ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2014-2015

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 2014-2015 Διεύθυνση: Γοργίου 6, 116 36 Αθήνα Τηλ: 210 9232347, 210 9222666, Fax: 210 9243137 www.doxiadis-unit.gr

Η "Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα για το Παιδί Σπύρος Δοξιάδης" είναι επιστημονικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός με κύριο σκοπό την αναπτυξιακή και ψυχική υγεία των παιδιών, μέσω της πρόληψης και της έγκαιρης αντιμετώπισης. Επιθυμία των ιδρυτικών μελών της είναι να συνεχίσουν το έργο του Καθηγητή Παιδιατρικής Σπύρου Δοξιάδη και να συμβάλλουν κλινικά και επιστημονικά στον τομέα της ψυχικής και αναπτυξιακής υγείας του παιδιού. Στόχος της Μονάδας είναι η παροχή υπηρεσιών υψηλού επιστημονικού επιπέδου χωρίς κοινωνικούς και οικονομικούς αποκλεισμούς. Ο κοινωνικός χαρακτήρας της Μονάδας εκφράζεται μέσα από την προσπάθεια θεραπευτικής στήριξης οικογενειών και παιδιών που έχουν οικονομικές ή και κοινωνικές δυσκολίες. Πέρα από την παροχή πλαισίου, το οποίο εγγυάται τις θεραπείες των παιδιών και των οικογενειών τους, στόχος είναι η ερευνητική δραστηριότητα με αντικείμενο το παιδί και την οικογένεια του, η εκπαίδευση και η κατάρτιση επαγγελματιών που δουλεύουν με παιδιά και η ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου. Η Μονάδα για το ακαδημαϊκό έτος 2014-2015 διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια/εργαστήρια και ομάδες που απευθύνονται στη κοινότητα και σε επαγγελματίες που δουλεύουν με παιδιά, έφηβους και ενήλικες. Τα σεμινάρια θα πραγματοποιηθούν από ειδικούς επιστήμονες, συνεργάτες της Μονάδας. 2

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΡΩΙΜΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ - PORTAGE ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Περιγραφή Προγράμματος Portage Το πρόγραμμα Portage είναι ένα διεθνές πρόγραμμα που βασίζεται στις αρχές της πρώιμης παρέμβασης και εστιάζει στην παροχή υποστήριξης κατ οίκον σε βρέφη & νήπια με αναπτυξιακές διαταραχές και τις οικογένειές τους. Είναι κατάλληλο για βρέφη & νήπια από τη γέννησή τους έως την ηλικία των έξι και στοχεύει στην αντιμετώπιση περιπτώσεων παιδιών με πολύπλευρες δυσκολίες όπως ψυχοκινητική καθυστέρηση, αυτισμός, προβλήματα αλληλεπίδρασης και κοινωνικοποίησης, προβλήματα συμπεριφοράς, λόγου, κίνησης, κ.α. Σημαντικό στοιχείο του προγράμματος Portage αποτελεί το γεγονός ότι εμπλέκει τους γονείς στην υποστήριξη της αναπτυξιακής πορείας των παιδιών τους και τους καθοδηγεί, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αντιμετωπίσουν τις όποιες ιδιαιτερότητές τους και να αναπτύξουν στο μέγιστο τις ικανότητές τους. Πολύ σημαντικό επίσης στοιχείο είναι ότι, μέσω της κατ οίκον επίσκεψης, οι επαγγελματίες έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν τόσο τη συμπεριφορά του παιδιού στο χώρο του, όσο και την αλληλεπίδραση του παιδιού με το περιβάλλον του, αποκτώντας ακριβή εικόνα των δυσκολιών και των δυνατοτήτων του, γεγονός που τους οδηγεί στην επιλογή των κατάλληλων παρεμβάσεων. Το κλινικό σεμινάριο «Πρώιμη Παρέμβαση με το Πρόγραμμα PORTAGE» στοχεύει στην εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, ώστε να μπορούν εργαστούν με παιδιά βρεφικής και νηπιακής ηλικίας με αναπτυξιακές δυσκολίες και με τις οικογένειές τους, είτε με κατ οίκον παροχή υποστήριξης, είτε με παροχή υποστήριξης σε άλλους θεραπευτικούς χώρους. Σκοπός του κλινικού σεμιναρίου είναι η εκπαίδευση των επαγγελματιών σε κατάλληλες τεχνικές και τρόπους παρέμβασης τόσο για την αντιμετώπιση των δυσκολιών των παιδιών, όσο και για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, με παράλληλη καθοδήγηση και υποστήριξη των γονέων. Οι συμμετέχοντες με την ολοκλήρωση της παρακολούθησης θα μπορούν: να αξιολογήσουν τις δυσκολίες των παιδιών (άτυπη αξιολόγηση) να ορίσουν διδακτικούς στόχους να επιλέξουν τρόπους παρέμβασης να συστήσουν κατάλληλες τεχνικές διδασκαλίας να παρέχουν καθοδήγηση και ενημέρωση στους γονείς να στηρίξουν τους γονείς στο ρόλο τους ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Το σεμινάριο απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, όπως ψυχολόγους, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοπεδικούς, εργοθεραπευτές. Η εμπειρία με 3

παιδιά ηλικίας 0-6 ετών κρίνεται απαραίτητη. Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων 15 άτομα. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Το σεμινάριο διαρκεί 5 μήνες (Ιανουάριος Μάιος 2015). ΔΟΜΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Α μέρος Θεωρητική Κατάρτιση Ακολουθώντας τις διεθνείς πρακτικές εκπαίδευσης στο Πρόγραμμα Portage, η εκπαίδευση στο θεωρητικό υλικό του προγράμματος είναι τετραήμερης διάρκειας και θα ολοκληρωθεί σε 2 Σαββατοκύριακα. Το θεωρητικό υλικό* περιλαμβάνει: Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης Δεξιοτήτων Παρατήρηση Συμπεριφοράς Κριτήρια επιλογής άμεσων και μακροπρόθεσμων διδακτικών στόχων Τεχνικές διδασκαλίες Τρόπους παρέμβασης Ενίσχυση γονεϊκού ρόλου * Το υλικό έχει μεταφραστεί και προσαρμοστεί στα Ελληνικά από τις υπεύθυνες συντονισμού και εκπαίδευσης του σεμιναρίου - Πιστοποιημένες Εκπαιδεύτριες Portage. Στο Α μέρος του σεμιναρίου προβλέπεται επίσης χρόνος για προσκεκλημένους ομιλητές ειδικοτήτων Παιδοψυχιατρικής, Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας και Οικογενειακής Θεραπείας, με μεγάλη εμπειρία, των οποίων οι εισηγήσεις θα συμβάλλουν στη συμπλήρωση της θεωρητικής κατάρτισης των εκπαιδευομένων. Β μέρος Πρακτική άσκηση Στη συνέχεια, ακολουθεί πρακτική άσκηση που θα εκτείνεται σε διάστημα 3-4 μηνών και θα περιλαμβάνει: Ανάληψη περιστατικού από τους συμμετέχοντες με παροχή ατομικής εποπτείας (8 συναντήσεις) για κάθε ένα εκπαιδευόμενο. Παροχή ομαδικής εποπτείας 4 τρίωρες συναντήσεις όπου περιλαμβάνεται συζήτηση των περιστατικών των εκπαιδευόμενων και ανατροφοδότηση (feedback) από τις εκπαιδεύτριες του σεμιναρίου. Με την ολοκλήρωση της παρακολούθησης του σεμιναρίου οι εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν «Πιστοποιητικό Βασικής Εκπαίδευσης στο Πρόγραμμα Portage» ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: 850 ευρώ. Το ποσό συμμετοχής μπορεί να πληρωθεί είτε εφάπαξ, κατά την έναρξη του σεμιναρίου, είτε σε 5 ισόποσες δόσεις (1 δόση ως προκαταβολή και 4 δόσεις κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου). Σε περίπτωση ακύρωσης ή διακοπής της συμμετοχής, η προκαταβολή δεν επιστρέφεται. 4

Σύντομα βιογραφικά σημειώματα υπευθύνων συντονισμού και εκπαίδευσης: Η κα Άσπα Καλπαδάκη είναι ψυχολόγος με εξειδίκευση στον τομέα της πρώιμης παρέμβασης. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της, BA Psychology, Deree College, MA Psychology of Mental Handicap, University of Keele, Μεγάλη Βρετανία, εκπαιδεύτηκε στο πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης Portage το οποίο απευθύνεται σε οικογένειες με παιδιά που παρουσιάζουν διαταραχές στην ανάπτυξη. Από το 1984 έως το 1991, εργάστηκε ως σύμβουλος του Portage σε εκπαιδευτικούς και ιατροπαιδαγωγικούς φορείς, Addison House, Enfield, Thorpe Coombe Children s Centre και Whitefield School and Centre, Waltham Forest, London. Εκτός από το κλινικό έργο και την εποπτεία των θεραπευτών, συμμετείχε στη διεξαγωγή σεμιναρίων. Το 1987 έλαβε πιστοποίηση εκπαιδευτή στo Portage από το National Portage Association. Από το 1993 έως σήμερα είναι συνεργάτης της Διαγνωστικής και Θεραπευτικής Μονάδας για το Παιδί - Σπύρος. Δοξιάδης, συνυπεύθυνη της ομάδας προσχολικής ηλικίας και πρώιμης παρέμβασης και μέλος της επιστημονικής επιτροπής. Οι αρμοδιότητες της συμπεριλαμβάνουν ψυχολογική και αναπτυξιακή εκτίμηση, θεραπευτική παρέμβαση, συμβουλευτική στήριξη των γονέων, εποπτεία θεραπευτών και συντονισμό της ομάδας. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών έχει συμμετάσχει σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, συνέδρια και ημερίδες με θέματα σχετικά με τη πρώιμη ανίχνευση αναπτυξιακών δυσκολιών και τη πρώιμη παρέμβαση. Υπήρξε συνυπεύθυνη για τη διοργάνωση και διεξαγωγή Βασικών Εκπαιδευτικών Σεμιναρίων στο Portage για θεραπευτές, (1999 και 2001) Ιατρείο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία και (2011-2012) Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών. Επίσης ανέλαβε τη διεξαγωγή Εκπαιδευτικού Σεμιναρίου για εκπαιδευτές στο Portage (2000), Ιατρείο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής. Στα πλαίσια του Προγράμματος Πρώιμης Παρέμβασης που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (2011-2014), είναι συνυπεύθυνη της ομάδας κλινικού έργου και έχει εφαρμόσει προγράμματα παρέμβασης μέσω Skype σε οικογένειες που διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Σε συνεργασία με τη συνυπεύθυνη της ομάδας πρώιμης παρέμβασης της Μονάδας Δοξιάδη, έχει δημιουργήσει ανιχνευτικό ερωτηματολόγιο αναπτυξιακών δυσκολιών για παιδιά ηλικίας 0-4 ετών. H κα Mαίρη Χαμάουι, είναι παιδοψυχολόγος με γνώσεις και εμπειρία στην αναπτυξιακή ψυχολογία και την πρώιμη παρέμβαση Σπουδές: Bachelor of Arts, Framingham State College, Μασαχουσέτη, Η.Π.Α. (Μάιος 1985) Major: Ψυχολογία, Minor: Κοινωνιολογία, Concentration: Κοινωνικές Υπηρεσίες (Human Services), Master of Arts, University of Keele, Μεγάλη Βρετανία, (Δεκέμβριος 1988) Psychology for Mentally Handicapped Community Services. Εκπαιδεύτηκε στην Μεγάλη Βρετανία σαν θεραπεύτρια στο Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης Portage (Birmingham 1989) και στην συνέχεια, με την παρότρυνση του αείμνηστου Σ. Δοξιάδη και συνεργατών του στην Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα, το εισήγαγε αρχικά σαν πρόγραμμα πιλότο στην περιοχή της Αθήνας. Η εργασία αυτή συμπεριλάμβανε συνεργασία με άλλους ειδικούς, μετάφραση και προσαρμογή του υλικού του προγράμματος στα ελληνικά δεδομένα και εκπαίδευση των παιδιών με ενεργή συνεργασία των γονέων τους (Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα Σπύρος Δοξιάδης, Ιούνιος 1989 - Οκτ. 1990 ). Έκτοτε συνεχίζει με τους συνεργάτες της στην Μονάδα την προσπάθεια να προάγει την σημασία της πρώιμης παρέμβασης και να εργάζεται για την παροχή υπηρεσιών σε αυτόν τον τομέα: Διαγνώσεις, θεραπεία και εποπτεία θεραπειών παιδιών βρεφονηπιακής ηλικίας Συντονισμός και εποπτεία διεπιστημονικής παρέμβασης σε παιδιά προσχολικής ηλικίας Συνυπεύθυνη της ομάδας των θεραπευτών προσχολικής ηλικίας στην Δ.Θ.Μ. Σπύρος Δοξιάδης Μέλος της επιστημονικής επιτροπής στην Δ.Θ.Μ. Σπύρος Δοξιάδης Εκπαίδευση θεραπευτών στο πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης Portage (Ιατρείο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία 1999, 2001, Σύλλογος Λογοπεδικών 2011-2012) Ομάδες εργασίας και σεμινάρια εκπαίδευσης νηπιαγωγών Ομιλίες σε ημερίδες, σεμινάρια και συνέδρια με θέμα την πρώιμη ανίχνευση δυσκολιών στην βρεφονηπιακή ηλικία και τη πρώιμη παρέμβαση Εκπαίδευση θεραπευτών και εποπτικές συνεδρίες Δημιουργία Αναπτυξιακών Ανιχνευτικών Ερωτηματολογίων για ηλικίες 0-5 Συμμετοχή στο πρόγραμμα πρώιμης παρέμβασης που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ως συνυπεύθυνη συντονισμού του κλινικού έργου της ομάδας πρώιμης παρέμβασης και εσωτερική επόπτρια. 5

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΕΦΗΒΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΟΛΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ Τ.Α.Τ., C.A.T. & Rorschach ΣΤΟΧΟΣ ΕΚΠAΙΔΕΥΣΗΣ: Στόχος του Εργαστηρίου είναι η εκπαίδευση κλινικών ψυχολόγων στην ψυχολογική αξιολόγηση παιδιών, εφήβων και ενηλίκων με τη διεξαγωγή των προβολικών δοκιμασιών: Δοκιμασία Θεματικής Αντίληψης για Παιδιά (Children s Apperception Test - C.Α.Τ.), Δοκιμασία Θεματικής Αντίληψης (Thematic Apperception Test - Τ.Α.Τ.), και Δοκιμασία των Κηλίδων Μελάνης του RORSCHACH. Η διαδικασία της αξιολόγησης μέσα από το ψυχικό υλικό που προβάλεται από τους ανθρώπους στις αφηγήσεις τους (για τις εικόνες του Τ.Α.Τ. ή του C.Α.Τ.) ή στις μορφές που γεννά ο νους τους για να αντιληφθούν τις άμορφες κηλίδες μελάνης (των καρτών του Rorschach) είναι ένα ταξίδι δύσκολο, που όμως το ακολουθούν πολλοί κλινικοί, περισσότερο από 70 χρόνια! Με τις πιο σύγχρονες μεθόδους ανάλυσης και ερμηνείας των προβολικών δοκιμασιών (των Ph.Cramer και L.Bellak για το Τ.Α.Τ./C.Α.Τ.και του J.Exner για το Rorschach) ο κλινικός μπορεί να αναπτύξει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τον βαθμό οργάνωσης της προσωπικότητας του αξιολογούμενου, την εικόνα του εαυτού του και των άλλων μέσα του, τον τρόπο που διαχειρίζεται τις σκέψεις, τα συναισθήματά, τη συμπεριφορά του, αλλά και την ίδια την πραγματικότητα. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης με τις προβολικές δοκιμασίες δίνουν ανεκτίμητο υλικό τόσο για την ψυχοδυναμική διάγνωση του αξιολογούμενου, όσο και για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η ψυχοθεραπεία του. ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Το εργαστήριο απευθύνεται σε ψυχολόγους με άδεια άσκησης επαγγέλματος και με ένα τουλάχιστον έτος κλινικής εμπειρίας. Η συμμετοχή είναι περιορισμένη και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας σύμφωνα με την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων. Η επιλογή των συμμετεχόντων θα γίνει κατόπιν συνέντευξης. Μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου θα δοθεί στους εκπαιδευθέντες πιστοποιητικό παρακολούθησης. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Σεπτέμβριος 2014 Ιούνιος 2015 ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Το εργαστήριο θα διεξάγεται εβδομαδιαίως, ημέρα Τετάρτη απόγευμα, 4 εκπαιδευτικές ώρες. Οι ημερομηνίες διεξαγωγής θα ανακοινωθούν κατά την έναρξη του εκπαιδευτικού έτους. ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Τα εργαστήρια θα πραγματοποιούνται στη Διαγνωστική & Θεραπευτική Μονάδα για το παιδί «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», στην οδό Γοργίου 6, Αθήνα (Μέτς) Στάση μετρό: Ακρόπολις. 6

ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: 800 ευρώ. Το ποσό καταβάλλεται ως εξής: 100 ευρώ προκαταβολή και το υπόλοιπο του ποσού σε επτά ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Σε περίπτωση ακύρωσης ή διακοπής της συμμετοχής η προκαταβολή δεν επιστρέφεται. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Οι εκπαιδευόμενοι θα εκπαιδευτούν στη χορήγηση, βαθμολόγηση, ανάλυση και ερμηνεία των τριών κυριότερων προβολικών δοκιμασιών που χρησιμοποιούνται για την ψυχοδιαγνωστική αξιολόγηση ή/και ψυχοδυναμική κατανόηση παιδιών, εφήβων και ενηλίκων που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές δυσκολίες - του C.A.T., του T.A.T. και της Δοκιμασίας Κηλίδων Μελάνης του RORSCHACH. Η εκπαίδευση εκδιπλώνεται σταδιακά, μέσα από την παρουσίαση και ομαδική συζήτηση θεμάτων ενταγμένων σε τρείς Θεματικές Ενότητες, οι οποίες αντιστοιχούν στα τρία τρίμηνα ενός ακαδημαϊκού έτους ως εξής: Α Θεματική Ενότητα: Φθινόπωρο 2014 Η σχέση με τον/ην εξεταζόμενο/η Αρχές ηθικής και δεοντολογίας στην εφαρμογή της ψυχολογικής αξιολόγησης Ενδείξεις και αντενδείξεις για την χορήγηση Προβολικών Δοκιμασιών Ψυχοκοινωνικό Ιστορικό Παρατηρήσεις Συμπεριφοράς κλινική εικόνα πριν και κατά τη διάρκεια της χορήγησης Μέθοδος Χορήγησης του T.A.T. Μέθοδος Χορήγησης του C.A.T. Μέθοδος ανάλυσης και ερμηνείας T.A.T. και C.A.T. των L. Bellak & D.M.Abrams (1997) Ανάλυση Μηχανισμών Άμυνας στο Τ.Α.Τ. και C.A.T. με τη μέθοδο της Phebe Cramer (2006) Αξιολόγηση από τους εκπαιδευόμενους ενός τουλάχιστον περιστατκού (εθελοντή) με το Τ.Α.Τ. ή/και C.A.T. πρακτική εφαρμογή Ομαδικές παρουσιάσεις περιστατικών εκπαιδευομένων Β Θεματική Ενότητα: Χειμώνας 2014-15 Μέθοδος Χορήγησης των καρτών του RORSCHACH Μέθοδος Βαθμολόγησης - Ανάλυσης (με το Ολοκληρωμένο Σύστημα/Comprehensive System του J. Exner 2003) των απαντήσεων στις κάρτες του RORSCHACH Μέθοδος Ποιοτικής/Ψυχοδυναμικής και Θεματικής Ανάλυσης των απαντήσεων στις κάρτες του RORSCHACH Μέθοδος Ερμηνείας των αποτελεσμάτων (συνδυασμών του Ολοκληρωμένου Συστήματος με την Ποιοτική Ανάλυση) του RORSCHACH Γραπτή παρουσίαση αποτελεσμάτων Η Δομή της Έκθεσης Ψυχολογικής Αξιολόγησης 7

Αξιολόγηση από τους εκπαιδευόμενους ενός τουλάχιστον περιστατικού (εθελοντή) με το RORSCHACH πρακτική εφαρμογή Ομαδικές παρουσιάσεις περιστατικών εκπαιδευομένων Γ Θεματική Ενότητα: Άνοιξη 2015 Συνδυαστική ερμηνεία αποτελεσμάτων C.A.T./T.A.T. και RORSCHACH Αξιολόγηση από τους εκπαιδευόμενους ενός περιστατικού (εθελοντή) με C.A.T./T.A.T. και RORSCHACH συνδυαστικά πρακτική εφαρμογή. Ατομικές παρουσιάσεις περιστατικών από όλους τους εκπαιδευόμενους Ομαδική εποπτεία ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: 1. Παρουσίαση θεωρητικής γνώσης από την εκπαιδεύτρια 2. Μελέτη συγγραμμάτων από τους εκπαιδευόμενους 3. Ομαδική συζήτηση 4. Πρακτική εφαρμογή από τους εκπαιδευόμενους με περιστατικά (κατά προτίμηση εθελοντών) 5. Ομαδικές Παρουσιάσεις περιστατικών 6. Ατομικές Παρουσιάσεις περιστατικών 7. Ομαδική Εποπτεία Σε επιλεγμένο αριθμό αποφοίτων του Εργαστηρίου Εκπαίδευσης θα προσφερθεί η δυνατότητα πρακτικής άσκησης με κλινικά περιστατικά της Μονάδας Δοξιάδη στην αξιολόγηση παιδιών και εφήβων με τις προβολικές δοκιμασίες. Η πρακτική άσκηση θα περιλαμβάνει: α) παρακολούθηση της εβδομαδιαίας κλινικής συνάντησης (Case Conference) της διεπιστημονικής ομάδας της Μονάδας και β) την αξιολόγηση κλινικών περιστατικών παιδιών και εφήβων της Μονάδας με τις προβολικές δοκιμασίες του CAT/TAT και Rorschach, με παροχή εποπτείας. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΡΙΑ: Σταυρούλα Π. Διαρεμέ, M.Sc., M.A., Ph.D Σύντομο Βιογραφικό Εκπαιδεύτριας: Η κ Σταυρούλα Π. Διαρεμέ είναι Κλινικός Ψυχολόγος, μέλος του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχολόγων (ΑΡΑ) και του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (ΣΕΨ). Οι μεταπτυχιακές της σπουδές ειδίκευσης πραγματοποιήθηκαν στην Αναπτυξιακή Ψυχολογία (MSc) στη Μ. Βρετανία (University of Warwick) και συνεχίστηκαν στην Κλινική Ψυχολογία (MA, PhD), στις Η.Π.Α., έως το 1995 όπου έγινε Διδάκτωρ στη Σχολή Κλινικής Ψυχολογίας CSPP της Καλιφόρνια, (California School of Professional Psychology/Allied International University). Κατά την κλινική της ειδίκευση, εργάστηκε παρέχοντας υπηρεσίες συμβουλευτικής, ψυχοδιαγνωστικής αξιολόγησης και ψυχοθεραπείας σε Συμβουλευτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας, σε δημοτικά σχολεία και σε φυλακές ενηλίκων στην Καλιφόρνια, καθώς και σε Θεραπευτικό Ξενώνα (Residential Treatment Center) παιδιών και εφήβων με εμπειρίες κακοποίησης στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Η κ. Διαρεμέ είναι επιστημονικός συνεργάτης και μέλος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ) από το 1995. Κατά τα έτη 1995-99, εργάσθηκε ως Κλινικός Ψυχολόγος στο Συμβουλευτικό Σταθμό της ΕΨΥΠΕ, προσφέροντας διαγνωστικές και θεραπευτικές υπηρεσίες σε παιδιά, εφήβους, νέους ενήλικες και οικογένειες. Έχει διατελέσει υπεύθυνη συντονισμού σε Ευρωπαϊκά και Ελληνικά προγράμματα έρευνας της Εταιρείας, καθώς και της Παν/κής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Επί σειρά ετών, έχει εργαστεί ως επιστημονικός συνεργάτης (ΠΔ407/85) της 8

Παν/κής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, στο Νοσ/μείο Παίδων «Αγ. Σοφία». Έχει επίσης διδάξει στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Κλινικής Ψυχολογίας, του Τομέα Ψυχολογίας, της Φιλοσοφικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών, στο Τμήμα Κοινωνικής-Κλινικής Ψυχολογίας, του Αριστοτελείου Παν/μίου Θες/νίκης,(ως ΠΔ407/85) και στην Ελληνική Εταιρεία Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας Παιδιού και Εφήβου (2012), ενώ, από το 1996, διδάσκει στα εκπαιδευτικά σεμινάρια που διοργανώνει η ΕΨΥΠΕ. Τέλος,, η κ. Διαρεμέ, από το 2012, λαμβάνει εκπαίδευση στην «Βασισμένη στην Εν-νόησηΨυχοθεραπεία για Εφήβους» ( Mentalization-Based Treatment-Adolescents/MBT-A ) και για ενήλικες (Mentalization- BasedTreatment/MBT- Basic) στο Κέντρο Anna Freud του Λονδίνου. 9

ΟΜΑΔΑ ΕΓΚΥΩΝ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΩΝ ΒΡΕΦΩΝ (0-2 ΕΤΩΝ) ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ: Η σημαντικότερη δυνατότητα που προσφέρει μια εγκυμοσύνη και οι μήνες που την ακολουθούν είναι η μεγάλη δυνατότητα αλλαγής που προσφέρεται στους γονείς. Η ευαλωτότητα στην ψυχική λειτουργία των γονέων αλλά και του μωρού, τους πρώτους μήνες της γνωριμίας τους, αλλά και η επιθυμία των γονέων να κάνουν το καλύτερο δυνατό για το παιδί τους, κινητοποιούν τεράστιες και άγνωστες μέχρι τότε δυνάμεις αλλαγής στους γονείς. Ο γονέας αντικρίζοντας το πλούσιο δυναμικό του παιδιού του, είναι σαν να ξαναβρίσκει αυτό που θα μπορούσε να ήταν ο ίδιος και ανανεώνει την πορεία του, που ίσως είχε διακοπεί. Στη φάση αυτή είναι διευκολυντικό για τους γονείς να τους προσφέρεται ένας χώρος σταθερός και ασφαλής που θα τους παρέχει τη δυνατότητα να εκφράσουν τις αδυναμίες, τις αγωνίες και τους περιορισμούς που βιώνουν. Όταν η μητέρα μέσα σε ένα περιβάλλον ασφάλειας επεξεργαστεί τα άγχη της, μπορεί να παρέχει έναν ασφαλή δεσμό και στο παιδί της διευκολύνοντας την ψυχοσυναισθηματική του πορεία. Στην ομάδα θα συζητηθούν θέματα όπως: Επιθυμία για παιδί: Τόσο πρώιμη όσο και το παιχνίδι με την κούκλα; Εγκυμοσύνη: Είναι όντως μια ευκαιρία να λύσουμε «παλιούς λογαριασμούς» και να συνεχίσουμε τη πορεία μας προς την ωριμότητα ; Πρώτες ημέρες: η γνωριμία μητέρας - νεογνού Σχέσης μητέρας βρέφους: Είναι πάντα αυτή η σχέση οικεία ή μερικές φορές μπορεί και να τρομάζει; Βρέφος: Αναγνωρίζοντας τις πρώιμες ικανότητες του και αξιοποιώντας τες για την θεμελίωση των σχέσεων του με το περιβάλλον του. Βρέφος: μια «νέα προσωπικότητα» Πατέρας: Παρουσία και λειτουργία «Φυσιολογικό» και «ευάλωτο» μωρό - ευάλωτη μητέρα όταν το μωρό της υποφέρει : Πρόωρος τοκετός, νοσηλεία βρέφους Όταν οι περιστάσεις επιβάλουν τον αποχωρισμό ή την απουσία ενός από τους γονείς. (Ασθένεια, διαζύγιο, θάνατος, μονογονεϊκές οικογένειες) Νέες τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής Το Σώμα μιλά: όταν ο Διάλογος μητέρας βρέφους διακόπτεται. Παθολογία με σωματική έκφραση στη βρεφική περίοδο. ΚΟΙΝΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Η ΟΜΑΔΑ: Μέλλουσες (εγκυμονούσες) και νέες μητέρες με βρέφη ηλικίας έως 2 ετών. 10

ΔΙΑΡΚΕΙΑ-ΕΝΑΡΞΗ: 15νθήμερο. Οι ομάδες θα πραγματοποιηθούν σε 12 συναντήσεις, ανά ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Το συνολικό κόστος συμμετοχής ανέρχεται στο ποσό των 180 ευρώ και καταβάλλεται σε τρείς ισόποσες δόσεις. ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΟΜΑΔΩΝ: Dr. Μιχαλέλη Μερόπη, Ψυχαναλύτρια Ψυχοσωματική Ψυχοθεραπεύτρια Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα Σπουδές: 1994: Διδάκτωρ Ψυχολογίας Παν/μιο Αθηνών, Σχ. Επιστημών Υγείας 1977-1984: Παν/μιο Σορβόννης (Paris V René Descartes) Maîtrise, D.E.S.S., D.E.A. Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας Εργασιακή Εμπειρία- Διδασκαλία 2000-σήμερα: Ιδιωτική άσκηση επαγγέλματος Ψυχαναλύτρια Ψυχοθεραπεύτρια 2010-σήμερα: Διδάσκουσα στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με τίτλο «Αναπαραγωγική- Αναγεννητική Ιατρική», που οργανώνει η Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική, Πανεπιστ. Αθηνών με Υπεύθυνο τον Καθηγ. Δ. Λουτράδη 1994-2002: Νοσοκ. Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» Μ.Ε.Θ. Νεογνών 1988-1992: Νοσοκ. «Αλεξάνδρα» Τμήμα Προγεννητικού Ελέγχου, Α Παν/μιακή Γυναικολογική Κλινική 1998-2004 Επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος εσωτερικής εκπαίδευσης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού Μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» 1990-Διαγνωστική και Θεραπευτική Μονάδα για το Παιδί «Σπύρος Δοξιάδης» επιστημονική υπεύθυνη ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων Επιστημονική Εξειδίκευση: Ψυχαναλύτρια, Μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ενώσεως (International Psychoanalytical Association) Ψυχοσωματική Ψυχοθεραπεύτρια, Μέλος της Ελληνικής Ψυχοσωματικής Εταιρείας, με εκπαίδευση στο Ινστιτούτο Ψυχοσωματικής των Παρισίων (IPSO PARIS). Πρόεδρος και Ιδρυτικό Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας για την Ψυχική Υγεία των Βρεφών(Μέλος της W.A.I.M.H) Εργάστηκε ως ερευνήτρια σε ερευνητικό πρόγραμμα του INSERM (με Διευθυντή τον καθηγητή Serge Lebovici) και ως εκπρόσωπος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, για θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης των ψυχολογικών επιπτώσεων της βρεφικής θνησιμότητας και του συνδρόμου αιφνιδίου βρεφικού θανάτου (SIDS). Στην Ελλάδα εργάστηκε ως επιστημονική υπεύθυνη του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Horizon «Γέννηση και Μέλλον», που συμπεριλαμβάνεται, από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στα Προγράμματα που προωθούν τη Ψυχική Υγεία των παιδιών 0-6 στην Ευρώπη. Από το 1996, ασχολείται με την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας της περιγεννητικής περιόδου αλλά και των λειτουργών των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων με στόχο την ανίχνευση, θεραπεία και πρόληψη της ψυχοπαθολογίας αυτής της περιόδου. Ειδικότερα διδάσκει και μελετά την ψυχαναλυτική προσέγγιση της περιγεννητικής περιόδου και της αναπαραγωγικής διαδικασίας, καθώς επίσης την ψυχοπαθολογία ασθενών με σωματική έκφραση. 11

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ (ΕΜΔ) ΚΑΙ ΣΤΗN ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΉ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΧΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: Εκπαίδευση στην ανίχνευση των μαθησιακών δυσκολιών και σε εξατομικευμένες μεθόδους και τεχνικές αντιμετώπισης των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών Ανάγνωσης, Γραφής/Γραπτής Έκφρασης, Μαθηματικών. Εκπαίδευση στην ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση σε παιδιά με μαθησιακές και ψυχοσυναισθηματικές δυσκολίες. ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ: Το εκπαιδευτικό σεμινάριο απευθύνεται σε ψυχολόγους, ειδικούς παιδαγωγούς, εκπαιδευτικούς και λογοπεδικούς. Η συμμετοχή είναι περιορισμένη και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας σύμφωνα με την ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων. Η επιλογή των συμμετεχόντων θα γίνει κατόπιν συνέντευξης. Μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου θα δοθεί στους εκπαιδευθέντες πιστοποιητικό παρακολούθησης. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: Νοέμβριος 2014 - Απρίλιος 2014 (120 ώρες) ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Το σεμινάριο θα διεξάγεται ανά 15νθήμερο, ημέρες Παρασκευή και Σάββατο. Οι ακριβείς ημερομηνίες θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβρη. ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Το σεμινάριο θα πραγματοποιείται στη Διαγνωστική & Θεραπευτική Μονάδα για το παιδί «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», στην οδό Γοργίου 6, Αθήνα (Μέτς) Στάση μετρό: Ακρόπολις ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: 800 ευρώ. Tο ποσό καταβάλλεται ως εξής: 150 ευρώ προκαταβολή και το υπόλοιπο του ποσού σε πέντε ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Σε περίπτωση ακύρωσης ή διακοπής της συμμετοχής η προκαταβολή δεν επιστρέφεται. Θεματικές Ενότητες 1. Εισαγωγή στις Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες Συμπτωματολογία Κατηγοριοποίηση βάσει του ICD-10 (F81, F82). Αναφορά ακροθιγώς (F80, F90) 2. Γνωστικές διεργασίες και Κεντρικό Εκτελεστικό Σύστημα. Αιτιολογία - Πού οφείλονται οι Μαθησιακές Δυσκολίες 3. Εισαγωγή στη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και στις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος. Συννοσυρότητα Μαθησιακών Δυσκολιών και Προβλημάτων Συμπεριφοράς 12

4. Ανίχνευση: Παρουσίαση Διαγνωστικών εργαλείων, ανίχνευση των Μαθησιακών Δυσκολιών. Αποκωδικοποίηση των γνωματεύσεων 5. Αντιμετώπιση : Στρατηγικές για την αντιμετώπιση των δυσκολιών σε ανάγνωση επεξεργασία κειμένου, άσκηση γραφής, παραγωγή γραπτού λόγου, ορθογραφία, μαθηματικά Ενδυνάμωση των δεξιοτήτων αυτονόμησης στη μάθηση - Τεχνικές μελέτης, διαχείριση χρόνου, οργάνωση προγράμματος, μεταγνωστικές δεξιότητες 6. Αντιμετώπιση μέσα στη τάξη : Δεξιότητες παρακολούθησης Τρόποι ανίχνευσης Σχεδιασμός μαθήματος - Διαφοροποιημένη Διδασκαλία Εξατομικευμένο μαθησιακό πρόγραμμα Διαχείριση χρόνου Διαχείριση διαπροσωπικών σχέσεων και κοινωνικοποίηση Inclusive practices Αντιμετώπιση και ενημέρωση γονιών Συνεργασία με ειδικούς, στήριξη από διαφορετικές ειδικότητες 7. Εργαστήριο ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης 8. Το προφίλ του εκπαιδευτικού και προτάσεις για ενδυνάμωση και ανθεκτικότητα στις απαιτήσεις του σήμερα. Συντονίστριες ομάδας Μαθησιακών Δυσκολιών Ελένη Λιβανίου, Εκπαιδευτική Ψυχολόγος, B.Ed.(Honours), M.Sc., Ph.D Αγγελική Τσαγκάρη, Ψυχοπαιδαγωγός Συνεργάτες ομάδας Μαθησιακών Δυσκολιών Σοφία Αλμπάνη, Σχολική Ψυχολόγος Ουρανία Θεοδώρου, Σχολική Ψυχολόγος Αγγελική Πισπινή, Σχολική Ψυχολόγος Βασιλική Τενεντέ, Ειδική Παιδαγωγός Σύντομα βιογραφικά συντονιστριών: Η Ελένη Λιβανίου είναι Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος με Διδακτορικό στη γνωστική και εκπαιδευτική ψυχολογία από το πανεπιστήμιο του Sussex Αγγλίας. Το ερευνητικό της έργο είναι πάνω στο σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΕΠΥ), τη Δυσλεξία και τα προβλήματα συμπεριφοράς. Σπούδασε, έζησε κι εργάστηκε στην Αγγλία μέχρι το 1992 και μέχρι το 2002 δίδασκε σε έκτακτα προγράμματα του Πανεπιστημίου του Sussex στην Αγγλία και τώρα συνεργάζεται με το Nottingham Trent Πανεπιστήμιο της Αγγλίας σαν εξωτερικός συνεργάτης του προγράμματος Master in Inclusive Education. Από το 1995 είναι υπεύθυνη του τμήματος Μαθησιακών Δυσκολιών της Ειδικής Διαγνωστικής, Θεραπευτικής και Ερευνητικής Μονάδας "Σπύρος Δοξιάδης" στην Αθήνα. Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Δυσλεξίας και μέλος της European Dyslexia Association. Οι κύριες ασχολίες της είναι η διάγνωση των Μαθησιακών Δυσκολιών (Μ.Δ.) στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα η συμβουλευτική γονιών και εφήβων, η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και 13

παρακολούθηση τάξεων σε σχολεία, η επιμόρφωση εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων στον κρατικό και ιδιωτικό χώρο και η έρευνα. Έχει λάβει μέρος σε πολυάριθμα πανελλαδικά και διεθνή συνέδρια παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα των άλλοτε ομαδικών κι άλλοτε ατομικών ερευνών της σε θέματα που αφορούν στις Μαθησιακές Δυσκολίες ή/και στα Προβλήματα Συμπεριφοράς. Το ερευνητικό της έργο και η εμπειρία της στο χώρο της εκπαίδευσης συνοψίζονται στο βιβλίο της "Μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στη κανονική τάξη" (2004). Η Αγγελική Τσαγκάρη είναι Ψυχοπαιδαγωγός, απόφοιτος Φ.Π.Ψ Αθηνών με κατεύθυνση στην ψυχολογία. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην κοινωνική ψυχιατρική παιδιών και εφήβων, στον Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης. Έχει πάρει ειδίκευση στις μαθησιακές δυσκολίες. Εργάζεται στη Διαγνωστική & Θεραπευτική Μονάδα για το παιδί «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» από το 2000 ως σήμερα στη διάγνωση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών, στη συμβουλευτική γονέων και πραγματοποιεί ομιλίες και παρεμβάσεις σε σχολεία όλων των βαθμίδων. 14