΒΔ, συχνά σε ένα διαφορετικό γεωγραφικά μέρος. Το αντίγραφο της ΒΔ (κάτοπτρο) είναι δυνατόν να συγχρονίζεται με το πρωτότυπο και να προσφέρει σχεδόν το ίδιο επίπεδο ενημερωμένων δεδομένων. Ανάλογα με το επίπεδο συγχρονισμού μπορούμε να έχουμε τα σχετικώς ενημερωμένα (warm) ή τα απολύτως ενημερωμένα (hot) κάτοπτρα. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 8
Κεντρικές Βάσεις Δεδομένων Μια ΒΔ για όλο το σύστημα. Υπάρχει κεντρικός έλεγχος στην προσπέλαση / τροποποίηση δεδομένων. Απλή προσέγγιση Ευκολία στην υλοποίηση Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 9
Κατανεμημένες Βάσεις Δεδομένων Υπάρχουν παραπάνω από μία ΒΔ που συνεργάζονται σε στενό επίπεδο για να εμφανίζουν τη συμπεριφορά ενός μόνου συστήματος. Ανάλογα με τον τρόπο κατανομής ένα δεδομένο μπορεί να καταγράφεται σε μια μόνο θέση ήσε πολλές. Απαιτούν ισχυρές δικτυακές συνδέσεις. Είναι πολύπλοκα συστήματα και απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές ελέγχου (π.χ. στην αποδοτικότητα, στην εύρεση, τροποποίηση και εξασφάλιση της συνέπειας δεδομένων). Είναι δύσκολες στην υλοποίηση. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 10
Βάση Δεδομένων Κατανεμημένες βάσεων δεδομένων Πλεονεκτήματα Αύξηση αξιοπιστίας και διαθεσιμότητας Ευκολότερη επέκταση Ηοργάνωση της βάσης απηχεί την επιχειρησιακή οργάνωση με τα δεδομένα των επί μέρους τμημάτων να αποθηκεύονται στις αντίστοιχες βάσεις Τοπική αυτονομία και Τμηματικότητα: αλλαγή σε τοπικό επίπεδο που δεν επηρεάζει γενικά Προστασία δεδομένων από καταστροφικά συμβατά Βελτίωση απόδοσης Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 11
Βάση Δεδομένων Κατανεμημένες βάσεων δεδομένων Μειονεκτήματα Μεγαλύτερη πολυπλοκότητα για να διασφαλιστεί ηδιαφάνεια προς το χρήστη Αύξηση του κόστους υποστήριξης Αύξηση απαιτήσεων ασφαλείας Δυσκολία στη διατήρηση της συνέπειας των δεδομένων Απουσία προτύπων Ανάγκη πρόσθετου λογισμικού Έλεγχος συγχρονισμού Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 12
Τεχνολογίες, Προγράμματα και Εργαλεία διαμόρφωσης Εργαλεία για την υποστήριξη της διαχείρισης λογισμικού, την προσαρμογή στις ανάγκες της επιχείρησης και ειδικά εργαλεία ανάπτυξης εφαρμογών (CASE) Τα εργαλεία χρησιμοποιούνται από τις ομάδες έργου για την κατάλληλη διαμόρφωση και προσαρμογή λογισμικού του ERP Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 13
Εργαλεία CASE Επιτρέπουν την ανάπτυξη λογισμικού μέσω λογικών συναρτήσεων και τελεστών Στόχος ηδυνατότητα υποστήριξης και πρόσθετης παραμετροποίησης που μπορεί να απαιτείται σε μία επιχείρηση με στόχο την εισαγωγή πρόσθετων λειτουργικοτήτων που δεν υπάρχουν στο αρχικό σύστημα. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 14
Προγράμματα Ηαλληλεπίδραση προγραμμάτων και βάσεων δεδομένων δημιουργεί τις αναγκαίες λειτουργίες σε ένα σύστημα ERP Τα προγράμματα υποστηρίζουν λειτουργίες όπως επικοινωνία, συλλογή, προσωρινή αποθήκευση, επεξεργασία, εξαγωγή και μεταφορά δεδομένων. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 15
Προγράμματα Αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους χρήστες του ERP μέσω του Graphical User Interface (GUI) Αλληλεπιδρούν με τη βάση δεδομένων Αλληλεπιδρούν με άλλες πηγές πληροφορίας μέσω ειδικών διεπαφών Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 16
Είσοδος/έξοδος δεδομένων (διεπαφές) Οι διεπαφές (interfaces) εξασφαλίζουν την επικοινωνία του ERP με ανθρώπους, μηχανές και άλλα λογισμικά/ πληροφοριακά συστήματα Ηείσοδος/έξοδος δεδομένων μπορεί να γίνει από Πληκτρολόγιο Bar code scanners Άλλα πληροφοριακά συστήματα μέσω ειδικών διεπαφών Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 17
Διεπαφές με άλλα συστήματα Internet / intranet Πρωτόκολλα http, ftp Υπηρεσιοστραφής αρχιτεκτονική (υπηρεσίες ιστού) Σημασιολογική επισήμανση οντολογίες σημασιολογικό διαδίκτυο Εξόρυξη δεδομένων (data mining) Διαδίκτυο του μέλλοντος διαδίκτυο αντικειμένων / υπηρεσιών Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 18
Διεπαφές με άλλα συστήματα EDI Electronic Data Interchange Επικοινωνία επιχειρήσεων και οργανισμών Πρωτόκολλα για τη δομημένη μεταφορά δεδομένων (ηλεκτρονικά έγγραφα ή επιχειρησιακά δεδομένα) Εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρύτατα από επιχειρήσεις Αποτέλεσε το πρώτο πρότυπο για την ανάπτυξη εφαρμογών ηλεκτρονικής επιχειρηματικότητας Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 19
Διεπαφές με άλλα συστήματα Μηχανές (π.χ. μηχανές παραγωγής) Άμεσος έλεγχος παραγωγικής διαδικασίας Αυτοματοποίηση διαδικασιών Άμεση ενημέρωση Δημιουργία αναφορών σε πραγματικό χρόνο Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 20
Έξυπνα Εργαλεία Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων Αποτελούν διαδραστικά συστήματα λογισμικού με στόχο την υποβοήθηση λήψης αποφάσεων Καλούνται να υποστηρίξουν συγκεκριμένα επιχειρησιακά προβλήματα που δεν εντάσσονται συνήθως στις καθημερινές λειτουργίες της επιχείρησης Εμπεριέχουν συστήματα διαχείρισης γνώσης Συνδυάζουν δεδομένα, έγγραφα, γνώση και επιχειρησιακά μοντέλα για να προτείνουν λύσεις σε προβλήματα και να παίρνουν αποφάσεις Τυπικές χρήσεις Διαχείριση αποθηκών Συγκρίσεις και προβλέψεις πωλήσεων Προβλέψεις εσόδων επί τη βάσει προβλέψεων πωλήσεων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 21
Έξυπνα Εργαλεία Συστήματα Πληροφόρησης Διοίκησης (Executive Information Systems) Αποτελούν μια μορφή συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων Εστιάζουν στην υποστήριξη της ανώτερης βαθμίδας των στελεχών διοίκησης της επιχείρησης (executives) Παρουσιάζουν την πληροφορία με εργαλεία γραφικής απεικόνισης ώστε ηεμφάνιση της πληροφορίας να είναι ηκαλύτερη και να διευκολύνει την εξαγωγή συμπερασμάτων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 22
Έξυπνα Εργαλεία Συστήματα Εξόρυξης Γνώσης και Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης Τα συστήματα εξόρυξης γνώσης (data mining) υλοποιούν διαδικασίες εξαγωγής προτύπων από αποθηκευμένα δεδομένα με στόχο τη μετατροπή επιχειρηματικών δεδομένων σε επιχειρηματική ευφυΐα Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης υποστηρίζουν τη λήψη αποφάσεων εντοπίζοντας ασθενή σημεία στη λειτουργία της επιχείρησης μέσω αυτόνομων εφαρμογών (ρομποτ) Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 23
Αρχιτεκτονική Client - Server Ένα λογισμικό αποτελείται από τα εξής μέρη: Διαχείριση δεδομένων (αποθήκες δεδομένων) Επιχειρησιακή λογική (λειτουργίες λογισμικού) Παρουσίαση (περιβάλλον χρήστη) Διαχείριση δεδομένων Επιχειρησιακή λογική Παρουσίαση Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 24
Αρχιτεκτονική Client - Server Μονολιθική αρχιτεκτονική: όλα τα μέρη του λογισμικού εκτελούνται στο ίδιο υπολογιστικό σύστημα Διαχείριση δεδομένων Παρουσίαση Επιχειρησιακή λογική Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 25
Αρχιτεκτονική Client - Server Αρχιτεκτονική πελάτη εξυπηρετητή: Το μέρος διαχείρισης δεδομένων εκτελείται σε διαφορετικό υπολογιστικό σύστημα ΠΕΛΑΤΗΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ Παρουσίαση Επιχειρησιακή λογική Διαχείριση δεδομένων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 26
Αρχιτεκτονική Client - Server Αρχιτεκτονική πελάτη εξυπηρετητή: Ο εξυπηρετητής υποστηρίζεται από δυο διαφορετικά υπολογιστικά συστήματα (τριμερής διάταξη ήενεργός εξυπηρετητής) Επιχειρησιακή λογική Διαχείριση δεδομένων ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΛΑΤΗΣ (thin client) Παρουσίαση Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 27
Αρχιτεκτονική Client - Server Αρχιτεκτονική πελάτη εξυπηρετητή: Ο εξυπηρετητής υποστηρίζεται από τρία διαφορετικά υπολογιστικά συστήματα (πολυμερής διάταξη ήδιάταξη του παγκόσμιου ιστού) Επιχειρησιακή λογική ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Διαχείριση δεδομένων ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΠΕΛΑΤΗΣ (web client) Παρουσίαση Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 28
Αρχιτεκτονική Client - Server Web Client O client είναι οweb browser στην πλευρά του χρήστη Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 29
Αρχιτεκτονική Client - Server Web Client Server 1.Επιλογή URL, http://www.x.gr 2. O browser ενσωματώνει το URL σε ένα μήνυμα http και το στέλνει στο server Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 30
Αρχιτεκτονική Client - Server Web Client Server 3. O server λαμβάνει το αίτημα και δημιουργεί μία πύλη σύνδεσης 4. Βρίσκει το ζητούμενο html αρχείο Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 31
Αρχιτεκτονική Client - Server Web Client Server 5. Επιστρέφει το αρχείο και κλείνει τη σύνδεση 6. Ο client browser διερμηνεύει την εντολή html και την παρουσιάζει στο χρήστη Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 32
Αρχιτεκτονική Client - Server Πλεονεκτήματα πολυμερούς διάταξης Αποφυγή καθυστέρησης λόγω υπερφόρτωσης των υπολογιστών Δυνατότητα συνεργασίας ετερογενών δικτύων και υπολογιστών Οπελάτης δεν χρειάζεται να διαθέτει κανένα μέρος της εφαρμογής παρά ένα φυλλομετρητή ιστού και μια δικτυακή σύνδεση Φιλικότερο περιβάλλον εργασίας Ηανάγκη συντήρησης του πελάτη εκμηδενίζεται Μειονεκτήματα Απαιτούνται γρήγορα και ασφαλή δίκτυα Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 33
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Το EDI αποτελεί την κυρίαρχη τεχνολογία ηλεκτρονικού εμπορίου, η οποία λόγω κόστους και πολυπλοκότητας είχε υιοθετηθεί από μεγάλους μόνο προμηθευτές Το διαδίκτυο και οι σχετικές τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να εντάξουν στη λειτουργία τους λύσεις ηλεκτρονικού εμπορίου / ηλεκτρονικής επιχειρηματικότητας υποβοηθούμενες από τα συστήματα ERP Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 34
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Οι εφαρμογές που συνδέονται με το ηλεκτρονικό επιχειρείν διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 35
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Επιχειρηματικά συστήματα για την υποστήριξη ηλεκτρονικού επιχειρείν Διαχείριση σχέσεων πελατών (Customer Relationship Management - CRM) Διαχείριση επιχειρησιακών πόρων (ERP) Διαχείριση εγγράφων (Document Management DM) Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων (Human Resource Management HRM) Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 36
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Επιχειρηματική επικοινωνία και συνεργασία Voice over IP Διαχείριση περιεχομένου E-mail Voice mail Web conferencing Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 37
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Ηλεκτρονικό εμπόριο (B2B, B2C) Διαδικτυακό κατάστημα Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Προώθηση στοδιαδίκτυο (internet marketing) Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 38
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Κατηγορίες B2B B2C C2B B2E B2G G2B G2G G2C C2C B BUSINESS E EMPLOYEE G GOVERNMENT C CONSUMER ή CUSTOMER Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 39
B2E Παραδείγματα εφαρμογών B2E : Διαχείριση ασφαλιστήριων συμβολαίων Εταιρικές αναγγελίες Online αιτήσεις παροχής Ειδικές προσφορές των εργαζομένων Αναφορές παροχών εργαζομένων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 40
Ηλεκτρονικό επιχειρείν Μοντέλα Ηλεκτρονική παραγγελία / αγορά Ηλεκτρονικό κατάστημα Ηλεκτρονική δημοπρασία Marketplaces Εικονικές κοινότητες Συνεργατικές πλατφόρμες Παροχείς υπηρεσιών αλυσίδας αξίας Πρακτόρευση πληροφοριών Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 41
Συνεργατικές πλατφόρμες Αποτελούν μια σημαντική κατηγορία εφαρμογών κοινωνικού λογισμικού. Δύο πολύ γνωστές υλοποιήσεις είναι το KnowledgeTree και το activecollab. Οι πλατφόρμες αυτές ενσωματώνουν δυνατότητες επεξεργασίας πηγών, διαμοιρασμού, ταυτόχρονης επεξεργασίας, σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία και πολλά άλλα χαρακτηριστικά σημαντικά για την συνεργατικότητα και την αύξηση της παραγωγικότητας. Οι περισσότερες συνεργατικές πλατφόρμες βρίσκονται σε πιλοτική φάση ανάπτυξης (beta) προσπαθούν να συνδυάσουν τις δυνατότητες που προσφέρουν διάφορα συστήματα αλλά δεν φαίνεται, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, να μπορούν να αντιμετωπίσουν της ευελιξία και την ευχρηστία των πιο μικρών εφαρμογών κοινωνικού λογισμικού. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 42
Υπηρεσίες αλυσίδας αξίας Ηέννοια της Αλυσίδας Αξίας κατανοεί την πολυπλοκότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπου λειτουργούν οι επιχειρήσεις, αναγνωρίζοντας ότι ηπαροχή ενός προϊόντος ήυπηρεσίας δεν είναι υπόθεση μιας μεμονωμένης επιχείρησης, αλλά παγκόσμιων πλέον, εφοδιαστικών αλυσίδων. Ηανταγωνιστικότητα µιαςεπιχείρησηςδενστηρίζεται αποκλειστικά στο κόστος ήτην απόδοση των δραστηριοτήτων της δικής της αλυσίδας αξίας, αλλά και σε εκείνες των προμηθευτών της, των καναλιών διανομής, ακόµη και των αγοραστών. Υπό αυτήν την έννοια ηδιαχείριση της Αλυσίδας Αξίας βοηθάει στον εντοπισμό της συμβολής των επιμέρους δραστηριοτήτων στη συνολική αξία που δημιουργείται για τους πελάτες και με αυτό τον τρόπο αναγνωρίζει περιθώρια βελτίωσης. Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 43
Εικονικές κοινότητες στο Internet «Εικονικός» (Virtual) σημαίνει φαινομενικός, αυτός που αναφέρεται στην εικόνα των πραγμάτων και όχι στην ουσία τους, πλασματικός, ιδεατός. Με βάση τον παραπάνω ορισμό, θα μπορούσαμε να ορίσουμε τις εικονικές κοινότητες ως κοινωνικές συγκεντρώσεις που προκύπτουν από το Δίκτυο, όταν επαρκής αριθμός ατόμων συνεχίζει και αναπαράγει τη μεταξύ του αλληλεπίδραση (συνομιλία σε πραγματικό χρόνο, ανταλλαγή μηνυμάτων e-mail, α-σύγχρονη συνομιλία newsgroups) για αρκετό χρονικό διάστημα, με επαρκή συναισθηματική συμμετοχή τους, ώστε να σχηματιστούν ιστοί ανθρώπινων σχέσεων Τμήμα Λογιστικής ΤΕΙ Πάτρας 44