Κεφάλαιο 15 Λιτή παραγωγή και η µέθοδος JIT Source: Tibbet and ritten
Λιτή παραγωγή και JIT Λιτή παραγωγή και JIT Στρατηγική παραγωγής Η αγορά έχει ανάγκη από καθορισµένο χρόνο, ποσότητα και ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών Σχεδιασµός Διοίκηση παραγωγής Βελτίωση Η λειτουργία παραγωγής προσφέρει... την παράδοση προϊόντων και υπηρεσιών µόνον όταν αυτά χρειάζονται Προγραµµατισµός και έλεγχος
Η κεντρική ιδέα της λιτής παραγωγής είναι σχετικά απλή για να γίνει κατανοητή: σηµαίνει τη µετάβαση προς µια κατάσταση πλήρους εξάλειψης της σπατάλης ώστε να επιτευχθεί µια λειτουργία παραγωγής που είναι ταχύτερη και περισσότερο αξιόπιστη,παράγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης ποιότητας και, πάνω από όλα, λειτουργεί µε χαµηλό κόστος.
Συνώνυµα Παραγωγή συνεχούς ροής Παραγωγή υψηλής προστιθέµενης αξίας Παραγωγή χωρίς αποθεµατοποίηση Παραγωγή χαµηλών αποθεµάτων Παραγωγή ταχείας διεκπεραίωσης Λιτή παραγωγή Σύστηµα παραγωγής της Toyota Παραγωγή βραχέως χρόνου κύκλου Source: Corbis/Denis alihouse
Παραδοσιακή προσέγγιση Ροή υλικών τύπου JIT Στάδιο Ενδιάµεσο απόθεµα Στάδιο Ενδιάµεσο απόθεµα Στάδιο Γ Προσέγγιση JIT Παραγγελίες Παραγγελίες Στάδιο Στάδιο Στάδιο Γ Παραδόσεις Παραδόσεις
JIT και εκµετάλλευση δυναµικότητας Εστίαση στην παραγωγή µόνον όταν χρειάζεται Παραδοσιακή προσέγγιση Εστίαση στην υψηλού βαθµού εκµετάλλευση της δυναµικότητας Περισσότερα σταµατήµατα λόγω προβληµάτων Προσέγγιση JIT Χαµηλότερη εκµετάλλευση της δυναµικότητας, αλλά Λιγότερα σταµατήµατα Χαµηλά αποθέµατα ώστε τα προβλήµατα να αποκαλύπτονται και να λύνονται Περισσότερη παραγωγή σε κάθε στάδιο Τα υψηλά αποθέµατα σηµαίνουν µικρότερες πιθανότητες αποκάλυψης των προβληµάτων και επίλυσής τους Καµιά επιπλέον παραγωγή δεν πηγαίνει στα αποθέµατα Η επιπλέον παραγωγή καταλήγει στα αποθέµατα λόγω των συνεχιζόµενων σταµατηµάτων
Ορισµοί της µεθόδου JIT Η µέθοδος JIT στοχεύει στην ακαριαία ικανοποίηση της ζήτησης, µε τέλεια ποιότητα και καθόλου σπατάλη Πληρέστερα: Βελτιωµένη συνολικά ποιότητα και εξάλειψη της σπατάλης Παραγωγή χαµηλού κόστους και παράδοση µόνο της απαραίτητης ποσότητας κοµµατιών στη σωστή ποιότητα, στο σωστό χρόνο και µέρος µε τη χρήση του ελάχιστου δυνατού χώρου, εξοπλισµού, υλικών και ανθρώπινων πόρων Η µέθοδος JIT εξαρτάται από την ισορροπία µεταξύ της ευελιξίας του προµηθευτή και της ευελιξίας του χρήστη Η µέθοδος JIT υλοποιείται µε την εφαρµογή στοιχείων που απαιτούν την πλήρη συµµετοχή των εργαζοµένων και οµαδική εργασία Βασική φιλοσοφία της µεθόδου JIT είναι η απλοποίηση Source: Empics
Η λιτή φιλοσοφία παραγωγής είναι η βάση των τεχνικών JIT που περιλαµβάνουν µεθόδους JIT για τον προγραµµατισµό και τον έλεγχο Η λιτή φιλοσοφία της παραγωγής Εξάλειψη σπατάλης Συµµετοχή όλων Συνεχής βελτίωση Η µέθοδος JIT ως σύνολο τεχνικών για τη διοίκηση της παραγωγής Βασικές εργασιακές πρακτικές Σχεδιασµός για παραγωγή Εστίαση στην παραγωγή Μικρά, απλά µηχανήµατα Χωροταξία ροής ΟΠΣ Μείωση χρόνου προετοιµασίας Καθολική συµµετοχή προσωπικού Διαφάνεια Εφοδιασµός µε τη λογική JIT Η JIT ως µέθοδος προγραµµατισµού και ελέγχου Χρονικός προγραµµατισµός «έλξης» Έλεγχος Kanban Ισορροπηµένος χρονικός προγραµµατισµός Μικτά µοντέλα Συγχρονισµός
Τα 5 S Seiri (Διαλογή) Απαλλαγείτε από ό,τι είναι άχρηστο και διατηρήστε ό,τι είναι αναγκαίο. Seiton (Τακτοποίηση) Τοποθετήστε τα πράγµατα µε τρόπο που να µπορείτε να τα φτάνετε εύκολα όταν τα χρειάζεστε. Seiso (Καθαριότητα) Διατηρείστε τα πράγµατα καθαρά και τακτοποιηµένα. Όχι απορρίµµατα ή βρωµιές στο χώρο εργασίας. (Seiketsu) (Τυποποίηση) Διατηρείτε την καθαριότητα και την τάξη διαρκής ευταξία. (Shitsuke) (Διατήρηση) Δεσµευθείτε ότι θα διατηρείτε τα πρότυπα και να είστε περήφανοι που το κάνετε.
Απεικόνιση του «ρεύµατος αξίας» Η απεικόνιση του «ρεύµατος αξίας» εστιάζει την προσοχή της στις δραστηριότητες που προσθέτουν αξία. Κάνει διάκριση µεταξύ των δραστηριοτήτων που προσθέτουν αξία και εκείνων που δεν προσθέτουν. Είναι παρεµφερής µε διαγράµµατα διαδικασιών αλλά διαφέρει σε τέσσερα σηµεία: Ø Χρησιµοποιεί ένα φάσµα πληροφοριών ευρύτερο από ό,τι τα περισσότερα διαγράµµατα διαδικασιών. Ø Συνήθως είναι σε υψηλότερο επίπεδο (5-10 δραστηριότητες) από ό,τι τα περισσότερα διαγράµµατα διαδικασιών. Ø Συχνά καλύπτει ευρύτερο φάσµα το οποίο πολλές φορές εκτείνεται σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Ø Μπορεί να χρησιµοποιηθεί για να εντοπιστεί το σηµείο όπου πρέπει να στραφούν οι µελλοντικές δραστηριότητες βελτίωσης.
Διάγραµµα ροής της αξίας για την τεχνική εξυπηρέτηση µιας βιοµηχανικής εγκατάστασης κλιµατισµού ΧΕ = Χρόνος εγκατάστασης ΣΧΔ = Συνολικός χρόνος διεκπεραίωσης ΧΠΑ= Χρόνος προστιθέµενης αξίας ΧΚ = Χρόνος κύκλου Γραφείο πωλήσεων Προβλέψεις Προγραµµατισµός παραγωγής Κατάσταση τιµολογίων Ταµειακή διαχείριση Επιβεβαιώσεις ελέγχων εργασιών Επιβεβαίωση ολοκλήρωσης Επιθεώρηση Παραγγελία Συναρµολόγηση ΧΕ = 0.5 Διαθεσ. = 100% ΧΚ = 30 Αναµονή στο υποκατάστηµα ΧΕ = 0.5 Διαθεσ. = 100% ΧΚ = 10 Αναµονή για συναρµολόγηση ΧΕ = 5.0 Διαθεσ. = 100% ΧΚ = 12.5 Φόρτωση για υποκατάστηµα και αναµονή Τοποθέτηση πλαισίου ΧΕ = 0.75 Διαθεσ. = 100% ΧΚ = 17 Αναµονή για εγκατάσταση Εγκατάσταση ΧΕ = 0.75 Διαθεσ. = 100% ΧΚ = 35 58 ώρες 96 ώρες 48 ώρες 48 ώρες ΣΧΔ = 258 hrs 30 λεπτά 30 λεπτά 5 ώρες 60 λεπτά 60 λεπτά ΧΠΑ= 8 hrs
Η παράδοση µικρότερων ποσοτήτων σε συχνότερα διαστήµατα µπορεί να µειώσει τα επίπεδα των αποθεµάτων Επίπεδα αποθεµάτων Επίπεδα αποθεµάτων
Σπατάλη (muda) Δραστηριότητες: λειτουργία Ποιο από αυτά τα σύµβολα παριστάνει δραστηριότητες που δεν προσθέτουν αξία; Είδη σπατάλης: υπερπαραγωγή κίνηση επιθεώρηση καθυστέρηση αποθήκευση χρόνος αναµονής µεταφορά επεξεργασία απόθεµα κίνηση ελαττωµατικά προϊόντα è επηρεάζουν την επίδοση της διεκπεραίωσης
Το πρόβληµα του αποθέµατος Προβλήµατα παραγωγικότητας Ελαττωµατικά υλικά Σκάρτα Ανενεργός χρόνος Απόθεµα στην παραγωγή Επανεπεξεργασία Ελάττωση του επιπέδου του αποθέµατος (νερό) για να εµφανιστούν τα προβλήµατα της λειτουργίας παραγωγής Προβλήµατα παραγωγικότητας Σκάρτα Απόθεµα στην παραγωγή Ελαττωµατικά υλικά Επανεπεξεργασία Ανενεργός χρόνος
Μικρές µηχανές Η συµβατική προσέγγιση της Δύσης είναι η αγορά µεγάλων µηχανών για την επίτευξη οικονοµιών κλίµακας. Αυτές οι µηχανές συνήθως απαιτούν χρονοβόρες και πολύπλοκες διαδικασίες, παράγουν µεγάλες παρτίδες, και γρήγορα δηµιουργούν «σπατάλη».
Η χρήση διάφορων µικρών µηχανών αντί µιας µεγάλης επιτρέπει την ταυτόχρονη επεξεργασία, είναι περισσότερο αξιόπιστη και πιο ευέλικτη Η προσέγγιση των µικρών µηχανών της µεθόδου JIT: εύκολη µετακίνηση (χωροταξία) ταχεία προετοιµασία ευελιξία στις επιλογές χρονοπρογραµµατισµού φθηνότερα εργαλεία ευκολότερη προγραµµατισµένη συντήρηση λιγότερες προετοιµασίες έµφαση: ευελιξία οικονοµίες φάσµατος
Στα συστήµατα JIT: Ορατή, επιβαλλόµενη βελτίωση Τα «παραδοσιακά» συστήµατα παραγωγής συνήθως αποδέχονται τη σπατάλη και χρησιµοποιούν την ασφάλεια που προσφέρουν οι διάφοροι τύποι αποθέµατος σταδιακή µείωση αποθεµάτων αναγνώριση των προβληµάτων που αποκαλύπτονται εξάλειψη αυτών των προβληµάτων επανάληψη του κύκλου έµφαση: Συνεχής βελτίωση σε µικρά βήµατα, για να αποκαλυφθεί και να εξαλειφθεί η σπατάλη
Ο εξισορροπηµένος χρονοπρογραµµατισµός ισοσταθµίζει το µίγµα των προϊόντων που παράγονται κάθε ηµέρα Χρονοπρογραµµατισµός σε µεγάλες παρτίδες Μέγεθος παρτίδας = 600, = 200, Γ = 200 2 2 100 1 200 Γ 2 2 100 1 200 Γ 600 200 200 Γ Εξισορροπηµένος χρονοπρογραµµατισµός Μέγεθος παρτίδας = 1, =, Γ = 600 200 200 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ 1 Γ
JIT, MRP, ή και τα δύο; Πολύπλοκες δοµές ΤΕΑΕ (PERT) ΠΑΥ JIT και/ή ΠΑΥ(MRP) Απλές δοµές JIT Απλές διαδροµές Πολύπλοκες διαδροµές
Έλεγχος όρων κλειδιών Τη στιγµή που χρειάζεται (JIT) Μια µέθοδος προγραµµατισµού και ελέγχου και µια φιλοσοφία παραγωγής η οποία έχει ως στόχο µα ικανοποιεί άµεσα τη ζήτηση, µε άψογη ποιότητα και χωρίς σπατάλη. Kaizen Ιαπωνικός όρος για τη συνεχή βελτίωση. Μείωση χρόνου προετοιµασίας Η διαδικασία µείωσης του χρόνου που απαιτείται για την αλλαγή µιας διαδικασίας από µια δραστηριότητα στην επόµενη. Αποκαλείται επίσης εναλλαγή καλουπιών σε ένα λεπτό (SMED) από τη βιοµηχανία κατεργασίας µετάλλων.
Έλεγχος όρων κλειδιών Εναλλαγή καλουπιών σε ένα λεπτό (ΕΚΕΛ, SMED) Εναλλακτικός όρος για τη µείωση του χρόνου προετοιµασίας. ndon Ένα φωτιστικό πάνω από ένα σταθµό εργασίας το οποίο δείχνει την κατάσταση του, αν εργάζεται, αν περιµένει εργασία, αν έχει διακόψει τη λειτουργία του, κλπ. Τα φωτιστικά andon µπορεί να χρησιµοποιηθούν για να σταµατήσει ολόκληρη η γραµµή όταν ένας σταθµός εργασίας διακόψει τη λειτουργία του.
Έλεγχος όρων κλειδιών Kanban Ιαπωνικός όρος που σηµαίνει κάρτα ή σήµα. Αποτελεί έναν απλό µηχανισµό ελέγχου που χρησιµοποιείται για την έγκριση της προώθησης υλικών σε συστήµατα έλξης, όπως αυτά που χρησιµοποιούνται στο JIT. Εξισορροπηµένος χρονοπρογραµµατισµός (Heijunka) Η ιδέα ότι το µίγµα και ο όγκος των δραστηριοτήτων πρέπει να εξισορροπούνται µε την πάροδο του χρόνου, ώστε οι εκροές να είναι τακτικές και κανονικές, µερικές φορές αναφέρεται µε τον ιαπωνικό όρο heijunka.