«ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ» Μεταπτυχιακή φοιτήτρια: Δημακοπούλου Νικολίτσα, ΑΜ 083 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Ζερβογιάννη Αθηνά Ιούνιος 010

Ευχαριστίες Όταν φτάνεις επιτέλους στο τέλος ενός στόχου και κοιτάς πίσω, μόνο τότε συνειδητοποιείς την συνολική σου πορεία και τους ανθρώπους που την επηρέασαν. Σε αυτούς θέλω να αναφερθώ και να τους ευχαριστήσω θερμά καθώς χωρίς τη βοήθεια και τη συμπαράσταση τους δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί αυτή η εργασία. Αρχικά θα ήθελα να απευθύνω τις θερμότερες ευχαριστίες μου στην κυρία Ζερβογιάννη Αθηνά, αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος, για την υπομονή και επιμονή της, για την ερευνητική και επιστημονική καθοδήγησή της, για την ειλικρινή και ανιδιοτελή υποστήριξή της και για την αμέριστη συμπαράστασή της καθ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της Διπλωματικής Εργασίας. Επιπλέον, θα ήθελα να ευχαριστήσω και τα έτερα μέλη της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής, κ. Βενέτη Ιωάννη, Επίκουρο Καθηγητή του τμήματος, καθώς και τον κ. Γούλα Ελευθέριο, διδάσκων του τμήματος, οι οποίοι ευγενικά δέχθηκαν να αξιολογήσουν την διπλωματική μου εργασία. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω όλους τους καθηγητές του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών για τις βάσεις που μου πρόσφεραν σε προπτυχιακό επίπεδο και στις οποίες στήριξα στη συνέχεια τις μεταπτυχιακές μου σπουδές. Ένα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει στην οικογένειά μου, στους γονείς μου, Αθανάσιο και Ξανθίππη τόσο για την ηθική όσο και για την οικονομική τους στήριξη και στον αδελφό μου Άγγελο, για την συνεχή του συμπαράσταση. Τέλος, ευχαριστώ όσους φίλους μου και συμφοιτητές μου με στήριξαν, με ενέπνευσαν και με βοήθησαν να επιτύχω το στόχο μου.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 4.ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ...5.1 TΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ...5. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ LAWLER...10.3 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ WALSH...14.4 STACKELBERG ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ...15.5 ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ, ΣΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ (CWB) ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ.18.6 ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ...5.6.1ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ CUKIERMAN ΚΑΙ LIPPI(001)...5 3. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ 8 3.1 ΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ INFLATION TARGETING(ΙΤ).. 8 3. ΙΤ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ.....30 3.3 ΙΤ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ...31 4.ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.....33 5. ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ...57 5.1 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ...57 5. ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ....7 6.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ...84 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. 86 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ..88 3

1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αν και οι συζητήσεις για το ποιο είναι το κατάλληλο υπόδειγμα που περιγράφει την οικονομία και τις μικροθεμελιώσεις συνεχίζονται, πρέπει να λαμβάνονται αποφάσεις μακροοικονομικής πολιτικής. Οι Κεντρικές Τράπεζες πρέπει να αποφασίζουν πως θα ελέγχουν την προσφορά χρήματος και τα επιτόκια και αν πρέπει να βρίσκονται σε καθεστώς συναλλαγματικών ισοτιμιών ή όχι. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αποφασίζουν πόσο θα ξοδεύουν και πως θα χρηματοδοτούν τις δαπάνες μέσω φόρων, δανεισμού ή έκδοσης χρήματος. Blanchard and Fischer(1989,κεφ11) Για περισσότερο από είκοσι χρόνια υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τα ζητήματα της ανεξαρτησίας των Κεντρικών Τραπεζών. Οικονομική ανεξαρτησία είναι η δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) να ορίζει και να επιλέγει τα μέσα άσκησης της νομισματικής πολιτικής αυτόνομα, δίχως παρέμβαση από την κυβέρνηση. Πολιτική ανεξαρτησία είναι η δυνατότητα της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) να διαλέγει τους στόχους της νομισματικής πολιτικής, αυτόνομα πάλι χωρίς την παρέμβαση της κυβέρνησης. Πολλοί είναι οι οικονομολόγοι οι οποίοι δεν θεωρούν την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας ούτε ικανή ούτε αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξη νομισματικής σταθερότητας.άλλοι ωστόσο θεωρούν ότι η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας είναι ένας θεσμός που μπορεί να επιτύχει τον μακροχρόνιο στόχο της σταθερότητας των τιμών καθώς μειώνεται ή εξαλείφεται η πληθωριστική μεροληψία. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η συμβολή του Blinder ο οποίος υποστηρίζει ότι η αξιοπιστία και όχι η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας είναι αυτή που κρατάει τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα. Όμως, οι υψηλοί και επίμονοι ρυθμοί πληθωρισμού που παρατηρήθηκαν στις δεκαετίες του 1980 και 1990 στον δυτικό κόσμο αλλά και το φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού έδειξαν ότι η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί μακροχρόνια για την μείωση της ανεργίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 80 η Ευρώπη άρχιζε να αντιμετωπίζει ένα πρωτόγνωρο μέχρι τότε πρόβλημα για αυτήν, το πρόβλημα της υψηλής ανεργίας. Έτσι, οι νομισματικές αρχές ήρθαν αντιμέτωπες με το εξής παράδοξο. Σε αντίθεση με την βραχυχρόνια καμπύλη Phillips η οποία έδειχνε μια αντίστροφη σχέση πληθωρισμού και ανεργίας, ο πληθωρισμός παρέμενε σε υψηλά επίπεδα και η ανεργία δεν μειωνόταν. Πρώτοι οι Kydland και Prescott(1977) και Barro και Gordon (1983) είναι αυτοί που εισήγαγαν την έννοια της δυναμικής ασυνέπειας της νομισματικής πολιτικής και της μεροληψίας του πληθωρισμού. Ο 4

Rogoff (1985) πρότεινε σαν λύση την επιλογή ενός συντηρητικού και ανεξάρτητου Κεντρικού Τραπεζίτη. Με τον όρο συντηρητικός εννοούμε εκείνον τον κεντρικό τραπεζίτη που αποστρέφεται το πληθωρισμό περισσότερο από την κυβέρνηση και δίνει μεγαλύτερο βάρος στην σταθερότητα τιμών. Η παρούσα εργασία αποτελείται από 5 τμήματα. Σκοπός μας είναι να μελετήσουμε την σχέση της ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας με την μακροοικονομική απόδοση τόσο όσον αφορά τον πληθωρισμό και όσον αφορά την διακύμανση του προϊόντος. Στα τμήματα και 3, μελετάμε την θεωρητική βιβλιογραφία. Αναλύουμε το αρχικό υπόδειγμα της δυναμικής ασυνέπειας, με προτεινόμενη λύση την επιλογή του Κεντρικού Τραπεζίτη από τον μέσο ψηφοφόρο. Στην συνέχεια εξετάζουμε τις συνέπειες των χαρακτηριστικών της αγοράς εργασίας για την άριστη επιλογή του κεντρικού τραπεζίτη και το ζήτημα του άριστου «συμβολαίου πληθωρισμού» για την Κεντρική Τράπεζα. Στο τμήμα 4 εξετάζουμε τις εμπειρικές μελέτες που έχουν γίνει στο ζήτημα αυτό. Στο τμήμα 5 παρουσιάζουμε τα δικά μας δεδομένα και αποτελέσματα. Ακολουθεί το τμήμα 6 με τις συμπερασματικές παρατηρήσεις..θεωρητικα ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ.1)TΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΑΣΥΝΕΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Σύμφωνα με τον Rogoff (1985) η επιλογή ενός συντηρητικού κεντρικού τραπεζίτη είναι η ιδανική λύση για το πρόβλημα της μεροληψίας πληθωρισμού που προκύπτει όταν μια εκλεγμένη κυβέρνηση ασκεί νομισματική πολιτική. Το πρόβλημα αυτό αποτελεί το ζήτημα της «δυναμικής ασυνέπειας»της νομισματικής πολιτικής. Χρησιμοποιώντας την ανάλυση των Heijdra και Ploeg(007) 1 η συνάρτηση προσφοράς είναι της μορφής: e y = y + a[ π π ] + ε, α> 0 (.1) Το τρέχον προϊόν y σχετίζεται με το επίπεδο παραγωγής πλήρους απασχόλησης y, την διαφορά μεταξύ του τρέχοντος πληθωρισμού και τον αναμενόμενο πληθωρισμό (π-π e ) και τον στοχαστικό όρο ε(ε(ε))=0, Ε(ε )=σ. Αν ο τρέχον πληθωρισμός, π, είναι μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο π e τότε οι εργαζόμενοι θα έχουν υπερεκτιμήσει τον πραγματικό τους μισθό με αποτέλεσμα η προσφορά εργασίας να είναι ιδιαίτερα υψηλή και το επίπεδο παραγωγής είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο της πλήρους απασχόλησης. Υποθέτοντας ορθολογικές προσδοκίες ισχύει π e = Ε(π).Η αντικειμενική συνάρτηση της κυβέρνησης εξαρτάται από τον 1 Heijdra B.and Ploeg Fr.: Macroeconomic Policy,Credibility,and Politics The foundations of Modern Macroeconomics Chapter 10 5

πληθωρισμό π και από το επίπεδο-στόχο παραγωγής y* (output target). Αν η κυβέρνηση θέσει στόχο π*=0, η αντικειμενική συνάρτηση δίνεται από την σχέση Ω = 1 [ *] β y y + π, β>0 (.) και ισχύει ( y* f y ) εφόσον στοχεύει σε y*>0. Το β είναι ο βαθμός αποστροφής πληθωρισμού. Όσο υψηλότερο το β,τόσο μεγαλύτερη η αποστροφή της κυβέρνησης για τον πληθωρισμό. Ελαχιστοποιώντας την συνάρτηση (.) με δεδομένη την (.1) προκύπτει η εξής Lagrange 1 β e min L = [ y y*] + π + λ[ y y α( π π ) ε ] (.3) με συνθήκες πρώτης τάξης: L = ( y y*) + λ = 0 y (.4) L και = βπ αλ = 0 (.5) π Από την (.4) και (.5) προκύπτει το social expansion path, δίνοντας όλους τους δυνατούς συνδυασμούς πληθωρισμού και επιπέδου παραγωγής που ελαχιστοποιούν την κοινωνική ζημία: y-y*=-(β/α)π ή π=-(α/β)[y-y*] (.6) Αυτά τα σημεία απεικονίζονται με τα σημεία τομής των καμπύλων αδιαφορίας της κυβέρνησης και της Lucas καμπύλη προσφοράς,όπως φαίνονται στο διάγραμμα 1.Οι καμπύλες αδιαφορίας είναι ομόκεντρες,με κέντρο το σημείο Ε το οποίο αποτελεί και το bliss point της κοινωνίας αφού π=0 και y=y*. Παραγωγίζοντας ως προς y την σχέση (.6) προκύπτει ότι: dπ ( y y*) dω = 0 : = (.7) dy βπ Προκύπτει λοιπόν ότι οι καμπύλες αδιαφορίας είναι οριζόντιες για y=y* και κάθετες για π=0.συνδυάζοτνας τις (.1) και (.6)ο πληθωρισμός under discretion δίνεται από την σχέση: e e π = π + (1/ a)[ y y ε ] = π + (1/ α)[ ( β / α) π + y * y ε ] e a π + α[ y * y ε ] (.8) π D = α + β Από την σχέση (.8) συμπεραίνουμε ότι ο πληθωρισμός π D είναι υψηλός αν ο αναμενόμενος πληθωρισμός είναι υψηλός, η προτίμηση (y*- y ) είναι μεγάλη και αν υπάρχουν αρνητικές διαταραχές, ε<0. Υπό την συνθήκη των ορθολογικών προσδοκιών πρέπει να ισχύει π e D =Eπ D και υποθέτοντας Ε(ε)=0 ισχύει: 6

e D π = ( a / β )[ y * y] (.9) Αντικαθιστώντας την (.9) στην (.8) και (.6) προκύπτουν οι εξής συναρτήσεις: a π D = ( α / β )[ y * y] ( ) ε (.10) α + β και β y D = y + ( ) ε (.11) α + β Η σχέση (.10) δείχνει ότι με ορθολογικές προσδοκίες ο πληθωρισμός είναι υψηλός αν είναι υψηλή και η προσδοκία για (y*- y ) ή αν υπάρχουν αρνητικές διαταραχές. Από την σχέση (,11)προκύπτει η λύση μιας αριστερής κυβέρνησης,δηλαδή μικρή τιμή του β, η οποία ενδιαφέρεται πάρα πολύ για σταθερότητα στο επίπεδο παραγωγής και κατά συνέπεια στο επίπεδο απασχόλησης. Αυτή η λύση είναι ημιάριστη.όπως βλέπουμε στο διάγραμμα 1 το σημείο E D,ισχύει ότι ε=0 και η Lucas καμπύλη είναι η LSC D. Αν υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση θέτει π=0 τότε με την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών θα ισχύει και π e =0. Επομένως η Lucas καμπύλη θα είναι η LSC R στο σχήμα, με το σημείο Ε R να βρίσκεται σχετικά κοντά στο bliss point της κοινωνίας Ε. Στο σημείο αυτό ισχύουν οι σχέσεις: e R R = 0 π = π y R = y + ε Το πρόβλημα αυτής της λύσης είναι ότι ναι μεν είναι σύμφωνο με την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών και ισχύει π=π e =0, αλλά δεν είναι συνεπές. Έχοντας υποσχεθεί η κυβέρνηση θέσεις εργασίας,έχει κίνητρο αν μετακινηθεί από το σημείο Ε R στο σημείο Ec (cheating point) στο οποίο ισχύει ( π > π R =0).Το σημείο Εc είναι πιο κοντά στο Bliss point,είναι συνεπές με την ελαχιστοποίηση της αντικειμενικής συνάρτησης της κυβέρνησης,αλλά δεν είναι σύμφωνο με την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών. Η κυβέρνηση όμως θα ακολουθεί την ίδια διαδικασία έχοντας υποσχεθεί νέες θέσεις εργασίας και προσαρμόζοντας τις προτιμήσεις της κάθε φορά,με αποτέλεσμα η τελική ισορροπία να επέλθει στο σημείο Ε D. 7

Διάγραμμα 1 Πηγή: 1 Heijdra B.,Ploeg Fr.: Macroeconomic Policy,Credibility,and Politics The foundations of Modern Macroeconomics Οι Alesina και Grilli(199)πρότειναν την επιλογή του κεντρικού τραπεζίτη από τον μέσο ψηφοφόρο με σκοπό να διαλέξει το β που είναι άριστο για την κοινωνία. Πηγή: Πηγή: 1 Heijdra B.,Ploeg Fr.: Macroeconomic Policy,Credibility,and Politics The foundations of Modern Macroeconomics Heijdra B.,Ploeg Fr.: Macroeconomic Policy,Credibility,and Politics The foundations of Modern Macroeconomics 8

9 Υποθέτουμε ότι κάθε υποψήφιος κεντρικός τραπεζίτης έχει β αποστροφή προς τον πληθωρισμό και επομένως η αντικειμενική του συνάρτηση είναι: *] [ 1 π β i y y i + = Ω (.1) Έτσι αν το άτομο i επιλέγει τον κεντρικό τραπεζίτη στην ισορροπία θα ισχύει: ε β β α π + = i D i a a y y i ] * [ (.13) ε β β + + = i a y y i D i (.14) Ο μέσος ψηφοφόρος είναι αυτός που καθορίζει ποιος υποψήφιος θα επιλεγεί και επομένως ποιο β i θα ισχύει όσον αφορά την άσκηση νομισματικής πολιτικής. Ο μέσος ψηφοφόρος χαρακτηρίζεται από β Μ αποστροφή προς τον πληθωρισμό σύμφωνα με την (1).Το 50% του πληθυσμού είναι πιο αριστεροί από τον μέσο ψηφοφόρο και 50% πιο δεξιοί από τον μέσο ψηφοφόρο.η αντικειμενική συνάρτηση του είναι: ( ) ) ( 1 * 1 1 ] ) * ( ) * [( 1 ] ) ( *) [( 1 σ β α α β β β α β ε β β α β ε β α β π β + + + + = + + + + = + Ε = Ω Μ Μ Μ Μ Μ y y a a y y y y E y y D i i D (.15) Για να προκύψει η παραπάνω συνάρτηση χρησιμοποιήσαμε τις υποθέσεις ότι Ε(ε)=0 και Ε(ε )=σ.ο μέσος ψηφοφόρος στην συνέχεια ελαχιστοποιεί την παραπάνω συνάρτηση του ως προς β i..ελαχιστοποιώντας λοιπόν ως προς β προκύπτει ότι: ( ) ( ) 0 *) ( 3 = + + = Ω Μ Μ Μ σ β α α β β β α β β β y y d d (.16) Από την (.16) είναι φανερό ότι ο μέσος ψηφοφόρος επιλέγει κάποιον κεντρικό τραπεζίτη πιο συντηρητικό από τον εαυτό του δηλαδή β> β Μ. Εφόσον η συνθήκη δεύτερης τάξης απαιτεί 0 / f dβ d Μ Ω,η dω Μ /dβ αυξάνει καθώς το β αυξάνει μέχρι να γίνει dω Μ /dβ =0 για κάποια τιμή β>β Μ. Επίσης,όσο μεγαλύτερες οι στοχαστικές διαταραχές που αντιμετωπίζει μια χώρα αβεβαιότητα,(υψηλότερο σ )και πιο αριστερός πληθυσμός(χαμηλό β Μ )τόσο πιο πιθανό να επιλέξει κάποιον κεντρικό τραπεζίτη με χαμηλό β.

. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ LAWLER Ο Lawler (000) 3 στο παρακάτω μοντέλο εξετάζει τις συνέπειες των χαρακτηριστικών της αγοράς εργασίας για την άριστη επιλογή του κεντρικού τραπεζίτη. Αναλύει επίσης την επίδραση της νομισματικής πολιτικής στην επιλογή μισθού. Γίνεται η υπόθεση ότι το επίπεδο μισθών επιλέγεται από ένα σωματείο,το οποίο περιλαμβάνει όλους τους εργαζομένους. Σε όρους αποκλίσεων από μια αρχική ισορροπία,το υπόδειγμα που χρησιμοποιεί περιγράφεται από τις εξισώσεις (.1.1)-(.1.8) y t = αl t + θ t, 0<α>1, θ t ~WN(0,σ θ) (.1.1) l t d = -β(w t p t θ t ), β=1/(1-α) (.1.) l t s = 0 (.1.3) w t = w +φ (.1.4) t w t = Ep t (.1.5) Ω t =(l t ) +λ(π t ) (.1.6) Ω t Ι =(l t ) +(λ+ε) (π t ) (.1.7) Ω t u =(1+δ)(l t -l u ) +λ (π t ) (.1.8) Η σχέση (.1.1) δείχνει την σχέση ανάμεσα στο συνολικό παραγόμενο προϊόν y t και την απασχόληση l t, ενώ το θ t είναι μια στοχαστική μεταβλητή που αντανακλά μη αναμενόμενες αυξομειώσεις στο πραγματικό ΑΕΠ. Η μεγιστοποίηση των κερδών των επιχειρήσεων ορίζει την d σχέση ανάμεσα στην ζήτηση εργασίας l t και τον πραγματικό μισθό ( w t -p t )όπου w t ο ονομαστικός μισθός και p t το επίπεδο τιμών. Η εξίσωση (.1.3) αποτελεί την συνάρτηση προσφοράς εργασίας.στην (.1.4) και(.1.5) ο μισθός διαμορφώνεται στην αρχή κάθε περιόδου 3 Lawler P.(000): Centralized Wage Setting,Inflation Contracts and tha Optimal Choice of Central Banker Economic Journal,vol.110,pp.559-575 10

λαμβάνοντας υπόψη τον αναμενόμενο πληθωρισμό συν ένα ποσοστό φ(mark-up).το φ εξαρτάται από την συμπεριφορά των σωματείων καθώς και από τις προτιμήσεις τους.η σχέση (.1.6) αποτελεί την αντικειμενική συνάρτηση της κυβέρνησης και ένα μέτρο για την κοινωνική ευημερία. Η αντικειμενική συνάρτηση του κεντρικού τραπεζίτη είναι η (.1.7). Το (λ+ε) είναι η σχετική βαρύτητα που δίνεται στον πληθωρισμό και το γεγονός ότι ε>0 αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο βάρος που δίνει σε σχέση με την κυβέρνηση στην σταθερότητα τιμών. Η κυβέρνηση καλείται να διαλέξει εκείνη την τιμή του ε που ελαχιστοποιεί την δική της συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας (.1.6). Στην εξίσωση (.1.8) δίνεται η αντικειμενική συνάρτηση του εργατικού σωματείου η οποία διαφέρει από την (.1.6) σε δύο τομείς. Πρώτον, το επιθυμητό επίπεδο απασχόλησης του σωματείου l u διαφέρει από αυτό στην (.1.6) και (.1.7) και δεύτερον, η σχετική βαρύτητα στην απασχόληση είναι αρκετά μεγαλύτερη από αυτήν που δίνεται στις (.1.6)και (.1.7). Η ισορροπία ακλουθεί 3 στάδια.καταρχάς,η κυβέρνηση επιλέγει Κεντρικό Τραπεζίτη.Στην συνέχεια, το σωματείο γνωρίζοντας την επιλογή της κυβέρνησης και τις πεποιθήσεις της για την άσκηση νομισματικής πολιτικής,διαμορφώνει το επίπεδο του ονομαστικού μισθού με σκοπό την ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης τιμής της Ω u t. Τέλος, η Κεντρική Τράπεζα παίρνοντας ως δεδομένο το επίπεδο του ονομαστικού μισθού καθορίζει την νομισματική Ι πολιτική,δηλαδή επιλέγει εκείνο το επίπεδο πληθωρισμού που ελαχιστοποιεί την Ω t. Πιο αναλυτικά τα 3 στάδια για την επίτευξη της ισορροπίας είναι τα εξής (η λύση προκύπτει λύνοντας ανάποδα, από το τελευταίο στάδιο στο πρώτο): Στάδιο 1.Η κεντρική τράπεζα καθορίζει επίπεδο πληθωρισμού. Αντικαθιστώντας τις σχέσεις (.1.4 )και (.1.5) στην σχέση (.1.) προκύπτει η παρακάτω σχέση που καθορίζει το επίπεδο απασχόλησης: l t = β(π t - E π t ) βφ +β θ t (.1.9) Για να βρούμε το επίπεδο του πληθωρισμού που διαλέγει η Κεντρική Τράπεζα, αντικαθιστούμε την (.1.9) στην (.1.7) και ελαχιστοποιούμε το Ω t Ι ως προς π t. Προκύπτει ότι : β φ β θt π t = (.1.10) ( λ + ε ) ( β + λ + ε ) ενώ το επίπεδο της απασχόλησης δίνεται από: 11

β ( λ + ε ) θ t l t = βφ + (.1.11) ( β + λ + ε ) Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι i. με δεδομένο το φ, όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος που δίνεται στον πληθωρισμό από την Κεντρική Τράπεζα τόσο χαμηλότερο είναι το μέσο επίπεδο πληθωρισμού ii. υπάρχει μία θετική σχέση μεταξύ του φ και του μέσου επιπέδου πληθωρισμού. Ένα υψηλότερο mark-up, οδηγεί σε χαμηλότερο επίπεδο απασχόλησης και σε μια υψηλότερη πληθωριστική μεροληψία. Στάδιο.Η επιλογή του σωματείου για την τιμή του mark-up (φ) Αντικαθιστώντας τα πt και lt που προκύπτον από τις (.1.10) και (.1.11) στην (.1.8) και ελαχιστοποιώντας ως προς φ την Ε(Ω u t ) προκύπτει ότι: (1 + δ )( λ + ε ) l φ = u β[ β λ + (1 + δ )( λ + ε ) ] (.1.1) Διαφορίζοντας ως προς ε, καταλήγουμε στην σχέση (.1.13): θ (1 + δ ) βλ( λ + ε ) l = ε [ β λ + (1 + δ )( λ + ε ) u ] για ε>-λ (.1.13) Με l u <0,δηλαδή το εργατικό σωματείο θέτει θετικό στόχο απασχόλησης, καθώς ο βαθμός του Κεντρικού Τραπεζίτη ε αυξάνει,το mark-up φ αυξάνει επίσης. Αυτό συμβαίνει επειδή όσο μεγαλύτερο το βάρος που δίνεται στον πληθωρισμό από την Κεντρική Τράπεζα, τόσο μικρότερη η αύξηση του μέσου πληθωρισμού για δεδομένο επίπεδο απασχόλησης ισορροπίας. Όσο πιο πολύ δηλαδή αποστρέφεται τον πληθωρισμό η Κεντρική Τράπεζα τόσο χαμηλότερο το επίπεδο της απασχόλησης στην ισορροπία. Παρατηρούμε επίσης ότι σε μια αγορά με πολλά εργατικά σωματεία,κάθε σωματείο καλείται να επιλέξει εκείνο το φ i το οποίο ελαχιστοποιεί την απόκλιση της πραγματικής απασχόλησης l i από το επιθυμητό επίπεδο l u i. Στην περίπτωση μιας συμμετρικής ισορροπίας ισχύει φ= φ i =-l u i /β.έτσι, το φ είναι ανεξάρτητο από το ε και μάλιστα είναι μεγαλύτερο στην περίπτωση ενός μονοπωλιακού σωματείου,απαιτώντας ένα μεγαλύτερο επίπεδο πληθωρισμού για κάθε τιμή του ε. 1

Στάδιο 3.Η άριστη λύση του Κεντρικού Τραπεζίτη. Εδώ ο τραπεζίτης καλείται να διαλέξει το ε που ελαχιστοποιεί την αναμενόμενη τιμή της συνάρτησης Ε(Ωt)= Ω 1 +Ω (1 + δ ) ( λ + ε ) [ β λ + ( λ + ε ) ]( l όπου Ω1 = [ β λ + (1 + δ )( λ + ε ) ] u ) αντιπροσωπεύει την αναμενόμενη ζημία που προέρχεται από την συμπεριφορά των σωματείων όσον αφορά τους μισθούς και τις σχετικές αποκλίσεις του μέσου πληθωρισμού και της απασχόλησης από το άριστο κοινωνικό τους επίπεδο, ενώ η β [ β λ + ( λ + ε ) ] σ θ Ω = αντιπροσωπεύει το στοχαστικό στοιχείο της αναμενόμενης ( β + λ + ε ) ζημιάς που προέρχεται από τις αυξομειώσεις στο π t και l t γύρω από τις μέσες τιμές τους. Διαφορίζοντας ως προς ε βρίσκουμε ότι η τιμή του ε που ελαχιστοποιεί την κοινωνική απώλεια είναι ε=-λ. Αυτό δείχνει ότι ο Κεντρικός Τραπεζίτης νοιάζεται μόνο για ην απασχόληση, το οποίο έρχεται σε σύγκρουση με την επιχειρηματολογία του Rogoff σχετικά για την επιλογή του άριστου κεντρικού τραπεζίτη. Η σχέση του mark-up με το ε δίνεται από την σχέση (.1.1) : (1 + δ )( λ + ε ) l φ = u (.1.1) β[ β λ + (1 + δ )( λ + ε ) ] Έτσι, αν το ε μειώνεται,μειώνεται και το mark-up όμως αυξάνεται το επίπεδο απασχόλησης στην ισορροπία. Επιπλέον σύμφωνα με την παραπάνω σχέση αν ισχύουν ltl 0, = 0 t ε = λ = π t ε = λ τότε βρισκόμαστε στο bliss point της κοινωνίας. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε ότι βασιζόμαστε στην υπόθεση ότι το σωματείο έχει μια έντονη αποστροφή προς τον κίνδυνο ή αλλιώς θα νοιάζεται λιγότερο για τον πληθωρισμό από την κοινωνία(δ>0). Για ιδιαίτερα υψηλές τιμές του δ, μεγαλύτερες από το (β λ+λ)/λ η κοινωνική ζημία μειώνεται με ε>0. Αν ικανοποιείται αυτή η συνθήκη και το ε έχει μη-αρνητικές τιμές,τότε θα επιλεγεί κάποιος Κεντρικός Τραπεζίτης που νοιάζεται μόνο για τον πληθωρισμό. Αυτό όμως είναι μερικώς άριστο αφού το σωματείο δεν θα ικανοποιεί και τους δύο στόχους του τόσο του πληθωρισμού όσο και της απασχόλησης. Διαφορίζοντας την Ω ως προς ε, έχουμε 4 Ω εβ σ θ = ε ( β + λ + ε ) 3 13

Η Ω έχει μοναδικό ελάχιστο όταν ε=0. Συγκρίνοντας και τις δυο τελευταίες εξισώσεις καταλήγουμε ότι για δ 1 υπάρχει μια μοναδική τιμή του ε ( λ,0) που ελαχιστοποιεί την αναμενόμενη απώλεια Ε(Ωt).To δ 1σημαίνει ότι διαλέγουμε Κεντρικό Τραπεζίτη με θετικό βάρος στον πληθωρισμό αλλά μικρότερο από αυτό που δίνεται από την συνάρτηση κοινωνικής ευημερίας. Συνοψίζοντας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η άριστη επιλογή είναι ένας Κεντρικός Τραπεζίτης που να δίνει μεγαλύτερο βάρος στην σταθερότητα τιμών από αυτό που δίνει η κοινωνία..3 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ WALSH:Άριστο συμβόλαιο και πληθωρισμός. Ο Walsh (1995) 4 εξέτασε πως σε ένα στοχαστικό υπόδειγμα επιλέγεται ένα άριστο «συμβόλαιο πληθωρισμού» για την Κεντρική Τράπεζα. Δεδομένης της αγοράς εργασίας ο Walsh έδειξε ότι ένα «γραμμικό συμβόλαιο»μπορεί να εξαλείψει εντελώς την μεροληψία πληθωρισμού προκαλώντας την νομισματική πολιτική να αντιδρά μόνο σε διαταραχές προσφοράς. Υποθέτοντας ότι η αντικειμενική συνάρτηση του Κεντρικού Τραπεζίτη είναι της μορφής: Ω I t = (l t ) +(λ+ε)π t +γπ t (..1.) Το γ είναι το πρόσθετο οριακό κόστος από το συμβόλαιο του κεντρικού τραπεζίτη του οποίου οι προτιμήσεις δίνονται από την εξίσωση Ω Ι t =(l t ) +(λ+ε) (π t ). Επιπλέον, υποθέτουμε ότι ισχύει η (.1.1)-(.1.8) και δεδομένων των φ,γ,ε η επιλογή του κεντρικού τραπεζίτη για τον πληθωρισμό δίνεται από την σχέση: β φ γ β θ π t = (..) ( λ + ε ) ( λ + ε ) ( β + λ + ε ) Η σχέση απασχόλησης δίνεται από την β ( λ + ε ) θ t l t = βφ + (.1.11). ( β + λ + ε ) Είναι εμφανές ότι για δεδομένο φ και ε, η τιμή του γ επηρεάζει τον μέσο πληθωρισμό και μάλιστα για τιμή του γ= β φ εξαλείφεται η μεροληψία πληθωρισμού.καθώς όμως το φ εξαρτάται από το ε,όλα εξαρτώνται από την τιμή του γ. Αντικαθιστώντας τις σχέσεις (..1) και (.1.11) στην (.1.8) προκύπτει ότι: 4 4 Lawler P.(000) Centralized Wage Setting,Inflation Contracts,and the Optimal Choice of Central Banker The Economic Journal,vol.110,pp.559-575 14

φ = (1 + δ )( λ + ε ) l u λγ + β[ β + λ + (1 + δ )( λ + ε ) ] [ β λ + (1 + δ )( λ + ε ) ] (..3) Η παραπάνω σχέση δείχνει ότι καθώς το γ αυξάνεται,για δεδομένο φ, οδηγούμαστε σε μείωση του πληθωρισμού. Αντικαθιστώντας τις σχέσεις (..),(..3)και (.1.11) στην συνάρτηση κοινωνικής ζημίας προκύπτει ότι: δ (1 + δ ) β ( λ + ε ) l γ = u (..4) [ β λ + (1 + δ ) ( λ + ε ) ] Η (..4) εκφράζει το άριστο γ σαν συνάρτηση των παραμέτρων του υποδείγματος, συμπεριλαμβανομένης και της σχετικής βαρύτητας που δίνει η ΚΤ στον πληθωρισμό. Σε στοχαστικό πλαίσιο, με δεδομένες τις προτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας, έτσι όπως δίνονται στην εξίσωση (,1.7) και ενός γραμμικού συμβολαίου πληθωρισμού για κάθε δ [ 0, ) υπάρχουν μοναδικές τιμές του ε (-λ,0) και γ [0,-β l u )που ελαχιστοποιούν την αναμενόμενη τιμή της συνάρτησης της κοινωνικής απώλειας. Προϋποθέτοντας ότι το σωματείο αποστρέφεται τον κίνδυνο,η άριστη λύση για τον κεντρικό τραπεζίτη είναι να έχει μικρότερο βάρος από αυτό της κοινωνίας..4 STACKELBERG ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ. Ο Lawler(001) 5 επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην επιλογή της νομισματικής πολιτικής όταν τα σωματεία συμπεριφέρονται σαν ένας παίκτης Stackelberg και η Κεντρική Τράπεζα κατά συνέπεια επιλέγει την κατάλληλη νομισματική πολιτική αφού έχουν ορισθεί οι ονομαστικοί μισθοί. Το υπόδειγμα περιγράφεται από τις σχέσεις (.1.1)-(.1.8) και τις παρακάτω σχέσεις: y d =γ(m -p +v), v~wn(0,s v ) (.3.1) L=μ(π) +(y- ^ y ) (.3.) L u = μ(π) +δ(w-p-θ), θ>0 (.3.3) 5 Lawler P.(001): Monetary Policy, Central Bank Objectives and Social Welfare with Strategic Wage Setting Oxford Economic Papers,vol.53,pp.94-113 15

) ^ ) L cb = (μ +ε) (π-π +(y- y, π = ρ 0 + ρ 1u (.3.4) όπου π να είναι ο στόχος του πληθωρισμού της Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος διαφέρει ανάλογα με τις στοχαστικές διαταραχές προσφοράς. Η σχέση (.3.8) είναι μια συνάρτηση συνολικής ζήτησης,όπου η ζήτηση για το πραγματικό προϊόν εξαρτάται από την πραγματική ρευστότητα (m-p) και την στοχαστική διαταραχή v. Το πρόβλημα είναι να επιλέξουν τα ε και π έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κοινωνική ζημία. Πως όμως διαμορφώνονται η ισορροπία και η κοινωνική ευημερία όταν έχουμε απουσία στοχαστικών διαταραχών? Σε αυτήν την περίπτωση η Κεντρική Τράπεζα ορίζει την νομισματική πολική επιλέγοντας την προσφορά χρήματος m,ενώ το σωματείο διαλέγει την κατάλληλη τιμή του mark up φ για τον καθορισμό των ονομαστικών μισθών.για να βρούμε την ισορροπία, εκφράζουμε τα π και y σε όρους m και φ. Θέτοντας u και v,δηλαδή τις διαταραχές της προσφοράς, ίσον με μηδέν, και συνδυάζοντας τις συναρτήσεις (.1.9)και (.3.1) προκύπτουν οι εξής συναρτήσεις: y =-αφ+αγ(α+γ) -1 (m-em) (.3.5) π =αγ -1 ψ+(α+γ) -1 (γm+αεm)-p -1 (.3.6) όπου p -1 είναι το επίπεδο των τιμών της προηγούμενης περιόδου. Οι παραπάνω εξισώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βρούμε την συνάρτηση αντίδρασης της Κεντρικής Τράπεζας και του σωματείου. Αντικαθιστούμε την (.3.5),(.3.6) στην σχέση (.3.4) και ελαχιστοποιώντας προκύπτει η συνάρτηση αντίδρασης της Κεντρικής Τράπεζας: 1 1 m= p -1+ π + αγ ( μ + ε ) [ αγ ( μ + ε )] φ (.3.14) Η Κεντρική Τράπεζα επιλέγει την προσφορά χρήματος για δεδομένο φ. Από την άλλη πλευρά η συνάρτηση αντίδρασης του σωματείου περιγράφει την άριστη επιλογή mark up ψ για δεδομένο m.αντικαθιστώντας την (.3.6) στην (.3.3) και χρησιμοποιώντας την σχέση w-p=φ-(π-επ) και ελαχιστοποιώντας ως προς φ προκύπτει η σχέση φ=γ(γ δ+μα ) -1 [γδθ-μαm+μαp -1 ] (.3.7) i. Επιλογή της νομισματικής πολιτικής με δεδομένο mark up Η ισορροπία υπό discretion είναι το αποτέλεσμα τριών σταδίων: Στο πρώτο στάδιο οι πολιτικές αρχές καθορίζουν την αντικειμενική συνάρτηση της Κεντρικής Τράπεζας. Στο δεύτερο στάδιο,το σωματείο γνωρίζοντας την επιλογή του πρώτου σταδίου επιλέγει το mark up για την ελαχιστοποίηση των απωλειών. Τέλος,στο τρίτο στάδιο η Κεντρική Τράπεζα επιλέγει την νομισματική της πολιτική παίρνοντας ως δεδομένα τις τιμές του 16

mark up. Σύμφωνα με τον Lawler(000) και Skott (1997), με τον κατάλληλο στόχο πληθωρισμού,η κοινωνική απώλεια δίνεται από την παρακάτω εξίσωση LiD=α δ (μ+ε) [δ (μ+ε) +μα 6 ] -1 θ (.3.16) Θέτοντας ε=-μ η Κεντρική Τράπεζα δίνει μηδενικό βάρος στον πληθωρισμό στην νομισματική της πολιτική και οι αρχές είναι ικανές να επιτύχουν την άριστη λύση ε που δίνεται με την μηδενική τιμή της κοινωνικής απώλειας. Όσο το ε μειώνεται,μειώνεται και το βάρος για τον πληθωρισμό από την Κεντρική Τράπεζα όταν επιλέγει την προσφορά χρήματος, τόσο μεγαλύτερο το οριακό κόστος του σωματείου.σαν συνέπεια,το mark up σχετίζεται θετικά με το ε,και το ε μ και φ 0 εξαλείφοντας το κενό ανάμεσα στην ισορροπία του επιπέδου παραγωγής από την άριστη κοινωνικά λύση.έτσι η κοινωνική απώλεια γίνεται μηδέν και η κοινωνία φτάνει στο bliss point της. ii. Επιλογή της προσφοράς χρήματος m. Σε αυτήν ην περίπτωση η Κεντρική Τράπεζα πρέπει να διαλέξει το άριστο m,με συνάρτηση σωματείου την σχέση (.3.15). Οι τιμές γ και π από την άριστη νομισματική πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας δίνονται από γ=-αγδ(μ+ε)[γ δ (μ+ε)+μ α 4 ] -1 (γδθ-μαπ ) (.3.17) π=γδ[[γ δ (μ+ε)+μ α 4 ] -1 [μα 3 θ+γδ(μ+ε) π ] (.3.18) Το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στην εύρεση της άριστης τιμής των ε καιπ. Για το π ισχύει : π =α 3 γδε(μ+ε) -1 (γ δ +μα 4 ) -1 θ (.3.19) Με καθορισμένη νομισματική πολίτικη από την Κεντρική Τράπεζα,για όλες τις τιμές του π και ε που ικανοποιούν την (.3.19) ελαχιστοποιούν την αντίστοιχη κοινωνική απώλεια. Αν το ε είναι μηδέν τότε και ο αντίστοιχος πληθωρισμός είναι μηδέν στην κοινωνική συνάρτηση απωλειών. Τα αντίστοιχα y και π στην ισορροπία είναι * p 4 1 y = αγ δ ( γ δ + μα ) θ (.3.0) * 3 4 1 π p = a γδ ( γ δ + μα ) θ (.3.1) Αυτές οι τιμές είναι κάτω από την επιθυμητή τιμή ενώ ο πληθωρισμός είναι μερικώς άριστος. iii. Ταυτόχρονη θέσπιση μισθών και νομισματικής πολιτικής. 17

Σε αυτήν την περίπτωση οι μισθοί και η νομισματική πολιτική ορίζονται ταυτόχρονα. Το σωματείο ορίζει τους μισθούς με δεδομένη την προσφορά χρήματος,ενώ η Κεντρική Τράπεζα επιλέγει την πολιτική με ψ δεδομένο. Τα γ και π στην κατάσταση ισορροπίας δίνονται από τις εξισώσεις * y s =-αγ δ (γ δ +μα 4 ) -1 θ (.3.) π s *=α 3 γδ(γ δ +μα 4 ) -1 θ (.3.3) δηλαδή είναι ίδια με της προηγούμενης περίπτωσης. Κατά συνέπεια το ίδιο είναι και η τιμή της συνάρτησης κοινωνικής απώλειας..5 ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ,ΣΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ (CWB) ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ. Η σχέση ανάμεσα στην ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και του βαθμού CWB καθώς και η αλληλεπίδραση αυτών στους πραγματικούς μισθούς,την ανεργία και τον πληθωρισμό έχει μελετηθεί από τους Cukierman και Lippi(1999). Μία αύξηση στον βαθμό του CWB,έχει δύο αντίθετα αποτελέσματα. Πρώτον, μειώνει την υποκατάσταση μεταξύ αγορών με διαφορετικό αριθμό σωματείων με αποτέλεσμα να μειωθεί ο βαθμός ανταγωνισμού. Αυτό με την σειρά του αυξάνει τους πραγματικούς μισθούς, την ανεργία και τον πληθωρισμό. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση του βαθμού CWB,επιδρά στις απαιτήσεις των σωματείων όσον αφορά τους πραγματικούς μισθούς, εφόσον όσο μεγαλύτερος ο βαθμός CWB τόσο λιγότερο επιθετικά είναι τα σωματεία για τους μισθούς Το αποτέλεσμα αυτό προκαλεί μείωση στους πραγματικούς μισθούς,την ανεργία και τον πληθωρισμό. Συγκεκριμένα, οι Cukierman-Lippi(1999) 6 υποθέτουν ότι η οικονομία αποτελείται από n ανεξάρτητα σωματεία και από μία Κεντρική Τράπεζα η οποία η αποστρέφεται τον πληθωρισμό. Ένα τυπικό σωματείο ενδιαφέρεται για υψηλούς μισθούς και χαμηλή ανεργία για τα μέλη του και επίσης απεχθάνεται τον πληθωρισμό. Έτσι, η συνάρτηση ζημίας του σωματείου είναι η εξής: Ωj =-w rj +Au j +Βπ (.4.1) όπου u j είναι το επίπεδο ανεργίας ανάμεσα στα μέλη του σωματείου j, π =p-p -1 είναι 6 Cukierman,A. and Lippi,F.(1999) Central Bank Independence,Centralization of Wage Bargaining,Inflation and Unemployment :Theory and some Evidence European Economic Review,vol.43,pp.1395-1434 18

ο πληθωρισμός και Α,Β είναι θετικές παράμετροι. Οι πρώτοι δυο όροι δείχνουν τους τομείς για τους οποίους ενδιαφέρεται το σωματείο, ενώ ο τρίτος την αποστροφή ως προς τον πληθωρισμό. Από την άλλη πλευρά, η Κεντρική Τράπεζα ενδιαφέρεται για την συνολική ανεργία u και την σταθερότητα τιμών. Ο στόχος της είναι να ελαχιστοποιήσει την παρακάτω συνάρτηση ζημιάς Γ=u +Ιπ (.4.) Το Ι μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δύο έννοιες,είτε σαν μέτρο αποστροφής κινδύνου είτε σαν μέτρο συντηρητισμού της Κεντρικής Τράπεζας. Η διαδικασία αποτελείται από δύο στάδια και ξεκινάμε την ανάλυση ανάποδα,δηλαδή από το τελευταίο στάδιο στο πρώτο. Στο δεύτερο στάδιο, η Κεντρική Τράπεζα επιλέγει τον πληθωρισμό παίρνοντας ως δεδομένους τους πραγματικούς μισθούς με σκοπό να ελαχιστοποιήσει την συνάρτηση ζημίας της. Στο πρώτο στάδιο, κάθε σωματείο διαλέγει το επίπεδο εκείνο των πραγματικών μισθών που μεγιστοποιεί την αντικειμενική του συνάρτηση, με δεδομένους τους ονομαστικούς μισθούς των άλλων σωματείων. Στην αγορά εργασίας από την άλλη πλευρά,θεωρούμε την συνολική προσφορά εργασίας ίση με L. Υποθέτουμε ότι το εργατικό δυναμικό ενός σωματείου δεν είναι τέλειο υποκατάστατο με το αντίστοιχο εργατικό δυναμικό άλλων σωματείων και η προσφορά εργασίας των σωματείων είναι εντελώς ανελαστική. Η ζήτηση εργασίας για τους εργαζόμενους του σωματείου j δίνεται από την (.4.3) L j d =[α/n(d-w rj )-γ(w rj -w r - )L (.4.3) d όπου L j είναι η ζήτηση εργασίας για το συγκεκριμένο σωματείο, w rj είναι ο πραγματικός - μισθός των μελών, w r =Σ w rj /n και d,α και γ είναι θετικές παράμετροι. Η (.4.3)δείχνει ότι το μερίδιο της ζήτησης εργασίας του σωματείου j μειώνεται όταν αυξάνονται οι δικοί του ονομαστικοί μισθοί και αυξάνεται όταν αυξάνεται ο μέσος πραγματικός μισθός της οικονομίας. Αυτή η ζήτηση εργασίας προέρχεται από τους βιομηχανικούς τομείς. Επίσης υποθέτουμε ότι κάθε εργαζόμενος ανήκει μόνο σε ένα σωματείο. Η συνολική ζήτηση εργασίας στην οικονομία δίνεται από την εξίσωση: L d n = L = a( d w ) L (.4.4) j= 1 d j r Από την εξίσωση(.4.3) συνεπάγεται ότι κάθε σωματείο που θέτει τον πραγματικό του μισθό ίσο με τον μέσο πραγματικό μισθό έχει το 1/n της συνολικής ζήτησης εργασίας. Από την ίδια εξίσωση προκύπτει η σχέση για την ελαστικότητα της ζήτησης εργασίας του σωματείου j,η οποία ισούται με: 19

a + γ ( n 1) η j = (.4.5) a( d w ) nγ ( w w ) rj rj r Αυτή η ελαστικότητα αυξάνεται με τον βαθμό του CWB,όπως μετράται από τον αριθμό των σωματείων n με επίπεδο μισθού w rj,το οποίο δεν παρεκκλίνει πολύ από το μέσο επίπεδο μισθών. Επίσης,ο βαθμός ανταγωνισμού μισθών είναι πολύ μεγαλύτερος όταν το εργατικό δυναμικό μοιράζεται σε μεγαλύτερο αριθμό σωματείων. Η συνολική ανεργία στην οικονομία δίνεται από της εξίσωση (.4.6) u L L L d = = a( 1 c r w π p w ) (.4.6) όπου p -1 να είναι ο λογάριθμος των τιμών της προηγούμενης περιόδου και w c r =d-1/α είναι ο πραγματικός μισθός της αγοράς όταν ισχύει u=0. Σε αυτό το στάδιο λοιπόν η Κεντρική Τράπεζα καλείται να επιλέξει το επίπεδο πληθωρισμού με σκοπό την ελαχιστοποίηση της συνάρτησης Γ=u +Ιπ,δεδομένου του w Έτσι προκύπτει και η συνάρτησης αντίδρασης της νομισματικής πολιτικής: α C π = ( W WR P 1) (.4.7) α + Ι στην οποία αν αντικαταστήσουμε το c r w r φ = w και w = wr + Ep προκύπτει ότι: α π = ( φ + Επ ) (.4.8) α + Ι Παρατηρούμε ότι όσο υψηλότερη τιμή του α τόσο μικρότερος ο βαθμός συντηρητισμού της Κεντρικής Τράπεζας. Υιοθετώντας την υπόθεση των ορθολογικών προσδοκιών π=επ,προκύπτει η σχέση (.4.8) στην οποία ο πληθωρισμός είναι θετικός όταν το φυσικό ποσοστό ανεργίας είναι κάτω του επιθυμητού επιπέδου(μηδέν δηλαδή). Επίσης, με δεδομένο το επίπεδο ονομαστικών μισθών ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος όσο υψηλότερος είναι ο βαθμός συντηρητισμού: a π= φ (.4.9) I Τέλος, στο πρώτο στάδιο κάθε σωματείο πρέπει αν επιλέξει το w j έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσει την συνάρτηση ζημίας του, παίρνοντας ως δεδομένους τους ονομαστικούς μισθούς των άλλων σωματείων και την συνάρτηση αντίδρασης της νομισματικής πολιτικής. Το επίπεδο ανεργίας 0