Μακροοικονομική Κεφάλαιο 4 Κατανάλωση, αποταμίευση και επένδυση 4.1 Κατανάλωση και αποταμίευση 1) Χωρίς πληθωρισμό και με ονομαστικό επιτόκιο (i).03, κάποιος μπορεί να ανταλλάξει μια μονάδα σημερινής κατανάλωσης με μονάδες μελλοντικής κατανάλωσης. Α) 0,97 Β) 1,03 Γ).03 Δ) -.03 2) Η επιθυμία ενός σχετικά σταθερού διαχρονικά προτύπου κατανάλωσης ονομάζεται Α) υπερβολική ευαισθησία Β) αποτέλεσμα υποκατάστασης Γ) κίνητρο εξομάλυνσης της κατανάλωσης Δ) υποχρεωτική αποταμίευση. 3) Πέρυσι, ο Λίνος κέρδισε $25.000 από το μισθό του και ξόδεψε $24.000, αποταμιεύοντας έτσι $1.000. Στο τέλος του έτους πήρε bonus $1.000 και ξόδεψε $500 από αυτά, αποταμιεύοντας έτσι $500. Ποια είναι η οριακή ροπή προς κατανάλωση (MPC); Α).96 Β).50 Γ).04 Δ).02 4) Το μέρος του επιπλέον εισοδήματος που καταναλώνει ένα άτομο την τρέχουσα περίοδο ονομάζεται Α) κίνητρο εξομάλυνσης της κατανάλωσης. Β) έλλειμμα κατανάλωσης. Γ) ρυθμός αποταμίευσης. Δ) οριακή ροπή προς κατανάλωση. 5) Όταν ο πλούτος ενός ατόμου αυξάνεται, τι συμβαίνει στην κατανάλωση και την αποταμίευση; Α) Τόσο η κατανάλωση όσο και η αποταμίευση αυξάνονται. Β) Η κατανάλωση αυξάνεται και η αποταμίευση μειώνεται. Γ) Η κατανάλωση μειώνεται και η αποταμίευση αυξάνεται. Δ) Τόσο η η κατανάλωση όσο και η αποταμίευση μειώνονται. 6) Η θεία Αγκάθα μόλις άφησε στον ανιψιό της $5.000. Το πιθανότερο είναι ο ανιψιός της Α) να αυξήσει τη σημερινή κατανάλωση, αλλά όχι τη μελλοντική. Β) να μειώσει τη σημερινή κατανάλωση και να αυξήσει τη μελλοντική. Γ) να αυξήσει τη μελλοντική κατανάλωση, αλλά όχι τη σημερινή. Δ) να αυξήσει τόσο τη σημερινή όσο και τη μελλοντική κατανάλωση. 7) Εάν το αποτέλεσμα υποκατάστασης του πραγματικού επιτοκίου στην αποταμίευση είναι μικρότερο από το αποτέλεσμα εισοδήματος του πραγματικού επιτοκίου στην αποταμίευση, τότε μια αύξηση του πραγματικού επιτοκίου οδηγεί σε της κατανάλωσης και της αποταμίευσης, για κάποιον δανειστή. A) μείωση, μείωση 1
Β) μείωση, άυξηση Γ) αύξηση, αύξηση Δ) αύξηση, μείωση 8) Με ονομαστικό επιτόκιο 4%, προσδοκώμενο πληθωρισμό 1% και φορολογούμενα έσοδα από τόκους 25%, ποιο είναι το προσδοκώμενο πραγματικό επιτόκιο (r) μετά τους φόρους; Α) 3% Β) 2% Γ) 1% Δ) 0% 9) Η πρόταση ρικαρδιανής ισοδυναμίας υποστηρίζει ότι ένα δημόσιο έλλειμμα που έχει προκληθεί από φορολογικές ελαφρύνσεις Α) προκαλεί πληθωρισμό. Β) προκαλεί έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Γ) αυξάνει τα επιτόκια. Δ) δεν επηρεάζει την κατανάλωση. 10) Εάν η κυβέρνηση επιβάλλει φορολογικές ελαφρύνσεις σήμερα, εκδίδοντας το χρέος σήμερα και αποπληρώνοντας το με τόκο του χρόνου, ένας λογικός φορολογούμενος θα Α) ξόδευε όλο το ποσό των φορολογικών ελαφρύνσεων σήμερα και θα μείωνε την κατανάλωση του χρόνου. Β) θα αύξανε την κατανάλωση σήμερα, πριν αυξηθούν οι φόροι του χρόνου. Γ) θα αύξανε την αποταμίευση σήμερα, αφήνοντας την κατανάλωση αμετάβλητη. Δ) θα άφηνε λιγότερη ακαθάριστη κληρονομιά στους οικονόμους του. 11) Η Σάλλυ θα κερδίσει $30.000 φέτος και $40.000 του χρόνου. Το πραγματικό επιτόκιο είναι 20% από φέτος έως του χρόνου. Μπορεί να δανειστεί και να δανείσει με αυτό το επιτόκιο. Δεν έχει καθόλου πλούτο στην αρχή αυτού του έτους και σχεδιάζει να έχει καταναλώσει ό,τι είναι δυνατόν μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Θα ήθελε να καταναλώσει το ίδιο ποσό φέτος και του χρόνου. Ο πληθωρισμός είναι 0%. (α) Πόσο πρέπει να αποταμιεύσει η Σάλλυ φέτος; Πόσο θα καταναλώσει η Σάλλυ το πρώτο και το δεύτερο έτος; (β) Ποιες θα ήταν οι απαντήσεις σας εάν το πραγματικό επιτόκιο ήταν 40%; 12) Έστω ότι έχετε χωρίσει τη ζωή σας σε δύο περιόδους - σε αυτήν της εργασίας και σε αυτήν της συνταξιοδότησης. Όσο δουλεύετε εισπράττετε εισόδημα εργασίας Υ, όσο είστε στη σύνταξη δεν εισπράττετε εισόδημα εργασίας, αλλά πρέπει να ζήσετε από τις αποταμιεύσεις σας και τον τόκο που αυτές κερδίζουν. Αποταμιεύετε το ποσό S όσο δουλεύετε, που εισπράττει τόκο σε βαθμό r, οπότε έχετε (1 + r)s για να ζείτε όσο είστε στη σύνταξη. Επειδή δε χρειάζεται να καταναλώνετε τόσα ως συνταξιούχος, θέλετε η κατανάλωση που είχατε όσο δουλεύατε να είναι διπλάσια της κατανάλωσης όσο είστε συνταξιούχος. (α) Έστω ότι κερδίσατε $1 εκατομμύριο κατά τη διάρκεια της εργασιακής σας ζωής και το πραγματικό επιτόκιο για τη συνταξιοδοτική αποταμίευση είναι 50%. Πόσο θα αποταμιεύσετε και πόσο θα καταναλώσετε σε κάθε περίοδο της ζωής σας; (β) Έστω ότι το σημερινό εισόδημά σας φτάνει τα $2 εκατομμύρια όσο δουλεύετε. Πόσο θα αποταμιεύσετε και πόσο θα καταναλώσετε σε κάθε περίοδο της ζωής σας; (γ) Έστω ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης θα σας πληρώνει με το 25% του εργασιακού εισοδήματός σας όταν βγείτε στη σύνταξη. Τώρα, (με Y = $1 εκατομμύριο, όπως στο ερώτημα (α) πόσο θα αποταμιεύσετε και πόσο θα καταναλώσετε σε κάθε περίοδο της ζωής σας; (δ) Έστω ότι το επιτόκιο αυξάνεται (ξεκινώντας από την τιμή του ερωτήματος (α), θα αποταμιεύσετε λιγότερο ή περισσότερο; 2
4.2 Επένδυση 1) Το κόστος χρήσης του κεφαλαίου (uc) προκύπτει από τον παρακάτω τύπο, όπου pk είναι η πραγματική τιμή του κεφαλαιούχου αγαθού, d ο ρυθμός απόσβεσης του κεφαλαίου και r το προσδοκώμενο πραγματικό επιτόκιο. Α) uc = (r + d)/ pk Β) uc = pk /(r + d Γ) uc = d pk /r Δ) uc = (r + d) pk 2) Ποια από τα παρακάτω μηχανήματα έχει το χαμηλότερο κόστος χρήσης; Το μηχάνημα Α κοστίζει $15.000 και έχει ρυθμό απόσβεσης 25%, το μηχάνημα Β κοστίζει $10.000 και έχει ρυθμό απόσβεσης 20%, το μηχάνημα Γ κοστίζει $20.000 και έχει ρυθμό απόσβεσης 10%, το μηχάνημα Δ κοστίζει $17.000 και έχει ρυθμό απόσβεσης 11%. Το προσδοκώμενο πραγματικό επιτόκιο είναι 0%. Α) Μηχάνημα Α Β) Μηχάνημα Β Γ) Μηχάνημα Γ Δ) Μηχάνημα Δ 3) Προσπαθείτε να καταλάβετε πόσo παραγωγικό δυναμικό μπορείτε να προσθέσετε στο εργοστάσιό σας. Θα αυξήσετε το παραγωγικό δυναμικό εφόσον Α) το προσδοκώμενο οριακό προϊόν του κεφαλαίου είναι θετικό. Β) το προσδοκώμενο οριακό προϊόν του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερο ή ίσο με το οριακό προϊόν του κεφαλαίου. Γ) το προσδοκώμενο οριακό προϊόν του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερο ή ίσο με το οριακό προϊόν της εργασίας. Δ) το προσδοκώμενο οριακό προϊόν του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερο ή ίσο με το κόστος χρήσης του κεφαλαίου 4) Από ποια θεωρία περιγράφεται η σχέση μεταξύ των χρηματιστηριακών τιμών και της επένδυσης των επιχειρήσεων σε φυσικό κεφάλαιο; Α) Θεωρία κόστους-χρήσης-κεφαλαίου. Β) Θεωρία q Γ) Θεωρία καμπύλης απόδοσης Δ) Κεϊνσιανή θεωρία 5) Μια τεχνολογική εξέλιξη θα Α) αυξήσει το επιθυμητό απόθεμα κεφαλαίου. Β) μειώσει το επιθυμητό απόθεμα κεφαλαίου. Γ) δε θα επηρεάσει το επιθυμητό απόθεμα κεφαλαίου. Δ) θα έχει την ίδια επίδραση στο επιθυμητό απόθεμα κεφαλαίου με μια αύξηση στους επιχειρησιακούς φόρους. 6) Έστω ότι η εταιρεία σας βρίσκεται σε ισορροπία, με το απόθεμα κεφαλαίου της στο επιθυμητό επίπεδο. Πώς επηρεάζεται το επιθυμητό απόθεμα κεφαλαίου από μια μόνιμη μείωση του προσδοκώμενου πραγματικού επιτοκίου; Α) Αυξάνεται, διότι η μελλοντική οριακή παραγωγικότητα του κεφαλαίου είναι υψηλότερη. Β) Μειώνεται, διότι η μελλοντική οριακή παραγωγικότητα του κεφαλαίου είναι χαμηλότερη. Γ) Αυξάνεται, διότι το κόστος χρήσης του κεφαλαίου είναι πλέον χαμηλότερο. 3
Δ) Μειώνεται, διότι το κόστος χρήσης του κεφαλαίου είναι πλέον υψηλότερο. 7) Ο Cummins, ο Hubbard και ο Hassett είδαν ότι η επένδυση ανταποκρινόταν στη φορολογική αλλαγή που επηρέαζε το κόστος χρήσης κεφαλαίου, με ελαστικότητα Α) 0. Β) -0,25. Γ) -0,66. Δ) -1. 8) Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ακαθάριστης και καθαρής επένδυσης; Α) Καθαρή επένδυση = ακαθάριστη επένδυση - φόροι Β) Καθαρή επένδυση = ακαθάριστη επένδυση - καθαρές αμοιβές συντελεστών παραγωγής Γ) Καθαρή επένδυση = ακαθάριστη επένδυση - συσσώρευση αποθέματος Δ) Καθαρή επένδυση = ακαθάριστη επένδυση - απόσβεση 9) Στην αρχή της χρονιάς, το απόθεμα κεφαλαίου της επιχείρησής σας έφτανε τα $100 εκατομμύρια και στο τέλος της χρονιάς τα $105 εκατομμύρια. Ο μέσος ρυθμός απόσβεσης του αποθέματος του κεφαλαίου σας είναι 20%. Η ακαθάριστη επένδυση κατά τη διάρκεια της χρονιάς ισούται με Α) $1 εκατομμύριο Β) $5 εκατομμύρια Γ) $7 εκατομμύρια Δ) $25 εκατομμύρια 10) Μόλις αγοράσατε ένα σπίτι που στοίχισε $250.000. Το ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων είναι 8%, οι τόκοι του στεγαστικού δανείου εκπίπτουν από το φόρο εισοδήματος και το κλιμάκιο σας φορολογείται με 30%. Ο προσδοκώμενος πληθωρισμός είναι 4%. Η συντήρηση και τα άλλα έξοδα του σπιτιού αποτελούν το 8% της αρχικής αξίας του. Ποιο είναι το πραγματικό κόστος χρήσης του σπιτιού σας; Α) $20.000 Β) $24.000 Γ) $27.000 Δ) $30.000 4.3 Ισορροπία στην αγορά αγαθών 1) Όταν η επιθυμητή εθνική αποταμίευση ισούται με την επιθυμητή εθνική επένδυση, ποια αγορά βρίσκεται σε ισορροπία; Α) Η αγορά αγαθών Β) Η αγορά χρημάτων Γ) Η αγορά ξένου συναλλάγματος Δ) Το χρηματιστήριο 2) Μια οικονομία έχει προϊόν πλήρους απασχόλησης 5.000. Οι κυβερνητικές δαπάνες είναι 1.000. Η επιθυμητή κατανάλωση και η επιθυμητή επένδυση προκύπτουν από το Cd = 3000-2000r + 0.10Y Id = 1000-4000r όπου Y είναι το προϊόν και r το πραγματικό επιτόκιο. Το πραγματικό επιτόκιο που εκκαθαρίζει την αγορά αγαθών ισούται με Α) 1,25% Β) 2,50% Γ) 8,33% Δ) 25,00% 4
3) Οποιαδήποτε αλλαγή στην οικονομία η οποία αυξάνει την επιθυμητή εθνική αποταμίευση για μια συγκεκριμένη τιμή του πραγματικού επιτοκίου θα μετατόπιζε την καμπύλη της επιθυμητής εθνικής αποταμίευσης προς τα Α) δεξιά και θα αύξανε το πραγματικό επιτόκιο. Β) δεξιά και θα μείωνε το πραγματικό επιτόκιο. Γ) αριστερά και θα αύξανε το πραγματικό επιτόκιο. Δ) αριστερά και θα μείωνε το πραγματικό επιτόκιο. 4) Η αύξηση του προσδοκώμενου πραγματικού επιτοκίου θα Α) αύξανε μόνο την επιθυμητή αποταμίευση. Β) αύξανε μόνο την επιθυμητή επένδυση. Γ) αύξανε τόσο την επιθυμητή αποταμίευση όσο και την επιθυμητή επένδυση. Δ) αύξανε την επιθυμητή αποταμίευση, αλλά θα μείωνε την επιθυμητή επένδυση. 5) Μια προσωρινή μείωση των δημοσίων δαπανών Α) θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης προς τα δεξιά και τη μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης προς τα αριστερά. Β) θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης προς τα δεξιά και τη μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης προς τα δεξιά. Γ) θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης προς τα δεξιά, αλλά δε θα προκαλούσε καμία μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης. Δ) δε θα προκαλούσε καμία μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης, αλλά θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης προς στα αριστερά. 6) Εάν οι καταναλωτές προβλέψουν όλους τους μελλοντικούς φόρους, μια μείωση των φόρων φέτος, που θα συνοδεύεται από μια αντισταθμιστική αύξηση στους μελλοντικούς φόρους, Α) θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης προς τα δεξιά και τη μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης προς τα δεξιά. Β) δε θα προκαλούσε μετατόπιση ούτε στην καμπύλη αποταμίευσης, ούτε στην καμπύλη επένδυσης. Γ) θα προκαλούσε τη μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης προς τα αριστερά, αλλά δε θα προκαλούσε καμία μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης. Δ) δε θα προκαλούσε καμία μετατόπιση της καμπύλης της αποταμίευσης, αλλά θα προκαλούσε μετατόπιση της καμπύλης της επένδυσης προς τα δεξιά. 7) Εάν με μια χρηματιστηριακή άνθιση οι άνθρωποι αισθανθούν πλουσιότεροι, τότε το πραγματικό επιτόκιο θα και η επένδυση θα Α) πέσει, μειωθεί Β) πέσει, αυξηθεί Γ) ανέβει, αυξηθεί Δ) ανέβει, μειωθεί 8) Μια οικονομία έχει προϊόν πλήρους απασχόλησης 5.000. Οι δημόσιες δαπάνες είναι 1.000. Η επιθυμητή κατανάλωση και η επιθυμητή επένδυση προκύπτουν από το C d = 3000-2000r + 0,10Y I d = 1000-4000r όπου Υ είναι το προϊόν και r το προσδοκώμενο πραγματικό επιτόκιο. (α) Βρείτε το πραγματικό επιτόκιο που εκκαθαρίζει την αγορά. Υποθέστε ότι το προϊόν ισούται με το προϊόν πλήρους απασχόλησης. (β) Υπολογίστε το ποσό αποταμίευσης, επένδυσης και κατανάλωσης σε κατάσταση ισορροπίας. (γ) Εάν μια διαταραχή του πλούτου προκαλέσει τη μείωση της επιθυμητής κατανάλωσης στο 200 (οπότε η νέα εξίσωση για την επιθυμητή κατανάλωση είναι C d = 2800-2000r + 0,10Y), βρείτε το πραγματικό επιτόκιο, την αποταμίευση, την επένδυση και την κατανάλωση σε κατάσταση ισορροπίας. 5