Ημερίδα PROFLEC 5 Απριλίου 2014 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου- Λεμεσός Prof. Dr. Stephan Gerhard Huber Dr. Business Adm. Rolf Olsen University of Oslo Δρ. Μαρία Νικολαΐδου Δρ. Γιασεμίνα Καραγιώργη Δρ. Θεόδωρος Θεοδώρου Δρ. Αλεξάνδρα Πετρίδου ΚΕΕΑ www.edulead.com Seite 1
Δομή ημερίδας www.edulead.com Seite 2
Διάρκεια Competence Μορφή εργασίας Profile Θέμα of School Management (CPSM) 9:00 10 Ολομέλεια Καλωσόρισμα 9:10 20 Ολομέλεια Τι είναι το CPSM; Στόχοι και επιδιώξεις Αναφορά στις κλίμακες και περιεχόμενο εργαλείου Ποια είναι η ομάδα αναφοράς; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 9:30 10 Ατομικά Άσκηση 1: Τα αποτελέσματά μου 9:40 Άσκηση 2: Συζητώντας τα αποτελέσματά μας (+/-) 5 60 Ολομέλεια Ομαδική εργασία Εισαγωγή και παράδειγμα Ομάδες εργασίας 10:45 25 Διάλειμμα 11:10 20 Ολομέλεια Άσκηση 2: Ανακοινώσεις ομάδων 11:30 40 Ολομέλεια Βλέποντας μπροστά- Βασικά ερωτήματα 12:10 Άσκηση 3: Το προφίλ μου 5 10 15 Ολομέλεια Ατομική εργασία Ομαδική εργασία Εισαγωγή Αναστοχασμός Συζήτηση 12:40 20 Ολομέλεια Συζήτηση- συμπεράσματα Οι ερωτήσεις σας 13:00 Κλείσιμο www.edulead.com Seite 3
Το διαγνωστικό εργαλείο www.edulead.com Seite 4
Αρχικά Οι αλλαγές που επιχειρούνται σε τοπικό και διεθνές επίπεδο επηρεάζουν δυναμικά το ρόλο του εκπαιδευτικού ηγέτη στο σχολείο. Υπάρχουν πλέον νέες εμφάσεις, κατ επέκταση προστίθενται νέες ευθύνες και υποχρεώσεις. Οι εκπαιδευτικοί ηγέτες θεωρούνται ως ο βασικός παράγοντας διασφάλισης της ποιότητας της εκπαίδευσης που παρέχει το σχολείο, αλλά και καθοριστικός παράγοντας της αναπτυξιακής του πορείας. Η επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών ηγετών (επιλογή, εκπαίδευση, κατάρτιση, ανάπτυξη) προκύπτει συνεχώς ως ουσιαστικής σημασίας. www.edulead.com Seite 5
Αυτοαξιολόγηση και ανατροφοδότηση Επίσημες μορφές συνεχιζόμενης επαγγελματικής ανάπτυξης Πρακτική Εμπειρία Επαγγελματικές κοινότητες μάθησης και δίκτυα Portfolio Αυτόνομη μάθηση Αναστοχασμός, προγραμματισμός www.edulead.com Seite 6
Θεωρητικό υπόβαθρο Ανταπόκριση ατόμου στο ρόλο (person-job fit) Η έμφαση βρίσκεται στο κατά πόσο το άτομο είναι κατάλληλο/ανταποκρίνεται στη θέση και στο ρόλο Έχοντας αυτό κατά νου θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας διάφορες θεωρίες (Schuler, 2003). Χαρακτηριστικά γνωρίσματα ρόλου/θέσης Ανταπόκριση/ συσχέτιση Προσωπικές δεξιότητες και ικανότητες Προσωπικά χαρακτηριστικά Ενδιαφέροντα και κίνητρα Προοπτική ανάπτυξης www.edulead.com Seite 7
Σε ποιους αναφέρεται το εργαλείο; Ομάδες εργασίας στο σχολείο (projects) Εκπαιδευτικούς- μελλοντικούς σχολικούς ηγέτες Νεοπροαχθέντες εκπαιδευτικούς ηγέτες Έμπειρους εκπαιδευτικούς ηγέτες και μέλη διευθυντικής ομάδας. www.edulead.com Seite 8
Ομάδα Αναφοράς Κύπρου Διευθυντές Δημοτικής Διευθυντές Μέσης Γενικής Διευθυντές Μέσης Τεχνικής www.edulead.com Seite 9
Στόχοι διαγνωστικού εργαλείου αυτοαντίληψης ηγετικής συμπεριφοράς Διαγνωστικό εργαλείο αναστοχασμού και καταγραφής αυτοαντίληψης Σύγκριση κινήτρων και ικανοτήτων με αυτά άλλων συμμετεχόντων Βάση για αναστοχασμό σε σχέση με προσωπικές δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης Βάση για ανάπτυξη επαγγελματικού διαλόγου για θέματα εκπαιδευτικής ηγεσίας Παροχή συγκεκριμένης ανατροφοδότησης και διερεύνηση πρακτικής Τα αποτελέσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για καταρτισμό ατομικών σχεδίων επαγγελματικής ανάπτυξης και επιδίωξη συγκεκριμένων μορφών μάθησης/ εκπαίδευσης και κατάρτισης. www.edulead.com Seite 10
Ανάπτυξη εργαλείου Ανασκόπηση βιβλιογραφίας Αναθεώρηση ερευνητικών κλιμάκων και ερωτηματολογίων και πιλοτική εφαρμογή Εργαστήρια με εκπαιδευτικούς ηγέτες Προσαρμογή υφιστάμενων κλιμάκων Ανάπτυξη νέων κλιμάκων βάση ερευνητικών δεδομένων Πιλοτική εφαρμογή (2007, με 1700 άτομα, 2008-2013, DE, CH, AT, LI) Στατιστικές αναλύσεις δεδομένων κάθε δύο χρόνια Εγκυροποίηση και στάθμιση, ανταπόκριση στη βάση του επαγγέλματος Ανατροφοδότηση στους συμμετέχοντες Αξιολόγηση διαδικασιών και αποτελεσμάτων Διαφοροποίηση και καταγραφή, ανατροφοδότηση από εργαστήρια Ανάπτυξη e-εργαστηρίων Ανάπτυξη δραστηριοτήτων Ανάπτυξη και προσαρμογή νέων κλιμάκων (ENG, AUS, ES, SE, CY, CZ, NO, DK) Προσθήκη νέων περιοχών. www.edulead.com Seite 11
Παρακίνηση στην εργασία Διαχείριση αλλαγής Αυτό-διαχείριση Γενικές Δεξιότητες CPSM-CY Ηγεσία Κοινωνική προσέγγιση www.edulead.com Seite 12
Γενικές δεξιότητες ηγεσίας Εργασιακή παρακίνηση Παρακίνηση μέσω επίτευξης στόχων Αποφυγή αποτυχιών Αφοσίωση στην εργασία Αυτό-διαχείριση Εργασιακό Άγχος Αυτεπάρκεια Διαχείριση αλλαγής Ανοχή αβεβαιότητας Άσκηση δύναμης και επιρροής Ενεργή επιδίωξη καινοτομιών Κοινωνική προσέγγιση Κοινωνική συνοχή Ομαδικός προσανατολισμός Ενσυναίσθηση Ικανότητα ανατροφοδότησης Ανάγκη κοινωνικής αποδοχής Ηγεσία Κίνητρα Ηγεσίας Αποφυγή επιρροής Ενθουσιασμός Επιβολή Κατανόηση των ορίων του εφικτού www.edulead.com Seite 13
Διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού Εκπαίδευση και Καθοδήγηση Διδασκαλία και Μάθηση Οργάνωση και διοίκηση Διασφάλιση ποιότητας Εξειδικευμένες δεξιότητες Συνεργασία μέσα στο σχολείο Ποιοτική Ανάπτυξη Συνεργασία με εξωτερικούς φορείς Εκπροσώπηση στην κοινότητα www.edulead.com Seite 14
Έκθεση αποτελεσμάτων Περιλαμβάνει: Επεξηγήσεις ως προς το πώς να τη διαβάσετε, πώς να κατανοήσετε καλύτερα τα αποτελέσματά σας και πώς να ερμηνεύσετε το σκορ σας (percentile rank) Ποσοτική περίληψη του προφίλ σας. Γραφική αναπαράσταση των αποτελεσμάτων σας. Περιγραφές κάθε διάστασης, καθώς και επεξηγήσεις τους. Επεξηγήσεις των διαστάσεων κάθε αποτελέσματος και αναφορά στο έργο του εκπαιδευτικού ηγέτη. www.edulead.com Seite 15
Διαδικασία Ηλεκτρονική πρόσκληση Συμπλήρωση του εργαλείου Έκθεση και αποτελέσματα Ημερίδα Ομαδικές συναντήσεις συμβουλευτικής καθοδήγησης www.edulead.com Seite 16
1 2 3 Competence Profile of School Management (CPSM) Τα αποτελέσματα Παράδειγμα: Δεξιότητες προγραμματισμού Βαθμολογία Σύγκριση με ομάδα αναφοράς Κατάταξη (τεταρτημόριο) Το ποσοστό αυτό δείχνει τη θέση σας σε σχέση με τις απαντήσεις που έδωσαν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας αναφοράς. www.edulead.com Seite 17
Βλέποντας μπροστά- Βασικά ερωτήματα www.edulead.com Seite 18
Γενικές δεξιότητες ηγεσίας Εργασιακή παρακίνηση Παρακίνηση μέσω επίτευξης στόχων Αποφυγή αποτυχιών Αφοσίωση στην εργασία Αυτό-διαχείριση Εργασιακό Άγχος Αυτεπάρκεια Διαχείριση αλλαγής Ανοχή αβεβαιότητας Άσκηση δύναμης και επιρροής Ενεργή επιδίωξη καινοτομιών Κοινωνική προσέγγιση Κοινωνική συνοχή Ομαδικός προσανατολισμός Ενσυναίσθηση Ικανότητα ανατροφοδότησης Ανάγκη κοινωνικής αποδοχής Ηγεσία Κίνητρα Ηγεσίας Αποφυγή επιρροής Ενθουσιασμός Επιβολή Κατανόηση των ορίων του εφικτού www.edulead.com Seite 19
Αφοσίωση στην εργασία Επίπεδα αφοσίωσης στην εργασία 6. Ψυχαναγκασμός με την εργασία (Obsessive level) 5. Πάθος με την εργασία (flow) 4. Δυνατή και διαχρονική ανάγκη (Strong and durable need) 3. Ασχολούμαι είτε έχει σκοπό είτε όχι (I do when it has a purpose or not) 2. Ασχολούμαι όταν είναι απαραίτητο (I do when necessary) 1. Θα θελα να μη χρειαζόταν να ασχοληθώ (I want to be spared from) www.edulead.com Seite 20
Ερωτήματα: 1. Πώς και σε ποιο βαθμό το δικό σας επίπεδο αφοσίωσης στην εργασία επηρεάζει τη ζωή σας (ισορροπία εργασίας και προσωπικής ζωής); 2. Πώς επηρεάζει τους συναδέλφους σας; 3. Υπάρχει ταύτιση μεταξύ του επιπέδου αφοσίωσης σας στην εργασία σας και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζετε καθημερινά; 4. Είναι άπληστη η εργασία σας ως προς τις απαιτήσεις της προς εσάς ή ακόμη ως προς τις ικανότητές σας; www.edulead.com Seite 21
Εργασιακό άγχος Σκεφτείτε σε ποιον από τους τρεις πιο κάτω παράγοντες μπορείτε να εστιάσετε την προσοχή σας έτσι ώστε να αποκτήσετε περισσότερες αντοχές ως προς το άγχος; Ερωτήματα: 1. Έλεγχος καταστάσεων; 2. Να νοιάζομαι περισσότερο/λιγότερο για τους άλλους και για μένα; 3. Περισσότερες γνώσεις κλπ; www.edulead.com Seite 22
Πώς χειριζόμαστε το άγχος; 1. Ο παράγοντας «Έλεγχος»: Δομούμε τη ζωή μας και την εργασία μας κατά τρόπο ώστε όλα να είναι πλέον προβλέψιμα; Καταγράφουμε και αναζητούμε την πρόοδο και την αλλαγή; Πώς χειριζόμαστε ή αφήνουμε πίσω μας άτομα, σχέσεις, ή καταστάσεις ιδιαίτερα αγχωτικές; www.edulead.com Seite 23
2. Να νοιάζομαι περισσότερο/λιγότερο για τους άλλους και για μένα; Στηρίζω τον εαυτό μου περισσότερο; Αλλάζω τρόπο ζωής και εργασίας; Επιδιώκω συγκριμένη κατάρτιση και στήριξη; Ζητώ κοινωνική στήριξη από τους γύρω μου ή από ειδικούς; Επιζητώ και πανηγυρίζω για την πρόοδο και την ανάπτυξη που βλέπω; www.edulead.com Seite 24
3. Περισσότερες γνώσεις κλπ; Πώς αναπτύσσω και καλλιεργώ τον τρόπο που σκέφτομαι; Πώς ερμηνεύω και αξιολογώ την κοινωνική και εργασιακή μου κατάσταση; Με ποιο τρόπο χειρίζομαι ατέλειωτες υποθέσεις; www.edulead.com Seite 25
Επιβολή Ο παράγοντας Επιβολής, σας βοηθά να επικοινωνείτε στο σχολείο εκπαιδευτικές, παιδαγωγικές και προσωπικές ΑΞΙΕΣ, ΑΝΑΓΚΕΣ, ΘΕΛΩ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ, ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ. Αυτό γίνεται κατά τρόπο ώστε να μην πλήττεται την ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ άλλων. Πρόκειται για μια εναλλακτική προσέγγιση στην παθητική, επιθετική και χειριστική συμπεριφορά. Πρόκειται για θέματα Αυθεντικής Ηγεσίας: Συσχέτιση με την κλίμακα Κίνητρα Ηγεσίας www.edulead.com Seite 26
Στοιχεία βασικά στη διάσταση Επιβολή για κατάλληλη επικοινωνία Οπτική επαφή Ηρεμη και σταθερή φωνή Χαλαρή στάση σώματος Σταθερή θέση απόψεων www.edulead.com Seite 27
Επικοινωνία Competence Profile of School Management (CPSM) Στυλ Μέθοδος επικοινωνίας - Πιεστικό - Συζητήσεις - Πιεστικό και αποφασιστικό - Όραμα - Ανταγωνισμός - Προσκαλώ τον άλλο σε ένα τρόπο ζωής - Εξιστορήσεις (Story telling) Με ποιο τρόπο μπορείτε εσείς να επικοινωνήσετε καλύτερα; www.edulead.com Seite 28
Ερωτήματα: Competence Profile of School Management (CPSM) Ανοχή αβεβαιότητας Πρόκειται για δίλημμα σε θέματα χειρισμού; Πρόκειται για θέματα χειρισμών αβέβαιων καταστάσεων ή καταστάσεων χωρίς δομή; Μήπως υπεισέρχονται σε αυτό τα ατομικά σας επίπεδα αντίστασης στο άγχος; Πρόκειται για θέμα πνευματικής αυστηρότητας; www.edulead.com Seite 29
Διαλέξετε από την πιο κάτω λίστα μια άσκηση ανάπτυξης των επιπέδων σας ανοχής αβεβαιότητας: 1. Καταπιέστε την έμφυτή σας τάση για έλεγχο των πάντων 2. Δράστε χωρίς να έχετε μπροστά σας ολοκληρωμένο το παζλ (όλες τις πληροφορίες) 3. Κατανοήστε και αποδεχτείτε ότι κάποιες από τις αποφάσεις είναι λανθασμένες 4. Δουλέψετε με τα επίπεδα ελαστικότητάς σας 5. Μάθετε να αντιμετωπίζετε την αβεβαιότητα 6. Κατανοήστε ότι δεν υπάρχουν πεπατημένες 7. Έχετε αυτοπεποίθηση στον εαυτό σας και στις ικανότητες σας 8. Ακούστε τη φωνή μέσα σας 9. Δεχτείτε συμβουλές 10. Μειώστε τα επίπεδα άγχους σας www.edulead.com Seite 30
Ομαδικός προσανατολισμός Ερωτήματα: Ποια η προστιθέμενη αξία για σας και το σχολείο σας εάν οργανώσετε το προσωπικό σας σε ομάδες εργασίας; Σε ποιο βαθμό εργάζεστε ομαδικά στο σχολείο σας; www.edulead.com Seite 31
Ικανότητα ανατροφοδότησης Η ικανότητα για ανατροφοδότηση θα πρέπει να ειδωθεί συνδυαστικά με τη σοφία του πώς δίνουμε ανατροφοδότηση έτσι ώστε να βοηθούμε το προσωπικό μας (και όχι μόνο) να αναπτυχθούν προσωπικά και επαγγελματικά, παρά να επιφέρουμε εμπόδια σε αυτή τη διαδικασία ή να πληγώνουμε τους άλλους. Τι πρέπει να σκεφτούμε: Ποιο μήνυμα θέλουμε να περάσουμε: Με ποιο τρόπο περνούμε το μήνυμα αυτό; Με ποιο τρόπο λαμβάνεται το μήνυμα; Τι συνεπάγεται η διαδικασία αυτή για κάθε άτομο που λαμβάνει μέρος; Με ποιο τρόπο δίνουμε περιγραφική και αντικειμενική ανατροφοδότηση; Πόση ανατροφοδότηση και κριτική μπορεί να δεχθεί ο αποδέκτης μας; www.edulead.com Seite 32
Βασικός κανόνας: «Εάν θέλετε να βοηθήσετε ένα άτομο να πάει μπροστά, θα πρέπει πρώτα να βρείτε την είσοδο στην προσωπικότητά του». Η ικανότητα να δίνουμε ανατροφοδότηση δεν αφορά πρωτίστως το να φύγει από πάνω μας η ευθύνη του μηνύματος, αλλά να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο και την κατάλληλη είσοδο ώστε η ανατροφοδότησή μας να κάνει τη διαφορά.! www.edulead.com Seite 33
Πιθανές είσοδοι : 1. Αναζήτηση ενδοσκόπησης πριν την παροχή ανατροφοδότησης σε άλλους (Receive self-reflection before you give feedback). 2. Μετασχηματισμός λαθών σε ευκαιρίες μάθησης (Redefine mistakes to learing opportunities) 3. Κριτική στη βάση επιπέδων (Standard-driven critic) 4. Κριτική στη βάση στόχων (Goal- and target- driven critic) 5. Η μέθοδος σάντουιτς (The sandwich method) 6. Μετωπική ομιλία (Direct speech) Ερωτήματα: 1. Ποιες από τις μεθόδους αυτές νομίζετε ότι χρειάζεται να κατακτήσετε και σε ποιο βαθμό; 2. Ποια εσωτερικά εμπόδια χρειάζεται να υπερνικήσετε έτσι ώστε να δίνετε ανατροφοδότηση καλύτερα; www.edulead.com Seite 34
Αυτεπάρκεια «Η πίστη του ατόμου στις ικανότητες του να οργανώνει και να διεκπεραιώνει δράσεις και στόχους σε δεδομένες καταστάσεις» The belief in one s capabilities to organize and execute the courses of action required to manage prospective situations A. Bandura www.edulead.com Seite 35
Ανάπτυξη αυτεπάρκειας: 1. Εμπειρίες (Mastery Experiences) 2. Κοινωνική μάθηση (Social Modeling ) 3. Κοινωνική πειθώ (Social Persuation) 4. Ψυχολογικοί παράγοντες (Psychological Responses) Ερώτημα: 1. Με ποιο τρόπο ενισχύεται η αυτεπάρκειά μας; www.edulead.com Seite 36
Ενεργή επιδίωξη καινοτομιών Το να εισαγάγει κανείς νέες ιδέες, μεθόδους, εργαλεία.. Ερωτήματα: 1. Πώς αντιδρώ σε νέες ιδέες ή καινοτόμες προτάσεις του συνδέσμου γονέων; 2. Πώς αντιδρώ σε νέες ιδέες ή καινοτόμες προτάσεις του προσωπικού μου; 3. Με ποιο τρόπο επεξεργάζομαι την εισαγωγή καινοτομιών στο σχολείο μου; 4. Αναστοχάζομαι γύρω από τη δική μου πορεία στο σχολείο και συνεισφέρω με εξίσου καινοτόμες ιδέες; 5. Πώς αξιολογώ τις ικανότητες μου για διαχείριση αλλαγής; www.edulead.com Seite 37
Ενσυναίσθηση Competence Profile of School Management (CPSM) Σε ποιο βαθμό έχετε ενσυναίσθηση με βάση τη βαθμολογία σας; 6. Ψυχαναγκαστικό επίπεδο; 5. Είστε δοσμένοι σε αυτό (passionate level); 4. Δυνατή και διαχρονική ανάγκη (Strong and durable need) 3. Ασχολούμαι είτε έχει σκοπό είτε όχι (I do when it has a purpose or not) 2. Ασχολούμαι όταν είναι απαραίτητο (I do when necessary) 1. Θα θελα να μη χρειαζόταν να ασχοληθώ (I want to be spared from) Σε ποιο βαθμό τα επίπεδα ενσυναίσθησης σας ταιριάζουν με το ρόλο σας, καθώς και με τις προσδοκίες σας να είστε αποτελεσματικός στη δουλειά σας; www.edulead.com Seite 38
Όρια του εφικτού Είδη ορίων: - Χρόνος - Πηγές - Δικαιοδοσία - Πνευματικές ικανότητες Η ζώνη όσων ΠΡΕΠΕΙ να γίνουν Η ζώνη των επιλογών σας www.edulead.com Seite 39
Ερωτήματα: 1. Ποια στάση έχετε γενικά ως προς την ύπαρξη ορίων; 2. Πόσο μεγάλη είναι η ζώνη των επιλογών σας στο σχολείο όπου εργάζεστε; 3. Πόσο μεγάλη πιστεύετε ότι είναι η ζώνη του τι είναι εφικτό; 4. Πόσο ικανοί είστε στον προγραμματισμό και στη διαχείριση ρίσκου; www.edulead.com Seite 40
Ενθουσιασμός= Εν Θεώ 1. Να είστε παθιασμένοι 2. Να είστε ευγνώμων 3. Να είστε θετικοί 4. Να είστε περήφανοι 5. Να είστε δημιουργικοί 6. Να είστε διορατικοί (Be proactive) 7. Να είστε λογικοί 8. Να είστε υπομονετικοί 9. Να είστε εμπνευσμένοι (Be enlightened) 10. Να εμπλέκετε τους άλλους (Be involving) Σε ποιους από αυτούς τους δέκα παράγοντες χρειάζεται να εστιάσετε την προσοχή σας έτσι ώστε να είστε πιο ενθουσιώδης; www.edulead.com Seite 41
Κίνητρα Ηγεσίας Ερωτήματα: 1. Είστε ηγέτης; Τότε κοιτάξτε προσεκτικά τη γραμμή της ζωής σας. Εντοπίστε παράγοντες, γεγονότα, άτομα ή ιστορίες τα οποία σας οδήγησαν να αναλάβετε ηγετικές θέσεις (οριζόντια προσέγγιση). 2. Τι σας παρακινεί να είστε ηγέτης στο σχολείο μας σε όλα τα επίπεδα (κάθετη προσέγγιση); 3. Έχετε υποστεί προσωπικά κτυπήματα αφότου αναλάβατε ηγετική θέση; 4. Ποια η άποψή σας σχετικά με το σχηματισμό ηγετικής ταυτότητας; www.edulead.com Seite 42
Επόμενα βήματα: Πώς προχωρούμε www.edulead.com Seite 43
Γνώσεις Κίνητρα Δεξιότητες Αποτελεσματική Συμπεριφορά Περιεχόμενο/ συγκείμενο www.edulead.com Seite 44
Ενδοσκόπηση (Self-reflection) Αναστοχασμός με συναδέλφους/ το σύμβουλό-επιθεωρητή σας Δυνατότητες Παρατήρηση του εαυτού σας σε δράση Δοκιμάστε κάτι στην πράξη www.edulead.com Seite 45
Σας ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας. www.edulead.com Seite 46